________________
* મંત્રવિજ્ઞાન અનુસાર મંત્રના અક્ષરોની સંખ્યા પ્રમાણે અશ્વસ્થ એટલે પીંપળાના પત્ર વડે ભૂર્જપત્ર પર લખેલા અક્ષરે ઉપર “સમુખ્ય મંત્રસ્ય કનુ રક્ષ મિવિશ્વામિ : ” આ રીતે બેલી અભિષેક કરે એ અભિષેક નામને પાંચમે સંસ્કાર છે. કેટલાક ” હું” થી પુટિત કરેલા મંત્રને એક હજાર વાર જપતાં આ સંસ્કાર થએલે માને છે. જેમ કે रामाय नमः सोऽहं ऐं।'
(૬) વિમલીકરણ માનસિક જપૂર્વક સાધ્ય મંત્ર સાથે બીજને જપ કરી કુંડલિની ઉત્થાપન કરી મલત્રયને દાહ કર તે વિમલીકરણ અથવા નિર્મલીકરણ -નામને સરકાર કહેવાય છે. કેટલાક “ નો વ’ બીજથી પુટિત કરેલા મંત્રને એક હજાર જપ કરવાથી આ સંસ્કારની સંપન્નતા સ્વીકારે છે. જેમ કે “૩ ત્રો વત્ રામાય નમઃ वपटू त्रोॐ ।'
(૭) આધ્યાયન-કુશદક અથવા પુષ્પદકથી જ્યોતિમંત્ર દ્વારા મંત્રવણેને સીંચવા એ આપ્યાયન સરકાર કહેવાય છે. મિત્ર-સાજં ચોમાસાનુપુષ્ટી જ્યોતિર્મનુસ્મૃત ” એક મત “દૂ મંત્રથી પુટિત કરેલા મંત્રને એક હજાર જપ કરવાથી આ સંસ્કાર થયેલે માને છે. જેમ કે-“È સૌ ચ ન હૈ”
(૮) તર્પણ-ઇષ્ટમંત્રના પ્રત્યેક વર્ણનું તિમંત્ર દ્વારા જલથી તર્પણ કરવું, એ તર્પણ નામને સંસ્કાર છે. અહીં એટલી સ્પષ્ટતા આશ્યક છે કે શક્તિમત્રોનું તર્પણ
