________________ પ૬ ભાવનામૃત-II: અનુકૂળ મધ્યસ્થભાવ-પ્રતિકૂળ મધ્યસ્થભાવ કરવાવાળા હોવાથી શ્રમણ, કોઈ પણ જીવોને “મારો નહિ' એવો ઉપદેશ આપનારા હોવાથી માહણ એવા ભગવાન શ્રી મહાવીર સ્વામી કેવળજ્ઞાનથી સમગ્ર લોકને યથાસ્થિત રૂપે જાણીને ત્ર-સ્થાવર જીવોની રક્ષા માટે હજારો લોકોની વચ્ચે રહીને ધર્મપદેશના આપવા છતાં પણ એકાન્તવાસનો અનુભવ કરે છે.” “ક્ષાન્ત = ક્ષમાશીલ, પરીષહોના વિજેતા, દાન્ત = મનોવિજેતા, જિતેન્દ્રિય અને ભાષાદોષોનો ત્યાગ કરનારા ભગવાન શ્રીમહાવીરદેવ જે ધર્મોપદેશ આપે છે, તેમાં કાંઈ જ દોષ નથી, પરંતુ તેઓ જે ભાષાનો પ્રયોગ કરે છે તે ગુણકારક છે.” “શ્રમણ ભગવાન શ્રી મહાવીર પ્રભુ ઘાતકર્મોથી સર્વથા મુક્ત છે, તેઓ પાંચમહાવ્રતો અને પાંચ અણુવ્રતોના પાલનનો અને પાંચ આશ્રવના સંવરનો ઉપદેશ આપે છે, તથા પૂર્ણશ્રામર્થ્ય માટે વિરતિનો (અથવા પુણ્ય, પાપ, બંધ, નિર્જરા અને મોક્ષ વગેરે તત્ત્વજ્ઞાનનો) ઉપદેશ આપે છે એમ મારું કહેવું છે.” - હવે ગોશાલક આર્તક મુનિને કહે છે કે - કોઈ સચિત્ત પાણીનો, બીજકાયનો, આધાકર્મી આહારનો અને સ્ત્રીઓનો ઉપભોગ ભલે કરતું હોય, પરંતુ જો તે એકાન્તમાં વિચરણ કરવાવાળો તપસ્વી સાધક હોય, તો તેને અમારા ધર્મમાં પાપ લાગતું નથી.” - આ વાતનો જવાબ આપતાં આદ્રકમુનિ કહે છે કે - 5. धम्मं कहेंतस्स उ णत्थि दोसो, खंतस्स दंतस्स जितेंदियस्स / भासाय दोसे य विवज्जगस्स, गुणे य भासाय णिसेवगस्स // 5 // 6. महव्वते पंच अणुव्वते य, तहेव पंचासवसंवरे यं / विरतिं इह स्सामणियम्मि पण्णे, लवावसक्की समणए त्ति बेमि // 6 // 7. सीओदगं सेवउ बीयकायं, आहायकम्मं तह इत्थियाओ / एगंतचारिस्सिह अम्ह धम्में, तवस्सिणो णाऽहिसमेति पावं // 7 // 8. सीतोदगं वा तह बीयकायं, आहायकम्मं तह इित्थयाओ / एयाइं जाणं पडिसेवमाणा, अगारिणो अस्समणा भवंति // 8 //
