________________
"૧૭૨
મંત્રવિજ્ઞાન વર્ષના વૃદ્ધ પર્વતના મનુષ્ય કેઈપણ પ્રકારની કઠિનતા વગર કરી શકે છે, એ સાધનનું નામ મંત્રજપ છે. જય એ જ એક એવું સાધન છે કે તેમાં કોઈ પ્રકારની ચોગ્યતાની વિશેષ આવશ્યકતા નથી, એક પાઈને ખર્ચ થતું નથી અને મનુષ્યજન્મને સર્વોપરી લાભ એનાથી સહેલાઈથી પ્રાપ્ત થાય છે. એનું એક દૃષ્ટાંત નીચે પ્રકટ કરવામાં આવે છે.
“ઉજજૈનમાં એક જ્હાનું વૈશ્ય કુટુંબ રહેતું હતું. એમાં બે પુરુષ, એક સ્ત્રી અને તેમના બાળબચ્ચાં હતાં. એક ભાઈ અવિવાહિત હતું. બીજા ભાઈને બે પુત્ર અને કેટલીક પુત્રીઓ હતી.
એ નાના કુટુંબે એક નાની દુકાન ઉઘાડી હતી. બંને ભાઈએ એક પછી એક વારાફરતી પિતાની દુકાનનું કામ સંભાળતા હતા અને બાલબાના હાથ-મોં ધેવાં, તેમને કપડાં પહેરાવવાં અને દરેક પ્રકારે તેમના ઉપર દેખરેખ રાખવી વગેરે કામ કરતા હતા અને જ્યારે એ બધાં કામેમાંથી નિવૃત્તિ થાય ત્યારે માળા લઈને જપ કરવા બેસી જતા હતા. એ એમની નિત્યની ચર્યાં હતી, નિત્યનિયમ હતો.
ઘરને મુખ્ય માલિક દિવસ કરતાં રાત્રિના સમયે શાંત ચિત્તે એકાગ્ર મનથી મંત્રજપ કરતે હતે. એક દિવસ તેને પુત્ર રાત્રિએ પિશાબ કરવા ઉઠયો, ત્યારે તેણે બેચાર વખત જોયું તે તેના પિતા હાથમાં માળા લઈ મંત્રજપ કરતા હતા. એ સમયે તે કંઈ પૂછયું નહિ, પરંતુ