Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates pravacana ratnAkara [bhAga-5] parama pUjya gurudeva zrI kAnajI svAmInAM zrI samayasAra paramAgama upara aDhAramI vakhata thayelAM pravacano : prakAzaka : zrI kuMdakuMda kahAna paramAgama pravacana TrasTa muMbaI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates Thanks & our Request This shastra has been kindly donated by Juthalalbhai Premchand Shah, London, UK who has paid for it to be "electronised" and made available on the internet. Our request to you: 1) We have taken great care to ensure this electronic version of the Gujarati Pravachan Ratnakar, Part 5 is a faithful copy of the paper version. However if you find any errors please inform us on rajesh@AtmaDharma.com so that we can make this beautiful work even more accurate. 2) Keep checking the version number of the on-line shastra so that if corrections have been made you can replace your copy with the corrected one. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.Atma Dharma.com for updates Version History Version Date Number 001.a Changes 22 April Updated "Thanks & our Request" page 2002 Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates prAptisthAna : zrI digaMbara jaina svAdhyAyamaMdira TrasTa, sonagaDha-364 250 zrI digaMbara jaina mumukSu maMDaLa, 173/75 muMbAdevI roDa, muMbaI-400 002 vi. saM. 2037 vIra saM. 2507 prata : 5000 mUlya : 8-00 mudraka : praviNacaMdra ha. zAha tathA maganalAla jaina sumati prinTiMga presa sonagaDha (saurASTra) Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates parama pUjya gurudeva zrI kAnajIsvAmI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates prakAzakIya nivedana maMgalaM bhagavAna vIro maMgalaM gautmognnii| maMgalaM kuMdakuMdAryo jainadharmo'stu mNglm|| prAraMbhika : parama devAdhideva jinezvaradeva zrI vardhvamAnasvAmI, gaNadharadeva zrI gautamasvAmI tathA AcArya bhagavAna zrI kuMdakuMdadevane atyaMta bhakti sahita namaskAra. e to suvidita che ke aMtima tIrthaMkara bhagavAna zrI vardhamAnasvAmInI divyadhvanino sAra AcArya zrI kuMdakuMdadevapraNIta samayasAra, pravacanasAra, niyamasAra, paMcAstikAya Adi paramAgamomAM ThAMsI ThAMsIne bharelo che. bhavyajIvonA saddabhAgye Aje paNa A paramAgamo zrI amRtacaMdrAcArya Adi mahAna diggaja AcAryonI TIkA sahita upalabdha che. vaLI vizeSa mahAbhAgyanI vAta to e che ke sAMpratakALamAM A paramAgamonAM gUDha rahasyo samajavAnI jIvonI yogyatA maMdatara thatI jAya che. tevA samayamAM jainazAsananA nabhomaMDaLamAM eka mahApratApI puruSa pUjya gurudevazrI kAnajIsvAmI-jemane yugapuruSa kahI zakAya, tevA satpaSano yoga thayo che. pUjya gurudevazrI kAnajIsvAmI Aje chellAM 45 varSothI uparokta paramAgamomAM pratipAdita jainadharmanA mULa siddhAMtone atispaSTa, zItaLa ane parama zAMtipradAyaka pravacana-gaMgA dvArA relAvI rahyA che. A pavitra pravacanagaMgAmAM avagAhana pAmIne aneka bhavya AtmAone jainadharmanI prApti thaI che, tema ja aneka jIvo jainadharmanA gaMbhIra rahasyone samajatA thayA che ane mArgAnusArI banyA che. A rIte pUjya gurudevano jainasamAja upara anupama, alaukika anaMta upakAra che teozrinA upakArano ahobhAva nIcenI paMktio dvArA pratyeka mumukSuo vyakta kare che aho ! upakAra jinavarano kuMdano dhvani divyano, jina-kuMdadhvani ApyA aho ! te guru kahAnano. A pravacanaratnAkara graMthamALAnAM prathama traNa bhAga pUjyazrInI hayAtI daramiyAna bahAra paDI cUkayA hatA. teozrInI zItaLa chAyAmAM A graMthamALAmAM teozrInA saghaLA paramAgamo uparanAM pravacanono sAra prakAzita karavAnI amArI bhAvanA adhUrI rahI. savaMta 2037nA kArataka vadI 7 zukravAra tA. 28-11-80 nA roja samAdhibhAvapUrvaka teozrIno svargavAsa thayo. amArA para vajaghAta thayo. zAzvata zAMtino mArga batAvanAra Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates amane-dareka jIvamAtrane "bhagavAna" kahI bolAvanAra virodhIone paNa "bhagavAna" kahI temanI bhUla pratye kSamAdaSTi rAkhI, teo paNa dazAe bhagavAna thAva evI karuNA varasAvanAra eka merUparvata jevo acala, aDaga, krAMtikArI ekalavIra mokSamArgane atisUkSma chaNAvaTa sahita prakAzIne nija AtmasAdhanAnAM mArge cAlI nIkaLyo. ATalA pracArapUrvaka ane AvI sUkSmatA sahita dravya-guNa-paryAyanI chaNAvaTa jainazAsanamAM chellI keTalIya zatAbdiomAM kayAreya thaI nathI ema kahevAmAM Ave to emAM jarAya atizayokti nathI. pUjyazrInI pravacanazailImAM paNa bhAvi tIrthaMkaranA lakSaNo jhaLakatAM hatAM, sarva jIvo mokSamArgane pAmo evI temanI adamya bhAvanA varaMvAra uchaLatI hatI. mArga prakAzavAmAM teo aneka virodhIonI vacce paNa ekalA aDaga rahetA, draSabuddhi sevyA vagara virodhIonA virodhanuM tAttvika rIte khaMDana karI yathArtha mArganuM sthApana karatA ane tethI madhyastha virodhIo virodha tyajI sanAtana jainadharma aMgIkAra karatA. taduparAMta temanI pavitra chAyA heThaLa aneka sthaLoe zrI jinamaMdironuM nirmANa thayuM ane temAM vItarAgI jinabiMbonI mahA pAvanakArI pratiSThA thaI. paramAgamonAM graMthonuM lAkhonI saMkhyAmAM prakAzana thayuM zrI vItarAgadeva, nigraMthaguru ane vItarAgI zAstronuM satyasvarUpa samajAvI temano mahimA yathArthapaNe batAvyo. pU. gurudevazrI vAraMvAra pharamAvatA ke zrI vItarAga jinabiMbonI pratiSThA ane jIrNoddhAra to varSothI loko karatA AvyA che paNa teno mahimA jo yathArtha rIte karavo hoya to temane oLakhAvanAra paramAgamono pracAra paNa eTalo ja Avazyaka che. paramAgamo ane tenuM rahasya pratyeka vyakti AbALagopALa saunA hRdayamAM sthAna pAme tevI temanI bhAvanA rahelI ane paramAgamonA prakAzana mATe vAraMvAra preraNA ApatAM. ane e dhyeyanI siddhi arthe teozrI paramAgamo upara pravacana ApatA rahyA ane nitya svAdhyAyanI pravRtti temaNe sajIvana karI, mumukSuonA nityakramamAM svAdhyAyanI pravRtti vaNI lIdhI. jenA pratApe aneka gAmomAM sAmUhika svAdhyAyanI pravRttino bahoLo phelAvo thayo. zikSaNa zibironuM Ayojana thayuM. jayapuramAM jaina vidyApIThanI sthApanA thaI. Adi aneka prakAre tattvano pracAra thayo ane thAya che. AtmabhAvanAnI lokone evI dhUna lagADI ke khAdhA vagara cAle paNa AtmAne vicAryA vagara na cAle. teozrI pharamAvatA ke dharma te ardhAkalAka-kalAka ke parva-pUratI maryAdita sAdhanAnI cIja nathI paNa dharma e jIvana che. eTale ke sarvakAlika ane sarvakSetre sAdhanAnI cIja che. Ama anekavidha rIte teozrI dvArA AvA aneka prasaMgo dvArA dharmapracAra ghaNo thayo. lAkho loko dharmabhAvanA bhAvatA thayA. AthI madhyastha jIvo paNa temanA pratye bahumAnanI daSTie jotA. digaMbara samAjanAM paMDito, vidvAno ane tyAgIgaNa paNa e satyano svIkAra karatAM ke amo eka paNa navo jaina banAvI nathI zakatA tyAre A mahApuruSe lAkho Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates lokone jainadharmamAM zraddhAnI banAvyA. AvA vilakSaNa puruSano mahAbhAgya paMcama kALamAM yoga thayo. pAtra jIvone mATe eka apUrva mahAna taka AvI. dharmAmRtanI varSo sudhI ekadhArI varSA thaI. pU. gurudevazrI saMtonI vANI upara vArI jaI jema gAtA tema ""amRta varasyA re paMcama kALamAM....'' aMte kramAnusAra sAMyogika bhAvano kALa pUro thayo. e mahApuruSano ApaNA upara ati ati upakAra che. jenuM varNana zabdo dvArA azakya che. jeNe zAzvata sukhano mArga Apyo tenuM RNa pheDavAno koI mArga ja nathI. ethI vinamrapaNe te pAvana paramAmRta dvArA vItarAga sarvajJapraNIta zrIgaNadharAdi mahAna AcAryo racita paramAgamono ukela karI nija sAdhanAnI pariparNatAne pAmIe ane sarva jIvo pAmo e ja abhyarthanA. puNyaprasaMganuM saubhAgya : saMvata 2034nI dIpAvali prasaMge muMbaI mumukSu maMDaLanA sabhyo pUjya gurudevazrI pAse 9mI janmajayaMtI muMbaImAM ujavAya te mATe anumati prApta karavA vinaMtI karavA mATe sonagaDha AvelA tyAre keTalAka sabhyone potAnA svAdhyAyanA lAbhanA hetuthI pUjya gurudevazrInA zrI samayasAra paramAgama upara aDhAramI vAra thayela sAtizaya pravacano (sane 1975, 1976, 1977 mAM) prasiddha karavAno maMgaLa vicAra Avyo. A vicAra maMDaLanA sau sabhyoe pramodathI AvakAryo ane prasiddha adhyAtmapravaktA, dharmAnurAgI murabbI zrI lAlacaMdabhAInI paNa A suMdara kArya mATe maMDaLane protsAhita karatI zubhapreraNA maLI. A rIte muMbaInA mumukSumaMDaLane pUjya gurudevazrInA aDhAramI vAranA paramAgama zrI samayasAra upara thayelA anubhavarasamaMDita, paramakalyANakArI, AtmahitasAdhaka pravacano prakAzita karavAnA A punita prasaMganuM sobhAgya prApta thayuM che te atyaMta harSa ane ullAsanuM kAraNa che. zrI kuMdakuMdadAcArya samayasArazAstramAM kartAkarma adhikAranuM nirUpaNa karyuM che je temanA anya zAstromAM ke anya AcAryonI racanAomAM alaga adhikArarUpe kayAMya jovAmAM AvatuM nathI. je A adhikAranI viziSTatA che. kartAkarmaadhikAra dvArA jIvanuM akartAsvarUpa ghaNA prakAre spaSTa karyuM che. je jIvonI aneka prakAranI bhramaNAone dUra thavAnuM kAraNa che. jenA uparanA pU. gurudevazrInA pravacano paNa alaukIka che. jijJAsu jIvone avazya e preraNAdAyaka nivaDaze. je sarva jIvoe svAdhyAya karavA yogya che. prakAzanano hetu : A pravacanonA prakAzanano mULa hetu to nijasvAdhyAyano lAbha thAya te ja che. tauparAMta sau jijJAsu bhAI-bahenone pUjya gurudevazrInAM zrI samayasAra uparanAM saLaMga sarva pravacano sAkSAt sAMbhaLavAno lAbha prApta na thaI zakyo hoya te saMbhavita che. tethI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates A graMthamALAmAM kramazaH AdithI aMta sudhInAM pUrAM pravacanone samajavAno kAyamI ane sarvakAlika lAbha maLI rahe te hetuthI pUjya gurudevazrInI adhyAtmarasajharatI amRtamayI vANInA svAdhyAya dvArA niraMtara mumukSu jIvone AtmahitanI preraNA maLatI raheze, tevo Azaya paNa A prakAzananuM prerakabaLa che. vaLI A paMcamakALanA pravAhamAM kramazaH jIvono kSayopazama maMdatara thato jAya che tethI paramAgamamAM rahelA sUkSma ane gaMbhIra rahasyo svayaM samajavAM ghaNAM ja kaThina che. A paristhitimAM pUjya gurudevazrIe sAdI ane saraLa bhASAmAM spaSTa karelAM paMvacano lekhabaddha karIne pustakArUDha karavAmAM Ave to bhAvI peDhIne paNa zrI samayasAra 52mAgamanAM atigUDha 2hasyo samajavAmAM saraLatApUrvaka sahAyarUpa banI raheze ane te rIte jinokta tattvajJAna ane tenI svAdhyAyaparaMparA tenA yathArtha svarUpamAM jaLavAI raheze tema ja te dvArA aneka bhayajIvone potAnuM AtmakalyANa sAdhavAmAM mahAna preraNA prApta thaze tevA vicAranA baLe pUjya gurudevazrInA zrI samayasAra uparAMta bIjA paNa aneka paramAgamo upara thayela pravacano prakAzita karavAnI bhAvanA che ane te bhAvanAvaza A TrasTanI racanA thaI che. uparokta hetuthI A TrasTano janma thayo che ane pUjya gurudevanAM hajAro pravacano prasiddha karavAno ja mukhya uddeza A TrasTamAM rAkhavAmAM Avela che. A prasaMge sva. zrI sogAnIjInuM eka vacana sAkAra thaze tevuM bhAse che. temaNe kahyuM che ke pUjya gurudevazrIthI dharmano je A pAyo naMkhAyo che te paMcamakALanA aMta sudhI raheze. taduparAMta pUjya bahenazrInAM vacanAmRta naM. 27 mAM ullekha che ke "temano (pUjya gurudevazrIno ) mahimA Aje to gavAya che paraMtu hajAro varSa sudhI gavAze." kharekhara jJAnIonA nirmaLa zrutajJAnamAM bhAviprasaMgo kevaLajJAnavat pratibhAse che, kAraNa ke A TrasTanI yojanA pUjya gurudevazrInA pAMca paramAgamo upara thayelAM pravacano uparAMta bIjA paNa aneka zAstro u52 thayelAM pravacano kramazaH prasiddha karavAnI bhAvanA samAhita che. e rIte hajAro pravacanonuM saMkalana prathama saMskaraNamAM ja aneka graMthorUpe pustakArUDha thaze ane tevA pratyeka pustakonuM saMskaraNa (AvRtti ) hajAronI saMkhyAmAM raheze. e rIte hiMdI ane gujarAtI bhASAmAM tAtkAlika prakAzana thatAM pustakonI saMkhyA lAkhomAM thavA jAya che ane tenI paraMparA cAle to uparokta jJAnIonAM vacano siddha thavAnuM pratyakSa jaNAI Ave che. kAryavAhI : zrI samayasAra paramAgama uparanAM pUjya gurudevazrInA aDhAramI vakhatanA thayela maMgaLa pravacano te samaye TeparekorDara upa2 aMkita karI levAmAM AvyAM hatAM. A dhvanimudrita pravacano Tepa uparathI sAMbhaLIne kramazaH lekhabaddha karavAmAM AvyAM che. eka ja Tepane vAraMvAra sAMbhaLIne lekhana karavAmAM Avela che. tema chatAM temAM kAMI truTi rahI javA na pAme te hetuthI lakhanAra sivAya tapAsanAre pharIthI saghaLAM pravacano Tepa uparathI sAMbhaLIne tenI cakAsaNI karela che. A pramANe taiyAra thayelAM pravacanonA yathAyogya susaMgata phakarA pADI tene pharIthI bhAIzrI ramaNalAla mANekalAla zAhe lipibaddha karI Apela che. tathA lipibaddha thayelAM pravacanonI paNa chelle vidvAna bhAIzrI Do. caMdubhAI dvArA pUratI cakAsaNI karavAmAM Avela che. A rIte pUjya gurudevazrInAM pravacanomAM vyakta thayela bhAvo sArI rIte yathAsthita jaLavAI rahe tenI pUrepUrI kALajI levAmAM AvI che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates zrI samayasArajI-stuti | (harigIta) saMsArI jIvanAM bhAvamaraNo TALavA kaNA karI, saritA vahAvI sudhA taNI prabhu vIra ! te saMjIvanI; zoSAtI dekhI saritane karuNAbhInA hRdaye karI, munikuMda saMjIvanI samayaprobRta taNe bhAjana bharI. (anuSTrapa) kuMdakuMda racyuM zAstra, sAthiyA amRte graMthAdhirAja ! tArAmAM bhAvo brahmAMDanA pUryA, bharyA. (zikhariNI) aho ! vANI tArI prazamarasa-bhAve nItaratI, mumukSune pAtI amRtarasa aMjali bharI bharI; anAdinI mUrchA viSa taNI tvarAthI UtaratI, vibhAvethI thaMbhI svarUpa bhaNI doDa pariNati. (zArdUlavikriDita ) tuM che nizcayagraMtha bhaMga saghaLA vyavahAranA bhedavA, tuM prajJAchINI jJAna ne udayanI saMdhi sahu chedavA; sAthI sAdhakano, tuM bhAna jagano, saMdeza mahAvIrano, visAmo bhavakalAMtanA hRdayano, tuM paMtha mukti taNo. (vasaMtatilakA) suNe tane rasanibaMdha zithila thAya, jANe tane hRdaya jJAnI taNAM jaNAya; tuM rucatAM jagatanI ruci ALase sau, tuM rIjhatAM saMkalajJAyakadeva rIjhe. | (anuSTrapa) banAvuM patra kuMdananAM, ratnonA akSaro lakhI; tathApi kuMdasUtronAM aMkAye mUlya nA kadI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates zrI sadgurudeva-stuti (harigIta) saMsArasAgara tAravA jinavANI che naukA bhalI, jJAnI sukAnI maLyA vinA e nAva paNa tAre nahIM; A kALamAM zuddhAtmajJAnI sukAnI bahu bahu dohyalo, muja puNarAzi phaLyo aho ! guru kahAna tuM nAvika maLyo. (anuSTrapa). aho ! bhakta cidAtmAnA, sImaMdhara-vIra-kuMdanA ! bAhyAMtara vibhavo tArA, tAre nAva mumukSunAM. | (zikhariNI) sadA daSTi tArI vimaLa nija caitanya nIrakhe, ane jJaptimAMhI darava-guNa-paryAya vilase; nijAlaMbIbhAve pariNati svarUpe jaI bhaLe, nimitto vahevAro cidaghana viSe kAMI na maLe. ( zArdUlavikrIDita) haiyuM " sata sata, jJAna jJAna" dhabake ne vajavANI chUTe, je vaje sumumukSu sarva jhaLake; paradravya nAto tUTe; -rAgadveSa ruce na, jaMpa na vaLe bhAdrimAM-aMzamAM, TaMkotkIrNa akaMpa jJAna mahimA hRdaye rahe sarvadA. (vasaMtatilakA) nitya sudhAjharaNa caMdra ! tane namuM huM, karuNA akAraNa samudra ! tane namuM huM huM jJAnapoSaka sumegha ! tane namuM huM, A dAsanA jIvanazilpI ! tane namuM huM. ( sragdharA ) UMDI UMDI, UMDathI sukhanidhi satanA vAyu nitye vahetI, vANI cimUrti! tArI ura-anubhavanA sUkSma bhAve bharelI; bhAvo UMDA vicArI, abhinava mahimA cittamAM lAvI lAvI, khoyeluM ratna pAmuM, -manaratha manano; purajo zaktizALI ! Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates -: anukramaNikA : 5DAka pravacana nabara 156 156-157 157-158 159 thI 161 15 24 161 39 45 pa1 65 66 161-162 162-13 163 thI 171 | '' | '' | '' | '' ] 168 | 168 168 thI 171 171 thI 175 175-176 176 177 178 krama | gAthA/kaLaza 1 | gAthA-90 2 | gAthA-91 3 | gAthA-92 4 | gAthA-93 5 | gAthA-94 6 | gAthA-95 7 | gAthA-96 8 | gAthA-97 | 9 | kaLaza-pa7 10 | kaLaza 58-59 11 | kaLaza 60-61 1ra | kaLaza-6ra 13| gAthA-98 14 | gAthA-99 15 | gAthA-1OO 16 | gAthA-101 17 gAthA-102 18 | gAthA-103 19 | gAthA-104 20 | gAthA-105 21 | gAthA-1/6 22 | gAthA-107 23 gAthA-1/8 24 ] kaLaza-63 25 | gAthA 109 thI 112 ra6 | gAthA 113 thI 115 ra7 | gAthA 116 thI 120 28 | kaLaza-64 ra9 | gAthA 1ra1 thI 125 3O| kaLaza-65 31 | gAthA-126 | | | | ] | 68 69 101 1/4 107 118 134 141 149 179 | 208 (19 mI vAra) 208 209-210 (19 mI vAra ) 179 158 165 17) 176 179 179 194 201 203 213 215 223 Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates pravacana naMbara 186-187 | 186-187 187 pRSThaka 231 23ra. 24) 241 245 246 255 263 266 187 188-189 189 | 189 18O 190 thI 197 271 275. 276 277 krama | gAthA/kaLaza 3ra | gAthA-127 33kaLaza-66 34 | gAthA 128-129 35 | kaLaza-67 36 ] gAthA 130-131 37] kaLaza-68 38 | gAthA 13ra thI 136 39 | gAthA 137-138 4| gAthA 139-14) 41 | gAthA-141 42 | gAthA-142 43] kaLaza 69-7) 44 | kaLaza 71-72 45 | kaLaza 73 thI 75 46 | kaLaza 76 thI 78 47] kaLaza 79 thI 81 48 | kaLaza 82 thI 84 49 ] kaLaza 85 thI 87 50] kaLaza 88-89 51 | kaLaza 90-91 para | gAthA143 pa3 | kaLaza-92 54 | gAthA144 55 | kaLaza 93-94 pa6 | kaLaza-95 pa7 | kaLaza 96-97 58 | kaLaza 98-99 278 279 28O 281 282 283 190 thI 197 284 197-198 199 thI 206 328 329 343 344 345 346 347 | ' ' Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates paramAtmane nmH| zrImadabhagavakuMdakuMdAcAryadevapraNIta samayasAra upara parama pUjya sadgurudeva zrI kAnajIsvAmInAM pravacano zrImadamRtacandrasUrikRtA aatmkhyaatiH| kartAkarma adhikAra athAtmanastrividhapariNAmavikArasya kartRtvaM darzayatiedesu ya uvaogo tiviho suddho NiraMjaNo bhaavo| jaM so karedi bhAvaM uvaogo tassa so kttaa||90 / / eteSu copayogastrividhaH zuddho niraJjano bhaavH| yaM sa karoti bhAvamupayogastasya sa krtaa|| 90 / / have AtmAne traNa prakAranA pariNAmavikAranuM kartApaNuM darzAve che: enAthI che upayoga traNavidha, zuddha nirmaLa bhAva je; je bhAva kaMI paNa te kare, te bhAvano kartA bane. 90. gAthArtha - [a] anAdithI A traNa prakAranA pariNAmavikAro hovAthI, [3payo:] AtmAno upayoga- [ zuddhaH] joke (zuddhanAthI) te zuddha, [ nirakzana:] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates | [ pravacana ratnAkara bhAga-5 niraMjana [ bhAva:] (eka) bhAva che topaNa- [trividha: ] traNa prakArano thayo thako [ : upayoT:] te upayoga [j] je [ bhAvana] (vikArI) bhAvane [ roti] pote kare che [ 0 ] te bhAvano [ :] te [vartA] kartA [ bhavati ] thAya che. TIkAH- e pramANe anAdithI ajavastubhUta mohu sAthe saMyuktapaNAne lIdhe potAnAmAM utpanna thatA je A traNa mithyAdarzana, ajJAna ane aviratibhAvarUpa pariNAmavikAro temanA nimitte (-kAraNathI) -joke paramArthathI to upayoga zuddha, niraMjana, anAdinidhana vastunA sarvasvabhUta caitanyamAtrabhAvapaNe eka prakArano che topaNa-azuddha, sAMjana anekabhAvapaNAne pAmato thako traNa prakArano thaIne, pote ajJAnI thayo thako kartApaNAne pAmato, vikArarUpa pariNamIne je je bhAvane potAno kare che te te bhAvano te upayoga kartA thAya che. bhAvArtha- pahelAM kahyuM hatuM ke je pariName te kartA che. ahIM ajJAnarUpa thaIne upayoga pariNamyo tethI je bhAvarUpa te pariNamyo te bhAvano tene kartA kahyo. A rIte upayogane kartA jANavo. joke zuddhadravyArthikanayathI AtmA kartA che nahi, topaNa upayoga ane AtmA eka vastu hovAthI azuddhadravyArthikanaye AtmAne paNa kartA kahevAmAM Ave che. samayasAra gAthA 90: mathALuM have AtmAne traNa prakAranA pariNAmavikAranuM kartApaNuM darzAve che: * gAthA 90: TIkA uparanuM pravacana * e pramANe anAdithI anyavastubhUta mo sAthe saMyuktapaNAne lIdhe potAnAmAM utpanna thatA je A traNa mithyAdarzana, ajJAna ane aviratibhAvarUpa pariNAmavikAro temanA nimitte (kAraNathI)-joke paramArthathI to upayoga zuddha, niraMjana, anAdinidhana vastunA sarvasvabhUta caitanyamAtrabhAvapaNe eka prakArano che topaNa-azuddha, sAMjana aneka bhAvapaNAne pAmato thako traNa prakArano thaIne, pote ajJAnI thayo thako kartApaNAne pAmato, vikArarUpa pariNamIne je je bhAvane potAno kare che te te bhAvano te upayoga kartA thAya che. juo! AcAryadave zuM addabhuta vAta karI che! kahe che ke paramArthathI upayoga zuddha che, niraMjana che, anAdinidhana vastunA sarvasvabhUta caitanyamAtrabhAvapaNe eka prakArano che. ahAhA...! AtmAno trikALI jJAnadarzanano ja upayoga che te zuddha che. vastu-dravya zuddha, tenA guNa zuddha ane teno vartamAna vartato trikALI kAraNaparyAyarUpa aMza paNa zuddha che, niraMjana eTale aMjana rahita-malinatA rahita che ane anAdinidhana eTale anAdi anaMta che. jJAnadarzanano A upayoga vastunA sarvasvabhUta che, saMpUrNa che. te upayoga caitanyamAtrabhAvapaNe eka prakArano che. Ama paramArthathI AtmA paripUrNa zuddha che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-90 ] topaNa azuddha, sAMjana, anekabhAvapaNAne pAmato thako traNa prakArano thaIne pote ajJAnI thayo thako kartApaNAne pAmato, vikArarUpa pariNamIne je je bhAvane potAno kare che te te bhAvano te upayoga kartA thAya che. mithyAdarzana, ajJAna ane aviratirUpa pariNAmano kartA ajJAnIno AtmA che, jaDakarma te bhAvano kartA nathI. prazna:- zuM vikAra karmanA nimitta vinA thAya che? uttara- hA, vikAra thAya che te para ane nimittanI apekSA vinA potAthI svataMtra thAya che. vikAra nizcayathI potAthI thAya che, temAM para vastu nimitta ho, paNa te nimitta vikAranuM kartA che ema nathI. prazna:- vikAra paranA nimitta vinA thAya to vikAra svabhAva thaI jaze. uttara:- vikAra potAthI svataMtra thAya che. ema samayanI paryAyanI te yogyatA-svabhAva che. karmanuM nimitta ho, paNa vikAra thavAmAM jaDakarma akiMcitkara che. jJAnamAM je hINI avasthA thAya che te potAnI yogyatAthI thAya che, temAM jJAnAvaraNIya karma kAMI karatuM nathI. jJAnAvaraNIya karma jJAnanI hINI dazAmAM nimitta ho, paNa te kartA nathI. laukika jano jagatakartA Izvarane mAne che ane koI jaino (jainAbhAsIo) jaDakarmane kartA mAne che; paNa vastu svarUpa ema nathI. zAstramAM kathana Ave ke jJAnAvaraNIya karma jJAna pragaTa thavAmAM AvaraNa kare, paNa e to nimittanuM kathana che. kharekhara jaDakarma AtmAnA jJAnane AvaraNa karatuM nathI. jIvamAM vikAranI paryAya utpanna thAya che te enI janmakSaNa che. pravacanasAra gAthA 10ramAM pATha che ke sarvadravyomAM je samaye je paryAya utpanna thAya che te eno svakALa-janmakSaNa che. te paryAya parathI utpanna thAya che ema che nahi. ucita bAhya nimitta ho, paNa nimitta dravyanA pariNAmanuM kartA nathI. tattvArtharAjavArtikamAM je be kAraNanI vAta Ave che e tyAM pramANanuM jJAna karAvyuM che. dareka kArya potAthI svataMtraNe thAya che e vAta rAkhIne emAM nimitta koNa che enuM sAthe jJAna karAvyuM che. kArya potAthI thAya che e nizcayanI vAtane niSedhIne zuM kAryano kartA nimitta che ema tyAM kahyuM che? to to pramANajJAna ja raheze nahi. nizcayathI pariNati pote potAthI svataMtrapaNe utpanna thAya che e vAtane siddha rAkhIne joDe nimittanuM jJAna karAvyuM che te pramANano viSaya che. koI mAne ke karmanuM jora che to vikAra karavo paDe to te mAnyatA barAbara nathI. jIvane vikAra thAya che emAM nimittanuM bIlakula kartApaNuM nathI. kahe che ne ke-anAdithI ajavastubhUta mohu sAthe saMyuktapaNAne lIdhe potAnAmAM utpanna thatA je A traNa mithyAdarzana, ajJAna ane aviratibhAvarUpa pariNAmavikAro tenA nimitte upayoga traNa Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 4 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 prakAre thaIne, pote ajJAnI thayo thako kartApaNAne pAme che. vikArarUpa pariNamIne je je bhAvane potAno kare che te te bhAvano te upayoga kartA thAya che. ahAhA....! paramArthathI to trikALI upayoga zuddha, niraMjana, anAdinidhana che, te vastunA sarvasvabhUta che ane caitanyamAtrabhAvapaNe eka prakArano che. topaNa azuddha, sAjana, anekabhAvapaNAne pAmato thako traNa prakArano thaIne pote ajJAnI thayo thako kartApaNAne pAme che. juo, karma-nimitta vikAsa karAve che ema nathI. vikArano kartA jaDa karma che ema nathI. vikArarUpa pariNamIne je je bhAvane potAnA kare che te te bhAvano te upayoga kartA thAya che. mithyASTi kartApaNAne pAmIne je je bhAvane potAnA kare che te te bhAvano te (upayoga) kartA thAya che; jaDakarma kartA thAya che ema nathI. karma nimitta ho. nimittanI koNe nA pADI che? paNa nimittanA kAraNe jIvane paryAyamAM vikAra thayo che ema nathI. svayaM ajJAnI thaIne upayoga vikArI bhAvano kartA thAya che. upayoga svayaM potAnA kAraNe ajJAnI thaIne pariNamIne te te bhAvano kartA thAya che. AvI vAta che. koI ThekANe vyavahAranuM kathana Ave paNa tyAM vyavahAranuM jJAna karAvyuM che ema samajavuM. vyavahAra nizcayanuM kartA che ema na samajavuM. karmathI vikAra thAya che e moTI gaDabaDa atyAre cAle che. paNa e vAta taddana khoTI che-ema ahIM siddha kare che. mithyAdarzana, ajJAna, aviratibhAvarUpa vikArI pariNAmano svayaM ajJAnI thaIne upayoga kartA thAya che. anyamatavALA kahe che ke jagatanA kAryano Izvara kartA che ane koI ajJAnI ema kahe che ke mArA saMsAra ane vikArano kartA jaDa karma che-to A bannenI mAnyatA eka sarakhI jUThI che. ahIM A digaMbara saMtonI je vANI che te parama satya che. niyamasAramAM TIkAkAra munirAja padmaprabhamaladhArideva kahe che ke-"mArA mukhamAMthI paramAgama jhare che.'' ahA ! AvI satya vAta koIne na ruce to zuM thAya? paNa satya to A ja che. nizcaya, vyavahAra, nimitta, upAdAna ane kramabaddhaparyAya A pAMca vAta khAsa samajavA jevI che. je samaye je paryAya thavAnI hoya te paryAya te ja kALe kamasara thAya che. motInI mALAmAM pratyeka motI potapotAnA sthAnamAM che. tema dravyanI paryAyamALAmAM pratyeka paryAya potapotAnA kALa-sthAnamAM che. je paryAyano je kALa hoya tyAre te ja paryAya tyAM pragaTa thAya che. AgaLa-pAchaLa nahi. Avo nirNaya karavAmAM pAMca samavAya AvI jAya che. -je samaye je paryAya thavAnI hoya te ja samaye te paryAya pragaTa thaI tyAM kALa Avyo. -je paryAya thavAnI che te ja thaI -emAM bhavitavya AvyuM. -svabhAvanA lakSe Avo nirNaya karyo che emAM svabhAva Avyo. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-90 ] [ 5 -ane svabhAvasammukha paryAya thaI emAM puruSArtha Avyo. -ane tyAre karmano abhAva thayo-emAM nimitta AvyuM. Ama kramabaddhano nirNaya karanAranI dRSTi jJAyaka upara hoya che. trikALI zuddha dravya upara jenI dRSTi hoya che te ja kramabaddhano yathArtha nirNaya karI zake che. kramabaddha je che e to 1 paryAyanA Azraye paryAyano nirNaya thato nathI. dravyanA Azraye samyajJAna thAya che. dravyanA Azraye je samyajJAna thayuM te kramabaddhaparyAyanuM jJAna kare che. paryAyanA Azrame kramabaddhanuM jJAna thatuM nathI. ahIM kahe che ke mithyAdarzana Adi vikArI pariNAmano, upayoga, svayaM ajJAnI thaIne, kartA thAya che. je je bhAvane potAnA kare che te bhAvano upayoga kartA thAya che. A paryAyarUpa upayoganI vAta che. trikALI dravyasthita upayoga to enAthI bhinna che ane e to zuddha niraMjana che. paraMtu paryAyano ja upayoga che te te kALe vikArano kartA thAya che. jaDa karma emAM nimitta che, paNa te vikAranuM kartA nathI. mithyAdarzana, ajJAna ane rAgAdi puNyapApanA bhAvarUpa je je vikAra thAya che te vikArano, pote vikArarUpa pariNamIne, upayoga kartA thAya che. keTalI spaSTa vAta che! bhAI ! vakhata laIne, nivRtti laIne A vAtanI samajaNa karavI joIe. ahIM to kahe che ke AtmA karmanA nimittathI nivRtta che, kemake karmanA nimittathI vikArI pariNAma utpanna thAya che ema che nahi. ahAhA...! trikALI upayoga zuddha, niraMjana, caitanyamAtrabhAvapaNe eka prakArano che; topaNa vartamAna paryAyarUpa upayoga azuddha, sAMjana ane anekapaNAne pAmato thako mithyAtvAdi traNa prakArano thAya che. ajJAnI jIva aneka prakAranA mithyAtvAdi bhAvane prApta thAya che. vartamAna upayoga che te ajJAnI thayo thako traNa prakAre thaIne kartApaNAne pAme che. jaDa karma vikAranA kartApaNAne pAme che ema nathI. puNya-pApa, dayA, dAna, viSayavAsanA ityAdi je bhAva thAya che temAM jaDa karma nimitta che, paNa te nimittanA kAraNe e bhAva thAya che ema nathI. ajJAnIno upayoga traNa prakAre thaIne kartApaNAne pAme che. ajJAnI pote rAgano kartA thAya che. AmAM garbhitapaNe ema paNa AvyuM ke jJAnI rAgano kartA nathI. jJAnI to rAgano jJAtA che. jJAnIne je rAga che te rAgano AtmA kartA nathI. bhAI ! A to vItarAgano mArga che. samayasAra, pravacanasAra Adi zAstro bhagavAnanI divyadhvanino sAra che. sarvajJa paramAtmAe je kahyuM te anusAra cAra jJAnanA dhaNI, cauda pUrvanI aMtaHmuhurtamAM racanA karanArA gaNadharoe kahyuM che. teno sAra A zAstromAM bharyo che. are ! ajJAnI alpajJa jIvo emAM potAnI mati-kalpanAthI artha kare te kema cAle? temAM jarAya pheraphAra kare to ethI mithyAtvano mahA doSa Upaje. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates pravacana ratnAkara bhAga-5 pANI uSNa thAya te potAnI yogyatAthI thAya che, agnithI nahi. agni temAM nimitta che paNa nimitta kartA nathI. suMdara strInuM rUpa dekhIne je vAsanAnA pariNAma thAya te vAsanAnA pariNAmano kartA ajJAnI jIva pote che. strInuM suMdara rUpa temAM nimitta che, paNa nimittane laIne vAsanAnA pariNAma thayA nathI. jJAnAvaraNIya karmane laIne jJAnanI hINI dazA che ema nathI. jJAnanI hINI dazA svayaM potAthI che ane temAM jJAnAvaraNIya karma nimitta che. jIvanI jJAna-darzananI hINI paryAya thAya che te bhAvaghAtinA kAraNe thAya che. dravyaghAti karma emAM nimitta che. "ghAtikarmanA nimittathI" ema kathana Ave che paNa e to nimittanuM kathana che. jaDa ghAtakarma AtmAnI paryAyano ghAta kare che ema nathI. bhAvaghAtakarmathI potAnI hINI paryAya thAya che to dravyaghAtakarmane nimitta kahevAmAM Ave che. dravyakarma nimitta che, paNa te bhAvaghAtakarmanuM kartA nathI. * gAthA 90: bhAvArtha uparanuM pravacana * "pahelAM kahyuM hatuM ke je pariName te kartA che. ahIM ajJAnarUpa thaIne upayoga pariNamyo tethI je bhAvarUpa te pariNamyo te bhAvano tene kartA kahyo. A rIte upayogane kartA jANavo. je pariName te kartA che. vikArarUpe upayoga pariName che. tethI te upayogane vikArano kartA kahyo; nimitta kartA nathI. jJAnAvaraNIya Adi karma paradravya che. te AtmAnI paryAyane aDatuMya nathI, kemake AtmAnI vikArI paryAya ane karmanI paryAya e banne vacce atyaMtabhAva A zarIramAM pIDA thAya te azAtAvedanIyanA nimittathI thAya che. eno artha zuM? zarIranI avasthA to je kALe je thavAnI hoya te enAthI thAya che, temAM azAtAno udaya nimitta che, paNa azAtAno udaya zarIranI avasthAno kartA nathI. tathA te vakhate jIvamAM pIDAno je anubhava thAya che te tenI yogyatAthI svataMtra thAya che, emAM zarIranuM ke karmanuM kAMI kartavya nathI. A paisA Adi sAmagrI maLe che te zAtAvedanIyanA udayanA nimitte maLe che. tyAM udaya to nimitta mAtra che. paisA paisAnA kAraNe Ave che. paisAnI AvavAnI kriyA thaI teno zatAvedanIya karmano udaya kartA nathI, kemake je pariName te kartA che. mithyAtva ane rAgadveSa Adi vikArarUpe upayoga pariName che mATe te vikArapariNAmano upayoga kartA che. ajJAnarUpe thaIne je bhAvarUpa upayoga pariName te bhAvano upayoga kartA che. zuddha dravyArthika nayathI AtmA kartA che nahi, topaNa upayoga ane AtmA eka Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-90 ] vastu hovAthI azuddhadravyArthikanaye AtmAne paNa kartA kahevAmAM Ave che." dravyadRSTithI AtmA rAgAdi vikArano kartA nathI. dravyasvabhAva vikArano kartA nathI. tevI rIte dravyadRSTi jene thaI che evA dravyasvabhAvane anubhavanArA jJAnI rAganA kartA nathI. zuddha dravyArthikanaye AtmA kartA nathI; paNa upayoga ane AtmA eka hovAthI azuddhadravyArthika nayathI AtmAne paNa kartA kahevAmAM Ave che. azuddhadravyArthika naya kaho ke azuddha nizcayanaya kaho ke vyavahAranaya kaho-e apekSAe AtmAne kartA kahevAmAM Ave che. [ pravacana naM. 156 (zeSa) dinAMka 14-8-76] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates gAthA-91 athAtmanastrividhapariNAmavikArakartRtve sati pudgaladravyaM svata eva karmatvena pariNamatItyAha jaM kuNadi bhAvamAdA kattA so hodi tassa bhaavss| kammattaM pariNamade tamhi sayaM poggalaM davvaM / / 91 / / yaM karoti bhAvamAtmA kartA sa bhavati tasya bhaavsy| karmatvaM pariNamate tasmin svayaM pudgalaM drvym|| 91 / / have, AtmAne traNa prakAranA pariNAmavikAranuM kartApaNuM hoya tyAre pudgala dravya potAnI meLe ja karmapaNe pariName che ema kahe che: je bhAva jIva kare are ! jIva tehano kartA bane; kartA thatAM, pugala svayaM tyAM karmarUpe pariName. 91. gAthArthaH- [ mAtmA] AtmA [ 6 bhAvan] je bhAvane [ roti] kare che [tacI bhAva ] te bhAvano [:] te [ vartA] kartA [ bhavati] thAya che; [tasmina] te kartA thatAM [putaM dravyan] pudgaladravya [svayaM] potAnI meLe [karmavaM] karmapaNe [pariNamate] pariName che. TIkAH- AtmA pote ja te prakAre (te rUpe) pariNamavAthI je bhAvane kharekhara kare che teno te kartA thAya che-sAdhakanI (arthAt maMtra sAdhanAranI) jema; te (AtmAno bhAva) nimittabhUta thatAM, pudgaladravya karmapaNe svayameva (potAnI meLe ja) pariName che. A vAta spaSTapaNe samajAvavAmAM Ave che:-jema sAdhaka te prakAranA dhyAnabhAve pote ja pariNamato thako dhyAnano kartA thAya che ane te dhyAnabhAva sarva sAdhyabhAvone (arthAt sAdhakane sAdhavAyogya bhAvone) anukULa hovAthI nimittamAtra thatAM, sAdhaka kartA thayA sivAya (sarpAdikanuM) vyApeluM jhera svayameva UtarI jAya che, strIo svayameva viDaMbanA pAme che ane baMdhano svayameva tUTI jAya che; tevI rIte A AtmA ajJAnane lIdhe mithyAdarzanAdibhAve pote ja pariNamato thako mithyAdarzanAdibhAvano kartA thAya che ane te mithyAdarzanAdibhAva pudgaladravyane (karmarUpe pariNamavAmAM) anukULa hovAthI nimittamAtra thatAM, AtmA kartA thayA sivAya pudgaladravya mohanIyAdi karmapaNe svayameva pariName che. bhAvArtha-AtmA to ajJAnarUpa pariName che, koI sAthe mamatva kare che, koI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-91 ] [ 9 sAthe rAga kare che, koI sAthe dveSa kare che; te bhAvono pote kartA thAya che. te bhAvo nimittamAtra thatAM, pudgaladravya pote potAnA bhAvathI ja karmarUpe pariName che. paraspara nimittanaimittikabhAva mAtra che. kartA to banne pota potAnA bhAvanA che e nizcaya che. samayasAra gAthA 91 : mathALuM have, AtmAne traNa prakAranA vikAranuM kartApaNuM hoya tyAre pudgala dravya potAnI meLe ja karmapaNe pariName che ema kahe che: * gAthA 91 : TIkA uparanuM pravacana * "AtmA pote ja te prakAre pariNamavAthI je bhAvane kharekhara kare che teno te kartA thAya che-sAdhakanI (arthAt maMtra sAdhanAranI) jema; te (AtmAno bhAva) nimittabhUta thatAM, pudgaladravya karmapaNe svayameva (potAnI meLe ja) pariName che.' AtmA pote ja mithyAzraddhA, mithyAjJAna ane mithyAcAritrarUpa pariNamavAthI je bhAvane kare che teno te kartA thAya che. karmano udaya che to rAgAdirUpe pariName che ema nathI. puNyathI dharma thAya, vyavahArathI nizcaya thAya, nimitta che te kartA che-ityAdi mithyAzraddhArUpa AtmA svayaM pariName che; karma tene pariNamAve che ema nathI. bhagavAna AtmA potAnI cIjane bhUlIne pote ja-"mAtmA di' che ne-mithyAtva, rAgadveSa Adi je bhAvane kare che te bhAvano te kartA thAya che. maMtra sAdhanAra sAdhakanI jema ajJAnI potAnA bhAvano kartA che. keTaluM spaSTa che! AtmAno te bhAva nimittabhUta thatAM pudgala dravya svayameva karmapaNe pariName che. AtmA mithyAtvAdi vikArarUpe potAthI thAya che. vikArabhAvano pote kartA ane vikArabhAva te enuM karma che. vikArano kartA, nimitta-karma (nimittapaNe raheluM karma) che ema traNakALamAM che nahi. jIva cAragatimAM rakhaDe che te potAnA kAraNe rakhaDe che, karmanA kAraNe nahi. karma to jaDa che, paradravya che. karma jIvane herAna kare che e vAta yathArtha nathI. svabhAvanuM bhAna nathI tyAM sudhI mithyASTi mithyAtvabhAvano kartA che. AtmAno te bhAva nimittabhUta thatAM pudagaladravya svayameva karmapaNe pariName che. "svayameva" pariName che-che spaSTa. AtmAnA pariNAma nimittabhUta thatAM je jaDakarma baMdhAya te potAthI baMdhAya che. te jaDanI paryAya jaDathI thAya che; AtmA karmanI avasthAno kartA nathI. karma baMdhAya temAM jIvano vikArI bhAva nimitta hovA chatAM pudgaladravya svayameva karmapaNe pariName che. jIva ane karmapaNe pariNamAve che ema nathI. jIve rAgadveSa karyA mATe karmane baMdhAvuM paDyuM ema nathI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 10 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 bhagavAna AtmAno svabhAva to jJAtAdaSTA che. zuddha niraMjana sadA paramAnaMdasvarUpa bhagavAna AtmA aMtardaSTino viSaya che. paraMtu tenI daSTi choDIne je paryAya upara daSTi mAMDe che te jIva mithyAtva ane puNya pApanA bhAvano kartA thAya che. ane tyAre AtmAnA te mithyAtvAdi bhAva nimittabhUta thatAM pudgaladravya karmapaNe svayameva pariName che. jIve mithyAtvanA pariNAma karyA mATe tyAM karmanI paryAya darzanamohapaNe thaI ema nathI. are bhAI! nimittanaimittikasaMbaMdhano artha kartAkarma nathI. ajJAnI jIva vikArano kartA thAya che tyAM pudagalakarma potAnI meLe karmarUpe pariName che. AvI svataMtratAnI vAta che. A vAta spaSTapaNe samajAvavAmAM Ave che "jema sAdhaka te prakAranA dhyAnabhAve pote ja pariNamato thako dhyAnano kartA thAya che. ane te dhyAnabhAva sarva sAdhyabhAvone (sAdhakane sAdhavAyogya bhAvone) anukULa hovAthI nimittabhUta thatAM, sAdhaka kartA thayA sivAya (sarpAdikanuM) vyApeluM jhera svayameva utarI jAya che, strIo svayameva viDaMbanA pAme che ane baMdhano svayameva tUTI jAya che." jAo, maMtrasAdhaka potAnI maMtrasAdhanAnI-dhyAnanI paryAyano kartA che, paNa je bIjAne jhera utarI jAya te kriyAno e kartA nathI. kahyuM ne ke-temAM sAdhakanuM dhyAna anukULa hovAthI nimittabhUta thatAM, sAdhaka kartA thayA sivAya sarpAdikanuM jhera svayameva utarI jAya che. ahAhA...! paramAM je pariNati thaI te maMtrasAdhakathI thaI nathI. maMtrasAdhakanuM dhyAna nimittabhUta thatAM, te kartA thayA sivAya strIo svayameva viDaMbanA pAme che. A strIo je dhUNe che e dhUNavAnI avasthA potAnI potAthI che, emAM maMtrasAdhakanuM koI kArya nathI. e paranI dhUNavAnI kriyAno kartA maMtrasAdhaka nathI. che ne ke strIo svayameva viDaMbanA pAme che. tevI ja rIte sAdhakanuM dhyAna nimittabhUta thatAM baMdhano, sAdhaka kartA thayA sivAya, svayameva tUTI jAya che. maMtrano sAdhaka potAnI sAdhanAnI paryAyano kartA che, paNa te paranI (naimittika) pariNatino kartA nathI. are! bahu gaDabaDa cAle che, atyAre to ema mAne che ke jJAnAvaraNIya karma jIvanuM jJAna roke che ane cAritramohanA udayathI jIvane rAga thAya che ane vyavahArathI nizcaya thAya che ityAdi. paNa ema che nahi. ahIM to kahe che ke jJAnAvaraNIya karma kartA thayA sivAya jIvanI jJAnanI hINI dazA svayameva thAya che. bahu jhINI vAta che, bhAI ! vyavahAra che te nizcayano kartA nathI. caitanyasvabhAva upara dRSTi detAM sahajAnaMda-svarUpa bhagavAna AtmAno anubhava thaIne je samyagdarzananI paryAya pragaTa thAya che teno kartA AtmA che. kharekhara to te nirmaLa paryAyano kartA paryAya pote che, paNa paryAyano AtmA sAthe (abhedapaNAno) saMbaMdha gaNIne samyagdarzananI paryAyano AtmA kartA kahevAmAM Ave che. paraMtu te samyagdarzananI paryAyano kartA vyavahAra samakita nathI. nizcayaratnatrayamAM vyavahAra Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-91 ] L[ 11 ratnatraya nimitta che, paNa vyavahAraratnatraya nizcayaratnatrayanuM kartA nathI. ahIM kahyuM ne ke vyavahAraratnatraya kartA thayA sivAya jIva svayaM nizcayaratnatrayapaNe svabhAvanA lakSe pariName che. jyAM vyavahAraratnatrayane mokSanuM paraMparAkAraNa kahyuM hoya tyAM te upacArathI kathana karyuM che ema samajavuM ane te paNa jJAnInA saMdarbhamAM vAta che. ajJAnInA zubharAgamAM to paraMparA-kAraNano aropa paNa Avato nathI. ajJAnIne vyavahAra hoto nathI. ajJAnIne to vyavahAramUDha kahyo che. samayasAra gAthA 413mAM traNa zabda kahyA che-anAdirUDha, vyavahAramAM mUDha, nizcaya para anArUDha vartatA thakA paramArthasatya bhagavAna samayasArane dekhatA-anubhavatA nathI. ""huM zramaNa chuM, huM zramaNopAsaka chuM ema dravyaliMgamAM mamakAra vaDe mithyA ahaMkAra kare che, teo anAdirUDha, vyavahAramAM mUDha, prauDha vivekavALA nizcaya para anArUDha vartatA thakA paramArtha-satya bhagavAna samayasArane dekhatAanubhavatA nathI.'' are bhAI ! rAganI maMdatA to jIva anAdithI karato Avyo che, emAM kAMI navuM nathI. samyagdarzana vinA kathanamAtra vyavahAraratnatrayanuM jIve anaMtavAra pAlana karyuM che. niyamasAra kaLaza 121mAM kahyuM che ke je kathanamAtra vyavahAraratnatraya che tene bhavamAM DUbelA jIve anaMtavAra AcaryuM che, paraMtu arere ! jJAnasvarUpa je eka paramAtmatattva che enuM AcaraNa karyuM nathI. samyagdarzana vinA bhedajJAnarahita vyavahAramAM je lIna che te vyavahAramUDha che. samyagdarzana pragaTa thatAM jJAnIne je vyavahAra Ave che teno te jJAtA thAya che, kartA thato nathI. tyAM gAthA 413nA bhAvArthamAM spaSTa karyuM che ke- "anAdi kALano paradravyanA saMyogathI thayelo je vyavahAra temAM ja je puruSo mUDha arthAt mohita che, teo ema mAne che ke A bAhya mahAvratAdirUpa bhekha che te ja amane mokSa prApta karAvaze, paraMtu jenAthI bhedajJAna thAya che evA nizcayane teo jANatA nathI. AvA puruSo satyArtha, paramAtmarUpa, zuddhajJAnamaya samayasArane dekhatA nathI.'' A pramANe ajJAnIno vyavahAra niSphaLa che, nirarthaka che. jyAre jJAnI nizcaya para ArUDha che; te vyavahAramAM mUDha nathI paNa vyavahAranA jJAtAdraSTA che. jene AtmajJAnanI dazA pragaTa anubhavamAM AvI che tevA paMcamaguNasthAnavALA ane chaThThI guNasthAnavALA jJAnIne zubhabhAvanA kALamAM azubha TaLe che tethI tenA zubharAgane vyavahAra kahelo che. paNa te vyavahAra te kAMI nizcayanuM vAstavika sAdhana nathI. bAhya nimitta ho, paNa te nizcayano kartA nathI. jyAM ene sAdhana kahyuM che te upacArathI kahyuM che ema samajavuM. jaDa ane cetananI paryAya thAya te vakhate jJAnInI tyAM upasthiti (bAhya vyApti) hoya to jJAnI temAM nimitta kahevAmAM Ave che, nimittakartA nahi. nimitta ane nimitta-kartAmAM phera che. ajJAnI mithyASTi jIva je rAgadveSano kartA thAya che teno rAga, bhoga Adi je kriyA thAya teno nimittakartA kahevAmAM Ave che. mithyASTine nimittakartA Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 12 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 kahevAmAM Ave che. jJAnIne potAnA jJAtA-daSTAsvabhAvanuM bhAna thayuM che. tene je rAga che te jJAnanI paryAyamAM nimitta che. jJAnanI jANavAnI paryAyanuM upAdAna te paryAya pote che, temAM rAga nimitta che. jJAnIne jJAnanI svaparaprakAzaka paryAya potAthI thAya che. te paryAyamAM rAga nimitta che, paNa rAga nimitta che mATe tyAM jJAnanI paryAya thaI che ema nathI. rAga kartA thayA sivAya, jJAna svayaM jJAnarUpe pariName che. jene zuddha cidAnaMda caitanyamaya prabhu AtmAnI dRSTi karatAM samyagdarzana pragaTa thayuM che, AnaMdano svAda Avyo che e jJAnIne rAga Ave che. paNa te rAgano jJAnI kartA nathI. rAga e jJAnInuM kartavya nathI kemake rAga karavA lAyaka che ema te mAnato nathI. tathApi pariNamana che e apekSAe tene kartA kahevAmAM Ave che. pravacanasAramAM 47 nayanA adhikAramAM Ave che ke-jema raMgareja raMgano kartA che tema jJAnI pariNamananI apekSAe rAgano kartA che. karavA lAyaka che ema nahi, paNa pariNamana che e apekSAe kartA kahevAya che. potAnI kamajorIthI jJAnIne rAga Ave che. te rAganA kALe jJAnanI svaparaprakAzaka paryAya potAthI pragaTa thAya che. dravyanuM jJAna paryAyamAM Ave te svaprakAzaka ane para-rAga saMbaMdhI potAnuM jJAna potAthI paryAyamAM thAya te paraprakAzaka. tyAM rAgathI jJAnanI svapara-prakAzaka paryAya thaI che ema nathI. svaparaprakAzaka jJAnanI paryAya to potAthI thaI che, temAM rAga nimitta che. jJAnanI je pariNati pragaTa thaI teno kartA potAno AtmA che, temAM rAga nimitta che, nimittakartA nahi. Avo vItarAgano mArga ati sUkSma che. ahIM kahe che-jema maMtrasAdhaka potAnA dhyAnano kartA thAya che ane te dhyAnabhAva sarva sAdhyabhAvone anukULa hovAthI nimittabhUta thatAM, sAdhaka kartA thayA sivAya sarpAdikanuM vyApeluM jhera svayameva utarI jAya che; "tevI rIte A AtmA ajJAnane lIdhe mithyA-darzanAdibhAve pote ja pariNamato thako mithyAdarzanAdibhAvano kartA thAya che ane te mithyAdarzanAdibhAva pudgala dravyane (karmarUpe pariNamavAmAM) anukULa hovAthI nimitta mAtra thatAM, AtmA kartA thayA sivAya pudagaladravya mohanIyAdi karmapaNe svayameva pariName che.' AtmA potAmAM je rAga thAya che teno kartA che. te samaye samIpamAM je kArmaNa-vargaNA che te svayaM jaDa karmapaNe pariName che. te karmapariNAmano rAga kartA nathI. najIkamAM ekakSetrAvagAhu rahelI pudgalakarmavargaNA jaDa karmapaNe pariName teno jo AtmA kartA nathI to AtmA paranomakAnAdino kartA thAya e vAta prabhu ! kayAM rahI ? kartA, karma, karaNa, saMpradAna, apAdAna, adhikaraNa-ema cha zaktio paramANu Adi chae dravyomAM che. bhagavAna kahe che ke pratyeka dravyamAM pakArakarUpa zaktio paDI che. e zaktio potAthI potAnuM kArya kare che, parane laIne koInuM kArya thatuM nathI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-91 ] | [ 13 koI kahe che ke A to ekAnta che. tene kahe che-sAMbhaLa, bhAI ! A samyaka ekAnta che. jaDanI paryAya jaDathI svataMtrapaNe thAya che, teno kartA AtmA nathI. jeTalA pramANamAM jIva rAgadveSa kare che teTalA pramANamAM tyAM cAritramohakarma baMdhAya che. chatAM rAgadveSanA je pariNAma thAya che te cAritramohakarmanA baMdhanA kartA nathI. ahIM kahyuM che ne ke jIvanA mithyAdarzanAdi bhAva pudgaladravyane karmarUpe pariNamavAmAM anukULa hovAthI nimittamAtra thatAM, AtmA teno kartA thayA sivAya pudagala dravya svayameva mohanIyAdi karmapaNe