________________
...ત્રણ વિનાશક ચેપી બદીઓ
[ ૪૭ વિષયોના શિકાર:
મિથ્યા ઘમંડથી નિર્વિવિકી બનેલી પોતાની જાતને વિવેકી બનાવવાની ખાતર જ્ઞાનિનાં વચનનું અવલંબન લેવું, એ પરમ આવશ્યક છે. જ્ઞાતિઓનું વચન અજ્ઞાનતારૂપી વિષનું ઝેર ઉતારી નાંખવા માટે પરમ મંત્ર સમાન છે. અજ્ઞાનતારૂપી વિષનું ઝેર ઉતરી જવાની સાથે જ નાસ્તિતારૂપી અંધકાર નાશ પામે છે: નાસ્તિક્તા નષ્ટ થઈ તેની સાથે વિષયલાંપચ્ય રૂપી પાપ ચાલ્યું જાય છે: વિષયેલાંપચ્ય ગયું તેની સાથે લોકહેરી પણ અદશ્ય બની જાય છે. સર્વ ગુણેનું મૂળ જ્ઞાનિએનાં વચનનું અવલંબન છે. અજ્ઞાની આત્મા પરલોકાદિ નથી એમ કહી દે, એટલા માત્રથી જ્ઞાની આત્માઓએ પોતાના જ્ઞાનથી જાણુને જગજંતુઓના એકાન્ત હિતને અર્થે પ્રકાશિત કરેલા પરલોકાદિ પદાર્થો અવિદ્યમાન બની જતા નથી. આત્મા છે, પરલોક છે, સ્વર્ગ છે, નરક છે, પાપ છે, પુણ્ય છે, બન્ય છે, મોક્ષ છે, યાવત્ જેટલા પદાર્થો જ્ઞાનિઓએ પિતાના જ્ઞાનબળે જોઈને પ્રકાશિત કર્યા છે, તે ભલે બહિરિન્દ્રિયને પ્રત્યક્ષ ન થતા હોય, તો પણ જગતમાં છે, એમાં કોઈ પણ અજ્ઞાનિની તકરાર ચાલી શકે તેમ નથી. જે આત્માઓ 'વિદ્યમાન એવા અતીંદ્રિય પદાર્થોને પણ વિષયેલાં પથ્ય આદિ તુચ્છ વાસનાઓ પોષવાની ખાતર માનવાનો ઈન્કાર કરે છે, તે આત્માઓની દશા ઘણું ભયંકર બને છે. મધના બિન્દુની લાલચથી નીચે રહેલ અંધ, કૂપ કે અજગરાદિના ભયંકર ભયેની અવગણના કરનાર અધમ પુરૂષની અધમતા કરતાં પણ, તેવા આત્માઓની અધમતા ટપી જાય છે. ખરેખર ! વિષયની લાલચ એ બૂરી ચીજ છે. ઉત્તમને પણ તે અધમ બનાવે