________________
..ત્રણ વિનાશક ચેપી બદીઓ
[ ૭૩ કુરની જેમ હેતુ-હનુમદ્દ (કાર્ય-કારણ) ભાવવાળે છે, તેથી તે અનાદિ હોવા છતાં પણ અન્તવાળે માની શકવામાં કઈ પણ જાતને વિરોધ નથી. બીજાંકુર, પિતાપુત્ર આદિની અનાદિ પરમ્પરા પણ કઈ પણ એક વસ્તુ કાર્યને ઉત્પન્ન કર્યા વિના નાશ પામે, તે નાશ પામી શકે તેમ છે: અથવા સુવર્ણ અને માટીને સાગ અનાદિ હોવા છતાં અગ્નિ આદિના તાપથી તેને અંત આણી શકાય છે. અભવ્ય આત્માઓને કર્મસંબંધ અનાદિ-અનન્ત પણ હોય છે, કિન્તુ ભવ્ય આત્માઓન સંબંધ તેવા પ્રકારને હોતો નથી. યોગ્ય સામગ્રી અને પ્રયત્ન દ્વારા તેને અંત પણ કરી શકાય છે. લોકમાં પણ જેમ પ્રાગભાવ અનાદિ હોવા છતાં સાંત છે, તેમ તેવા પ્રકારના ભવ્ય આત્માઓનું ભવ્યત્વ અનાદિ હોવા છતાં પણ સાંત છે. પ્રાગભાવ અવસ્તુરૂપ છે તેમ પણ નથી. કારણ કેઘટને પ્રાગભાવ માટીના પીંડ સ્વરૂપ હોવાથી ભાવરૂપ છે. એ રીતે અનાદિબદ્ધ આત્મા પણ બંધના હેતુઓને દૂર કરી, યોગ્ય ઉપાય દ્વારા પૂર્વબદ્ધ કર્મોનું પરિશાટન કરી સર્વકર્મનિર્મોક્ષ સ્વરૂપ આત્માના સ્વાભાવિક અવસ્થાન રૂપ મેક્ષને પામી શકે છે. મેક્ષમાં સુખ શુ?
“સર્વ કર્મોને નિર્મોક્ષ એ જ જે મોક્ષ છે, તો તેવા મેક્ષમાં શરીરાદિને અભાવ હોવાથી, સુખ પણ શી રીતિએ હોઈ શકે? આ પ્રશ્ન શ્રી જેનશાસનથી અપરિચિત ભલભલાએને પણ મુંઝવે તેવો છે. પરંતુ તેવા આત્માએ સુખના સ્વરૂપને સમજવા જેટલા સભ્યજ્ઞાનને પામ્યા નથી, તેથી જ તેમને આ જાતિની મુંઝવણ થાય છે. દેહ અને ઇન્દ્રિ દ્વારા
