________________
સત્રારાધનની આવશ્યકતા
૨૭
મનુષ્યાની આ પરિસ્થિતિ લક્ષ્યમાં રાખીને પરોપકાર પરાયણ ઋષિ-મહર્ષિ આએ અથ અને કામની સિદ્ધિ કરનારા મ ંત્રાનુ નિર્માણ કર્યું", પણ તેની પાછળ દૃષ્ટિ તા એ જ રાખી કે જો મનુષ્યા મુશ્કેલીઓમાંથી ઉગરશે તે શાંત-સ્વસ્થ મનવાળાં થઈને પેાતાનાં તબ્યા યથાર્થ પણે ખજાવશે, ધનુ આરાધન કરવા તત્પર થશે અને આગળ વધીને ઇષ્ટદેવ કે પરમતત્ત્વના સાક્ષાત્કાર કરવાને પ્રયત્નશીલ થશે.
ઉક્ત ઋષિ-મહર્ષિ આએ આવા મંત્રા અનધિકારીના હાથમાં ચડી ન જાય તે માટે તેને ગુપ્ત-અતિગુપ્ત રાખવાની આજ્ઞા ફરમાવી છે.
અહી’ એટલી સ્પષ્ટતા આવશ્યક છે કે શક્તિના સદુપયોગ અને દુરુપયેાગ અને થઈ શકે છે અને તેથી અધિકારી અને અનધિકારીની વિચારણા આવશ્યક અને છે. આધુનિક વિજ્ઞાને આ વિચારણાને વિશેષ મહત્ત્વ આપ્યુ. નથી, તેથી અતિ શોચનીય સ્થિતિ ઉત્પન્ન થઈ છે, જે અણુશક્તિના ઉપયાગ માનવહિતનાં અનેક કલ્યાણકારી કામેામાં થઈ શકે, તેના ઉપયોગ મનુષ્યોના સામૂહિક વધ કરવામાં થાય છે. હીરોશીમા અને નાગાસાકીની ઘટનાએ તેનાં પ્રત્યક્ષ પ્રમાણેા છે.
આ પ્રકરણ સમાપ્ત કરતાં પહેલાં અમે એટલું જણાવવા ઈચ્છીએ છીએ કે આપણે ત્યાં મત્ર તથા મત્રસાધના અંગે. પ્રમાણભૂત પુષ્ટ ચર્ચાઓ થતી નથી. કેટલાક તે અ ંગે મૌન
