________________
...શ્રી જિનપ્રતિમા શ્રી જિન સમાન શાથી? [ ૧૭૯ દ્રવ્યના સબંધથી સંબંધિત ભગવાનના નામ, સ્થાપના કે દ્રવ્યની ભક્તિ દ્વારા ભગવાનની જ ભક્તિ થાય છે, એમ ન માને તે ચાલી શકે તેમ નથી : છતાં ન માને તો તે મિથ્યાત્વ મેહથી મેહિત દશાવાળે છે, એ સિવાય બીજું શું કલ્પી શકાય તેમ છે? શ્રી જિનપ્રતિમાને નહિ માનનારાઓ તરફથી
ઉભા કરાતા મુદ્દાઓનું નિરસન : શ્રી જિનપ્રાર્ધમાના પૂજન સંબંધી કેટલાક શાસ્ત્રીય મુદાઓ, શ્રી જિનપ્રતિમાને નહિ માનનારાઓ તરફથી ઉભા કરવામાં આવે છે : તેનું પણ સંક્ષિપ્તમાં નિરસન કરવું અહીં અપ્રસ્તુત નથી. પ્રથમ મુદ્દો અને ખૂલાસે:
પ્રથમ મુદ્દો છે-ચિત્ય શબ્દના અર્થને ! “ચિત્ય શબ્દને અર્થ પ્રતિમા નહિ કિન્તુ જ્ઞાન થાય છે.”—એમ કહેનારા વ્યાકરણશાસ્ત્રથી છેક જ અજ્ઞાન છે. “રિત વિજ્ઞાને એ ધાતુને કર્મણિ “US” પ્રત્યય લાગવાથી ચિત્ય શબ્દ સિદ્ધ થયો છે. એનો અર્થ, એ થાય છે કે___ "संज्ञानमुत्पद्यते काष्टकर्मादिषु प्रतिकृतिं दृष्ट्वा ।"
અર્થાતુ-કાષ્ટકર્માદિમાં પ્રતિકૃતિ દેખીને જેનાથી સંજ્ઞાન ઉત્પન્ન થાય છે તે.” અર્થાતુ-અહપ્રતિમા.
એ રીતે ધાતુ એટલે પ્રકૃતિ અને પ્રત્યય ઉપરથી થતા ચેત્ય શબ્દનો અર્થ પણ શ્રી જિનપ્રતિમાનું જ પ્રતિપાદન કરે છે.
રૂઢિથી થતો ચેત્ય શબ્દને અર્થ પણ શ્રી જિન પ્રતિમાનું જ પ્રતિપાદન કરે છે: જેમકે