________________
...ત્રણ વિનાશક ચેપી બદીઓ
[ ૧૫ સુસજજ ન બને, ત્યાં સુધી નાસ્તિક-મતથી પ્રજાનું સંપૂર્ણ રક્ષણ થવું, એ કોઈ પણ રીતિએ શક્ય નથી. જ્ઞાનિએનું મંતવ્ય:
તપ તપવાં એ નિરર્થક યાતનાઓ છે અને સંયમ પાળવું એ મળેલા ભેગેથી ઠગાવાનું છે.”—આ એક જ સૂત્ર દ્વારાએ નાસ્તિક-મતે આસ્તિક પ્રજાના આસ્તિક્તા રૂપી પ્રાણુને કારમી રીતિએ હણી નાખ્યા છે. તપ અને સંયમ, એ નિરથેંક યાતના અને વંચના છે, એવું શીખવનાર નાસ્તિક–મત આજના જગતને પસંદ આવી ગયેલ છે. એનું કારણ આજના જીવની બુદ્ધિમત્તા છે એ નથી, પણ તેનું કારણ આજના જીવોની વિષયલંપટતા છે. કઈ પણ કાળે બુદ્ધિમત્તા નાસ્તિતાની તરફેણમાં ઉભી રહી નથી અને ઉભી રહી શકે તેમ પણ નથી.
નાસ્તિકતાની તરફેણ કરનાર આત્માઓ અતિશય બુદ્ધિહીન હોવા છતાં, વિષયલંપટતાના કારણે પિતાની જાતને બુદ્ધિમાન માનવાને વ્યર્થ આડંબર કરી ખુવાર થાય છે. આજ સુધીના સઘળાએ જ્ઞાનિઓએ નાસ્તિકને એકીમતે ઉપહાસ કર્યો છે: અજ્ઞાની સિદ્ધ કર્યા છે. અને દયાપાત્ર ગણી દયા ચિંતવી છે! જ્યારે વિષયલંપટતાને આધીન બની નાસ્તિક આત્માઓએ જગતના જીવોનું આજ સુધી જેટલું ભૂંડું કર્યું છે, તેટલું બીજા કેઈએ કર્યું નથી, બીજું કંઈ કરી શકનાર નથી.