________________
મંત્રના પ્રકારે કે અક્ષરસંખ્યાની દષ્ટિએ મંત્રે ત્રણ પ્રકારના છે : (૧) બીજમંત્ર, (૨) મંત્ર અને (૩) માલામંત્ર.
મબવ્યાકરણને મત પણ આવે જ છે અને મંત્રમહેદધિને નિમ્ન લેક તેનું સમર્થન કરનારે છે –
बाल्ये वयसि सिद्धयन्ति, बीजमन्त्रा उपासितुः । मन्त्रा सिद्धा यौवने तु, मालामन्त्राश्च वार्द्धके ।
ઉપાસના કરનારની બાલ્યવયમાં બીજમંત્ર સિદ્ધ થાય છે, યૌવન વચમાં મંત્રોની સિદ્ધિ થાય છે અને વૃદ્ધાવસ્થામાં માલામત્રોની સિદ્ધિ થાય છે?
અહીં એટલી સ્પષ્ટતા આવશ્યક છે કે મંત્રાક્ષની ગણના સંપ્રદાય પર આધારિત છે, એટલે કે કેટલાક મંત્રસંપ્રદાય » તથા અન્ય વ્યાહુતિને અક્ષરગણુનામાં લેતા નથી, જ્યારે કેટલાક સંપ્રદાયે અક્ષરગણનામાં લે છે. દાખલા તરીકે
“ ” એ એકાક્ષર મંત્ર છે. “ sur” એ દ્વચક્ષર મંત્ર છે. “ શ્રી કૃષ્ણ” એ ચક્ષર મંત્ર છે. “ શ્રી કુંsy” એ ચતુરક્ષરમંત્ર છે.
swાચ નમઃ” એ પંચાક્ષર મંત્ર છે. અને + “ “ sળ ”િ એ ષડક્ષર મંત્ર છે.
જ્યારે “ રાઃ શિવાય'ની ષડક્ષરી મંત્રમાં, “૩ { આ મંત્રો બાલગેપાલના અઢાર પ્રસિદ્ધ મંત્રોમાંથી લેવામાં આવ્યા છે.
