________________
૧૫૮ ]
નાસ્તિક—મતવાદનું નિરસન...
કને એકસરખી પરિણામની વિશુદ્ધિ પેદા કરાવે છે. એક ઉપદેશશ્રવણુને છેડીને વંદન, પૂજન, નમસ્કાર, ધ્યાન આદિ સઘળી ભક્તિ શ્રી વીતરાગ કે તેની મૂર્તિની એકસરખી રીતિએ થઈ શકે છે અને તે દ્વારા સ્વપરિણામવિશુદ્ધિ રૂપી મૂલ્ય એક સરખું પ્રાપ્ત કરી શકાય છે. નેટનું મૂલ્ય ‘ હજાર રૂપિ’ છે, તેમ અહીં મૂર્તિની ભક્તિનું મૂલ્ય પરિણામની વિશુદ્ધિ' છે. નેટના જેમ હજાર રૂપિઆ ઉત્પન્ન થાય છે, તેમ શ્રી વીતરાગની મૂર્તિની ભક્તિના પણ શ્રી વીતરાગની ભક્તિ જેટલા જ પૈસા (ફળ) ઉત્પન્ન થાય છે. તેનું કારણ મૂર્તિમાં શ્રી વીતરાગની સ્થાપના સિવાય બીજું એક પણ નથી ! જેમ કાગળના ટુકડામાં હજાર રૂપિઆ પેઢા કરાવવાનું સામર્થ્ય, સિવાય ગવર્ન્મેન્ટની છાપ, ખીજું એક પણ નથી : એ છાપમાં કરેલી અતદાકાર સ્થાપના એજ એના મૂલ્યનું ખીજ છે. તેમ શ્રી વીતરાગદેવની મૂર્તિમાં કરેલી શ્રી વીતરાગદેવની તદાકાર સ્થાપના, એ જ એની ભક્તિના મૂળમાં નિમિત્ત છે. બુદ્ધિ વિના ફળ નહિ :
C
જે મૂર્તિમાં શ્રી વીતરાગની સ્થાપનાની બુદ્ધિ રાખે છે, તેએ એની ભક્તિનું ફળ પરિણામવિશુદ્ધિ ’પેઢા કરી શકે છે. જેઆને એ જાતિની સ્થાપનાબુદ્ધિ નથી, તેઓને એ જ મૂર્તિ · પિરણામવિશુદ્ધિ ’ સ્વરૂપ ફળને પેઢા કરનારી થતી નથી : અને એ વાત સરકારી નેટ યા વ્યવહારની કોઈ પણ ખાખતમાં લાગુ પડે છે. બુદ્ધિ, એ જ મનુષ્યેાના સર્વે પ્રકારના વ્યવહારાનું મૂખ્ય કારણ છે. જે બાળકને માતા પ્રત્યે
.6
માતા ’ તરીકેની બુદ્ધિ નથી, તે ખાળકને માતા ઉપર પણ ભક્તિ જાગવી અશક્ય છે. જે પતિને પત્ની ઉપર પત્ની ’
"