________________
..ત્રણ વિનાશક ચેપી મંદીઆ
[ ૮૯
જેએ કાયમ માટે આપેઆપ ઉડનારા ઉપર્યુક્ત પ્રશ્નોના સાચા નિર્ણય કરી શકે છે. ચિન્તન યા વિચાર નહિ કરનાર વ્યક્તિઓની જેમ ચિન્તન યા વિચાર કરનારાઓનેા પણ માટા ભાગ, ઉપરાક્ત પ્રશ્નોના નિર્ણય પ્રાપ્ત કર્યા સિવાય જ જીવનને અન્ત કરે છે અને જે કાઇ થાડા એ પ્રશ્નોના કાંઇ પણ નિર્ણય ઉપર આવે છે, તેઓમાં પણ મેટા ભાગ યથાર્થ નિર્ણયના અદલે અયથાર્ય નિર્ણયને જ યથાર્થ તરીકે માનનાર હાય છે. ગંભીર વિચારની આવશ્યકતા :
આ એક એવે વિષય છે કે જેના પર સઘળાયે વિચારશીલ પુરૂષાએ ગમ્ભીરતાપૂર્વક વિચાર કરવાની આવશ્યકતા છે. આ વિષયને નિર્ણય મેળવવા માટે જો અતિશય સાવધાની રાખવામાં ન આવે, તેા ભાગ્યે જ યથાર્થ નિર્ણય પ્રાપ્ત કરી શકાય છે. પૂરેપૂરી સાવધાની અને ગમ્ભીરતાથી યાગ્ય સાધના દ્વારા એકસરખું અધ્યયન અને મનન કરવામાં આવે, તેા મધ્યસ્થ બુદ્ધિવાળા આત્મા આ અતિ ગૂઢ પ્રશ્નોના યથાર્થ રહસ્યને પામવા સફળ ન ખની શકે એમ પણ નથી. આથી એ વાત સ્વયં સિદ્ધ થાય છે કે—જ્યાં સુધી આ પ્રશ્નોના યથાર્થ નિર્ણય ન થાય, ત્યાં સુધી એને નિર્ણય મેળવવા માટે સાવધાનીપૂર્વક અવિરત પ્રયત્ન કરવા, એ પ્રત્યેક વિચારશીલ વ્યક્તિનું મૂખ્ય કર્ત્તવ્ય થઈ પડે છે. જ્યાં સુધી—‘હું કાણુ હતા ?, શું હું ? અને કેવા થવા ઈચ્છું છું ?’–એના જ પેાતાને પત્તો નથી, ત્યાં સુધી જીવન ધ્યેયશૂન્ય રહે છે. ધ્યેય કે લક્ષ્ય રહિત જીવનવાળા જે કાઈ પ્રયત્ન કરે છે, તે અસ્તવ્યસ્ત હાય છે. એ પ્રયત્ના એને કાઈ નિશ્ચિત સ્થાન પર લઈ જનાર ખની શકતા નથી. ધ્યેયશૂન્ય આત્મા ધ્યેય સુધી
