________________
[ ૧૭ ]
અર્થભાવના
સરસ્વતીતમાં કહ્યું છે કે – मन्त्रार्थ मन्त्रचैतन्यं, योनिमुद्रां न वेत्ति यः । રતિદિનનાશિ, તવિદ્યા 7 સિદ્ધતિ *
જે સાધક મંત્રાર્થ, મંરચેતન્ય અને એનિમુદ્રા જાણ નથી, તેને શતકોટિ જપ વડે પણ સિદ્ધિ પ્રાપ્ત થતી નથી.” તાત્પર્ય કે મંત્રસિદ્ધિને ઈચ્છનાર સાધકે જપ ઉપરાંત મંત્રની અર્થભાવના કરવી જોઈએ, મંત્રમૈતન્યની ભૂમિકાને સ્પર્શવી જોઈએ અને એનિમુદ્રા વગેરે સંબધી પણ જ્ઞાન પ્રાપ્ત કરી લેવું જોઈએ.+
પરંતુ આજે મંત્રની અર્થભાવના કેટલા કરે છે? અરે ! ઘણુ તે તેને વાસ્તવિક અર્થ પણ જાણતા નથી.
* અહીં તસ્ય સિદ્ધિને જાય એ પણ પાઠ છે.
+ નિમુદ્રા ઘણા બ્રાહ્મણે જાણતા હોય છે. તેમની પાસેથી તે શીખી લેવી જોઈએ.