________________
મંત્રવિજ્ઞાન
મ-માળા, અગ્નિ અને દ્ધનું બીજ છે તથા સ્તંભન મોહન અને વિદ્વેષણ કરનારું છે. તેમજ ભૂત, પ્રેત, પિશાચ વગેરેને નાશ કરનારું છે અને
અષ્ટમહાસિદ્ધિ આપનારું છે. જવાયુબીજ છે અને ઉચ્ચાટન કરનારું છે. -અગ્નિબીજ છે અને ઉગ્ર કર્મ કરનારું છે. ૪-ઈબીજ છે અને ધન, ધાન્ય તથા સંપત્તિ
વધારનારું છે. અન્યત્ર તેને તંત્ર બીજ પણ માનવામાં
આવ્યું છે. વવરણબીજ છે અને વિષ તથા મૃત્યુને નાશ
કરનારું છે. શ-લક્ષમીબીજ છે તથા એક લક્ષ જપ કરવાથી લક્ષમી
આવે છે. સૂર્યબીજ છે અને ધર્મ, અર્થ, કામ તથા મિક્ષ
આપે છે. સવાશ્મીજ છે અને જ્ઞાનસિદ્ધિ, વચનસિદ્ધિ આપનારું છે. -શિવબીજ છે. અન્યત્ર તેને ગગનબીજ પણ માનવામાં
આવ્યું છે. શ-પૃથ્વીબીજ તથા નૃસિંહબીજ છે.
મંત્રવ્યાકરણમાં પ્રત્યેક વર્ણનાં વિશિષ્ટ લક્ષણે બતાવવામાં આવ્યાં છે. જેમ કે “અ-વૃત્તાન જવાહન મળે कुश्म-गन्धं लवण-स्वादु जम्बूद्वीपविस्तीर्ण चतुर्मुखमष्टबाहुं कृष्णलोचनं जटामुकुटधारिणं सित्तवर्ण मौक्तिकाभरणमतीचबलिनं