pariName che. mohanIyarUpe karmanI paryAya thAya teno AtmA kartA nathI. AtmA jaDa karmano kartA nathI. karmanI paryAya potAnA kartA guNathI potAnI karmapariNatino kartA thAya che. * gAthA 91 : bhAvArtha uparanuM pravacana * AtmA to ajJAnarUpa pariName che, koI sAthe mamatva kare che, koI sAthe rAga kare che, koI sAthe dveSa kare che; te bhAvono pote kartA thAya che. ahIM ajJAnInI vAta che. samyagdaSTi rAgano kartA nathI. nATaka samayasAramAM Ave che ne ke "kare karama soI karatArA, jo jAnai so jAnanArA, jo karatA nahi jAnai soI, jAnai so karatA nahi hoI.'' dayA, dAna, vrata Adi zubhabhAvano je kartA thAya te mithyASTi che. jJAnI to zubhabhAvano jANanAro che. AtmA svabhAve jJAnano kaMda prabhu che. mATe AtmA jANavAnuM kAma kare. rAganuM kAma thAya teno jJAnI kartA nathI. samakitIne cothe guNasthAne je rAga thAya teno te jANanAra che, kartA nathI. AtmAnI zaktio sarva zuddha che. dharmInI daSTi zuddha zaktivAna caitanyaghana prabhu AtmA upara che. tethI je A rAgAdi vikAra thAya teno e jANanAra che, kartA nathI. tene rAganuM pariNamana che e apekSAthI kartA kahevAmAM Ave che. paraMtu zuddha daSTinI apekSAe jJAnI rAgano kartA nathI. aho ! AvuM satya nirUpaNa eka digaMbaramAM ja che, bIje kayAMya nathI. vedAMta Adi AtmAne sarvavyApaka kahe che ane bhUlane mAyAjALa mAne che. paNa ema nathI. mAyAjALa paNa vastu che ane tene potAnI mAne te mUDha che. AtmA rAganA kartApaNe pariName te ajJAnabhAva che. te ajJAnavaza koI sAthe mamatvamithyAtvano bhAva kare che, koI sAthe rAga kare che, koI sAthe dveSa kare che. te te bhAvono te svayaM kartA thAya che. mArI lakSmI, mAruM makAna, mAruM sonuM-jhaverAta, mAro putra, mArI AbarU ityAdi mAne te mamatA-mithyAtva che. ane te bAhya padArtho ne dekhI temane anukULa-pratikULa jANI temAM prIti-aprIti kare te rAgadveSa che. tyAM e bAhya cIja Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 14 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 rAgadveSanuM kAraNa nathI, kemake paracIja to zeya che. temane anukULa-pratikULa jANI svayaM rAgadveSapaNe pariName che. vItarAgano mArga sUkSma che, bhAI ! A AtmA AnaMdano nAtha nityAnaMda prabhu sahajAnaMda paramAnaMda sadAnaMdasvarUpa che. evI potAnI cIjanI aMtaramAM daSTi thatAM anubhavamAM je atIndriya nirAkuLa AnaMda Avyo te makadaSTinA anubhavanI mahora-chApa che. atIndriya AnaMda e svAnubhavano TreDamArka che. samyakradRSTi AnaMdanI dazAnuM vedana kare che. tene je rAga Ave tene te jANe che paNa daSTinA sAmarthyathI teno e kartA ane bhoktA thato nathI. aho ! samyagdarzana alaukika che! dharmIne zubharAga Ave che, paNa dharmI rAgane du:kharUpa heya jANe che. ajJAnI rAgane potAnuM kartavya ane enAthI potAne sukha thavAnuM mAne che. benI mAnyatAmAM AsamAnajamInano phera che. tethI ajJAnI vikAranA kartApaNe pariName che, to jJAnI vikAranA kartApaNe pariNamatA nathI. aho ! zuM daSTinuM mAhAtma! ahIM kahyuM ke-sAdhaka maMtrano kartA che, paNa je strIo svayameva viDaMbanA pAme che ke je sarpanuM jhera utarI jAya che-ityAdi te badhI paradravyanI kriyAno sAdhaka kartA nathI. ema deva-guruzAstranI zraddhAno rAga, paMcamahAvratanA pariNAma, zAstranuM jJAna e badhAM nimitta ho, paNa e nimitta AtmAne je samyagdarzana thAya enA kartA nathI. jema nimitta parano kartA nathI tema vyavahAraratnatraya nizcayaratnatrayanA kartA nathI. ahA! jagatanA jIvomAM mithyAzraddhAnAM zalya paDayAM che ne mAne che ke ame dharma karIe chIe! ahIM kahe che-"jIvanA bhAvo nimittamAtra thatAM, pudgaladravya pote potAnA bhAvathI ja karmarUpe pariName che. paraspara nimitta-naimittikabhAva mAtra che. kartA to banne potapotAnA bhAvanA che. e nizcaya che.' [ pravacana naM. 156-157 (cAlu) * dinAMka : 15-8-76 ane 16-8-76 ] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates gAthA-92 ajJAnAdeva karma prabhavatIti tAtparyamAha paramappANaM kuvvaM appANaM pi ya paraM kariMto so| aNNANamao jIvo kammANaM kArago hodi / / 92 / / paramAtmAnaM kurvannAtmAnamapi ca paraM kurvan sH| ajJAnamayo jIvaH karmaNAM kArako bhavati / / 92 / / have, ajJAnathI ja karma utpanna thAya che ema tAtparya kahe cheH 52ne ka2e nijarUpa ne nija Atmane paNa 52 kare, ajJAnamaya e jIva evo karmano kAraka bane. 92. gAthArtha:- [ param] 52ne [AtmAnaM] potArUpa [rvan] kare che [7] ane [AtmAnam api] potAne paNa [paraM] 52 [rvan] kare che [sa: ] te [ ajJAnamaya: nIva: ] ajJAnamaya jIva [rmanAM ] karmono [Ara: ] kartA [bhavati ] thAya che. TIkA:- ajJAnathI A AtmA parano ane potAno paraspara vizeSa ( taphAvata ) na jANato hoya tyAre 52ne potArUpa karato ane potAne 52 karato, pote ajJAnamaya thayo thako, karmono kartA pratibhAse che. te spaSTatAthI samajAvavAmAM Ave che:-jema zIta-uSNano anubhava karAvavAmAM samartha evI zIta-uSNa puddagalapariNAmanI avasthA puddagalathI abhinnapaNAne lIdhe AtmAthI sadAya atyaMta bhinna che ane tenA nimitte thato te prakArano anubhava AtmAthI abhinnapaNAne lIdhe pudgalathI sadAya atyaMta bhinna che, tevI rIte te prakArano anubhava karAvavAmAM samartha evI rAga-dveSa-sukha-duHkhAdirUpa puddagalapariNAmanI avasthA puddagalathI abhinnapaNAne lIdhe AtmAthI sadAya atyaMta bhinna che ane tenA nimitte thato te prakArano anubhava AtmAthI abhinnapaNAne lIdhe puddagalathI sadAya atyaMta bhinna che. jyAre ajJAnane lIdhe AtmA te rAga-dveSa-sukha-duHkhAdino ane tenA anubhavano paraspara vizeSa na jANato hoya tyAre ekapaNAnA adhyAsane lIdhe, zIta-uSNanI mAphaka ( arthAt jema zIta-uSNarUpe AtmA vaDe pariNamavuM azakaya che tema), jemanA rUpe AtmA vaDe pariNamavuM azakaya che evAM rAgadveSasukhaduHkhAdirUpe ajJAnAtmA vaDe pariNamato thako ( arthAt pariNamyo hovAnuM mAnato thako ), jJAnanuM ajJAnatva pragaTa karato, pote ajJAnamaya thayo thako, 'A huM rAgI chuM (arthAt A huM rAga karuM chuM)' ityAdi vidhithI rAgAdi karmano kartA pratibhAse che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 16 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 bhAvArtha- rAgadveSasukhadu:khAdi avasthA pudgalakarmanA udayano svAda che; tethI te, zItauSNapaNAnI mAphaka, pulakarmathI abhinna che ane AtmAthI atyaMta bhinna che. ajJAnane lIdhe AtmAne tenuM bhedajJAna nahi hovAthI te ema jANe che ke A svAda mAro ja che; kAraNa ke jJAnanI svacchatAne lIdhe rAgadveSAdino svAda, zItauSNapaNAnI mAphaka, jJAnamAM pratibiMbita thatAM, jANe ke jJAna ja rAgadveSa thaI gayuM hoya evuM ajJAnI ne bhAse che. tethI te ema mAne che ke huM rAgI chuM, huM hRSI chuM, huM krodhI chuM, huM mAnI chuM' ityAdi. A rIte ajJAnI jIva rAgadveSAdino kartA thAya che. * samayasAra gAthA 92 : mathALuM have, ajJAnathI ja karma utpanna thAya che ema tAtparya kahe che: * gAthA 92 : TIkA uparanuM pravacana * "ajJAnathI A AtmA parano ane potAno paraspara vizeSa (taphAvata) na jANato hoya tyAre parane potArUpa karato ane potAne para karato, pote ajJAnamaya thayo thako, karmono kartA pratibhAse che.' ajJAnathI AtmA para eTale rAga-vyavahAraratnatrayano vikalpa ane potAnI judAI jANato nathI. eTale te parane-rAgane potArUpa karato ane potAne pararUpa eTale rAgarUpa karato, ajJAnamaya thayo thako, karmono eTale vikArI pariNAmono kartA pratibhAse che. ahIM jaDakarmonI vAta nathI. te spaSTatAthI samajAvavAmAM Ave che: jema zIta-uSNano anubhava karAvavAmAM samartha evI zIta-uSNa pudgalapariNAmanI avasthA pudgalathI abhinnapaNAne lIdhe AtmAthI sadAya atyaMta bhinna che ane tenA nimitte thato te prakArano anubhava AtmAthI abhinnapaNAne lIdhe pudgalathI sadAya atyaMta bhinna che.' zuM kahe che? ThaMDI ane garama e padagalanI jaDanI avasthA che. te avasthA pudagalathI abhinna che ane AtmAthI sadAya atyaMta bhinna che. ThaMDI ane garama avasthA bhagavAna AtmAthI atyaMta bhinna che. AtmA kadIya ThaMDo ke garama thato nathI. A maracu khAya tyAre tIkhAzarUpe AtmA thato nathI. tIkho svAda e to jaDanI paryAya che. ajJAnI mAne che ke huM tIkhAzarUpe thaI gayo, paNa AtmA tIkhA rasapaNe thato nathI. ThaMDI ane garama avasthA pudgalathI abhinnapaNAne lIdhe AtmAthI bhinna che. paraMtu ThaMDI ane garama avasthAnuM jJAna potAmAM-AtmAmAM thAya che. e jJAnathI abhinna che. ThaMDI ane garama avasthAnuM je jJAna thAya enAthI AtmA abhinna che ane te jJAna pudgalathI sadAya bhinna che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-92 ] [ 17 A daSTAMta kahyuM. have siddhAMta kahe che-"tevI rIte te prakArano anubhava karAvavAmAM samartha evI rAga-dveSa-sukha-duHkhAdirUpa pudgalapariNAmanI avasthA pudgalathI abhinnapaNAne lIdhe AtmAthI sadAya atyaMta bhinna che ane tenA nimitte thato te prakArano anubhava AtmAthI abhinnapaNAne lIdhe pudgalathI sadAya atyaMta bhinna che.' dayA, dAna, vrata, bhakti AdinA pariNAma te pula pariNAma che. jema zIta-uSNa pudagalanA pariNAma che tema puNya ane pApa, dayA ane dAna, vrata ane bhakti, kAma ane krodha ityAdi bhAva badhA pudgalanA pariNAma che. pahelAM gAthA 91mAM rAgadveSAdi bhAvano kartA ajJAnabhAve AtmA che ema kahyuM ane ahIM e pariNAma jaDamAM nAkhI dIdhA. ahIM to vibhAvane svabhAvathI bhinna karavo che ne ! rAgAdibhAva jIvanA svabhAvamAM to nathI ane parasaMge pudgalanA nimitte utpanna thayelA che tethI te pudgalanA pariNAma che ema kahyuM che. paranA saMgamAM UbhA rahIne utpanna thayelA pariNAma paranA ja-pudagalanA ja che ema ahIM vAta che. te rAga-dveSa-sukha-duHkha Adi pariNAma jIvane jJAna karAvavAmAM samartha eTale nimitta che. jJAna to AtmA pote potAthI kare che. jJAnamAM sva-parane prakAzavAnuM sahaja sAmarthya che. tethI sva-paranuM jJAna karanAro jIva pote che ane te jJAnamAM rAgadveSAdi para padArtha nimitta che. eTale rAgAdine jANanArI jJAnanI avasthA potAthI thaI che, rAgAdithI thaI che ema nathI. bhAI ! khUba zAMti ane dhIraja keLavI sAMbhaLavA jevI A sUkSma vAta che. zIta-uSNa avasthA padagalathI abhinna che. te zIta-uSNa avasthA jJAnamAM nimitta che. zIta-uSNa avasthA jJAnanI paryAyanI kartA nathI, ane jJAnanI paryAya zIta-uSNa avasthAnI kartA nathI. tema bhagavAna AtmAmAM dayA, dAna, vrata, bhaktinA pariNAma tathA hiMsA, jUTha, corI AdinA pariNAma ane sukha-duHkhanI je kalpanA thAya te saghaLA pudgalanA pariNAma che; kemake te zuddha caitanyanI-AtmAthI jAta nathI. puNya-pApanA pudgalapariNAma te pudgalathI abhinna che ane AtmAthI te pariNAma sadAya bhinna che. ane tenA nimitte thato te prakArano anubhava eTale jJAna AtmAthI abhinapaNAne lIdhe pudgalathI sadAya atyaMta bhinna che. bhagavAna AtmA zuddha caitanyamaya prabhu AnaMdano nAtha che. tenA dravya-guNamAM to rAga nathI. paryAyamAM je rAga thAya che tene ahIM pudgalanA pariNAmamAM nAkhyA che. nimittane AdhIna thatAM je dayA, dAna, kAma, krodhAdi zubhAzubha bhAva thAya te pudgalanA pariNAma che. te pudgalathI abhinna-ekameka che. AtmAthI te pariNAma atyaMta bhinna che. ajJAnI puNya-pApa Adi bhAvono ajJAnabhAve kartA che, paNa jJAna thatAM jJAnI te pudgalapariNAmano kartA nathI ema ahIM siddha karavuM che. rAga ane jJAnanuM bhedajJAna Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 18 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 ahIM karAvavuM che. rAga-dveSanA pariNAma jJAna thavAmAM nimitta che paNa rAgadveSanA pariNAma te jIvanuM kArya nathI. AtmA rAgadveSano kartA thAya evI koI zakti AtmAmAM nathI. rAgadveSAdi pariNAma jIvanIcaitanyanI jAtinA nathI mATe tene pulanA pariNAma kahyA che. 7ramI gAthAmAM tene acetana jaDa kahyA che. tyAM gAthA 7ramAM kahyuM che ke-zubhAzubha pariNAma azaci che. bhagavAna AtmA atyaMta zaci che: pUNya-pApanA bhAva jaDa AtmA zuddha vijJAnaghana che; puNya-pApanA bhAva du:kharUpa che, bhagavAna AtmA sadA AnaMdarUpa che. arere! ene khabara nathI ke AtmAne vijJAnaghana bhagavAna kahIne bolAvyo che. mAtA bALakane pAraNAmAM suvADe tyAre tenAM vakhANa karIne suvADe che. ""mAro dIkaro DAhyo ne pATale besI nAhyo'' ema prazaMsA karIne suvADe che. jo ThapakAve to bALaka ghoDiyAmAM na sUve. tema ahIM trilokanAtha tIrthaMkaradeva ane vItarAgI saMto jagatanA jIvone jagADavA "bhagavAna" kahIne bolAve che. kahe che are bhagavAna! tuM traNalokano nAtha chuM! A rAgadveSAdi pariNAma che e to pudgalanA pariNAma che, tArI caitanyajAtinI e cIja nathI. A vyavahAraratnatrayanA pariNAma jaDa, acetana mugalanA pariNAma che. jema zIta-uSNa avasthA jaDanI sAthe abheda che tema vyavahAraratnatrayanA pariNAma jaDa pudgalanI sAthe abheda che. sAMbhaLIne loko rADa nAkhI jAya che! paNa bhAI ! je vyavahAraratnatrayane tuM sAdhana mAne che tene to ahIM pudgalanA pariNAma eTale jaDa-arcana kahyA che. te mokSamArganuM sAdhana kema hoya ? aho ! zrI amRtacaMdrAcAryadave zuM gajaba kAma karyuM che! AtmA to AtmArAma che. nijapada rame so rAma kahIe." atIndriya AnaMdamAM rame te AtmArAma che. ane je rAgamAM rame te anAtmA harAma che. rAgamAM rame te AtmA-rAma nathI, harAma che. 7ramI gAthAmAM rAgane anAtmA jaDa kahyo che ane jIva-ajIva adhikAramAM dayA, dAna, vrata Adi pariNAmane ajIva kahyA che. ahIM paNa e ja kahe che ke-rAga-dveSa-sukha-duHkhAdi pudgalapariNAmanI avasthA pudgala sAthe abhinnatAnA kAraNe AtmAthI atyaMta bhinna che. ahAhA ! dayA, dAna ane vyavahAraratnatrayanA pariNAma pulathI abhinna che ane AtmAthI atyaMta bhinna che. bahu sUkSma vAta, bhAI. are! raLavA-kamAvAmAM A jiMdagI (vyartha ) cAlI jAya che bhAI ! kadAca pAMca-pacAsa lAkha maLI jaze, paNa mULa vastu (AtmA) hAtha nahi Ave, bhAI ! Ama ne Ama tuM rakhaDIne marI gayo ( duHkhI thayo) chuM! AvI sUkSma vAta sAMbhaLavA mAMDa maLI che to dhIrajathI sAMbhaLIne nirNaya kara. ahIM kahe che ke deva-guru-zAstranI zraddhAno Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-92 ] [ 19 rAga ane vyavahAraratnatrayano rAga pudgalathI abhinna che ane tArAthI bhinna che. zuddha caitanyanA lakSe je AtmAnA AnaMdano anubhava thAya temAM te nimitta ho, paNa enAthI anubhavanI dazA thaI nathI. zuM pudgalapariNAmathI caitanyanI dazA thAya? na thAya. bhagavAne nava tattva kahyAM che. te badhAM bhinna bhinna che. Asrava tattva jIva tattvathI bhinna che. jo ema na hoya to nava tattva siddha nahi thAya. puSya tattva jo jIvanuM thaI jAya to banne eka thaI jAya to nava tattva rahe nahi. bhagavAna AtmA jJAyaka tattva che. te puNya tattvarUpa kema thAya? puNya-pApa-sukha-duHkhAdinuM je jJAna thAya te jJAna AtmAthI abhinna che ane puNyapApa Adi bhAva AtmAthI bhinna che. AtmA svaparaprakAzaka jJAnarUpe potAthI pariName che. temAM dayA, dAna Adi puNya-pApanA bhAva nimittamAtra che. nimittano artha upasthiti che. jJAna to potAthI thayuM che, nimittathI nahi. have kahe che-"jyAre ajJAnane lIdhe AtmA te rAga-dveSa sukha-duHkhAdino ane tenA anubhavano paraspara vizeSa na jANato hoya tyAre ekapaNAnA adhyAsane lIdhe, zIta-uSNanI mAphaka (arthAt jema zIta-uSNarUpe AtmA vaDe pariNamavuM azakaya che tema ), jemanA rUpe AtmA vaDa pariNamavuM azakaya che evAM rAga-dveSa-sukha-duHkhAdirUpe ajJAnAtmA vaDe pariNamato thako (arthAt pariNamyo hovAnuM mAnato thako ), jJAnanuM ajJAnatva pragaTa karato, pote ajJAnamaya thayo thako, "A huM rAgI chuM (arthAt A huM rAga karuM chuM)'' ityAdi vidhithI rAgAdi karmano kartA pratibhAse che.' ajJAnIne dayA, dAnanA pariNAma ane AtmAnI ektAno adhyAsa che. tethI e be vaccenI bhinnatAnuM ene bhAna nathI. puNya-pApanA pariNAma mArAthI bhinna che ane te saMbaMdhInuM jJAna mArAthI abhinna che evuM ajJAnIne bhAna nathI. jema zIta-uSNa avasthA AtmA dvArA karAvI azakaya che tema rAga-dveSAdi avasthA AtmA dvArA karAvI azakaya che. dayA, dAna Adi pariNAmarUpe AtmAnuM pariNamavuM azakya che. ahAhA...! huM jANanAra-jANanAra eka jJAyaka chuM evuM bhAna nahi rAkhatAM dayA-dAna-puNya-pAparUpe ajJAnAtmA vaDe pariNamato thako eTale te rUpe pote pariNamyo hovAnuM mAnato, ajJAnI thayo thako A huM dayA-dAna Adi karuM chuM ityAdi bhAva vaDe rAgAdi karmano ajJAnI kartA pratibhAse che. bhagavAna AtamA jJAyakasvabhAvI caitanyabiMba prabhu che. ane puNya-pApanA bhAva, mithyAtvanA bhAva acetana jaDa che. zubhAzubhabhAva che te malina AsravabhAva che. te viparItasvabhAvavALA acetana jaDa che. te zubhAzubhabhAvapaNe AtmAnuM pariNamavuM azakaya che. chaThThI gAthAmAM Ave che ke-jJAyaka AtmA zubhAzubhabhAvonA svabhAve pariNamato nathI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 20 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 jo zubhAzubhabhAvarUpe pariName to pote jaDa thaI jAya; kemake zubhAzubhabhAva acetana jaDa che. je rAga che te potAne jANe nahi, parane jANe nahi ane samIpavartI AtmAne paNa jANe nahi. rAga bIjA dvArA jaNAya che. tethI rAgane acetana jaDa kahyo che. tethI AtmA je jJAyakabhAvarUpa che te rAgadveSanA acetanabhAvapaNe kema thAya? AtmA parano kartA thAya ane te paranuM kArya kare e vAta to kayAMya rahI gaI. zarIra, mana, vANInI kriyA ane jagatanI vyavasthAnAM kAma AtmA kare e vAta bAjue rahI. ahIM kahe che ke bhagavAna AtmAnuM dayA, dAna, vrata, bhakti Adi je vikalpa thAya te vikalpapaNe pariNamavuM azakaya che. puNya-pApanA je bhAva thAya che te ajJAnabhAva che. eTale ke puNapApanA bhAvamAM jJAnabhAvano aMza nathI. te bhAva caitanyanI viruddha jAtinA vijAtIya, jaDa ane acetana che. bhagavAna AtmA jJAnasvarUpa che. ane jJAnanuM jJAnapaNe ja pariNamana thavuM joIe ane te ja vAstavika che. paraMtu potAnA jJAyakasvabhAvanI dRSTi nahi hovAthI mithyASTi jIvane huM rAgadveSapaNe, puNya-pApanA bhAvapaNe pariNamuM chuM ema bhAse che. A pramANe jJAnanuM ajJAnatva pragaTa karato te rAgAdi karmono kartA thAya che. bhagavAna zAyakanI daSTino abhAva che evo mithyAdaSTi jIva huM svaye rAgI chuM, puNya-pApano huM kartA chuM, A zubhAzubha pariNAma huM karuM chuMema mAnato te rAgAdi karmono kartA pratibhAse che. A sarvajJa bhagavAnanI divyadhvanino sAra bhagavAna kuMdakuMdAcAryadeve A zAstramAM bharyo che. tenI amRtacaMdrAcAryadeve TIkAmAM vizeSa spaSTatA karI che. AcAryadava kahe che-bhagavAna! tuM prajJA brahma prabhu cho. jJAna ane AnaMda tAruM svarUpa che ane te rUpe pariNamavuM e tAruM nijakArya che. jema zIta-uSNapaNe pariNamavuM tAruM kArya nathI tema dayA dAnanA rAgapaNe pariNamavuM e tAruM kArya nathI. prabhu! tArI prabhutAnI tane khabara nathI ! jJAna ane AnaMdarUpe pariNamavuM e tArI prabhutA che. rAgapaNe pariNamavuM e tArI prabhutA nathI. rAgapaNe pariNamatAM to jJAnanuM ajJAnatva pragaTa thAya che. jJAnarasathI bharelo bhagavAna jJAyaka pote jJAnapaNe pariName evI enI zakti che. vyavahAraratnatrayanA rAgapaNe pariName evI enI zakti nathI. vyavahAraratnatrayanA rAgapaNe jJAyaka AtmAnuM pariNamavuM azakya che. paraMtu are! AvA nija jJAyakabhAvanI ruci choDIne ajJAnI rAgarUpe (ajJAnapaNe) pariName che! jJAnasvarUpe pariNamavAne badale rAgarUpe pariName te enuM ajJAnarUpa pariNamana che. jJAnasvarUpe AtmA pariName tene jJAnarUpa pariNamana kahe che ane rAgarUpe pariName tene ajJAnarUpa pariNamana kahe che. are bhAI! vyavahAraratnatrayanA rAgarUpe to te anaMtavAra pariNamyo che. chaThThAlAmAM Ave che ne ke Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-92 ] [ 21 "munivrata dhAra anaMta vAra grIvaka UpajAyo; pai nija AtamajJAna binA, sukha leza na pAyo.'' bhAI ! paMcamahAvratanA pariNAma, 28 mULaguNanA pariNAma te rAga che, vibhAva che, jhera che. bhagavAna AtmA amRtano sAgara che. amRtasvarUpa AnaMdano nAtha evo te rAganA jherapaNe kema thAya? paraMtu ajJAnI potAnA amRtasvarUpa bhagavAna zAyakanI dRSTi choDIne paryAyabuddhi thaIne huM puNya pApa Adi bhAvono kartA chuM ema ajJAnapaNe mAne che. trikALI jJAyakasvarUpanI daSTi thAya to rAgapaNe huM pariNamuM chuM evI daSTi rahe nahi. samakitIne jJAtAdraSTAsvabhAvanI dRSTinuM pariNamana hoya che. tene e jJAnarUpa pariNamana che. jJAnabhAva choDIne jJAnI rAgasvabhAve pariNamato nathI kemake enI dRSTi jJAyaka upara sthira thaI che. paraMtu ajJAnInI najara jJAyaka upara nathI tethI pote svabhAvathI jJAnasvarUpa hovA chatAM jJAnapaNe pariNamavAne badale jJAnanuM ajJAnatva pragaTa karato rAgano kartA thaIne pariName che. huM puNapApa Adi karuM chuM ema mAnato puNyapApa Adi bhAvapaNe-ajJAnapaNe pariNamato te rAgAdino kartA thAya che. aho ! amRtacaMdrAcAryadave alaukika TIkA karI che. huM jJAtA chuM ema daSTi karI pariName te jJAnapariNamana che, kemake emAM jJAnanuM jJAnatva prasiddha thAya che; paraMtu huM rAgI chuM ema mAnI rAgapaNe pariName te ajJAna-pariNamana che kemake emAM jJAnanuM ajJAnatva prasiddha thAya che. aho! gajaba vAta che! AmAM to jainadarzanano sAra bharI dIdho che. A paisA-baisA to badhuM thothAM che. enI pAchaLa to herAna thaI javAnuM che. ema ne ema prabhu! tuM corAsInA avatAra karI herAna thaI rahyo chuM. ahIM kahe che ke bhagavAna AtmA ekaluM caitanyabiMba jJAyakabhAvathI bharapUra aMdara paDyo che. te jJAnapaNe pariName, niviMkArapaNe pariName evI enI zakti ane sAmarthya che. paraMtu AvA ciTUpa-svarUpanI daSTino abhAva hovAthI te paryAyadaSTi thaIne jANe zubhAzubha rAga ja potAnuM svarUpa che ema mAnato thako zubhAzubhabhAvarUpe pariNamato ajJAnane pragaTa kare che. ajJAnI potAnI paryAyamAM je vikAra thAya che temAM tatUpa thaI racyopacyo rahe che ane mAne che ke huM rAgI che. A pramANe te jJAnanuM ajJAnatva pragaTa kare che. "jJAnanuM ajJAnatva' -e zabdamAM ghaNI gaMbhIratA che. ahA ! potAnA caitanyasvarUpane choDIne je ekalA rAgapaNe pariName che te jJAnanuM ajJAnatva pragaTa karato rAgano kartA thAya che. aho ! gAthA alaukika che! rAgamAM jJAna nathI ane jJAmAM rAga nathI evuM sUkSma rahasya gAthAmAM pragaTa kareluM che. A TIkAnuM nAma AtmakhyAti che. AtmakhyAtimAM zrI amRtacaMdrAcAryadave amRta bharyA che. AtmakhyAti eTale Atmaprasiddhi, zuddha caitanyanA lakSe AtmA prasiddha thAya che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 22 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 paraMtu ajJAnI potAnA caitanyasvarUpa bhagavAnane bhUlIne paralakSe rAganI-ajJAnanI prasiddhi kare che ane tethI te rAgano kartA thAya che. A paramAtmAnI divyadhvanimAM AvelI parama satya vAta che. be cAra mAsa zuddha caitanyanI vAta paNa sAMbhaLe topaNa jIvane UMcAM puNya baMdhAI jAya che ane te puNyanA udayathI lakSmI Adi sAmagrI maLe che. ahA ! to rAganuM lakSa choDI zaddha caitanyanI dRSTi kare e zI vAta! e to nyAla thaI jAya che. ene to je vaDa janma-maraNano aMta Ave evuM samyagdarzana pragaTa thAya che. bhAI! puNyanA yoge bahAranI lakSmI Adi maLe e to dhULa che. tathA puNya ane enA phaLane potAnA mAne e mithyAtva che. jIva to zuddha caitanyasvarUpa che, paNa puNyapApa Adi ajIvane potAnA mAne te mithyASTi che. mithyASTi jIva pote ajJAnI thayo thako "A huM rAgI chuM' ityAdi vidhithI rAgAdi karmano kartA pratibhAse che. huM rAgI chuM eTale rAga mAruM kartavya che ane huM rAgano kartA chuM ema ajJAnIne pratibhAse che. jyAM sudhI daSTi rAga upara che tyAM sudhI te rAgano kartA che ane tyAMsudhI mithyAdaSTi che. Avo A vIrano mArga che! Ave che ne ke vIrano mAraga che vIrAno, e kAyaranA nahi kAma jo ne'' bhAI ! rAgathI dharma mAne te kAyara napuMsaka che. AtmAmAM vIrya nAmano guNa che. e vIrya guNa to nirmaLa pariNati utpanna kare tevo che. rAganI utpatti thAya te vIryaguNanuM kAma nahi. rAgane utpanna karanArI paryAyane to napuMsaka kahevAmAM Ave che. samayasAra gAthA 39mAM AtmAnuM asAdhAraNa lakSaNa nahi jANavAne lIdhe ajJAnIne napuMsaka kahyo che. tema ja zubharAganI ruci kare, zubharAganI racanA kare tene puNya pApa adhikAranI 154mI gAthAmAM nAmarda eTale napuMsaka kahyo che. tyAM kahyuM che ke- "duraMta karmacakrane pAra utaravAnI nAmardAIne lIdhe...pote sthULa lakSyavALA hoIne samasta karmakAMDane mULathI ukheDatA nathI.'' AvA jIvone nAmarda, napuMsaka eTale hIjaDA kahyA che. pAThamAM (TakAmAM) vastIva' zabda che. A pramANe jJAnAnaMdasvabhAvanI daSTi choDIne rAgapaNe pariNamato ajJAnI huM rAgI chuM ane A rAgane huM karuM chuM evI buddhi vaDa rAgano kartA thAya che. * gAthA 92 : bhAvArtha uparanuM pravacana * rAga-dveSa-sukha-du:khAdi avasthA pudgalakarmanA udayano svAda che; tethI te, zItauSNapaNAnI mAphaka, pudgalakarmathI abhinna che. ane AtmAthI atyaMta bhinna che. ajJAnane lIdhe AtmAne tenuM bhedajJAna nahi hovAthI te ema jANe che ke A svAda mAro ja che; kAraNa ke jJAnanI svacchatAne lIdhe rAgadveSAdino svAda, zIta-uSNapaNAnI mAphaka jJAnamAM pratibiMbita thatAM, jANe ke jJAna ja rAgadveSa thaI gayuM hoya evuM ajJAnIne bhAse che. tethI te ema Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-92 ] [ 23 mAne che ke "huM rAgI chuM, huM dveSI chuM, huM krodhI chuM, huM mAnI chuM, '' ityAdi. A rIte ajJAnI jIva rAga-dveSAdino kartA thAya che. ' rAga-dveSa, puNya-pApanA bhAva, sukha-duHkha Adi avasathA-e badho puddagalakarmanA udayano svAda che. e AtmAnA AnaMdano svAda nathI. zItauSNapaNAnI mAphaka e pariNAmo puddagalathI abhinna che. bhagavAna zAyathI te pariNAma atyaMta bhinna che. dayA, dAna, vrata AdinA pariNAma AtmAthI atyaMta bhinna che. paraMtu ajJAnIne AvuM bhedajJAna nathI. tethI te ema ja jANe che ke A svAda mAro ja che. ajJAnI mAne che ke rAga mArI cIja che. are bhAI ! tArI cIja to jJAyaka che. jJAyaka mArI cIja che ema mAnavAne badale rAga mArI cIja che ema mAne che te ajJAna che, mithyAtva che. jJAnanI svacchatAne lIdhe rAga-dveSAdino svAda jJAnamAM pratibiMbita thAya che. jevo rAga thAya evuM jJAnamAM jANavAmAM Ave che. tyAM jANe ke jJAna ja rAgadveSarUpa thaI gayuM hoya ema ajJAnIne bhAse che. rAga to kharekhara jJAnanuM parazeya che. paNa ema na mAnatAM huM rAgadveSapaNe ja thaI gayo chuM ema ajJAnIne bhAse che. tethI te ema mAne che ke huM rAgI chuM, huM dveSI chuM, huM krodhI chuM, huM mAnI chuM ityAdi. A rIte ajJAnI jIva rAgadveSAdi karmono kartA thAya che; paNa potAnA jJAtAdaSTAsvabhAvanuM bhAna pragaTa karato nathI. [pravacana naM. 157 ( zeSa ), 158 * dinAMka : 16-8-76 ane 17-8-76 ] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates gAthA-93 jJAnAttu na karma prabhavatItyAha paramappANamakuvvaM appANaM pi ya paraM akuvvNto| so NANamao jIvo kammANamakArago hodi|| 93 / / paramAtmAnamakurvannAtmAnamapi ca prmkurvn| sa jJAnamayo jIvaH karmaNAmakArako bhvti|| 93 / / jJAnathI karma utpanna thatuM nathI ema have kahe che - parane na karato nijarUpa, nija Atmane para nava kare, e jJAnamaya AtmA akA2ka karmano ema ja bane. 93. gAthArtha- [52] je parane [ mAtmAnam ] potArUpa [ garvana karato nathI [2] ane [ mItmAnam ui] potAne paNa [param] para [ garvana] karato nathI [sa:] te [ jJAnamaya: nIvaDa] jJAnamaya jIva [rmAna] karmono [ sArava: mavati] akartA thAya che arthAt kartA thato nathI. TIkA:- jJAnathI A AtmA parano ane potAno paraspara vizeSa jANato hoya tyAre parane potArUpa nahi karato ane potAne para nahi karato, pote jJAnamaya thayo thako, karmono akartA pratibhAse che. te spaSTatAthI samajAvavAmAM Ave che. jema zIta-uSNano anubhava karAvavAmAM samartha evI zIta-uSNa pudgalapariNAmanI avasthA pudgalathI abhinnapaNAne lIdhe AtmAthI sadAya atyaMta bhinna che ane tenA nimitte thato te prakArano anubhava AtmAthI abhinnapaNAne lIdhe pudgalathI sadAya atyaMta bhinna che, tevI rIte te prakArano anubhava karAvavAmAM samartha evI rAgadveSasukhadu:khAdirUpa pudgalapariNAmanI avasthA pudgalathI abhinnapaNAne lIdhe AtmAthI sadAya atyaMta bhinna che ane tenA nimitte thato te prakArano anubhava AtmAthI abhinnapaNAne lIdhe pudgalathI sadAya atyaMta bhinna che. jyAre jJAnane lIdhe AtmA te rAgadveSasukhaduHkhAdino ane tenA anubhavano paraspara vizeSa jANato hoya tyAre, teo eka nathI paNa bhinna che evA vivekane lIdhe, zIta-uSNanI mAphaka (arthAt jema zIta-uSNarUpe AtmA vaDa pariNamavuM azakya che tema), jemanA rUpe AtmA vaDe pariNamavuM azakaya che evAM rAgadveSasukhadu:khAdirUpe ajJAnAtmA vaDa jarAya nahi pariNamato thako, jJAnanuM jJAnatva pragaTa karato, Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-93 ] [ 25 pote jJAnamaya thayo thako, "A huM (rAgane) jANuM ja chuM, rAgI to pudgala che (arthAt rAga to pudgala kare che ) ' ityAdi vidhithI, jJAnathI viruddha evA samasta rAgAdi karmano akartA pratibhAse che. bhAvArtha- jyAre AtmA rAgadveSasukhadu:khAdi avasthAne jJAnathI bhinna jANe arthAt jema zIta-uSNapaNuM pudgalanI avasthA che tema rAgadveSAdi paNa pudgalanI avasthA che' evuM bhedajJAna thAya, tyAre potAne jJAtA jANe ane rAgAdirUpa pudgalane jANe. ema thatAM, rAgAdino kartA AtmA thato nathI, jJAtA ja rahe che. samayasAra gAthA 93H mathALuM jJAnathI karma utpanna thatuM nathI ema have kahe che: * gAthA 93 TIkA uparanuM pravacana * "jJAnathI A AtmA parano ane potAno paraspara vizeSa jANato hoya tyAre parane potArUpa nahi karato ane potAne para nahi karato, pote jJAnamaya thayo thako karmono akartA pratibhAse che.' samyagdarzana thatAM huM jJAnAnaMdasvarUpa bhagavAna caitanyamUrti AtmA chuM ane acetana jaDa rAgAdi mArAthI bhinna che evuM bhAna thAya che. dayA-dAnano rAga ho ke paMcamahAvratano rAga hoe Asrava che, duHkhadAyaka che; ane enAthI bhinna mArI cIja AnaMdadAyaka che. A pramANe AtmA ane paranuM aMtara jANe te pote jJAnamaya thayo thako karmono akartA pratibhAse che. bhedajJAna thatAM jJAnI rAgane potArUpa karato nathI ane potAne rAgarUpa karato nathI. ahAhA...! trikALI dhruva caitanyasvabhAvamaya jANanasvabhAvamaya vastu AtmA che. enI daSTi thatAM dharmI ema jANe che ke huM to jJAnamaya chuM, rAgamaya nathI. vyavahAraratnatrayano je rAga che te huM nathI. jJAnIne vyavahAra hoya che kharo, paNa te vyavahArane jJAnI svarUpathI bhinna ja mAne che. huM to vyavahArano-rAgano jANanAra chuM ema jJAnI mAne che. te te samaye thato roga jJAnIne mAtra jANelo prayojanavAna che. A vastusthiti che. aho! vastusthitine kahenArI bhagavAna kuMdakuMdadevanI A alaukika vANI che! potAnA jJAnAnaMdasvabhAvane rAgathI bhinna karIne je jJAnamaya thayo te ema jANe che ke huM to jJAyaka-jANanAra chuM; viSayavAsanAno rAga ho, paNa huM to teno jANanAra jJAnasvarUpa chuM. ahA ! mArA jJAnamAM rAga nathI ane rAgamAM mAruM jJAna nathI. huM to jJAnasvarUpa chuM ane rAga acetana che; A zuddha caitanyamUrti bhagavAna acetana evA rAgamAM Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates ra6 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 kema hoI zake ? ane acetana rAga zuddha caitanyamAM kema hoI zake? A pramANe bhedajJAna thatAM svayaM jJAnamaya thayo thako te karmono akartA thAya che. ahIM "svayaM" no artha-karma khasyA mATe jJAnamaya thayo ema nahi, paNa vastu aMdara cidAnaMdaghanasvarUpa paDI che teno Azraya karavAthI svayaM jJAnamaya thayo che. aho ! jainadarzana e to vizvadarzana che ane e ja vizvane zaraNa che. dharmI ema mAne che ke huM to svayaM jJAnamaya chuM. rAga che to rAganuM jJAna thayuM che ema nathI. jJAna jJAnathI potAthI thayuM che, ene koI paranI apekSA nathI. jJAnI svaye jJAnI thayo thako karmono akartA pratibhAse che. ahIM jaDa karmanI vAta nathI. dayA, dAna, vrata, bhakti AdinA zubhabhAvano jJAnI akartA pratibhAse che ema vAta che. samajANuM kAMI ? te spaSTatAthI samajAvavAmAM Ave che: jema zIta-uSNano anubhava karAvavAmAM samartha evI zIta-uSNa pudgalapariNAmanI avasthA pudgalathI abhinnapaNAne lIdhe AtmAthI sadAya atyaMta bhinna che ane tenA nimitte thato te prakArano anubhava AtmAthI abhinnapaNAne lIdhe pudgalathI sadAya atyaMta bhinna che.'..... jAo, zIta-uSNa avasthA te pudgalanA pariNAma che. te pudgalathI abhinna eTale ekameka che. te kAraNathI te avasathA AtmAthI sadAya atyaMta bhinna che. zIta-uSNa avasthA anubhava karAvavAmAM samartha che eTale ke te avasthA jJAna karavAmAM nimitta che. tenA nimitte thato te prakArano anubhava eTale te prakAranuM jJAna AtmAthI abhinna che. zIta-uSNanuM je jJAna thayuM te AtmAthI abhinna che. matalaba ke zIta-uSNanuM jJAna thayuM te potAthI thayuM che, zItauSNa avasthA che mATe thayuM che ema nathI. zIta-uSNanuM je jJAna thayuM te zIta-uSNa avasthAthI sadAya bhinna che. bhagavAna AtmA ThaMDI ane unI avasthAno anubhava karavAmAM samartha che. anubhavano artha tenuM jJAna karavAmAM samartha che. zIta-uSNano AtmA anubhava kare e to azakaya che jaDanI avasthAno AtmA kema anubhava kare? ThaMDI-garama avasthAno anubhava eTale jJAna AtmA kare che ema artha che. AtmA pote potAthI zIta-uSNa avasthAnuM jJAna kare che temAM te zIta-uSNa avasthA nimitta che. zIta-uSNa avasthA che mATe jJAna thayuM ema nathI, jJAna to potAthI svataMtra thayuM che. zIta-uSNanuM ahIM je jJAna thayuM te jJAna paNa samyajJAnIne yathArtha hoya che. jene svarUpagrAhI jJAna thAya tene zIta-uSNa avasthAnuM sAcuM jJAna thAya che. kaLazaTIkAmAM (kaLaza 60mAM) A vAta karI che. jene svarUpagrAhI jJAna thAya tene pasaMbaMdhInuM paraprakAzaka jJAna yathArtha thAya che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-93 ] [ 27 bhAI ! janmamaraNano aMta AvI jAya evo A alaukika mArga che. jema zIta-uSNanuM jJAna AtmAthI abhinna che ane pudgalathI sadAya atyaMta bhinna che, "tevI rIte te prakArano anubhava karAvavAmAM samartha evI rAga-dveSa-sukha-duHkhAdirUpa pudgalapariNAmanI avasthA pudgalathI abhinnapaNAne lIdhe AtmAthI sadAya atyaMta bhinna che ane tenA nimitte thato te prakArano anubhava AtmAthI abhinnapaNAne lIdhe pudgalathI sadAya atyaMta bhinna che.' juo, zubhAzubha rAga ane harakhazokanA pariNAma badhA pudgalanA pariNAma che. jema zIta-uSNa avasthA acetana che tema rAgadveSa ane sukha-duHkhanI avasthA paNa acetana che. e rAgadveSa Adi avasthA pudgalajanya che. te anubhava karAvavAmAM samartha che eTale ke te avasthA jJAnamAM nimitta che. jevA rAga-dveSa ane jevI sukhaduHkhanI kalpanA che evuM jJAna thAya che. jJAnano svabhAva che ke jema hoya tema jANe. dayAdAnano vikalpa che te karmacetanA che, ane harakhazokanA pariNAma che te karmaphaLacetanA che. ahIM kahe che ke e karmacetanA ane karmaphaLacetanA pudgalanA pariNAma che, acetana che, te pudgalapariNAma pudgalathI abhinna che ane AtmAthI sadAya atyaMta bhinna che. be vAta karI che; eka bAju zuddha caitanyasvabhAvamaya AtmA ane bIjI bAju pudgala, dayA, dAna ane paMcamahAvratanA pariNAma te pudgalapariNAma che, kemake temAM jJAnano aMza nathI. ahIM to rAgathI bhedajJAna karAvyuM che. jJAnamaya AtmA che te rAgamaya nathI, kemake rAga acetana che. rAga thAya che cetananI paryAyamAM, paNa nimittanI upAdhipUrvaka rAga thAya che te apekSAthI rAgane pudgala kahyo che. bhagavAna AtmAmAM rAga nathI ane AtmAnA svabhAvanA lakSe rAga utpanna thato nathI. AtmAmAMthI to jJAna ane AnaMdanI utpatti thAya tevI enI zakti che. tethI rAgane pudgalapariNAma kahyA che. rAgadveSa ane harakhazokanA pariNAmanA nimitte te prakArano je anubhava eTale te prakAranuM je jJAna thAya che te AtmAthI abhinna che. eTale jevA rAgadveSa ane harakha-zokanA pariNAma thAya che evuM ahIM AtmAmAM jJAna thAya che. matalaba ke jJAna jJAnathI potAthI thAya che. temAM te te rAgadveSAdi pariNAma nimitta che. jJAna jJAnamAM ekAgra thAya te jJAnacetanA che. te jJAnacetanAmAM A rAgAdi pariNAma nimitta che. te rAgAdi bhAva pudgalathI abhinna hovAnA kAraNe jIvathI sadA atyaMta bhinna che. rAga AtmAnI cIja hoya to te nIkaLe kaI rIte? je cIja jIvamAMthI nIkaLI jAya te cIja jIvanI nathI. mATe rAgAdi pudagalanI cIja che. paMcAdhyAyImAM puNya pApanA bhAvane AgaMtuka kahyo che. jema mahemAna Ave che ane cAlyA jAya che tema AtmA je cIja che emAM A rAgadveSanA bhAva thAya Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 28 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 te AgaMtuka bhAva che. te rAgane ahIM acetana kahIne anubhava karAvavAmAM eTale jJAna karAvavAmAM samartha eTale nimitta che ema kahyuM che. jJAna to svayaM potAthI thAya che temAM rAgAdi bhAva nimitta che ema kahyuM che. rAga jJAnane kare ke jJAna rAgane kare evI vastu nathI. bhagavAna AtmA rAgathI bhinna paDIne jyAM jJAnamaya thayo tyAM te karmacetanA ane karmaphaLacetanAnA pariNAma jJAnamAM (jJayapaNe) nimitta che. potAnuM je svaparaprakAzaka jJAna pariNamyuM te jJAna AtmAthI abhinna che ane parathIrAgAdithI sadAya atyaMta bhinna che. tathA paryAyamAM je rAgAdi pariNAma thayA te pudgalathI abhinna che ane AtmAthI sadAya atyaMta bhinna che. ahA ! jema karavatathI be kaTakA kare tema ahIM jJAna ane rAga vacce bhedajJAna karIne be kaTakA karavAnI vAta che. rAgAdi pariNAma jJAnamAM nimitta che eno artha zuM? eno artha eTalo ke jJAna potAthI svaparaprakAzakapaNe pariName che emAM te rAgAdi bhAvo parazeyapaNe nimitta che. tyAM rAga che to ahIM jJAna pariNamyuM che ema nathI. AtmA jJAna karavAmAM svataMtra che. rAga thayo mATe rAganuM jJAna thayuM ema che nahi. rAganA nimitte thatuM te prakAranuM jJAna AtmAthI abhinnapaNAne lIdhe pudgalathI ( rAgathI) sadAya atyaMta bhinna che. juo A paramAtmAnI vANI ! saMtonI vANI ! saMtonI vANI e parameSThInI vANI che. AcArya paNa parameSThI che ne! dhavalamAM ""mo loe trikAlavartI savva arihaMtANaM'' ityAdievo pATha che. trikALavartI paMcaparameSThInA astitvano svIkAra karIne temane namaskAra karavAno je rAga thayo te pudgalanA pariNAma che ema ahIM kahe che. ane te pudgalapariNAma jJAna karAvavAmAM nimittarUpe samartha che, paNa che to e pudgalapariNAma, ane te pudgalathI abhinna che. tenuM je jJAna thayuM te jJAna AtmAthI abhinna che ane te rAganA pariNAmathI atyaMta bhinna padravyane namaskArano bhAva e rAga che, vikalpa che. svanA anubhavamAM lIna thavuM, svamAM namavuM e nizcaya namaskAra che. svAzraye nirvikalpadazA pragaTa karavI te bhAvanamaskAra che. paMcaparameSThInI vaMdanAno je vikalpa thayo te karmacetanA che. paMcaparameSThInI vaMdanAnA bhAvamAM je hurakha AvI gayo te karmaphaLacetanA che. A karmacetanA ane karmaphaLacetanAnA pariNAma pudgalathI abhinna che. ane te prakAranA jJAnathI te pariNAma atyaMta bhinna che. ahA ! gajaba vAta che! prabhu! tArI Rddhi to dekha! rAganuM jJAna karavA tuM samartha cho paNa rAga kare evI tArI zakti nathI. kemake rAganI tArAmAM nAsti che. A lImaDAnA eka pAMdaDAmAM asaMkhya ane eka zarIramAM ekeka jIva che. ema ThasoThasa jIva bharyA che. darekanA kArmANa ane tejasa zarIra bhinna che. AvA jIvonA astitvano jJAnI ja svIkAra karI zake. (ajJAnIne eno svIkAra hoto nathI). ahIM! Ama asaMkhya jIvo bhIDamAM Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-93 ] [ 29 bhIMsAIne paDayA che! eka rAI jeTalI baTATAnI kaTakImAM nigodanA jIvonAM asaMkhya audArika zarIra che. ane pratyeka zarIramAM anaMta ekendriya jIvo che. darekanA pariNAma bhinna che. koI jIvanA pariNAma koI anya jIvane sparzatA nathI. are prabhu! tArA jJAnanI gaMbhIratA to dekha! jJAna tene svIkAre che ane te vastu jJAnamAM nimitta paNa che. paNa tene svIkAratuM jJAna pote potAthI thayuM che, para nimittathI thayuM che ema nathI. ahAhA...! kahe che ke rAga-dveSa sukha-duHkhAdi avasthA pudgalanA pariNAma che. gajaba vAta che ne! je bhAvathI tIrthakaragotra baMdhAya e bhAva pudagalanI dazA che, kemake tenA nimitte pudgalakarma baMdhAya che, tenAthI pudgalano saMyoga thAya che. te bhAva AtmabhAva nathI tethI pudgalapariNAma che. jJAnIne tIrthakaragotrabaMdhanA kAraNarUpa je zubharAga Avyo te rAga jJAnamAM nimitta thAya che. te zubharAga saMbaMdhI tene je jJAna thayuM te jJAna AtmAthI abhinna che ane pudgalathI-te zubharAgathI atyaMta bhinna che. aho ! jJAnanI paryAyano anaMtanA astitvane (anaMtapaNe) jANe eTalo viSaya che chatAM parapadArtha ane rAga che to jJAna jANe che ema nathI. prazna:- zAstramAM A badhI vAta che to jJAna thAya che ne? uttara:- nA, jJAna potAthI thAya che. zAstrathI thatuM nathI. vaLI parane jANatAM je vikalpa thAya che te vikalpa jJAnathI bhinna che. mATe te vikalpathI jJAna thAya che ema nathI. Avo vItarAgano mArga che. keTalAka kahe che samanvaya karo. paNa vItarAga dharmano koI sAthe samanvaya thaI zake ema nathI. koInI sAthe virodha ke dveSanI A vAta nathI. paNa koI sAthe samanvaya thAya evo A mArga nathI. ahA ! je vaDe tIrthakaragotra baMdhAya evo je rAga tenI sAthe paNa jJAnane ekatA nathI. lokone ema lAge ke tIrthakaragotra bAMdhyuM ane te jIva tIrthakara thaze. paraMtu tIrthakara thaze e to potAnA kAraNe thaze. rAgano bhAva AvatAM tIrthakaragotra baMdhAI jAya che. paraMtu pachI svano Azraya letAM samasta rAga tUTaze tyAre kevaLajJAna thatAM tIrthakaragotrano udaya Avaze. (emAM rAganuM ane karmanuM zuM kartavya che?) rAga mAro ane huM eno kartA evI kartA buddhithI ajJAnI jIva du:khIdu:khI che. bhagavAna AtmA AnaMdano nAtha AnaMdamUrti prabhu che. tene bhUlI rAga mAro che ema mAnanAra ajJAnI jIva cAragatimAM rakhaDatAM mahAduHkhI che, kemake rAga du:kha che. ahIM kahe che jyAM bhedajJAna thayuM tyAM rAganA pariNAma-du:khanA pariNAma pudgala sAthe abhinna che; ane te rAgapariNAmanA nimitte te prakAranuM je jJAna thayuM te AtmAthI abhinna che ane rAgathI bhinna che. tathA je rAganA pariNAma thayA te pudgalathI abhinna che ane jJAnathI bhinna che. AvuM bhedajJAna jyAM sudhI karaze nahi tyAM sudhI bhUlo paDelo bhagavAna cAra-gatimAM AthaDaze. