________________
ચાર
મંત્રવિજ્ઞાન જ્યાં સુધી આવા કેઈ પ્રત્યય ન થાય, ત્યાં સુધી મંત્રસાધનામાં સુંદર કે સતેષકારક પ્રગતિ થઈ છે, એમ કહી શકાય નહિ.
જ્યારે મંત્રસિદ્ધિ તદ્દન સમીપમાં હોય ત્યારે એકાએક પ્રકાશ પુંજ દેખાવા લાગે છે, પિતાનું શરીર પૂર્ણ
તિમર્ય ભાસે છે કે તિર્મય દેવતા પિતાના શરીરમાં પ્રવેશ કરી રહ્યા હેય એ અનુભવ થાય છે. તે અંગે ભેરવીતવમાં કહ્યું છે કે :
ज्योतिः पश्यति सर्वत्र, शरीरेवा प्रकाशयुक् । निजं शरीरमथवा, देवतामयमेव हि ॥
વળી આ વખતે ચિત્રમાં અલૌકિક પ્રસન્નતા તથા સતેષને અનુભવ થાય છે, ભજન અને નિદ્રા અલ્પ થઈ જાય છે અને કદાચ સ્વપ્ન આવે તે પણ કઈ વાહનની પ્રાપ્તિનું તથા તેના પર સવારી કર્યાનું આવે છે. આ વસ્તુ વતુંડક૫ માં નીચે પ્રમાણે અક્ષરાંક્તિ થયેલી છે ?
चित्तप्रसादो मनसश्च तुष्टिरल्पाशिता स्वप्नपराङ्गमुखत्वम् ।
स्वप्नेषु यानाधुपलम्भनं च, . • સિદ્ધી વિદ્યાનિ ભવત્ત સામે
આ ઉપરાંત આનંદના અશ આવવાં, દેહ પુલક્તિ છે, ગદ્ગદ્ કંઠે ભાષણ થવું આદિ બીજા પણ કેટલાંક લક્ષણે તંત્રકારોએ દર્શાવેલાં છે.