________________
‘૮૧
મંત્રસાધન માટે ગુરુની આવશ્યકતા તેથી ગુરુને દેવ અને મંત્રની સમાન જ પૂજ્ય માનવા જોઈએ. અન્ય શબ્દોમાં કહીએ તે મંત્રદેવતાની પ્રસન્નતાનું મૂળ કારણ ગુરુ છેએટલે તેમનું પદ જરા યે ઓછું કે ઉતરતું માની શકાય નહિ. . અહીં એ પણ સ્પષ્ટ કરવું જોઈએ કે ગુરુને સામાન્ય મનુષ્ય માનવા એ ચગ્ય નથી. તે અંગે આગમસાર તંત્રમાં કહ્યું છે કે
गुरुं न मयं बुद्धयेत, यदि बुद्धयेत तस्य तु । कदापि न भवेसिद्धिर्न मन्त्रैर्देवपूजनैः ॥
“સાધકે ગુરુને સામાન્ય મનુષ્ય માનવા નહિ. આમ છતાં જે ગુરુને સામાન્ય મનુષ્ય માને તે ગમે તેટલે મંત્રજપ કરવા છતાં તથા ગમે તેટલાં દેવપૂજન કરવા છતાં તેને કેઈ કાળે સિદ્ધિ પ્રાપ્ત થાય નહિ.” તાત્પર્ય કે તેણે | ગુરુને દેવ માનીને જ ચાલવું જોઈએ. અન્ય તંત્રગ્રંથમાં એમ પણ કહેવાયું છે કે –
गुरौ मनुष्यबुद्धिं च, मन्त्रे चाक्षरवाचिताम् । प्रतिमासु शिलाबुद्धिं, कुर्वाणो नरकं व्रजेत् ।।
ગુરુને સામાન્ય મનુષ્ય માનનારે, મંત્રમાં અક્ષરબુદ્ધિ • ધારણ કરનારે તથા દેવપ્રતિમામાં પથરની બુદ્ધિ રાખનાર નરકમાં જાય છે.'
તાત્પર્ય કે ગુરુને સામાન્ય કેટિના મનુષ્ય ન માનતાં દેવસ્વરૂપ માનવા જોઈએ અને એ જ રીતે તેમના પ્રત્યે વ્યવહાર રાખવું જોઈએ. જે ગુરુને સામાન્ય મનુષ્ય માની
’ તત્વ
ચાલવું જો
* પણ કહેવા
