________________
૨૦૦
મંત્રવિજ્ઞાન
ડાબા હાથે શંખાવર્ત જમણા હાથે બંધાવત
૭ ૮ ૯ ૧૦ | ૩ ૪ ૫ ૧૨ ( ૬ ૧ ૨ ૧૧ ૧ ૨ ૭ ૬ ૧૧
૫ ૪ ૩ ૧૨ ૧ ૧ ૮ ૯ ૧૦
તo મ. અ૦ કે
અ૦ મતo ડાબા હાથની ગણનામાં શંખના જે અંદર પડ આવર્ત થાય છે, એટલે તે શંખાવર્ત કહેવાય છે અને જમણ હાથે ગણના કરતાં નવાવર્ત સાથિયાના પાંખડા જે અંદર જઈને બહાર નીકળતો આવર્ત થાય છે, એટલે તે નવાવર્ત કહેવાય છે. નીચેની આકૃતિઓ આ વસ્તુને સ્પષ્ટ કરે છે ?
શંખાવત
નવાવર્ત
અક્ષમાલા અક્ષ એટલે મણકે કે પાશે. તેના વડે જે માલા બનાવેલી હોય તે અક્ષમાલા કહેવાય છે. આ માલા જપ ગણના કરવા માટે સહુથી વધારે સરળ સાધન છે, તેથી લેકામાં તેને અધિક પ્રચાર છે. તે જપમાલિકા, જપમાલા કે માત્ર માલા તરીકે પણ ઓળખાય છે.