________________
...ત્રણ વિનાશક ચેપી બદીએ
[ ૮૭ મહાલા, એ ઉભયનો જે નિરન્તર વિચાર કરે છે અને નાસ્તિતાદિ દુર્ગુણોના સેવનથી ભવિષ્યમાં થનારા મહાદની પરંપરા અને આસ્તિક્તાદિ સદ્ગુણોના સેવનથી ભવિષ્યમાં થનારી ઉત્તમોત્તમ ગુણની પરમ્પરાને જે કદી પણ વિસરતો નથી, તેવા કૃતજ્ઞ આત્મા થોડા જ કાળમાં સર્વ પ્રકારનાં ઈચ્છિતાને સિદ્ધ કરવા સમર્થ થાય છે! એ રીતે કૃતજ્ઞ બનેલે આત્મા, પિતાના સાચા ઉપકારિઓને હરઘડી યાદ કરે છે અને પોતાના અપકારિઓથી સદા સાવધ રહે છે. નાસ્તિકતા, વિષયલંપટતા અને લોકહેરી આત્માને લેશ માત્ર ગુણ કરનારી નથી, જ્યારે આસ્તિકતા, વિષયવિરક્તિ અને જ્ઞાનિનાં વચન નેનું અનુસરણ આત્માને અચિન્ય ફાયદાઓને કરી આપનાર થાય છે. આ વાત જેમ આખપુરૂષના કથનથી સિદ્ધ છે, તેમ પ્રત્યેક વિચારશીલ વ્યક્તિઓને અનુભવ પ્રમાણથી પણ ગમ્ય છે. જે કઈ આત્મા પોતાની બુદ્ધિને સદુપયોગ કરી, અપકારી અને ઉપકારી–ઉભયને યથાસ્થિતપણે ઓળખી, ઉપકારિની સેવામાં અને અપકરિના ત્યાગમાં પોતાનું જીવન અર્પિત કરી દેશે, તે આત્મા અનેક પ્રકારની માંગલિક માલાઓનું પોતાના કંઠમાં આપણું કરીને થોડા જ કાળમાં સિદ્ધિવધૂન ભક્તા બનશે, એમાં લેશ માત્ર સંદેહ નથી. ધન્ય છે તે માપુરૂષોને, કે જેઓ કર્મલઘુતાના ગે નાસ્તિકતાના ભીષણ ડાતાવરણ વચ્ચે પણ તેનાથી સર્વથા અલિપ્ત રહી, પરમ આસ્તિકતા, પરમ વિષયવિરક્તતા અને અજ્ઞાન કહેરીથી સર્વથા વિમુક્તતા, એ આદિ ગુણોને પામી સ્વ–પરને સાચે ઉપકાર સાધી રહ્યા છે.
