________________
ત્રવિજ્ઞાન્ત
મનની ક્લુષિત વૃત્તિને કષાય કહેવામાં આવે છે, તેમાં ક્રાય અભિમાન, કપટ તથા લાભની મુખ્યતા છે. જો આ ચાર દોષાને જિતવામાં ન આવે તે મત્રસાધનામાં વારંવાર અંતરાય ઊભા થાય છે કે તે તૂટી પડે છે, તેથી મંત્રસાધકે તેને જિતવાને પ્રયત્ન અવશ્ય કરવા જોઈ એ, આ કામ કઠિન તા છે જ, પણ દિલ દઈને પ્રયત્ન કરનાર માટે આ જગતમાં શું કઠિન છે ? તાત્પર્ય કે નિષ્ઠાપૂર્વક પ્રયત્ન કરવાથી તે અવશ્ય જીતી શકાય છે.
૧૦૨
જે મનુષ્યને ધર્મની આરાધનામાં આનંદ આવત હાય, અર્થાત્ જે ધાર્મિક વૃત્તિના હેય તે મત્રસાધના સારી. રીતે કરી શકે છે, તેમ જ જેણે પાપકાર આદિ મહાન ગુણા કેળવ્યા હાય, તે પણ મંત્રની આરાધના સારી રીતે કરી તે શકે છે, તેથી મંત્રસાધકે તે તરફ લક્ષ્ય આપવાની ખાસ જરૂર છે.
મંત્રસાધકની ચેાગ્યતા માટે ઉક્ત ગ્રંથમાં નીચેનાં વચના પણ કહેલાં છે. જેમ કે~~~ शुचिः प्रसन्नो गुरुदेव भक्तो, दृढव्रतः सत्यदयासमेतः । पटुर्बीजपदावधारी,
दक्षः
मन्त्री भवेदीश एव लोके ॥
·
બાહ્ય અને અભ્યતર પવિત્રતાવાળા, પ્રસન્ન, ગુરુ
તથા દેવના ભક્ત, ગ્રહણુ કરેલા વ્રતમાં દેઢતાવાળા, સત્ય
