________________
..સર્વદર્શન-સમભાવની પિકળ માન્યતા
[ ૧૯ તેણે પણ તેવા પ્રકારના યુક્તિશન્ય ક્રિયાકલાપો અને અર્થ શુન્ય કર્મકાંડને સખ્ત વિરોધ કર્યો છે. એટલું જ નહિ, પણ ચાર્વાકદર્શનકારથી માંડી સઘળા દર્શનારેએ તેવાં તત્ત્વજ્ઞાનવિહીન વિધિ-વિધાનને, પછી તે વેદમાં પણ કહેલાં હોય તે પણ, તેને સત્ય સુખનાં સાધક માન્યાં નથી. ચાર્વાકદર્શન :
વૈદિક ક્રિયાકાંડ ગમે તેટલાં અ ન્ય હોય, તે પણ તેથી લેકેની ભેગલાલસા ઉપર અમૂક પ્રકારને કાપ અવશ્ય પડે છે, જ્યારે ચાર્વાકદર્શનને એ બીકુલ પાલવી શકે તેમ નથી. સ્વચ્છન્દ ઈન્દ્રિયવિલાસને માર્ગ સહજ પણ કંટકમય ન બને, એ માટે ચાર્વાકદર્શને પૂરેપૂરી સાવધગીરી રાખી છે. એની ખાતર એ જેમિનીયદર્શનને વિરોધ કરે એ સહજ છે. કેવળ ઈન્દ્રિય પોષણની ખાતર જ ચાર્વાકદર્શન સર્વ દર્શનોને વિરોધ કરી રહ્યું છે. વેક્ત કિયાકલા પ્રત્યે પોતાને વિરોધ દર્શાવવા માત્રથી ચાર્વાકદર્શન બીજે દર્શનની કટિમાં આવી શકે તેમ છે, એમ માનવું એ કઈ પણ રીતિએ ઘટિત નથા. ચાર્વાકદર્શને વૈદિક કર્મકાંડો પ્રત્યે પોતાનો અણુગમે દર્શાવવા છતાં, “fપવ! ! = ચોરને !” જેવાં
અશ્લિલ વાક્યનો ઉપદેશ કરીને, ભારતવર્ષનાં આધ્યાત્મિક દર્શનમાં પિતાની પ્રતિષ્ઠા ગુમાવી દીધી છે. એ વાત દર્શનશાસ્ત્રોના અભ્યાસિઓથી અજાણ નથી. બૌદ્ધદર્શન :
બૌદ્ધદર્શનને વૈદિક ક્રિયાકલાપ સામેનો વિરોધ, ચાકદર્શનની જેમ કેવળ યુક્તિશૂન્ય કે ઈન્દ્રિયપષણાની ખાતર જ નથી. બદ્ધદર્શનની પાસે કર્મનો સિદ્ધાંત છે. “જીવનાં સુખ
