________________
...શ્રી જિનપ્રતિમા શ્રી જિન સમાન શાથી ?
[ ૧૪૭
અને સ્થાપ્ય—સ્થાપક ભાવ વડે સદાય તાદાત્મ્ય—સંબંધથી જોડાયેલ જ હાય છે, તેથી તે બેને વસ્તુથી છૂટા પાડી વસ્તુની ઓળખાણ કરવી, કાઇ પણ રીતે શકય નથી. વસ્તુની એળ ખાણુ તેના ધર્મોથી થાય છે અને એ ધર્મમાં નામ અને આકાર, એ એ પણુ વસ્તુના મૂખ્ય ધર્મો છે. દુનિયાના સઘળા વ્યવહાર નામ અને આકારથી જ ચાલે છે. બાળક જન્મ્યા પછી માડામાં માડું અમૂક દિવસે તે તેનું નામ પાડી દેવું જ પડે છે અને તે પહેલાં પણુ તેને ખરુ યા પ્રેમીના નામથી જ આળખાવી શકાય છે. જેનું નામ છે તેના આકાર હાય જ છે. નિરાકાર વસ્તુને પણ ‘નિરાકાર’એવા શબ્દથી સંમેાધવી જ પડે છે અને એ સંમેાધન પણ એક પ્રકારનું નામ જ છે. નામ અને આકાર દ્રવ્યનાં જ હાય છે. ખપુષ્પાદિ અસત્ દ્રબ્યાનાં નામ પણ ખ ( આકાશ ) અને પુષ્પ આદિ સત્ દ્રવ્યાના અસત્ સંયેાગથી જ ઉત્પન્ન થયેલાં છે. તાત્પર્ય એ છે કે જેની હયાતિ હાતી નથી એવા ષષ્ટ ભૂતાદિ પદાર્થોનાં નામ કે રૂપ પણ જગમાં હયાતિ ધરાવતાં નથી. એવાં અસત્ નામેાની કલ્પના સત્ દ્રવ્યેાના સયાગ, સમવાય કે આપેક્ષિક સંખ્ધાથી કલ્પવામાં આવે છે. સંખૈધ હંમેશાં બે અગર તેથી અધિક દ્રવ્યા વચ્ચે જ રહેલા હાય છે, તેથી જેટલા એક પઢવાચી વ્યુત્પત્તિસિદ્ધ પદાર્થો છે, તેટલાનાં નામ અને રૂપ પણ અવશ્ય હસ્તી ધરાવે છે અને જ્યાં નામ, સ્થાપના અને દ્રવ્ય ત્રણે હાય છે, ત્યાં જ ભાવ રહેલા હાય છે. દ્રવ્ય આધાર અને ભાવ આધેય:
ભાવ, એ દ્રવ્યની જ વાર્તમાનિક અથવા વર્તમાનકાલીન અવસ્થા છે, તેથી તે બેની વચ્ચે તાદાત્મ્ય-સંબંધવાળા આધારૂ