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 30 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 loko bicArA vepAradhaMdhAmAM raLavA kamAvAmAM garI gayA hoya temane A nakkI karavAnI kayAM phurasada che? paNa duHkhathI bacavuM hoya to A samajyA vinA chUTako nathI, bhAI ! A khetI nathI karatA? khetImAM bAjarI, juvAra, kapAsa vagere mola pAke tene joIne khUba harakhAI jAya, rAjI rAjI thaI jAya. gujarAtamAM kapAsa DhagalAbaMdha pAke to kahe ke-kAcuM sonuM pADyuM che. are bhAI ! khetIno mola che e tArI cIja nathI, e to paravastu che. te saMbaMdhIno je vikalpa Avyo te tIvra rAga-du:kharUpa che. te rAganA-du:khanA pariNAma nizcayathI jIvathI bhinna che ane tenuM jJAna thayuM te AtmAthI abhinna che. A bhedajJAnanI vAta che, ane te ja duHkha dUra karavAno upAya che. zIta-uSNanI mAphaka puNya-pApanA bhAvane ahIM pudgalamAM nAkhI dIdhA che. zIta-uSNa che e paramANunI avasthA che ane A rAgadveSa to jIvanI paryAya che. tene ahIM acetana kahIne pudgalapariNAma kahyA che. acetana che paNa temAM sparza, rasa, gaMdha, varNa nathI. jaDakarmanI avasthAmAM sparza, rasa, gaMdha, varNa che ane A rAgAdi avasthAmAM sparza, rasa, gaMdha, varNa nathI. paraMtu rAgAdinI paryAyamAM jJAnano aMza nathI mATe tene acetana kahIne pudgalapariNAma kahyA che. aho! A samayasAra jagatanuM ajoDa, advitIya cakSu che! bharatakSetrano bhagavAna che! zItauSNanuM potAmAM jJAna thAya che to e zIta-uSNa avasthAne jJAna karAvavAmAM samartha kahela che. samarthano artha ahIM nimitta thAya che. tema rAgadveSanI avasthA jJAna karAvavAmAM samartha che eTale nimitta che. jJAna to potAthI thAya che, nimitta che to jJAna thAya che ema nathI. moTAM makAna, baMgalA hoya ane emAM makhamalanA gAlIcA ane lAkhonuM pharnIcara hoya, paNa emAM tAre zuM bhAI ! e to badhI bahAranI dhULa che ane te anaMtavAra saMyogamAM maLI che. enI mamatAbuddhi hoya to emAMthI nIkaLavuM bahu bhAre paDaze bhAI ! tAre AtmAnI caitanyalakSmI joItI hoya to ahIM kahe che ke je bhAvathI tIrthakaragotra baMdhAya te bhAva acetana pudgalapariNAma che ema nakkI kara. jJAnasvabhAvano abhAva che mATe te bhAva pudgalapariNAma che. are bhAI ! je bhAva acetana che te nizcayanuM kAraNa kema thAya? cetananI nirmaLa paryAya thavAmAM acetana rAga kAraNa thAya ema kema bane? te bhAva jJAnamAM nimitta ho, paNa enAthI nizcaya mokSamArga pragaTe ema kadIya bane nahi. acetana rAga kAraNa ane caitanyanI paryAya kArya ema kadI hoya nahi. daSTinI apekSAe to svAnubhavanI je nirvikalpa dazA e paNa jIva nathI. e dazA to jIvano paryAyabhAva che. paryAyano bhAva che te trikALI zuddha dravyamAM nathI. samyagdarzanano viSaya to trikALI zuddha dravya che. samyagdarzananI paryAya ke mokSamArganI paryAya te samyagdarzanano viSaya nathI. mokSamArganI paryAya te mokSamArgano viSaya nathI. anubhUtinI paryAya trikALI dhruva sAmAnyane viSaya kare che. AvuM vastusvarUpa che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-93 ] [ 31 prazna:- vyavahAraratnatrayane paraMparA kAraNa kahyuM che ne? uttara- hA, vyavahAraratnatrayano zubharAga jJAnIne mokSanuM paraMparA kAraNa vyavahArathI kahela che. eno artha ja e thayo ke vyavahAraratnatraya mokSamArganuM vAstavika kAraNa nathI. rAgathI bhinna paDIne potAnA jJAyaka svarUpano jene anubhava thayo che evA samakitI dharmI jIvane zubhanA kALe azubha TaLe che ane svAzraye tene zubha TaLIne zuddha dazA pragaTa thaze e apekSAe jJAnInA vyavahAraratnatrayane mokSanuM paraMparA kAraNe vyavahArathI kahela che. yathArtha siddhAMta A eka ja che ke vyavahArathI nizcaya na thAya, kemake vyavahArano zubharAga acetana che, pudgalanA pariNAmarUpa che. te bhagavAna caitanyasvarUpa AtmAnI nirmaLa pariNatinuM kAraNa thAya ema banI zake nahi. te jJAnamAM nimitta che ane jJAna tenuM jANanAra che; evuM jJAnanuM svaparaprakAzaka sahaja sAmarthya che. have kahe che jyAre jJAnane lIdhe AtmA te rAga-dveSa-sukha-du:khAdino ane tenA anubhavano paraspara vizeSa jANato hoya tyAre, teo eka nathI paNa bhinna che evA vivekane lIdhe, zItauSNanI mAphaka, jemanA rUpe AtmA vaDe pariNamavuM azakya che evA rAgadveSasukha-duHkhAdirUpe ajJAnAtmA vaDe jarAya nahi pariNamato thako, jJAnanuM jJAnatva pragaTa karato, pote jJAnamaya thayo thako, ""A huM (rAgane) jANuM ja chuM, rAgI to pudgala che (arthAt rAga to pudgala kare che)' ' ityAdi vidhithI, jJAnathI viruddha evA samasta rAgAdi karmano akartA pratibhAse che.' bhedajJAna thavAthI dharmI jIva rAgadveSa, sukhaduHkhanI kalpanA ane jJAna e be vaccenuM paraspara aMtara jANe che. juo, suMdara yuvAna strIne dekhI ajJAnI rAga kare che ane temAM AnaMda mAne che. jyAre jJAnIne evA prasaMgamAM rAga thAya teno kheda thAya che. kharekhara jJAnIne to e rAga jJAnamAM nimitta che. jJAnI to jANe che ke A rAga duHkharUpa che. indriyonA viSayothI nivRtta na hoya evA jJAnIne cAritranA doSathI rAga Ave che. pAMcamA guNasthAna sudhI raudradhyAna paNa thAya che. paraMtu raudradhyAnanA pariNAma jJAna karAvavAmAM nimitta che. AvI vAta lokone sAMbhaLavA maLI nathI eTale navI lAge che. paNa A kAMI navI nathI. anAdithI mArga cAlyo Ave che te ja A vAta che. are prabhu! tuM caitanyano nAtha cho; tene tArI paryAyamAM padharAva ne! bhagavAna! emAM tArI zobhA che ane emAM tane AnaMda thaze. bhagavAnane tuM aMtaramAM besADa. ajJAnIne anAdithI paryAya upara daSTi che tethI tene zuddha caitanyatattvano-trikALI dravyano mahimA Avato nathI. paNa prabhu! tuM zuddha cetanAsiMdhu jJAnano dariyo chuM. temAMthI to jJAnanI paryAya uchaLe. nadImAM taraMga UThe to pANInA taraMga UThe kAMI retInA taraMga UThe? tema Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 32 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 jJAnano dariyo prabhu AtmA che. temAM to jJAnanI paryAyanA klolo UchaLe; temAMthI rAganI paryAya na UchaLe. AvuM ja vastunuM svarUpa che. sUkSma to che prabhu! paNa zuM thAya? mArga to A che. anaMta tIrthaMkaroe kahyo te mArga digaMbara saMtoe jagata samakSa jAhera karyo che. saMto bhagavAnanA ADatiyA thaIne A mAla tArA mATe lAvyA che. prabhu! tArI mahattA to tuM dekha! jagatamAM anaMtA rajakaNa ane anaMtA jIva che. pratyeka rajakaNa ane pratyeka jIva pratyeka samaye anaMta guNa-paryAya sahita che. tenI sattAno svIkAra kare tevI jJAnanI eka samayanI paryAyanI addabhuta tAkAta che. jenI eka samayanI jJAnanI paryAyanuM AvuM aciMtya sAmarthya che, te AtmA to trikALI jJAnano piMDa prabhu che. daSTi apekSAe to eka samayanI paryAya nathI tevo ekalo paramapAriNAmikabhAvarUpa teno svabhAva che. audayika Adi je cAra bhAvo che temAM karmanA saddabhAvanI vA abhAvanI apekSA Ave che. pAMcamo pAriNAmika bhAva che te parama nirapekSa che. temAM nimittanI apekSA nathI. AvA svabhAvanuM bhAna thaIne jene bhedajJAna thayuM te dharmIne, jJAna paryAyamAM sahaja svapa2prakAzaka sAmarthya pragaTe che. tene tIrtharakSAno je anurAga thAya te rAga tenA jJAnamAM nimitta che. te rAga puddagala sAthe abhinna che ane te saMbaMdhI je jJAna thayuM te jJAna AtmAthI abhinna che. jJAnIne je anurAga thayo te jANelo prayojanavAna che basa. jJAnIne dayA, dAna, vrata Adino rAga ho; e rAga Ave te kAMI dharma nathI. e rAga to jJAnamAM jANavAlAyaka che. e rAga jJAnathI bhinna che ane pudgalathI abhinna che. nizcayathI AtmAno jJAyakasvabhAva che. tenI anaMta zaktino zuddha ane pavitra che. pavitratApaNe pariNamavuM te zakaya che paNa rAga ane vikAra ke je puddagalapariNAma che te-rUpe AtmA vaDe pariNamavuM azakaya che. munidazAmAM je paMcamahAvratAdino rAga Ave che te dravyaliMga che. jema nag2adazA e jaDanI dazA che ane te dravyaliMga che tema paMcamahAvratAdinA pariNAma paNa dravyaliMga che. te AtmAnI paryAya nathI. te dravyaliMgapaNe AtmA vaDe pariNamavuM azakaya che. gajaba vAta che! bhAI! A samajavA mATe khUba dhIraja joIe. ane samajIne aMtarmukha thavAmAM anaMtaguNo puruSArtha joIe. aho ! AcAryadeve kevI alaukika vAta karI che! rAgathI bhinna paDIne svabhAvasanmukha thavuM ane svabhAvane (rAgathI ) adhika jANavo te samyajJAna che. caitanyasvabhAvathI vibhAvane adhika-bhinna jANavo te AtmAno mArga che. gAthA 17-18mAM Ave che ke A bALagopALa saune jJAnamAM potAno AtmA jaNAI rahyo che. jJAnanI paryAyano svapa2prakAzapaNAno svabhAva che. tethI jJAnanI paryAyamAM potAno dravyasvabhAva anubhavavAmAM-jANavAmAM Ave che. paraMtu ajJAnInI dRSTi Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-93 ] potAnA trikALI dravyasvabhAva upara jatI nathI. rAga ane vyavahAra upara enI daSTi rahelI che. tethI A rAgane huM jANuM chuM' ema bhrAntithI te jANe che. ahIM to jJAnInI vAta che. dharmI-samakitInI dRSTi dravyasvabhAva upara sthira thaI gaI che. tethI te jJAnasvabhAvarUpe pariName che. te rAganI pariNatithI bhinnapaNe pariName che. A zarIra to jaDa mATI che. masANanAM hADakAM che. ane aMdara je zubharAga ane puNya thAya te pudgalapariNAma che ema jJAnI jANe che. koIne bese na bese te judI vAta che, paraMtu rAga te pudgalanA pariNAma che kemake te jJAna sAthe tanmaya nathI, paNa jJAnathI bhinna che. te jJAnanI paryAyamAM potAnuM dravya jaNAya che. paraMtu ajJAnInI dravya upara dRSTi nathI. ajJAnInI daSTi anAdithI rAga ane paryAya upara paDI che. eTale meM dayA pALI, meM vrata karyA, meM bhakti karI, pUjA karI ema jANato te potAne ekalo paraprakAzaka mAne che. svaparaprakAzaka jJAnane ekaluM paraprakAzaka mAne te mithyAtva che. rAgane mAnavo ane svabhAvane na mAnavo te ekAntamithyAtva che, mithyA bhrAnti che. are prabhu! tuM koNa cho? ahAhA...! anaMtaguNothI avinAbhAvI jJAnasvarUpa AtmA cho. jJAnathI avinAbhAvI anaMtaguNano piMDa prabhu tuM AtmA cho. AvA zuddha caitanyamaya AtmAnI jene daSTi thaI che te jJAnInuM pariNamana jJAnamaya che. tene je rAga thAya che tene jJAna jANe che ema kahevuM e vyavahAra che. kharekhara potAnuM jJAna thayuM tyAre te paryAyamAM svaparaprakAzakapaNAnuM sAmarthya pragaTa thayuM to rAga jJAnamAM jaNAI jAya che. jJAna rAgane jANe che e upacAra kathana che. vAstavika to e che ke svaparaprakAzaka paryAyane pote jANe che. jJAna ane rAga eka samayamAM eka sAthe utpanna thAya che. tyAM huM rAgasvarUpa chuM ema ajJAnI mAnI le che. mokSamArgaprakAzakamAM (cothA adhikAramAM) kahyuM che ke je samaye jJAna utpanna thAya che te samaye rAga utpanna thAya che. banneno eka kALa che. to ajJAnIne ema bhAse che ke rAga mArI cIja che. benA bhAva bhinna che evuM tene bhAna nathI. aho! kuMdakuMdAcAryadave jagatane nyAla karI dIdhuM che. teozrI videhamAM sAkSAt sadehe padhAryA hatA. A vAta paMcAstikAya, pAhuDa ane darzanasAra-A traNe zAstromAM che. bhagavAna kuMdakuMdAcArya videhakSetramAM sImaMdharabhagavAnanA samosaraNamAM gayA hatA ane tyAMthI AvIne A samayasAra Adi zAstronI racanA karI che. A vAta pramANabhUta ane parama satya che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 34 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 ahIM kahe che-rAgathI bhinna paDIne jeNe bhedajJAna pragaTa karyuM che te jJAnI rAgadvapasukhaduHkhAdi ane tenA anubhavano paraspara vizeSa jANe che, paraspara bannenuM aMtara jANe che. potAno svabhAva jJAna che ane rAgano svabhAva jaDapaNuM che; pote AtmA trikALa sattArUpa che ane rAga eka samayanuM astitva che, pote nityAnaMdasvarUpa prabhu che ane rAga duHkharUpa che-A pramANe jJAnI paraspara bannenuM aMtara jANe che. ahAhA...! rAgathI bhinna bhagavAna AtmAne jyAM svalakSe anubhavyo tyAM jJAna rAgathI bhinna paDI gayuM. AnuM nAma bhedajJAna ane A samyagdarzana che. AmAM vAdavivAda kare ane satyane asatya karIne sthApe ane asatyane satya karIne sthApe enA phaLamAM duHkha thaze. duHkhanA saMyogo bahu kaThaNa paDaze bhAI ! rAga ane bhagavAna AtmA eka nathI. jema aDadanI dALa ane uparanuM photaruM eka nathI ema AtmA ane rAga eka nathI. bhagavAna AtmA ekalA AnaMdanuM daLa che ane rAga photarA samAna che. banne bhinna che. AtmAnI jJAnaparyAya ane te ja kALe utpanna thayelI je rAganI paryAya te bannenuM paraspara aMtara jANato jJAnI parane potArUpa jANato nathI ane potAne pararUpa jANato nathI. rAgathI daSTi uThAvI lIdhI ane bhagavAna AtmA upara dRSTi sthApI enuM nAma viveka eTale bhedajJAna che, ane te vaDe dharma che kahyuM che ne ke dharma viveke nipaje, jo karIe to thAya." samayasAra kaLaza 131mAM kahyuM che ke bhedavijJAnataH siddhAH siddhA ye kila kecn| asyaivAbhAvato baddhA baddhA ye kila kecn|| je koI Aja sudhI mukti pAmyA te bhedavijJAnathI pAmyA che ane je koI baMdhAyA che te bhedavijJAnanA abhAvathI baMdhAyA che. aho ! bhedajJAnano mahimA aparaMpAra che! kahe che ke-zIta-uSNanI mAphaka AtmA vaDe rAgadveSasukhaduHkhAdirUpe pariNamavuM azakaya che. zIta-uSNa avasthA che te paramANunI avasthA che. te paramANuthI abhinna che. te zIta thA AtmA dvArA karAvI azakaya che. tema puNyapApanA zubhAzubhabhAvapaNe AtmAnuM pariNamavuM azakaya che, kemake puNyapApa Adi bhAvo acetana jaDa che ane bhagavAna AtmA zuddha caitanyamaya jJAyakabhAvamAtra che. ahAhA...! AtmA je jJAyakabhAvarUpa caitanyasvarUpa vastu che te rAgadveSanA acetanabhAvapaNe kema pariName ? AtmA zarIra, mana, vANI, indriya ityAdi paranI kriyAno kartA thAya ane te paranuM kArya kare e vAta to kayAMya rahI gaI. ahIM to kahe che ke dayA, dAna, vrata, bhakti, pUjA ityAdi je vikalpa thAya te vikalpapaNe AtmA vaDe pariNamavuM azakaya che. puNyapApanA je bhAva thAya che te jaDa acetana che kemake temAM caitanyano aMza nathI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-93 ] [ 35 73mI gAthAmAM kahyuM che ke rAganuM svAmI pudgala che. tyAM kahyuM che ke-"pudgala dravya jenuM svAmI che evuM je krodhAdibhAvonuM vizvarUpapaNuM tenA svAmIpaNe pote sadAya nahi pariNamato hovAthI mamatArahita chuM.'' Ama rAgano svAmI AtmA nathI, pudgala che ema prathama nirNaya kara ema tyAM kahyuM che. ahIM kahe che-jema zIta-uSNapaNe AtmA vaDe pariNamavuM azakaya che. ahAhA! gajaba vAta che ! rAgapaNe pariNamavuM te AtmAno svabhAva nathI. jJAna ane AnaMdasvarUpe pariNamavuM te AtmAno svabhAva che. puruSArthasiddhaupAya zAstramAM bhagavAna amRtacaMdrAcArya deva pokArIne kahe che ke-je bhAve tIrthakaragotra baMdhAya te bhAva aparAdha che. rAgabhAva thAya te AtmAnI hiMsA che. juo, pAMca pAMDavo dhyAnastha hatA. tyAM upasarga thatAM nAnA be bhAIo sahadeva ane nikulane traNa moTAbhAI (munivaro) pratye lakSa gayuM ke-are! munivarone Avo upasarga! sAdharmI ane sahodara pratye ATalo rAgano ja vikalpa Avyo te zubha vikalpathI sarvArthasiddhi devalokanuM AyuSya baMdhAI gayuM ane kevaLajJAna dUra thaI gayuM. traNa pAMDavo to dhyAnamAM lIna thaI gayA to kevaLajJAna pragaTa karIne mokSapada pAmyA je vikalpathI svarganA bhavano baMdha thayo ane kevaLajJAna na thayuM te vikalpathI lAbha thAya ema kema banI zake ? anaMta tIrthakaro, anaMta kevaLIo ane anaMta bhAvaliMgI saMtoe prakAzelo Avo A vItarAga mArga che. maMgala bhagavAna vIro, maMgala gautamo gaNI, maMgala kuMdakuMdAryo, jaina dharmostu maMgala. juo, prathama zrI mahAvIrasvAmI ane bIjA gaNadharadeva zrI gautamasvAmI pachI tarata ja trIjA sthAne bhagavAna kuMdakuMdAcAryadevanuM nAma Ave che. jemaNe jainazAsanane jIvita rAkhyuM che evA e mahAsamartha AcAryanI A vANI che. teo kahe che ke jemanArUpe AtmA vaDe pariNamavuM azakaya che evAM rAgadveSasukhadu:khAdirUpe ajJAnAtmA vaDe jarAya nahi pariNamato thako jJAnanuM jJAnatva pragaTa karato pote jJAnamaya thayo thako A huM rAgane jANuM ja chuM, rAgI to pudgala che, rAga to pudgala kare che ityAdi vidhithI, jJAnathI viruddha evA samasta rAgAdi karmano akartA pratibhAse che. 9ramI gAthAmAM jJAnanuM ajJAnatva pragaTa karato-ema kahyuM hatuM ane ahIM jJAnanuM jJAnatva pragaTa karato pote jJAnamaya thaIne, rAgano akartA pratibhAse che ema kahyuM che. ajJAna zabdathI ahIM rAga samajavuM. rAgamAM jJAna nathI tethI tene ajJAna kahyuM che. ajJAna eTale mithyAtva ema nahi paNa ajJAna eTale rAga ema artha samajavo. rAgAdi ajJAnapaNe pariNamavuM te ajJAnAtmA che ane rAgapaNe na pariNamatAM jJAnarUpe pariNamavuM te jJAnAtmA che. aho ! bhagavAnano viraha bhUlAve evI A vANI che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 36 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 kahe che-dharmajIva kiMcitmAtra rAgapaNe pariNamato nathI. rAgamAM jJAnano aMza nathI. rAga to ajJAna che. ane bhagavAna AtmA jJAnanI mUrti caitanyanA prakAzanA nUranuM pUra che. te jJAnapaNe pariName evo teno svabhAva ane sAmarthya che. dharmI jIvane dravya-sanmukhanuM pariNamana thaI gayuM che eTale tene rAgasanmukhanuM pariNamana che nahi. je rAga Ave che teno dharmI jIva jJAtAdaSTA rahe che. jJAnIne kharekhara jJAtAdaSTAnuM ja pariNamana che. A samyagdarzana ane bhedajJAnanI vAta che. ane cAritra! cAritra to koI alaukika cIja che bhAI ! ahAhA...! samyagdarzana sahita aMtaramAM AnaMdanI ramaNatA enuM nAma cAritra che. evA cAritravaMta bhAvaliMgI munivaronAM darzana paNa A kALamAM mahAdurlabha thaI paDayAM che. eka vAra jaMgalamAM gayA hatA tyAM ema thaI AvyuM ke ahA ! koI bhAvaliMgI munivara utarI Ave to ! aho! e dhanyadazAnAM sAkSAt darzana thAya to! ahAhA..! munipada to paramezvara pada che. niyamasAramAM TIkAkAra munirAja padmaprabhamaladhArideva eka kaLazamAM (kaLaza 253mAM) ema kahe che ke munimAM ane kevaLImAM kiMcit phera mAne te jaDa che. ahAhA...! AvuM munipada te parameSThIpada che. padmaprabhamaladhArideva ahIMthI vaimAnika devalokamAM gayA che ane tyAMthI manuSyapaNAmAM AvI kevaLajJAna pAmIne siddhapada pAmaze. AvuM alaukika che munipada! ahIM kahe che-dharmIne dravyasvabhAvasanukhanuM pariNamana thaI gayuM che eTale enuM jJAtAdApaNe ja pariNamana che. chelle pariziSTamAM 47 zaktionuM varNana che. temAM azuddhapariNamananI vAta ja lIdhI nathI. bhagavAna AtmA kramarUpa zuddhapaNe pariName che. tyAM krama (paryAya) zuddha ane akrama (guNa) zuddha-ema kahyuM che. dravyanI zakti zuddha che trikALI zuddha zaktivAna dravyanI sanmukha thatAM zaktinI pratIti AvI jAya che ane tenI paryAyamAM zuddhatAno krama cAlu thaI jAya che. pachI paryAyanA kramamAM azuddhatA Ave ja nahi. dravyanI zaktinuM varNana che eTale daSTipradhAna kathanamAM krama nirmaLa che ema kahyuM che. pravacanasAramAM jJAnapradhAna kathana che. tyAM kahyuM che ke munirAjane jeTalo rAga che te pariNamananA te kartA che. pariNamana che e apekSAe tyAM kartA kahela che. bhAI ! jyAM je apekSAe kathana hoya te apekSAe yathArtha samajavuM joIe. daSTi ane dRSTino viSaya pavitra che to kahe che ke jJAnI kiMcitmAtra rAgapaNe pariNamatA nathI; rAganA svAmIpaNe pariNamatA nathI, rAgathI bhinnapaNe jJAtAdraSTArUpe pariName che. bhagavAna AtmA jJAtAdaSTA che ane te jJAnapaNe pariName te jJAnanuM jJAnatva che. ajJAnI rAgapaNe pariName che te jJAnanuM ajJAnatva pragaTa kare che. AtmA jJAna ane AnaMdapaNe pariName te jJAnanuM jJAnatva che. ahIM kahe che-jJAnanuM jJAnatva pragaTa karato, pote jJAnamaya thayo thako, A huM Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-93 ] [ 37 rAgane jANuM ja chuM ityAdi vidhithI rAgano akartA pratibhAse che. "pote jJAnamaya thayo thako 'eTale rAga che to rAganuM jJAna thayuM che ema nathI. svayaM abheda jJAnapaNe pariNamato A huM rAgane jANe ja chuM ema dharmI mAne che. rAgathI lAbha (dharma) thAya athavA rAga mAruM kartavya che. ema dharmI jIva mAnato nathI. vyavahArathI nizcaya thAya e to nimittanuM jJAna karAvavA mATe vAta karI che. bAkI rAgathI vItarAgatA thAya ema kadI hoya zake nahi. jJAnI to mAne che ke huM jANuM ja chuM. (karuM chuM ema nahi). prazna:- rAgane jANuM paNa chuM ane rAgane karuM paNa chuM ema anekAnta karo to? uttara:- bhAI ! e anekAnta nathI; huM rAgane ekAMte jANuM chuM ane rAgapaNe pariNamato nathI enuM nAma samyaka anekAnta che. rAgI to pudagala che. vyavahAraratnatrayano rAga pudagala che. rAgI to pudgala che eTale ke jIva svarUpathI rAgI nathI kemake jIva to caitanyasvarUpa che. rAgI to pudgala che arthAt rAgano kartA pudgala che ityAdi vidhithI jJAnathI viruddha samasta rAgAdi karmano jJAnI akartA pratibhAse che. jAo, A bhedajJAnanI vidhi ! dharmI rAganuM jJAna kare che te jJAnanuM jJAnatva pragaTa kare che. rAga pragaTa karavo te AtmAno svabhAva nathI. A pramANe jJAnI rAgano akartA pratibhAsita thAya che. * gAthA 93 : bhAvArtha uparanuM pravacana * "jyAre AtmA rAgadveSasukhadu:khAdi avasthAne jJAnathI bhinna jANe arthAt "jema zItauSNapaNuM pudgalanI avasthA che tema rAgadveSAdi paNa pudgalanI avasthA che' evuM bhedajJAna thAya, tyAre potAne jJAtA jANe ane rAgAdirUpa pudgalane jANe. ema thatAM, rAgAdino kartA AtmA thato nathI, jJAtA ja rahe che.' aho! zuM alaukika vAto che! bhAI ! bahu dhIrajathI A sAMbhaLavuM joIe. kahe chejJAnI rAgadveSa ane sukhaduHkhI avasthAne jJAnathI bhinna jANe che. potAnI paryAyamAM je puNya pApanA bhAva ane sukhadu:khanI kalpanA Adi vikArI bhAva thAya che te pudgalanI avasthA che ane dharmI tene jJAnathI bhinna jANe che. paramAM sukha che evo vikalpa, paramAM duHkha che evo vikalpa ane puNya pApanA vikalpa-te badhAne ahIM pudgalanI avasthA kahevAmAM AvI che. have AvI vAta koIne na bese to zuM thAya? are bhAI! vyavahArathI nizcaya thAya ema che ja nahi. vyavahAra che kharo; jyAM sudhI pUrNa vItarAga thaI kevaLajJAna na pAme tyAM sudhI potAnA cAritramAM adhUrAza che. svanA AzrayamAM kacAza che eTale rAga Ave che, deva-guru-zAstranI bhaktino bhAva Ave che paNa te badhI potAnI cIja nathI ema vAta che. je bhAvathI tIrthakaragotra baMdhAya te Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 38 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 bhAva pudgalanI avasthA che ema ahIM kahe che; kemake zubharAgathI pudgalakarma baMdhAya che ane tenA phaLamAM pudgalanA saMyogo maLe che. vAta to e che paNa lokone maLI na hatI eTale navI lAge che; paNa A vAta navI nathI. bhAI ! A to anAdinI cIja che ane anaMta tIrthakaroe kahelI che. vibhAvathI vimukha bhAvasammukha thatAM rAgathI AtmA bhinna che evuM bhedajJAna thAya che. tyAre te potAne jJAtA jANe che. bhedajJAna ane samyagdarzana thayA pachI dharmIne rAga Ave che, sukhadu:khanI kalpanA thAya che, vyavahAra hoya che paNa te teno jANanAra jJAtAdraSTA kahe che. AtmA sadA vItarAgasvabhAvI che ane vItarAgatA pragaTa karavI te mokSamArga che. rAga ke je pudagalanI avasthA che te vItarAgatAnuM kAraNa kema thAya? are ! jene vyavahAranI yathArtha samajaNa nathI tene nizcayanI prApti kema thaI zake ? nizcaya che tene vyavahAra hoya che. jJAnIne dayA, dAna, vrata, bhakti, pUjA Adi vyavahAra hoya che paNa e teno jJAtA-jANanAro che. vyavahAra mAro che ema jJAnI mAnatA nathI. bhedajJAna thAya tyAre jIva potAne jJAtA jANe che ane rAgadveSane pudgala jANe che. rAga potAnI cIja nathI paNa potAthI bhinna che ema te jANe ahAhA..! vastu caitanyasvabhAva zAyakabhAva ekalA AnaMdathI bharelo che. AtmA nityAnaMda, sahajAnaMda, paramAnaMdasvarUpa prabhu che. tenuM rAgathI bhinna paDIne jeNe bhedajJAna karyuM te samyagdaSTi dharmAtmA rAga ane sukhadu:khanI kalpanAne jJAtApaNe jANe che, tene potAnI cIja ane potAnuM kartavya mAnatA nathI. 9ramI gAthAmAM ajJAnInI vAta karI che. ajJAnI jJAnanuM ajJAnatva pragaTa kare che. ahIM gAthA 93mAM jJAnInI vAta che. dharmI jIva jJAnanuM jJAnatva pragaTa kare che. dharmI rAgano kartA nathI paNa jJAtAdaSTA che. samakitI cakravartI rAjA hoya, laDAImAM paNa jAya, tene laDAIno vikalpa Ave paNa te vikalpano te jJAtA ja rahe che, kartA thato nathI. AvI vAta che. lyo, 93 pUrI thaI. [ pravacana naM. 159, 160, 161 cAlu * dinAMka 18-8-76 thI 20-8-76 ] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates gAthA-94 kathamajJAnAtkarma prabhavatIti cettiviho esuvaogo appaviyappaM karedi koho'hN| kattA tassuvaogassaM hodi so attbhaavss||94 / / trividha eSa upayoga AtmavikalpaM karoti krodho'hm| kartA tasyopayogasya bhavati sa aatmbhaavsy|| 94 / / have pUche che ke ajJAnathI karma kaI rIte utpanna thAya che? teno uttara kahe che: huM krodha" ema vikalpa e upayoga traNavidha Acare. tyAM jIva e upayogarUpa jIvabhAvano kartA bane. 94. gAthArtha:- [ trividha: ] traNa prakArano [WS: ] A [ upayon: ] upayoga [kadama mo:] "huM krodha chuM' evo [ mAtmavivaM] potAno vikalpa [ karoti] kare che; tethI [ :] AtmA [tasya upayogIca] te upayogarUpa [ mAtmamAvasya] potAnA bhAvano [ vartA] kartA [ bhavati] thAya che. TIkAH- kharekhara A sAmAnyapaNe ajJAnarUpa evuM je mithyAdarzana-ajJAna-aviratirUpa traNa prakAranuM savikAra caitanyapariNAma te, paranA ane potAnA avizeSa darzanathI, avizeSa jJAnathI ane avizeSa ratithI samasta bhedane chupAvIne, bhAvya-bhAvakabhAvane pAmelA evA cetana ane acetananuM sAmAnya adhikaraNathI (jANe ke temano eka AdhAra hoya e rIte ) anubhavana karavAthI, "huM krodha chuM' evo potAno vikalpa utpanna kare che; tethI "huM krodha chuM' evI bhrAMtine lIdhe je savikAra (vikArasahita) che evA caitanyapariNAme pariNamato thako A AtmA te savikAra caitanyapariNAmarUpa potAnA bhAvano kartA thAya che. evI ja rIte "krodha" pada palaTAvIne mAna, mAyA, lobha, moha, rAga, dveSa, karma, nokarma, mana, vacana, kAya, zrotra, cakSu, prANa, rasana ane sparzananAM soLa sUtro vyAkhyAnarUpa karavA ane A upadezathI bIjAM paNa vicAravAM. bhAvArtha- ajJAnarUpa eTale ke mithyAdarzana-ajJAna-aviratirUpa traNa prakAranuM je savikAra caitanyapariNAma te potAno ane parano bheda nahi jANIne "huM krodha chuM, huM mAnuM chuM" ityAdi mAne che; tethI ajJAnI jIva te ajJAnarUpa savikAra caitanyapariNAmano kartA thAya che ane te ajJAnarUpa bhAva tenuM karma thAya che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 40 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 samayasAra gAthA 94 : mathALuM ajJAnathI karma kaI rIte utpanna thAya che? teno uttara kahe che:* gAthA 94 : TIkA u52nuM pravacana * 'khare khara A sAmAnyapaNe ajJAnarUpa evuM je mithyAdarzana-ajJAna-aviratirUpa traNa prakAranuM savikAra caitanyapariNAma te, paranA ane potAnA avizeSa darzanathI, avizeSa jJAnathI ane avizeSa ratithI samasta bhedane chupAvIne, bhAvyabhAvakabhAvane pAmelAM evAM cetana ane acetananuM sAmAnya adhikaraNathI (jANe ke temano eka AdhAra hoya e rIte) anubhavana karavAthI, ''huM krodha chuM'' evo potAno vikalpa utpanna kare che. ' have pUche che juo, mithyAdarzana, ajJAna ane avirati-ema traNa prakAranuM sAmAnyapaNe ajJAnarUpa evuM savikAra caitanyapariNAma che. gAthA 93mAM rAgAdi bhAvane pudgalanA pariNAma kahyA che ane ahIM tene ja savikAra caitanyapariNAma kahyA che. 52ne potAnA mAnavArUpa, svarUpanA ajJAnarUpa ane rAgadveSanI pravRttirUpa evA mithyAdarzana-ajJAna-aviratirUpa traNa prakAranA savikAra caitanyapariNAma che. e caitanya savikAra pariNAma parane ane potAne avizeSa darzanathI eka mAne che. ajJAnathI karma eTale vikArI pariNAma utpanna thAya che. te pariNAma sva ane 52ne avizeSa eTale sAmAnya-eka mAne che. be vacce vizeSa mAnato nathI. vikArI pariNAma ane mArI cIja bhinna che evuM ajJAnI mAnato nathI. vikAra pariNAma ane huM-be bhinna chIe ema vizeSa na mAnatAM be eka chIe evuM avizeSapaNe eTale sAmAnya mAne che. rAga ane sukhaduHkhanI kalpanA ane nija AtmA-banne eka che ema vikAra caitanyapariNAma mAne che be vacce bheda-vizeSa che. evuM ajJAna vaDe jIva mAnato nathI. vaLI avizeSa jJAna eTale bannenuM ekapaNAnuM jJAna kare che rAga ane huM eka chIe ema bannene eka jANe che. jIvanA savikAra pariNAma AvuM bannenuM ekapaNuM mAne che, bannenuM ekapaNuM jANe che, bannenuM ekapaNuM Acare che. jaDakarmane kAraNe AvuM bannenuM ekapaNuM jANe che, vA mAne che ke Acare che ema nathI. sva-52nA ajJAnane lIdhe savikAra caitanyapariNAma AvuM mAne che. AvI vAta che. loko bhagavAna samakSa kahe che ne ke-he bhagavAna! dayA karo. are bhAI! tuM pote ja bhagavAna cho. mATe tArA upara tuM dayA kara. rAga ane vikArane potAnA mAne che e mAnyatA choDI prabhu! tuM tArI dayA kara. rAga ane AtmA be eka che e mAnyatA tA2I hiMsA che. mATe rAga ane AtmA eka che e mAnyatA choDI svabhAvamAM lIna thA. te tArI svadayA che. bhAI ! tuM 52nI hiMsA karI zakato nathI ane pa2nI dayA pALI zakato nathI. AvI ja vastusthiti che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-94 ] [ 41 puNapApanA bhAva, dayA, dAna Adi bhAva, ke sukhadu:khanA bhAva ane potAno trikALI caitanyasvabhAvamaya AtmA-e bene ajJAnapaNe jIva eka mAne che. kaThaNa paDe che. paNa bhAI ! sarvajJa vItarAgadeve pokArIne kahelo mArga to Avo ja che. pravacanasAramAM chelle raramA kaLazamAM kahyuM che ke "A rIte (paramAgamamAM) amadapaNe (jorathI, baLavAnapaNe, moTA avAje) je thoDughaNuM tattva kahevAmAM AvyuM te badhu caitanyane viSe kharekhara agnimAM homAyelI vastu samAna (svAhA ) thaI gayuM.' ' keTaluM kahIe, prabhu! svaparanA ajJAnane kAraNa mithyAdarzana-a aviratirUpa je savikAra caitanyapariNAma che te svaparane eka mAne che. darzanamohano udaya che te AvuM manAve che ema nathI. are! ajJAnIo to jyAM hoya tyAM badhe karmathI thAya ema lagAve che, paNa ema nathI. karma to bicArA jaDa che. pUjAnI jayamAlAmAM Ave che ne ke "karma bicAre kauna, bhUla merI adhikAI; agni saheM ghanaghAta, lohakI saMgati pAI.'' caitanyanA vikArI pariNAma, ajJAnathI ema mAne che ke vikArI bhAva ane trikALI AtmA be eka che. ahAhA! dayA, dAna, vratAdi bhAva ane zuddha nirmaLa AtmA be eka che ema ajJAnathI mAne che. jJAnI to banneno vizeSa eTale bheda jANe che. jJAnIne rAga to Ave che. pAMcamA guNasthAna paryata raudradhyAna hoya che, kSAyika samakitI muni hoya tene chaThThI guNasthAne ArtadhyAna hoya che. chaThThI guNasthAne traNa zubha lezyA hoya che. e vezyA paNa rAga che. chatAM te rAga ane AtmA be bhinna che ema jJAnI mAne che. paraMtu ajJAnI ajJAnane kAraNe rAga ane vyavahAraratnatrayano je vikalpa ane temAM khuzIpaNAno je bhoktAbhAva te huM chuM, te bhAva mArA che ema bene ekapaNe mAne che, enuM ekapaNuM jANe che ane rAgamAM ekapaNe lInatA kare che. zuddha caitanyasvarUpa bhagavAna AtmAnI lInatA choDI ajJAnI rAgamAM lInatA kare che. A rIte samasta bhedane chupAvIne bene ekapaNe mAne che. vikArI pariNAma ane avikArI zuddha caitanyaghanasvarUpa AtmA-e beno samasta bheda chupAvI daI, DhAMkI daI ajJAnI bene ekapaNe mAne che. ahAhA..! vyavahAraratnatrayano rAga ane huM eka chIe ema mAne te samasta bhedane chupAvI de che, DhAMkI de che ane benA (mithyA) abhedane-ekapaNAne pragaTa kare che. AkaruM lAge paNa mArga to A che bhAI ! prathama ja zraddhAmAM A nakkI karavuM paDaze. jJAnamAM Avo nirNaya to kare; pachI svabhAvasammukhatAnA prayoganI vAta. prathama yathArtha nirNaya kare nahi te prayoga kevI rIte kare ? A pramANe bhAvyabhAvakabhAvane pAmelAM evAM cetana ane acetananuM sAmAnya adhikaraNathI anubhavana karavAthI "huM krodha chuM" evo potAno vikalpa utpanna kare che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 42 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 huM bhogavanAra bhAvaka ane bhogavavA yogya vikAra te mAruM bhAvya athavA vikArI bhAva bhAvaka ane huM bhogavavA yogya bhAvya ema bhAvyabhAvakapaNAne pAmelAM evAM cetana ane acetananuMbenuM jANe sAmAnya adhikaraNa-AdhAra hoya tema ajJAnathI mAne che. bhagavAna AtmA jJAyaka prabhu zuddha caitanyamaya che ane rAgamAM caitanyano abhAva hovAthI te acetana che. A cetana tane baneno ajJAnI eka AdhAra mAne che. vikArano utpanna karanAra paNa huM ane jJAnamAM jANavuM thAya teno utpanna karanAra paNa huM ema ajJAnI bannenuM sAmAnya adhikaraNa mAne che. bahu sUkSma vAta bhAI ! jainadarzana khUba jhINuM che. bhAI ! samyagdarzana koI alaukika vastu che! lokoe jevuM kahyuM che evuM sAdhAraNa enuM svarUpa nathI. deva-guru-zAstranI bhedarUpa zraddhA karo to samakita thaI gayuM ema mAne te ajJAnI che. evI zraddhA to prabhu! anaMtavAra karI che. ahIM kahe che evA rAganA-vikAranA pariNAma ane AtmAnA jJAnano AdhAra sAmAnya-eka che ema ajJAnI mAne che. jJAtAdaSTAno caitanyabhAva ane rAganA pariNAma enuM eka adhikaraNa che ema anubhavana karavAthI "huM krodha chuM' ema potAno vikalpa utpanna kare che. potAnA jJAtAdraSTA svabhAvano anAdara karI rAga mArI cIja che, puNya-pApanA bhAva mArI cIja che evuM mAne tene potAnA svabhAva pratye aNagamo che, dveSa che, krodha che. huM rAgathI bhinna jJAtAsvarUpe chuM evuM jJAna na karatAM ajJAnathI je rAgAdi utpanna thayAM te rAgAdi ane AtmA beno eka AdhAra che ema mAnI huM rAga chuM, huM dveSa chuM, huM puNya chuM, huM pApa chuM evo potAno vikalpa utpanna kare che. A dayA, dAna, vratAdinA vikalpano huM kartA chuM ema mAnI ajJAnI potAno vikalpa nAma vRtti utpanna kare che. keTalI vAta karI, dekho! mithyAdarzanAdi savikAra caitanyapariNAma che eka vAta. ane te savikAra caitanyapariNAma ema mAne che ke rAga ane AtmA-huM eka chIe te darzana (avizeSa), rAga ane AtmA-huM eka chIe ema jANapaNuM te jJAna (avizeSa) ane rAgamAM tanmayapaNe lInatA kare te vRtti (avizeSa ). A pramANe rAga ane AtmAne eka mAne che, eka jANe che ane eka anubhave che. aho ! zrI amRtacaMdrasvAmIe racelI A TIkA khUba gaMbhIra che. ghaNA gaMbhIra nyAyo prakAzyA che. TUMkA zabdomAM keTaluM bharI dIdhuM che! jANe gAgaramAM sAgara! kahe che-prabhu! tuM jJAyakasvarUpa caitanyamAtra vastu cho. ane puNyapApa, dayA, dAna ane vyavahAraratnatrayanA je vikalpa UThe te pudagalanI avasthA che, kemake te acetana che. ajJAnapaNe jIva tene kare che mATe tene ahIM savikAra caitanyapariNAma kahyA che. te savikAra caitanyapariNAma ajJAnapaNe rAga ane AtmAne ekapaNe mAne che. be vacce bheda nathI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-94 ] [ 43 ema avizeSa darzanathI bannene eka mAne che. 9ramI gAthAmAM ajJAnInI vAta karI hatI. tyAM kartAkarmanI vAta hatI. ahIM A gAthAmAM bhAvyabhAvakabhAva kahIne bhoktApaNAnI vAta karI che. ajJAnI rAga ane AtmAne ekapaNe anubhave che. rAgano vikalpa ane AtmA beno eka AdhAra mAnI beno ekapaNe ajJAnI anubhava kare che. eTale ke vikArI pariNAmanuM ajJAnI vedana kare che. ajJAnI vikArI pariNAmano bhoktA thAya che. bhagavAna AtmA je jJAtAdraSTA che teno ajJAnI bhoktA thato nathI. jyAre jJAnI potAnA jJAnano bhoktA thAya che. bhAI ! potAno Agraha choDI khUba zAnti ane dhIrajathI bhagavAne jema kahyuM che tema samajavuM joIe. ajJAnI huM jJAtAdA chuM ema anubhavavAne badale rAga ane AtmAno eka AdhAra mAnI huM rAga chuM, huM krodha chuM ityAdirUpa potAne anubhave che. caitanyasvabhAvathI viruddha bhAvanA anubhavane krodha kahevAmAM Ave che. ajJAnI "huM krodha chuM ema potAno vikalpa utpanna kare che. "tethI huM krodha chuM evI bhrAntine lIdhe je savikAra (vikAra sahita) che evA caitanyapariNAme pariNamato thako A AtmA te savikAra caitanyapariNAmarUpa potAnA bhAvano kartA thAya che.' juo, huM krodha chuM ema mAne te bhrAnti che. vyavahAranA rAgano potAne kartA ane bhoktA mAne te mithyASTi che. potAnA AnaMdanuM vedana jene nathI te ekaluM rAganuM vedana kare che. tene AtmA prati krodha che. bhAI ! jinezvara paramAtmAno mArga samajavA mATe ghaNI tatparatA joIe. kahe che-"huM krodha chuM' evI bhrAntine lIdhe savikAra caitanyapariNAme ajJAnI pariName che. ane te AtmA savikAra caitanyapariNAmarUpa potAnA bhAvano kartA thAya che. jaDa karmanI sAthe kAMI saMbaMdha nathI. ajJAnapaNe potAnA savikArI pariNAmano ajJAnI potAthI kartA thAya che. je vikArI bhAva thAya te mArA che, mAruM kartavya che ema ajJAnI mAne che tethI teno te kartA thAya zarIra to kyAMya bahAra rahI gayuM. e to rajakaNa dhULa che. enuM astitva mArAmAM nathI. jaDakarma paNa mArI cIja nathI. ahIM to kahe che ke vyavahAraratnatrayano je vikalpa Ave tenuM astitva paNa mArI trikALI zuddha caitanyamaya vastumAM nathI. AvuM bhedajJAna jene nathI evo ajJAnI jIva savikAra caitanyapariNAmano kartA thAya che. vikAranA pariNAma te caitanyanA pariNAma che. bhedajJAna karavAnA prayojanathI tene pugalanA kahyA che. paraMtu ajJAnapaNe te bhAva potAnI paryAyamAM thAya che. rAgadveSanA bhAva kAMI jaDamAM thatA nathI; prayojanavaza tene jaDanA kahelA che. - have kahe che-"evI ja rIte "krodha" pada palaTAvIne mAna, mAyA, lobha, moha, rAga, dveSa, karma, nokarma, mana, vacana, kAya, zrotra, cakSu, ghANa, rasanA ane sparzananAM soLa sUtro vyAkhyAnarUpa karavAM; ane A upadezathI bIjAM paNa vicAravAM. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 44 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 krodhanI mAphaka ajJAnI huM mAnuM chuM, huM mAyA chuM, huM lobha chuM ityAdi bhrAMtine lIdhe potAnA savikAra pariNAmano kartA thAya che. ahA ! be bhinna vastunI bhinnatA nahi jANavAthI bene eka mAnI vikArI pariNAma ane zarIra, mana, vANI, indriyo vagere huM chuM ema mAnI ajJAnI jIva kartA thAya che. bhrAntine laIne ajJAnI parane potAnA mAne che. zarIra, mana, vANI, Indriyo ityAdi huM chuM ema jANavuM ane mAnavuM te ajJAna che. zarIra sAruM hoya to dharma thAya, zarIramAM roga thatAM mane roga thayo, zarIra puSTa rahetAM huM puSTa chuM ityAdi aneka prakAre zarIra ane AtmAne eka jANavA, mAnavA ane emAM lIna thavuM te saMsArabhAva che. ajJAnI ajJAnapaNe teno kartA thAya che. mAro kaMTha bahu madhura che ane huM sarasa bolI zakuM chuM, A bole che te huM jIva chuM-ema vANIne ane AtmAne eka mAnI temAM lIna thavuM te saMsAra che. mana ane sparzAdi Indriyo jJAnamAM nimitta che tyAM ajJAnI mAne che ke mana ane indriyo te huM chuM. te vaDe mane jJAna thAya che, mana vaDe huM vicAruM chuM, sparza vaDe huM zItauSNa Adi sparzane jANuM chuM, jIbha vaDe huM mITho, khATo ityAdi rasane jANuM chuM, nAka vaDe huM suMdhu chuM, AMkha vaDe huM varNa-raMgane jANuM chuM ane kAna vaDe sAMbhaLuM chuM. A mana ane indriyo na hoya to huM kema karIne jANuM? A pramANe mana ane indriyone ane AtmAne eka mAnI temAM lInatA kare te saMsAra che. ajJAnI te saMsArabhAvano kartA thAya che. A pramANe je cIja AtmAthI bhinna che tene vicArI bhedajJAna karavuM. rAga ane vikalpa paNa paravastu che. paravastuthI svavastune eTale AtmAne lAbha thAya ema banI zake nahi. AtmA potAnA jANagasvabhAvathI jANavAmAM Ave che-mATe te pratyakSa jJAtA che. pravacanasAra gAthA 17ramAM aliMgagrahaNanA vIsa bola che. temAM chaThThI bolamAM kahyuM che ke-"liMga dvArA nahi paNa svabhAva vaDe jene grahaNa thAya che te aliMgagrahaNa che; A rIte AtmA pratyakSa jJAtA che evA arthanI prApti thAya che. AtmA indriya pratyakSa nathI. indriyo vaDe jaNAya evI cIja AtmA nathI. ane indriyo vaDe AtmA jANe che ema paNa nathI. A bahAranAM dhana, saMpatti, strI, putra, parivAra, dAsa, dAsI ityAdi je nokarma te mArA che ema ekatvabuddhie jANavA-mAnavAM ane temAM ekatvabuddhie lIna thavuM e badhuM ajJAna che. strI ardhAMganA che ane putra che te huM chuM ema mAne paNa e to dhULeya tAruM nathI. mAtra ajJAnabhAva-saMsArabhAva che ane ajJAnI te saMsArabhAvanovikAra caitanyapariNAmano kartA thAya jaDa karmane huM bAMdhuM, jaDa karmano udaya Ave to rAgAdi thAya ane karmano abhAva Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-94 ] [ 45 thAya, karma kAMIka mArga Ape to ame dharma karIe, guNa pragaTa karIe ema mAne te jaDakarmane ane AtmAne eka mAne che. karma te ja huM chuM ane karmathI mane lAbhAlAbha che ema mAnavuM, jANavuM ane emAM lInatA karavI te ajJAna che, ane te ajJAnabhAvano ajJAnI jIva kartA thAya che. * gAthA 94 : bhAvArtha u52nuM pravacana * ajJAnarUpa eTale mithyAdarzana-ajJAna-aviratirUpa traNa prakAranuM je savikAra caitanyapariNAma te potAne ane 52no bheda nahi jANIne ''huM krodha chuM, huM mAna chuM'' ityAdi mAne che; tethI ajJAnI jIva te ajJAnarUpa savikAra caitanyapariNAmano kartA thAya che ane te ajJAnarUpa bhAva tenuM karma thAya che.' dayA, dAna ane puNyapApanA bhAva ane potAno bheda nahi jANIne huM krodha chuM, huM rAga chuM, huM mAna chuM, A rAgAdi huM karuM chuM, huM dayA pALuM chuM-evuM ajJAnI mAne che. tethI vikAra caitanyapariNAmarUpe pariNamato te potAnA savikA2 caitanyapariNAmano kartA thAya che ane te ajJAnarUpa bhAva enuM karma thAya che. A pramANe bhoktApaNAnI A gAthAmAM paNa kartAkarmanuM kathana karyuM. gAthA 94 pUrI thaI. A vAtane 95mAM vadhu spaSTa karaze. [pravacana naM. 161 cAlu dinAMka 20-8-76 ] * Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates gAthA-95 tiviho esuvaogo appaviyappaM karedi dhmmaadii| kattA tassuvaogassa hodi so attbhaavss||95|| trividha eSa upayoga AtmavikalpaM karoti dhrmaadikm| kartA tasyopayogasya bhavati sa aatmbhaavsy||95|| have e ja vAtane vizeSa kahe che: huM dharma Adi' vikalpa e upayoga traNavidha Acare, tyAM jIva e upayogarUpa jIvabhAvano kartA bane. 95. gAthArthaH- [trividha: ] traNa prakArano [:] A [ 35yo 1:] upayoga [ dharmAni ] huM dharmAstikAya Adi chuM' evo [kAtmivii] potAno vikalpa [ roti] kare che; tethI [ 1:] AtmA [ tasya upayogI ca ] te upayogarUpa [ gAtmamArca ] potAnA bhAvano [ vartA ] kartA [bhavati ] thAya che. TIkAH- kharekhara A sAmAnyapaNe ajJAnarUpa evuM je mithyAdarzana-ajJAna-aviratirUpa traNa prakAranuM savikAra caitanyapariNAma te, paranA ane potAnA avizeSa darzanathI, avizeSa jJAnathI ane avizeSa ratithI (lInatAthI) samasta bhedane chupAvIne yajJAyakabhAvane pAmelAM evA sva-paranuM sAmAnya adhikaraNathI anubhavana karavAthI, "huM dharma chuM, huM adharma chuM, huM AkAza chuM, huM kALa chuM, huM pudgala chuM, huM anya jIva chuMevo potAno vikalpa utpanna kare che; tethI, "huM dharma chuM, huM adharma chuM, huM AkAza chuM, huM kALa chuM, huM pudgala chuM, huM anya jIva chuM' evI bhrAMtine lIdhe je sopAdhika (upAdhi sahita) che evA caitanyapariNAme pariNamato thako AtmA te sopAdhika caitanyapariNAmarUpa potAnA bhAvano kartA thAya che. bhAvArtha- dharmAdinA vikalpa vakhate je, pote zuddha caitanyamAtra hovAnuM bhAna nahi rAkhatAM, dharmAdinA vikalpamAM ekAkAra thaI jAya che te potAne dharmAdidravyarUpa mAne che. A pramANe, ajJAnarUpa caitanyapariNAma potAne dharmAdidravyarUpa mAne che tethI ajJAnI jIva te ajJAnarUpa sopAdhika caitanyapariNAmano kartA thAya che ane te ajJAnarUpa bhAva tenuM karma thAya che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-95 ] [ 47 samayasAra gAthA 95 : mathALuM have e ja vAtane vizeSa kahe che * gAthA 95 : TIkA uparanuM pravacana * "kharekhara A sAmAnyapaNe ajJAnarUpa evuM je mithyAdarzana-ajJAna-aviratirUpa traNa prakAranuM savikAra caitanyapariNAma te, paranA ane potAnA avizeSa darzanathI, avizeSa jJAnathI ane avizeSa ratithI (lInatAthI) samasta bhedane chupAvIne yajJAyakabhAvane pAmelAM evA sva-paranuM sAmAnya adhikaraNathI anubhavana karavAthI, "huM dharma chuM, huM adharma chuM, huM AkAza chuM, huM kALa chuM, huM pudgala chuM, huM anya jIva chuM'' evo potAno vikalpa utpanna kare che.' 94mI gAthAmAM bhAvyabhAvakabhAvane pAmelAM svaparane ajJAnI ekapaNe anubhave che ema lIdhuM hatuM. ahIM A gAthAmAM zayajJAyakabhAvane pAmelAM svaparanuM ekapaNe anubhavana karavAthI huM dharma chuM' evo potAno vikalpa utpanna kare che ema kahyuM che. AtmA jJAyaka che ane rAgAdi, dharmAdi cha dravyo paraya che. te zeya ane jJAyaka bannenuM adhikaraNa eka che ema ajJAnI anubhave che. tethI te traNa prakAranA savikAra caitanyapariNAmano kartA thAya che. dharmAstikAyano vikalpa Ave che to huM dharmAstikAya chuM ema ajJAnI mAne che. potAnA zuddha caitanyamaya jJAyakasvarUpanuM jJAna choDI dharmAstikAya Adi cha prakAranAM je dravyo che teno vicAra karatAM te saMbaMdhInA vikalpamAM tallIna thaI jAya che. te dharmAstikAya Adine potAnAM mAne che. dharmAstikAya jIva-pugalone gatimAM nimitta thAya evo eka padArtha che. teno vicAra karatAM je vikalpa Avyo temAM ajJAnI tanmaya thaI jAya che. potAnA jJAtAdaSTAsvabhAvanuM bhAna bhUlIne dharmAstikAya huM chuM" ema te mAne che. tevI rIte adharmAstikAya jIva-pudgalone gatipUrvaka sthitinuM nimitta che. adharmAtikAyano vicAra karatAM teno je vikalpa Ave che temAM ajJAnI tadrupa-ekAkAra thaI jAya che. te adharmAstikAyane potAnuM mAne che. pote sadA jJAyakasvabhAvI jJAtAdeTAsvarUpa caitanya-tattva che e vAtane bhUlIne "huM adharmAstikAya chuM" ema vikalpamAM ekAkAra thaI adharmAstikAyane ane potAne eka mAne che. huM zuddha caitanyakaMda AnaMdakaMda prabhu svarUpathI ja jJAtAdraSTA chuM ema jene bhAna thayuM nathI evo ajJAnI jIva para padArthano vicAra karatAM te kALe A para padArtha huM chuM evo vikalpa sAthe tadAkAra thaIne te para padArthane potAno mAne che. AkAza nAmano eka padArtha sarvatra vyApI bhagavAne joyo che. te sarva dravyone avagAhanamAM nimitta che. te AkAzano vicAra karatAM je vikalpa thAya che temAM ajJAnI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 48 ] | [ pravacana ratnAkara bhAga-5 ekAkAra thaI jAya che. huM AkAza chuM evA vikalpa sAthe ekAkAra thaIne te AkAzane ane potAne eka mAne che. A pramANe vikalpano kartA thAya che te mithyASTi che. lokAkAzanA eka eka pradeza upara eka eka sthita ema lokapramANa asaMkhyAta kAla dravyo che, te jIvAdi sarva dravyonA pratisamaya thatA pariNamanamAM nimitta che. te kALadravyanA vicAranA kALe je vikalpa thAya che te vikalpamAM ajJAnI tallIna thaI jAya che. tethI huM kALa che evA vikalpamAM lIna thayelo te kALa dravyane ane potAne eka mAne che ane e vikalpano te kartA thAya che. e ja pramANe zarIra, mana, vANI, indriya, dhanasaMpatti ityAdi pudgalo saMbaMdhI vicAramAM thatA vikalpo sAthe ekAkAra thaIne A pudgala huM chuM ema ajJAnapaNe mAne che te paNa mithyASTi che. vaLI anya jIva te huM chuM ema ajJAnI mAne che. deva ane guru je anya jIva che te deva-gurunA vicAranA kALamAM je vikalpa UThe che te vikalpamAM ajJAnI tanmayapaNe lIna thaI jAya che. tethI A mArA deva che, A mArA guru che ane te mane dharma karI denArA che ityAdi aneka vikalpamAM lIna thayelo mithyASTi jIva te te vikalpano kartA thAya che. are! lokone jainadarzananI AvI sUkSma vAta kadI sAMbhaLavA maLI nathI. potAnI yogyatA nahi tethI koI saMbhaLAvanAra maLyA nahi. bhagavAna mahAvidehamAM birAje che tyAM janma ane sAMbhaLavAnI yogyatA hoya to tyAM jAya. chatAM bhagavAnanI vANI sAMbhaLe mATe potAnuM kalyANa thaI jAya ema vAta nathI. bhagavAnanI vANI sAMbhaLavAmAM rAga Ave che. te rAgamAM tanmaya-ekAkAra thaI jAya te mithyAdaSTi che. samosaraNamAM jIva anaMtavAra gayo che paNa tethI zuM thayuM? mithyASTi jaina sAdhu paNa samosaraNamAM hoya che, paNa nimitta zuM kare? ahAhA...! bhagavAna AtmA caitanyasvabhAvamaya vastu trikALa abaddhaspaSTa che ema je bhagavAne kahyuM teno pote aMtaramAM daSTi karI svIkAra kare, deva-gurunuM lakSa choDI aMtarmukha daSTi karIne svarUpanuM lakSa kare to dharma pragaTa thAya che. deva-gurunI zraddhAno vikalpa paNa chUTI jAya ane AtmAno sAkSAt anubhava thAya, svarUpa-lInatA thAya enuM nAma dharma che. gurunI bhakti karo to dharma thaI jaze evI ekAnta mAnyatA mithyAdarzana che. potAnA svarUpanA lakSe dharma pragaTa thAya che te yathArtha che. mokSamArga prakAzakamAM Ave che ke deva-gurunuM vAstavika svarUpa jANe ene avazya samyagdarzana thAya che. tathA zAstramAM kahelA anekAnta-svarUpane yathArtha samaje to dharma pragaTa thAya che. eno artha zuM? eno artha e che ke deva-guru-zAstrane jANI tenuM lakSa choDI aMdara svarUpamAM-zuddha caitanyamAM ekAkAra thAya tene dharma thAya che. bAkI deva-guru-zAstra mane dharma pragaTa karI deze ema mAne e to mithyAdarzana che. ahAhA...! Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-95 ] [ 49 bhagavAna AtmA nirmaLAnaMda prabhu zuddha caitanyAnasvarUpa vastu che. teno Azraya levAthI aMtaraMgamAM je nirvikalpa draSTi ane nirvikalpa jJAna pragaTa thAya che te jJAnathI AtmA jANavAmAM Ave che. paramAtmaprakAzamAM kahyuM che ke divyadhvanithI bhagavAna AtmA jANavAmAM Avato nathI. gaNadharAdi mahAsaMtoe racelAM zAstrothI AtmA jANavAmAM Avato nathI. deva-guru-zAstranI bhaktino bhAva to rAga che. to rAgathI zuM dharma thAya ? nA, bIlakula nahi. dharmanI paryAya to potAnA trikALI saccidAnaMdasvarUpa abaddhaspaSTasvabhAvI bhagavAna AtmAnA AzrayathI pragaTa thAya che. AvuM ja vastu svarUpa che. anya jIva-strI, putrAdika huM chuM ema mAne te mithyASTi che. are bhAI ! strIno AtmA jAdo ne tAro AtmA jAdo, strInuM zarIra juduM ane tAruM zarIra juduM; banne dravyo sAva juduMjudAM che. strI kayAMyathI AvI ane kayAMya jaze, tuM kayAMyathI Avyo ane kayAMya jaIza; banneno kayAMya meLa nathI. huM ane parano AtmA eka vADanA velA chIe evI tArI ekapaNAnI mAnyatA taddana ajJAna che. tuM bhrAntivaza ekapaNuM mAnI ajJAnatA sevI rahyo che. are bhAI ! badhAM dravyo bhinna bhinna che, ane traNakALamAM temanuM ekapaNuM thavuM saMbhavita nathI. tane je A ekapaNAnI bhrAnti che te saMsAramAM rakhaDavAnuM kAraNa che. paravastu to jANavA yogya jJaya-parAya che ane tuM bhagavAna jJAyaka che. bhramavaza banneno AdhAra eka che ema te mAnyuM che. anya jIva-padravyano vicAra karatAM je vikalpa uThe che te vikalpamAM tanmayapaNe ekAkAra thayelo tuM ajJAnapaNe te vikalpano kartA thAya che ane te mithyAdarzana che. have kahe che-"tethI huM dharma chuM, huM adharma chuM, huM AkAza chuM, huM kALa chuM, huM pudgala chuM, huM anya jIva chuM-evI bhrAntine lIdhe je sopAdhika (upAdhi sahita) che evA caitanyapariNAme pariNamato thako A AtmA sopAdhika caitanyapariNAmarUpa potAnA bhAvano kartA thAya che.' juo, vikalpa-vikArane ahIM sopAdhika-upAdhi sahita caitanyapariNAma kahyA che. bIje tene pudgalanA pariNAma kahyA che tyAM bhedajJAna karAvavAnuM prayojana che. paraMtu ahIM to ajJAnInI vAta cAle che ne! jene bhedajJAna nathI evo ajJAnI jIva ajJAnapaNe vikalpanevikArane utpanna kare che tethI tene ahIM sopAdhika caitanyapariNAma kahyA che. AtmA jJAtAdaSTA sahajAnaMdasvarUpa jJAyaka bhagavAna che. tene jJAnamAM nahi jANavAthI ajJAnIne paradravyasaMbaMdhI je vikalpa thAya che te vikalpamAM te paryAyabuddhi vaDe svArpaNatA karI de che ane tethI te vikalpano kartA thAya che. trikALI svarUpanI daSTi vinA ajJAnI vikalpano kartA thAya che, ane svarUpanI daSTi thaI che tevo jJAnI teno jJAtA rahe che. A kartAkarmanuM svarUpa bahu sUkSma che bhAI ! nATaka samayasAramAM Ave che ne ke Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 50 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 "kare karama soI karatArA, jo jAnai so jAnahArA; jo karatA nahi jAnai soI, jAnai so karatA nahi hoI.'' cha dravya je paradravya che teno vicAra karatAM je vikalpa utpanna thAya che te vikalpano je kartA thAya che te jJAtAdaSTArUpe pariNamato nathI; ane je vikalpano jANanAra rahe che te vikalpano kartA thato nathI. cidAnaMda caitanyasvarUpa AnaMdano nAtha bhagavAna AtmA che. tenuM aMtaramAM lakSa karI tene jANIne nirvikalpa AnaMda pragaTa na kare tyAM sudhI teNe kAMI jANuM nathI. paradravya mAruM che ema mAnatAM je vikalpa thAya te vikalpa duHkha che. vikalpano je kartA thAya te duHkhano kartA thAya che. bhagavAna AtmA to AnaMdano sAgara che. enI dRSTi karatAM atIndriya AnaMda pragaTa thAya tevo che. temAM rAga nathI ane te rAgano kartA nathI. paNa cha dravya te huM chuM evI bhrAntine lIdhe ajJAnI sopAdhika caitanyapariNAmarUpe pariName che ane tethI te sopAdhika caitanyapariNAmarUpa potAnA bhAvano kartA thAya che. paradravyane potAnuM mAne te evA vikalpano ajJAnapaNe kartA thAya che ane te cAragatimAM prApta duHkhanuM kAraNa thAya che. * gAthA 95 : bhAvArtha uparanuM pravacana * "dharmAdinA vikalpa vakhate je, pote zuddha caitanyamAtra hovAnuM bhAna nahi rAkhatAM, dharmAdinA vikalpamAM ekAkAra thaI jAya che te potAne dharmAdidravyarUpa mAne che.' cha dravyanA vicAra vakhate ajJAnI te vikalpamAM ekAkAra thaI jAya che. te dharmAstikAya Adi cha dravyarUpa potAne mAne che. huM svabhAve jJAtAdraSTA chuM evI dRSTithI bhraSTa thaI mithyASTi vikalpano kartA thAya che. A pramANe ajJAnarUpa caitanyapariNAma potAne dharmAdidravyarUpa mAne che tethI ajJAnI jIva te ajJAnarUpa sopAdhika caitanyapariNAmano kartA thAya che ane te ajJAnarUpa bhAva tenuM karma thAya che." cha dravyanA vicAranA kALe je rAga che te ajJAnarUpa bhAva che. je rAga che te jJAtAnA pariNAma nathI. bhAI ! je ema mAne ke mArA deva-guru mane tArI deze te vikalpano kartA thaIne mithyAdaSTi thAya che. ekadama sAra sAra vAta che. ajJAnarUpa caitanyapariNAma potAne cha dravyarUpa mAne che. mATe ajJAnI jIva te ajJAnarUpa sopAdhika caitanyapariNAmano kartA thAya che, ane te ajJAnarUpa bhAva tenuM karma kahetAM kArya thAya che. rAga te ajJAnInuM kArya che. lyo, 95 pUrI thaI. [ pravacana naM. 161 zeSa, 16ra cAlu | dinAMka 21-8-76 ] gAthA-96 Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates tataH sthitaM krtRtvmuulmjnyaanm| evaM parANi davvANi appayaM kuNadi mNdbuddhiio| appANaM avi ya paraM karedi aNNANabhAveNa / / 96 / / evaM parANi dravyANi AtmAnaM karoti mndbuddhistu| AtmAnamapi ca paraM karoti ajnyaanbhaaven|| 96 / / tethI kartApaNAnuM mULa ajJAna karyuM ? ema have kahe che: jIva maMdabuddhi e rIte paradravyane nijarUpa kare, nija Atmane paNa e rIte ajJAnabhAve para kare. 96. gAthArthaH- [vaM tu] A rIte [mandravuddhi: ] maMdabuddhi arthAt ajJAnI [ ajJAnamAve ] ajJAnabhAvathI [ parALa dravyALi] para dravyone [ mAtmAnaM] potArUpa [varAti] kare che [ pi 2] ane [ gAtmAnam] potAne [52] para [ karoti ] kare che. TIkAH- kharekhara e rIte, "huM krodha chuM" ityAdinI jema ane "huM dharmadravya chuM' ityAdinI jema AtmA paradravyone potArUpa kare che ane potAne paNa paradravyarUpa kare che; tethI A AtmA, joke te samasta vastuonA saMbaMdhathI rahita behada zuddha caitanyadhAtumaya che topaNa, ajJAnane lIdhe ja savikAra ane sopAdhika karAyelA caitanyapariNAmavALo hovAthI te prakAranA potAnA bhAvano kartA pratibhAse che. A rIte, bhUtAviSTa (jenA zarIramAM bhUta pravezya hoya evA) puruSanI jema ane dhyAnAviSTa (dhyAna karatA) puruSanI jema, AtmAne kartApaNAnuM mULa ajJAna TharyuM. te pragaTa daSTAMtathI samajAvavAmAM Ave che - jema bhatAviSTa puraSa ajJAnane lIdhe bhUtane ane potAne eka karato thako, manuSyane anucita evI viziSTa ceSTAnA avalaMbana sahita bhayaMkara * AraMbhathI bharelA amAnuSa vyavahAravALo hovAthI te prakAranA bhAvano kartA pratibhAse che; tevI rIte A AtmA paNa ajJAnane lIdhe ja bhAvya-bhAvakarUpa parane ane potAne eka karato thako, avikAra anubhUtimAtra je bhAvaka tene anucita evA vicitra bhAvyarUpa krodhAdi vikArothI mizrita caitanyapariNAmavikAravALo hovAthI te prakAranA bhAvano kartA pratibhAse * AraMbha = kArya; vyApAra; hiMsAyukta vyApAra. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates para ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 che. vaLI jema aparIkSaka AcAryanA upadezathI mahiSanuM (pADAnuM) dhyAna karato koI bhoLo puruSa ajJAnane lIdhe mahiSane ane potAne eka karato thako, "huM gagana sAthe ghasAtAM ziMgaDAMvALo moTo mahiSa chuM" evA adhyAsane lIdhe manuSyane yogya evuM je oraDAnA bAraNAmAMthI bahAra nIkaLavuM tenAthI Tyuta thayo hovAthI te prakAranA bhAvano kartA pratibhAse che; tevI rIte A AtmA paNa ajJAnane lIdhe zayajJAyakarUpa parane ane potAne eka karato thako, huM paradravya chuM" evA adhyAsane lIdhe mananA viSayarUpa karavAmAM AvelAM dharma, adharma, AkAza, kALa, pudgala ane anya jIva vaDa (potAnI) zuddha caitanyadhAtu rokAyelI hovAthI tathA iMdriyonA viSayarUpa karavAmAM AvelA rUpI padArtho vaDe (potAno) kevaLa bodha (-jJAna) DhaMkAyela hovAthI ane mRta kalevara (zarIra) vaDe parama amRtarUpa vijJAnaghana (pote) mUrNita thayo hovAthI te prakAranA bhAvano kartA pratibhAse che. bhAvArtha- A AtmA ajJAnane lIdhe, acetana karmarUpa bhAvakanuM je krodhAdi bhAvya tene cetana bhAvaka sAthe ekarUpa mAne che; vaLI te, para zeyarUpa dharmAdidravyone paNa jJAyaka sAthe ekarUpa mAne che. tethI te savikAra ane sopAdhika caitanyapariNAmano kartA thAya che. ahIM, krodhAdika sAthe ekapaNAnI mAnyatAthI utpanna thatuM kartutva samajAvavA bhUtAviSTa puruSanuM daSTAMta kahyuM ane dharmAdika anyadravyo sAthe ekapaNAnI mAnyatAthI utpanna thatuM kartutva samajAvavA dhyAnAviSTa puruSanuM daSTAMta kahyuM. * s. samayasAra gAthA 96: mathALuM kartApaNAnuM mULa ajJAna karyuM ema have kahe che: * gAthA 96 : TIkA uparanuM pravacana * "kharekhara e rIte, "huM krodha chuM' ityAdinI jema ane ""huM dharmadravya chuM'' ityAdinI jema AtmA paradravyone potArUpa kare che ane potAne paNa paradravyarUpa kare che." juo, A ajJAnInI vAta cAle che. "huM krodha chuM" ema mAnato thako potAnA savikAra caitanyapariNAmano AtmA kartA thAya che e vAta gAthA 94mAM lIdhI. ane huM dharmAdi cha dravya chuM ema mAnato thako potAnA sopAdhika caitanyapariNAmano AtmA kartA thAya che ema gAthA 95mAM lIdhuM che. ekamAM savikAra caitanyapariNAmano kartA ane bIjAmAM sopAdhika caitanyapariNAmano kartA-ema bemAM pharaka pADayo che. huM krodha chuM, mAna chuM, mAyA chuM, lobha chuM, rAga chuM, dveSa ityAdi gAthA 94mAM soLa bola lIdhA che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-96 ] [ 53 ane huM anya jIva chuM, pudgala chuM, ityAdi cha dravya chuM ema gAthA 95mAM lIdhuM che. A dIkaro mAro che, patnI mArI che, kanyA mArI che, makAna mAruM che, dhana-saMpatti mArAM che ema ajJAnI mAne che ane e pramANe te paradravyone potArUpa kare che ane potAne paNa paradravyarUpa kare che. bhAI ! A vItarAgamArganI vAta khUba dhIraja ane zAMtithI sAMbhaLavI joIe. eTaluM ja nahi teno ghare svAdhyAya ane manana karavAM joIe. ghare copaDA (nAmAnA) pherave to ekalo pApano vepAra che. A bairA chokarA sAru raLIe ane kamAIe ane emanuM pAlanapoSaNa karIe ema je mAne che te mithyAdaSTi che. are bhAI ! kuTuMba sAru paisA kamAIe ema tuM samaje che paNa konuM kuTuMba? koNa kamAya? ane konA paisA? kuTuMba to badhA anya jIvA che ane paisA to jaDanA che. badhuM bhinna bhinna che. ahA ! svadravya ane paradravyanI bhinnatA jANavI e alaukika cIja che ane jene bhedajJAna thaI jAya tene to mAno mukti hAtha AvI gaI. paraMtu ajJAnI paradravyone potArUpa ane potAne paNa paradravyarUpa kare che! ajJAnI jIva svadravya-padravyane eka mAne che. "tethI A AtmA, joke te samasta vastuonA saMbaMdhathI rahita behuda zuddha caitanyadhAtumaya che topaNa, ajJAnane lIdhe ja savikAra ane sopAdhi karAyelA caitanyapariNAmavALo hovAthI te prakAranA potAnA bhAvano kartA pratibhAse che." ahAhA...! bhagavAna AtmA samasta vastunA saMbaMdhathI rahita behada zuddha caitanya-dhAtumaya che. AtmA rAga, puNya, pApa, zarIra, mana, vANI, deva, guru, zAstra ityAdi sarva vastuonA saMbaMdhathI rahita zuddha caitanyamaya prabhu che. ahAhA....! jeNe zuddha caitanyane dhArI rAkhyuM che evo pote caitanyadhAtumaya che. AtmA AvI hovA chatAM ajJAnanA kAraNe huM krodha, mAna, mAyA, lobha chuM ane huM dharmAstikAya Adi cha dravyasvarUpa chuM ema mAne che. te jIva savikAra ane sopAdhika caitanyapariNAmavALo hovAthI te prakAranA potAnA bhAvano kartA pratibhAse che. A ajJAnInI vAta che eTale savikAra ane sopAdhika caitanyapariNAmane potAnA bhAva kahyA che ane te prakAranA potAnA bhAvano te kartA pratibhAse che ema kahyuM che. jJAyaka to jJAyaka che paNa ajJAnamAM Avo pratibhAsa thAya che ke vikArI bhAvano huM kartA chuM ane te bhAva mAruM kartavya che. (zuddha nizcayathI vikArI pariNAma AtmAnA nathI). A rIte, bhUtAviSTa (jenA zarIramAM bhUta pravezya hoya evA) purSanI jema ane dhyAnAviSTa (dhyAna karatA) puruSanI jema AtmAne kartApaNAnuM mULa ajJAna karyuM " ahIM savikAra caitanyapariNAmane samajAvavA bhUtAviSTa puruSanuM daSTAMta ApyuM che ane Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 54 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 sopAdhika caitanyapariNAmanuM svarUpa samajAvavA dhyAnAviSTa puruSanuM daSTAMta ApyuM che. rAgAdi pariNAma mArAM che ane cha dravya mArAM che evuM je ajJAna te rAganA kartApaNAnuM mULa che ema siddha thayuM. AtmA zuddha caitanyasvabhAvamaya jJAtAdAsvarUpa che. tenuM bhAna nahi hovAthI huM rAga chuM, huM paradravyasvarUpa chuM evI mAnyatA vaDe utpanna thayeluM ajJAna te rAganA kartApaNAnuM mULa che, paradravya nahi-e vAta daSTAMtathI samajAvavAmAM Ave che. "jema bhUtAviSTa puruSa ajJAnane lIdhe bhUtane ane potAne eka karato thako, manuSyane anucita evI viziSTa ceSTAnA avalaMbana sahita bhayaMkara AraMbhathI bharelA amAnuSa vyavahAravALo hovAthI te prakAranA bhAvano kartA pratibhAse che.' bhUtAviSTa puruSa ajJAnanA kAraNe bhUtane ane potAne eka mAne che. bhUta zarIramAM praveza karIne je aneka prakAre ceSTA kare te huM chuM ema te mAne che. tema paryAyamAM je puNyapApanA bhAva thAya te huM chuM ema ajJAnI mAne che. vAstavamAM bhUtanI jema te puNya-pApanA bhAva AtmA nathI. puNya-pApanA bhAva huM chuM ema mAnavAvALo ajJAnI jIva bhUtAviSTa puruSa samAna che. juo, rAmacaMdrajI kSAyika samakitI hatA. bAra bAra varSathI jaMgalamAM sItAjI ane lakSmaNanI sAthe rahetA hatA. lakSmaNa moTAbhAI rAmanI ane sItAjInI aneka prakAre sevA karatA. ekavAra jyAre sItAjIne rAvaNa apaharaNa karIne laI gayo tyAre khUba vyagra thayelA rAmacaMdrajI jaMgalanA vRkSa ane velane, pahADa ane pattharane paNa pUchavA lAgyA ke-sItAne kayAMya joI? juo, A cAritramohanA rAganI vicitra ceSTA ! hAthamAM nUpura batAvIne lakSmaNane pUchavA lAgyA-A nUpura konuM che? zuM A nUpura sItAjInuM che? tyAre lakSmaNe kahyuM-baMdhuvara! sItAjInAM darzana karavA ekavAra huM gayela to paga upara mArI najara gayelI tyAre sItAjInA page pahereluM nUpura meM joyeluM. mATe A nUpura sItAjInuM lAge che. ahAhA...! kevuM naitika pavitra jIvana ! yuddhamAM rAvaNe vidyAmaya bANa mAryuM to lakSmaNa mUchita thaI paDI gayA. khabara hatI ke lakSmaNa vAsudeva che topaNa rAma kheda karavA lAgyA...he bhAI ! he lakSmaNa ! ekavAra to bola. mane ekalAne joI mAtA kauzalyA pUchaze ke sItA ane lakSmaNa kayAM che? to huM mAtAne zuM javAba daIza? baMdhu mArA-bhAI lakSmaNa ! ekavAra tuM bola. tyArapachI je brahmacAriNI hatI ane jene labdhi pragaTa thaI hatI evI trizalyAnA snAnanuM jaLa chAMTavAthI lakSmaNanI mUcha utarI gaI ane lakSmaNa jAgRta thayA tyAre rAma AnaMdita thayA. juo! cAritramohanA rAganI A kevI vicitra lIlA che! cAritranI kamajorInA kAraNe AvA aneka prakAre samakitIne rAga Ave che paNa koI paNa rAgane dharmI potAnA mAnatA nathI. rAma to puruSottama hatA, tadabhavamokSagAmI hatA. AvA Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-96 ] [ 55 vicitra rAgane prApta thayA tema chatAM te rAgane ane paradravyane potAnA samajatA na hatA. bhedajJAnano koI evo aciMtya mahimA che. aho bhedajJAna ! ahIM kahe che-bhAI ! tArI trikALI caitanyamaya cIjane bhUlIne tuM rAga ane paradravyamAM ekAkAra thayo che ane puNyapApanA bhAvone potAnA mAne che te tArI ceSTA bhUtAviSTa puruSanA jevI che. puNyapApanA bhAva ane pAradravya mArAM che ema huM mAne te bhUtAviSTa puruSanI jema tAru pAgalapaNuM, gAMDapaNa ane bebhAnapaNuM che. bhUtAviSTa puruSa ajJAnanA kAraNe amAnuSa anucita ceSTA kare che. jene bhUtano praveza thayo hoya tene huM manuSya chuM ane A bhUta che evuM (vivekayukta) bhAna rahetuM nathI. manuSyane na zobhe evI te ceSTAo kare che ane te badhI potAnI mAne che. ghaDIkamAM dAMta kADhe, ghaDIkamAM hAtha paga pachADa, vaLI dhUNavA lAgI jAya, doDa, bhAga, bUma barADA pADe ema aneka prakAre dhamAcakaDI karI mUke che. A pramANe bhUtAviSTa puruSa manuSyane na zobhe tevI viziSTa ceSTAnA avalaMbana sahita bhayaMkara AraMbhathI bharelA amAnuSa vyavahAravALo hovAthI te prakAranA bhAvano kartA pratibhAse che. A daSTAMta kahyuM. have siddhAMta kahe che: tevI rIte A AtmA paNa ajJAnane lIdhe ja bhAvya-bhAvakarUpa parane ane potAne eka karato thako, avikAra anubhUtimAtra je bhAvaka tene anucita evA vicitra bhAvyarUpa krodhAdi vikArothI mizrita caitanyapariNAmavikAravALo hovAthI te prakAranA bhAvano kartA pratibhAse che.' A AtmA ajJAnanA kAraNe bhAvya-bhAvakarUpa parane ane potAne eka kare che. mohakarma te bhAvaka ane puNyapApanA vikArI bhAva te enuM bhAvya-e bene ajJAnI potAnAthI ekarUpa mAne che. nizcayathI karma bhAvaka ane zubhAzubha rAga tenuM bhAvya che. paraMtu huM bhAvaka ane zubhAzubha rAga mAruM bhAgya che ema ajJAnI mAne che. rAgathI bhinna zuddha caitanyamaya jJAyakamAtra huM chuM evI jene daSTi thaI nathI te ajJAnI dayA, dAna, vratAdinA ane hiMsAdinA je aneka vikalpo thAya te vikalparUpa ceSTA mArI che ema mAne che. puNapApanA bhAva te mohakarmanuM bhAvya che. chatAM A vikArI bhAva potAnuM (AtmAnuM) bhAvya che evI mAnyatAnA vaLagADathI bhUtAviSTa puruSanI jema ajJAnI jIva pAgala-gAMDo thaI gayo che. jene bhUta vaLagyuM hoya tene to maryAdita kALanuM ane vadhAremAM vadhAre eka bhavanuM gAMDapaNa rahe che. paNa A zarIrAdi mArAM ane puNyapApanA bhAva mArA ema jeNe mAnyuM che enuM gAMDapaNa to anAdinuM che, anaMtakALathI che. he bhAI ! A manuSyabhavamAM jo A gAMDapaNa na gayuM to bhuMDA hAla thaze. A gAMDapaNanuM Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates pa6 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 phaLa to cAra gatinI rakhaDapaTTI che. AvuM gAMDapaNa bhedajJAna vaDe ja dUra thAya che. paramAM sukhabuddhi che tethI parane potAnuM mAnavArUpa bhAva che. paraMtu zuddha caitanyamaya sukhadhAma evA svarUpamAM sukhabuddhi thatAM parane potAnuM mAnavArUpa gAMDapaNa dUra thaI jAya che. manuSyabhavanI sArthakatA vicArI he bhAI ! bhedajJAna pragaTa kara. ajJAnI rAgane ane potAne eka karato thako anubhUtimAtra je bhAvaka tene anucita evA vicitra bhAvyarUpa krodhAdi vikArothI mizrita caitanyapariNAmavikAravALo hovAthI te prakAranA bhAvano kartA pratibhAse che. jAo, puNya ane pApanA bhAva potAnA adhikAra anubhUtimAtra bhAvakane anucita bhAvya che. bhagavAna AtmA nirmaLa jJAna ane AnaMdanI mUrti che. tene to samyagdarzana-jJAna ane atIndriya AnaMdanI nirmaLa avasthArUpe thavuM zobhe. nirmaLa vItarAgI zAntinuM vedana karavuM e ja tenuM ucita bhAvya che. jema bhUtanI ceSTA te manuSyane yogya ceSTA nathI tema puNya-pApanA bhAvanI je ceSTA thAya te bhagavAna AtmAne yogya ceSTA nathI. te anubhUtisvarUpa bhAvakanuM anucita bhAvya che. puNya pApanA bhAvanI ceSTA pragaTa thatAM jevuM nirvikAra caitanyasvarUpa che tevI nirvikArI avasthA na rahetAM caitanyanI paryAyamAM vikAranuM mizritapaNuM thaI jAya che. ajJAnIne krodhAdi bhAvo, puNyapApanA bhAvo potAnA bhAse che, paNa te bhAvothI bhinna huM caitanyamUrti bhagavAna jJAyaka chuM ema tene bhAsatuM nathI. huM to mArA nirmaLa jJAna-sukhAdi svarUpano anubhava karanAra chuM ema ajJAnIne potAnuM svarUpa bhAsatuM nathI. tethI te potAthI ekarUpa kahelA puNya-pApa Adi vikArI bhAvono, savikAra caitanyapariNAmano kartA thAya che. Avo mArga lokone sAMbhaLavo paNa kaThaNa paDe to te potAmAM pragaTa kema karIne kare? aho ! jenA janma-maraNano aMta najIka AvI gayo che tene ja A vAta bese ema che. A pramANe 94mI gAthAmAM soLa bola dvArA je kahyA te saghaLA savikAra caitanyapariNAmano ajJAnI kartA pratibhAse che, kemake tene zuddha caitanyasvarUpa bhAsatuM nathI. tenA kartApaNAnuM mULa ajJAna che ema ahIM siddha karyuM. have cha dravyane mArAM mAne che e sopAdhika caitanyapariNAmanuM svarUpa samajavA dhyAnAviSTa puruSanuM daSTAMta kahe che vaLI jema aparIkSaka AcAryanA upadezathI mahiSanuM (pADAnuM) dhyAna karato koI bhoLo puruSa ajJAnane lIdhe mahiSane ane potAne eka karato thako ""huM gagana sAthe ghasAtAM ziMgaDAMvALo moTo mahiSa chuM'' evA adhyAsane lIdhe manuSyane yogya evuM je oraDAnA bAraNAmAMthI bahAra nIkaLavuM tenAthI Tyuta thayo hovAthI te prakAranA bhAvano kartA pratibhAse Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-96 ] [[ pa7 juo, koI aparIkSaka eTale aNaghaDa gurue koI bhoLA puruSane potAne iSTa hoya tenuM dhyAna karavA kahyuM. tyAM te bhoLo puruSa potAne iSTa evA pADAnuM dhyAna karavA lAgyo. pADo Avo puSTa zarIravALo, bhAre mAthAvALo ane khUba moTAM ziMgaDAMvALo che ema dhyAna karatAM karatAM ajJAnane lIdhe te pADAne ane potAne eka mAnavA lAgyo. pADo Avo, pADo tevo ema vicAra karatAM karatAM huM ja Avo gaganacuMbI ziMgaDAMvALo moTo mahiSa chuM ema ene thaI gayuM. are! A bAraNuM nAnuM ane ziMgaDAM moTAM che. have huM bAraNAmAMthI bahAra kema karIne nIkaLuM? pote manuSya che ane manuSyane yogya bahAra nIkaLI zakAya evuM bAraNuM che e bhUlI gayo. pote bAraNAmAM thaI oraDAmAM peTho te manuSya ja hato, paNa huM moTA ziMgaDAMvALo pADo ja chuM ema adhyAsa thaI javAthI manuSyane yogya evuM je oraDAnA bAraNAmAMthI bahAra nIkaLavuM tenAthI te cuta thaI gayo hovAthI huM pADo chuM te prakAranA bhAvano te kartA pratibhAse ema ajJAnIne paradravya mArAM che evI cirakALanI mAnyatAnA kAraNe paradravyamAMthI nIkaLavuM muzkela thaI paDyuM che. A strI, putra, parivAra, makAna, dhanasaMpatti, deva, guru ityAdi badhAM paradravya mArAM che evuM eNe dhyAna karyuM che ane jANe ke pote te-rUpa thaI che gayo ema mAnavA lAgyo che. eTale have emAMthI chUTavuM ane bhAre muzkela thaI gayuM che. paradravyanA vicAramAM te evo to ekAkAra thaI gayo che ke huM zuddha caitanyamaya AtmA chuM e bhUlI gayo che ane huM paradravyasvarUpa chuM ema mAnavA lAgyo che. potAne bhUlIne paradravyanA dhyAnamAM magdala thayelA tene have paradravyathI khasavuM atyaMta muzkela thaI paDyuM che. aho! AcAryadave apAra kaNA karIne AvI vAta karI che. kahe che-padravyane potAnA mAne tene temAMthI bahAra nIkaLavuM bhAre kaThaNa paDe che. deva-guru-zAstranI zraddhAno vikalpa te rAga che. ane te rAga bhalo che ema mAne tene enAthI bhinna thavuM muzkela che. have kahe che-dhyAnAviSTa puruSa jema te prakAranA bhAvano kartA pratibhAse che "tevI rIte A AtmA paNa ajJAnane lIdhe zeyajJAyakarUpa parane ane potAne eka karato thako "huM paradravya chuM'' evA adhyAsane lIdhe mananA viSayarUpa karavAmAM AvelAM dharma, adharma, AkAza, kALa, pudgala ane anya jIva vaDa (potAnI) zuddha caitanyadhAtu rokAyelI hovAthI tathA iMdriyonA viSayarUpa karavAmAM AvelA rUpI padArtho vaDe (potAno) kevaLa bodha (-jJAna) DhaMkAyela hovAthI ane mRtaka kalevara (zarIra) vaDe parama amRtarUpa vijJAna-ghana (pote) mUrzita thayo hovAthI te prakAranA bhAvano kartA pratibhAse che.' dharmAstikAya, adharmAstikAya, AkAza, kALa, pudgala ane anya jIva deva-guru ityAdi kharekhara jJAnanA ya che. te paradravyo AtmAmAM nathI. pote jJAyaka che ane te Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 58 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 badhAM parazeya che. ajJAnI jJAyaka ane zeyane eka kare che. deva, guru, zAstra ityAdi zeyano vicAra-dhyAna karatAM huM zeyarUpa chuM ema tene bhrama Upaje che. jJAnamAM deva-guru-zAstra Adi padravya jaNAyAM tyAM te paradravyothI mAruM jJAna che, te paradravya vinA mAruM jJAna ughaDe nahi ema te parazayane ane potAne eka kare che. strI, kuTuMba, mitra, deva-guru-zAstra ityAdi huM chuM ane e mArAM che evI mAnyatA mithyAdarzana che ane evI mAnyatA vaDe mithyASTi jIva potAnA ajJAnabhAvano kartA thAya che. mananA viSayarUpa cha dravyo che. dharmAstikAya Adi cha dravyo mananA viSaya che. strI, putra, parivAra, deva-guru-zAstra, bhagavAna tIrthaMkaradeva suddhAM saghaLA parapadArtha mananA viSaya che. sahaja caitanyasvabhAva, jJAyakasvabhAva atIndriyajJAnano viSaya che. AtmAnA nirmaLa svasaMvedananA puruSArthanA samaye mana upasthita che paNa te mukhya nathI; AtmA ja mukhya che. AtmAnuM bhAna AtmA vaDe ja thAya che. tyAM mana to upasthitimAtra che. kharekhara to manano viSaya paravastu che. cha dravyarUpa parano vicAra karatAM mananA nimitte zubhAzubha vikalpa utpanna thAya che ane e vikalpamAM potAnI zuddha caitanyadhAtu rokAI jAya che. jJAyakabhAvasvarUpa bhagavAna AtmAne choDI padravyanA vikalpamAM rokAya che tene para vaDe zuddha caitanyadhAtu rokAyelI che ema kahevAmAM Ave che. paradravyanA vicAramAM rokAyelo ajJAnI jANe huM pararUpa thaI gayo ema bhramathI mAne che. potAnA zAyakasvabhAvane jJAnavaDe dhArI rAkhavo joIe tene badale ajJAnIne mananA viSayamAM zuddha caitanyadhAtu rokAI jAya che. siddha bhagavAna, arahaMta bhagavAna, AcArya bhagavAna Adi paMcaparameSThI arUpI che. tathA dharma, adharma, AkAza ane kALa paNa arUpI dravyo che. te saghaLA mananA viSaya che. paraMtu e sauthI bhinna caitanyamUrti bhagavAna AtmA huM chuM ema aMtardaSTi nahi thavAthI ajJAnI manane ane mananA viSayane eka karato tyAM ja rokAyelo hovAthI jJaya-jJAyakane eka kare che. jyAre huM zuddha jJAyakamUrti bhagavAna AtmA chuM ema jene bhAna thayuM che evo jJAnI-dharmI jIva jIvAdi paradravyanA vicAra samaye paNa huM paradravyathI bhinna chuM evuM bhAna vartatuM hovAthI yajJAyakane eka karato nathI. jhINI vAta che bhAI ! mananA viSayanI vAta karI. have indriyonA viSayanI vAta kare che. indriyanA viSayarUpa sparza, rasa, gaMdha, rUpa ane zabda vaDa kevaLabodhasvarUpa nija AtmA DhaMkAI gayo che. indriya viSayanA lakSe bhagavAna AtmA DhaMkAI gayo che. rUpI padArthanA lakSe rAga thAya che. ane te rAgane ane viSayane potAnAM mAnavAthI kevaLajJAnasvarUpa bhagavAna AtmA DhaMkAI jAya che. DhaMkAI jAya che eTale anubhavamAM Avato nathI. juo, ahIM kevaLajJAna paryAyanI vAta nathI. indriyanA viSayo mArA che evA vikalpo vaDe zuddha jJAnasvarUpa paramAtmA pote che te anubhavamAM Avato nathI eTale DhaMkAI jAya che ema ahIM vAta che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-96 ] [ 59 have trIjI vAta kahe che ke mRtaka kalevara vaDe parama amRtasvarUpa vijJAnaghana pote mUrzita thaI gayo che. juo, A zarIra mRtaka kalevara eTale maDaduM che ema ahIM kahyuM che. prazna:- paNa kayAre ? uttara:- atyAre hamaNAM ja. zarIra to svarUpathI acetana maDaduM ja che paNa jIvanA saMyoganI apekSAe tene upacArathI saceta-jIvita kahevAmAM Ave che. vAstavamAM to jIva hovA chatAM paNa zarIra to mRtaka kalevara ja che, kemake zarIra kadIya jIvarUpa-caitanyarUpa thatuM nathI ane jIva kadIya zarIrarUpa thato nathI. jIva sadA jIva ja che ane zarIra sadA zarIra ja che. tethI tene mRtaka kalevara arthAt maDaduM ahIM kahyuM che. ahIM kahe che ke parama amRtarUpa vijJAnaghana prabhu AtmA ajJAnane laIne zarIrarUpa mRtaka kalevaramAM-maDadAmAM mUrjAyo che. are ! rAtadivasa ene e maDadAnI keTalI ciMtA! khavaDAvavuM, pIvaDAvavuM, UMghADavuM ane ene puSTa rAkhavuM-ema enI ja saMbhALa karyA kare che. e zarIranA lakSa mUrchAI gayo che, behoza thaI gayo che. AcArya kahe che-bhAI ! tuM A maDade kema mUrNAyo che? tuM to amRtasvarUpa AnaMdano nAtha vijJAnaghana prabhu cho ne! jAgRta thA ane svarUpanuM bhAna karI emAM TharI jA. AtmA ekalo jJAnasvarUpa amRtarasano sAgara che. prabhu! enI dRSTi choDI A dehanAmaDadAnA rakhopAmAM kayAM rokAyo? cA, dUdha, ukALA, roTalI, dALa, bhAta, lADu vagerenA khAnapAnamAM tuM ekAkAra thaI gayo che te tAruM ajJAna che. cA pIdhI hoya to magaja tara rahe ane bIDI pIdhI hoya to barAbara kepha rahe. are bhAI ! tuM A zuM mAne che? A to mUDhapaNuM che. bhagavAna! tuM to saccidAnaMda prabhu amRtano sAgara chuM. tane A zuM thayuM? zarIranI sarva ciMtA choDIne amRtasvarUpa AtmAnuM bhAna kara. juo, traNa vAta karImananA viSayamAM-cha padArthanA vicAramAM caitanyadhAtu rokAI gaI e eka vAta. pAMca indriyanA viSayamAM kevaLa bodha DhaMkAI gayo e bIjI vAta. ane parama amRtarUpa vijJAnaghanasvabhAva mRtaka kalevaramAM mUrchAI gayo e trIjI vAta. A pramANe ajJAnane lIdhe jIva indriyanA viSayamAM, mananA viSayamAM ane zarIramAM mUchaMbhAvane pAmelo hovAthI te prakAranA bhAvano te kartA pratibhAse che. eTale je je prakArano zubhAzubha rAga Ave che teno te kartA thAya che. * gAthA 96 : bhAvArtha uparanuM pravacana * "A AtmA ajJAnane lIdhe, acetana karmarUpa bhAvakanuM je krodhAdi bhAvya tene Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 60 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 cetana bhAvaka sAthe ekarUpa mAne che; vaLI te, parayarUpa dharmAdi dravyone paNa jJAyaka sAthe ekarUpa mAne che, tethI te savikAra ane sopAdhika caitanyapariNAmano kartA thAya che.' A AtmA potAnA svarUpanA bhAna vinA acetana karmarUpa bhAvakanuM je krodhAdi bhAvya tene cetana bhAvaka sAthe ekarUpa mAne che. zuM kahe che? acetana karma che te bhAvaka che ane puNyapApanA bhAva te enuM bhAvya che. svabhAvanI ruci vinA je zubhAzubha bhAva thAya te acetana mohakarmanuM bhAvya che. paraMtu ema na mAnatAM te vikArI bhAvyane cetana bhAvakanuM bhAvya mAne che. zubhAzubha bhAvano karanAra kharekhara to jaDakarma che. A dravyadaSTi karAvavAnI vAta che. puNapApanI pariNati utpanna to jIvanI paryAyamAM thAya che ane te potAnA pakArakanI pariNatithI potAmAM svataMtrapaNe thAya chete paryAya kAMI parathI thAya che ema nathI. paNa ahIM dravyadRSTi karAvavI che eTale ema kahe che ke paryAyamAM je vikAra thAya che nimittane vaza thatAM thAya che. mATe vikArI bhAva te bhAvaka acetana karmanuM bhAvya che, te cetana bhAvakanuM bhAvya nathI. krodha, mAna, mAyA, lobha, puNya-pApa ityAdi rogapariNAma badhA acetana bhAvakanuM - jaDakarmanuM bhAvya che. cetana bhAvaka bhagavAna AtmA to caitanyanI atIndriya AnaMdanI dazAno karanAra che. bhagavAna AtmA bhAvaka ane atIndriya AnaMdanI dazA e enuM bhAvya che. samakita thatAM bhagavAna AtmA bhAvaka thaIne je nirmaLa vItarAgI AnaMdanI dazA pragaTa kare te cetananuM bhAvya che. paraMtu ajJAnI jIva cetana bhAvaka sAthe vikArI bhAvane ekarUpa mAne che. rAga mArI che, mAru bhAvya che, mAruM kartavya che ema te mAne che. bhagavAna AtmA bhAvaka thaIna nirmaLa paryAyane-zuddharatnatrayane potAnuM bhAvya kare evo teno svabhAva che. paraMtu svabhAvane choDIne jANe cetana bhAvakanuM vikAra bhAvya che ema mAnI ajJAnI jIva vikArano kartA thAya che. ahAhA...! cetana koNa, rAga koNa ane potAnuM svarUpa zuM? ityAdi spaSTa vAta digaMbara saMto sivAya koI e karI nathI. bhagavAna AtmA vijJAnaghana prabhu avikArI anubhUtimAtra bhAvaka che. ane tenA lakSe je vItarAgI AnaMda ane zAntinI dazA pragaTa thAya te enuM bhAvya che. vItarAgI AnaMdanI paryAya pragaTa karavI e samyagdaSTinuM kartavya che. dharmI jIva rAga ane paranI kriyAno kadIya kartA thato nathI. bahu sUkSma vAta bhAI! paraMtu AtmAne anucita-azobhanIka evA vikArI bhAvane potAnA mAnIne ajJAnI te bhAvano kartA thAya che. samyagdarzana ane mithyAdarzana zuM cIja che e ahIM batAvavuM che. rAga ane paravastu mArI che evuM mAnIne bhAvaka jaDa karmanuM bhAvya je zubhAzubha vikArI bhAva teno ajJAnI kartA thAya che. vikArI bhAva je jaDakarmanuM kartavya che tene ajJAnI potAnuM kartavya mAne che. re ajJAna! dharmInuM to vItarAgI pariNAma kartavya che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-96 ] [ 61 potAnA jJAyakabhAvane bhUlIne paraya (cha dravya) mArAM che ema vicAratAM je vikalpa utpanna thAya che te karmarUpI bhAvakanuM bhAvya che. tene potAnuM bhAvya mAnI ajJAnI jIva zubhAzubha vikalpano kartA thAya che. zarIrano kartA ke dezano kartA to jIva kadIya che nahi. strI-kuTuMbanuM pAlana karavuM, samAjanI sevA karavI ane dezanuM rakSaNa karavuM ityAdi kartavya jIvanuM kadIya nathI. cha dravyarUpa parajJayane potAnA mAnI je mithyAtva ane rAgAdinA bhAva utpanna kare te bhAvano ajJAnapaNe te kartA thAya che te bhAva enuM kartavya che, paNa paradravyanI kriyA thAya te enuM kartavya nathI. nizcayathI to e vikArabhAva jaDakarma je bhAvaka enuM bhAvya che. jo te AtmAnuM bhAgya hoya to te enAthI kadIya chUTe nahi. ahIM acetana karma bhAvaka ane vikArI dazA enuM bhAvya che ema kahyuM che. prazna:- to zuM vikAra jIvanI paryAya nathI, jIvanuM kArya nathI ? uttara:- are bhAI ! vikArI pariNAma potAnI-jIvanI paryAyamAM thAya che ema jeNe nakkI karyuM che tene svabhAvanI dRSTi karAvavA mATe vikArI pariNAma tAruM jIvanuM kartavya nathI ema kahyuM che. vikAranA pariNAma svayaM potAnA pArakathI jIvanI paryAyamAM thAya che, te karmanuM kArya che vA karmanA karAvelA thAya che ema bIlakula nathI, Avo nirNaya jene thayo che tene vikAranuM lakSa choDAvI daSTino viSaya je zuddha caitanyamaya dhruva AtmA teno Azraya karAvavA dravyadRSTinI apekSAe tene jaDakarmarUpI bhAvakanuM bhAvya kahyuM che. vikAra karmanA saMge thAya che ane zuddha dravyanI daSTi thatAM nIkaLI jAya che tethI tene prayojanavaza jaDakarmarUpI bhAvakanuM bhAvya kahyuM che. bhAI ! jyAM je apekSAthI kathana hoya tyAM te apekSApUrvaka yathArtha samajavuM joIe. ajJAnInI daSTi rAga ane para upara che. pote zuddha caitanyamUrti jJAyaka bhagavAna che enA upara enI daSTi nathI. tethI tene kahyuM ke A je paryAyamAM rAga che te acetana jaDakarmarUpI bhAvakanuM bhAvya che. tuM to zuddha caitanyamUrti cho. tAruM e bhAvya kema hoya? bhAI ! dayA, dAna, vratAdinA vikalpa ho ke azubhabhAvanA vikalpa ho-e badhuM pudgalanuM -karmanuM kArya che, cetananuM kArya nathI. ajJAnI te vikArI bhAvane cetana bhAvakanI sAthe ekarUpa karIne te te prakAranA vikArI bhAvano kartA thAya che. aho! A samayasArazAstra koI adbhuta, alaukika cIja che! tene samajavA khUba zAMti ane dhIraja keLavavA joIe ane teno gaMbhIra jijJAsAthI svAdhyAya karavo joIe. mAtra upalaka vAMcI jAya to te samajAya ema nathI. dareka dravyanI vikArI ke nirvikArI paryAya svataMtrapaNe potAnA pakArakathI pariName che. tyAM to paryAyanuM svataMtra astipaNe siddha karavAnI vAta che. (tyAM paNa paryAyanuM lakSa choDAvI dravyadRSTi karAvavAnuM prayojana che ). ane ahIM rAgane karmanuM kArya kahIne rAgathI bhedajJAna karAvI trikALI zuddha dravyanI dRSTi karAvavAnI vAta che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 6ra ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 ahAhA...! bhagavAna AtmA AnaMdano nAtha prabhu ekalA AnaMdanuM DhIma-cosaluM che. tenA lakSe pragaTa thato dharma dharmInuM kartavya che. dharmIne laDAInA pariNAma, viSaya-vAsanAnA pariNAma kamajorIvaza thAya che topaNa dharmI tenA jJAtA rahe che, kartA thatA nathI. bahu sUkSma vAta bhAI ! paraMtu ajJAnI puNyapApanA bhAva je acetana mohakarmanuM bhAvya che te jANe potAnuM kartavya che ema mAnato hovAthI te te bhAvano te kato thAya che. paranuM kArya huM karu, parane mA, pa2ne jIvADuM, paranI rakSA karuM ityAdi mAnanAra mithyAdaSTi mUDha che. are ! potAnI dayA pALe nahi ane paranI dayAno zubharAga Ave tene potAnuM kartavya mAne che te potAnI hiMsA kare che. amRtacaMdrasvAmIe puruSArtha-siddhayupAyamAM rAgane hiMsA kahI che. bhAI ! tane bahAramAM koI zaraNa nathI. (ane te paNa koI anyanuM zaraNa nathI.) aMtaraMgamAM pragaTa birAjamAna caitanyamUrti bhagavAna AnaMdano nAtha eka ja tane zaraNa che. tyAM daSTi kara to zaraNa maLe tema che. arahaMtAdi je cattAri zaraNa kahevAya che e vyavahArathI zaraNa kahelA che. bhAI ! Avo ja vItarAgano mArga che. vaLI te, parayarUpa dharmAdi dravyone paNa jJAyaka sAthe ekarUpa mAne che." cha dravyonA vicAranA vikalpamAM ekAkArapaNe tallIna thAya che te paradravyane potAnA mAne che. bhAI ! anaMtA nigodanA jIva ane anaMtA siddhone jJAnanI eka paryAya jANe te paryAyanuM sAmarthya keTaluM? nigodanA jIvane bacAvI zake ke temanI dayA pALI zake e vAta nathI; paNa anaMtanI sattAne anaMtapaNe jANe e jJAnanI paryAyanuM koI addabhuta aciMtya sAmarthya che. are bhAI! anaMtA siddha bhagavaMto bhakti karavA yogya che mATe zAstramAM enuM kathana che ema nathI; temaja je anaMta nigodanA jIvo che temanI dayA pALavI yogya che mATe zAstramAM temanuM kathana che ema nathI. to zI rIte che? ahAhA..! prabhu! tArI jJAnanI paryAyamAM ATalA anaMta jJayo jANavAmAM Ave evuM tArI jJAnanI paryAyanuM svaparaprakAzaka aciMtya sAmarthya che e samajAvavA zAstramAM A vAta karI che anaMta paradravya che te zeya che ane bhagavAna AtmA jJAyaka-jJAyaka jANagasvabhAvI che. jJAnI anaMtA parajJayane jANato thako jJAtA rahe che. ane ajJAnI jJaya ane jJAyakane ekarUpa karato thako zubhAzubha vikalpone upajAvato evo te savikAra ane sopAdhika caitanyapariNAmano kartA thAya che. aho ! gajaba vAta che! krodhAdika bhAva te savikAra caitanyapariNAma che ane dharmAstikAya Adi cha dravya mArAM che ema mAne te sopAdhika caitanyapariNAma che. ajJAnI, rAga mAro che ema mAnI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-96 ] [ 63 rAgano kartA thAya che ane paradravya mArAM che ema mAnI te mithyA mAnyatAno kartA thAya che. padravyano kartA to kadIya koI jIva thaI zakto nathI. paranI dayA pALI zake ke parane jIvADI zake e to vastunuM svarUpa ja nathI. te para jIvanuM AyuSya hoya to te bace ane tenuM Ayu pUruM thAya to deha chUTI jAya. emAM tuM zuM karI zake ? zuM tuM ene AyuSya daI zake che? zuM tuM enuM AyuSya harI zake che? nA. to huM parajIvane bacAvuM ke mAruM e mAnyatA tArI mithyA che. bhAI ! bhagavAna jinezvarano mArga AkhI duniyAthI judo che. are ! vADAmAM janmyA tene paNa mArganI khabara nathI ! arere ! ema ne ema jiMdagI vyartha cAlI jAya che! prazna:- munirAja cha kAyanA jIvanI rakSA kare che ema zAstramAM Ave che ne? uttara:- bhAI ! zAstramAM vyavahAranayathI e kathana Ave che. munirAja traNa kapAyanA abhAvarUpa akaSAya pariNatinA svadayAnA svAmI che. temane parajIvanI hiMsAno vikalpa hoto nathI ane parajIvanI dayAno vikalpa kadAcit thAya tenA te svAmI thatA nathI, mAtra jJAtA rahe che. tethI vyavahArathI munirAja cha kAyanA jIvanI rakSA kare che ema kathana karavAmAM Ave che. jyAM je apekSA hoya te yathArtha samajavI joIe. A raLavuM-kamAvuM ane vepAradhaMdhA karavA tathA berAM-chokarAne sAcavavAM ityAdi pravRttimAM rokAI gayo te majUranI jema pApanI majUrImAM kALa gumAve che. ajJAnI rAgano kartA che paNa bahAranAM paranAM kAryono to kartA kadIya nathI. kArakhAnAmAM lAdI bane te jaDanI kriyA che. te kriyA AtmA karI zake nahi. jaDanI kriyAno svAmI to jaDa che. teno svAmI zuM jIva thAya? tathApi jaDanI kriyAno svAmI potAne mAne te mUDha mithyASTi che. bhAI ! eka dravya bIjA dravyanI kriyA kare e traNakALamAM saMbhavita nathI, kemake eka dravyamAM bIjA dravyano abhAva che. eka dravya bIjA dravyane aDakatuM nathI. potAnA svadravyamAM parano, zarIrano, lakSmIno abhAva che. mATe AtmA paranuM kAMI karato nathI ane pAradravyo AtmAnuM kAMI karatAM nathI. dareka dravya svataMtra potAthI TakI rahyuM che ane pariNamI rahyuM che. koI dravya koI anya dravyanA pariNAmanuM kartA traNakALamAM nathI. AvI ja vastusthiti che. mATe huM bhAI ! para vinA mAre cAle nahi evI mAnyatA choDI de. tane khabara nathI paNa anaMtakALamAM te para vinA ja calAvyuM che. potAnI mAnyatA viparIta che tethI ajJAnIne lAge che ke para vinA cAle nahi. AtmA potAnA dravya-kSetra-kALa-bhAvarUpa svacatuSTayamAM rahelo che. paranA dravya-kSetrakALa-bhAvarUpa paracatuSTayamAM AtmA rahelo nathI. mATe para vinA ja pratyeka jIve calAvyuM che. parano tArAmAM abhAva che. te abhAvathI tAro svabhAva Take evuM kema bane? na bane. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 64 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 A eka AMgaLI potAthI TakI che. temAM bIjI AMgaLIne abhAva che. bhAI ! pahelAM A vAtanI hA to pADa. para vinA cAle nahi e to mUDha mithyASTinI mAnyatA che; tene jainadarzananI zraddhA nathI. parane sahAya karI zakuM, parane sukhI karI zakuM, parane jIvADI zakuM-e badho mithyASTino bhrama che. ajJAnI potAnA vikArI pariNAmano kartA thAya che paNa paradravyanA je kArya thAya teno kadIya kartA nathI. ahIM, krodhAdika sAthe ekapaNAnI mAnyatAthI utpanna thatuM knatva samajAvavA bhUtAviSTa puruSanuM dRSTAMta kahyuM ane dharmAdika anyadravyo sAthe ekapaNAnI mAnyatAthI utpanna thatuM rkyutva samajAvavA dhyAnAviSTa puruSanuM daSTAMta kahyuM che. [ pravacana naM. 16ra zeSa, 163 cAlu * dinAMka 21-8-76 ane rara-8-76 ] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates gAthA-97 tataH sthitametad jJAnAnnazyati kartRtvamedeNa du so kattA AdA NicchayavidUhiM prikhido| evaM khalu jo jANadi so muMcadi savvakattittaM / / 97 / / etena tu sa kartAtmA nizcayavidbhiH prikthitH| evaM khalu yo jAnAti so muJcati srvkrtRtvm||97 / / tethI (pUrvokta kAraNathI) e siddha thayuM ke jJAnathI kartApaNAno nAza thAya che' ema have kahe che: e kAraNe AtmA kahyo kartA sahu nizcayavide, -e jJAna jene thAya te choDe sakala kartutvane. 97. gAthArtha:- [tena tu] A (pUrvokta) kAraNathI [nizcayavi]i nizcayanA jANanArA jJAnIoe [ sa: mAtmA] te AtmAne [kartA] kartA [parithita:] kahyo che-[va ] AvuM nizcayathI [ 4:] je [nAnAti] jANe che [ :] te (jJAnI thayo thako ) [ sarvatkRtvam] sarva jhUtvane [ mukhyati] choDe che. TIkAH- kAraNa ke A AtmA ajJAnane lIdhe paranA ane potAnA ekapaNAno Atmavikalpa kare che tethI te nizcayathI kartA pratibhAse che-AvuM ja jANe che te samasta kartutvane choDe che tethI te nizcayathI akartA pratibhAse che. te spaSTa samajAvavAmAM Ave che - A AtmA ajJAnI thayo thako, ajJAnane lIdhe anAdi saMsArathI mAMDIne milita (ekameka maLI gayelA) svAdanuM svAdana-anubhavana hovAthI (arthAt pudgalakarmanA ane potAnA svAdanuM bheLaseLapaNe-ekarUpe anubhavana hovAthI), jenI bhedasaMvedananI (bhedajJAnanI) zakti biDAI gayelI che evo anAdithI ja che; tethI te parane ane potAne ekapaNe jANe che; tethI "huM krodha chuM' ityAdi Atmavikalpa (potAno vikalpa) kare che, ane tethI nirvikalpa, akRtrima, eka vijJAnaghana (svabhAva)thI bhraSTa thayo thako vAraMvAra aneka vikalparUpe pariNamato thako kartA pratibhAse che. ane jyAre AtmA jJAnI thAya tyAre, jJAnane lIdhe jJAnanA AdithI mAMDIne pRthaka pRthaka svAdanuM svAdana-anubhavana hovAthI (arthAt pudgalakarmanA ane potAnA svAdanuM Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 66 ] pravacana ratnAkara bhAga-5 (vasaMtatinA ) ajJAnatastu satRNAbhyavahArakArI jJAnaM svayaM kila bhavannapi rajyate yH| pItvA dadhokSumadhurAmlarasAtigRddhyA gAM dogdhi dugdhamiva nUnamasau rsaalm|| 57 / / ekarUpe nahi paNa bhinnabhinnapaNe anubhavana hovAthI), jenI bhedasaMvedanazakti UghaDI gaI che. evo hoya che, tethI te jANe che ke "anAdinidhana, niraMtara svAdamAM Avato, samasta anya rasathI vilakSaNa (bhinna ), atyaMta madhura je caitanyarasa te ja eka jeno rasa che evo A AtmA che ane kaSAyo tenAthI bhinna rasavALA (kaSAyalA-besvAda) che; temanI sAthe je ekapaNAno vikalpa karavo te ajJAnathI che;" A rIte parane ane potAne bhinnapaNe jANe che; tethI "akRtrima (nitya), eka jJAna ja huM chuM paraMtu kRtrima (anitya), aneka je krodhAdika te huM nathI " ema jANato thako "huM krodha chuM' ityAdi Atmavikalpa jarA paNa karato nathI, tethI samasta kartutvane choDI de che; tethI sadAya udAsIna avasthAvALo thayo thako mAtra jANyA ja kare che; ane tethI nirvikalpa, akRtrima, eka vijJAnaghana thayo thako atyaMta akartA pratibhAse che. bhAvArtha:- je paradravyanA ane pAradravyanA bhAvonA kartutvane ajJAna jANe te pote kartA zA mATe bane? ajJAnI rahevuM hoya to paradravyano kartA bane! mATe jJAna thayA pachI paradravyanuM kartApaNuM rahetuM nathI. have A ja arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che: zlokArthaH- [ ni] nizcayathI [ svayaM jJAna bhavana ]i svayaM jJAnasvarUpa hovA chatAM [ajJAnata: tu] ajJAnane lIdhe [ :] je jIva, [ saMtRpAmyavahA2ArI] ghAsa sAthe bheLaseLa suMdara AhArane khAnArA hAthI Adi tiryaMcanI mAphaka, [2Sate] rAga kare che ( arthAt rAgano ane potAno bheLaseLa svAda le che ) [sau] te, [ dhImumadhurAntarasAtivRddhacI] dahIMkhAMDanA arthAt zikhaMDanA khATA-mIThA rasanI ati lolupatAthI [2satram vItvI] zikhaMDane pItAM chatAM [ Tutham toSei rUva jUna ] pote gAyanA dUdhane pIe che evuM mAnanAra puruSanA jevo che. bhAvArtha- jema hAthIne ghAsanA ane suMdara AhAranA bhinna svAdanuM bhAna nathI tema ajJAnIne pudgalakarmanA ane potAnA bhinna svAdanuM bhAna nathI, tethI te ekAkArapaNe rAgAdimAM varte che. jema zikhaMDano gRddhI mANasa, svAdabheda nahi pArakhatAM, zikhaMDanA svAdane mAtra dUdhano svAda jANe tema ajJAnI jIva sva-paranA bheLaseLa svAdane potAno svAda jANe che. 57. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-97 ] [ 67 (zArdUtavihita) ajJAnAnmRgatRSNikAM jaladhiyA dhAvanti pAtuM mRgA ajJAnAttamasi dravanti bhujagAdhyAsena rajjau jnaaH| ajJAnAcca vikalpacakrakaraNAdvAtottaraGgAbdhivat zuddhajJAnamayA api svayamamI kiibhvntyaakulaaH|| 58 / / (vasaMtatinA ) jJAnAdvivecakatayA tu parAtmanoryo jAnAti haMsa iva vaa:pysorvishessm| caitanyadhAtumacalaM sa sadAdhirUDho jAnIta eva hi karoti na kinycnaapi|| 59 / / ajJAnathI ja jIvo kartA thAya che evA arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che - zlokArdhaH- [ ajJAnAta] ajJAnane lIdhe [mRtR[ivAM nadhiyA] mRgajaLamAM jaLanI buddhi thavAthI [mR: pAtuM ghAvatti] haraNo tene pIvA doDe che; [ ajJAnAta] ajJAnane lIdhe [tamasi raMjJau muna+TIdhyAsena] aMdhakAramAM paDelI doraDImAM sarpano adhyAsa thavAthI [ nanA: dravatti] loko (bhayathI) bhAgI jAya che; [2] ane (tevI rIte) [ jJAnAta] ajJAnane lIdhe [manI] A jIvo, [ vAtottarAdhivat] pavanathI taraMgavALA samudranI mAphaka [ virutvavaraNaI] vikalponA samUhu karatA hovAthI- [zuddhajJAnamaya: ui] joke teo zuddhajJAnamaya che topaNa-[kAvukatA:] AkuLatA banatA thatA [ svayam] potAnI meLe [vadgamavatti] kartA thAya che. bhAvArtha- ajJAnathI zuM zuM nathI thatuM? huraNo jhAMjhavAne jaLa jANI pIvA doDe che ane e rIte khedakhinna thAya che. aMdhArAmAM paDelA doraDAne sarpa mAnIne mANaso DarIne bhAge che. tevI ja rIte A AtmA, pavanathI kSubdha thayelA samudranI mAphaka, ajJAnane lIdhe aneka vikalpo karato thako kSubdha thAya che ane e rIte joke paramArthe te zuddhajJAnaghana che topaNa ajJAnathI kartA thAya che. 58. jJAnathI AtmA kartA thato nathI ema have kahe che: zlokArthaH- [: vA:payo: rU] jema haMsa dUdha ane pANInA vizeSane ( taphAvatane) jANe che tema [ :] je jIva [ jJAnAt ] jJAnane lIdhe [ vivecatayA ] vivekavALo ( bhedajJAnavALo ) hovAthI [pa2Atmano: tu] paranA ane potAnA [vizeSa ] vizeSane [nAnAti] jANe che [3] te (jema haMsa mizrita thayelAM dUdhajaLane judAM Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ 68 ] Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates [ pravacana ratnAkara bhAga-5 (maMdAAntA) jJAnAdeva jvalanapayasorauSNyazaityavyavasthA jJAnAdevollasati lvnnsvaadbhedvyudaasH| jJAnAdeva svarasavikasannityacaitanyadhAtoH krodhAdezca prabhavati bhidA bhindatI kartRbhAvam / / 60 / / ( anudum ) ajJAnaM jJAnamapyevaM kurvnnaatmaanmnyjsaa| syAtkartAtmAtmabhAvasya parabhAvasya na kvacit / / 61 / / karIne dUdha grahaNa kare che tema) [avanaM caitanyadhAtum] acaLa caitanyadhAtumAM [savA] sadA [dhita: ] ArUDha thayo thako (arthAt teno Azraya karato thako ) [ nAnIta va hi] mAtra jANe ja che, [gvina api na roti] kAMI paNa karato nathI (arthAt jJAtA ja rahe che, kartA thato nathI ). bhAvArtha:- je sva-52no bheda jANe te jJAtA ja che, kartA nathI. 