________________
સાધના સ્થલ
૧૩૭
જ અસંખ્ય સાધકોએ ગસાધના માટે તેને આશ્રય લીધે છે. આજે પણ એ પ્રદેશમાં અનેક રોગીઓ વસે છે કે જેમાંના કેટલાકની ઉંમર ત્રણથી ચાર વર્ષની છે. એક પરદેશી પ્રવાસીએ હિમાલયનું વર્ષો સુધી પરિભ્રમણ કર્યા બાદ કેટલાક રોગીઓને સંપર્ક સાધે હતો અને તેમાં આ વસ્તુ જાણવામાં આવી હતી.
આધુનિક યુગના મહામાંત્રિક શ્રી ગેપાલસ્વામી કે જેમણે મંત્રના અનેક ચમત્કારે ભારતના પાટનગર દિલ્હીમાં લેક્સભાના સભ્યોની સમક્ષ તેમજ અન્ય શહેરમાં બતાવ્યા હતા, તેમનું સાધનાસ્થલ પણ આ જ હિમાલયની ગેરમાં આડાથી અમુક માઈલના અંતરે આવેલું હતું.
તીર્થક્ષેત્રો પણ અમુક અંશે દિવ્ય દેશની ગણનામાં આવે છે, તેથી ઘણુ મંત્રસાધકે કાશી, કુરુક્ષેત્ર, પ્રયાગ, પુષ્કર, દ્વારિકા આદિ વિવિધ તીર્થક્ષેત્રમાં જાય છે અને ત્યાં અનુકૂળ સ્થાન શેધી મંત્રસાધના કરે છે. જૈનધર્મમાં શત્રુંજય, ગિરનાર, આબુ, તારંગા, સમેતશિખર, આદિ આવાં સ્થાને મનાયેલાં છે અને ત્યાં રહીને અનેક મહાપુરુષોએ મંત્રસિદ્ધિ કર્યાના ઉલેખે પ્રાપ્ત થાય છે. આજ રીતે બૌદ્ધ ધર્મમાં પણ કેટલાક સ્થાને સિદ્ધિપદ મનાયાં હતાં અને ત્યાં જઈને બૌદ્ધ તાંત્રિકેએ મહાન સિદ્ધિઓ મેળવી હતી, એ હકીક્ત ઇતિહાસ પરથી જાણી શકાય છે.
તાંત્રિક યુગમાં દેવીપૂજાને વધારે વિરતાર થયે ત્યારે
