________________
મંત્રવિજ્ઞાન
૭૮
ઉત્પન્ન થયેલા પુત્ર જેમ શેાભાને ધારણ કરતા નથી, તેમ આપમેળે પ્રાપ્ત કરેલુ જ્ઞાન શાભાને ધારણ કરતુ નથી.'
તાત્પર્ય કે વ્યવસ્થિત, કમખદ્ધ અને અનુભવપૂર્ણ જ્ઞાન તેા ગુરુ જ આપી શકે. આ જ કારણે મંત્રસાધનામાં ગુરુને ઘણું ઊંચું પદ અપાયુ છે.
જેમ સુકાની વિના વહાણુ ચેાગ્ય દિશા પકડી શકતુ નથી, તેમ ગુરુ વિના મંત્રસાધના ચેાગ્ય દિશા પકડી શકતી નથી. અથવા તે રણુ કે અરણ્યને પાર કરવા માટે કાઈ કુશલ સેમિયાની જરૂર રહે છે, તેમ મંત્રસાધનારૂપી અરણ્યને પાર કરવા માટે ગુરુરૂપી કુશલ લેામિયાની જરૂર રહે છે. તંત્રગ્રંથામાં કહ્યું છે કે જે ગુરુ શિષ્યને એક જ અક્ષર ખતાવે છે, તેનું ઋણુ આ પૃથ્વીના કઈ પણ દ્રવ્યથી વળી શકતુ નથી, તે જે ગુરુ મંત્રદીક્ષા આપે, ષ્ટિ સત્રનુ દાન કરે, મંત્રના વિવિધ અ ંગપ્રત્યગાની સમજ આપે, મંત્રની સાધનપદ્ધતિ બતાવે અને માર્ગમાં કંઈ પણુ વિઘ્ન આવ્યું તેા તેનું નિવારણ પણ કરે, એ ગુરુના ખલા કઈ રીતે વળી શકે ??
મનુષ્ય ગમે તેટલેા પ્રયત્ન કરે તે પણ માતાપિતાના ઉપકારના મલે. વળી શકતા નથી, તેમ મંત્રગુરુના ઉપકારને ખલા પણ વળી શકતા નથી, તેથી શ્રેષ્ઠ માગ એ છે કે તેમના પ્રત્યે સપૂર્ણ આદરભાવ રાખવા, તેમની અને તેટઢી સેવા-ભક્તિ કરવી અને જીવનના છેલ્લા શ્વાસ સુધી તેમના ઉપકાર ભૂલવા નિહ.
