________________
મંત્રવિજ્ઞાન
તાત્પર્ય કે માત્ર બાહા દેખાવ–બાહ્ય આડંબર જોઈને છેતરાવું નહિ, પણ ઊંડા ઉતરીને તપાસ કરવી અને પછી જ કોઈને ગુરુ તરીકે સ્વીકાર કરે.
અનુભવી પુરુષે સ્પષ્ટ શબ્દોમાં ચેતવણી આપે છે કે ઓ સાધકે! જેના આધારે તમે મંત્રસાધનારૂપી મહાસાગરને પાર પામવા ઈચ્છતા હે તે ગુરુરૂપી નૌકાને બરાબર તપાસજો. જે તે સુદઢ અને છિદ્ર વિનાની હશે તે તમને સામે પાર લઈ જશે, પણ ખખડી ગયેલી કે છિદ્રોવાળી હશે તો પોતે પણ ડૂબશે અને તમને પણ ડૂબાડશે. વળી આ દુનિયામાં પીળું તેટલું સેનું નથી અને ધળું તેટલું દુધ નથી.”
તાત્પર્ય કે સેનાને બદલે પિત્તળ કે દૂધને બદલે ધોળા રંગનું પાણી હાથમાં ન આવી જાય, તેની બરાબર સાવચેતી રાખજે.
કુગુરુઓ સાપ, ચેર, ઠગ, વાણિયા, વાંઝણી ગાય તથા નટ જેવા હોય છે, માટે તેમને ત્યાગ કરે.
સાપ સ્વભાવે અતિક્રર હોય છે, આકારે ભયંકર હાય છે, કુંફા મારીને ડરાવનાર હોય છે તથા લાગ મળતાં ડંખ મારીને પ્રાણને નાશ કરે છે. તે જ રીતે જે ગુરુએ સ્વભાવે અતિ ક્રૂર હય, આકૃતિમાં ભયંકર હાય, શાપ વગેરે આપવાના ભયથી ડરાવનારા હોય અને લાગ મળતાં ધન કે પ્રાણનું હરણ કરે તેવા હોય, તેમને કુગુરુ જાણવા અને તેમને દૂરથી જ ત્યાગ કરે.
