________________
૧૦૬
મંત્રવિજ્ઞાન આવવાનાં, તેમાં કટરથી કાળમીંઢ મહેને ભેટો અવશ્ય થવાને. આ વખતે ચતુરાઈ ન દાખવી તે તેની સાધનારૂપી નૈયા અવશ્ય ડૂબી જવાની.
જે મનુષ્ય બીજાથી છેતરાઈ જાય છે કે બીજાની લેભામણી વાતોમાં ફસાઈ જાય છે, તે મનુષ્ય સાધનામાં સ્થિર રહી શકવાનો નહિ. સંભવ છે કે તે અન્યાન્ય વસ્તુઓ તરફ દેરવાઈ જવાને અને આખરે ફસાઈ પડી પારાવાર પાશ્ચાત્તાપ કરવા. કેઈ બ્રાહ્મણ પિતાના ખભા પર બકરે લઈને જતું હતું, તેને એક ઠગે કહ્યું કે “આ કૂતરે છે.” બીજા ઠગે તેનું સમર્થન કર્યું અને ત્રીજા ઠગે તેનું જોરથી પ્રતિપાદન કર્યુંએટલે બ્રાહ્મણે એ બકરાને કૂતરે માનીને છેડી દીધું અને પિતાની સંપત્તિ ગુમાવી. જે તે ચતુર હેત. તે આ પરિસ્થિતિ ઉત્પન્ન થાત નહિ.
મંત્રસાધના વખતે પણ ઘણું ઠગોને ભેટો થઈ જાય. છે. તેઓ પિતાના સ્વાર્થવશ આંબલી–પીંપળી બતાવે છે અને સાધક ચતુર ન હોય તે એમની વાતમાં ફસાઈ પૈસા તથા પ્રતિષ્ઠા અને ગુમાવે છે. માટે જ અહીં ચતુર થવાને ઉપદેશ છે.
મેધાવી એટલે બુદ્ધિમાન. જે પુરુષ બુદ્ધિમાન હોય છે, તે સારા અને ખોટાની યથાર્થ તુલના કરી શકે છે અને તેમાંનું સારું ગ્રહણ કરી લાભ તથા યશની પ્રાપ્તિ કરી. શકે છે, જ્યારે બુદ્ધિ વિનાને મનુષ્ય ગોળ અને બળને. સરખા ગણે છે અથવા તેને બદલે પિત્તળ ઉઠાવી લે છે