________________
મારી પ્રતિભાવ છે તેને
આ
૩૨ ]
નાસ્તિક-મતવાદનું નિરસન... શમાં જેઓ આટલે પણ નિર્ણય કરવા થોભતા નથી, તેઓ પરોપકારના નામે જ પરનો ઉપઘાત કરનારા થાય, એમાં લેશ માત્ર આશ્ચર્ય નથી. સાચા પપકાર-રક્ત મહાપુરૂષો પિતાની કઈ પણ પ્રવૃત્તિની શરૂઆતમાં જ આ જાતિનો. વિચાર કરે છે કે-“મારી પ્રવૃત્તિથી ઉપકાર થવા સંભવ છે કે અપકાર? જે અપકાર થવાનો સંભવ છે તે તે પ્રવૃત્તિ જગતને ગમે તેટલી ઈષ્ટ હોય, તો પણ તે મારે કપે નહિ. આ જાતિને વિચાર કરનારા એક વખત જગતને અપ્રિય પણ બને છે, તે પણ સાચા ઉપકારના અથી તેઓ જગતને પ્રિય બનવાની ખાતર ઉપકારના નામે અપકારના માર્ગને કદી ગ્રહણ કરતા નથી. કહેવાતા વિજ્ઞાનવાદ અને સાચા વિજ્ઞાનવાદમાં આ જ મોટું અતર છે. આધુનિક વિજ્ઞાનવાદમાં ઉપકાર–અપકારની વિચારણાને સ્થાન જ નથી. “જગતને ઉપકારક હોય તેટલી જ પ્રવૃત્તિઓ કરવી અને અપકારક હોય તેવી પ્રવૃત્તિઓ જગતને ગમે તેટલી આકર્ષક હોય તે પણ ન જ કરવી.” -એ વિચાર વર્તમાન વિજ્ઞાનવાદમાં છે જ નહિ. વર્તમાન વિજ્ઞાનવાદનું ધ્યેય ઉપકારની સિદ્ધિ માટે નથી, પણ સ્વાર્થની સિદ્ધિ માટે છે, એ વાત કોઈ પણ વિચારકને માલૂમ પડ્યા. સિવાય રહે તેમ નથી. જે ઉપકારની સિદ્ધિનું પણ તેમાં ધ્યેય હત, તે આટલા વિપુલ પ્રમાણમાં ચિંદ્રિય પ્રાણિઓ અને મનુ
ખ્યો સુદ્ધનો સંહાર કરનાર શોધે થઈ હતી નહિ. એલેપથી (હિંસ દવાઓ) અને કેમિસ્ટ્રી (રસાયણિક શેધો), ટેરપીડે. અને મશીનગને, ઝેરી ગેસો અને પાઉડર, એ વિગેરે વસ્તુઓ ભલે નવી શેધાણું હોય, તે પણ તેની પાછળ જગત ઉપર ઉપકાર કરવાની લેશ માત્ર ભાવના હોય, એ સંભવિત નથી.
