________________
શ્રી જિનપ્રતિમા શ્રી જિન સમાન શાથી? આદરાનુગ્રહ બુદ્ધિ થાય છે, તે નામ પ્રત્યે કદી પણ થવી શકય નથી. “મહાવીર” નામધારી હોય તે બધા ઉપર મહાવીરના સમાન આદર કદી પણ થતો નથી, જ્યારે “મહાવીરની મૂર્તિ ઉપર “મહાવીરને માનનાર પ્રત્યેક વ્યક્તિને “મહાવીર ” સમાન આદર ઉત્પન્ન થાય છે. અનાદરનું કારણ કશિક્ષણ :
શંકા “મહાવીર’ની મૂર્તિ ઉપર “મહાવીર’ સમાન આદર થતો બધાને દેખાતો નથી. એટલું જ નહિ પણ ઘણી વખત મૂર્તિપૂજામાં નહિ માનનાર આત્માઓને “મહાવીર” ઉપર આદર હોવા છતાં “મહાવીર’ની મૂર્તિ ઉપર અનાદર પણ દેખાય છે.
સમાધાન મૂર્તિપૂજામાં નહિ માનનાર આત્માને “મહાવીરની મૂર્તિ ઉપર અનાદર બુદ્ધિ થાય છે, તેનું કારણ પણ સ્થાપના સિવાય બીજું શું છે? મૂર્તિપૂજામાં માનનાર કે ન માનનાર, પ્રત્યેકને સ્થાપનામાં આદર-અનાદર બુદ્ધિ કરવી જ પડે છે. મૂર્તિપૂજામાં નહિ માનનાર આત્મા “મહાવીરની મૂતિમાં “મહાવીરની સ્થાપના જ કરતો નથી, તેથી તેને “મૂર્તિ ઉપર “મહાવીર’ સમાન આદર ન થાય, એ બનવા યોગ્ય છે : પરન્તુ જેઓને અનાદર થાય છે, તેઓએ “સ્થાપના” તો કરેલી જ છેઃ અન્યથા, સ્થાપના નહિ કરનાર અને આત્માઓની જેમ તેને અનાદર થવાનું કોઈ કારણ નહોતું. “મહાવીર ઉપર આદર હોવા છતાં, તેમની “મૂર્તિ ઉપર અનાદર થાય છે, તેનું કારણ તો તેને મળેલું કુશિક્ષણ છે. મૂર્તિને પૂજવાથી હિંસાદિક દેષ લાગે છે, તે જાતિનું મળેલું કુશિક્ષણ જ તેને આદરના બદલે અનાદર બુદ્ધિ પેદા કરાવે છે: પરંતુ મૂર્તિ પ્રત્યે આદરબુદ્ધિ કે અનાદરબુદ્ધિનું મૂળ સ્થાપના સિવાય