59. have, je kAMI jaNAya che te jJAnathI ja jaNAya che ema kahe cheH zlokArtha:- [ jvalana-payaso: auAya-zaitya-vyavasthA] (garama pANImAM ) agninI uSNatAno ane pANInI zItaLatAno bheda [jJAnAt va] jJAnathI ja pragaTa thAya che. [navakhasvAvamevabuvAsa: jJAnAt va ttasati] lavaNanA svAdabhedanuM nirasana (-nirAkaraNa, asvIkAra, upekSA ) jJAnathI ja thAya che (arthAt jJAnathI ja zAka vageremAMnA lavaNano sAmAnya svAda tarI Ave che ane teno svAdavizeSa nirasta thAya che). [ svarasavisannityacaitanyadhAto: ghodhAve: mivA] nija rasathI vikasatI nitya caitanyadhAtuno ane krodhAdi bhAvono bheda, [ rdUmAvat minvatI] tvane (kartApaNAnA bhAvane) bhedato thako-toDato thako, [jJAnAt va prabhavati ] jJAnathI ja pragaTa thAya che. 60. have, ajJAnI paNa potAnA ja bhAvane kare che paraMtu puddagalanA bhAvane kadI karato nathI- evA arthano, AgaLanI gAthAnI sUcanakArUpa zloka kahe che: zlokArtha:- [vi] A rIte [agnasA] kharekhara [AtmAnam] potAne [ajJAnaM jJAnam api] ajJAnarUpa jJAnarUpa [rvan] karato [AtmA AtmabhAvasya rtA svAt] AtmA potAnA ja bhAvano kartA che, [paramAvasya] parabhAvano ( puddagalanA bhAvono) kartA to [ vavacit na] kadI nathI. 61. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-97 ] [ 69 (anukuma) AtmA jJAnaM svayaM jJAnaM jJAnAdanyatkaroti kim| parabhAvasya kartAtmA moho'yaM vyvhaarinnaam|| 62 / / e ja vAtane daDha kare che: zlokArthaH- [ mAtmA jJAna] AbhA jJAnasvarUpa che, [ svayaM jJAna] pote jJAna ja che; [ jJAnA anya viroti] te jJAna sivAya bIjuM zuM kare? [mAtmA paramAvasya rtA ] AtmA parabhAvano kartA che [] ema mAnavuM (tathA kahevuM) te [ vyavahAriNam moda:] vyavahArI jIvono moha (ajJAna) che. 6ra. samayasAra gAthA 97 : mathALuM "tethI (pUrvokta kAraNathI) e siddha thayuM ke jJAnathI kartApaNAno nAza thAya che" ajJAnathI kartApaNuM che. te kartApaNAno jJAna vaDe nAza thAya che. huM jJAtAdarA bhagavAna saccidAnaMdasvarUpa chuM evA anubhavathI knatvano nAza thAya che ane te dharma che ema have kahe * gAthA 97 : TIkA uparanuM pravacana * kAraNa ke A AtmA ajJAnane lIdhe paranA ane potAnA ekapaNAno Atmavikalpa kare che tethI te nizcayathI kartA pratibhAse che-AvuM ja jANe che te samasta brUtvane choDe che tethI te nizcayathI akartA pratibhAse che." gAthA bahu sarasa che. potAnA zuddha jJAnAnaMdasvabhAvanuM bhAna nahi hovAthI ajJAnane lIdhe jIva rAga ane paradravya sAthe potAne eka karIne svaparanA ekatvano Atmavikalpa kare che ane tethI nizcayathI te kartA pratibhAse che. ajJAnathI rAgano kartA che ema je yathArtha jANe che te sakala Drene choDI de che arthAta te akartA thaI. loko bahArathI choDavAnuM-tyAgavAnuM mAne che. AhArano tyAga karavo te upavAsa mAne che, paNa e upavAsa nathI; e to lAMghaNa che. AtmAmAM vase te upavAsa che. meM AhArano tyAga karyo ema je mAne te mithyAdaSTi che kemake AtmA paranA grahaNa-tyAgathI zUnya che. jaDa rajakaNane AtmA kaI rIte grahe ane kaI rIte tyAge ? meM bairAM-chokarAM, dhanasaMpatti ityAdino tyAga karyo evI mAnyatA mithyASTinI che. pariziSTamAM 47 zaktinuM varNana che. temAM eka soLamI tyAgopAdAnazUnyatva zakti kahelI che. tyAM kahyuM che- "je ghaTatuM-vadhatuM nathI evA svarUpamAM niyatatvarUpa (-nizcitapaNe jemanuM tema rahevArUpa) tyAgopAdAnazUnyatva zakti.'' juo, AtmA paranuM grahaNa ane parano tyAga kare-enAthI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 70 ] pravacana ratnAkara bhAga-5 zUnya che. rajakaNone grahyA nathI ane rajakaNone AtmA choDato nathI. paryAyamAM ajJAnanuM grahaNa karyuM che ane te ajJAnane choDe che. paraMtu je parano tyAga meM karyo che ema mAne che teNe samakita choDyuM che ane mithyAtvanuM grahaNa karyuM che. jaina paramezvara devAdhideva sarvajJadeva dharmasabhAmAM-gaNadharo ane indronI sabhAmAM je divyadhvanimAM kahetA hatA te A vAta che. jema jJAna AtmAno trikALI guNa che tema paranA tyAga-grahaNathI zUnya evI AtmAnI trikALI zakti-guNa che. mATe AtmA parane kadIya grahato choDato nathI e mULa muddAnI vAta che. Ama yathArtha jANI je svaparane eka karato nathI paNa parane pararUpa jANI svarUpamAM-caitanyasvabhAvamaya potAnI vastumAM lIna thAya che te potAne ekane anubhave che ane e rIte sakala knatvane choDI de che. te spaSTa samajAvavAmAM Ave che: "A AtmA ajJAnI thayo thako, ajJAnane lIdhe anAdi saMsArathI mAMDIne milita (ekameka maLI gayelA) svAdanuM svAdana-anubhavana hovAthI (arthAt pudgalakarmanA ane potAnA svAdanuM bheLaseLapaNe ekarUpe anubhavana hovAthI), jenI bhedasaMvedananI (bheda-jJAnanI) zakti bIDAI gayelI che evo anAdithI ja che; tethI te parane ane potAne ekapaNe jANe che; tethI ""huM krodha chuM'' ityAdi Atmavikalpa (potAno vikalpa) kare che; ane tethI nirvikalpa, akRtrima, eka vijJAnaghana (svabhAva)thI bhraSTa thayo thako vAraMvAra aneka vikalparUpe pariNamato thako kartA pratibhAse che." potAnI jJAnAnaMdasvarUpa trikALI cIjanuM abhAna te ajJAna che. A ajJAna navuM nathI paNa anAdithI che. anAdi saMsArathI eNe potAnI zuddha citUpa vastunI dRSTi karI nathI. tethI ajJAnane kAraNe tene milita svAdano anubhava che. anAdi nigodathI mAMDIne potAnI jJAnanI paryAyamAM rAgadveSanA vikalpanI AkuLatAno svAda ajJAnIne Ave che. ajJAnane kAraNe-ema kahyuM che eTale karmane kAraNe nahi ema artha che. jIva anAdikALathI ajJAnane kAraNe puNyapApa ane zubhAzubhabhAvanI AkuLatAno-du:khano svAda laI rahyo che. 'milita svAda' eTale kAMIka AtmAnA AnaMdano svAda ane kAMIka rAgano vikalpano AkuLatAmaya svAda ema artha nathI. ajJAnIne AtmAno AnaMda kayAM che? "milita svAda' ema zabda che eno artha ema che ke jJAnanI paryAya potAnI che temAM zubhAzubha-rAgano ekamekapaNe je anubhava che te paulika vikArano svAda tene che; tene milita svAda kahyo che. rAga che te pulanI avasthA che. ajJAnI te rAgano svAda le che, te jagatanI anya cIjono svAda leto nathI. lADu, jalebI, maisuba, drAkSa, mosaMbI, strInuM zarIra ityAdi paracIjono svAda jIvana hoto nathI, paNa paracIjane ThIka-aThIka mAnI je rAgadveSa kare te rAgadveSano te svAda le che. potAnA caitanyasvabhAvathI bhraSTa thaIne dayA, dAna, vrata, Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-97 ] [ 71 bhakti Adi zubhabhAva je duHkharUpa che teno svAda je le che te mUDha mithyASTi che. zubharAga e kAMI caitanyanI svabhAvarUpa avasthA nathI ane tethI tene pudgalanI avasthA kahI che. ajJAnI jIva pudgalanI avasthA eTale ke rAgadveSanA je bhAva teno svAda le che. AvuM ja mithyASTinuM lakSaNa che. agiyAra aMga ane navapUrvanuM jJAna bhale hoya, paNa jyAM sudhI rAganA svAdano anubhava kare che tyAM sudhI te mithyASTi che. bhagavAna AtmA trikALI cidAnaMdasvarUpa prabhu che. tenI sanmukha thaI jhukAva kadI karyo nathI evo ajJAnI pAMcamahAvrata, pAMca samiti, traNa gupti Adi aThThAvIsa mUlaguNa pALe topaNa te badho zubharAga hovAthI te duHkhano svAda anubhave che, lezamAtra sukhano svAda tene nathI. cha7DhAlAmAM kahyuM che ke munivrata dhAra anaMta vAra grIvaka upajAyo; pai nija AtamajJAna binA sukha leza na pAyau.'' ahAhA...! navamI grIva jAya evA zubhabhAva eNe anaMtavAra karyA paNa zuddha caitanyasvarUpanuM bhAna karyA vinA anaMtakALamAM te leza paNa sukha na pAmyo. matalaba ke duHkha ja pAmyo. are bhAI! zubhabhAva karIne paNa eNe anAdithI duHkhano ja svAda anubhavyo che. prazna:- A badhA zeThIA ane svarganA deva to sukhI che ne? uttara:- are bhAI ! A badhA zeThIA ane svarganA deva viSayonI cAhanA dAhathI baLI rahyA che. teo bicArA duHkhI ja duHkhI che. jene potAnA AnaMdasvarUpa AtmAnuM bhAna nathI te badhAne puNya pApanA bhAvano svAda Ave che ane te AkuLatAmaya duHkhano ja svAda che. pudgalakarmanA ane potAnA svAdanuM bheLaseLapaNe ekarUpe anubhavana hovAthI ajJAnInI bhedasaMvedananI zakti biDAI gaI che. ajJAnIne AtmAnA svAdano (jJAnano) to aMza paNa nathI. rAgane-puNyapApanA bhAvane ane potAne ( jJAnane ) ekameka karato hovAthI tene bannenA bhedasaMvedananI zakti asta thaI gaI che. rAgathI bhinna nirmaLa jJAnAnaMdasvabhAvI potAnI cIja che evuM bhedajJAna karavAnI enI zakti biDAI gaI che. eTale ke tene rAgamAM ektA thaI gaI che. paraMtu rAga cAhuM zubha ho ke azubha ho-te AkuLatA upajAvanAro duHkhasvarUpa ja che. ahIM zubharAganI pradhAnatAthI vAta che kemake zubhamAM dharma mAnIne ajJAnI anaMtakALathI duHkhI thaI rahyo che. bAhya tapazcaryAmAM je rAga che te AkuLatAno svAda che, du:kha che. te kAMI kharI tapazcaryA nathI. jemAM svabhAvanuM pratapana thaIne nirAkuLa AnaMdano svAda Ave tenuM nAma tapa che. zuddha caitanyasvarUpanuM bhAna na hoya ane mahinA-mahinAnA bahArathI upavAsa kare Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 72 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 to te kAMI tapa nathI. e to rAga che, apavAsa che. ekalA zubharAgamAM rokAI rahe e to apavAsa eTale mATho vAsa che, duHkhamAM vAsa che. AtmAnA AnaMdanA anubhava vinA arthAt samyagdarzana vinA jeTalo kriyAkAMDano rAga che te badho duHkharUpa che ane te pudgalano svAda che. ajJAnIne rAganI ektAbuddhi ADe rAgathI bhinna thavAnI bhedajJAnazakti saMkocAI gaI che. pote nirmaLa AnaMdasvarUpa bhagavAna zAyaka che ane rAga to duHkhasvarUpa che ema bene bhinna pADanArI bhedajJAnazakti anAdithI DhaMkAI gaI che. AtmA ane rAga eka che evI abhedaSTi ene thaI gaI che. bhagavAna AtmA jJAyaka tattva che ane zubhAzubha bhAva te puNya-pAparUpa Asrava tattva che. banne tattva bhinna bhinna che. eka tattva bIjA tattvarUpa nathI ema mAne to nava tattva siddha thAya. paraMtu ajJAnIne nava tattvone bhinna karavAnI zakti DhaMkAI gaI che. AsavathI jJAyakane bhinna pADavAnI enI zakti bIDAI gaI che kemake te jJAyakane ane Asravane ekarUpa kare che. juo, A muddAnI 2kamanI vAta cAle che. koI paMcamahAvrata pALe, hajAro rANIo choDI jaMgalamAM rahe paNa aMdara rAgathI bhinna potAnI cIja che enuM bhAna na kare to te mithyAdaSTi che. are bhAI! zubharAga karIne tuM anaMtavAra navamI traiveyaka gayo paNa anaMtakALamAM Aja paryaMta je visa che evo rAgano ja tane svAda Avyo che. je azubha rAga che teno svAda to tIvra mahAdu:khamaya che. paNa paMcamahAvratAdi je zubha-rAga che teno svAda paNa duHkhamaya ja che. arere! puNyapApanA bhAvamAM ekAkAra thaIne ajJAnI jIvo rokAI gayA che ane AnaMdakaMda saccidAnaMdasvarUpa prabhu aMtaramAM birAjamAna che te mULa 2kamane bhUlI gayA che! bhagavAna jinezvaradeva dharmasabhAmAM gaNadharo ane indronI upasthitimAM je vAta kahetA hatA te vAta saMto temanA ADatiyA thaIne jagata pAse jAhera kare che. kahe che-prabhu! tuM zAzvata AnaMdadhAma, trikALI sukhadhAma cho, ane A kSaNika rAgano rasa che te AkuLatAmaya, du:khamaya che. tane svaparanA svAdanI judAIno viveka nahi hovAthI arthAt bhedasaMvedanazakti biDAI gaI hovAthI tuM potAne (jJAnane) ane rAgane anAdithI ekameka karI jANe ane mAne che. prabhu! A teM zuM karyuM? nirAkuLa AnaMdano nAtha evo tuM rAganA-duHkhanA virasa svAdamAM kayAM rokAI gayo ? hai bhAI! rAganA kriyAkAMDathI mane dharma thaze evI mAnyatA choDI aMtardaSTi kara. paryAyabuddhi choDIne dravyadRSTi pragaTa kara. bhagavAna pUrNAnaMdano nAtha anaMtasunidhAna jJAyakasvarUpa prabhu aMtaraMgamAM sadA virAjamAna che. paraMtu ajJAnIe aMtardaSTi karI nahi tethI tene anAdithI ekalA rAgano svAda AvI rahyo che. are ! rAgano svAda besvAda che topaNa temAM aTakI gayelo te Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-97 ] [ 73 svaparane ekapaNe jANe che ane tethI 'huM krodha chuM' ityAdi Atmavikalpa kare che. tethI nirvikalpa, akRtrima, eka vijJAnanasvabhAvathI bhraSTa thayo thako vAraMvAra aneka zubhAzubha rAganA vikalparUpe pariNamato te kartA pratibhAse che. dveSamAM krodha ane mAna samAya che ane rAgamAM mAyA ane lobha AvI jAya che. potAnA caitanyasvarUpane bhUlIne rAgamAM tanmaya thAya tene AtmA prati dveSa-krodha che. je svabhAvaSTithI khAlI che ane zubharAganI daSTithI sahita che teNe potAne kaSAyarUpa karI dIdho che. svaparane ekapaNe mAnanAro te huM krodha chuM, mAna chuM, mAyA chuM, lobha chuM, deha chuM, rUpALo chuM, goro chuM, dhoLo chuM ityAdi 52 vastumAM Atmavikalpa kare che. ane tethI saccidAnaMdasvarUpa bhagavAna AtmAthI bhraSTa thayo thako te aneka vikalparUpe pariNamato te te vikalpano kartA thAya che. bhagavAna AtmA nirvikalpa, akRtrima, vijJAnaghanasvabhAvarUpa che. tathA rAgane potAno je mAne te nija nirvikalpa vijJAnaghanasvabhAvathI bhraSTa che. zubharAganA kriyAkAMDathI dharma thAya ema mAne te bhagavAna caitanyasvabhAvI AtmAthI bhraSTa che. dharma vastu bahu sUkSma che bhAI! ahA ! jainadarzanamAM samyagdarzana zuM che enI lokone khabara nathI. samyagdarzana vinA jJAna ane cAritra hotAM nathI. AtmA ane anAtmAnA bhedajJAna vinA samasta kriyAkAMDa arthahIna che, duHkhano AkuLatAno svAda upajAvanArA che. bhAI ! kriyAkAMDathI dharma thAya e mAnyatA have javA de ane svabhAvasanmukhatAno puruSArtha kara. are bhAI! janmamaraNano aMta lAvavAnI A vAta che. prazna:- kaLazaTIkAmAM (cothA kaLazamAM) to ema kahyuM che ke-'kALalabdhi vinA karoDa upAya jo karavAmAM Ave topaNa jIva samyaktvarUpa pariNamanane yogya nathI evo niyama che. AthI jANavuM ke samyaktvavastu yatnasAdhya nathI, sahajarUpa che.' uttara:- bhAI! tyAM kaLazaTIkAmAM kALalabdhinI mukhyatAthI vAta karI che. paNa eno artha zuM? eno artha e che ke svabhAvasanmukha thavAno puruSArtha kare ane svAnubhava pragaTa kare tyAre kALalabdhi pAkI evuM sAcuM jJAna thAya che. svabhAvanuM bhAna pragaTa thAya tyAre te samayanI kALalabdhinuM paNa jJAna yathArtha thAya che. bhAI! je svabhAva-sanmukhano puruSArtha kare tene kALalabdhi pAkI gaI che. zrI mokSamArgaprakAzakamAM paNa e ja kahyuM che ke 'je jIva zrI jinezvaranA upadeza anusAra puruSArthapUrvaka mokSano upAya kare che tene to kALalabdhi vA bhavitavya paNa thaI cUkayAM.' je puruSArtha vaDe mokSano upAya kare che tene to sarva kAraNo maLe che ane avazya mokSanI prApti thAya che evo nizcaya karavo.' zrImadda rAjacaMdre paNa kahyuM che ke' bhavasthiti Adi nAma laI, chaMdo Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 74 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 nahi AtmArtha.' khAlI kALalabdhi, kALalabdhi-ema dhAraNAnI vAta kare ene kALalabdhinuM sAcuM jJAna nathI. prazna:- bhagavAna kevaLIe dIThuM hoya tyAre samyagdarzana thaze e vAta zuM barAbara nathI? uttara:- bhagavAna kevaLIe dIThuM hoya tyAre samyagdarzana thaze ema tuM kahe che paNa eka samayamAM traNakALa traNalokane jANe evI kevaLajJAnanI paryAyano tane svIkAra che? jo kevaLajJAnanI sattAno svIkAra che to konI sanmukha thaI e svIkAra karyo che; dravyasvabhAvanI ke paryAyanI ? paryAya upara dRSTi karatAM tenI sattAno svIkAra thato nathI kemake vartamAna paryAya alpajJa che. teno svIkAra dravyasanmukha daSTi karatAM thAya che kemake dravyasvabhAva jJa-svabhAva sarvajJasvabhAvarUpa che. aho ! jJa-svabhAvI-kevaLajJAnasvabhAvI AtmA aMtaraMgamAM pratyakSa pragaTa che tenI sanmukha daSTi karatAM potAnA sarvajJasvabhAvanI pratIti sahita samyagdarzana pragaTa thAya che ane e ja apUrva puruSArtha che; ene ja kevaLajJAnanI sattAno yathArtha nirNaya thAya che. (para sanmukhatAthI kevaLajJAnanI sattAno samyaka nirNaya thato nathI). pravacanasAra gAthA 80mAM paNa ema ja kahyuM che ke "jo jANadi arahaMta dadhvattaguNattapanjayaQhiM so jANadi appANe moho khalu jAdi tassa laya' je arahaMtanAM dravya-guNa-paryAyane jANe che tenI pariNati potAnA zuddha dravyasvabhAvamAM -zasvabhAvamAM jhukI jAya che ane teno moha nAza pAme che arthAt te samyagdarzanane prApta thAya che. bhAI ! potAnA zuddha caitanyasvabhAvanI daSTipUrvaka ja kevaLajJAnanI sattAno samyaka nirNaya thAya che ane e ja samyak puruSArtha che. ahIM kahe che ke huM sarvajJasvabhAvI jJAtAdraSTA zuddha caitanyasvabhAvamaya AtmA chuM e vAtane ajJAnI bhUlI gayo che ane tethI potAnA vijJAnaghanasvabhAvathI bhraSTa thaIne vAraMvAra aneka vikalparUpe pariNamato thako te vikArano kartA pratibhAse che. A ajJAnInI vAta karI. have gulAMTa khAIne dravyadaSTi vaDe jeNe samyagdarzana pragaTa karyuM che evA jJAnInI vAta kare che ane jyAre AtmA jJAnI thAya tyAre, jJAnane lIdhe jJAnanI AdithI mAMDIne pRthaka pRthaka svAdanuM svAdana-anubhavana hovAthI (arthAt pudgalakarmanA ane potAnA svAdanuM-ekarUpe nahi paNa-bhinnabhinnapaNe anubhavana hovAthI), jenI bhedasaMvedanazakti UghaDI gaI che evo hoya che." pote Atmasanmukha puruSArtha karavAthI jJAnI thayo tyAre tene pRthaka pRthaka svAdanuM svAdana hoya che. karma mArga Apyo mATe jJAnI thayo che ema nathI. potAnA zuddha Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-97 ] [ 75 caitanyasvabhAvanI sanmukhatAno puruSArtha karIne jJAnI thayo che. A pramANe AtmajJAna pragaTa thatAM jJAnane lIdhe jJAnanI AdithI dharmIne svabhAvanA AnaMdanA svAdanuM ane rAganA kaSAyelA svAdanuM pRthaka pRthak eTale bhinnabhinna vadana hoya che. svarUpanuM saMvedana thatAM samyagdarzana pragaTa thAya che. evo samakitI jJAnI che. te jJAnI jJAnane lIdhe vikAranA virasa svAdano ane caitanyanA AnaMdanA svAdano pRthaka pRthaka anubhava kare che, kemake tene bhedasaMvedanazakti UghaDI gaI che. koI ema kahe ke jJAnIne duHkhanuM vedana che ja nahi to te vAta barAbara nathI. (bhUmikA anusAra) jJAnIne jJAnanuM-AnaMdanuM vedana che ane rAganuM-duHkhanuM paNa vedana che. jeTalo rAga che teTaluM duHkhanuM vedana che. bannenuM pRthaka pRthaka vedanA hoya che, ekarUpa nahi. dravyAnuyogamAM adhyAtmatattvanI mukhyatAthI nirUpaNa hoya che. jyAM daSTinA viSayanuM nirUpaNa hoya tyAM jJAnIne AnaMdanuM vedana che ema kaheluM hoya che. tyAM rAga gauNa che. paraMtu jyAM jJAnanI pradhAnatAthI vAta hoya tyAM ema kahe ke jJAnIne jJAnanuM-AnaMdanuM ane rAganuM pRthaka pRthaka vadana hoya che. -juo, kevaLIne ekalA jJAna ane AnaMdanuM vadana hoya che, -mithyASTi ajJAnIne ekalA rAga ane duHkhanuM vadana hoya che, -ane samakitI jJAnIne jJAnano ane rAgano bhinna bhinna svAda hoya che. jyArathI samyagdarzana-jJAna thayAM tyArathI jJAnI svarUpasaMvedanathI prApta AnaMdano svAda ane paryAyamAM je alpa rAga che teno svAda pRthaka pRthaka anubhave che. eka samayamAM bano bhinna bhinna svAda jJAnI anubhave che. ahAhA....! jyAM sudhI pUrNa vItarAgatA ane pUrNa AnaMdanI prApti na thAya tyAM sudhI vItarAga pariNatithI prApta AnaMdanI sAthe jeTalo rAga che teTalA duHkhanuM paNa bhinnapaNe jJAnIne anubhavana hoya che. jJAnIne ekalA AnaMdano ja svAda hoya che ema nathI. jJAnIne sukha ane duHkha banneno pRthaka pRthaka svAda hoya che. bhAI ! A vItarAgano mArga che. emAM kalpanAnI vAta na cAle. nyAlacaMdabhAI sogAnIjIe zubhabhAvano svAda bhaTTI samAna kahyo che. cothA guNasthAne samakitIne mithyAtva ane anaMtAnubaMdhIno abhAva thayo eTalo AnaMda che ane traNa kapAya je bAkI che eTaluM duHkha paNa che. banneno svAda ene pRthaka pRthaka hoya che. tevI rIte paMcama guNasthAnavALAne jeTalI vItarAga pariNati thaI che teTalo jJAnano sukharUpa ane AnaMdarUpa svAda che ane te ja samaye je be kapAya vidyamAna che teTalo rAgano duHkharUpa svAda che. bannenuM bhinna bhinna anubhavana hoya che. eka samayamAM zAnti paNa vede che ane jeTalo rAga bAkI che teTaluM du:kha paNa pRthakapaNe vede che. aho ! vItarAgano mArga khUba gaMbhIra che! Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 76 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 bhagavAna kuMdakuMdAcAryadave paMcama ArAmAM tIrthakara jevuM kAma karyuM che. ane amRtacaMdrAcAryadave emanA gaNadhara jevuM kAma karyuM che. mULa gAthAsUtronAM gaMbhIra rahasyo TIkA dvArA khullA karyA che. kahe che-dharmIne jJAna ane rAganuM pRthaka pRthaka anubhavana hovAthI, jenI bhedasaMvedanazakti UghaDI gaI che evo hoya che. jJAnanuM vedanA ane rAganuM vedana e banneno bheda-viveka karavAnI zakti jJAnIne pragaTa thaI gaI che. ahAhA...! A TIkA to dekho ! amRtacaMdra ekalAM amRta vahevaDAvyAM che! rAgano svAda du:kharUpa hoya che ane svarUpasaMvedana vaDe prApta jJAnano svAda sukharUpa hoya che-ema benA svAdane bhinna karavAnI bhedasaMvedanazakti jene khIlI gaI che evo jJAnI hoya che. ahAhA...! digaMbara saMtoe jagatane zuM nyAla karI dIdhuM che! are bhAI ! A vAtane sAMbhaLavAmAM paNa UMcA puNya baMdhAI jAya che. AvI parama satya vAta dhIrajathI vAraMvAra satsamAgama sAMbhaLe to zubhabhAvanA nimitte tene UMcAM puNya baMdhAya che jenA phaLarUpe bAhya lakSmI Adi vaibhava prApta thAya che. prazna:- Apa A jAduI lAkaDI pheravo cho tenAthI paisA vagere sAmagrI maLe che ema loko kahe che e zuM sAcuM che? uttara:- nA; lAkaDIthI kAMI maLatuM nathI. vItarAgadevanI A parama satya vANI che te sAMbhaLanArane zubhabhAvathI UMcAM puNya baMdhAI jAya che. vaLI koI pUrvanAM pApakarma saMkramita thaIne A bhavamAM udayane prApta thaI jAya to puNyanA nimitte anukULa bAhya sAmagrI saheje maLI jAya che. bAkI IlamanI lakaDI-bakaDI evuM kAMI ahIM che nahi. ekavAra AvI eka lAkaDI corAI gaI hatI. e lAkaDImAM zuM mAla che? mAla to bhagavAna AtmA zuddha cidAnaMdamaya vastumAM che. e paramAnaMdanA nAtha prabhu AtmAnI A parama satya vAta kAne paDatAM puNyAnubaMdhI puNya baMdhAI jAya che. tenA phaLamAM lakSmI Adi bAhya vaibhava maLe che, paNa te koI cIja nathI. ahAhA..rAgathI bhinna paDIne AtmAnA svAnubhavamaMDita AnaMdano anubhava karavo e cIja che. aho! kuMdakuMdAcAryadevanI kathanapaddhati alokika che. kavivara vRMdAvanajIe to kahyuM che ke""zuddha-buddhi-vRddhidA prasiddha-riddhi-siddhidA, huye na hai, na hogi , muniMda kuMdakaMdase '' kuMdakuMdAcAryadava sAkSAt sadehe bhagavAna pAse videhakSetramAM gayA hatA. zrutakevaLIo sAthe carcA karI hatI. bhagavAnanI vANI savAre, bapore, sAMje cha cha ghaDI nIkaLe tenuM zravaNa karyuM hatuM. pachI bhAratamAM padhArIne pAMca paramAgamonI racanA karI che. teo videhamAM gayA hatA e satya vAta che. emAM paMcamAtra paNa zaMkAne sthAna nathI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-97 ] [ 77 jJAnIne bhedasaMvedananI zakti UghaDI gaI che; tethI te jANe che ke 'anAdinidhana, niraMtara svAdamAM Avato, samasta anya rasathI vilakSaNa (bhinna ), atyaMta madhura je caitanya2sa te ja eka jeno rasa che evo A AtmA che ane kaSAyo tenAthI bhinna rasavALA (kaSAyalAbesvAda ) che; temanI sAthe je ekapaNAno vikalpa karavo te ajJAnathI che.'' bhagavAna AtmA AnaMdarasakaMda che. tenAM pratIti ane jJAna thatAM zaktirUpa je AnaMda aMdara che teno aMza vyakta thAya che ane AnaMdano anubhava thAya che. te dharmIne AtmAnA AnaMdano anubhava ane rAganA kalezano anubhava banne ekasAthe pRthak pRthak che. AtmAno caitanyarasa rAganA rasathI vilakSaNa che ema te jANe che. dharmIne rAgano svAda ane potAno svAda bene bhinna karavAnI bhevijJAnanI zakti pragaTI hoya che. jyAre ajJAnI rAgano svAda ane potAnI paryAyano svAda ekameka mAne che. agiyAra aMga ane navapUrvanA jJAnanI labdhi pragaTI hoya, paNa jyAM sudhI rAgano svAda ane potAno svAda-e banneno svAda eka bhAse tyAM sudhI te mithyAdaSTi che. jyArathI jJAna pragaTa thAya che tyArathI AnaMdano svAda Ave che. samitIne badhA guNanI eka samayamAM aMze nirmaLa paryAya pragaTa thAya che. zrImade kahyuM che ke 'sarvaguNAMza te samati.' mokSamArgaprakAzakamAM rahasyapUrNaciThThImAM kahyuM che ke- 'cothA guNasthAnavartI AtmAne jJAnAdi guNo ekadeza pragaTa thayA che.'' AtmAne saMkhyAe anaMta guNa che. te badhA guNonI zuddha paryAya pragaTa thAya che. sarvaguNono aMza pragaTa vedanamAM Ave tenuM nAma samyagdarzana che. rahasyapUrNaciThThImAM Ave che ke-'vaLI bhAIzrI! tame traNa daSTAMta lakhyA athavA daSTAMta dvArA prazna lakhyA, paNa daSTAMta sarvAMga maLatAM Ave nahi. daSTAMta che te eka prayojana darzAve che. ahIM bIjano caMdra, jaLabiMdu, agniNa e dRSTAMta to ekadeza che ane pUrNimAno caMdra, mahAsAgara tathA agnikuMDa e sarvadeza che; e ja pramANe cothA guNasthAnavartI AtmAne jJAnAdi guNo ekadeza pragaTa thayA che tenI tathA teramA guNasthAnavartI AtmAne jJAnAdi guNo sarvadezarUpa pragaTa thayA che tenI eka ja jAti che. (ema samajavuM ). '' thoDA pradeza sarvathA nirmaLa thaI jAya ema nahi paraMtu sarva pradezamAM eka aMza nirmaLa thAya che. cothA guNasthAnamAM jJAnAdi guNo ekadeza pragaTa thaI jAya che ane temA guNasthAne sarvadezarUpa pragaTa thaI jAya che. AtmAmAM anaMta guNo che. samyagdarzana thatAM tenI pratIti thaI tyAM jeTalA guNa che te badhAno eka aMza paryAyamAM pragaTa anubhavamAM Ave che. tethI te jANe che ke-'anAdinidhana, niraMtara svAdamAM Avato samasta anyarasathI vilakSaNa, atyaMta madhura je caitanyarasa te ja eka jaino rasa che Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 78 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 evo A AtmA che ane kapAyo tenAthI bhinna rasavALA che; temanI sAthe je ekapaNAno vikalpa karavo te ajJAnathI che.' anAdinidhana niraMtara svAdamAM Avato caitanyarasa samasta anyarasathI vilakSaNa che. ahIM A paryAyanI vAta che hoM. AtmA prabhu AnaMdano rasakaMda che. tenI sanmukhatA karavAthI samyagdarzana, samyajJAna pragaTa thAya che. te samakitIne bhedajJAnanI zakti pragaTI gaI che tethI te rAgano svAda ane potAno svAda bhinna bhinna jANe che. ahIM to svAdanI mukhyatAthI vAta karI che. bAkI to cothA guNasthAne AtmAmAM je anaMta guNo che te badhA guNonI eka samayanI paryAyamAM eka aMza pragaTa thAya che. mArga Avo che, paNa ruce nahi eTale keTalAkane ema lAge ke A vaLI navo paMtha nIkaLyo ! paNa A navo paMtha nathI. bApu! bhagavAna sarvajJadevanI paraMparAthI cAlyo Avato A ja eka mArga che. kahe che-caitanyarasa, anyarasathI vilakSaNa evo atyaMta madhura rasa, amRtamaya rasa che. anubhavamAM svAdanI mukhyatA che. zrI dIpacaMdajIno "anubhava prakAza" nAmano graMtha che. tyAM paNa anubhavanA svAdanI vAta karI che. svarUpanuM satyajJAna -samyajJAna pragaTa thAya tene potAnA caitanyanA AnaMdano svAda pratyakSa bhAse che. ahAhA...! Avo madhura caitanyarasa e eka ja jeno rasa che evo AtmA che-ema jJAnI jANe che. jJAna vizeSa hoya ke na hoya, tenI sAthe saMbaMdha nathI. paNa AtmAno anubhava thatAM AnaMdano svAda Ave e mukhya cIja che. banArasIdAse kahyuM che ne ke "rasa svAdata sukha Upajai, anubhava tAko nAma.' are bhAI ! AvA AnaMdanA svAda pAse indranAM indrAsana ane bhoga ane cakravartIno vaibhava saDalA ghAsanA taraNA jevA bhAse che. samakitI indrane indrANInA bhoga saDelA maDadA jevA bhAse che. jJAnIne rAga Ave che paNa emAM ene duHkhano svAda pratIta thAya che. jJAnIne viSayavAsanAno je rAga Ave che te kALA nAga jevo dekhAya che. ajJAnIne jemAM sukha bhAse che te viSayabhogo jJAnIne roga jevA bhAse che. samyajJAna kone kahevAya bhAI ? e kAMI bahAranI paMDitAIthI maLe evI cIja nathI. ahAhA....! atyaMta madhura rasa te eka ja jeno rasa che evo AtmA che ane kaSAyono tenAthI bhinna kapAyalo svAda che-ema jJAnIne bhAse che. zubhAzubha rAgano AkuLatAmaya svAda che. caitanyarasathI eno rasa bhinna besvAda-virasa che. sogAnIjIne lakhyuM che ke zubharAga to dhadhaktI bhaTTI samAna lAge che. are! koIne A vAta ThIka na paDe to zuM thAya ? ahIM to cokakhe-cokakhI vAta che ke zubhabhAva ho ke azubhabhAva ho-e badho kaSAyalo kaluSita rasa che. bhAI ! eka sekanDano dharma pragaTe e paNa koI alaukika cIja che. ahA ! jenI pUrve kadIya sUjha paDI nathI, jenuM pUrve kadIya jJAna thayuM nathI evI A apUrva vAta che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-97 ] [ 79 pUrve sAMbhaLavA maLyuM paNa svabhAva tarapha daSTi kadI karI nahi! rAganI sAthe ekatva mAnI vikalpa karyA, paNa e to ajJAna che. atyaMta madhurarasa, caitanyarasa te potAnI cIja che tenI sAthe rAganA kaluSita bhAvanuM ekatva karavuM te ajJAna che ema jJAnI jANe che. juo, sarvajJa paramAtmA arahaMtadevane jJAnanI dazA paripUrNa khIlI gaI che. teo eka samayanI jJAnanI avasthA je kevaLajJAna te vaDa traNakALa traNalokane yugapa jANe che ema kahevuM e asadabhUta vyavahAranaya che, kemake bhagavAnane je jJAna pragaTa thayuM te potAthI pragaTa thayuM che, lokAlokathI nahi. e rIte bhagavAnane darzana, sukha, vIrya ityAdi anaMta catuSTaya pragaTa thaI gayA che. zaktirUpe to anaMta catuSTaya sarva jIvomAM che. paraMtu zaktinI paripUrNa vyakti paryAyamAM jene thAya te sarvajJa che; tathA zaktinI paryAyamAM ekadeza vyakti thAya enuM nAma samyagdarzana che. samyagdarzana thatAM samakitIne anaMtaguNono aMza paryAyamAM vyakta thAya che. temAM AnaMdanuM vedana mukhya che enI ahIM vAta che. samyagdaSTine paramAMthI sukhabuddhi UDI gaI che. indranA indrAsanamAM ke cakravartInA bAhya vaibhavamAM samakitIne sukhabuddhi nathI. cakravartIne 96OOO rANIo hoya che. temAM tenI je paTTarANI che tenI eka hajAra devI sevA kare che. tenA prati kamajorIthI viSayano rAga Ave che paNa samakitIne te kALakUTa jhera samAna bhAse che. ahAhA...! nija caitanyarasanA AnaMdanA amRtamaya svAdanI pAse jJAnIne rAgano svAda jhera jevo bhAse che. potAnA AnaMdanA svAda sAthe rAganA svAdanA ekatvano vikalpa karavo e ajJAnathI che ema jJAnI yathArtha jANe che. jema maNa dudhapAkamAM jheranI eka jhINI kaNI paDI jAya to badho dudhapAka jhera thaI jAya. emAMthI mIThA dUdhano svAda na Ave paNa jherano svAda Ave. tema AtmA AnaMdano nAtha nityAnaMdasvarUpa caitanya prabhu che. tenA AnaMdanA pariNAma sAthe rAganuM thoDuM jhera paDe to AnaMdanuM ulaTuM pariNamana thaI jAya. emAMthI AnaMdano svAda na Ave paNa rAgano kapAyalo kaluSita svAda ja Ave. paraMtu dharmI to ema jANe che ke atyaMta madhura amRtamaya AnaMdano rasa te mAro rasa che ane rAgano kaluSita rasa te mArI cIja nathI, e to pudgalano rasa che. dharmI jJAnanA svAdathI rAgano svAda bhinna pADI de che. te jANe che ke potAnA jJAnanA-caitanyanA svAdanI sAthe rAganA svAdanA ekapaNAno vikalpa karavo te ajJAna che. aho! A vItarAgano mArga e zUrAno mArga che. kahyuM che ne ke "prabhuno mAraga che zUrAno, nahi kAyaranuM kAma jo ne.' ahAhA...! potAnA zuddha caitanyasvabhAvanI samIpa jaIne bheTo karatAM atIndriya AnaMdano svAda Ave evo paramAtmA prabhu pote che. AvA zuddha cidAnaMdarasano AsvAdI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 80 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 dharmI jANe che ke AnaMdanI sAthe rAgane bheLavavo, bannenA ekapaNAno vikalpa karavo te ajJAnathI che. A rIte parane ane potAne bhinna jANe che. dharmI jIva svaparane bhinna jANe che; rAgane ane jJAnane bhinna jANe che. have kahe che-"tethI akRtrima (nitya), eka jJAna ja huM chuM paraMtu kRtrima (anitya), aneka je krodhAdika te huM nathI ema jANato thako "huM krodha chuM' ityAdi Atmavikalpa jarApaNa karato nathI; tethI samasta knatvane choDI de che." A zubhAzubha rAga che te kRtrima, anitya ane duHkharUpa che ane huM to akRtrima, nahi karAyelI evI trikALI sattvarUpa nitya cIja chuM, ahAhA.eka jJAna ja huM chuM. A palaTatI paryAya te huM nahi ema jJAnI jANe che. huM to akRtrima trikALI dhruva eka jJAyaka tattva che. A jJAnanA je bheda paDe te mArI cIja nathI. AvA zuddha jJAyakarUpa paramAtmAne aMtaraMgamAM anubhave tenuM nAma dharma che. | sarvajJadeva arihaMta paramAtmAnuM A kathana che. te anAdithI AcAryo kahetA AvyA che. bhAI ! tane khabara nathI eTale navuM lAge che paNa A navuM nathI. A to asalI purANI cAlI AvatI vAta che. kahe che-akRtrima eka jJAna ja huM chuM ane kRtrima krodha, mAna, mAyA, lobha, puNya, pApa AdinA anekarUpa vikalpa te huM nathI ema dharmI jANe che. A pramANe jANato jJAnI huM krodha chuM, mAna chuM, mAyA chuM, lobha chuM ityAdi kiMcitmAtra vikalpa karatA nathI, tethI samasta phtatvane choDI de che. rAgAdi je vikalpa thAya teno huM jANanAra mAtra chuM, kartA nahi-ema sakala dghatvane choDI de che. have kahe che-"tethI sadAya udAsIna avasthAvALo thayo thako mAtra jANyA ja kare che; ane tethI nirvikalpa, akRtrima, eka vijJAnaghana thayo thako atyaMta akartA pratibhAse che.' parano kartA ajJAnathI che ema jANe te rAgane choDI de che. rAgathI bhinna nija caiitanyasvarUpanuM bhAna thatAM samasta knatvane choDI de che. tethI sadAya udAsIna avasthAvALo thayo thako mAtra jANyA ja kare che. ahAhA..jJAtAdraSTA raheto thako dayA, dAna Adi vikalpano jJAnI kartA thato nathI. huM dayA karuM chuM, huM dAna karuM chuM ema dayA, dAnanA vikalpano te kartA thato nathI. mAtra je alpa kaSAya che tene te jANyA ja kare che ane svarUpasthiratA vadhArIne teno paNa abhAva karI de che. ahAhA..! AnuM nAma samyagdarzana ane dharma che. gharabAra, kuTuMba, bairAM-chokarAM e badhAM potAnAM che ema mAnIne ajJAnI cophera gherAI gayo che. are bhAI ! koI jIva kayAMyathIya Avyo ane koI kayAMyathI Avyo. temane ekabIjA sAthe kharekhara kAMI saMbaMdha nathI. patnIno jIva Avyo hoya tiryaMcamAMthI ane patino jIva Avyo hoya svargathI. be thaI gayA bhegA tyAM mAne ke mArI patnI" Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-97 ] [ 81 ane "mAro pati." are! dhULeya tAruM nathI. badhA jyAM bhinna bhinna che tyAM ene ane tAre zuM saMbaMdha ? jema eka jhADa upara sAMje paMkhI meLo bharAya ane savAra paDatAM sau potapotAnA mArge cAlyA jAya che tema eka kuTuMbamAM badhAM bhegAM thaI jAya paNa vAstavamAM koI koInuM kAMI nathI. kayAMyathI AvyA ane kayAMya potAnA mArge judA judA cAlyA jaze. ahIM kahe che ke paryAyamAM je rAga thAya e paNa tArI koI cIja nathI to mAro putra, mArI patnI, mArA pitA-AvI vAta tuM kayAMthI lAvyo? A zubhAzubha rAga te puNya-pApa tattva che, Asrava tattva che ane tuM bhagavAna jJAyaka tattva cho. prabhu! A rAgathI tAre kAMI saMbaMdha nathI to putra, parivAra Adi para sAthe tAre saMbaMdha kayAMthI Avyo? AcAryadava kahe che ke-dharmI jIva udAsIna avasthAvALo thayo thako mAtra jANanAra ja che. bAramI gAthAmAM kahyuM che ke te kALe vyavahAranaya jANelo prayojanavAna che. ahAhA...! A zAstranI racanA to dekho! Ane siddhAMta kahevAya. eka ThekANe kAMIka, bIje ThekANe bIjAM kahe te siddhAMta na kahevAya. bAramI gAthAmAM kahyuM che ke samyagdaSTine je rAga Ave che, te kALe jANelo prayojanavAna che. parijJAyamAnastItve prayoganavAna ema tyAM TIkAmAM zabdo paDelA che. rAga-vyavahAra te kALe jANelo prayojanavAna che, paraMtu te AdaraNIya nathI. pUrNa vItarAgatA na thAya tyAM sudhI sAdhakadazAmAM vyavahAra-rAga hoya che kharo, paNa te jANelo prayojanavAna che. ahIM paNa kahyuM che ke mAtra jANyA ja kare che. paMcAstikAyamAM (gAthA 136mAM) ema kahyuM che ke asthAnano tIvra rAgajvara choDavA mATe jJAnIne zubharAga Ave che. jJAnIne koI azubha rAga paNa Ave paNa jJAnI tene jANe ja che, rAga mAro che ema mAnato nathI. ane tethI nirvikalpa, akRtrima, eka vijJAnaghana thayo thako atyaMta akartA pratibhAse che. paryAyanI ahIM vAta che. dravya to nirvikalpa vijJAnaghana che ja. ahAhA...! AvA dravyanI daSTi jene thaI che te samyagdaSTi rAgano atyaMta akartA pratibhAse * gAthA 97 : bhAvArtha uparanuM pravacana * je paradravyanA ane paradravyanA bhAvonA dbhUtvane ajJAna jANe te pote kartA zA mATe bane? ajJAnI rahevuM hoya to paradravyano kartA bane! mATe jJAna thayA pachI paradravyanuM kartApaNuM rahetuM nathI.' jJAna thayA pachI jJAnI vyavahArano je rAga Ave te rAgano kartA thato nathI. jJAnI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 82 ] | [ pravacana ratnAkara bhAga-5 vyavahAraratnatrayano kartA thato nathI A pheMsalo Apyo. A kArakhAnAnI vyavasthA karavI ane paranAM kAma karavAM e vAta to kyAMya dUra rahI gaI ! jJAnI rAgano ane paradravyano kartA nathI. have A ja arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che: * kaLaza pa7 : zlokArtha uparanuM pravacana * vita' nizcayathI "svayaM jJAna bhavana pi' svayaM jJAnasvarUpa hovA chatAM-zuM kahe che? bhagavAna AtmA svayaM traNa lokano jANanAra dekhanAra che, jagatanI koI cIjano kartA nathI. AvuM ja tenuM svarUpa che. ahAhA...! maMdira upara jema sonAno kaLaza caDhAve tema A gAthAnI TIkA upara A kaLaza caDhAvyo che. ahA ! keTa-keTaluM spaSTa karyuM che! jaMgalamAM vasanArA digaMbara munivarane kaNAbuddhino vikalpa Avyo ane A zAstra racAI gayAM. jagatanA prANIone duHkhI-pIDita dekhIne jJAnI anukaMpA karavA jatA nathI paNa ene aMtaramAM ema thAya che ke-are! A saMsAramAM prANIo nija caitanyasvarUpane oLakhyA vinA janma-maraNa karatA thakA bicArA duHkhI che! paMcAstikAyanI gAthA 137mAM anukaMpAnA svarUpanuM kathana karyuM che tyAM kahyuM che ke- "jJAnInI anukaMpA to nIcalI bhUmikAomAM viharatAM (-pote nIcenAM guNasthAnomAM vartato hoya tyAre), janmArNavamAM nimagna jagatanA avalokanathI (arthAt saMsArasAgaramAM DUbelA jagatane dekhavAthI) manamAM jarA kheda thavo te che.' jJAnIne haju rAga che tethI heyabuddhie evo rAga Ave che. tyAM paMcAstikAya gAthA 136 mAM kahyuM che ke-"A (prazastarAga) kharekhara, je sthULalakSyavALo hovAthI kevaLa bhakti-pradhAna che evA ajJAnIne hoya che; uparanI bhUmikAmAM (-uparanA guNasthAnomAM) sthiti prApta na karI hoya tyAre, asthAnano rAga aTakAvavA arthe athavA tIvra rAgajvara huThAvavA artha, kadAcit jJAnIne paNa hoya che.'' prazastarAga kadAcit jJAnIne paNa hoya che eTale pariNamananI apekSAthI rAga che paNa jJAnIne rAgamAM upAdeyabuddhi, kartavyabuddhi hotI nathI tethI te rAganA kartA thatA nathI. ajJAnIne bhakti, anukaMpA Adi rAgamAM upAdeyabuddhi, kartavyabuddhi hoya che. te prANIone duHkhI-pIDita dekhIne temane huM Ama sukhI karI dauM ane Ama jIvADI dauM-ema aneka prakAre vikalpa karato thako vikalpano kartA thAya che. A meM paranI dayA karI te ThIka karyuM, tethI mane dharma thayo ema ajJAnIne parama kartA buddhi ane rAgamAM dharmabuddhi hoya che tethI te kartA thAya che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-97 ] [ 83 ahIM kahe che-AtmA svayaM jJAnasvarUpa hovA chatAM "ajJAnata: tu' ajJAnane lIdhe ya:' je jIva, "satRNacavaIRvArI' ghAsa sAthe bheLaseLa suMdara AhArane khAnArA hAthI Adi tiryaMcanI mAphaka 'khyate' rAga kare che (rAgano ane potAno bheLaseLa svAda le che ) sa' te "vIsumadhurIsnarasAtigRddhiyA' dahIM-khAMDanA arthAt zikhaMDanA khATA-mIThA rasanI ati lolupatAthI "sAtama pIvA' zikhaMDane pItAM chatAM " tuma to rUva nUnama' pote gAyanA dUdhane pIe che evuM mAnanAra puruSanA jevo che. hAthIne ghAsa ane curamAnA lADavA bhegA karIne khAvA Apo to te bannene eka mAnIne khAI jAya che. beunA svAdano bheda che evo tene viveka hoto nathI. vaLI koI rasano lolupI atyaMta lolupatAne kAraNe zikhaMDa pItAM chatAM huM gAyanuM dUdha pIuM chuM ema mAnavA lAge che. samayasAra nATakamAM daSTAMta ApyuM che ke dArUno nazo jene caDhayo che evA dArUDiyAne zikhaMDa pIvaDAvavAmAM AvatAM nazAnA kAraNe svAda nahi parakhI zakavAthI pote dUdha pI rahyo che ema kahe che. tema mohadArUnA pAnathI je nazAmAM che tevA ajJAnIne rAgano (kaluSita) svAda ane potAno (AnaMdarUpa) svAda bhinna che ema bhAna nathI. tethI rAgano ane potAno bheLaseLa svAda le che. rAganA svAdane ja te potAno svAda mAne che. * kaLaza pa7 : bhAvArtha uparanuM pravacana * jema hAthIne ghAsanA ane suMdara AhAranA bhinna svAdanuM bhAna nathI tema ajJAnIne pudgalakarmanA ane potAnA bhinna svAdanuM bhAna nathI; tethI te ekAkArapaNe rAgAdimAM varte che. jema zikhaMDano vRddhI mANasa, svAdabheda nahi pArakhatAM, zikhaMDanA svAdane mAtra dUdhano svAda jANe tema ajJAnI jIva svaparanA bheLaseLa svAdane potAno svAda jANe che.' ajJAnIne potAnA ane pudgalakarmanA bhinna svAdanuM bhAna nathI. ahIM pudgala-karmano artha rAga thAya che. dayA, dAna vrata, bhakti Adino rAga kharekhara pudgala ja che. teno svAda ane potAno svAda bhinna che evuM ajJAnIne bhAna nathI. rAgano svAda ane AtmAno svAdae bene ajJAnI judA pADI zakto nathI. are ! A manuSyabhavanAM TUkAM AyuSya pUrAM karIne jIva corAsInA avatAramAM kayAMya cAlyo jaze. trasanI sthiti to mAtra be hajAra sAgaranI che. be indriyathI paMcendriya sudhInA bhava karavAnI sthiti be hajAra sAgaranI che. are bhAI! jo bhedajJAna pragaTa na karyuM to te sthiti pUrI thatAM jIva nigodamAM jaze ! nigodavAsa to anaMtakALa ane apAra duHkhathI bharelo che. huM bhAI ! vicAra kara. jema zikhaMDanA rasalolupIne zikhaMDamAM khATA-mIThA svAdano bheda bhAsato nathI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 84 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 tema ajJAnIne rAgano svAda ane potAno svAda-be bhinna che ema svAdabheda bhAsato nathI. ahA ! AvI vItarAganI vANI A kALe durlabha che. je vItarAganI vANI sAMbhaLavA jAtIya vaira bhUlIne ati vinayabhAvathI siMha, vAgha, bakarAM, hAthI, bilADI, uMdara Adi prANIo bhagavAnanA samosaraNamAM doDayAM Ave che ane pAse besIne khUba jijJAsAthI sAMbhaLe che te vANI mahA maMgaLarUpa che. jenA bhAgya hoya tenA kAne paDe ema che. ahIM kahe che ke rAgano svAda ane potAno svAda-banne bhinna che ema svAdabhedanuM ajJAnIne bhAna nathI tethI te zubhAzubhabhAvanA kaluSita svAdane potAno svAda mAne che. tethI te rAgamAM ekAkArarUpa pravarte che. rAgathI bhinna pote jJAtApaNe rAgano jANanAra ja che evuM ajJAnI jANato nathI eTale rAgAdi bhAvamAM te ekAkAra thaI jAya che. ajJAnIne bhakti AdinI mukhyatA hoya che tethI te bhakti AdinA rAgamAM ekAkAra thaI jAya che. jJAnIne bhakti Adino rAga Ave che paNa jJAnI temAM ekAkAra nathI. jJAna ane rAganA svAdabhedano jene viveka pragaTa thayo che te jJAnI svAvalaMbane dharmane sAdhe che. kahyuM che ne "dharma vADIe na nipaje, dharma hATe nA vecAya; dharma viveke nipaje, jo karIe to thAya.'' ahIM viveka eTale bhedajJAna artha thAya che. paranI dayA pALavI e viveka nathI; paNa bhagavAna AtmA zubharAganA vikalpathI bhinna jJAyaka caitanyamaya prabhu che evuM bhedajJAna karavuM te viveka che. zarIranI game te avasthA thAya, baraphanI jema lohI jAmI jAya, zvAsa rUMdhAI jAya, aMdara muMjhavaNa thAya, ane deha chUTI jAya evI avasthAmAM paNa jJAnI rAgAdibhAva sAthe ekAkAra thatA nathI. A viveka-bhedajJAna che! bhagavAna AtmA AnaMdarasathI, caitanyarasathI bharelo prabhu che. tene dRSTimAM letAM aMdarathI AnaMdanAM jharaNAM jhare evI potAnI cIja che; paraMtu zraddhA nathI tethI ajJAnI jIva svaparanA bheLaseLa svAdane potAno svAda jANe che. ajJAnathI ja jIvo kartA thAya che evA arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che: * kaLaza 58: zlokArtha uparanuM pravacana * jJAnota' ajJAnane lIdhe "mRtRfchA chai nadhiyA' mRgajaLamAM jaLanI buddhi thavAthI mR: pAtuM ghAvatti' haraNo tene pIvA doDe che. khArIlI jamInamAM sUryanA kiraNa paDe to jaLa jevuM dekhAya che. mRgalA doDatA doDatA jaLanI AzAe tyAM jAya ane jaIne jue to tyAM kAMI na hoya. jaLa kayAM hatuM te maLe? tema ajJAnI jIva Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-97 ] [ 85 strImAM, makAnamAM, paisAmAM sukha che ema bhramathI mAnI para vastunI AzAe doDadhAma karI mUke che. paisA raLavA mATe kuTuMbane choDI paradeza jAya, tyAM ekalo rahe. Ama atizaya lobhAtura jeo paisA meLavavA bahAra doDI doDIne jAya che te badhA mRgalA jevA che. kahyuM che ne kemanuSya paNa mRgAkSaranti" manuSyanA dehamAM teo mRganI jema bhaTake che. potAne bhUlIne paramAM sukhabuddhi kare te haraNiyA jevA ja che, teo saMsAramAM bhaTake ja che. sukha kAje bahAra paradezamAM jAya paNa bhAI ! sukha bahAramAM kyAMya nathI. kasturI mRganI nAbhimAM kastUrI hoya che. pavananA jhakore sugaMdha prasare tyAM sugaMdha bahArathI Ave che tema te mRga mAne che. ene khabara nathI ke enI nAbhimAM kastUrI bharI che tyAMthI sugaMdha Ave che. tethI te jaMgalamAM doDAdoDa karI thAkIne paDe che ane mahA kaSTane prApta thAya che. tema AtmAnA aMtasvabhAvamAM sukha bharyuM che. ajJAnIne enI khabara nathI tethI bAhya anukULa sAmagrImAMthI sukha levA tenA bhaNI doTa mUke che. paNa sukha to maLatuM nathI, mAtra janma-maraNanA kaSTane prApta thAya che. paramAM sukha che evuM te mAne che te ajJAnanA kAraNe che. potAnA saccidAnaMdasvarUpane choDIne, mRgajaLa samAna rAgamAM sukhabuddhi kare che te ajJAnathI che. AtmAno atIndriya AnaMdano rasa ane rAgano du:kharUpa rasa e beno bheda na jANatAM rAganA rasano ati kaluSita svAda anAdithI laI rahyo che te ajJAnanA kAraNe che. vaLI, "majJAnAta' ajJAnane lIdhe "tamasi bhuna TdhyAsena' aMdhakAramAM paDelI doraDImAM sarpano adhyAsa thavAthI "nanA: dravatti' loko bhAgI jAya che. juo, che to doraDI ja; paNa aMdhArAmAM nahi jaNAvAthI sarpa che ema bhaya pAmI loko dUra bhAgI jAya che. tema mAnaMdamaya parama sukhasvarUpa padArtha che. jarA zAMta thaI svasammukha thAya to atIndriya AnaMda prApta thAya tema che. paraMtu anAdithI je A viSayasukha che te paNa kadAca nAza pAmaze evA bhayathI ajJAnane lIdhe saMsArI jIva potAnA AtmAthI dUra ne dUra bhAge che. re ajJAna! ' ane (tevI rIte) "majJAnAta' ajJAnane lIdhe "samI' A jIvo vAtottaraMjIvita' pavanathI taraMgavALA samudranI mAphaka "vivava verAna' vikalponA samUhu karatA hovAthI -"zuddhajJAnamaya: pi' joke teo zuddhajJAnamaya che topaNa "mAsI:' Akulita banatA thakA 'svayama stramavatti' potAnI meLe kartA thAya che. vikalpano je kartA thAya che te ajJAnathI che ema ahIM batAvavuM che. lokone lAge ke vyavahAra vinA koI rasto nathI; vyavahArathI nizcaya thAya. are prabhu! vyavahAra to rAga che, duHkha che. te duHkhathI AtmAnA AnaMdano anubhava kema thAya? zAstramAM kahyuM che Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 86 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 e to nimittanuM jJAna karAvavA kahyuM che. jo Ama na mAne to pUrvApara virodha thaI jAya che. AtmA AnaMdarasathI bharelI cIja che. teno anubhava karavo te mokSamArga che. samayasAra nATakamAM Ave che ke ' anubhava ciMtAmani ratana, anubhava hai rasakUpa; anubhava mAraga mokhakau anubhava mokha sarUpa. ' ', tyAM ema na kahyuM ke vyavahArano rAga mokSamArga che. vyavahAra hoya che, Ave che; paNa enAthI AtmAnA AnaMdano anubhava thAya che e viparIta mAnyatA che. jIvane vyavahAranA pakSanuM A anAdi-zalya paDayuM che. are! AtmAnA AnaMdanI anubhava dazA pragaTa karavAmAM vyavahAranI apekSA nathI evuM jene zraddhAna nathI te vyavahArane choDI anubhava kema pragaTa karI zakaze ? pavanathI taraMgavALA samudranI mAphaka, ajJAnane lIdhe A jIvo vikalponA samUhane kare che. jIva ajJAnathI zubhAzubharAganA vikalpano kartA thaIne vikalpo kare che ema ahIM batAvavuM che. joke AtmA zuddhajJAnamaya che topaNa AkuLita banato thako potAnI meLe kartA thAya che. samayasAra kaLazaTIkAmAM A zlokanA arthamAM ema kahyuM che ke- 'sarva saMsArI mithyAdaSTi jIva sahajathI zuddhasvarUpa che topaNa mithyAdaSTine lIdhe Akulita thatA thakA baLajorIthI ja kartA thAya che. rAga-dayA, dAna, bhakti AdinA je vikalpa te aMdara vastumAM nathI, paraMtu potAnA UMdhA joranI baLajorIthI rAga utpanna thAya che. AtmA vastu to zuddha jJAnathana, AnaMdaghana nirvikArI prabhu che. te rAgano kartA kema thAya? jema samudramAM taraMga UThe che tema jIva aneka vikalpa kare che te ajJAnanI baLajorI che. ajJAnanA baLathI jIva vikArarUpe pariName che. AtmA evo che nahi, AtmA to svabhAvathI zuddha caitanyaghana prabhu che. topaNa AtmadRSTi nahi hovAthI Akulita thato thako baLajorIthI ja kartA thAya che. AtmA jJAnano piMDa prabhu ekalo jANagajANagasvabhAvI che te kartA kema thAya che? anAdi ajJAnane lIdhe baLajorIthI zubhAzubha rAgano, vikalponA samUhano kartA thAya che. A meM dayA pALI, vrata karyAM, bhakti karI, pUjA karI, maMdira bAMdhyuM, ne pratiSThA karI ityAdi rAgano mithyA zraddhAnA jorathI ajJAnI kartA thAya che. AtmAnuM svarUpa to sahaja zuddhajJAnamaya che. te jANavAnuM kAma kare ke rAganuM ane paranuM kAma kare ? sarvajJa 5ramAtmA kahe che ke-ame sarvajJa thayA te amArA svabhAvamAM sarvajJapaNuM hatuM emAM ekAgra thaIne sarvajJa thayA chIe; rAga ane vyavahArathI sarvajJa thayA nathI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-97 ] [ 87 lokone ekAnta che, nizcayAbhAsa che evuM bahArathI lAge, paNa bhAI ! A samyaka ekAnta che. nizcaya sAthe vyavahAra ho, paNa vyavahAra dharma nathI. sAdhakane yathApadavI vyavahAra hoya che, paNa te dharma nathI ema te yathArtha jANe che. rAtribhojanano dharmIne tyAga hoya che. jaina nAma dharAvanArane paNa rAtribhojana Adi na hoya. rAtre bhojana karavAmAM tIvra lolupatAno ane trasahiMsAno mahAdoSa Ave che. mATe jaina nAmadhArIne paNa rAtanAM khAna-pAna ityAdi nA hoya. kerInAM athANAM ityAdi jemAM trasajIvonI utpatti thaI jAya evo AhAra paNa jainane hoI na zake. A badhA vyavahAranA vikalpa ho, paNa e dharma nathI. ahIM to kahe che ke potAnA zuddha AnaMdanA rasane bhUlI vikalpanA rasamAM je nimagna che tene AkuLatAnA svAdanuM vadana hoya che. bahu sUkSma vAta. bhAI ! dareka prANI sukhane icche che paNa sukhanA kAraNane icchato nathI; tathA duHkhane icchato nathI paNa du:khanA kAraNane choDato nathI. AnaMdano nAtha prabhu AtmA sukhathI bharelo che. tyAM daSTi karato nathI ane duHkha jenuM svarUpa che evA vyavahAranA rAgamAM sukhabuddhi kare che. ahA ! ajJAnInI vicitra gati che! paNa bhAI ! rAgathI-duHkhathI AtmAnA AnaMdanI prApti kadI na thaI zake. AtmAno nirmaLa AnaMda tenA anubhavathI prApta thAya che. kahyuM che ne ke " "vastu vicArata dhyAvarte, mana pAvai vizrAma; rasa svAdata sukha Upajai, anubhau yAkau nAma.' AtmA zuddha cidAnaMdaghana vastu prabhu teno vicAra karatAM dhyAnanI dhUna caDhI jAya ane aMdara vizrAma letAM vikalpo TharI jAya, maTI jAya tene AnaMdarasanA svAdathI sukha Upaje che. AnuM nAma anubhava che ane enAthI sukha che. are bhAI ! tane satyanuM zaraNa levuM kema kaThaNa paDe che? svabhAvanA pakSamAM AvI satyanI pratIti to kara ! zubhabhAvathI kalyANa thAya ema mAnIne to anaMtakALa gumAvyo che. AtmA zuddhajJAnamaya vastu hovA chatAM tenuM bhAna nahi hovAthI ajJAnI vikalponA samUhanA cakrAve caDhelo che. meM vrata karyA, tapa karyA, dayA pALI, bhakti karI-ema vikalponA cakrAve caDhI gayo che tethI te rAgano kartA thAya che jIvanano keTaloka kALa to strI, kuTuMba, parivAra, dhaMdhApANI ityAdi pApamAM kADhe che. bAkInA sAta-ATha kalAka UMghavAmAM gALe che. A pramANe paramAM sukhabuddhi karIne ajJAnI rAgAdino kartA thAya che, ghaDiyALanAM kArakhAnAM, lAdInAM kArakhAnAM ityAdi moTA vepAra-udyoga cAlatA hoya tyAM ajJAnI rAjIrAjI thaI jAya che! are bhAI ! e badho azubharAga to tIvra AkuLatA che. tyAM sukha kevuM? Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 88 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 AtmAno svabhAva to traNakALa traNalokane jANavA-dekhavAno che. bhale vartamAnamAM zrutajJAna ho, paNa AtmA rAga ane rajakaNathI bhinna badhAno jJAtAdA che. ahAhA...AtmA pavitra jJAnamaya prabhu caitanyaprakAzasvarUpa trikALa AnaMdasvarUpa che. topaNa arere! ajJAnathI Akulita banIne ajJAnI potAnI meLe kartA thAya che. * kaLaza 58: bhAvArtha uparanuM pravacana * ajJAnathI zuM zuM nathI thatuM? haraNo jhAMjhavAne jaLa jANI pIvA doDe che ane e rIte khedakhinna thAya che. aMdhArAmAM paDelA doraDAne sarpa mAnIne mANaso DarIne bhAge che. tevI ja rIte A AtmA, pavanathI kSubdha thayelA samudranI mAphaka, ajJAnane lIdhe aneka vikalpo karato thako kSubdha thAya che ane e rIte-joke paramArthe te zuddhajJAnaghana che topaNa-ajJAnathI kartA thAya che.' ajJAnathI zuM zuM nathI thatuM? ajJAnathI aneka anartha thAya che. juo, siMhaNanuM baccuM siMhaNathI nathI DaratuM. tenI pAse jaIne te dhAve che, kemake khabara che ke te mAtA che. paraMtu kutarAthI Dare che kemake ajJAna che. tevI ja rIte pavanathI DolatA dariyAnI jema AtmA ajJAnane lIdhe aneka vikalpo karato thako kSubdha thAya che, khaLabhaLI UThe che. plegano roga thAya to bicAro bhayathI khaLabhaLI UThe ke have be traNa divasamAM mota thaze. arere ! anAdi anaMta potAnI cIjanA bhAna vinA AvA anaMta du:kho jIve sahana karyA, paNa huM AtmA jJAnamaya chuM evo anubhava na karyo! are! jagata AkhuM mohanI mAyAjALamAM phasAI rahyuM che! A jagata tana mAyA (mA yA) che ema nathI. jagata to jagatamAM che. paNa jagata mArAmAM nathI ane huM jagatamAM nathI. AvuM bhedajJAna nahi hovAthI paradravya mAruM che evI mAnyatA vaDe jagata mohapAzamAM baMdhAI gayuM che. bhAI ! vedAMta sarvathA advaita brahma mAne che tevuM vastunuM svarUpa nathI. badhuM maLIne eka AtmA che e mAnyatA yathArtha nathI. bhagavAna AtmA paramArthathI vijJAnaghana che. daza maNa baraphanI zItaLa pATa hoya che ne ! tema AtmA AnaMdanI pATa che. baraphanI pATa toladAra che, paNa A AtmapATa to arUpI caitanyabiMba che. ahAhA..! aMtaramAM dekho to AtmA rAga vinAnI cIja ekalA jJAna ane AnaMdanuM arUpI biMba che to paNa ajJAnathI jIva aneka vikalpothI kSubdha thayo thako kartA thAya che. anAdithI jIva kartA thaIne duHkhI thAya che. samyajJAna thAya to kartApaNuM maTe che ane jJAtApaNe rahe che. zloka 58 pUro thayo. jJAnathI AtmA kartA thato nathI ema have kahe che: Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-97 ] [ 89 * kaLaza pa9 : zlokArtha uparanuM pravacana * haMsa: vA: patharo phA' jema haMsa dUdha ane pANInA vizeSane (taphAvatane) jANe chejuo, haMsanI cAMcamAM khaTAza hoya che. tethI dUdhamAM cAMca boLe tyAM dUdha ane pANI judA paDI jAya che. ahIM kahe che ke A AtmA paramahaMsa che, ane rAga che te pANI che. haMsa jema pANI ane dUdhane judA pADI de che tema A Atama-haMsalo dUdhasamAna potAno jJAnasvabhAva ane jaLasamAna je rAga te bannene bhinna karI de che. ane tene AtmahaMsa kahIe; bAkI to kauAkAgaDA kahevAmAM Ave che. prabhu ! tArI moTapanI tane khabara nathI ! AtmA arUpI che. arUpI che chatAM te vastu che. jema rUpI vastu che tema arUpI paNa vastu che. arUpI eTale kAMI nahi ema nathI. arUpI eTale rUpI nahi paNa vastu to che. ahAhA..! anaMta jJAna, anaMta AnaMda, anaMta zAMti ityAdi anaMta anaMta guNano trikALI piMDa prabhu AtmA che. AtmA arUpI mahAna padArtha che. have haMsanI jema "ya:' je jIva jJAnAta' jJAnane lIdhe vivevatA ' vivekavALo hovAthI 'parAtmano: tu vizeSama nAnAti' paranA ane potAnA vizeSane jANe che "sa:' te "manama caitanyadhAtuma sA dhirUDha:' acaLa caitanyadhAtumAM sadA ArUDha thayo thako 'nAnIta thava di' mAtra jANe ja che, "vizcana pa navarAti' kAMI paNa karato nathI. dharmAtmA potAnuM svasvarUpa je jJAna ane para je rAga te bannene bhinna jANe che ane tethI te bhedajJAnasahita hovAthI, haMsa jema dUdha ane pANIne judA karI de che tema jJAna ane rAgane judA karI de che; rAga ane AtmAne eka karato nathI. rAgano je kartA thAya te jJAtA rahI zakto nathI ane je jJAtA thAya te rAgano kartA thato nathI. AvI ja vastusthiti che. samayasAra nATakamAM Ave che ke "kare karama soI karatArA, jo jAnai so jAnanArA; jo karatA nahi jAnai soI, jAnai so karatA nahi hoI.'' bahAranI zarIra, mana, vANI AdinI kriyA to jaDanI kriyA che; paNa aMdara je zubharAga Ave che teno jJAnI kartA nathI. jJAnI jJAnane lIdhe rAga je vikAra ane potAno avikArI zuddha jJAnaghana-AnaMdaghana svabhAva-e benA vizeSane jANe che. huM to cidAnaMda-svabhAvI vastu chuM ane rAga to AkuLatAsvabhAva che-Avo banneno bheda jJAnI jANe che. AnuM nAma bhedajJAna che. bhedajJAnanA baLe acaLa nija caitanyasvarUpano Azraya karato thako te mAtra jANe ja che. AnuM nAma dharma che. AtmA acaLa caitanyadhAtu che. je caitanyane dhAre te caitanyadhAtu che. emAM acetana Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 90 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 rAga dhArelo nathI, ekalI caitanya-caitanyamaya vastu che. AvI zuddha caitanyamaya vastumAM ArUDha thatAM eTale ke teno Azraya karatAM AtmA rAgathI bhinna thaIne mAtra jANanAra ja rahe che. juo A bhedajJAnane prApta samakitInuM svarUpa! nija caitanyadhAtuno Azraya karato thako jJAnI kiMcitmAtra kartA thato nathI; jJAtA ja rahe che rAganA sUkSma aMzano paNa jJAnI kartA nathI. je bhAve tIrthaMkaragotra baMdhAya te poDazakAraNa bhAvanAnA rAgano jJAnI kiMcitmAtra kartA nathI; jJAnamAM tene te bhinnarUpe mAtra jANe ja che. * kaLaza pa9: bhAvArtha uparanuM pravacana * "je svaparano bheda jANe te jJAtA ja che, kartA nathI.' loko kahe che ne ke karavuM zuM? to kahe che ke A bhedajJAna pragaTa karavuM te karavAnuM che. bhedajJAna kare nahi ane rAganI maMdatA kare to ethI kAMI sAdhya nathI. rAganI maMdatA to anAdithI karato Avyo che. emAM navuM zuM che? are bhAI ! pahelAM zraddhAmAM to pakSakara ke jJAnamaya bhagavAna AtmA ane rAgamaya vikAra te banne tanna bhinna cIja che. te bannene eka mAnavA te mithyAtva ane ajJAna che. rAgathI bhinna jyAM jJAnasvarUpa bhagavAna AtmAnuM bhAna thayuM tyAM jJAnI rAgane jANe ja che, teno kartA thato nathI. eka vaNika hato. tene eka chokaro hato. te vaNikanI pahelI patnI gujarI jatAM teNe navI bAI sAthe lagna karyuM. eka vAra te navI mA, dIkarAnI vahuno sAllo paherIne oraDAmAM satI hatI. chokarAne khabara nahi ke koNa satuM che. chokarAne viSayano rAga thaI AvatAM aMdara oraDAmAM jaIne hAtha aDADayo. tyAM mA jAgI gaI ane bolI "beTA vahu nhAvA gayAM che.' chokarAne jJAna thayuM ke ahA ! A to mAtA che, patnI nahi! Ama jJAna thatAM ja phaDAka vRtti badalAI gaI. tatkSaNa viSayano rAga nAza pAmI gayo. tema AtmA rAgathI bhinna prabhu AnaMdano nAtha che evuM jyAM aMtara ekAgra thatAM jJAna thayuM ke bhedajJAna pragaTa thAya che ane tatkAla rAganI daSTi chUTI jAya che. te rAgano kartA maTIne jJAtA thaI jAya che. Avo jJAnabhedajJAnano alaukika mahimA che. bhAI ! janma-maraNanAM duHkhano aMta kema Ave enI A vAta che. 84 lAkha yonimAM sahana na thAya evAM duHkha te sahana karyA che. anaMta bhavamAM anaMta mAtAono tane saMyoga thayo che. maraNa vakhate te mAtAonAM rUdananAM AMsu ekaThAM karIe to anaMta samudra bharAya eTalA bhava tuM karI cUkayo che. tArA bhavano aMta kema Ave enI ahIM AcAryadave vAta karI che. kahe che ke zuddha jJAnAnaMdasvabhAvI potAnI vastune choDI rAganI-saMyogI bhAvathI ektA karavI te vyabhicAra che, kemake rAga tArI svabhAvabhUta cIja nathI. prabhu! rAganA kartApaNe pariNamavuM te vyabhicAra che; te tane na zobhe. jo; jJAnI to potAnA jJAtAdaSTAsvabhAvanI daSTi karIne mAtra jANanAra ja rahe che, kiMcitmAtra kartA thatA nathI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-97 ] [ 91 are! ajJAnI karoLiyAnI jema jALamAM phasAI gayo che. manuSyane be paga che. pachI te paraNe eTale cAra paga thAya, eTale ke te Dhora thAya. pachI ene chokaro thAya eTale te chapago bhamaro thAya. bhamarAne cha paga hoya che. ajJAnI bhamarAnI jema jyAM-tyAM guMje-A mArI bAyaDI; A mAro chokaro ema guMje. pachI chokaro moTo thAya eTale ene paraNAve. chokarAnI vahu gharamAM Ave eTale AThapago karoLiyo thAya. karoLiyAne ATha paga hoya che. karoLiyAnI jema manuSya pote ja jALa karI karIne temAM phasAI jAya che. varaghoDiyAM page lAgavA Ave eTale ajJAnI khuzI khuzI thaI jAya, paNa ene khabara nathI ke A duHkhanI jALa racI che. are bhAI ! saMsAramAM sukha kevuM? saMsAramAM-rAgamAM tuM duHkhI ja cho. kanyAne sAsare vaLAve tyAre virahanA bhArathI kanyA raDe che, enI mAtA paNa rahe che. bahArathI virahanA duHkhamAM raDe che paNa aMdara kanyAne sAsare javAno hurakha hoya che. tema rAga jJAnIne Ave che paNa rAgano jJAnIne Adara nathI. dharmIne to potAnA svarUpamAM TharavAno ullAsa che; paNa TharI na zake to rAga Ave che. paraMtu rAgano jJAnI kiMcitmAtra kartA thato nathI, jJAtA ja rahe che, kemake jJAnInI daSTi caitanyasvabhAva para coMTelI che. jJAnIne jeTaluM rAganuM pariNamana che eTaluM pariNamananI apekSAe kartApaNuM che, paNa paramArthe te jJAtA ja che kemake rAga kartavya che, karavA yogya che ema jJAnI mAnato nathI. jJAnI svaparano bheda jANe che. mATe te rAgano kartA nathI, jJAtA ja che. samayasAra nATakamAM Ave che ke " "svapara prakAsaka sakati hamArI, tAteM vacana bheda bhrama bhArI; ya dazA duvidhA paragAsI, nijarUpA pararUpa bhAsI.'' ahA! nijarUpa te svaya ane rAgAdi te paraya che. jJAna parane-rAgane jANe ema kahevuM e kharekhara vyavahAra che; vAstavamAM to te kALe jJAna pote potAne jANe che. svaparanA bhedane je jANe te jJAtA ja che, kartA nathI. pa9 kaLaza pUro thayo. have, je kAMI jaNAya che te jJAnathI ja jaNAya che ema kahe che: * kaLaza 60 : zlokArdha uparanuM pravacana * vanana-payo: zaukhya-zaitya-vyavasthA' (garama pANImAM) agninI uSNatAno ane pANInI zItaLatAno bheda "jJAnAt va' jJAnathI ja pragaTa thAya che. Ano artha karatAM kaLazaTIkAmAM ema kahyuM che ke "jema agni ane pANInA USNapaNA ane zItapaNAno bheda nijasvarUpa grAhI jJAnathI pragaTa thAyache tema.'' Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 92 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 bhAvArtha Ama che ke jema agni saMyogathI pANI UbhuM karavAmAM Ave che, kahevAmAM paNa "UnuM pANI' ema kahevAya che, topaNa svabhAva vicAratAM (pANI ane agninA svabhAvane lakSamAM letAM) USNapaNuM agninuM che, pANI to svabhAvathI zItaLa che-AvuM bhedajJAna vicAratAM upaje che. (jene AtmAno anubhava thayo che tevA samyajJAnIne Avo yathArtha khyAla Ave che. saMyoga AdhInadaSTivALA ajJAnIne "garama pANImAM uSNatA agninI che ane pANI svabhAvathI zItaLa che evo khyAla Avato nathI). bIjuM daSTAMta-jema khAro rasa, tenA (khArA lavaNanA rasanA) vyaMjanathI (zAkathI) bhinnapaNA vaDe "khAro lavaNano svabhAva" evuM jANapaNuM tenAthI vyaMjana khArUM" ema kahevAtuMjaNAtuM te chUTayuM; bhAvArtha Ama che ke jema lavaNanA saMyogathI vyaMjanano saMbhAra karavAmAM Ave che. (zAka banAvavAmAM Ave che ). tyAM "khArUM vyaMjana" ema kahevAya che, jaNAya paNa che, svarUpa vicAratAM khArUM lavaNa che, vyaMjana jevuM che tevuM ja che. have siddhAMta e pramANe zuddha svarUpamAtra vastuno anubhava karatAM ja cetanA svarUpathI prakAzamAna che, avinazvara che, -evuM je zuddhasvarUpa che tenuM ane samasta azuddha cetanArUpa rAgAdi pariNAmanuM bhinnapaNuM thAya che. bhAvArtha Ama che ke-( prazna) sAmprata (hAlamAM) jIvadravya rAgAdi azuddha cetanArUpe pariNamyuM che tyAM to ema pratibhAse che ke jJAna krodharUpa pariNamyuM che tethI jJAna bhina, krodha bhinna-evuM anubhavavuM ghaNuM ja kaThaNa che. uttara Ama che ke sAce ja kaThaNa che, paraMtu vastunuM zuddha svarUpa vicAratAM bhinnapaNArUpa svAda Ave che. kevuM che bhinnapaNuM! "karmano kartA jIva' evI bhrAnti tene mULathI dUra kare che paranuM vAstavika jJAna jene samyajJAna pragaTa thayuM che evA jJAnIne ja hoya che. ( zikhaMDa mITho che ema kahevAmAM Ave che tyAre paNa) zikhaMDamAM je khaTAza che te dahIMnI che ane mIThAza khAMDanI che-ema benI bhinnatAnuM yathArtha jJAna jene svanA Azraye samyajJAna thayuM che tene hoya che. 'navajIsvAme bhulI: jJAnAt va 37 sati' lavaNanA svAdabhedanuM nirasana (nirAkaraNa, asvIkAra, upekSA) jJAnathI ja thAya che ( arthAt jJAnathI ja zAka vageremAMnA lavaNano sAmAnya svAda tarI Ave che ane teno svAda vizeSa nirasta thAya che).' lavaNa ane zAka-e benA svAdanA bhedanI bhinnatAnuM jJAna jJAnIne hoya che. ajJAnIne svanA jJAnanuM pariNamana nathI to parane prakAzanuM paraprakAzaka jJAna yathArtha kyAMthI hoya? na ja hoya. (zAka khAruM che ema kahevAmAM Ave te kALe paNa) lavaNanA svAdathI zAkano svAda sarvathA bhinna che evuM jJAna jJAnathI ja pragaTa thAya che. kone? ke Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-97 ] [ 93 jene potAnA jJAnanuM jJAna pragaTa thayuM che tene zAka ane lavaNanA-baMnenA bhinnasvAdanuM jJAna pragaTa thAya che. A daSTAMtamAM ja siddhAMta che. 'svaravivasanityacaitanyadhAto: drodhAve: umA' nijarasathI vikasatI nitya caitanyadhAtuno ane krodhAdi bhAvono bheda, "vartamAma minvatI' ktvane (kartApaNAnA bhAvane) bhedato thako-toDato thako 'jJAnAta iva pramavati' jJAnathI ja pragaTa thAya che.' AtmA nitya caitanyadhAtu che te paryAyamAM vikasita thAya che. jema kamaLanuM phUla khIle tema AtmA nitya caitanyadhAtu nijarasathI paryAyamAM khIlI jAya che. te vakhate vyavahAraratnatrayano rAga hoya tene jJAna (para zeyapaNe ) jANe che. nijarasathI vikasita thayelI paryAyathI rAgane jANe che. rAga che to rAgane jANe che ema nathI kahyuM. nijarasathI vikasita thayelI svaparaprakAzaka jJAnanI paryAyathI rAgAdi bhAvane jANe che ema vyavahArathI kahevAmAM Ave che. ahAhA ! gajaba vAta che! be daSTAMta ApyAM che; A siddhAMta che. A ja vAtane bAramI gAthAmAM bIjI rIte kahI ke-vyavahAra te kALe jANelo prayojanavAna che. potAnA trikALI bhUtArtha bhagavAnanA Azraye je jJAna pragaTa thayuM te jJAna nijarasathI vikasita thayuM che. te jJAnaparyAya potAthI vikasita thaI che. rAga che to rAgane jANatuM jJAna ahIM paryAyamAM pragaTa thayuM che ema nathI. prabhu! tAro svabhAva evo che ke te nijarasathI vikasita thAya che. nitya caitanya-dhAtunuM paryAyamAM pariNamana thatAM krodhAdi bhAvonA dbhUtvane toDatuM jJAna pragaTa thAya che. vyavahArano rAga Ave tene jJAna parajJayapaNe jANe che ane tethI tenA dghatvane bheTe che. (nAza kare che.) rAganuM knatva uDAvI de che, ane nijarasathI je jJAna-svaparaprakAzaka jJAna pragaTa thayuM te jJAnano kartA thAya che. bhagavAna AtmA zuddha caitanyadhAtu che. tenI svaparaprakAzaka paryAya je pragaTa thaI te nijarasathI-nijazaktithI pragaTa thaI che. te jJAnanI paryAya krodhAdibhAva eTale vikArIbhAvanA dbhUtvane chedatI potAnI svaparaprakAzaka zaktithI krodhAdi bhAvane jANe che. jJAnanI paryAya je potAnA nijarasathI pragaTa thAya che tene potAnI na mAnatAM rAgane potAno mAne to tenuM ktva thaI jAya. rAgane bhinna jANanAra jJAna rAganA jhUtvane chedIne rAganuM jJAtA thaI jAya che. vyavahArano rAga te krodha che. svarUpamAM nathI ane svabhAvathI viruddha che mATe tene krodha kahe che. krodha eTale rAga-tene bhinna jANatuM jJAna knatvane chedatuM pragaTa thAya che. rAgane bhinna jANyo eTale paranuM knatva na rahyuM; parane jANanAruM jJAna che paNa te parathI thayuM che vA para che mATe thayuM che ema nathI. ahAhA ! te samayanI svaparaprakAzaka zaktinA vikAsathI jJAna thayuM che ane te svane jANatAM para-rAgane jANe che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 94 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 bhagavAna! tArA svabhAvanuM baLa, sAmarthya aciMtya behuda che. te pAmarapaNuM ajJAnathI mAnI lIdhuM che. jJAna ane rAga bhinna che ema jANatAM AtmA knatvane choDI de che. 11mI gAthAmAM kahyuM ke potAnI trikALI cIja asti che tenA Azraye samyagdarzana thAya che-te nizcaya ane paryAyamAM je rAga ane alpa zuddhatA che tene jANavuM te vyavahAra. bAramI gAthAmAM kahyuM ne ke te te kALa vyavahAra jANelo prayojanavAna che. athotuM te samayanuM te prakAranuM jJAna ja svaparaprakAzakapaNe pariNamyuM che. tethI te jJAna parane jANe che ema vyavahArathI kahevAmAM Ave che. A to dhIrAnAM kAma che bApu! chokarAM mArAM che e vAta to nahi; paraMtu chokarAnuM je jJAna thAya che te jJAna svaparaprakAzakazaktinA sahaja vikAsathI che, chokarAM che mATe chokarAMne jANe che ema nathI. parazayanuM je jJAna thAya che te sahaja potAnA kAraNe thAya che, parazayanA kAraNe nahi. ahA ! tArI zaktinuM sAmarthya ja evuM che ke te samayamAM svaparaprakAzaka jJAna sahaja pragaTa thAya che. rAga ane jJAna paryAyamAM eka ja samaye thAya che, AgaLa pAchaLa nahi. baMnenAM kSetra paNa eka che. mATe rAga Avyo to ahIM jJAna thayuM ema kayAM rahyuM? ema che ja nahi. bApu ! mAraga judo che. rAganA kALe rAgane jANe ane te kALe svane jANe evI zakti nijarasathI eTale potAnA svabhAvathI sahaja pragaTa thaI che. prazna:- to zuM nimitta che ja nahi? uttara:- bApu! nimitta che enI koNa nA pADe che. ahIM to ema vAta che ke jJAna rAgane jANe emAM rAga nimitta che to rAgane jANe che ema nathI. nimitta ho, paNa nimittathI jJAna thayuM che ema nathI. bhagavAna AtmA pUNAnaMdano nAtha prabhu jJAnano dariyo aMdara potAnI zaktithI DolI rahyo che. enuM je jJAna potAthI thayuM te jJAna krodhAdine jANatuM, tenA knatvane bhedatuM sahuja pragaTa thayuM che. rAga mArI cIja nathI ema rAgane bhinnapaNe jANatAM rAganuM knatva chUTI jAya che. bahu sUkSma vAta che bhAI ! zuM rAkhyatattvanA kAraNe ahIM jJAnatattva che? nA. to rAgane jJAna jANe che ema kahetAM ja rAganI ektA tUTI gaI arthAt rAganuM phrUtva chUTI gayuM. rAga ane jJAnane samakitI bhinna jANe che. svaparaprakAzaka jJAnanI paryAyamAM potAnuM ane je prakAranA rAgadveSa hoya tenuM te prakAranuM jJAna potAthI svayaM prakAze che. kuMdakuMdAcAryadava gAthA 37ramAM kahe che ke sarva dravyo potapotAnA svabhAvathI Upaje che. anya dravyathI anya dravyane guNanI utpatti karI zakAtI nathI. guNano artha tyAM paryAya thAya che. sarvadravyonI paryAya potAthI thAya che. nimitta ho, paNa nimittathI koI anya dravyanI paryAya karAtI nathI. mATInA svabhAvathI ghaDAnI paryAya utpanna thAya che, kuMbhAranA svabhAvathI nahi. aho ! gajaba vAta karI che! Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-97 ]. [ 95 tema paramAtmA ahIM ema kahe che ke potAnuM svarUpa jyAM daSTimAM AvyuM tyAM jJAnanI svaparaprakAzaka paryAya pragaTa thaI. te jJAnanI paryAya rAgane jANe che; paNa rAga che mATe tene jANe che ema nathI. jJAnIne koI krodhanA pariNAma thaI gayA tyAM tenuM jJAna thayuM te krodhane laIne thayuM ema nathI. bhAI ! jJAna potAthI thAya temAM rAga nimitta che, paNa nimittathI jJAna thAya che ema nathI. rAga rAgamAM ane jJAna jJAnamAM che. rAgathI jJAna thAya che ema mAne te jJAnanA sAmarthyano nAza kare che. kuMbhArathI ja ghaDo thAya to mATImAM je ghaDo thavAnuM sAmarthya che teno nAza thAya che. ahA ! ekAvatArI indro ane e ja bhave mokSa janArA gaNadharadevo je vANI sAMbhaLe te vANI kevI hoya bApu! sanA siddhAMta prasiddha karanArI te vANI ati vilakSaNa pAralaukika hoya che. kevaLI bhagavAna lokAlokane jANe te asadbhuta vyavahAranayanuM kathana che. lokAloka che mATe bhagavAnane kevaLajJAna che ema nathI. prazna:- to zuM kevaLI parane jANatA nathI? utta2:- nizcayathI parane jANatA nathI. nizcayathI parane jANe to paranI sAthe tanmaya thaI jAya. jema potAnA AtmAne tanmayapaNe jANe che tema paradravyane tanmayIpaNe jANatA nathI. bhinnasvarUpa jANe che-tethI vyavahAranayathI jANe che ema kahyuM che. jANavAno abhAva che tethI vyavahAranaya kahyo che ema nathI. paramAM tanmaya thaIne jANatA nathI tethI vyavahAranaya kahyo che. ahAhA....! saMtoe sanI prasiddhino alaukika DhaMDhero pITayo che. prabhu! eka vAra tuM bahAranI vAto bhUlI jA ane tAro je jJAnasvabhAva che teno Azraya kara. tenA Azraye je paryAya pragaTa thAya te Atmadarzana ane AtmajJAna che; bAkI badho vyavahAra che. jJAna vyavahArane jANe che topaNa te potAnI paryAyanI tAkAtathI jANe che. te samayanI jJAnanI paryAya te ja prakAranA utpAdarUpe potAthI utpanna thatI hoya che. dravyanA lakSe je jJAnanI svaparaprakAzaka paryAya utpanna thAya te potAthI thAya che. nitya caitanyadhAtu te dhruva ane nijarasathI vikasita thaI je dazA te potAnI paryAya che. paranA kartAnI to vAteya nathI ane rAganA kartAnI paNa vAta nathI. rAganuM jJAna thayuM te paNa rAganA kAraNe nahi. jJAnanI paryAya rAgane jANe che ema kahevuM te vyavahAranayathI che, kemake rAgamAM jJAna tanmaya nathI. jo rAgamAM tanmaya thaIne jJAna jANe to rAganuM kartApaNuM thaI jAya, jJAtApaNuM na rahe. mATe potAmAM tanmaya thaIne jANe te jJAna rAganA knatvane choDatuM potAthI pragaTa thAya che-ema siddhAMta che. aho ! svarUpagrAhI jJAna kahIne rAjamalajIe kamAla kAma karyuM che! gRhasthAzramamAM rahIne Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 96 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 AvuM adbhuta kAma karyuM che. ahA ! AtmAmAM kayAM gRhasthAzrama che? A zAstranA AdhAre paMDita zrI banArasIdAse samayasAra nATaka banAvyuM che. paMDita zrI banArasIdAsa viSe koI ema kahe che ke emaNe adhyAtmanI bhAMga pIdhI che! are prabhu! Ama kahevuM tane zobhe nahi. AvA (virAdhanAnA) bhAvanA phaLamAM tene duHkha veThavAM kaThaNa paDaze bhAI ! svataMtra sukhano paMtha choDIne parataMtratAnA paMthe jatAM tane vartamAnamAM duHkha thaze ane bhaviSyamAM paNa duHkha thaze. bhagavAna AtmA abaddhaspaSTa che. tene je jANe te paryAya jainazAsana che. abaddha-skRSTa AtmAnA Azraye je vItarAgI paryAya pragaTa thAya te jainazAsana che. bAra aMga ane samasta jaina zAsananuM tene jJAna thayuM ema kahyuM che; kemake bAra aMgamAM je kahevA mAge che te eNe jANI lIdho che. bAra aMgano abhyAsa bhale na hoya, paNa abaddha-spaSTanI dRSTi thatAM je AtmAnubhUti pragaTa thaI te jainazAsana che. AvI jainazAsananI paryAya cothe guNasthAne pragaTa thAya che. te vakhate jJAnanI svaparaprakAzaka je paryAya pragaTI te potAne ane rAgane jema che tema jANe che. tyAM rAga che to rAganuM jJAna thayuM che ema nathI. bhAI ! samajAya eTaluM samajavuM. traNalokanA nAtha sarvajJa paramAtmAnA A veNa che. divyadhvanimAM bhagavAne sane sapaNe prasiddha karyuM che, "utpAdavyayadhrauvyayukta sat "- -ahA ! jJAna dhruva sat ane jJAnanI paryAya je utpanna thaI te utpAda sata che. te paryA thaI che, vyavahArano rAga che mATe pragaTa thaI che ema nathI. ahA ! AvI vAta jenA bhAgya hoya tene sAMbhaLavA maLe che. AvI vAta bIje kayAMya che nahi. A to sanA bhaNakAra laIne nIkaLelI vANI che. ahA! AtmA sata, teno svabhAva sat ane tenI nijarasathI vikasita thatI jJAnanI paryAya sad. traNeya sat svataH siddha che, parane laIne nathI. ahA ! caitanyanI je paryAya svabhAvanA Azraye pragaTa thaI te caitanyadhAtu ane krodhAdine bhinna jANe che ane tethI krodhAdinuM kvane choDatI te jJAtApaNe pariName che. aho! A to vItarAganA maMtro che! AmAM paMDitAI kAma lAge tema nathI; Ane samajavA aMtaraMga sacinI jarUra che. eka bAjA zuddha caitanyadhAtu ane eka bAju krodhAdika rAganA pariNAma-e baMneno jJAna bheda jANe che. tethI jJAna rAganuM ktva choDatuM jJAtApaNe pariName che. vyavahAra-ratnatrayano rAga mAro ane huM teno kartA evI kartApaNAnI buddhi chUTI jAya che vyavahAranA rAganuM mAtra jJAna kare che. e paNa apekSAthI vAta che. "jJAnAt va pramavati'-eTale ke jJAna ane rAgano bheda (svarUpagrAhI ) jJAnathI ja pragaTa thAya che. zloka 60 pUro thayo. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-97 ] [ 97 have, ajJAnI paNa potAnA ja bhAvane kare che paraMtu pudgalanA bhAvane kadI karato nathIevA arthano, AgaLanI gAthAnI sUcanikArUpa zloka kahe che - * kaLaza 61: zlokArtha uparanuM pravacana * parva' A rIte " jJAsA' kharekhara "mAtmAnam' potAne "jJAnuM jJAna pi' ajJAnarUpa ke jJAnarUpa "pharvana' karato "lAtmA mAtmamArA vartA cAt' AtmA potAnA ja bhAvano kartA che, "paramAvasya' parabhAvano (pudgalanA bhAvono ) kartA to "varitna' kadI nathI. paranI dayA pALavI te dharma che ema ghaNA mAne che. sAmAM prANI jIve te upAdAna ane jIvADanArano bhAva te nimitta-A baMne maLIne tyAM kArya thAya che ema keTalAka mAne che paNa e barAbara nathI kemake ema che nahi. paravastu nimitta che paNa nimittathI kArya thAya che ema nathI. nimittathI kArya thAya to nimitta ane upAdAna eka thaI jAya. nimitta hoya che paNa te paranA kAryanuM kartA nathI. nimittane anukULa kahela che. pANIno pravAhu vahI jato hoya tene kinAro anukULa che; paNa kinAro che to pravAha tenAthI cAle che ema nathI. pANIno pravAhu vahI jAya che te upAdAna ane kinAro che te anukULa nimitta taTastha che. bhAI ! tArA sanI balihArI che. te kevo cho, kayAM cho, kema cho te ahIM batAve che. kahe che-huM jJAnasvarUpa che ane je rAga thAya tene jANuM ja chuM. jJAnanI rUparaprakAzaka paryAya potAnI tAkAtathI svaparane jANe che. huM mArI svayaM pragaTa thayelI jJAnaparyAyathI rAgane jANe ja chuM. ahAhA..! khUba sUkSma vAta ahIM kahe che ke AtmA kAM to jJAna kare, vA ajJAna kare paNa parabhAvano kartA to AtmA kadI nathI. rAgano kartA thAya e paNa potAthI ane rAgano jANanAra thAya e paNa potAthI che. A sivAya koI paNa paravastuno kartA AtmA (ajJAnIpaNa) kadI nathI. bhAI ! A zarIra, mana, vANI, karma, ane nokarmano ke deza ane samAjanI sevAnAM kAryono kartA AtmA kadI nathI. AtmA potAne jJAnarUpa va ajJAnarUpa kare che ane te te potAnA bhAvono kartA thAya che paNa parabhAvono kartA te kadApi nathI. ahIM ajJAnane, vikArIbhAvane potAno bhAva kahyo che kemake te potAnI paryAya che. tathA parabhAva zabdano artha ahIM vikArI bhAva nahi paNa jaDa pudgalanA ane paradravyanA bhAva ema karavo. pudgalanA ane paradravyanA bhAvono kartA AtmA kadI nathI. A vANI bolAya, zarIranuM hulanacalana thAya, maMdira AdinuM nirmANa thAya ke karmabaMdhananI paryAya thAya ityAdi sarva paradravyonA bhAvono kartA AtmA traNakALamAM nathI. prazna:- AmA jJAnabhAve to paranuM kAMI na kare paNa vibhAvabhAva vaDe to paranuM kAMI kare ke nahi ? Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 98 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 uttara:- kahyuM ne ke AtmA potAne jJAnarUpa kare ke ajJAnarUpa kare ane te te potAnA bhAvono te kartA che, paNa paradravyanA bhAvono te kadIya kartA nathI. AtmA ajJAnapaNe vibhAvabhAvane kare paNa te vibhAva vaDe te paradravyanA bhAvone traNakALamAM na karI zake. AvI ja vastusthiti che. kArya thavAmAM upAdAna ane nimitta ema be kAraNo hoya che ema je kahyuM che e to nimittanuM jJAna karAvavA kahyuM che. vAstavika kAraNa to eka upAdAna ja che; nimitta vAstavika kAraNa nathI. mATe parano AtmA kadIya kartA nathI ema nakkI karavuM. e ja vAtane daDha kare che: * kaLaza 62 : zlokArtha uparanuM pravacana * mAtmA jJAna' AtmA jJAnasvarUpa che, "svayaM jJAna' pote jJAna ja che; "jJAnAt ceta rati vi' te jJAna sivAya bIjuM zuM kare? AtmA jJAnamUrti, caitanyaghana, AnaMdarasano kaMda jJAnasvarUpa prabhu che. A svabhAva kahyo. vaLI abhedathI kahyuM ke pote jJAna ja che. te jJAna sivAya bIjuM zuM kare? zuM te acetana pugalanA karma kare? kadI na kare. A zarIranI kriyA, bhASAnI bolavAnI kriyA, pudgalakarmabaMdhanI kriyA AtmA karato nathI. paranuM kArya karavAmAM AtmA pAMgaLo eTale asamartha che. A vakIlo korTamAM chaTAdAra bhASAmAM dalIlo kare che ne? ahIM kahe che e bhASAno kartA AtmA nathI. ahIM traNa zabdo kahyA cheAtmA jJAnasvarUpa che, pote jJAna ja che, te jJAna sivAya bIjuM zuM kare? gajaba vAta che! A rUpiyA raLIne bhegA karavA ane tene bahAranA kAmomAM vAparavA ityAdi kriyAno AtmA kartA nathI. rUpiyA AvavA ane javA e to enuM jaDanuM kSetramaMtararUpa potAnuM kArya che. eno kartA AtmA nathI. to lokamAM kahevAya che ne ? "mAtmA paramAvasya vartA' AtmA parabhAvano kartA che "' ema mAnavuM (tathA kahevuM che te vyavahAriAma moda:' vyavahArI jIvono moha (ajJAna) che. AtmA parabhAvano - zarIra, mana, vANI, karma, nokarmanI kriyAno, paisA levA-devA ityAdi kriyAono kartA mAnavo ane kahevo e vyavahArI jIvono moha eTale mUDhatA che. vaLI koI evuM kahe che ke AtmAne parano kartA mAne nahi te digaMbara nahi! are bhAI ! tane A zuM thayuM? AvI vAta tuM kayAMthI lAvyo? ahIM to AcArya ema Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-97 ] [ 99 kahe che ke AtmAne parabhAvano kartA mAne te digaMbara nahi. parano jaDanA kAryano potAne kartA mAne te mUDha ane mohI prANI che. AtmA bole ne AtmA khAya-pIve ityAdi jaDanI kriyAo AtmA kare ema kahevuM ane mAnavuM e ajJAna che, mUDhatA che. paMcAstikAya gAthA 146nI TIkAmAM be gAthAono AdhAra TAMkIne kahyu che ke-"hamaNAM paNa triratna zuddha jIvo (-A kALe paNa samyakadarzanazAnacAritrarUpa traNa ratnothI ? munio) AtmAnuM dhyAna karIne indrapaNuM tathA lokAMtika-devapaNuM pAme che ane tyAMthI cyavIne (manuSyabhava pAmI) nirvANane prApta kare che.'' ahAhA..! AtmA paranuM kartApaNuM choDI potAnA jJAna-darzana-cAritrarUpa ratnatraya - zuddharatnatraya ho-nuM ArAdhana karIne nirvANane prApta kare che. AtmAnuM dhyAna karIne nirvANa pAme che; vyavahAraratnatrayanuM ArAdhana karIne nahi. mokSapada je prApta thAya te aMtarasvarUpanA dhyAnathI prApta thAya che; vyavahAraratnatraya kAMI mokSanuM kAraNa nathI. ahAhA...! samosaraNamAM tIrthaMkara kevaLI bhagavAna birAjamAna hoya ane divyadhvani chUTe te sAMbhaLI munirAja ekadama aMtarasvarUpamAM utarI jAya che. A vIjaLInA tAMbAnA tAra hoya che ne! baTana dabAvatAM veMta tAMbAnA tAramAM sarararATa ekadama vIjaLI utarI jAya che. tema bhagavAnanI divyadhvani sAMbhaLatAM vaMta sarararATa ekadama munirAja aMtarasvarUpamAM utarI jAya che. pariNati bhagavAna AnaMdanA nAthane tenA taLamAM pahoMcIne pakaDe che. munirAja svarUpanuM ugra dhyAna karIne kevaLajJAna upajAve che ane pachI mokSa pAme che. ahIM ! bhagavAna to huju atipade che ane munirAjana siddhapada ! svarUpanA dhyAnano aciMtya mahimA che. paraMtu vyavahAraratnatrayano rAga karoDo varSa paryata kare topaNa teNe kAMI karyuM nathI. (matalaba ke nirarthaka che). AvI vAta che. paMcAstikAya gAthA 146nI TIkAmAM tyAM bIjI gAthAnuM avataraNa TAMkIne amRtacaMdrAcArya ema kahe che-"zrutiono aMta nathI (-zAstrono pAra nathI), kALa thoDo che ane ApaNe darmedha chIe; mATe te ja kevaLa zIkhavA yogya che ke je jarA- maraNano kSaya kare.' ' prabhu! zAstrono pAra nathI. zrutano to agAdha dariyo che. ane ame durmudha chIe eTale ke eTaluM badhuM jJAna amane nathI. amArI buddhi maMda ThoTha nizALiyA jevI che. ahA ! amRtacaMdrAcArya jevA munirAja ke jemaNe samayasAra, pravacanasAra, paMcAstikAya jevA zAstronI ajoDa adbhuta TIkA karI che te mahAna digaMbara saMta ema kahe che ke ame to maMdabuddhi ThoTha chIe ! ahA! kayAM kevaLajJAna, kyAM bAra aMganuM jJAna ane kayAM amAruM alpajJAna? zAstrono pAra nathI, kALa thoDo che, buddhi maMda che; mATe te ja kevaLa zIkhavA yogya che ke je jarAmaraNano kSaya kare. zuM karavA yogya che? kahe che-paranAM kArya to tuM karI zakto nathI ane Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 100 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 puNya-pApanA bhAva je ajJAna che, duHkhamaya che te karavA yogya nathI. AcArya kahe che te ja kevaLa zIkhavA yogya che ke je jarAmaraNano kSaya kare. ahAhA...! traNalokano nAtha caitanyaghana prabhu aMtaramAM birAjamAna che. tenuM zraddhAnajJAna-cAritra pragaTa karavuM e mokSano eTale janma-maraNanA kSayano upAya che. tethI kahe che vyavahAra ane 52 nimittanI vAta choDa eka bAju; ane A manuSyabhavamAM dhruvadhAma bhagavAna AtmAne dhyeya banAvI tenuM dhyAna karIne dhanya thaI jA. zrutano to pAra nathI. are ! bhagavAnanI kahelI vAta bAra aMgamAM paNa purI AvatI nathI evo zruta to agAdha samudra che; ane ApaNe maMdabuddhi chIe. mATe je vaDe janma-maraNano kSaya thAya e ja (bhedajJAna kaLA ) zIkhavA yogya che. e sivAya bIjI koI vAta zIkhavA yogya nathI. ajJAnI puNya-pApanA bhAva kare che, paNa pa2nuM te kAMI karI zakato nathI. paranuM kare to 52mAM tanmaya thaI jAya. potAnI sattA choDIne 52mAM tanmaya thAya to potAno nAza thaI jAya. paNa ema banatuM nathI. mATe AtmA parano kartA nathI. A 2LavuM-kamAvuM, vepAra-dhaMdhA ane ughoga karavA e AtmAnAM kArya nathI, ane AtmAnAM mAne e mUDhatA che. amRtacaMdrAcAryadeva ema kahe che ke bahAranA kSayopazamathI basa thAo! tyAM vikalpa uThe enAthI to kSobha thAya che. amAre to janma-maraNano kSaya thaI jAya basa e ja kAma che. mATe hai bhAI ! jJAnasvarUpa bhagavAna AtmA aMdara birAjamAna che te ekanI upara tArI daSTi lagAvI de. te eka ja kartavya che, te eka ja zIkhavA yogya che. kahyuM che ne ke-'jJAna sivAya bIjuM zuM kare ?' A moTI vakIlAtanA dhaMdhA, dAktaranA dhaMdhA, vepAra ane udyoganA dhaMdhA-e badhA para mIDAM vALavA jevuM che. e badhuM huM karuM chuM e mAnyatA to anaMta saMsAramAM rakhaDAvanArI mUDhatA che. 62 zloka puro thayo. [pravacana naM. 163 zeSa, thI 171 cAlu * dinAMka : 22-8-76 thI 31-8-76] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates gAthA-98 tathApi vavahAreNa du AdA karedi ghaDapaDaradhANi dvvaanni| karaNANi ya kammANi ya NokammANIha vivihaanni|| 98 / / vyavahAreNa tvAtmA karoti ghaTapaTarathAn drvyaanni| karaNAni ca karmANi ca nokarmANIha vividhaani||98 / / have kahe che ke vyavahArI jIvo Ama kahe che: ghaTa-paTa-2thAdika vastuo, karaNo ane karmo vaLI, nokarma vidhavidha jagatamAM AtmA kare vyavahArathI. 98. gAthArtha- [vyavadAreT 1] vyavahArathI arthAt vyavahArI loko mAne che ke [ rUda] jagatamAM [mAtmA] AtmA [18582thAna dravyALi] ghaDo, kapaDuM, ratha ityAdi vastuone, [1] vaLI [ varAni] iMdriyone, [ vividhAni] aneka prakAranAM [ fo] krodhAdi dravyakarmone [2 normafo] ane zarIrAdi nokarmone [ roti] kare che. TIkAH- jethI potAnA (icchArUpa) vikalpa ane (hastAdinI kriyArUpa) vyApAra vaDe A AtmA ghaTa Adi paradravyasvarUpa bAhyakarmane karato (vyavahArIone pratibhAse che tethI tevI rIte (AtmA) krodhAdi paradravyasvarUpa samasta aMtaraMga karmane paNa bane karmo paradravyasvarUpa hoIne temanAmAM taphAvata nahi hovAthI-kare che, evo vyavahArI jIvono vyAmo (bhrAMti, ajJAna) che. bhAvArtha- ghaTa-paTa, karma-nokarma ityAdi paradravyone AtmA kare che ema mAnavuM te vyavahArI lokono vyavahAra che, ajJAna che. samayasAra gAthA 98: mathALuM have kahe che ke vyavahArI jIvo Ama kahe che - * gAthA 98: TIkA uparanuM pravacana * jethI potAnA (icchArUpa) vikalpa ane (hastAdinI kriyArUpa) vyApAra vaDe A AtmA ghaTa Adi paradravyasvarUpa bAhya karmane karato (vyavahArIone ) pratibhAse che Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 102 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 tethI tevI rIte ( AtmA ) krodhAdi paradravyasvarUpa samasta aMtaraMga karmane paNa-banne karmo paradravyasvarUpa hoIne temanAmAM taphAvata nahi hovAthI-kare che, evo vyavahA2I jIvono vyAmoha (bhrAnti, ajJAna ) che.' ahIM AtmA hastAdinI kriyA karI zake che ema vAta nathI. A to ajJAnI zuM mAne che e vAta samajAve che. potAnA vikalpa ane hastAdinI kriyArUpa vyApAra vaDe ghaTa Adi 5radravyasvarUpa karmane pote kare che evuM ajJAnI mAne che. te mUDha jIva che. vastra banAvI zakuM chuM, ghaDo banAvI zakuM chuM evuM vyavahA2I jIvo bhrAntithI mAne che. AtmA paradravyasvarUpa bAhya karmane kare che evuM ajJAnIone-vyavahA2Ione pratibhAse che. prazna:- vyavahA2I jIva vyavahArathI to pa2nuM karI zake che ne? utta2:- nA; ema nathI. jIva vyavahArathI paNa paranuM karI zakto nathI. vyavahArIajJAnI jIvo, pa2nuM karI zakuM chuM ema mAne che te emanuM ajJAna che. A bAIo rasoI kare, roTalI banAve, pakavAna banAve, motI parove-ityAdi paradravyanAM karmane kare che evI ajJAnIonI bhrAnti che. vAstavamAM ema che nahi. AtmA jJAnasvarUpa che. te jJAnamAM jANavAnuM kArya kare ke 5dravyanuM kArya kare? AtmA paranuM kArya karI zake che evI mAnyatA vyavahA2I jIvonI mUDhatA che. AvuM satya prasiddha che topaNa za2I2nAM, kuTuMbanAM, samAjanAM ane dezanAM badhAM paradravyanAM kArya ame karIe chIe e ajJAnIono bhrama che. bhagavAne kahyuM che ke pratyeka dravyamAM ane pratyeka paramANumAM tenI ekeka samayanI paryAya potAnA SaTkArathI thAya che. te paryAya pote kartA, te paryAya pote karma, paryAya karaNa, paryAya saMpradAna, paryAya apAdAna ane te paryAya pote adhikaraNa che. ajJAnI jIva vikArI pariNamananA SaTkArakane kare, paraMtu sAthe te ema mAne ke ghaTa-paTa Adi paradravyane paNa huM karuM chuM te eno mithyA bhrama che, mithyA ahaMkAra che. dIkarA dIkarI, strI parivAra, mA bApa, ghara-bAra ityAdinuM kArya thAya teno huM kartA chuM ema mAnanArA jIvo mUDha, ajJAnI che. tevI rIte krodhAdi svarUpa aMtaraMga karmane paNa huM karuM chuM evuM mAne te mithyAdaSTi che. jaDa karmanuM baMdhana huM karuM chuM, cAritramoha Adi pudgalakarmane huM bAMdhu chuM ema mAne te mUDha che. zarIra, mana, vANI, ghaTa, paTa, ratha Adi bAhya paradravyasvarUpa karma che ane jJAnAvaraNIya Adi jaDakarma aMtaraMga paradravyasvarUpa karma che. te banne paradravyasvarUpa hovAthI temanAmAM taphAvata nathI. A chokarAMne meM bhaNAvyAM, pALI poSIne moTAM karyAM, dIkarA-dIkarIone ThekANe pADayAM, ityAdi ajJAnI mAne che paNa bhAI! e badhI kriyA AtmAthI thatI nathI. tevI rIte jaDa karma je aMtaraMga paradravyasvarUpa karma che tene paNa AtmA karato nathI. Ama Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-98 ] [ 103 che chatAM ajJAnI mAne che ke huM te paradravyasvarUpa karmano karyA che te eno vyAmoha che, bhrAnti che, ajJAna che. bhAvArtha- "ghaTa-paTa, karma-nokarma ityAdi padravyone AtmA kare che ema mAnavuM te vyavahArI lokono vyavahAra che, ajJAna che." paradravyonAM kArya huM karI zakuM chuM ema mAnavuM te ajJAna che. paranAM kAma AtmA traNa kALamAM karato nathI. vastusthiti ja AvI che. lyo, 98 pUrI thaI. [ pravacana naM. 168 dinAMka 27-8-76 ] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates gAthA-99 jadi so paradavvANi ya karejja NiyameNa tammao hojj| jamhA Na tammao teNa so Na tesiM havadi kttaa|| 99 / / yadi sa paradravyANi ca kuryAnniyamena tanmayo bhvet| yasmAnna tanmayastena sa na teSAM bhavati krtaa|| 99 / / vyavahArI lokonI e mAnyatA satyArtha nathI ema have kahe che: padravyane jIva jo kare to jarUra tanmaya te bane, paNa te nathI tanmaya are ! tethI nahi kartA Thare. 