________________
સર્વદર્શન-સમભાવની પોકળ માન્યતા
[ ૧૭ - આ રીતે તત્વજ્ઞ પુરૂષને નિર્ણય હોવા છતાં પણ, તેવા પ્રકારના મિથ્યાત્વથી રીબાતા અજ્ઞાન આત્માઓ, સર્વ દર્શનેને સમાન માનવા લલચાય, તે તેમાં જરા પણ અસંભવિત નથી. એટલા જ માટે મહાજ્ઞાનિ પુરૂષ મિથ્યાત્વને એક કારમાં રેગ તરીકેની ઉપમા આપે છે. મિથ્યાત્વ એ કારમે રેગ છે, એટલું જ નહિ, કિન્તુ જગતના જીન એ અનાદિકાળને કટ્ટર દુશ્મન છે. એક મિથ્યાત્વે જગતનું જેટલું અહિત કર્યું છે, તેટલું અહિત જગતના કેઈ પણ પાપે કર્યું નથી. હિંસા આદિ અનેક પ્રકારનાં પાપાચરણે આત્માનું તેટલું અહિત નથી કરી શકતાં, કે જેટલું અહિત એક મિથ્યાત્વ જ કરે છે. એ કારણે અનન્તજ્ઞાનિઓએ એ મિથ્યાત્વને કારમો રોગ, કટ્ટર શત્રુ, ગહન અધકાર, પરમ શસ્ત્ર, પરમ દૌર્ભાગ્ય, પરમ દારિ, પરમ દુભિક્ષ, પરમ સંકટ, પરમ કતાર અને પરમ નરકસંચાર આદિ અનેકાનેક દુષ્ટ ઉપમાઓથી નવાયું છે. એ જાતિની દુષ્ટ ઉપમાઓવાળા મિથ્યાત્વના કોઈ પણ એશથી જે આત્મા લેશ પણ ઘેરાયેલો હોય છે, તે આત્માને તે હાલતમાં સાચા માર્ગનું દર્શન થવું પણ પરમ દુર્લભ હેય છે. દૂક નજર:
શ્રી જૈનદર્શનની જેમ ઈતર દર્શનના અનુયાયિઓ પાણ, પિતાપિતાના દર્શનની માન્યતાઓ સત્ય છે, એમ મનાવવા પ્રયત્ન કરી રહ્યા છે. એમને એ પ્રયત્ન કેટલા અંશે ફળિભૂત થાય એમ છે, એનો વિચાર આપણે અહીં કરે છે. સઘળાં દર્શનેની સવિસ્તર માન્યતાઓ આટલા ટુંકા લખાણમાં દર્શાવી શકાય એ શક્ય નથી, તો પણ મૂખ્ય મૂખ્ય ગણાતાં દશેનેનું સામાન્ય માનવું શું છે અને તેની સામે શ્રી જૈનદર્શનનું
