________________
ત્રણ વિનાશક ચેપી બદીઓ
[ ૭૭ બહાર છે. સ્વ–પર હિતની જ એક ચિન્તા કરનારા મહાપુરૂષા વર્તમાન જગની ષ્ટિ બહાર એટલા માટે છે કે-“સાચા હિતચિન્તક મહાપુરૂષા દુનિયાનાં આ લેાકનાં સુખાની તેટલી દરકાર કરનારા હાતા નથી, કે જેટલી પરલેાક માટેની દરકાર કરનારા હાય છે.’ પરલેાકને ભૂલી આ લેાકને જ પ્રધાન માનનાર દુનિયા પરલેાકની કાળજીવાળા મહાપુરૂષાની દરકાર ન કરે, એમાં લેશ માત્ર આશ્ચર્ય નથી. આ લેાકનાં કાલ્પનિક સુખાની માટી મેટી લાલચેા આપી, પ્રજાને મહા સંકટમાં નાંખનારાઓને પણ જે પ્રજા પરમેશ્વરની માફક પૂજનારી છે, તે પ્રજા સ્વ-પરના સાચા હિતચિન્તક મહાપુરૂષાની સામે ષ્ટિ પણ ન દોડાવે, એમાં એની ક્ષુદ્ર વિષયલંપટતા સિવાય ખીજું કાઈ પણુ કારણુ કલ્પી શકાતું નથી : પણ જગત તેમના પ્રત્યે દરકારવાળું છે કે બેદરકાર છે, તેની ચિન્તા સ્વ–પરના સાચા હિતચિન્તકાને કદી હાતી નથી. એનું જ એ કારણ છે કે-એ સાચા હિતચિન્તકે પ્રત્યે આટલી હદ સુધી એવફા બનેલી પ્રજા પશુ– સન્માર્ગ પામે’-એ જાતિની તેઓની કારૂણ્ય ભાવના લેશ પણ શુષ્ક ખનતી નથી. કરૂણા અને દયાની સ્વભાવસિદ્ધ ભાવનાથી તમેાળ અનેલ સાચા હિતચિન્તક મહાપુરૂષા પેાતાને મળેલ સાધના અને સામગ્રીઓ દ્વારા જગતને નાસ્તિકતા આદિ મહા અનર્થોથી બચાવવા માટે પેાતાની જેટલી શક્તિ હાય તે સઘળી શક્તિ વડે અવિરત પ્રયત્ના કરી રહ્યા હાય છે. એમના એ પ્રયત્ના ખીજાઓને કેટલા પ્રમાણમાં લાભદાયી નિવડૅ છે, તે નિશ્ચિત રૂપે કહી શકાય નહિ : છતાં એટલું તેા અવશ્ય કહી શકાય કે—તેવા સાચા સ્વપરહિતચિન્તક મહાપુરૂષોના યાગ પામનારા ચેાગ્ય આત્માને
"