________________
૩૪૮
મંત્રવિજ્ઞાન કાલી, તારા, મહાદુગ, ત્વરિતા, છિન્નમસ્તા, વાવાદિની, અન્નપૂર્ણ પ્રક્રિશ, કામાખ્યાવાસિની, બાલા, માતંગી, શીલવાસિની તથા કાલી, તારા, ઘોડશી, ભુવનેશ્વરી, ધૂમાવતી, બગલા, કમલા, છિન્નમસ્તકા તથા માતંગી એ દશ મહાવિદ્યાઓ છે. આ વિદ્યાને મંત્ર લેતાં સિદ્ધાદિશાધન, નક્ષત્રાદિવિચાર, કાલાદિશુદ્ધિ અને અરિમિત્રાદિને વિચાર કરવાને હોતે નથી. આ દેવતાઓ સિદ્ધ વિદ્યા છે, તેથી એમને મંત્ર લેવામાં કઈ વિચારની આવશ્યક્તા નથી. કેટલાકને અભિપ્રાય એ છે કે પ્રત્યેક મંત્ર વિચાર કરીને ગ્રહણ કરવું જોઈએ.
ચૈત્ર માસમાં મંત્ર લેવાથી સર્વ પ્રકારના પુરુષાર્થની સિદ્ધિ, વૈશાખમાં રનલાભ, છમાં મરણ, અષાડમાં બંધુનાશઆમાં રત્નલાભ, કાર્તિક અને માગસરમાં મંત્રસિદ્ધિ, પિષમાં શત્રુવૃદ્ધિ અને પીડા, માહમાં મેધાવૃદ્ધિ અને ફાગણમાં મંત્ર લેવાથી સર્વ પ્રકારના મનોરથ પૂર્ણ થાય છે. આ પ્રમાણે માસના ગુણગુણને વિચાર કરી મંત્ર ગ્રહણ કરે. પરંતુ મંત્ર લેવામાં જે વિહિત માસ મલમાસ હેય તે મંત્ર લે નહિ, કારણ કે મલમાસમાં બધાં કાર્યને નિષેધ બતાવે છે. ચિત્ર માસમાં કેવલ ગેપાલમંત્ર જ લેવાય છે. અષાડમાં મંત્ર લેવાથી બંધુનાશ માત્ર શ્રીવિદ્યાના સંબંધમાં જ જાણુ.*
* અહીં શ્રાવણ અને ભાદરવા માસનું ફળ બતાવેલું નથી. કદાચ લેખ છપાતી વખતે એ પંકિતઓ રહી ગઈ હોય.
