________________
૧૯૨ ]
નાસ્તિક-મતવાદનું નિરસન. મુક્તિ જવા જોઈએ. આથી એ જોઈ શકાશે કે–પ્રત્યેક કાર્યની સિદ્ધિમાં જ્ઞાન અને કિયા, શબ્દ અને અર્થ, ઉદ્યમ અને પુરૂષાર્થ, કાળ અને સ્વભાવ, ભવિતવ્યતા અને ભાગ્ય એ બધી જ વસ્તુઓ એકત્ર થઈને કાર્યસાધક બને છે. એમાંથી એકેક કારણને પકડી, બીજા કારણોની અવગણના કરવાથી કાર્યસિદ્ધિ ત્યાં જ અટકી પડે છે. મુક્તિ, એ પણ એક કાર્ય છે તેની સિદ્ધિ માટે સમ્યજ્ઞાન અને સમ્યફચારિત્રની સાથે સમ્યકૂશ્રદ્ધા પણ અનિવાર્ય છે. એ સમ્યકૂશ્રદ્ધાની પ્રાપ્તિમાં વર્તમાન કાળે શ્રી જિનપ્રતિમા અને શ્રી જિનાગમનો જ એક ભેટો આધાર છે. શ્રી જિનાગમને માન્ય રાખીને પણ, શ્રી જિનપ્રતિમાની અવગણના કરવા તૈયાર થનાર આત્માઓ, સમ્યકૂશ્રદ્ધાની પ્રાપ્તિના એક અપૂર્વ અંગથી રહિત બને છે. એ અપૂર્વ અંગથી શૂન્ય બન્યા પછી, સભ્યશ્રદ્ધાની અભિલાષા રાખવી એ હાથ–પગને કાપી નાખ્યા પછી જંગલમાંથી નગરની પ્રાપ્તિની અભિલાષા રાખવા જેવું છે. સભ્યશ્રદ્ધા યા સમ્યગદર્શનની પ્રાપ્તિ માટે શ્રી જિનેશ્વરદેવની જેમ શ્રી જિનેશ્વરદેવની મૂર્તિની પણ તેટલા જ ભાવપૂર્વકની ભક્તિની આવશ્યકતા છે. બીજા શબ્દમાં–શ્રી જિનેશ્વરદેવની મૂર્તિ ઉપર જેને ભાવ થતો નથી, તેને શ્રી જિનેશ્વરદેવ ઉપર ભાવ છે, એમ માનવું એ જ ભ્રમ છે. વ્યવહારમાં પણ જેના ઉપર પ્રેમ હોય છે, તેના પ્રત્યેક અંગ પ્રેમીને મન આદરને વિષય હોય છે. આશક (કામી પુરૂષ)ને તેની માશુક (કામનું પાત્ર સ્ત્રી)ના અભાવમાં તેની પ્રતિકૃતિ (છબી) સિવાય શાન્તિ આપનાર બીજુ કોઈ નથી. વિરહી પુરૂષને તેમનાં વિરહી પાત્રોની ગેરહાજરીમાં એ પાત્રોની છબીઓનાં દર્શનથી પણ શાન્તિ