________________
૮૪ ]
નાસ્તિક-મતવાદનું નિરસન...
પ્રકારા એટલા બધા પ્રસિદ્ધ છે કે તેના આટલા બધા મહિમા જાણ્યા પછી, તેને સમજીને જીવનમાં ઉતારવા માટે સાચા દીલથી જે કાઈ આત્મા ઈચ્છા અને પ્રયત્ન કરે, તેને તે સમજવા અને પાળવાનાં સાધના ન મળી શકે એ શક્ય નથી. સૈા કેાઈકલ્યાણકામી આત્મા તે બધા વ્યવહારોને સારી રીતે સમજી, શક્તિ મુજબ આદર કરતા બની જાઓ, એવી અમારી હાર્દિક અભિલાષા છે. આ સ્થિતિ પ્રાપ્ત કરતાં જેટલેા વિલંબ લાગે તેટલા વખત દરમ્યાન પણ આત્મા નાસ્તિકતાદિ દોષાનાં આક્રમણાથી મચી આસ્તિકતાદિ મહાગુણેાની સન્મુખ પહોંચી શકે, એ ખાતર સૌ કોઇને યાદ રહી જાય તથા સુખે આચરી શકાય એવા એકાદ ઉપાય દર્શાવવાની લાલચથી અમે મુક્ત થઈ શક્તા નથી. તે ઉપાય બીજો કાઈ પણ નથી, કિન્તુ આ લેખની શરૂઆતમાં જ આપણે જેનું સ્મરણ કરી ગયા છીએ, તે પરમ પવિત્ર કૃતજ્ઞતા ગુણુનું આસેવન છે ! ચેપી રોગાનાં જંતુઓથી શરીરનું સંરક્ષણ કરનાર દવાઓનાં ઇંજેક્શના લઇને ડોક્ટરો ચેપી રાગાના લત્તાઓમાં પણ નિર્ભયપણે ફરી શકે છે, તેમ શ્રી જિનેશ્વરદેવના શાસને ક્રમાવેલે અને જગતમાં તમામ સજ્જન મનુષ્યાએ માન્ય રાખેલા એક કૃતજ્ઞતા ગુણુ, તે રૂપી અખ્તરથી પેાતાના આત્માને સુસજ્જિત બનાવીને ફરનાર આત્મા, નાસ્તિકતાદિ ચેપી રાગાના રાફડાએથી ઘેરાયેલ ભયં. કરમાં ભયંકર જમાનામાં પણ પેાતાને સુરક્ષિત રાખી શકે છે. એ કૃતજ્ઞતા ગુણુ ખીજા ગુણા કરતાં સમજવા પણ સહેલા છે અને પાળવા પણ તેટલા જ સહેલા છે ! થાડું પણ સજનપણું ચા આત્માર્થિપણું જે આત્મામાં પ્રગટયું છે, તે આત્માને
આ કૃતજ્ઞતા ગુણુનું પાલન તદ્દન સુકર છે. કૃતજ્ઞતા ગુણુના રૂઢ અર્થ પાતાના ઉપર કરેલા ખીજાઓના ગુણ્ણાને ન ભૂલી