________________
મંત્રસાધના માટે આસન, સ્થાન, માલાની વિચારણા ૩૩૯ ખાવું વગેરેને નિષેધ છે. છતાં તે પ્રકાર બની જાય તો આચમન કરવું અથવા પાર્વતી સહિત શિવનું સ્મરણ કરવું કે ગ્રહનક્ષત્રનાં દર્શન કરવાં, અગર તે પ્રાણાયામ કરે. સવારી અગર ખાટલા પર બેસીને કે ચિંતાથી વ્યાકુલ મને જય કરવા નહિ.
સ્થાન જપ કરવાનું સ્થાન પવિત્ર, શાંત અને ચિત્તને પ્રસન્નતા આપે તેવું હોવું જોઈએ. નદીકાંઠે, શિવાલય, બાગ, શાળા વગેરે સ્થાને જપ માટે પ્રશસ્ત ગણાય છે. જળમાં ઊભા રહીને જપ કરવાના પ્રયોગ પણ હોય છે. તીર્થસ્થાન જપ માટે ઉત્તમ ગણાય છે. પણ ત્યાં શાંત રથાન પ્રાપ્ત થાય તે જ ઈચ્છાથ સિદ્ધ થાય.
શિવજી કહે છે કે ઘરમાં કરેલ જપ એક ગણું ફળ આપે છે, પણ શાળામાં કરેલા જપનું ફળ સે ગણું, પવિત્ર વન કે ઉદ્યાનમાં કરેલા જપનું ફળ હજારગણું, પવિત્ર પર્વત ઉપરના જપનું ફળ દશ હજારગણું, નદીતટ પરના જપનું ફળ લાખ ગણું દેવાલયમાં કરેલા જપનું ફળ કરાડ ગાણું અને શિવની સમક્ષ કરેલા જયનું ફળ અનતગણું થાય છે.
જપમાળી સંસકારા-માળા એ મંત્રજાપનું મહત્વનું સાધન છે. જપ કરવાની માળા જે નવીન હોય તે તેને સંસ્કાર કરવા જોઈએ. તે માટે માળાને એક તરભાણુમાં પિપળાના પાન
