________________ 21 પ્રકરણ-૧ અનુકૂળ-પ્રતિકૂળ મધ્યસ્થભાવ સ્થાન છે. કોરા અંતરના અવાજને કોઈ સ્થાન નથી. પૂર્વે કહ્યું જ છે કે, સથવ શાસ્ત્રચક્ષુષઃા સાધુઓની આંખ શાસ્ત્ર છે. શાસ્ત્રની ઉદ્ઘોષણા મુજબ જ વર્તાય. શ્રાવકોએ પણ શાસ્ત્રને સમર્પિત સાધુ ભગવંતોના માર્ગદર્શન મુજબ જ વર્તાય. આથી જેનશાસનમાં અંદરના અવાજનું કોઈ સ્થાન નથી. સર્વોપરિ સ્થાન એકમાત્ર શાસ્ત્રનું જ છે. પ્રશ્નઃ શું મોક્ષમાર્ગ માત્ર આગમ (શાસ્ત્ર) થી ચાલે છે? ઉત્તર : હા, મોક્ષમાર્ગ આગમ-શાસ્ત્રથી જ ચાલે છે અને બીજા નંબરે શાસ્ત્રસાપેક્ષ સુવિહિત સામાચારીથી ચાલે છે. પ્રશ્નઃ સુવિદિત સામાચારી કોને કહેવાય ? ઉત્તર H સુવિદિત સામાચારીનું સ્વરૂપ જણાવતાં પૂ. મહોપાધ્યાય શ્રી યશોવિજયજી મહારાજા યોગવિંશિકાની ટીકામાં કહે છે કે, यत्संविग्नजनाचीर्णं, श्रुतवाक्यैरबाधितम् / तज्जीतं व्यवहाराख्यं पारम्पर्यविशुद्धिमत् // - સંવિગ્ન (ભવભીરુ) પુરુષે જેનું આચરણ કર્યું હોય, જે શ્રુતવાક્ય (શાસ્ત્ર)થી બાધિત ન હોય અને જે પરંપરાથી શુદ્ધ હોય, તે જ જીત વ્યવહાર (સુવિહિત સામાચારી) કહેવાય છે. પ્રશ્નઃ અવિડિત સામાચારી કોને કહેવાય ? ઉત્તર : એ જ ગ્રંથની ટીકામાં આગળ જણાવ્યું છે કે, यदाचीर्णमसंविग्नैः श्रुतार्थानवलम्बिभिः / न जीतं व्यवहारस्तदन्धसंततिसंभवम् // - શાસ્ત્રનો આશ્રય નહિ કરવાવાળા અસંવિગ્ન પુરુષોએ જેનું આચરણ કર્યું હોય, તે જીત વ્યવહાર (સુવિહિત વ્યવહાર) નથી, પણ તે તો અંધની પરંપરા જ છે. (જીત વ્યવહારનું વિશેષ સ્વરૂપ આગળ પ્રશ્નોત્તરી વિભાગમાં આપેલ છે.) પ્રશ્નઃ સંવિગ્ન પુરુષ શાસ્ત્રનો કેમ આશ્રય લે છે?
