________________
મંત્રવિજ્ઞાન આ યાદીમાં બીજા પણ કેટલાક ભયે ઉમેરી શકાય એવા છે. જેમ કે મદોન્મત્ત હાથીને ભય, બંધનને ભય, કારાગારનો ભય વગેરે. આ બધા ભ માટે વિશિષ્ટ મની, રચના થયેલી છે.
અહીં એ જણાવવું પ્રસ્તુત છે કે શ્રીમાનદેવસૂરિએ ઉક્ત શાન્તિસ્તવની રચના એટલા માટે કરી હતી કે તેનાથી અભિમંત્રિત કરેલું જળ છાંટતાં મહામારી આદિને. ઉપદ્રવ દૂર થાય. શાકંભરી નગરીમાં ફેલાયેલી મહામારી આ રીતે દૂર થઈ હતી.
અધ્યાત્મદષ્ટિએ સહુથી મોટો ભય જન્મ, જરા અને મરણને છે કે જેને પ્રાપ્ત થયેલા પ્રાણીઓ વિવિધ પ્રકારનાં
ખે ભેગવે છે. મંત્રપાસના આ ભયમાંથી પણ મનુષ્યનું રક્ષણ કરે છે.
- હવે તંત્રગ્રંથાએ કરેલી મંત્રની અન્ય વ્યાખ્યાઓ. જોઈએ.
પિંગલામતમાં કહ્યું છે કેमननं विश्वविज्ञानं, त्राणं संसारबन्धनात् । यत: करोति संसिद्धो, मन्त्र इत्युच्यते ततः ॥
મનન એટલે સમસ્ત વિજ્ઞાન અને ત્રાણું એટલે સંસારના બંધનમાંથી રક્ષણ. આ બને કાર્યો સારી રીતે સિદ્ધ કરે છે, તેથી તે મંત્ર કહેવાય છે.”
