________________
મંત્રવિજ્ઞાન એ છે કે માનવ-મનની શક્તિઓને કઈ પાર નથી અને આ વિશ્વમાં પણ અનંત શક્તિ વિલસી રહી છે. એ બંને શક્તિઓ જે સમરસ થાય તે ઘણી સિદ્ધિઓ નિપજાવી શકે. લગભગ વીસેક વર્ષની ઉંમરે એમને મંત્ર મળે ત્યારે તેઓ ઝાડ-પાન, ખેતીવાડી વગેરે કામમાં રોકાયેલા હતા અને તે પ્રદેશમાં સાપને ઉપદ્રવ પણ ઘણે હતે. કેવળ લેકકલ્યાણની ભાવનાથી, કરુણાથી પ્રેરાઈને એમણે એ મંત્ર મેળવ્યું હતું. એ વર્ષોમાં અનેક માણસને મંત્ર દ્વારા એમણે સાપના ઝેરમાંથી અને બીજી વ્યાધિઓમાંથી મુક્તિ અપાવી હતી. એમનું કહેવું છે કે મંત્રની સાથે તેનું તંત્ર જાણવું પણ જરૂરી છે. એટલે કે મંત્રને ઉપગ ક્યારે ને કેમ કરી? એ વખતે કેવી કિયા કરવી? તે બધું જાણવું જોઈએ. સાય-વીંછીનું ઝેર ઉતારવા માટે પાણી, ચેખા કે અડદ, જે સરળતાથી લભ્ય હોય તેને તેઓ ઉપગ કરે છે. મંત્રની ભિન્ન ભિન્ન શાખાઓ છે. કેટલાંક લેકે સ્નાન કરી ભીને કપડે જ મંત્ર બેલી શકે છે. મેલેરિયા અને આધાશીશીમાં કાળે દોરે મંત્રીને આંધવામાં આવે છે. વાયુના રોગમાં શરીરમાં જ્યાં પીડા થતી હોય તે ભાગને પકડીને મંત્ર બેલતા બેલતા વસ્ત્રના કકડાથી ત્યાં મારવાનું હોય છે. મંત્ર પ્રગટ ન થવો જોઈએ, તેથી તેને બાહ્ય રીતે માત્ર ગણગણાટ જ થાય છે. પૂ. નાથજીની દષ્ટિએ આમાં કશે ચમત્કાર નથી, પણ મનના ધર્મનું, સંકલ્પશક્તિનું, તપસિદ્ધિનું અને વિશ્વધર્મનું સાજન થતાં શબ્દમાંથી આવી શક્તિ પ્રગટે છે. આપણને તેનું જ્ઞાન નથી, તેથી તે ચમત્કાર લાગે છે. અંતે તે આ શક્તિ