99. gAthArtha- [ yadri 7] jo [ 1 ] AtmA [padravyALi] paradravyone [ kuryAta ] kare to te [ niyamena] niyamathI [ tanmaya:] tanmaya arthAta paradravyamaya [ ma ] thaI jAya; [ yasmAtra tanmaya:] paraMtu tanmaya nathI [tena] tethI [ :] te [teSAM] temano [rtA] i [bhavati] nathI. TIkA:- jo nizcayathI A AtmA paradravyasvarUpa karmane kare to, pariNAma-pariNAmIpaNuM bIjI koI rIte banI zakatuM nahi hovAthI, te (AtmA) niyamathI tanmaya (padravyamaya) thaI jAya; paraMtu te tanmaya to nathI, kAraNa ke koI dravya anyadravyamaya thaI jAya to te dravyanA nAzanI Apatti (doSa) Ave. mATe AtmA vyApya- vyApakabhAvathI paradravyasvarUpa karmano kartA nathI. bhAvArtha- eka dravyano kartA anya dravya thAya to banne dravyo eka thaI jAya, kAraNa ke kartAkarmapaNuM athavA pariNAma-pariNAmIpaNuM eka dravyamAM ja hoI zake. A rIte jo eka dravya bIjA dravyarUpa thaI jAya, to te dravyano ja nAza thAya e moTo doSa Ave. mATe eka dravyane anya dravyano kartA kahevo ucita nathI. samayasAra gAthA 99: mathALuM vyavahArI lokonI e mAnyatA satyArtha nathI ema have kahe che: * gAthA 99 : TIkA uparanuM pravacana * "jo nizcayathI A AtmA paradravyasvarUpa karmane kare to, pariNAma-pariNAmIpaNuM bIjI koI rIte banI zakyuM nahi hovAthI, te (AtmA) niyamathI tanmaya (paradravyamaya ) Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-99 ] [ 105 thaI jAya; paraMtu te tanmaya to nathI, kAraNa ke koI dravya anyadravyamaya thaI jAya to te dravyanA nAzanI Apatti (doSa) Ave. mATe AtmA vyApyavyApakabhAvathI paradravyasvarUpa karmano kartA nathI.' jo AtmA paradravyasvarUpa karmane kare to AtmA niyamathI tanmaya thaI jAya, kAraNa ke pariNAma-pariNAmIpaNuM bIjI koI rIte banI zakyuM nathI. paranA kArya AtmA kare to eno artha e thayo ke pariNAma paramAM thayA ane pariNAmI AtmA thayo. to be dravya eka thaI gayAM, kemake je avasthA thAya te pariNAma ane avasthA karanAro pariNAmI be abhinna hoya che. to be dravyo vacce vyApyavyApakabhAva thaI gayo. paranA pariNAma vyApya ane AtmA pote vyApaka ema thaI gayuM ane e pramANe thatAM potAnI sattAno nAza thaI gayo. AtmA kharekhara jo zarIranI kriyA kare, khAna-pAnanuM kArya kare, ghaTa-paTa Adi kArya kare ane jaDakarmanA baMdhananI kriyA kare to, pariNAma-pariNAmIpaNuM bIjI koI rIte banI zatuM nahi hovAthI jarUra che te paradravyamAM tanmaya thaI jAya arthAt paradravya sAthe ekameka thaI jAya. AtmA jaDasvarUpa thaI jAya ane ema banatAM potAnI AtmAnI) sattAno nAza thaI jAya. paraMtu AtmA paradravyamAM tanmaya to thato nathI, pararUpa thato nathI. (sarva dravyo potapotAmAM ja sthita rahe evo ja temano svabhAva che). ahAhA..! roTalI huM banAvuM chuM ema koI bAI mAne to te bAIno jIva roTalImAM tanmaya thaI jAya, tenI potAnI sattAno nAza thaIne te paranI sattAmAM cAlyo jAya, pararUpa thaI jAya. ahAhA..! gajaba vAta che! lojIkathI-nyAyathI vAta che ne! prabhu! paradravyanI kriyA tArAthI thAya to bannemAM vyApyavyApakapaNuM sthApita thatAM banne eka thaI jAya. para vyApya ane tuM vyApaka-ema banne abhinna ekameka thaI jAya. AtmA eka pAMpaNane paNa jo halAvI zake to pAMpaNa ane AtmA be eka thaI jAya AtmA pAMpaNarUpa-jaDarUpa thaI jAya. paranI dayA huM pALI zakuM chuM ema mAnanAra paranuM dravya ane potAnuM Atmadravya ekameka kare che. pariNAma-kArya paramAM thAya ane pariNAmI-kartA pote-ema mAnatAM banne dravyonuM ekatva thaI jAya che. paraMtu ema to kadI banatuM nathI. be dravyo jo eka thaI jAya to potAnA dravyanA nAzanI Apatti Ave. AtmA vyApaka thaIne paradravyasvarUpa vyApyane kare to potAno nAza thaI jAya, parano paNa nAza thaI jAya ane sarvanAza thaI jAya. mATe AtmA vyApyavyApakabhAvathI paradravyasvarUpa karmano nathI e yathArtha che. AtmA parathI atyaMta nirALo che. * gAthA 99: bhAvArtha uparanuM pravacana * eka dravyano kartA anyadravya thAya to banne dravya eka thaI jAya, kAraNa ke kartA Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 106 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 karmapaNuM athavA pariNAma-pariNAmIpaNuM eka dravyamAM ja hoI zake. A rIte jo eka dravya bIjA dravyarUpa thaI jAya, to te dravyano ja nAza thAya e moTo doSa Ave. mATe eka dravyane anya dravyano kartA kahevo ucita nathI.' eka dravyano kartA anyadravya thAya to banne dravya eka thaI jAya. AtmA A AMgaLIne hulAvI zake to AtmA AgaLImAM ekameka thaI jAya. jaDanA pariNAmamAM AtmA praveza kare to potAnI sattAno nAza thaI jAya. vaLI paranI paryAya tuM kare to te anya dravyanI potAnI paryAyano nAza thaI gayo ane paryAyano nAza thatAM te dravyano paNa nAza thaI gayo. kartAkarmabhAva athavA pariNAma-pariNAmIbhAva eka dravyamAM ja hoya che. ajJAnI rAgano kartA ane jJAnI jJAnano kartA ho, paraMtu jIva parano kartA traNakALamAM nathI. eka dravyano kartA anyadravya thAya to te dravyano ja nAza thAya e moTo doSa Ave. parane huM jIvADuM, sukhI-dukhI karuM, tenuM bharaNa-poSaNa karuM AvuM mAne te mithyAdaSTi che. koI moTuM kArakhAnuM calAvato hoya ane temAM hajAro mANasa kAma karatA hoya to tyAM ajJAnI ema mAne che ke huM kArakhAnuM calAvuM chuM ane te badhAne nibhAvuM chuM. bhAI! vastusvarUpa ema nathI. sau dravyo potapotAnuM kArya svataMtrapaNe kare che e vastu svarUpa che. koI DokaTara ema kahe ke huM davAkhAnuM calAvuM chuM ane aneka lokonA roga maTADuM chuM to e enI bhrAnti che, ajJAna che. eka dravyane bIjA dravyano kartA kahevo ucita nathI, kemake ema che ja nahi. [ pravacana naM. 168 dinAMka 27-8-76 ] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates gAthA-100 nimittanaimittikabhAvenApi na kartAsti jIvo Na karedi ghaDaM Neva paDaM Neva sesage dvve| joguvaogA uppAdagA ya tesiM havadi kttaa|| 100 / / jIvo na karoti ghaTaM naiva paTaM naiva zeSakAni drvyaanni| yogopayogAvutpAdakau ca tayorbhavati krtaa|| 100 / / AtmA (vyAyavyApakabhAvathI to kartA nathI paraMtu) nimittanaimittikabhAvathI paNa kartA nathI ema have kahe che: jIva nava kare ghaTa, paTa nahIM, jIva zeSa dravyo nava kare; utpAdako upayogayogo, temano kartA bane. 100. gAthArtha:- [nIva: ] jIva [gha] ghaTane [ roti] karato nathI, [ reM na Iva] paTane karato nathI, [ zeSAni] bAkInAM koI [dravyALi] dravyone (vastuone) [ 4 ] karato nathI; [2] paraMtu [ yogopayo] jIvanA yoga ane upayoga [ utpAvaze] ghaTAdine utpanna karanArAM nimitta che [tayo:] temano [ ] kta [ bhavati] jIva thAya che. TIkAH- kharekhara je ghaTAdika tathA krodhAdika paradravyasvarUpa karma che tene A AtmA vyAyavyApakabhAve to karato nathI kAraNa ke jo ema kare to tanmayapaNAno prasaMga Ave; vaLI nimittanaimittikabhAve paNa tene karato nathI kAraNa ke jo ema kare to nitya- kartutvano (arthAt sarva avasthAomAM kartApaNuM rahevAno) prasaMga Ave. anitya (arthAt je sarva avasthAomAM vyApatA nathI evA) yoga ane upayoga ja nimittapaNe tenA (-paradravyasvarUpa karmanA) kartA che. (rAgAdivikAravALA caitanyapariNAmarUpa) potAnA vikalpane ane (AtmAnA pradezonA calanarUpa) potAnA vyApArane kadAcit ajJAnathI AtmA karato hovAthI yoga ane upayogano to AtmA paNa kartA (kadAcit ) bhale ho tathApi paradravyasvarUpa karmano kartA to (nimittapaNe paNa kadI) nathI. bhAvArtha:- yoga eTale tamana-vacana-kAyanA nimittavALuM) AtmapradezonuM calana ane upayoga eTale jJAnanuM kapAyo sAthe upayukta thavuM-joDAvuM. A yoga ane upayoga ghaTAdika tathA krodhAdikane nimitta che tethI temane to ghaTAdika tathA krodhAdikanA nimittakartA Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 108 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 kahevAya paraMtu AtmAne temano kartA na kahevAya. AtmAne saMsAra-avasthAmAM ajJAnathI mAtra yoga-upayogano kartA kahI zakAya. ahIM tAtparya A pramANe jANavuM -dravyadaSTithI to koI dravya anya koI dravyanuM kartA nathI; paraMtu paryAyadaSTithI koI dravyano paryAya koI vakhate koI anya dravyanA paryAyane nimitta thAya che tethI A apekSAe eka dravyanA pariNAma anya dravyanA pariNAmanA nimittakartA kahevAya che. paramArthe dravya potAnA ja pariNAmanuM kartA che, anyanA pariNAmanuM anyadravya kartA nathI. samayasAra gAthA 100 mathALuM AtmA (vyApyavyApakabhAvathI to kartA nathI paraMtu) nimittanaimittikabhAvathI paNa kartA nathI ema huve kahe che: * gAthA 100 : TIkA uparanuM pravacana * kharekhara je ghaTAdika tathA krodhAdika paradravyasvarUpa karma che tene A AtmA vyApyavyApakabhAve to karato nathI kAraNa ke jo ema kare to tanmayapaNAno prasaMga Ave." A ghaTa-paTa Adi ane jaDakarma krodhAdi te baMne paradravyasvarUpa karma che. teno vyApyavyApakabhAvathI AtmA kartA nathI. te paradravyasvarUpa karma AtmAnuM vyApya ane AtmA teno vyApaka kartA ema nathI. para sAthe AtmAne vyApyavyApakabhAva nathI. para sAthe jo vyApyavyApakapaNuM hoya to tanmayapaNAno prasaMga Ave. A vAta gAthA 99mAM AvI gaI che. paradravyanI paryAyane jo AtmA kare to paradravyanI paryAyamAM tanmaya eTale ekameka thaI jAya. potAnI hayAtI pAradravyamAM bhaLI jAya arthAt potAnI bhinna sattA rahe nahi. A dayAnA je bhAva thAya te rAga che. te rAgano ajJAnI kartA che, kemake potAnA pariNAma sAthe vyApyavyApakabhAva hoya che. paNa tyAre karmabaMdhananI je avasthA thAya teno kartA AtmA nathI. paMcAstikAya gAthA 13ramAM puNya-pApanA svarUpanuM kathana karatAM kahyuM che ke "jIvarUpa kartAnA nizcayakarmabhUta zubha pariNAma dravyapuNyane nimittamAtrapaNe kAraNabhUta che tethI 'dravyapuNyAsava'nA prasaMgane anusarIne (-anulakSIne) te zubha pariNAma "bhAvapurNa-che. (zAtA vedanIyAdi dravyapuNyAgnavano je prasaMga bane che temAM jIvanA zubhapariNAma nimittakAraNa che mATe "dravyapuNyAgnava' prasaMganI pAchaLa pAchaLa tenA nimittabhUta zubha-pariNAmane paNa 'bhAvapuSya " evuM nAma che). evI rIte jIvarUpa kartAnA nizcayakarmabhUta azubha pariNAma dravyapApane nimittamAtrapaNe kAraNabhUta che tethI 'dravyapApAsava'nA prasaMgane anusarIne te azubha pariNAma "bhAvapApa" che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-100 ] [ 109 zubhabhAva thAya te kharekhara puNya nathI, pApa che kemake zubhabhAva rAga che. have tene puNya kema kahyuM? ke zAtAvedanIya baMdhAya temAM zubhabhAva nimitta che; zAtAvedanIyane puNya kahyuM che tethI tenA kAraNarUpa nimittane paNa puNya kahevAmAM AvyuM che. ahIM kahe che ke jIve zubhAzubha pariNAma karyA mATe tyAM karmabaMdhana thayuM ema che nahi. azubhabhAva karyA mATe tyAM azAtA vedanIya karma baMdhAyuM ema nathI. jo ema hoya to tanmayapaNAno prasaMga Ave; be dravyo eka thaI jAya ane ekabIjAnI sattAno nAza thaI jAya. A gAthA sUkSma che. emAM muddAnI rakamanI vAta che ne! kahe che ke ghaTa, paTa, makAna, vAsaNa-kusaNa ityAdi badhAM paradravyasvarUpa karma che. tathA navAM jJAnAvaraNIya Adi jaDa karma baMdhAya te paNa paradravyasvarUpa karma che. AtmA tene vyApyavyApakabhAve karato nathI. A kArakhAnAmAM kApaDanA tAkA bane, raMgIna lAdI taiyAra thAya, peTrola, tela, kerosIna vagere sApha karavAnI-rIphAIna karavAnI kriyA thAya e badhAM paradravyanAM kArya che; kArakhAnAnA kArIgaro (AtmA) ane kArakhAnAnA zeThIAo e kAryanA kartA nathI. e paradravyasvarUpa jaDanA pariNAma te vyApya ane AtmA pariNAmI te vyApya ema nathI. paradravyanI paryAya AtmAnuM vyApya thaI zake nahi. paradravyasvarUpa karma ja AtmAnuM vyApya hoya ane AtmA teno vyApaka kartA hoya to AtmA paradravyanI kriyAmAM tanmaya thaI jAya. paradravyanA kAryane jo AtmA kare to temAM te tanmaya thaI jAya, bhaLI jAya. paraMtu AtmA tanmaya thato nathI. mATe paranAM kAryono AmAM vyApyavyApakabhAvathI kartA nathI. sarvajJa vItarAga paramAtmAe A jagatamAM anaMta padArtha dekhyA che. teo kahe che ke eka dravya, bIjA dravyanuM kArya kare to te bIjA dravyamAM tanmaya thaI jAya, bhaLI jAya; dravya bhinna rahI zake nahi. mATe AtmA paradravyasvarUpa karmano vyApyavyApakabhAvathI kartA nathI. A to bheda karavAno mahA alaukika siddhAMta che. A 100mI gAthAmAM caitanya-svarUpa jIva zuM karI zake te muddAnI vAta samajAvI che. A bhASAnI paryAya thAya te paramANunI paryAya che. te paryAya jo AtmAnuM kArya hoya to AtmA bhASAnA paramANu sAthe tanmaya eTale ekAkAra thaI jAya. TImarunuM moTuM pAMdaDuM hoya temAMthI bIDI bane te paradravyanI paramANunI kriyA che, AtmA tene karato nathI. te kriyAne jo AtmA kare to AtmA bIDImAM tanmaya thaI jAya. gajaba vAta che! potAnA AtmA sivAya jeTalAM anaMta paradravya che te pratyekamAM pratisamaya je je paryAya thAya te paryAyane karma eTale kArya kahevAmAM Ave che. te kAryane jo AtmA kare to temAM tanmaya thavAno prasaMga Ave. paNa ema to banatuM nathI. mATe e siddha thayuM ke vyApyavyApakabhAvathI AtmA paradravyanA kAryono kartA nathI. AtmAne paradravya sAthe kartAkarmabhAva nathI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 110 ] cana ratnAkara bhAga-5 ahAhA....! tattvanA astitvanI siddhinI zuM alaukika yukti che! kahe che-parapadArthamAM je vartamAna pariNati thAya che te pariNati kArya che ane te padArtha teno kartA che. paNa e pariNatino jo AtmA kartA hoya to parapadArthanA pariNAma ane pariNAmI AtmA abheda thaI jAya. paNa ema che ja nahi. ' are bApu! tAruM svarUpa zuM che tenI tane khabara nathI. A saMsthAonA vahivaTa cAle emAM ame Ama vyavasthA karI ane tema vyavasthA karI ema tuM mAne che paNa e tAruM ajJAna che. paramAM thatI vyavasthA e paradravyanuM vyApya karma che. ene jo tuM kare to paranA pariNAmamAM tuM tanmaya thaI jAya, bhaLI jAya. paNa ema che nahi. aho ! vastusthitinI saMto pratIti karAve che. A eka vAta thaI. have kahe che vaLI nimittamittikabhAve paNa tene karato nathI kAraNa ke jo ema kare to nityakartutvano prasaMga Ave." ( arthAt sarva avasthAomAM kartApaNuM rahevAno prasaMga Ave ). paradravyamAM kArya thayuM te naimittika ane AtmA temAM nimitta AvuM paNa nathI ema kahe che. paranuM kArya to tenA kALe upAdAnathI thayuM, paNa AtmA dravya je che te paranA kAryanuM nimittakartA paNa nathI. are bhAI ! AtmAne paranA kAryono kartA mAnavo e to mithyAdarzana che, mUDhatA che. parano kartA to AtmA nathI; paNa te te dravyanA te te kALe kramabaddha je je pariNAma temAM thAya che teno nimittakartA paNa AtmA nathI, kAraNa ke ema ja hoya to nitya kartutvano tene prasaMga Ave. jo paradravyanA kAryono nimittakartA AtmA hoya to jyAM jyAM paradravyanAM kArya thAya tyAM tyAM AtmAne upasthita rahevAno prasaMga Ave. ahA! prabhu! tuM koNa cho? to kahe ke AtmA. ThIka; to AtmA paradravyanuM je kArya thAya tene zuM karI zake ? nA; na karI zake. to have bIjo prazna che ke-padravyanA kAryakALe AtmA temAM nimitta to che ke nahi? to kahe che-nA, nimitta paNa nathI. paradravyanA kAryamAM AtmAne jo nimitta mAno to nitya kartutvano prasaMga AvI jaze, arthAt sarva avasthAomAM kartApaNuM rahevAno prasaMga AvI jaze. nitya kartutvano prasaMga AvatAM paradravyanI kriyAnA kALamAM nitya upasthiti rahetAM rAgathI bhinna paDIne bhedajJAna pragaTa karavAno avasara raheze nahi. A 1OOmI gAthAmAM paripUrNa svataMtratA batAvI che. ahA! digaMbara saMtoe gajaba kAma karyA che! teo kahe che ke A zAstranA akSara lakhAyAnI je paryAya thaI tenA ame kartA nathI; vaLI te paryAyanA kALe amAruM dravya prabhu AtmA tenuM nimitta paNa nathI. dravya jo nimitta hoya to nitya kartutvano prasaMga Ave ane paranA kAryamAM nitya nimittapaNe hAjara rahevuM paDe. nyAya samajAya che? dhIme dhIme samajavuM bhAI ! Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-100 ] [ 111 A to sarvajJa prabhu kevaLInA mAragaDA che! nyAyathI vicAre to besI jAya evuM che. kahe chebhagavAna! tAruM je Atmadravya che te jagatanA kAryakALe jo nimitta hoya to nitya kartRtvano prasaMga AvI jaze; rAgathI bhinna paDavAno kadI avasara prApta thaze ja nahi. to kaI rIte che? koNa nimitta che? te have kahe che ' anitya ( arthAt sarva avasthAomAM vyApatA nathI evA) yoga ane upayoga ja nimittapaNe tenA (52dravyasvarUpa karmanA ) kartA che.' yoga eTale pradezonuM kaMpana ane upayogano artha ahIM rAga karavo. yoga ane upayoga anitya che, te sarva avasthAomAM vyApatA nathI. te yoga ane upayoga padravyasvarUpa karmanA nimittapaNe kartA che ema ahIM kahe che. 1. ghaDo mATIthI tenA kAryakALe bane che, kuMbhArathI ghaDo banato nathI. 2. ghaDAnA kAryakALe kuMbhAranA AtmAne nimitta kaho to nitya kartRtvano prasaMga AvI paDe. ema paNa nathI. to kaI rIte che? te kahe che 3. anitya eTale sarva avasthAomAM je vyApatA nathI evA kaMpana ane rAgAdi pariNAmano je kartA thAya che evo ajJAnI te paradravyanA kAryakALe nimittakartA kahevAmAM Ave che. 4. tyAM mATImAM je ghaDArUpa kArya thayuM te to mATIthI ja thayuM che, nimittathI nahi. tevI rIte roTalI, vastra, makAna, vAsaNa, bhASA, akSara ityAdi je kAryo thAya che te puddagala paramANunAM kArya che. te kAryamAM Atmadravya jo nimitta hoya to nityakartRtvano prasaMga AvI jAya. jyAM jyAM paranAM kArya thAya tyAM tyAM nimittapaNe kartAnI hAjarI anivArya thaI jAya. nyAyathI vAta che ne? to kevI rIte che? to kahe che ke jIvanA yoganuM kaMpana ane rAga eTale icchArUpa bhAva te paranA kAryakALe tenA nimittakartA kahevAmAM Ave che. kArya to dravyamAM potAthI ja thayuM che; yoga ane rAga emAM nimitta basa. ajJAnI yoga ane rAganI kriyAno kartA che. te kAraNathI tenA yoga ane rAgane 525dArthanA kAryakALe nimittakartA kahevAmAM Ave che. juo, 1. roTalI bane che te roTalInA 52mANunuM kArya che, te jIvanuM kArya nathI. 2. e to ThIka; paNa roTalI banavA kALe emAM jIvadravya nimitta che ema paNa nathI; jo jIvadravya nimitta hoya to nitya kartRtvano prasaMga AvI jAya. nitya kartRtvano Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 11ra ] | [ pravacana ratnAkara bhAga-5 prasaMga banatAM jagatanAM jeTalAM kAryo thAya tyAM tene hAjara rahevuM paDe evo doSa Ave. to che zuM? nimitta koNa? 3. jIvanA anitya evA yoga ane upayoga eTale ke rAga te paradravyanA kAryakALa emAM nimitta kahevAmAM Ave che. have kahe che-"(rAgAdi vikAravALA caitanyapariNAmarUpa) potAnA vikalpane ane (AtmAnA pradezonA calanarUpa) potAnA vyApArane kadAcit ajJAnathI AtmA karato hovAthI yoga ane upayogano to AtmA paNa kartA (kadAcit ) bhale ho tathApi paradravya-svarUpa karmano kartA to (nimittapaNe paNa kadI) nathI." nimitta che to kArya thayuM e vAta to uDADI dIdhI, paNa paranAM kAryomAM AtmA nimitta thAya e vAta paNa ahIM uDADI dIdhI che. rAga ane jogano bhAva te kAryamAM te kALe nimittakartA kahevAmAM Ave che. paNa konA? ke je rAga ane jogano kartA che evA ajJAnInA. A gAthA bahu UMcI che. bhagavAnathI siddha thayelI, traNalokanA nAtha kevaLI bhagavAne divyadhvanimAM kahelI A vAta che. eka dravya bIjA dravyanuM kArya kare e vAta traNakALamAM nathI. vaLI Atmadravya paranA kAryamAM nimittakartA paNa nathI. e vAta ahIM siddha karI che. vizvamAM anaMta dravyo che. te pratyeka dravyanI pratisamaya thatI pariNati potAthI thAya che. paradravyanA pariNAmano kartA bhagavAna AtmA nathI. vaLI pAradravyamAM je pariNAma thAya eno bhagavAna AtmA-trikALI dravya nimittakartA paNa nathI. kArya to tenA kALe potAthI thAya che. to temAM nimitta koNa che? to kahe che je sarva avasthAomAM vyApatA nathI evA yoga ane upayoga padravyasvarUpa karmanA nimittapaNe kartA che. lagna vakhate jema mAMDavA rope tema AcAryadave ahIM mokSanA mAMDavA ropyA che. A paryuSaNa parva zarU thAya che. temAM dazalakSaNadharmanI vizeSa ArAdhanA karavAnA A maMgaLa divaso che. AtmAnA anubhava sahita kSamA karavI tene uttamakSamA kahe che. te uttamakSamAvata dharmI jIva padravyanA kAryakALe temAM nimittakartA paNa nathI. zuddha dravya nimittakartA nathI tethI zuddha dravyanI jene daSTi thaI che te dharmInI zuddha daSTi paNa nimittakartA nathI, kemake te joga ane rAganI kriyAnA svAmI nathI, kartA nathI. sUkSma vAta che bhAI ! aho! AcAryadave ati gaMbhIra vAta karI che! bhagavAna traNalokanA nAthanA zAsanamAM prasiddha thayelo A DhaMDhero AcAryadava jagata pAse jAhera kare che. kahe che-bhagavAna ! tuM AtmA cho; parathI tuM bhinna ane para tArAthI bhinna evo prabhu! tuM AtmA cho; koI paNa paradravyanu tuM kArya kare e kadI banI zake nahi. e to barAbara, paNa paradravyanuM je kArya padravyathI thayuM temAM tAruM Atmadravya nimitta kartApaNa nathI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-100 ] [ 113 jo parano tuM (AtmA) nimittakartA hoya to tene (AtmAne) nityakartutvano prasaMga AvI paDe. tyAre prazna thAya ke nimittakartA koNa che? to kahe che ke aMdara bhagavAna jJAyaka caitanyamUrti birAjamAna che tenI jene dRSTi nathI te ajJAnInA joga ane IcchArUpa rAgane paradravyasvarUpa karmano nimittakartA kahevAmAM Ave che. nimittakartA che eTale nimitte kAryanuM kartA che. evo artha nathI. dharmI samyagdaSTi jIva joga ane rAganA pariNAmano kartA nathI. tethI dharmAtmA padravyanA kAryakALe teno nimittakartA nathI. jJAnI rAga ane jogano kartA nathI. jJAnI (AtmA) potAnA jJAtAdekhAnA jJAnanA pariNAma kare che ema kahevuM e paNa bhedathana hovAthI upacAra che to pachI paranA kartAnI ane nimittakartAnI to vAta ja kayAM rahI? tyAM to upacAra paNa banato nathI. ajJAnI jIva mAne che ke parajIvonI dayA pALavI te dharma che. are bhAI ! tane A zuM thaI gayuM che? para jIvanuM TakavuM to tenA kAraNe che. tenI tuM dayA pALI zake e kema bane? vaLI dayAnuM kArya je paramAM thayuM temAM AtmA nimitta che ema jo tuM kahuM to ema paNa nathI, kemake ema mAnatAM nityakartutvano prasaMga AvI paDaze. nityakartutvano prasaMga banatAM rAgathI bhinna paDI bhedajJAna ane muktimArga prApta karavAno koI avasara raheze nahi e mahAdoSa Avaze. mATe huM bhAI ! Atmadravya paranAM kAryonuM nimittakartA paNa nathI ema yathArtha nirNaya kara. bhagavAna! tuM koNa cho? zuM tuM rAga cho? kaMpana cho? nA re nA, tuM to bhagavAna jJAnasvarUpa cho. ahAhA..! Avo jJAnasvarUpa bhagavAna AtmA jene jJAnamAM jANavAmAM Avyo te paranAM kAryono nimittakartA paNa nathI, kemake jJAnI joga ane rAgano kartA nathI, jJAtA che. to pachI jJAnI kartA thaIne paranAM kArya kare e vAta kevI? (e to banatuM ja nathI). jJAnInI vANIthI anya jIvane jJAna thAya che e vAta yathArtha nathI. te jIvane jJAna potAthI thAya che, vANIthI nahi. te jJAnanA pariNamanano kartA jIva che. vANIthI tene jJAna thayuM ema che nahi. are bhAI ! nimittathI kathana karavuM e judI vAta che ane nimittathI kartApaNuM mAnavuM e judI vAta che. kahe che-"rAgAdi vikalpavALA caitanyapariNAmasvarUpa potAnA vikalpane ane AtmAnA pradezonA calanarUpa potAnA vyApArane kadAcit ajJAnathI AtmA karato hovAthI yoga ane upayogano to AtmA paNa kartA (kadAcit ) bhale ho tathApi paradravyasvarUpa karmano kartA to (nimittapaNe paNa kadI) nathI.' ajJAnI parano kartA nathI, paNa joga ane icchAno kartA che. mATe tenA joga Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 114 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 ane icchAne paranA kAryakALa nimittakartA kahevAmAM Ave che. keTalAka kahe che ke A to nizcayanI vAta che. tene kahIe chIe ke-hA, nizcayanI eTale satya vAta che. joga ane icchAno kartA bhagavAna nahi enuM nAma satya vAta. joga ane rAgano kartA samakitI nahi. samyagdaSTinA joga ane rAga paranA kAryamAM nimittakartA paNa nahi. dharmAjIva jene potAnA jJAtA-derAsvabhAvanuM bhAna thayuM che tene jAga ane rAganuM jJAna potAnA upadAnathI thayuM che. ahAhA...! svaparane jANatuM jJAna te jJAnInuM kArya che temAM joga. rAga ane paranI kriyA nimittamAtra che. juo, ahIM joga ane rAganA pariNAmane caitanyapariNAma kahyA che kemake ajJAnIe joga ane rAgano potAne kartA mAnyo che. kharekhara to AtmA jJAyaka prabhu che. teno svabhAva to basa jANavuM ane dekhavuM che. te jANavA dekhavAnuM kArya to potAthI thAya che. tyAM jANavAdekhavAnA pariNAmano kartA jIva che ema kahevuM e upacAra che, kemake kharekhara to jANavA dekhavAnuM kArya paryAyathI thAya che. jANavA dekhavAnuM kArya paryAyanuM che ane tene jIvanuM kArya kahevuM te upacAra che. jyAM Ama vAta che tyAM rAganuM kArya ane paranuM kArya mAruM e vAta kayAM rahI? aho! A vAta ane vANI dhanya che! jIva joganA kaMpanano ane rAgayukta upayogano to kadAcit eTale ajJAnabhAve kartA che paNa paranAM kArya te kALe je thAya teno e kartA nathI. joga ane rAgano kadAcit kartA che ema kema kahyuM? to karyuM che ke ajJAna sadAya rahetuM nathI; jyAM sudhI ajJAna che tyAM sudhI rAga ane jogano rtA che ane te rAga ane jogane paranA kAryanA nimittakartA kahevAmAM Ave che. nimittakartA kahevAmAM Ave che eTale te kAMI paranA kAryanA kartA che ema artha nathI. bhAI ! jagatanAM kAryo mArAthI thAya che ema ajJAnI mAne che paNa ema che nahi. ahIM enI spaSTa nA pADe che. prazna:- badhAM nahi to thoDAMka to thAya ne? uttara:- nA, jarAya na thAya. joga ane rAgano ajJAnI kartA thAya che ethI AgaLa bIjI koI vAta che nahi. aho ! A to thoDAmAM (pAMca lITImAM) to badhuM ghaNuM bharI dIdhuM che. A rAga-dveSa, viSayavAsanAnA je pariNAma thAya teno ajJAnI kartA che paNa viSayabhoganA kALe zarIranI je kriyA thAya te paramANunuM kArya che, jIva teno kartA nathI. paramANunA te kAryakALe jIva (dravya) temAM nimitta paNa nathI; jIva nimitta thAya to nityakartutvano prasaMga banatAM tene rAga-ajJAnano kadI nAza na thAya. ajJAnI je joga ane rAgano kartA thAya che tenA joga ane rAgane te kALe jaDanI je kriyA thAya teno nimittakartA kahevAmAM Ave che. A makAna bane, khurazI bane, gADA bane, vimAna bane ityAdi aneka kAryo thAya che teno kartA koNa? to kahe che jaDamAM thatAM A kAryono kartA te te ja paramANu che; Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-100 ] [ 115 AtmA teno kartA nathI; to e kAryo thAya emAM nimitta koNa che? je sarva avasthAomAM vyApatA nathI evA yoga ane upayogane te kAryakALe tenA nimittakartA kahevAmAM Ave che. paNa konA yoga ane upayoga? to kahe che ajJAnInA; kemake ajJAnI yoga ane rAgano kartA thAya je jIva joga ane rAgano kartA thAya tenA joga ane rAga paradravyanA kAryanA nimittakartA kahevAmAM Ave che. bhagavAnanI pUjA kare tyAM ATha prakAranI sAmagrInI kriyA jaDanI jaDathI thAya che. te jaDanI kriyAno kartA AtmA nathI. te kriyAno kartA AtmA hoya to pariNAma ane pariNAmI eka hovAthI temAM AtmA tanmaya eTale ekameka thaI jAya. vaLI te kriyAnA kALamAM AtmA tenuM nimitta che ema kaho to ema paNa nathI kemake to AtmAne zAzvata nimittapaNe rahevAno prasaMga Ave. tethI te vakhate pUjA bhaktinA je zubhabhAva thAya te zubhabhAvano je kna thAya che te ajJAnInA zubhabhAva te kriyAmAM nimittakartA kahevAmAM Ave che. bhAI ! A to jainadarzananI sArabhUta vAta che. dazalakSaNI parvano Aje uttamabhAIvadharmano bIjo divasa che. uttamabhAIvadharma samyagdaSTine ane cAritravata munirAjane hoya che. samakitIne ane zrAvakane te aMze hoya che ane munidazAmAM savizeSapaNe hoya che. uttama puruSo jAti ane kuLanuM abhimAna karatA nathI, zarIranuM baLa ane rUpa vagerenuM abhimAna karatA nathI. temane jJAnanuM paNa abhimAna hotuM nathI. paramAM ahubuddhino-mAnano tyAga tene mAdevadharma karyuM che. A uttamakSamAdi daza bheda cAritranA che ane e cAritra samyagdarzana sahita hoya che. ahAhA...! vivekajyoti pragaTa thavAthI jeo AtmAnA nirmaLa jJAna ane dhyAnamAM lIna rahe che te munivarone jagatanA kayA padArtho abhimAna karavA yogya lAge? huM to AnaMdamUrti chuM, mArI cIja sadAya nirmAna che ema vicArI AtmAnA dhyAnamAM sthita rahenArA te munivaro uttamabhAIvadharmanA svAmI che. AvA caitanyavihArI munivarone je zubhabhAva thAya tenA te jJAtA ja che. teo jJAnane rAgathI bhinna jANe che. jJAnIne svanuM jJAna thayuM te ja kALe rAgasaMbaMdhI paNa jJAna thayuM che. tyAM rAga che mATe rAganuM jJAna thayuM che ema nathI. je prakArano rAga Avyo ane je prakAranI zarIranI kriyA thaI tenuM jJAna ahIM potAthI thAya che ane tyAre potAnA svaparaprakAzaka jJAnamAM rAga ane zarIranI kriyA nimitta thAya che. nimitta eTale kartA nahi. jJAnIne svaparaprakAzaka jJAna potAthI thAya che ane temAM rAga ane paravastu nimitta kahevAmAM Ave che. koI ema kahe ke pacAsa TakA nimittanA ane pacAsa TakA upAdAnanA rAkho. tene kahe che ke bhAI ! bannenA so e so TakA svataMtra potapotAmAM che. nimitta paranuM kAma eka aMza paNa kare nahi. Avo ja vastuno svabhAva che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates [ pravacana ratnAkara bhAga-5 kevaLajJAna paNa svaparaprakAzaka che. kevaLajJAna potAne jANe che ene lokAlokane jANe che. kevaLajJAnane lokAloka nimitta che; to lokAloka che mATe kevaLajJAna ema nathI. vaLI lokAlokane kevaLajJAna nimitta che; tethI kevaLajJAna che to lokAloka che ema nathI. upAdAna ane nimitta banne potapotAmAM svataMtra che. koInAthI koI che ema che ja nahi. nimitta che mATe kArya nimittathI thAya che ema che nahi. 116 ] are! loko 'nimitta to che ne!' 'AtmA nimitta to che ne!' ema kahIne paNa kartApaNAnuM ja sevana karatA hoya che! arthAt pote padravyanA kAryanA kartA thAya che. juo, koI hathoDIthI nALiyera phoDe tyAM nALiyera phUTavAnI kriyA to puddagalanI che, AtmA te kriyAno kartA nathI. ajJAnI te saMbaMdhI rAgano kartA che. ajJAnInA te rAgane nALiyera phuTavAnI kriyAno nimittakartA kahevAmAM Ave che. nALiyera hathoDIthI phUTayuM che ema nathI, te phUTavAnI kriyAno kartA to te nALiyera che. te kriyA samaye tatsaMbaMdhI je rAgano kartA che te ajJAnInA yoga ane upayogane nimittakartA kahevAmAM Ave che. tyAM jJAnIne te vakhate nALiyera phUTayAnuM jJAna potAthI thayuM che. te jJAnamAM nALiyeranI kriyA ane rAga nimitta che. phUTavAnI kriyAnuM jJAna to potAnA upAdAnathI thayuM che. nimitta che mATe nimittanuM jJAna thayuM che ema nathI. bhAI! A to dhIraja ane zAntithI samajavAnI vAta che. koI samitI kuMbhAra upasthita hoya ane ghaDo banavAnI kriyA thAya tyAM ghaDo to mATIthI thayo che; kuMbhAranA rAgathI ke kuMbhAranA AtmadravyathI ghaDo thayo nathI. ghaDo thavAnI kriyA ane tatsaMbaMdhI je rAga thayo teno samakitI kuMbhAra kartA nathI, jJAtA ja che. tyAM ghaDAnuM ane rAganuM je jJAna thayuM te potAthI thayuM che ane ghaDo ane rAga temAM nimittamAtra che. nimitta che mATe tenuM jJAna thayuM che ema nathI. ahA! ghaDo banavAnI kriyA ane tatsaMbaMdhI je rAga thayo te jJAnInuM kArya nathI. AvI sUkSma vAta che bhAI ! ahIM kahe che prabhu! tuM ekavAra sAMbhaLa, nAtha! tArI Rddhi to jJAna che. rAga ane paravastu tArI Rddhi nathI. AvuM jene bhAna thAya tene kamajorIthI rAga Ave paNa te rAgano kartA nathI, jJAtA che. te samaye potAne ane rAgane jANatuM svapa2prakAzaka jJAna potAthI thAya che ane tyAre rAga temAM nimitta che. prabhu! tAruM jJAna sapaNe kayAre rahI zake? ke rAgathI ane 52thI bhinna paDatAM potAnA sadA nirmaLa caitanya-svabhAvanuM jJAna thAya tyAre jJAna sapaNe rahI zake che. (matalaba ke svabhAvanuM jJAna thatAM jJAna jJAnathI potAthI che ema sAcuM jJAna thAya che). te jJAna potAthI svaparane jANatuM je pragaTayuM che temAM rAga ane 52vastu nimitta kahevAmAM Ave che. AcAryadeve kartAnI vyAkhyA bahu spaSTa karI che. paradravyano kartA koI Izvara nathI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-100 ] [ 117 ane paradravyano kartA tuM (AtmA) paNa nahi. paranA pariNAma parathI thAya teno tuM kartA nathI ane tAro AtmA emAM nimitta paNa nathI. tyAre che kevI rIte? te kAryakALe rAgano je kartA thAya che evA ajJAnInA rAga ane jogane eno nimittakartA kahevAmAM Ave che. yoga ane upayogano to AtmA paNa kartA kadAcit bhale ho paNa paradravyasvarUpa karmano kartA to (nimittapaNe paNa kadI) nathI. bhAvArtha:- yoga eTale 'mana-vacana-kAyanA nimittavALuM) AtmapradezonuM calana ane upayoga eTale jJAnanuM kapAyo sAthe upayukta thavuM-joDAvuM. A yoga ane upayoga ghaTAdika tathA krodhAdikane nimitta che tethI temane to ghaTAdika tathA krodhAdikanA nimittakartA kahevAya paraMtu AtmAne temano kartA na kahevAya. AtmAne saMsAra avasthAmAM ajJAnathI mAtra yoga-upayogano kartA kahI zakAya. ahIM tAtparya A pramANe jANavuM -dravyadRSTithI to koI dravya anya koI dravyanuM kartA nathI; paraMtu paryAyadaSTithI koI dravyano paryAya koI vakhate koI anyadravyanA paryAyane nimitta thAya che tethI A apekSAe eka dravyanA pariNAma anyadravyanA pariNAmanA nimittakartA kahevAya che. paramArtha dravya potAnA ja pariNAmanuM kartA che, anyanA pariNAmanuM anyadravya kartA nathI. gAthA 1OO purI thaI. [ pravacana naM. 168 zeSa thI 171 cAlu * dinAMka 27-8-76 thI 31-8-76 ]. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates gAthA-101 jJAnI jJAnasyaiva kartA syAt je poggaladavvANaM pariNAmA hoti nnaannaavrnnaa| Na karedi tANi AdA jo jANadi so havadi nnaannii||101 / / ye pudgaladravyANAM pariNAmA bhavanti jnyaanaavrnnaani| na karoti tAnyAtmA yo jAnAti sa bhavati jnyaanii|| 101 / / have jJAnI jJAnano ja kartA che ema kahe che - jJAnAvaraNa Adika je pugala taNA pariNAma che, karato na AtmA temane, je jANato te jJAnI che. 101. gAthArtha:- [ ] je [ jJAnAvaraNa ni] jJAnAvaraNAdika [puniMdravyaTI ] pudgaladravyonA [pariNAma:] pariNAma [ bhavanti] che [tAna] temane [: mAtmA] je AtmA [na roti ] karato nathI paraMtu [ nAnAti ] jANe che [: ] te [ jJAnI] jJAnI [bhavati] che. TIkAH- jevI rIte dahIM-dUdha ke jeo gorasa vaDe bhAsa thaIne (-vyapAIne) UpajatA gorasanA khATA-mIThA pariNAma che, temane gorasano taTastha jonAra puruSa karato nathI, tevI rIte jJAnAvaraNa ityAdi ke jeo kharekhara pudgala dravya vaDe bhAsa thaIne UpajatA pudgala dravyanA pariNAma che. temane jJAnI karato nathI; paraMtu jevI rIte te gorasano jonAra. potAthI (jonArathI) vyAsa thaIne UpajatuM je gorasa-pariNAmanuM darzana (jovApaNuM) temAM vyApIne, mAtra jAe ja che, tevI rIte jJAnI, potAthI (jJAnIthI) vyAsa thaIne UpajatuM, pudgala dravya-pariNAma jenuM nimitta che evuM je jJAna temAM vyApIne, mAtra jANe ja che. A rIte jJAnI jJAnano ja kartA vaLI evI ja rIte "jJAnAvaraNa" pada palaTIne karma-sUtranuM (karmanI gAthAnuM) vibhAga pADIne kathana karavAthI darzanAvaraNa, vedanIya, mohanIya, Ayu, nAma, gotra ane aMtarAyanAM sAta sUtro tathA temanI sAthe moha, rAga, dveSa, krodha, mAna, mAyA, lobha, nokarma, mana, vacana, kAya, zrotra, cakSu, prANa, rasana ane sparzananAM soLa sUtro vyAkhyAnarUpa karavAM; ane A upadezathI bIjAM paNa vicAravAM. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 101 : mathALuM have jJAnI jJAnano ja kartA che ema kahe che: * gAthA 101 : TIkA uparanuM pravacana * jevI rIte dahIM-dUdha ke jeo gorasa vaDe vyAsa thaIne (-vyapAIne) UpajatA gorasanA khATA-mIThA pariNAma che, temane gorasano taTastha jonAra puruSa karato nathI.' gAthI bahu sarasa che. anaMtakALamAM je karyuM nathI enI A apUrva vAta che. bhAI ! zAMtithI dhIraja rAkhIne sAMbhaLavuM. ahIM daSTAMta ApyuM che. gAyanA dUdhanA rasano je sAmAnyabhAva che te gorasa che. gorasa pote vyApIne dahIMdUdhanA je khATA-mIThA svarUpe pariNAma che terUpe Upaje che, pariName che. dahIM-dUdhanA je khATAmIThA pariNAma che te gorasanuM kArya (vizeSa) che. temane gorasano taTastha jonAra puruSa karato nathI. dUdha meLave tyAM dUdhanuM dahIM thAya, malAI thAya, mAkhaNa thAya ityAdi-e badhI gorasanI avasthAo che; te avasthAomAM-khATI-mIThI avasthAomAM gorasa vyApta che. e gorasano taTastha jonAra puruSa te avasthAono kartA nathI. mAtra teno jonAra che. khATA-mIThA pariNAmano kartA gorasa che, taTastha (samakitI) puruSa teno kartA nathI, dekhanAro ja che. - have AvI vAta samajavA jIve anaMtakALamAM phurasada lIdhI nathI. bhAI ! A jeTalo samaya jAya che te manuSyajIvanamAMthI ocho thato jAya che. A manuSyajIvanamAM samajaNa na karI to Avo avasara kyAre maLaze bhAI ! strIne, putrane, kuTuMbane rAjI rAkhavAmAM AkhI jiMdagI cAlI jAya paNa aMdara vastu saccidAnaMdasvarUpa bhagavAna AtmA paDayo che tenI daSTi na karI to marIne tuM kayAM jaIza bhAI? jema vaMToLiye caDheluM taNakhaluM kayAM jaIne paDaze te nizcita nathI tema A saMsAramAM AtmAnA bhAva vinA saMsAramAM rakhaDatA jIvo marIne kyAMya kAgaDa, kutare, kaMthane,.....cAlyA jaze! jema nadInA kinAre koI puruSa sthira Ubho che te pANInA pravAhanA loDhanA loDha vahI jAya teno te mAtra jonAro che; je pravAhu vahI rahyo hoya teno e kartA nathI. tema khATA-mIThA gorasanA je pariNAma thAya teno taTastha puruSa kartA nathI, mAtra jonAro ja che. ahIM kahe chetevI rIte jJAnAvaraNa ityAdi ke jeo kharekhara pudgaladravya vaDe vyApta thaIne upajatA pugaladravyanA pariNAma che, temane jJAnI karato nathI.' jJAnAvaraNAdi karmanI paryAya pudagaladravya vaDe vyApta thaIne upajatI thakI pudagalanA pariNAma che. jJAnI tene karato nathI. AtmA temAM vyApta thaIne te pugaladravyanI paryAyane karato nathI. jJAnAvaraNAdi karma pudgaladravyanI paryAya che ema jANato jJAnI tene karato nathI. ajJAnI rAgapariNAmano kartA thAya che mATe tenA rAgAdi pariNAma Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 120 ]. [ pravacana ratnAkara bhAga-5 karmanI paryAyamAM nimittakartA kahevAmAM Ave che. jema khATA-mIThA gorasanA pariNAmano taTastha puruSa jonAra che, kartA nathI basa tema jJAnI jJAnAvaraNAdino jANanAra che, kartA nathI. ahAhA..! huM to caitanyamUrti jANagasvabhAvI bhagavAna AtmA chuM evuM jene bhAna thayuM te samyagdaSTi jJAnAvaraNIyAdi karma je baMdhAya teno jANanAra che, kartA nathI. cha kAraNe jJAnAvaraNIya karma baMdhAya che ema tattvArthasUtramAM Ave che, te jJAnAvaraNIya-karmanI paryAyamAM ajJAnIno rAga nimittakartA kahevAmAM Ave che, jJAnI to nimittakartA paNa nathI. cothA, pAMcamA, chaThThA guNasthAnamAM je jJAnAvaraNAdi prakRtino baMdha thAya tene jJAnI jANe che paNa teno kartA nathI. have kahe che-"paraMtu jevI rIte te gorasano jonAra, potAthI vyApta thaIne upajatuM je gorasa-pariNAmanuM darzana ( jovApaNuM) temAM vyApIne mAtra jue ja che, tevI rIte jJAnI, potAthI ( jJAnIthI) vyApta thaIne upajatuM, pudgaladravya-pariNAma jenuM nimitta che evuM je jJAna temAM vyApIne, mAtra jANe ja che. A rIte jJAnI jJAnano ja kartA che." huM Ama karuM ne tema karuM ema padravyanI paryAyano je kartA thAya te mUDha che, ajJAnI che. ahIM kahe che ke gorasano jonAra gorasapariNAmanuM je darzana temAM vyApIne mAtra jue ja che. dekhavAnA pariNAmamAM te puruSa vyApta che, paNa gorasanA pariNAmamAM te vyApta nathI. dekhanAro gorasanI paryAya che to tene dekhe che ema nathI. potAthI svataH dekhe che. khATA-mIThA pariNAmane dekhe che te svataH potAthI potAnA pariNAmane dekhe che. gorasanA pariNAmane jonArane kharekhara to svata: potAthI potAnA daSTApariNAmanuM jJAna thAya che. jaDanI paryAyane jonAra jJAnI javAnA potAnA pariNAmamAM vyApIne mAtra jANe ja che. jJAnAvaraNIya karma je baMdhAya te paryAya to jaDanI jaDathI thaI che. te jJAnAvaraNIyanA baMdhamAM nimitta thAya evo je vikArI bhAva teno jJAnI kartA nathI, jJAnI mAtra teno jJAtA che. te pariNAmane jANanAro jJAnI jJAnAvaraNIyanI paryAyamAM nimitta paNa nathI, jJAnAvaraNIyanuM je jJAna thayuM te jJAnamAM jJAnI vyApta che, jJAnAvaraNIyamAM vyApta nathI. are bhAI ! janma-maraNa karIne jIve atyAra sudhI anaMta bhava karyA che ane mithyAtva paDayuM che tyAM sudhI bIjA anaMta bhava karaze kemake mithyAtvanA garbhamAM anaMta bhava paDelA che. hajAro rANIone choDIne sAdhu thAya, jaMgalamAM rahe ane vrata pALe paNa jaDanI kriyAno kartA potAne mAne te mithyAdaSTi che ane te cAra gatimAM rakhaDapaTTI ja pAme che. jJAnAvaraNIya Adi karmabaMdhanA pariNAmamAM, ajJAnI ke je rAgano kartA che tenA yoga ane upayoga nimittakartA kahevAmAM Ave che. jJAnI samakitI to svataH jANavAvALA Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-101 ] [ 121 potAnA pariNAmamAM vyApIne jaDakarmanI paryAyane jANe ja che, karato nathI. jJAnI jaDakarmane jANavAnI je jJAnanI paryAya temAM vyApta che. te jJAna-paryAya svapa2prakAzakapaNe potAthI thaI che. te jJAnanI paryAyamAM jJAnAvaraNAdi ATha karmanI paryAya nimittamAtra che. juo, lojIkathI-nyAyathI vAta cAle che. samajavAnI to potAne jijJAsA hovI joIe. jeNe rAgathI bhinna thaI potAnA jJAnAnaMdasvabhAvI jJAyakasvarUpano anubhava karyo che te jJAnI jIva jJAnAvaraNIya karmanI paryAyano kartA nathI, jANanAra che. jJAnAvaraNIya karmanI je paryAya thAya temAM jJAnI nimitta paNa nathI, nimittakartA paNa nathI. upAdAna to te te puddagalakarmanI prakRtti che. jJAnI tenA nimittakartA paNa nathI kemake jJAnAvaraNIya karmanuM nimitta je ajJAna teno jJAnI kartA nathI. jJAnI potAnA svapa2prakAzaka jJAnanA pariNAmamAM vyApta thaine jJAnanA pariNAmane kare che ane tyAre te jJAnamAM jJAnAvaraNIya karmanI paryAyane nimitta kahe che. khUba gaMbhIra vAta che. juone! dRSTAMta paNa kevuM sarasa ApyuM che! gorasanA pariNAmane dekhanAro puruSa, potAnA gorasane dekhanArA pariNAmamAM vyApta thaIne, gorasanA pariNAmane dekhe che, paNa tene karato nathI. tema jJAnAvaraNIya karmanI paryAya je puddagalathI thaI che tene dekhanAra jJAnI potAnA jJAnamAM vyApta thaIne, jJAnano kartA thaIne jJAtApaNe rahe che. te jJAnanI paryAyamAM jJAnAvaraNIya karmanI paryAya nimitta che. jJAnanuM upAdAna to potAnuM che temAM jaDakarmanI paryAya nimitta che. nimitta saMbaMdhI jJAnanI paryAya upAdAnathI potAthI svataMtra thaI che, nimittanI kAMI emAM apekSA nathI. aho ! gAthA bahu alaukika che. zrI sImaMdhara bhagavAna pAse AcAryazrI kuMdakuMdadeva videhamAM gayA hatA. tyAMthI A saMdeza laIne bharatamAM AvyA ane A zAstro racyAM che. jema paradezathI koI puruSa vatanamAM Ave to patnI pUche ke mAre mATe sADI lAvyA? putrI pUche ke mAre mATe ghaDiyALa lAvyA? nAno putra hoya te pUche ke-pappA mAre mATe mIThAI-halavo lAvyA ? tema zrI kuMdakuMdAcAryadeva videhathI bharatamAM padhAryA to bhakto pUche ke-bhagavAna! amAre mATe kAMI lAvyA? to AcAryadeva kahe che ke tamArA mATe A mAla-mAla lAvyo chuM. bhagavAnanI A prasAdI che te laIne prasanna thAo. kahe che ke cothA guNasthAne jJAnIne je jJAnAvaraNIya karma baMdhAya teno te kartA nathI, jANanAra ja che. jJAnAvaraNIya karmanI paryAya jaDathI puddagalathI thAya che temAM jJAnI nimitta paNa nathI. cothA guNasthAne A prakRti je baMdhAya enuM jJAna svayaM potAthI thAya che, ane tyAre temAM jJAnAvaraNIya karma temAM nimittamAtra che. jJAnI karmane bAMdhato nathI ema ahIM kahyuM che. ajJAnI paNa jaDakarmane bAMdhato nathI, paraMtu ajJAnI rAgano kartA che to karmabaMdhanI paryAyamAM nimittakartA kahevAmAM Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 122 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 Ave che. ahA! bhagavAnano mArga bahu sUkSma che bhAI ! ane enuM phaLa paNa mahAna che! mokSano mArga pragaTe enA phaLamAM bhaviSyamAM anaMta jJAna ane anaMta sukha pragaTa thaze ane te Adi anaMta kALa raheze. rAgano je kartA thAya ane jaDakarmanI avasthAmAM jeno rAga nimitta thAya te ajJAnI mithyAdaSTi che. paraMtu jene potAnA trikALI saccidAnaMdasvarUpa bhagavAna AtmAnuM bhAna thayuM che tevo dharmI jIva jANe che ke rAga ane pudgalanI je kriyA thAya te mArI nathI. Avo jene kSaNekSaNe viveka varte che te jJAnIne je samyajJAnanI paryAya pragaTa thaI te jJAnAvaraNIya karmanI paryAyane jANe ja che. te jJAna svataH potAthI svaparane jANatuM pragaTa thayuM che, karmanI paryAyanI tene apekSA nathI. A rIte jJAnI jJAnano ja kartA che. jJAnAvaraNIya karma cha prakAranA bhAvathI baMdhAya che. jJAnamAM aMtarAya karavI, mAtsarya, pradoSa, nivva, AsAdana, upaghAta-ema cha prakAranA bhAvanA nimitte jJAnAvaraNIya karma baMdhAya che. A ja prakAranA bhAvano ajJAnI kartA thAya che. tethI jJAnAvaraNIyanA baMdhamAM A ajJAnInA vikArIbhAvane nimittakartA kahevAmAM Ave che. paraMtu jJAnIne to Asrava tattva, ajIva tattva ane nija jJAyakatattvanuM bhedajJAna thayuM che. mATe jJAnI rAgano kartA nathI. bhedajJAnano udaya thavAthI rAgathI bhinna huM jJAyakatattva chuM ema dharmI jIva jANe che. dharmIne rAgathI bhinna jJAyakatattvanuM je jJAna thayuM te svaparaprakAzaka jJAna potAthI pragaTa thayuM che ane rAga ane jaDanI dazA temAM nimittamotra kahevAmAM Ave che. A dazalakSaNI parvanA daza divasa vItarAgabhAvanI vizeSa ArAdhanAno divasa che. vItarAgabhAvanI ArAdhanA kayAre thAya ? ke rAgathI bhinna zuddha caitanyasvabhAvamaya bhagavAna AtmAnuM bhAna thAya tyAre. ahIM kahe che-evA AtmajJa puruSane je svaparaprakAzaka jJAna pragaTa thAya che te potAthI thAya che ane temAM rAga ane paravastu nimitta che. paraMtu nimitta che to tenuM jJAna thAya che ema nathI. dayA, dAna, vrata Adi vikalpa rAga che, Asrava che. AsravathI Atmatattva bhinna che. AvuM samyajJAna pragaTa thAya tene A Asrava che, rAga che evuM jJAna potAthI potAmAM thAya che tyAre te jJAnamAM rAga nimitta kahevAmAM Ave che. dayAno bhAva che te zubharAga che, vikAra che. te bhAvanA kALe je zAtA vedanIya-karma baMdhAya te jaDanI paryAya che ane te jaDathI thAya che. anukaMpAno bhAva ane AtmA-baMnene je eka mAne che evA ajJAnI mithyASTino anukaMpAno bhAva zAtAvedanIya karma je potAthI baMdhAya che teno nimittakartA che. paraMtu dayAnA rAgathI potAno jJAyaka bhagavAna bhinna che evuM bhedajJAna jene pragaTa thayuM che evo dharmI jIva dayAnA rAgane Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-101 ] [ 123 karato nathI, jANe ja che. potAne-svane ane rAgane-parane jANatuM svaparaprakAzaka jJAna tene potAthI pragaTa thAya che ane tyAre rAga temAM nimitta che. juo, sarva tattva bhinna bhinna che. -zAtAvedanIya karma je baMdhAya che te jaDa pulanI paryAya che. e ajIva tattva che. -dayA, dAna Adi anukaMpAno rAga thAya te vikArI bhAva Asrava tattva che. -rAgathI bhinna bhagavAna AtmA zuddha caitanyamaya jJAyakatattva che te jIvatattva che. -rAgathI bhinna AtmAnuM jene bhAna nathI te rAgano kartA thAya che. te rAga ane AtmAne abhinna eka mAnanAra mithyAdaSTi mUDha jIva che. -rAga ane AtmAne jeNe eka mAnyA che te ajJAnIno zubharAga, te samaye zatAvedanIya karma je baMdhAya temAM nimitta hoya che tethI ajJAnInA te zubharAgane teno (jaDakarmano) nimittakartA kahevAmAM Ave che. -jJAnIne svabhAvanI daSTi thaI che. karmabaMdha ajIvatattva che, rAga Asrava tattva che ane pote enAthI bhinna jJAyatattva che ema tene bhedajJAna pragaTa hovAthI te sarvane bhinna bhinna jANe che. tethI te rAgano kartA nathI paNa jJAtA ja che ane tenA jJAnamAM rAga ane jaDa karmanI paryAya nimitta thAya che. aho ! AcAryadave gajaba vAta karI che. 3ra-33 gAthAmAM soLa bola hatA. ahIM karmanA ATha bola vadhAre che; 24 bola che. bhAI ! zAMtithI samajavuM. keTalAka rADa pADe che ke "ekAnta che, ekAnta che;" are bhAI ! A cIja zuM che tenI tane khabara nathI. A ekAnta che paNa samyaka ekAnta che. "vaLI evI ja rIte "jJAnAvaraNa '' pada palaTIne karma-sUtranuM (karmanI gAthAnuM) vibhAga pADIne kathana karavAthI darzanAvaraNa, vedanIya, mohanIya, Ayu, nAma, gotra ane aMtarAyanAM sAta sUtro tathA temanI sAthe moha, rAga, dveSa, krodha, mAna, mAyA, lobha, nokarma, mana, vacana, kAya, zrotra, cakSu, ghANa, rasanA ane sparzananAM soLa sUtro vyAkhyAnarUpa karavAM ane A upadezathI bIjA paNa vicAravAM.' darzanAvaraNIya' nAmanI eka jaDakarmanI prakRti che. paramANumAM te samaye te prakRti thavAnI yogyatAthI te paryAya thaI che. te samaye