________________
૨૦૦ ]
નાસ્તિક-મતવાદનું નિરસન.. દુઃખ કર્માધીન છે.”—એવી તેઓની દઢ માન્યતા છે. જે કાંઈ કરીએ છીએ અને જે કાંઈ કર્યું છે, તે પ્રમાણે જ સુખદુઃખને અનુભવ કરવાનું છે. અસાર અને માયાવી ભોગવિલાસો ગમે તેટલા આકર્ષક લાગે, તે પણ તેની પેઠે પડનાર આત્મા દુઃખ અને કલેશની પરંપરા સિવાય આધક કાંઈ પણ પામી શકતો નથી. ભગવાસનામાંથી ઉદ્દભવ પામતા અવિરત દુઃખ અને કલેશમાંથી છૂટવાને એક જ રસ્તો કર્મની જાળમાંથી છૂટવાને છે. કર્મની જાળમાંથી છૂટવા માટે કુકર્મોને ત્યાગ અને સુકર્મોનું આચરણ પણ જરૂરી છે. ભેગવિલાસના સ્થાને વૈરાગ્ય અને સંયમ, તપ, જપ અને ધ્યાન, તથા હિંસા અને અસત્ય આદિના સ્થાને અહિંસા, સત્ય અને બ્રહ્મચર્ય આદિ સદાચરણે સ્થાપવાં જોઈએ. વૈદિક હિંસક યજ્ઞો નિરપરાધ પ્રાણિઓની હત્યા કરાવનાર હોવાથી, એને આચરનાર ભવભ્રમણના દુઃખ સિવાય કાંઈ પણ સારું ફળ મેળવી શકતો નથી.” –આ જાતિના ઉપદેશની સામ્યતાથી કોઈ પણ આત્મા એમ માનવા લલચાય કેબદ્ધદર્શન અને જૈનદર્શન એ સમાન છે અગર એક જ દર્શનની બે શાખાઓ છે, તે તે સામાન્ય ભૂલ કરૂં નથી, કિન્તુ ગભીર ભૂલ કરે છે. આ જાતિની ઉપદેશસામ્યતા એક ચાર્વાકદર્શનને છેડી ઓછી-વધતા અંશે બીજા પ્રત્યેક દર્શનેમાં રહેલી છે, પણ તેટલા માત્રથી બધાં દર્શને વચ્ચે રહેલું પૂર્વપશ્ચિમ જેટલું અંતર અગર શ્રી જેનદર્શનની સાથે બીજી દર્શનેનું દિન-રાત જેટલું અંતર કદી પણ પૂરાઈ શકે તેમ નથી. અસત્ય અભિનિવેશ:
બદ્ધદર્શનને, હિંસક વેદશાસન અમાન્ય રાખવાને
