________________
૨૮૪
મંત્રવિજ્ઞાન
હતા, એટલે મારી મનોવૃત્તિમાં ફેટ્ટાર થયે અને આ પરિણામ આવ્યું. કહેવાનું તાત્પર્ય એ છે કે ગી કે તપસ્વી મહાત્માઓ પ્રબળ સંકલ્પ કરીને જે શબ્દરચના કરી આપે છે, તે મંત્ર રૂપ બની જાય છે, પછી તે દેખીતી રીતે ગમે તેવી વિચિત્ર અને અટપટી કેમ ન હોય? શાબર મંત્રની સફલતાનું કારણ આ જ છે.
શાબર મંત્રો કેનાથી પ્રવર્તી? એ એક વિચારણીય પ્રશ્ન છે. તે અંગે એક સ્થળે એમ કહેવાયું છે કે ભગવાન શિવ અને પાર્વતીએ જ્યારે અર્જુનની સાથે યુદ્ધ કરવા માટે કિરાતનું રૂપ ધારણ કર્યું હતું, ત્યારે આગમ અને નિગમની ચર્ચામાં પાર્વતીજીના જે પ્રશ્નોના ઉત્તર આપ્યા, તે શાબર મંત્ર એટલે કે ભિલ્લપ્રદત્ત મંત્ર કહેવાયા.
પરંતુ વિદ્વાને આ મંતવ્યને વિશેષ મહત્વ આપતા નથી. છે. ચતુર્ભુજ સહાય મંત્રવિદ્યા નામના એક લેખમાં કહે છે: “મંત્ર બનાવતી વખતે શબ્દોમાં શક્તિ મૂકવામાં આવે છે. વેદમંત્રોને બ્રહ્માએ શક્તિ આપી અને તાંત્રિક મંત્રોને શિવે શક્તિવાન બનાવ્યા. પરંતુ કલિયુગમાં એક -જુદા પ્રકારની રચના થઈ. આ રચના શ્રી મશ્કેન્દ્રનાથના શિષ્ય અને ગોરખનાથજીના ગુરુભ્રાતા ગીરાજ શાબરનાથજી દ્વારા નિર્માણ કરવામાં આવી. કેટલાક સમયથી લેકે વેદમંત્રોમાંથી શક્તિ મેળવવાનું ભૂલી ગયા હતા. શ્રી શંકરાચાર્યજીના અદ્વૈતવાદની આગળ તાંત્રિક અને બૌદ્ધોની બુદ્ધિ પણ મલિન પડવા લાગી હતી. આવા સમયાં શાબરીનાથે
