________________
૨૪ ]
નાસ્તિક-મતવાદનું નિરસન...
નહેાતી. આજના વિજ્ઞાનવાદ અને રસાયણુવાદ, રેડીએ અને વાયરલેસ, ટેલીપથી અને ટેલીગ્રાફ઼ી, રેલ્વેએ અને મેટા, ઍપ્લેના અને સખમરીના, સ્ટીમરા અને ક્રુઝરો, ટોરપીડા અને મશીનગના, દૂરદશી દુશ્મીના અને સૂક્ષ્મદર્શક યંત્રા, સીનેમાએ અને ટાકીઝા, એ વિગેરે એના પ્રત્યક્ષ પૂરાવાઓ છે. વિના વિદ્યાએ આમાંની એક પણ શેાધ થવી અશકય છે. એવી હજારા શેાધા થઈ ચૂકી અને સકડા નવી થતી જાય છે, છતાં આ જમાના વિદ્યાના નથી, એમ માનવું એ પ્રત્યક્ષ પ્રમાણને અપલાપ કરવા ખરાબર છે. એ જ કારણે વર્તમાન શિક્ષણ પામેલા કેટલાક કહે છે કે‘દુનિયાની આટઆટલી શેાધાને પણ તમે વિદ્યા કહેવા તૈયાર ન હા અને કેવળ ધર્મસ્થાન કે ઘરના ખૂણામાં બેસી રહીને જૂના જમાનામાં બનેલાં તેનાં તે પુસ્તકાને વારંવાર વાંચી વ્યર્થ ટાઇમ અરમાદ કરવા, તેને જ જો તમે વિદ્યા કહેતા હા, તા તેવી વિદ્યા સ્વીકારવા માટે જાગૃત થયેલા એવા અમે તૈયાર ન હેાઈએ, એમાં ખાટું શું છે ? આજ સુધી અમારી અજ્ઞાનદશાના લાભ લઈને તમાએ જેમ કહ્યું તેમ અમે કર્યું, પરન્તુ હવે વર્તમાન દુનિયાએ અમારી આંખ ખાલી નાખી છે, તેથી ઝડપથી પ્રગતિ કરી રહેલ જમાનામાં આજ સુધી અમે જેટલા પાછળ પડી ગયા છીએ, તેટલા જ જોરથી આગળ વધવા માટે જુના જમાનાની શાસ્ત્રીય વાતા ઉપર ધ્યાન આપનાર નથી.
વિવેકના અભાવ:
આ રીતે વર્તમાન જમાનાની વિદ્યાના પક્ષ કરનારા આત્મા છેક જ અજ્ઞાન છે અગર દુષ્ટ ઈરાદાવાળા છે, એમ