________________
I ૨૫ ] હેમતણ આદિ
હામ એ મંત્રસાધકનુ ચેાથુ દૈનિક ક્રમ છે અને તે પૂજા, ધ્યાન તથા જપ પછી તરત જ કરવાનું હાય છે. ફાઈ સાધક મંત્રદેવતાની પૂજા કરે, પણ તેનું ધ્યાન ન ધરે, અથવા ધ્યાન ધરે પણ તેના નામથી ગર્ભિત એવા મંત્રના જપ ન કરે તે ઈષ્ટસિદ્ધિ થતી નથી, તેમ જય પછી હામ ન કરે તે પણ તેનુ વાસ્તવિક ફળ પ્રાપ્ત થતુ નથી.
તત્રકારોએ કહ્યું છે કે—
नाजप्तः सिद्धघति मन्त्रोऽनाहुतश्चफलप्रदः । विभूतिं चाग्निकार्येण, सर्वसिद्धिश्च विन्दति ॥
‘જપ કર્યાં વિના કોઈ મંત્ર સિદ્ધ થતા નથી, તેમ આહુતિ આપ્યા વિના અર્થાત્ હેામ કર્યાં વિના તે ફલપ્રદ થતા નથી. સર્વ પ્રકારની વિભૂતિ તથા સિદ્ધિ એ અગ્નિકાય વડે પ્રાપ્ત થાય છે.’
