________________
મંત્રસાધના માટે આસન, સ્થાન, માલાની વિચારણા ૩૪૩
ત્રીસ રુદ્રાક્ષના મણકાની બનાવેલી માળા જપકર્મમાં ધન આપનારી ગણાય છે. સત્તાવીસ મણકાની માળા પુષ્ટિદાયિની તથા પચીસ મણકાની માળા મુક્તિદાયિની ગણાય છે. પંદર દ્રાક્ષ વડે બનેલી માળા અભિચાર કર્મમાં ફલદાયી નીવડે છે. એક આઠ મણકાની માળા ઉત્તમોત્તમ ગણાય છે. સે મણકાની માળા ઉત્તમ અને પચાસ મણકાની માળા મધ્યમ ગણાય છે. ચેપન મણકાની માળા મનેહર અને શ્રેષ્ઠ કહેવાય છે.
જપના પ્રકાર
મંત્રશાસ્ત્ર અનુસાર જપના મુખ્ય ત્રણ અને બીજા બે મળી કુલ પાંચ પ્રકાર ગણવામાં આવે છે. જપ કરનારે જપના આ પ્રકારે તથા તેની ફલશ્રુતિ ખાસ સમજવા જેવી છે.
જપના મુખ્ય ત્રણ પ્રકાર નીચે પ્રમાણે છેઃ (૧) માનસ જપ, (૨) ઉપાંશુ જપ અને (૩) વાચિક જ. આમાં વાચિક જપ સૌથી કનિષ્ઠ ગણાય છે. આ ત્રણે પ્રકારની સમજૂતી હવે બતાવવામાં આવે છે.
માનસ જ૫ -જે જપમાં મંત્રની અક્ષરપંક્તિનું, એક વર્ણથી બીજા વર્ણનું, એક પદથી બીજા પદનું તથા શબ્દ અને અર્થનું મન દ્વારા વારંવાર માત્ર ચિંતન થાય છે, તે માનસ જપ કહેવાય છે. સાધનાની ઉચ્ચ કોટિએ આ "ાતના જપમાં સાધક રત થાય છે. • •