________________
..શ્રી જિનપ્રતિમા શ્રી જિન સમાન શાથી?
[ ૧૪૯
જેમ ભેદ પડે છે, તેમ એ ચારેનું અધિકરણુ એક જ હાવાથી, અર્થાત્–એ ચારે એક જ પદાર્થમાં રહેલા હેાવાથી, એ ચારેના અભેદ પણુ છે. પુદ્ગલના રૂપ, રસ, ગંધ આદિ ધર્માં ભિન્ન ભિન્ન હાવા છતાં, એ ધર્મનું અધિકરણુ એક જ હોવાથી અભિન્ન પણ છે. એક અધિકરણ હોવા છતાં પણુ, રૂપ-રસા દિના પરસ્પર કે વસ્તુની સાથે સર્વથા ભેદ સ્વીકારવામાં આવે, તા એક જ વસ્તુ - અનેક વસ્તુ રૂપ બની જાય અને તે પ્રત્યક્ષ વિરૂદ્ધ છે. કેરીને વર્ણ પીળે છે, રસ ગળ્યેા છે, ગંધ સુગંધી છે અને સ્પર્શ કામળ છે : એટલા માત્રથી એ ચાર કેરી છે એમ કહેવાતું નથી, કિન્તુ એક જ કેરી કહેવાય છે. એજ રીતે એ ચારનેા સમુદાય કેરીથી ભિન્ન નથી : અન્યથા, એક જ કેરી તરીકે તેને ઓળખી શકાય નહિ. રૂપ–રસાદિથી કેરીને ભિન્ન કે રૂપ–રસાદિને પરસ્પર ભિન્ન માનવાથી, જગમાં જે દ્રવ્યાના નિયત વ્યવહાર ચાલે છે, તે સર્વથા અશકય બની જાય. ઘટ દ્રવ્ય પટ દ્રવ્યથી ભિન્ન તરીકે ઓળખાય છે, તેનું કારણ બંનેના પરસ્પર પૃથક્ ધર્મ સિવાય બીજું એક પણ નથી. ઘટના જલાહરણાદિક ક્રિયા કરવા રૂપ ધર્મો જો ઘટમાં રહેતા ન હાય અને પટના શીતત્રાણાદિ ધર્મ પટમાં રહેતા ન હેાય, તા તે એને પૃથક્ રૂપે આળખવાનું કાર્ય જ અશકચ અની જાય : પરંતુ ઘટ અને પટના નિયત વ્યવહાર જગમાં ચાલી રહ્યો છે, તેથી તેના ધર્મો તેનાથી અભિન્ન છે, એ વાત આપેાઆપ સમજાય તેવી છે. ધર્મનેિ ધર્મિથી સર્વથા ભિન્ન માનવાથી જેમ ગુણ–ગુણી ભાવના ઉચ્છેદ થાય છે, તેમ સમવાયસંબંધ માનવાથી અનવસ્થા, નિયત કાર્યકારણુભાવેાચ્છેદ આદિ અનેક દાષા આવીને ઉભા રહે છે.
