________________
જપના પ્રકાર તથા નિયમ
૧૧કરીને ઈષ્ટદેવતાની તથા મંત્રદેવતાની ધૂપ, દીપ તથા ધાનાદિ વડે યથાવિધિ પૂજા કર્યા પછી મંત્રજાપ શરૂ કરવું, અને તે મન સ્વસ્થ રહે ત્યાં સુધી લંબાવે. વૈદિક અને જૈન પરપરાના ઊંડા અભ્યાસી તથા મંત્રવિશારદ શ્રી હરિભદ્ર સૂરિએ ચારબિંદૂમાં કહ્યું છે કે “ચિત્તની વિપરીત ગતિ થવા લાગે ત્યારે જપને ત્યાગ કરે. વ્યાકુલ ચિત્ત વખતે જપને ત્યાગ કરવાથી વિશ્રાંતિ મળે છે અને પુનઃ જપમાં સારી પ્રવૃત્તિ થાય છે.”
શુદ્ધ સાત્વિક મને જપ કરવા માટે ત્રણ સંધ્યાને સમય ઉત્તમ મનાય છે. અહીં ત્રણ સધ્યાથી સૂર્યોદય પહેલાંની તથા પછીની એક ઘડી, મધ્યાહ્ન પહેલાંની તથા પછીની એક ઘડી અને સૂર્યાસ્ત પહેલાંની તથા પછીની એક ઘડી સમજવાની છે. જૈન આપ્નાયમાં શ્રી નમસ્કાર મહામંત્રને* જપ આ ત્રણ સંધ્યાએ કરવામાં આવે છે. .
કેટલાક મંત્રને જપ રાત્રિના અમુક સમયે શરૂ કરીને . સૂર્યોદય પર્યત કરવાનો હોય છે અને તે વખતે નાના પ્રકારનાં ભયાનક દો કે ભયજનક શબ્દો સંભળાવાનો ભય રહે છે. પરંતુ આવી સંભાવના હોય ત્યાં સાધકે એક વસ્ત્ર આંખ
* શ્રો નમસ્કાર મહામંત્રને મૂલપાઠ આ પ્રમાણે સમજવો : नमो भरिईताण । नमो सिद्धाण । नमो आयरियाणं । नमो उवज्झायाणं ।' नमो लोए सव्यसाहूण ॥ एसो पंच-नमुक्कारो, सव्वपावप्पणासगो। मगलाणं જ સહિ, પણ હૃદ મા || આ મંત્રને ત્રણ સંધ્યાએ જર્ષ કરવાથી ઈચ્છિત ફળની પ્રાપ્તિ થાય છે. આ મંત્રની વધારે વિગતે નમસ્કારમંત્રસિદ્ધિ ગ્રંથમાંથી મળી શકશે.
