________________
મંત્રવિજ્ઞાન્ટ 'નહિ.” બૌદ્ધ ધર્મ પણ આ જ ઉપદેશ આપે છે. ધમ પદમાં કહ્યું છે કે–
सव्वपावस्स अकरणं, कुसलरस उपसंयया । सचित्तपरियोदपने, एते बुद्धान शासनं ॥
કઈ પ્રકારનું પાપ કરવું નહિ, પુણ્ય કર્મોનું સંપાદન કરવું અને ચિત્તને પરિશુદ્ધ રાખવું, એ બુદ્ધોને આદેશ છે.”
મંત્રશાસ્ત્ર એ ધર્મશાસ્ત્રોનું જ એક અંગ છે, એટલે તે આ આજ્ઞાનું ઉલ્લંઘન કરી શકે નહિ, એ દેખીતું છે. આમ છતાં મંત્રસાધનાના નામે પ્રાણીઓને ભેગ ધરાય છે, માંસ-મદિરાને વ્યવહાર થાય છે અને ગુપ્ત મંડળ રચી. વ્યભિચાર સેવવામાં આવે છે, એ ખરેખર! ઘણું ખેદજનક છે. મંત્ર તે ઉન્નતિનું સાધન છે, તેમાં અવનતિના ઉપાય અજમાવીએ એ આપણું અજ્ઞાન, સ્વાર્થ કે દંભની પરાકાષ્ઠા સૂચવે છે. અહીં અમને સ્પષ્ટ કહેવા દે કે જેઓ મલિન સાધનને યુક્તિયુક્ત સિદ્ધ કરવા માટે પોતાની બુદ્ધિશક્તિને ઉપગ કરે છે, તેઓ મંત્રસાધનાની મૂળ ભાવના. પર ભયંકર કુઠારાઘાત કરે છે અને પિતાનું તથા સમાજનું અધયતન નોતરે છે. સુજ્ઞ મનુષ્ય જેમ વિષ અને વ્યાલથી. દૂર રહે છે, તેમ આવા મનુષ્યથી દૂર રહે, એટલી જ અમારી અભ્યર્થના છે.
ગુણ એટલે સગુણ, સારી ટેવ, સારે સ્વભાવ. તે
