________________
-
૧૯૦ ]
નાસ્તિક-મતવાદનું નિરસન.. છે. રાગ એ સંસારવૃદ્ધનું નિમિત્ત છે અને વિરાગ એ સંસારના છેદનું પરમ કારણ છે. શ્રી જિનપ્રતિમાદર્શનથી થતા લાભ : | શુભ ભાવનાને પ્રાપ્ત કરવા માટે આ પંચમ કાળમાં શ્રી જિનપ્રતિમા અને શ્રી જિન-આગમ સિવાય બીજું કોઈ સાધન નથી. શ્રી જિનપ્રતિમાને જોઈને પ્રભુના ગુણો યાદ આવે છે અને પ્રભુના ગુણે યાદ આવવાથી તેને પ્રાપ્ત કરવાની શુભ ભાવના જાગ્રત થાય છે. એ ભાવનામાં ને ભાવનામાં જ અનન્ત કાળનાં સંચિત કરેલાં મેહનીયાદિ દુષ્ટ કર્મો ક્ષય પામે છે. કર્મલઘુતા થવાથી સમ્યગદર્શનાદિ મેક્ષમાર્ગની પ્રાપ્તિ થાય છે અને મોક્ષમાર્ગની પ્રાપ્તિ થવાથી તેની અખંડ આરાધના દ્વારા આત્મા અચિરકાળમાં જ સર્વ બંધનોથી મુક્ત બની અવ્યાબાધ સ્થાનને પ્રાપ્ત કરે છે. દર્શન-જ્ઞાન-ચારિત્ર ત્રણેય જોઈએ:
મોક્ષમાર્ગ એ સમ્યગ્દર્શન, સમ્યજ્ઞાન અને સમ્યકચારિત્રની આરાધના રૂપ છે. શ્રી જિનશાસનમાં એકલા જ્ઞાનથી, એકલી શ્રદ્ધાથી કે એકલા ચારિત્રથી મુક્તિ માની નથી. એ ત્રણેને સમાગ થાય, ત્યારે જ આત્મ–મુક્તિ રૂપી કાર્યની સિદ્ધિ થાય છે. વ્યવહારમાં પણ એકલા જ્ઞાનાદિકથી કાર્યની સિદ્ધિ દેખાતી નથી. એ નિયમ મેક્ષમાર્ગમાં પણ લાગુ પડે છે. એકલા જ્ઞાનથી જ જે ફળ મળી શકતું હોય, તો ભજનના જ્ઞાન માત્રથી આત્માની તૃપ્તિ થઈ જવી જોઈએ. એકલી ક્રિયાથી જ કાર્યની સિદ્ધિ થતી હોય, તે પૂર્વમાં જવાની ઈચ્છાવાળાને પશ્ચિમમાં ચાલવાથી પણ ઈચ્છિત સ્થાનની પ્રાપ્તિ થઈ જવા જોઈએ. એકલી શ્રદ્ધાથી જ જે ફલ પેદા થતું હોય, તે
