________________
[ ૨૧ ]
જપની પ્રસંશા
“મત્રો મનનાર્ “મનના ત્રાસે રૂરિ મન્ન: “આદિ વ્યાખ્યાઓ પરથી એ વસ્તુ સ્પષ્ટ થાય છે કે મંત્રને મનનની સાથે ગાઢ સંબંધ છે. અન્ય રીતે કહીએ તે મનન વિના મંત્રની સિદ્ધિ થતી નથી. આ મનન જપ અને અર્થભાવના અને રૂપ હેય છે. તેમાંથી અહીં જપની વિચારણા મુખ્ય છે. મંત્રસાધકનું એ ત્રીજું દૈનિક કમ મનાયું છે.
શ્રીપતંજલિ સુનિએ જાની મહત્તા સ્વીકારી છે અને પ્રણવ (2) મંત્રની સિદ્ધિ માટે તેને ઉપયોગ કરવાની હિમાયત કરી છે. તેમણે ચોગદર્શનમાં કહ્યું છે કે “રા વાજા પ્રખર તાતાર્થમાન[ ! –તે પરમાત્માને વાચક પ્રણવમંત્ર (w) છે. તેની સિદ્ધિ માટે તેને જપ અને 'તેની અર્થભાવના કરવી જોઈએ.
અગ્નિપુરાણમાં લખ્યું છે કેનાનિ દિનોવિજ્ઞાઈ મેત ! सर्वेषामेव यज्ञानां, जायतेऽसौ महाफलः ॥