________________
૭૪ ]
નાસ્તિક-મતવાદનું નિર્સન...
શબ્દાદિ વિષયાના ઉપલેાગ એ સુખ નથી, કિન્તુ ઇન્દ્રિયાદિજન્મ આત્સુકથાદિ દુ:ખના પરિહાર માત્ર છે. સિદ્ધાત્મા તા જ્ઞાનાવરણીયાદિ સર્વ ઘાતિ-કર્મોના આવરણેાથી રહિત થયેલા હાવાથી ઉત્કૃષ્ટ જ્ઞાનવાન છે અને દુઃખના હેતુભૂત વેદનીયાદિ અઘાતિ–કર્માના ક્ષય થયેલા હેાવાથી નિરાખાધ સુખી છે. શરીર અને ઇન્દ્રિયજન્ય સુખ એ સુખ નથી, કિન્તુ દુ:ખ છે : પરન્તુ તે દુ:ખના પ્રતિકાર રૂપ હાવાથી મહમૂદ્રઢ આત્માઓને સુખની કલ્પના કરાવે છે. રાગેાપશાન્તિ માટે કરેલું કટુક ઔષધપાન દુ:ખ રૂપ હેાવા છતાં પણુ સુખ રૂપ મનાય છે, તેમ માહુજન્ય ઔસુકચથી થયેલ અરતિરૂપ દુ:ખના પ્રતિકાર હેાવાથી વિષયસુખ એ ઉપચારથી લાકમાં સુખ઼ મનાય છે. ઉપચાર એ સત્ય વસ્તુના જ હાય છે અને એ સત્ય સુખ તે ખીજું કાઈ નહિ, પણ સર્વે-કર્મ-રહિત મુક્તાત્માઓનું નિરૂપાધિક સુખ છે. મુક્તાત્માનું સુખ નિપ્રતિકાર હાવાથી નિરામાધ છે, એટલા માટે નિરૂપચરિત મેાક્ષસુખ એ જ સુખ શબ્દના બ્યપદેશને ચાગ્ય છે. એ સિવાયનું સુખ ઉપચિરત હાઇ સુખના માત્ર આભાસ જ કરાવનાર છે.
લેખાંક ૧૦ મા :
પરસ્પરની હિતચિંતા :
આત્મા, પરલેાક, કર્મ, પુણ્ય, પાપ, સ્વર્ગ, નરક, બંધ અને મેક્ષ આદિ અતીન્દ્રિય પદાર્થો શ્રી સર્વજ્ઞવચનના પ્રમાણ્યથી સિદ્ધ છે, તેમ પ્રત્યક્ષ અનુમાનાદિ પ્રમાણેા દ્વારાએ