________________
ચૈત્રની આવશ્યકતા
૧૩
સમજે છે, તેમને એના દૈવી પ્રસાદ પ્રાપ્ત થઈ શકતા નથી. યંત્રને યત્રરાજ વગેરે માનાર્હ શબ્દોથી સાધવામાં આવે છે, તેનુ કારણ પણ આ જ છે.
કેટલાંક સ્થળે તે દેવ-દેવીઓની મૂર્તિને ખલે માત્ર ચૈત્રને જ પધરાવવામાં આવે છે અને તેની પ્રતિષ્ઠા કરવામાં આવે છે. ગુજરાતની ઉત્તર સરહદ પર આવેલા આરાસુરના પહાડમાં શ્રી અ’ખાજી માતાજીનું તી" છે, ત્યાં માત્ર યંત્ર પર જ અલંકાર પહેરાવી તેનું પૂજન-અર્ચન કરવામાં આવે છે. વળી તીસ્થાનાને પ્રભાવ વધારવા માટે પણ કેટલાક સિદ્ધ યંત્રાની સ્થાપના કરવામાં આવે છે. હરદ્વારમાં ગાયત્રીની મૂર્તિ આગળ સિદ્ધ ગાયત્રીયંત્ર છે અને કાશીમાં અન્નપૂર્ણાના મદિરમાં જમણી બાજુએ શિવલિંગ ઉપર શ્રીયંત્ર પ્રતિષ્ઠિત છે. કેટલીક વાર મંદિરની દીવાલા ઉપર પણુ યંત્રો ચિતરવામાં આવે છે, જે તેની રહસ્યમયતામાં ઉમેરો કરે છે.
તાંત્રિક માં સિદ્ધ કરવા માટે પણુ યંત્રની જરૂર પડે છે. તે અંગે મંત્રમહાદધિના છવીસમા તરંગમાં કહ્યું છે કે શાન્તૌ વર્ષ જિલેશ્ મૂળ, સન્મને વિશ્વમળિ । खरचर्मणि विद्वेषे, उच्चाटे ध्वजवाससि ॥ नरास्थिनि लिखेद् यन्त्रे, मारणे मन्त्रवित्तमः ।
મંત્રને સારી રીતે જાણનાર પુરુષે શાંતિ અને વશીકરણમાં ભૂજ પત્ર ઉપર, સ્ત’ભનમાં હાથીના ચામડા ઉપર, વિદ્વેષણમાં ગધેડાના ચામડા - ઉપર, ઉચ્ચાટનમાં કાગડાના
