________________
[ ૩૩
...ત્રણ વિનાશક ચેપી બદીઓ ભેગેષણાની પૂર્તિ :
કેવળ સંહારક વસ્તુઓની શોધ પાછળ જ સ્વાર્થની ભાવના રહેલી છે અને બીજી શોધો પાછળ તે નથી એમ પણ નથી. રેલ્વઓ, એરોપ્લેને, વાયરલેસે, કેમેરાઓ, રેડીઆઓ, મોટર અને મશીને આદિ વસ્તુઓ, કે જે મનુષ્યના સુખ અને તેમની સગવડે ખાતર શોધવામાં આવી છે એમ કહેવાય છે, તેની પાછળ પણ ઉપકારની ભાવના રહેલી છે, એમ સિદ્ધ કરી શકાય તેમ નથી. જેટલા નવીન શેાધકો છે અને જેટલા તેને સહાય કરનારા છે, તે કઈ ને કઈ પ્રકારના પિતાના સ્વાર્યની સિદ્ધિમાં જ રમતા હોય છે. કેઈને ધનને સ્વાર્થ છે તે કઈને રાજ્યને, કેઈને નામનાને સ્વાર્થ છે તો કઈને કામનાનો અને કોઈને ભેગને સ્વાર્થ છે તે કોઈને રોગને. વિજ્ઞાનવાદની પેઠે પડેલાઓ પ્રત્યેકને કોઈ ને કેઈ પ્રકારનો ઐહિક સ્વાર્થ વળગેલે જ છે. ઐહિક સ્વાર્થ નથી અને વિજ્ઞાનવાદને માને છે, એવી કોઈ પણ પ્રકારના
સ્વાર્થભાવ વિનાની પોપકારી વ્યક્તિઓની શોધ વિજ્ઞાનવાદિઓમાંથી કરવા માંગીએ, તો તેમાં નિરાશ થવું પડે તેમ છે. તેનું કારણ એ છે કે-જે કે એમાં ઝંપલાયા છે અને ઝંપલાય છે, તેઓ સાચા સુખને વિવેક કરી શકવા જેટલી હદે પહોંચી શક્યા નથી. ઈન્દ્રિયપષણને જ જ્યાં સાચું સુખ માની લેવાયું હોય, ત્યાં મનુષ્યનાં સુખ અને તેમની સગવડના નામે સારાં રૂપ, સારા રસ, સારા ગંધ, સારા સ્પશે અને સારા શબ્દ ભેગવવાનાં સાધને રેજનાં જ ઉભાં થતાં જાય, એમાં નવાઈ નથી. સારાં રૂપો જોવા માટે સીનેમા અને ટેકી, સારા રસ ભેગવવા માટે હોટેલ અને રેસ્ટોરન્ટ,
