________________
કર્મ અને કેટલુંક વિચારણીય
૧૩૫ લક્ષ્યમાં રાખીને મનુષ્ય જીવનની સાર્થકતા-નિરર્થક્તાનો નિર્ણય કરવાને છે.
આજે આપણા દેશમાં ધર્મનિરપેક્ષ રાજ્યની રચના થયેલી છે અને તે અનુસાર તેને કારભાર ચાલે છે, પણ તેનું પરિણામ એ આવ્યું છે કે લેકેની ધર્મ પરત્વેની શ્રદ્ધા ડગમગી ગઈ છે. ઘણુએ તે ધર્મ એ કેઈ આવશ્યક વસ્તુ નથી એમ માનીને જ ચાલવા માંડ્યું છે. તેના કુલ સ્વરૂપે નીતિવિહીનતા, ભ્રષ્ટાચાર, લાંચ, રૂશ્વત આદિ મેટા પ્રમાણમાં વ્યાપી ગયાં છે અને તે અનેક પ્રકારની હાડ મારીઓને જન્મ આપી રહ્યાં છે. આ સ્થિતિમાંથી દેશને ઉદ્ધાર ત્યારે જ થશે કે જ્યારે લેકે પિતાને ધર્મ સમજી તેનું બરાબર પાલન કરવા તત્પર થશે.
અહીં એ પણ સ્પષ્ટ કરવું આવશ્યક છે કે દરેક ધર્મો નીતિ, સંયમ, સદાચાર, આદિ પર ભાર મૂલે છે, એટલે તેનું પાલન કરતાં મનુષ્ય નીતિમાન, સંયમી તથા સદાચારી થાય છે અને આવા મનુષ્ય જ પિતાનું તથા પરનું કલ્યાણ કરી શકે છે.
આ પ્રકરણ સમાપ્ત કરતાં પહેલાં અમે એટલું જણાવીશું કે મનુષ્યજીવન અતિ કિંમતી જીવન છે, તે વારવાર મળતું નથી, એટલે તેને બને તેટલે સદુપગ કરવું જોઈએ અને મંત્રસાધન દ્વારા એવી શક્તિ મેળવવી જોઈએ કે જેને વિનિ
ગ કરતાં સમાજ, દેશ તથા સમસ્ત માનવજાતિનું કલ્યાણ થાય તથા પિતાને આ ભવ અને પરભવ અને સુધરવા પામે.