darzanadoSa potAmAM utpanna karI teno je kartA thAya che te darzanadoSa ane AtmAne eka mAne che. te darzanadoSa darzanAvaraNIya karmanA baMdhamAM nimittakartA kahevAmAM Ave che. dharmI jIva sAta tattvane bhinna bhinna jANe che. ajIva, Asrava ane AtmA traNene bhinna bhinna jANe che. ahIM traNanI mukhya vAta che. jJAnIne rAga ane parathI huM bhinna jJAyaka tattva chuM ema bhedajJAna thayuM che. rAga ane para ajIva padArtha huM nahi; huM to jJAtAdRSTA chuM. AvA jJAtAdarAnA jJAnapariNamanamAM rAga ane darzanAvaraNIya karma nimitta che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 124 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 ramakaDAno moTo vepArI hoya to loko kahe ke A ramakaDAno rAjA che. ahIM kahe chebhagavAna! tuM jJAtAdaSTAsvarUpa caitanyarAjA cho. rAgano paNa tuM rAjA nahi to ramakaDAnA rAjAnI vAta kayAM rahI? juo, AcAryadeva svatattva ane paratattvanI bhinnatA batAvI bhedajJAna karAve che. rAganA bhAvane potAnA svaparaprakAzaka jJAnamAM jANanAra bhedajJAnI jIva rAgano rtA nathI, jJAtAdeNA ja che. vikalpa che te rAga che ane huM jJAyaka chuM ema bhedajJAnanI karavatathI bannene jJAnIe bhinna pADI dIdhA che. te jJAnInA jJAnamAM rAga ane rAganA nimitte baMdhAtuM karma nimittamAtra che. ajJAnI rAgano svAmI thAya che. teno te rAga navA karmabaMdhanamAM nimitta thAya che. loko mAne che ke vyavahArathI dharma thAya. tene kahe che ke prabhu! tuM sAMbhaLa to kharo. vyavahAra to jJAnamAM parayapaNe jaNAya che. tenAthI dharma kema thAya? mahAvratAdi vyavahAraratnatrayanA pariNAma jJAnInA svaparaprakAzaka jJAnamAM parayapaNe nimitta mAtra che. enAthI nizcaya dharma kema pragaTe? na pragaTe. AtmA jJAnasvarUpa che. potAnA jJAnasvarUpanuM jyAM bhAna thayuM tyAM jJAnanI paryAya potAthI pragaTa thaI. te samaye jJAnIne rAga bhale Avyo; te rAga ane je navuM karmabaMdhana thayuM tene jJAnI jANe ja che, karato nathI. te rAga ane karmanI paryAya jJAnInA jJAnamAM nimittamAtra che. vedanIyakarmanI jaDa prakRtino kartA jaDakarma che. zAtAdanIya karma baMdhAya te paramANunI tatkAlina yogyatA ane utpatti kALa che. zubharAga thayo mATe zAtAvedanIya karma baMdhAyuM che ema nathI. te kALe jJAnI rAga ane karmathI potAne bhinna jANe che. jJAnIne je svaparaprakAzaka jJAnanI paryAya pragaTa thAya temAM zubharAga ane zAtAvedanIya karma nimitta kahevAmAM Ave che. parane duHkha devAno je bhAva thayo te bhAvanA nimitte azAtAvedanIya karma baMdhAya che. te bhAva Asrava che. Asrava ane AtmAne eka mAne te ajJAnInA pariNAma azAtA vedanIyanA baMdhamAM nimitta che. prathama svarga-saudharmasvargamAM 3ra lAkha vimAna che. teno indra ane indrANI zacI bane samakitI che. teo eka bhava karIne mokSa javAnAM che. te jANe che ke A 3ra lAkha vimAna che te paradravya che. devanA vaibhava prati lakSa jatAM rAga thAya te Asrava che. paraMtu te jJAnI che; to je rAga Avyo tene jANe ja che. potAne je svaparaprakAzaka jJAna potAthI utpanna thayuM che te jJAnamAM rAga ane paradravya parayapaNe mAtra jaNAya che. to rAga ane paradravya jJAnamAM nimitta che ema kahevAmAM Ave che. ahA! upAdAna ane nimittanuM svarUpa to juo! bane taddana svataMtra che. agnithI pANI UnuM thayuM ane kuMbhAre ghaDo karyo ema mAnanAra mUDha mithyASTi che kemake teo rAga ane paradravyane potAnAthI ekapaNe mAne che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-101 ] [ 125 prazna:- to zuM cokhA pAke che te garama pANIthI pAke che ke nahi? uttara:- bhAI ! garama pANImAM cokhA pAke che te garama pANIthI pAke che ema nathI. te cokhA potAthI pAke che. cokhAnI pAkelI avasthA potAthI thaI che, pANIthI thaI che e vAta traNakALamAM nathI. pANI bhinna che, cokhA bhinna che. paradravyanI paryAya bIjuM paradravya karI zake ja nahi Avo siddhAMta che. jJAnIne rAga Ave che te kALe bhedajJAna karavuM paDatuM nathI. bhedajJAna sahaja ja hoya che. rAga ane ajIvanI kriyA thAya te kALe sahajapaNe bhedajJAna hoya che. rAganuM ane karmabaMdhanuM jJAna potAthI sahaja thAya che, karma ane rAga che to jJAnanI paryAya utpanna thAya che ema nathI. mohanIya karmanI eka jaDa prakRti che. cAritramohanIyanI paryAyanI ahIM vAta che. jJAnIne darzanamohanIyanI paryAya hotI nathI. navuM cAritramohanIya karma baMdhAya temAM rAga dveSa nimitta che. ajJAnInA rAga-dveSa navA karmabaMdhanamAM nimitta kahevAya che. jJAnIne to je rAga thAya ane je cAritramohanIya karma baMdhAya tenuM te samaye svaparaprakAzaka jJAna sahaja potAthI thAya che. tene te rAga ane karmabaMdhananI paryAya jJAnamAM nimitta thAya che. bhAI ! tattvonI sthiti svataMtra che. rAga karyo mATe karmane baMdhAvuM paDyuM ema nathI. karma baMdhAya e to ajIva tattva che. ajIvanI paryAya ajIvathI thAya che. ane paradravya pratye sAvadhAnIno je rAga che te Asrava che. doSa che. te doSano kartA thAya te ajJAnI che. teno rAga cAritramohanIya karma baMdhAya teno nimittakartA che. jJAnI to te doSa ane cAritramohanIya baMdhananI paryAyanA jJAtA ja che. tenA jJAnamAM te doSa ane jaDakarmanI paryAya nimitta kahevAmAM Ave che. AvI upAdAna nimittanI svataMtratA che. nimitta, upAdAna, nizcaya, vyavahAra ane kramabaddha A pAMca viSayamAM vartamAnamAM khUba vAMdhA uThayA che. kramabaddha mAnIe to puruSArtha uDI jAya" ema keTalAka mAne che paNa emane vastunA svarUpanI khabara nathI. are bhAI ! kramabaddhano sAco nirNaya karavAmAM to anaMta puruSArtha rahelo che. saMpradAyamAM keTalAka evuM mAne che ke "kevaLI bhagavAne je dIThuM che tema thaze; emAM ApaNe zuM karI zakIe ?'' tene pUchIe chIe ke-bhagavAne je dIThuM che tema thaze e to barAbara che paNa kevaLI bhagavAna eka samayamAM traNakALa traNalokane jANe che evI jJAnanI paryAyanI jagatamAM sattA che eno svIkAra tane thayo che? potAnA zAyakasvabhAva prati jhukayA sivAya traNakALa traNalokane eka samayamAM jANanAra kevaLajJAnanI sattAno svIkAra thaI zakto nathI. Avo svIkAra karavA jAya tyAM pAMceya samavAya siddha thaI jAya che, ane temAM puruSArtha paNa AvI jAya che. AtmAmAM anaMta guNo che. temAM jJAnaguNanI eka samayanI eka paryAyamAM trikALI dravya, trikALI guNo ane tenI traNakALanI paryAyone tathA lokAlokanI dravya-guNasahita Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 126 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 traNa kALanI paryAyone jANe tevuM aciMtya sAmarthya che. AvI paryAyanI sattAno svIkAra aMtaraMgamAM sarvajJasvabhAva je paDyo che tenuM lakSa karyA vinA thaI zakato nathI ane AvI paryAyanI sattAnA svIkAra vinA bhagavAne je dIThuM tema thaze ema kevI rIte yathArtha kahI zakAya? pravacanasAra gAthAmAM paNa ema kahyuM che ke je arihaMta bhagavAnanA dravya-guNa-paryAyane jANe te potAnA AtmAne jANe che ane teno moha kSaya pAme che. arihaMta paramAtmAnI kevaLajJAnanI paryAyanuM adbhuta aciMtya sAmarthya che te eka samayanI paryAyamAM trikALavartI anaMtA siddho sahita AkhA lokAlokane jANavAnuM sAmarthya che. bhagavAnane sarvajJasvabhAvamAM je sAmarthya che te paryAyamAM pragaTa thayuM che. are bhAI! je eka mayanI paryAyanI AvI tAkAta che evI anaMta anaMta paryAyano piMDa eka jJAnaguNa che. ane Avo jJAnaguNa je dravyamAM che e bhagavAna sarvajJasvabhAvI AtmAnI dRSTi thatAM samyagdarzana pragaTa thAya che. tyAre sarvajJasvabhAvanI pratIti thatAM sarvajJanI pratIti thAya che ane enuM ja nAma puruSArtha che. puruSArtha koI bIjI cIja nathI. ahIM kahe che-jJAnIne rAga ane karmathI bhinna potAnA AtmAnuM jJAna che. te jJAnamAM rati-arati Adi pariNAma ane cAritramohanIyakarmanI paryAya nimitta che. jJAnI tene jANe che, karatA nathI. AtmAmAM cAritraguNa che. AvA anaMtaguNano piMDa prabhu AtmA che. temAM lInatAramaNatA karavI te cAritra che. AvA cAritravata jJAnI je ratinA pariNAma thAya tene jANe ja che, tenA kartA nathI. jJAnamAM te ratinA pariNAma nimittamAtra che. ahAhA..! AcAryadave gajaba vAta karI che! upAdAna ane nimittanI svataMtratAnI kevI balihArI che! banArasIvilAsamAM Ave che ke upAdAna bala jahAM tahAM, nahi nimittako dAva.' pratyeka dravyanI paryAya potAthI svataMtra utpanna thAya che, temAM nimittano kAMI dAva nathI. (matalaba ke nimitta kAMI karatuM nathI). AyuSya nAmanuM jaDa karma che. te paramANunI paryAya che. AyuSyano baMdha thavAmAM je bhAva nimitta thAya te bhAvano kartA thanAra ajJAnI che. teno te bhAva AyukarmanA baMdhanI paryAyamAM nimittakartA kahevAmAM Ave che. jJAnIne Ayukarma ane je bhAvathI Ayukarma baMdhAya te bhAva-e bannethI huM bhinna chuM evuM jJAna thAya che ane te jJAnamAM Ayukarma ane te bhAva nimitta kahevAya che. samakitIne deva ane manuSya-e be gatinA Ayuno baMdha paDe che, tiryaMca ane narakagatinA AyuSyano baMdha paDato nathI. manuSya samakitIne devanuM AyuSya baMdhAya che ane devamAM hoya tene manuSyanuM AyuSya baMdhAya che. A AyuSyakarma paramANunI paryAya che. te samaye je vikArano pariNAma thAya te pariNAmano jJAnI jJAtA ja che. te samaye Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-101 ] [ 127 jJAnanI je svapa2prakAzaka paryAya potAthI pragaTI temAM AyuSya karma ane tenA nimittarUpa bhAvane jJAnI jANe che, teno kartA nathI. bhAI ! tAruM svarUpa to jJAna che ane jJAna-svabhAvathI svaparaprakAzaka che. mATe jJAna sva ane 52ne jema che tema jANe che. jANavA sivAya te bIjuM zuM kare ? jema kAgaLamAM lakhe che ke-thoDuM lakhyuM ghaNuM karIne mAnajo tema saMto kahe che ke-bhAI! A thoDuM lakhyuM ghaNuM karIne mAnajo. (matalaba ke teno vistAra yathArtha bhAve samajajo. ) tattvArthasUtramAM sUtra che ke-' utpAda-vyaya-dhrauvyayuktam sat' A dravyanuM lakSaNa che. utpAda thAya che te potAnI paryAyamAM potAthI thAya che. dayA, dAna, vrata AdinA pariNAma te Asrava che. te pariNAma potAthI utpanna thAya che; temAM jaDa karma nimitta che paNa nimittathI te pariNAma utpanna thAya che ema nathI. jaDakarma te kartA ane Asrava tenuM vyApya karma ema che nahi. ahIM A gAthAnA eka bolamAM nimitta, upAdAna, nizcaya, vyavahAra-e pAMceyanA khulAsA AvI jAya che. 1. zAtAvedanIya karmano baMdha thayo tyAM te paryAya tenA svakALe thaI che. te kALe je zubhabhAva Avyo te tenA svakALe utpanna thayo che. A pramANe kramabaddha siddha thayuM. 2. jJAnIne te rAga ane karmabaMdhana jJAnamAM te kALe nimitta che. A nimitta siddha thayuM. 3. te kALe svapa2prakAzaka jJAnanI paryAya potAthI pragaTa thaI che, nimittathI nahi. A upAdAna siddha thayuM. 4. je rAga Avyo te azuci che, jaDa che, duHkharUpa che, te rAgane jJAna jANe che. A vyavahAra siddha thayo. 5. ane te vakhate jJAna svane jANe che te nizcaya siddha thayo. A rIte vyavahArathI nizcaya thAya e vAta uDI gaI. nimittathI upAdAnanuM kArya thAya e vAta paNa uDI gaI. paryAya kramabadgha thAya che mATe akrame-ADuM avaLuM thAya e vAta paNa uDI gaI. Ama pAMce vAtanuM A gAthAmAM spaSTIkaraNa AvI jAya che. ahAhA...! huM to jJAyakamUrti caitanyajyotisvarUpa prabhu jJAnanA prakAzanA nUranuM pUra chuM. AvuM svarUpanA lakSe jJAna thatAM te kALe je jAtanA rAgapariNAma thAya tene te kALe dharmI jANe che. rAgasaMbaMdhInuM jJAna ane svasvarUpanuM jJAna jJAnamAM vyApta thaIne pragaTa thAya che. jJAnI te jJAnano kartA che paNa rAga ane te kALe thatA karmabaMdhano kartA nathI. rAga ane karmabaMdhanI dazA to potAthI utpanna thayelA svapa2prakAzaka jJAnamAM nimittamAtra che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 128 ]. [ pravacana ratnAkara bhAga-5 bhAI ! A to bhagavAnanAM lojIka ane kAyadA che. A samajyA vinA dharma nahi thAya. kevaLajJAnanI eka samayanI paryAya lokAlokane jANe che ane potAnA svadravyane jANe che. paraMtu te paryAya rUdravyamAM praveza karIne svane jANatI nathI tathA te paryAya lokAlokane sparza karIne lokAlokane jANatI nathI. AvI jJAnanI eka paryAyanI tAkAta che. tevI rIte zraddhA, cAritra ityAdi anataguNanI payayanI tAkAta che. jJAnanI bhaviSyanI anatI payoya jJAnaguNamAM zaktirUpe paDI che. AvA anaMtagaNano piMDa prabhu AtmA che. tenI nirmaLa nirvikalpa pratIti te samyagdarzana che. A samyagdarzana alaukika cIja che bhAI ! A samakitanI paryAyamAM svanI ane paranI, samasta lokAlokanI yathArtha pratIti samAI jAya che. aho! A 101 mI gAthAmAM jJAnAnaMdano dariyo uchALyo che! anaMtagaNano piMDa prabhu AtmA nija svajJayanuM jJAna karI pratIti kare te pratItino mahimA aparaMpAra che. AvI pratIti thayA vinA jeTalAM paNa vrata, tapa Adi kare te ekaDA vinAnAM mIDAM jevAM che. are bhAI ! anaMta guNano piMDa prabhu AtmA che. tenI nirvikalpa pratIti karavI e prathama karavA yogya che. samakita vinA cAritra hotuM nathI. samyagdarzana vinAnAM vrata-tapane bALavrata ane bALatapa eTale mUrkhAI bharelAM mithyA vrata-tapa kahyAM che. prabhu! sAMbhaLato kharo nAtha! tArA gharanI cIja zuM che tenI tane khabara nathI. bhajanamAM zrI dolatarAme kahyuM che ke huma to kabaDuM na nijaghara Aye, para ghara phirata bahuta dina bIte, nAma aneka dharAye...huma to.' nijAnaMdasvarUpa nijagharane choDIne bhagavAna! te rAga, nimitta ane puNyanA gharamAM praveza karyo che. tyAMthI nijagharamAM AvavuM te bhavano aMta karavAno nigraMthano mArga che. rAganI graMthithI bhinna paDIne pUrNAnaMdanA nAthano anubhava karavo, tenI pratIti-zraddhA karavI enuM nAma nigraMthadazA che. chaThThA guNasthAne je nigraMthadazA che e to koI alaukika dazA che, bApu! jema rUnAM dhokaDAM hoya che temAM rU badhe ThAMsIThAMsIne bharyuM che. tema bhagavAna AtmA jJAnanuM dhokaDuM, AnaMdanuM dhokaDuM-jJAnAnaMdasvarUpa gAMsaDI che. rAgathI bhinna paDIne jeNe potAnA zuddha jJAnAnaMdasvabhAvanuM vedana karyuM te samakitI dharmI che. AvA dharmI jIvane huju apUrNatA che to rAga AvyA vinA raheto nathI. dayA, dAnano zubharAga Ave che ane kadIka azubharAga paNa Ave che. je jAtanA rAgAdi ane vAsanAnA pariNAma thAya te prakAre AtmA svanA ane rAgAdinA jJAnapaNe svata: pariName che. dharmIne jJAtAdakhAnA pariNamanamAM je rAgAdinuM jJAna thAya che te jJAna potAthI thAya che. te jJAnamAM rAgAdi Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-101 ]. [ 129 bhAva ane karmabaMdhana nimitta kahevAmAM Ave che. dharmI jIva rAgano kartA nathI. e to rAganA kALe paNa potAnA ane paranA jJAnapaNe pariNamato evo jJAnano ja kartA che. are ! jIva navamI raiveyaka paNa anaMtavAra gayo che ane naraka-nigodanA bhAva paNa anaMta anaMta karyA che. nigodamAM je eka zvAsamAM aDhAra bhava karyA che te mithyA-darzananuM phaLa che. rAga ane ajIva bhinna cIja che chatAM te potAnI cIja che ane tenAthI lAbha thAya evuM mAne te mithyAdarzana che. te mithyAtvanA kAraNe jIve naraka-nigodanA anaMtA bhava karyA che. bhAI ! jagatane vizvAsa bese na bese paNa cIja kAMI pharI jAya ema nathI. ahIM kahe che ke samyagdaSTi jIva dayA, dAna Adi vikalpanA kartA nathI, jJAtA ja che. tevA jIvane pUrNa vItarAgatA thaI nathI to AyuSyakarmanI prakRti baMdhAya che. samyagdaSTi manuSyane svarganA Ayuno baMdha thAya che. tyAM AyuSyanA paramANu baMdhAya te paramANunA kAraNe baMdhAya che. te samaye dharmIne je rAga Ave che te rAga ane Ayukarmano baMdha te jJAnInA jJAnamAM nimitta che. gorasanuM dRSTAMta ApIne AcAryadave vastu svarUpa atyaMta spaSTa karI dIdhuM che. jJAnIne rAga hoya te kALe AyuSyano baMdha paDe che. te ajIvanI paryAya ajIvathI thAya che. dharmI jIva rAga ane AyukarmanI paryAyanA jJAtA ja che, kartA nathI. jJAnI to svaparaprakAzaka potAnA jJAnamAM vyApIne svaparane mAtra jANe ja che. samakitI ke sAdhu je AtmajJAnI dharmAtmA che te A paMcakALamAM svargamAM ja jAya che. svarganA AyuSyanI je prakRti baMdhAya che te to paramANunI yogyatAthI baMdhAya che. te kALe je rAga Avyo tene AyunA baMdhamAM nimitta kahevAmAM Ave che. dharmI jIvane je AyuSya baMdhAya ane te kALe je rAga hoya tenuM jJAna hoya che. jIvano jJAnadarzanasvabhAva che. te svabhAvanI jene daSTi thaI che te dharmI jIva rAga ane karmabaMdhana thAya tenA jJAtAdaSTA che. svargamAM samakitI hoya tene manuSyanA Ayuno baMdha paDe che. mithyASTi jIva to svargamAMthI nIkaLI tiryaMcagatimAM paNa jAya che, ekendriyamAM paNa jAya che. je jIva rAgane ane potAne eka kare che te mithyAdaSTi ajJAnI ekendriyamAM lIlotarImAM paNa cAlyo jAya che. khANamAM pRthvImAM eka kaNamAM asaMkhya jIva che. pANInA eka biMdumAM asaMkhyajIva che, lImaDAnA eka pattAmAM asaMkhya jIva che. lImaDAnA pattAmAM asaMkhya zarIra che ane eka eka zarIramAM eka eka jIva che. lasaNanI eka kaTakImAM asaMkhya zarIra che ane pratyeka zarIramAM anaMtAnaMta jIva che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 130 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 bhAI ! AtmAnA bhAna vinA vrata, tapa, bhakti AdinA pariNAma kare to jIva svargamAM jAya che. tyAM paNa AtmAnuM bhAna nahi hovAthI Ayuno baMdha paDatAM koI manuSyamAM to koI pazumAM jAya che, tathA koI ekendriyamAM paNa cAlyA jAya che. dolatarAmajIe kahyuM che ne ke jo vimAnavAsI hU thAya, samyagdarzana bina duHkha pAya; tata caya thAvara tana dhare, yAM parivartana para kare." ajJAnI jaDanI kriyA ane rAgano kartA thAya che. jJAnI rAgano ane karmabaMdhananI kriyAno kartA nathI, jJAtA ja che. AThamo naMdIzvaradIpa che. temAM bAvana jinAlayanI racanA che. pratyeka jinAlayamAM 108 ratananI pratimAo zobhAyamAna che. tyAM aSTAlphikA parvamAM indra ane indrANI darzana-pUjA Adi karavA mATe jAya che ane mahA mahotsava ujave che. khUba prasannacitta thaIne nAce paNa che. paNa samakitI che ne? je rAga bhaktino Ave te rAganA ane nRtya Adi bAhya kriyAnA te kartA nathI, jJAtAdaSTA ja che. ajJAnI to rAgano kartA thAya che ane bahAranI zarIranI je kriyA thAya te huM karuM chuM ema mAnIne mithyAtvanuM sevana kare che. khUba gaMbhIra vAta che bhAI ! zreNIka rAjA kSAyika samakitI hatA. tIrthakaragotra bAMdhyuM che. hamaNAM prathama narakamAM gayelA che. ahIM hatA tyAre bhagavAnanA samosaraNamAM gayA hatA. tyAM rAga Avyo ane tIrthaMkaragotra baMdhAI gayuM. paraMtu tenA teo jJAtA che, kartA nathI. tyAM narakamAM cha mAsanuM AyuSya bAkI raheze tyAre manuSyagatinA Ayuno baMdha thaze. hamaNAM paNa pratisamaya tIrthakaragotra baMdhAya che. paraMtu dharmI jIva rAga ane karmabaMdhanI paryAyanA jJAtA ja che. AvatI covIsImAM prathama tIrthaMkara thaze. hamaNAM vrata, tapa, cAritra nathI paNa svAnubhavanI dazA thayelI che. temane rAganI maMdatAnA kALamAM manuSyanA Ayuno baMdha paDaze. samakitIne azubhabhAva paNa Ave che. paraMtu azubhanA kALamAM tene Ayuno baMdha paDato nathI. samyagdaSTine zubharAganA kALamAM AyuSyano baMdha paDe che. AvI samyagdarzananI balihArI che! bApu! samyagdarzana zuM cIja che enA mahimAnI lokone khabara nathI. aho ! bhAvaliMgI munivaroe gajaba kAma karyA che. aMtamuhUrtamAM temane chaThuM ane sAtamuM guNasthAna Ave che. chaTTe vikalpa uThe che ane kSaNabharamAM vikalpa toDIne apramattadazAmAM Ave che. AvA bhAvaliMgI digaMbara saMtone jyAre chaThThA guNasthAne zubhabhAva Ave che tyAre AgAmI Ayuno baMdha paDe che. dharmI jIva te zubhabhAva ane je Ayukarma baMdhAya tene jANe ja che, karatA nathI. svane jANatA paranuM-rAganuM jJAna potAthI thAya che. jJAnanI paryAya to nija upAdAnathI utpanna thAya che. emAM rAga ane para karma nimitta kahevAmAM Ave che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-101 ]. [ 131 samakitI nArakI hoya ke deva hoya, te manuSyagatimAM Ave che. ane mithyAdaSTi nArakIno jIva hoya te koI manuSyamAM Ave che to koI tiryaMcamAM jAya che. ajJAnIne je rAga thayo ane karmabaMdhana thayuM te rAgano te kartA thAya che. ajJAnI rAgane potAnuM kartavya mAne che. paNa bhAI ! vastu to jJAnadarzanasvarUpa che, tenuM rAga kartavya kema hoI zake ? - mithyAdRSTi deva hoya temAM AThamA svarga sudhInA koI devane tiryaMcagatinA AyuSyano baMdha thAya che. samyagdarzana vinA vrata-tapanA pariNAmathI koI mithyAdaSTi bIjA svarge gayo hoya tyAMthI koI ekendriyamAM janme che. are! samyagdarzana ane mithyAdarzanamAM keTalo pharaka che tenI lokone khabara nathI. bAhya tyAgano mahimA kare paNa samyagdarzananA aciMtya mahimAnI tene khabara nathI. aDhIdvIpa bahAra asaMkhya samyagdaSTi tiryaMca che. Akharano svayaMbhUramaNa samudra che. temAM hajAra jojana eTale cAra hajAra gAu lAMbA zarIravALA maccha che. temAM koI paMcamaguNasthAnavartI che. svAnubhavanI dazA prApta thavAthI aMdara zAMti ane AnaMda anubhave che. evA asaMkhya tiryaMco che, zrAvaka-zrAvikAo che. asaMkhya mithyASTinuM pramANa che topaNa samakitI asaMkhya che. tene zubharAganA kALamAM devagatinA AyuSyano baMdha paDaze. manuSyagatinuM AyuSya tene baMdhAtuM nathI. paraMtu AyuSyabaMdhanA kAraNarUpa je rAga che tenA e kartA nathI, jJAtAdraSTA che. je karma baMdhAya tenA paNa jJAtA ja che, kartA nathI. karmanI 148 prakRti che. dharmI kahe che ke te karmanA phaLane huM bhogavato nathI. mULa prakRti jJAnAvaraNAdi ATha che. tenA bheda 148 che. teno je udayabhAva che tene dharmI kahe che ke huM bhogavato nathI; huM to mAtra jJAtAdaSTA thaIne jJAnane bhogavanAro chuM. aho ! A samayasAra bhAratanuM advitIya cakSu che. samayasAra be che-eka zabda samayasAra zAstra zabdabrahma che ane bIjo jJAnasamayasAra bhagavAna AtmA cibrahma. traNalokano nAtha caitanyabiMba prabhu jJAnasamayasAra che ane zabdasamayasAra tene batAve che, nirUpe che. tathApi zabdasamayasAramAM jJAnasamayasAra nathI ane jJAnasamayasAramAM zabda samayasAra nathI. bhagavAnanI OMdhvanithI OMsvarUpa bhagavAna AtmA bhinna che. AvuM jene bhAna thayuM che te samyagdaSTi che. khUba sUkSma vAta bhAI ! ahIM kahe che ke bhagavAnanI 3OMdhvani sAMbhaLavAnA rAgano samyagdaSTi kartA nathI, mAtra jJAtA ja che. aho ! A to alaukika vAta che! jJAnI rAga ane baMdhano jANanAra che, karanAra nathI. have nAmakarmanI prakRtinI vAta kare che. ATha karmamAM eka nAmakarma che. tenI prakRtinA peTAda 93 che. samakitIne tIrthaMkaranAmakarmanA baMdhanA kAraNarUpa SoDazakAraNa Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 132 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 bhAvanAno rAga Ave che. te rAga Asrava ane duHkharUpa che. bhagavAna AtmA AnaMdaghana-svarUpa caitanyamUrti prabhu che. tenuM jene bhAna thayuM che evA samakitIne koIne vaDe tIrthaMkaranAmakarma baMdhAya tevo rAga Ave che, ane tIrthaMkaranAmakarmano tene baMdha paDe che. paraMtu jJAnI jIva te vikalpa ane baMdha prakRtinA jJAtAdaSTApaNe ja pariName che; tenA e kartA nathI. ajJAnIne tIrthaMkaranAmakarmanA kAraNarUpa zubhabhAva Avato ja nathI. nAmakarmanI 93 prakRti che. temAM chellI tIrthaMkaranAmakarmanI prakRti che. je bhAve tIrthaMkaranAmakarma baMdhAya te bhAva dharma nathI. je bhAvathI dharma thAya te bhAvathI baMdha nahi ane je bhAvathI baMdha thAya te bhAvathI dharma nahi. have gotrakarmanI prakRtinI vAta kare che. gotrakarmanI prakRti baMdhAya e to jaDa prakRtinuM kArya che, AtmAnuM nahi. gotrakarmanA be bheda che-nIca gotra, ucca gotra, je zubha, azubha bhAvathI ucca, nIca gotra baMdhAya te bhAva vikAra che. e zubhAzubha bhAvano ajJAnI kartA thAya che. tethI gotrakarmanI paryAyamAM ajJAnInA vikArI bhAvane nimittakartA kahevAmAM Ave che. jJAnI to te prakRti ane te kALanA pariNAmanA jJAtA che, kartA nathI. bhagavAna AtmA jJAnadarzanano piMDa prabhu che. emAMthI nIkaLe to jJAna, darzana ane AnaMdanI paryAya nIkaLe che. emAMthI zuM rAganI paryAya nIkaLe? nA; na nIkaLe. paraMtu nimittAdhIna banIne ajJAnI rAgano kartA thAya che ane kartA thato thako te mithyAdaSTi che. vratatapa ityAdi vaDe cAhe to svarga maLI jAya paNa AtmAnA bhAna vinA te mithyAdaSTi che ane mithyAdarzana rahe tyAM sudhI tene saMsAramAM cAragatinA paribhramaNanuM du:kha maTatuM nathI. aMtarAyakarma nAmanuM eka jaDakarma che. enI dAnAMtarAya, lAbhAMtarAya, bhogAMtarAya, upabhogAMtarAya ane vIryaMtarAya-ema pAMca prakRti che. aMtarAyanI prakRti baMdhAya temAM rAga nimitta che. paraMtu jJAnI to je prakRti baMdhAya tenA ane te kALe je rAga Avyo tenA jJAtA ja che. A pramANe karyasUtranuM vibhAga pADIne kathana karavAthI sAta sUtro tathA temanI sAthe moha, rAga, dveSa, krodha, mAna mAyA, lobha, nokarma, mana, vacana, kAya, zrotra, cakSu, ghrANa, rasana ane sparzananAM soLa sUtro vyAkhyAnarUpa karavAM; ane A upadezathI bIjA paNa vicAravAM. traNa kaSAyono jemane abhAva che evA vItarAgI munirAja bhagavAna tulya che. ahAhA...! sAcA bhAliMgI munivarone eka sekanDanI niMdara hoya che. eka sekanDathI vadhAre vakhata nidrAdhIna rahe to munipaNuM rahetuM nathI. AvA jJAnIne pa2 tarapha lakSa jatAM jarA rAgAdi AvI jAya che. paNa teo te rAgAdi bhAvanA kartA nathI, jJAtA che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-101 ]. [ 133 munine chaThThI guNasthAne ArtadhyAnanA pariNAma paNa AvI jAya che. pAMcamA guNasthAnavALAne raudradhyAnanA pariNAma paNa thaI jAya che. paraMtu dharmI jIva te saghaLA rAgAdi pariNAmanA jJAtAdaSTA che, kartA nathI. je karma baMdhAya tenA paNa jJAtA che, kartA nathI. jJAnIne krodhAdi pariNAma paNa thaI jAya che paNa te pariNAmanA te jJAtA ja che. "svapara prakAzaka sakati hamArI, tAteM vacana bheda bhrama bhArI; jJaya dazA duvidhA paragAsI, nijarUpA pararUpa bhAsI.'' jJAnIne krodha pariNAma thAya tenA te jJAtA ja che, kartA nathI. samyagdarzana koI alaukika cIja che bhAI ! jene AnaMdano nAtha caitanyasvarUpa bhagavAna cidAnaMda jAgI gayo che tene krodha, mAna, mAyA lobhanA pariNAma nabaLAIthI thaI jAya topaNa te enA jJAtAdraSTA che. dharmIne aMtaramAM jJAna-darzananI pravAhadhArA satata cAlu ja hoya che. ajJAnIne krodha, mAna, mAyA, lobhanA pariNAma thAya temAM te tanmaya hoya che. tethI te vikArano kartA thAya che. ane je je karmabaMdhana thAya temAM tenA vikArI bhAva nimittakartA kahevAmAM Ave che. tevI rIte nokarma, mana, vacana, kAya, pAMca IndriyonA je je pariNAma thAya teno dharmI jJAtA ja rahe che. jJAnI jJAnano ja kartA che, rAga ane jaDanA je je pariNAma thAya teno te kartA nathI. [ pravacana . 171 zeSa, 17ra thI 175 cAlu * dinAMka 31-8-76 thI 4-9-76 ] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates gAthA-102 ajJAnI cApi parabhAvasya na kartA syAt jaM bhAvaM suhamasuhaM karedi AdA sa tassa khalu kattA / taM tassa hodi kammaM so tassa du vedago appA / / 102 / / yaM bhAvaM zubhamazubhaM karotyAtmA sa tasya khalu kartA / tattasya bhavati karma sa tasya tu vedaka AtmA / / 102 / / vaLI ajJAnI paNa paradravyanA bhAvano kartA nathI ema have kahe che: je bhAva jIva kare zubhAzubha tehano kartA khare, tenuM bane te karma, AtmA tehano veThaka bane. 102. gAthArtha:- [AtmA] AtmA [yaM] je [zumam azuman] zubha ke azubha [bhAvuM] (potAnA) bhAvane [roti] kare che [tasya ] te bhAvano [sa: ] te [vatu] kharekhara [[] rDA thAya che, [tat] te (bhAva) [tattva ] tenuM [rma] karma [mavati] thAya che [sa: AtmA tu] ane te AtmA [tattva ] teno (te bhAvarUpa karmano ) [ veva: ] bhoktA thAya che. TIkA:- potAno acalita vijJAnanarUpa eka svAda hovA chatAM paNa A lokamAM je A AtmA anAdi kALanA ajJAnane lIdhe paranA ane potAnA ekapaNAnA adhyAsathI maMda ane tIvra svAdavALI puddagalakarmanA vipAkanI be dazAo vaDe potAnA (vijJAnadhanarUpa ) svAdane bhedato thako ajJAnarUpa zubha ke azubha bhAvane kare che, te AtmA te vakhate tanmayapaNe te bhAvano vyApaka hovAthI teno kartA thAya che ane te bhAva paNa te vakhate tanmayapaNe te AtmAnuM vyApya hovAthI tenuM karma thAya che; vaLI te ja AtmA te vakhate tanmayapaNe te bhAvano bhAvaka hovAthI teno anubhavanAra (arthAt bhoktA) thAya che ane te bhAva paNa te vakhate tanmayapaNe te AtmAnuM bhAvya hovAthI tenuM anubhAvya (arthAt bhogya ) thAya che. A rIte ajJAnI paNa parabhAvano kartA nathI. bhAvArtha:- puddagalakarmano udaya thatAM, zAnI tene jANe ja che arthAt jJAnano ja kartA thAya che ane ajJAnI ajJAnane lIdhe karmodayanA nimitte thatA potAnA ajJAnarUpa zubhAzubha bhAvono kartA thAya che. A rIte jJAnI potAnA jJAnarUpa bhAvano kartA che ane ajJAnI potAnA ajJAnarUpa bhAvano kartA che; 52bhAvano kartA to jJAnI ke ajJAnI koI nathI. * * Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 102 : mathALuM vaLI ajJAnI paNa paradravyanA bhAvano kartA nathI ema have kahe che - * gAthA 102 : TIkA uparanuM pravacana * potAno acalita vijJAnaghanarUpa eka svAda hovA chatAM paNa A lokamAM je A AtmA anAdi kALanA ajJAnane lIdhe paranA ane potAnA ekapaNAnA adhyAsathI maMda ane tIvra svAdavALI pudgalakarmanA vipAkanI be dazAo vaDe potAnA (vijJAnaghanarUpa) svAdane bhedato thako ajJAnarUpa zubha ke azubha bhAvane kare che, te AtmA te vakhate tanmayapaNe te bhAvano vyApaka hovAthI teno kartA thAya che ane te bhAva paNa te vakhate tanmayapaNe te AtmAnuM vyApya hovAthI tenuM karma thAya che." AtmAno acalita eTale caLe nahi tevo eka vijJAnaghanarUpa svAda che. paraMtu enAthI ajANa ajJAnI temAM be bhAga pADe che. tene zubha-azubha je pariNAma thAya che e ja mAruM svarUpa che ema mAnIne te zubhAzubhabhAvarUpa vikAranA svAdane anubhave che. dayA, dAna, vrata, bhakti ityAdi je pariNAma che te maMda che ane avratanA pariNAma tIvra che. te baMne pariNAma pudgalano vipAka che, AtmAno svabhAva nathI. ajJAnIne te maMda ane tIvra rAgano svAda Ave che. bhagavAna AtmA vijJAnaghana prabhu nitya AnaMda-svarUpa che. teno svAda na letAM zubharAga je maMda pariNAma che teno ajJAnI svAda le che. dALa, bhAta, lADu, maisUba ityAdino svAda jIvane Avato nathI. paisA-karoDonuM dhana hoya teno paNa svAda Avato nathI ane strInA zarIrano paNa svAda Avato nathI. e to badhAM jaDa mATI-dhULa che. paraMtu potAnA vijJAnaghanasvarUpa AtmAnI daSTi nahi hovAthI bahAranI sAmagrImAM anurAga karIne je azubharAga utpanna kare che te azubharAgano svAda jIva le che ane te mithyAdarzana che. pANInuM pura cAlyuM jatuM hoya ane vacce pUla AvI jAya to pANInA puranA be bhAga paDI jAya che. ema bhagavAna AtmA atIndriya jJAna ane AnaMdanA pravAhanuM ekarUpa pura che. temAM ajJAnI pudgalakarmanA vipAkarUpa tIvra ane maMda rAganA svAdavALI be dazAo vaDe be bhAga pADI rAgano svAda le che. dharmInI daSTi to AnaMdaghana prabhu AtmA upara hoya che tethI te nirAkuLa AnaMdano svAda le che ane enuM nAma dharma che. saccidAnaMda svarUpa bhagavAna AtmAnA ekarUpa AnaMdanA svAdane bhedIne ajJAnI zubhAzubha rAgano-vikArano svAda le che te mithyAdarzana che. dayA, dAna, vrata Adi zubhabhAva ane hiMsA, jUTha, corI Adi azubhabhAva-e banne bhAva ajJAnabhAva che kemake AtmAno te svabhAva nathI. ajJAnI jIva gharabAra, kuTuMba-parivAra, paisA, AbarU, khAvuM-pIvuM ityAdi azubhabhAvamAM guMcAI gayo che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 136 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 temAMthI khasIne kadIka sAdhu thAya to zubhabhAvamAM guMcAI jAya che. zubhabhAvanI kriyAmAM te dharma mAnavA lAge che. pahelAM azubhabhAvane kartavya samajato hato, have zubhabhAvane kartavya samaje che. paraMtu bhAI ! zubha ane azubhabhAva bane ajJAnarUpa che. zubha ane azubhabhAva bannemAM jJAnanuM-caitanyanuM kiraNa nathI; bane bhAva acetana che. dayA, dAna, vrata AdinA zubhabhAva acetana che kemake te caitanyanI jAtinA nathI. te zubharAga na potAne jANe che, na nikaTavartI bhagavAna AtmAne jANe che; teo to caitanyadvArA jaNAvA yogya che; mATe teo acetana che, ajJAnarUpa che. A vAta pahelAM gAthA 7ramAM AvI gaI che. ahIM kahe che ke AtmA parano kartA to che ja nahi; paNa zubha ane azubha-bhAvano je kartA thAya te ajJAnI mithyAdaSTi che. zubha ane azubhabhAva bane pudgalakarmanA vipAkanA nimitte utpanna thatI dazAo che. banneno svAda kaluSita che. zubhabhAvano svAda kaluSita che ane azubhabhAvano svAda tIvra kaluSita che. jene vijJAnaghanasvarUpa AtmAnI draSTi ane enA AnaMdano anubhava nathI te puNya ane pApanA be bhAga pADIne tIvra ane maMda vikArano svAda le che. lAkhonA makAnamAM rahIne je khuzI upaje te azubhabhAva pApa che. te azubhabhAvano svAda mITho nathI, tIvra kaDavo che. ane dayA, dAna, vrata, bhaktinA zubhabhAva thAya teno svAda paNa mITho nathI, kaDavo che. eka AtmAnA ekarUpa nirAkuLa AnaMdano svAda ja miSTa ane iSTa che. anaMtakALamAM je prApta thayo nathI te AtmAnA AnaMdanA anubhavanI A vAta cAle che. ahAhA...! AtmA AnaMdakaMda prabhu sukhakaMda che. jema sakkarakaMdanI uparanI chAla te sakkarakaMda nathI. chAlane kADhI nAkho to pAchaLa mIThAzano je piMDa che te sakarakaMda che. tema A bhagavAna AtmAne zubhAzubha bhAva thAya te uparanI chAla che, te AtmA nathI. zubhAzubhabhAvathI bhinna aMdara je AnaMdakaMda prabhu virAje che te AtmA che. zubhAzubha bhAvanuM lakSa choDIne aMtardaSTa karo to AtmAnubhUti pragaTa thAya che. ane e ja samyagdarzana che, e ja dharma che. zubharAgamAM dharma mAne te dRSTi ja mithyAtva che. mithyASTi jIva vijJAnaghanasvabhAvanA svAdane bhedIne-chedIne zubhAzubhabhAvanA svAdanuM vedana kare che. paraMtu te bhAva ajJAnarUpa che. 28 mULaguNanA pAlanano je zubharAga che te ajJAnarUpa che ane teno svAda jhera samAna kaluSita che. bhAI ! AtmAnA nirAkuLa AnaMdanA svAdane bhedIne zubhabhAva utpanna thAya che to teno svAda AnaMdarUpa kama hoya ? ajJAnI te bhAvano kartA thAya che. are bhAI ! je bhAvathI tIrthakaragotra baMdhAya te bhAva ajJAnarUpa che ane eno svAda kaluSita che. te kAMI AtmAnI cIja nathI. bhalabhalAnAM pANI utarI jAya evI A vAta che. nATaka samayasAramAM Ave che ke Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-102 ] [ 137 "kare karama soI karatArA, jo jAnai so jAnana hArA; jo karatA nahi jAnai soI, jAnai so karatA nahi hoI.'' ajJAnI potAnA nityAnaMda sukhakaMda prabhu AtmAnA AnaMdano svAda toDIne zubhabhAvano kartA thAya che. jJAtA raheto nathI. jyAre dharmI samakitIne AnaMdakaMda prabhu AtmA upara najara che. te potAnA AnaMdanA svAdane toDato nathI. jJAnIne to ekarUpa AnaMdano svAda Ave che. bhagavAna ! ekavAra sAMbhaLa, nAtha ! tArI cIja aMdara zubhA-zubhabhAvathI bhinna amRtasvarUpa che. vrata ane avratanA banne bhAvathI bhagavAna AtmA bhinna vastu che. AvI jJAnAnaMdasvarUpa potAnI vastunuM jene bhAna thayuM che te dharmIne rAga Ave che paNa te rAgano jJAtA rahe che, kartA thato nathI. ajJAnI zubhAzubha rAgano kartA thAya che. A gAthA be hajAra varSa pUrve racAI che. tenI TIkA (AtmakhyAti) hajAra varSa pahelAM amRtacaMdrAcAryadave racI che. jema gAyanA AumAM dUdha bharyuM hoya te baLukI bAI dohIne bahAra kADhe tema gAthAmAM je bhAva bharyA che te bhAvane AcAryadave TIkAmAM ekadama khullA karI dIdhA che. kahe che-ajJAnI zubhabhAvarUpa kaSAyano svAda le che ane te bhAvano te kartA thAya che. zubhabhAva che te kaSAya che ane teno svAda kaluSita che. chahuDhALAmAM Ave che ke "rAga-Aga dahai sadA, tAteM samAmRta seIe.'' cAhe zubharAga ho topaNa te Aga che, svabhAvane dajhADanArI Aga che. mATe rAgathI bhinna bhagavAna AtmAnI daSTi karIne samAmRtarUpa dharmanuM sevana kara. 7ramI gAthAmAM AtmAne bhagavAna kahIne bolAvyo che. e bhagavAna AtmAnA ekarUpa AnaMdanA svAdane toDIne ajJAnI zubha ke azubhabhAvano, maMda ke tIvra rAgano svAda le che te dharma nathI, adharma che. bhagavAna AtmA to zuddhopayoga vaDe prApta thAya tema che ane te zuddhopayoga ja dharma che. ajJAnIne AtmAnI khabara nahi hovAthI te AtmAnA svAdane bhedato ajJAnarUpa je zubhAzubhabhAva tene kare che. te vakhate te AtmA tanmayapaNe te bhAvano vyApaka hovAthI teno kartA thAya che. ajJAnI zubhAzubha rAga mAro che ema mAnI te bhAvano tanmayapaNe kartA thAya che. ajJAnI zubhAzubha rAgamAM ekAkAra thaI gayo hoya che. munivaroe dAMDI pITIne satya vAta jagata pAse jAhera karI che. duniyA mAnaze ke nahi mAne enI leza paNa darakAra rAkhI nathI. kahe che-potAnA zuddha jJAyakabhAvane bhUlIne ajJAnI zubha ane azubhabhAvamAM tanmaya-ekAkAra thAya che ane e rIte te Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 138 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 bhAvano te kartA thAya che. ane te bhAva paNa te vakhate tanmayapaNe te AtmAnuM vyApya hovAthI tenuM karma thAya che. jJAnI to zubha bhAvanA paNa kartA nathI to pachI jaDanA kartAnI to vAta ja kayAM rahI ? ajJAnI kartA thaIne jyAM tyAM A 'meM karyuM, meM karyuM' ema paranuM kartRtva mAne che tene ahIM kahe che ke-bhAI! 52nuM to AtmA kAMI karI zakto nathI paNa zubhAzubha rAgano je tuM kartA thAya che te tAruM ajJAna che, mithyAdarzana che. mithyAdaSTi jIva ja zubhAzubha rAgano kartA thAya che. have kahe che- vaLI te ja AtmA te vakhate tanmayapaNe te bhAvano bhAvaka hovAthI teno anubhavanA2 (arthAt bhoktA) thAya che. ane te bhAva paNa te vakhate tanmayapaNe te AtmAnuM bhAvya hovAthI tenuM anubhAvya (arthAt bhogya) thAya che. A rIte ajJAnI paNa parabhAvano kartA nathI. zubha-azubhabhAvano ajJAnI bhoktA che. vikArI bhAvano bhAvaka hovAthI te bhAvano ajJAnI bhoktA che. AtmA zarIrano bhoktA nathI. zarIra to jaDa mATI che. tene kema bhogave? ajJAnI zarIrane bhogavato nathI paNa zarIranI kriyAnA kALamAM je azubhabhAva thAya che temAM tanmaya thaIne te bhAvano te jIva bhoktA thAya che. samyagdaSTi cakravartIne 96000 rANIo hoya che. tenA lakSe viSayavAsanAno je rAga thAya teno zAnI kartA nathI, jJAtA ja che. dharmInA jJAnamAM te jaDanI kriyA ane rAga nimitta che dharmIno AtmA jaDanI kriyA ane te vakhatanA rAgane nimitta nathI paNa dharmInA jJAnamAM te nimitta che. jJAnIe to gulAMTa khAdhI che, palaTo khAdho che. jyAM sudhI paryAyabuddhi hatI tyAM sudhI rAgano kartA ane rAgano bhoktA hato. 52no to jJAnI ke ajJAnI koI kartA-bhoktA nathI. paNa jyAM paryAyabuddhi chUTI ane zAyakanuM bhAna thayuM tyArathI te jJAnano kartA ane bhoktA che, ane je rAga ane jaDanI kriyA thAya te tenA jJAnanAM nimittamAtra che. have te AnaMdano kartA ane bhoktA che; rAgano kartA nahi, rAgano bhoktA paNa nahi. bharata cakravartI cha khaMDanA svAmI hatA. samakitI jJAnI hatA. eka sonIne saMdeha thayo ke 96000 rANIo ane Avo vaibhavano Dhagalo hovA chatAM bharata mahArAja jJAnI kahevAya che te kema saMbhave ? bharata mahArAjane khabara paDatAM sonIne bolAvyo ane kahyuM-A telano bharelo kaToro hAthamAM rAkhIne A ayodhyA nagarInI zobhA jovA mATe jAo. nagarInI zobhA jotAM telanuM eka TIpu paNa na DhoLAya te dhyAna rAkho. jo eka TIpu paNa DhoLAvA pAmaze to talavArathI ziraccheda karavAmAM Avaze. sonI to AkhIya nagarI pharIne pAcho Avyo. tyAre bharatajIe pUchyu-bolo mahArAja! nagarInI zobhA kevI? tame zuM zuM joyuM? tyAre sonIe kahyuM-mahArAja! mAruM lakSa to A kaTorA 52 hatuM; nagarInI zobhAnI to mane kAMI ja khabara nathI. to bharata Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-102 ] [ 139 mahArAje kahyuM-bhAI! e ja pramANe amAruM lakSa AtmAmAM coMTeluM che; A bahAranA vaibhava zuM che e amane khabara nathI. amAruM lakSa AtmAnA vaibhava 52 che, bahAranA vaibhava 52 nathI. ajJAnI zubha-azubha bhAvano kartA ane bhoktA che, paNa pa2no kartA ke bhoktA nathI. jJAnI to rAgano paNa kartA-bhoktA nathI, jJAtA-daSTA ja che, tyAM paranA kartA-bhoktAnI to vAta ja kevI ? A dhana-saMpatti, bAga, baMgalA, moTara, roTalI, dALa bhAta, drAkSa, mosaMbI, halavo ityAdi badhuM AtmA bhogavato nathI. paraMtu ajJAnIne te kALe je azubha rAga thAya che teno te bhoktA che. jJAnIne to svabhAvanI daSTi hovAthI te kALe thato je rAga ane paranI kriyA te tenA jJAnamAM nimitta thAya che. puNya-pApanA bhAva thAya te bhAvya eTale bhogavavA yogya che, ane ajJAnI teno bhAvaka eTale bhogavanAra che. paraMtu paravastu dALa, bhAta Adi te AtmAnAM bhAvya nathI. AtmA teno bhoktA nathI. ahAhA...! puNyapApanA bhAva che te ajJAnInuM bhAvya che. ane ajJAnI teno bhAvaka-bhoktA che; paraMtu pa2vastuno ajJAnI kartA-bhoktA nathI. jJAnIne pUjA-bhakti ityAdi zubhabhAva Ave che, paNa tenA teo jJAtA ja che, kartAbhoktA nathI. ahAhA..! jJAnAnaMdasvarUpa bhagavAna AtmAnI jene dRSTi thaI che te jJAnI to jJAnAnaMdasvarUpanA kartA ane jJAnAnaMdanA ja bhoktA che. paraMtu zuddha Atma-svarUpanuM jene bhAna nathI te ajJAnI rAgano kartA ane bhoktA thAya che. pa2no to ajJAnI paNa kartA-bhoktA nathI. * gAthA 102 : bhAvArtha u52nuM pravacana * 'puddagalakarmano udaya thatAM, jJAnI tene jANe ja che arthAt jJAnano ja kartA thAya che ane ajJAnI ajJAnane lIdhe karmodayanA nimitte thatA potAnA ajJAnarUpa zubhAzubha bhAvono kartA thAya che. A rIte jJAnI potAnA jJAnabhAvano kartA che ane ajJAnI potAnA ajJAnarUpa bhAvano kartA che; parabhAvano kartA to jJAnI ke ajJAnI koI nathI.' bhagavAna AtmA nirmaLAnaMda prabhu zuddha cidAnaMdakaMda che. tenI jene aMtardaSTi thaI che te jJAnI karmano udaya thatAM tene jANe ja che. A zubhAzubhabhAva thAya che te karmano pAka che, te dharma nathI, svabhAvanI cIja nathI ema jJAnI tene potAthI bhinna jANe che. samakitI bhale gRhasthAzramamAM hoya, tene zubhAzubha bhAva je thAya che tene te puddagala-karmanA phaLapaNe potAnAthI bhinna jANe che. ahAhA...! huM to rAgathI bhinna, karmathI bhinna cidAnaMdaghana prabhu AtmA chuM evuM jene bhAna thayuM che te dharmo jIva je zubhAzubha bhAva thAya tene jANe ja che, te potAnuM kartavya che ema kadIya mAnato nathI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 140 ] cina ratnAkara bhAga-5 paMcamahAvratanA pariNAma te karmanA vipAkanuM phaLa che; te AtmA nathI. jJAnI te zubharAgane jANe ja che. potAnA jJAnasvarUpamAM rahIne jJAnI tene jANe che. jJAnI to jJAnanA kartA che, AnaMdanA kartA che. ahAhA..! potAnuM svarUpa to zuddha prajJAbrahmasvarUpa che ema jene anubhava thayo che te dharmI jIva potAnI jJAna ane AnaMdanI paryAyanA kartA che, paNa mahAvratAdinA rAganA kartA nathI. rAgano koNa kartA thAya ? rAgano kartA thAya e to ajJAnI mithyAdaSTi jIva che. AvI vAta che. jene potAnA caitanyasvarUpa AtmAnuM bhAna nathI te karmanA udayanA nimitte je ajJAnarUpa zubhAzubha bhAvo thAya teno kartA thAya che. vrata-avratanA pariNAma mArI cIja che ema ajJAnI mAne che. dayA, dAna, vrata, bhakti Adi karmanA udaye thatA bhAva che. ajJAnI te mAruM kartavya che ema mAnI teno kartA thAya che. bahAranA kriyAkAMDamAM je dharma mAne che tenuM zraddhAna mithyA che. te ajJAnI pAkhaMDI che, jJAnI to rAgAdi je thAya tenA jJAtApaNe ja pariName che, teno kartA thato nathI. parabhAvano-paradravyanA pariNAmano kartA to jJAnI ke ajJAnI koI nathI. [ pravacana naM. 175 zeSa, 176 cAlu * dinAMka 4-9-76 thI 5-9-76 ] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates gAthA-103 na ca parabhAvaH kenApi kartuM pAryeta jo jamhi guNe davve so aNNamhi du Na saMkamadi dvve| so aNNamasaMkaMto kaha taM pariNAmae davvaM / / 103 / / yo yasmin guNe dravye so'nyasmistu na saMkrAmati drvye| so'nyadasaMkrAntaH kathaM tatpariNAmayati drvym|| 103 / / parabhAvane koI ( dravya) karI zake nahi ema have kahe che: je dravya je guNa-dravyamAM, nahi anya dravya saMkrame; aNasaMkrakhyuM te kema anya pariNAve dravyane? 103. gAthArthaH- [: ] je vastu (arthAt dravya) [ yarizmana dravya] je dravyamAM ane [ TM ] guNamAM varte che [3] te [ anyarimana tu] anya [dravya] dravyamAM tathA guNamAM [na samiti] saMkramaNa pAmatI nathI (arthAt badalAIne anyamAM bhaLI jatI nathI); [ nyata saMbrAnta:] anyarUpe saMkramaNa nahi pAmI thakI [ sa: ] te (vastu), [ tat dravyama] anya vastune [ E ] kema [ pariNAmati] pariNamAvI zake ? TIkAH- jagatamAM je koI jevaDI vastu je koI jevaDA caitanyasvarUpa ke acaitanyasvarUpa dravyamAM ane guNamAM nija rasathI ja anAdithI ja varte che te, kharekhara acalita vastusthitinI maryAdAne toDavI azakaya hovAthI, temAM ja (potAnA tevaDA dravya-guNamAM ja) varte che paraMtu dravyAMtara ke guNAMtararUpe saMkramaNa pAmatI nathI; ane dravyAMtara ke guNAMtararUpe nahi saMmatI te, anya vastune kema pariNamAvI zake ? (kadI na pariNamAvI zake.) mATe parabhAva koIthI karI zakAya nahi. bhAvArtha:- je dravyasvabhAva che tene koI paNa palaTAvI zakatuM nathI, e vastunI maryAdA samayasAra gAthA 103: mathALuM parabhAvane koI (dravya) karI zake nahi ema have kahe che: Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 142 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 * gAthA 103 : TIkA u52nuM pravacana * 'jagatamAM je koI jevaDI vastu je koI jevaDA caitanyasvarUpa ke acaitanyasvarUpa dravyamAM ane guNamAM nijarasathI ja anAdithI ja varte che te, kharekhara alita vastusthitinI maryAdAne toDavI azakaya hovAthI, temAM ja (potAnA tevaDA dravya-guNamAM ja) varte che paraMtu dravyAMtara ke guNAMta2rUpe saMkramaNa pAmatI nathI.' bahu sarasa gAthA che. jema jagatakartA Izvara che ema mAnanAra mithyAdaSTi che tema jaina saMpradAyamAM rahIne koI ema mAne kehuM zarIrane halAvI zakuM chuM, bhASA bolI zakuM chuM, 52 jIvanI dayA pALI zakuM chuM to te jIva paNa mithyAdaSTi che. bhAI ! paMcamahAvratanA je pariNAma che te zubhabhAva che, Asrava che, jaDa acetana che, jhera che. mokSa adhikAramAM zubhabhAvane viSakuMbha kahyo che. tArI cIja to amRtano sAgara prabhu anAkuLa AnaMdano rasakaMda che. ane zubhabhAva to enAthI viparIta jhera che. AvA zubhabhAvano-jherano kartA thAya te mUDha mithyAdaSTi che. are ! samyagdarzana zuM cIja che tenI lokone khabara nathI ! ahIM kahe che ke-jagatamAM je koI caitanyasvarUpa ke acaitanyasvarUpa jeTalI vastu che te badhI potAnA dravyamAM, guNamAM nija rasathI ja anAdithI ja varte che. AtmA potAnI paryAyamAM varte che ane jaDa potAnI (jaDanI) paryAyamAM varte che. A zarIra hAlecAle te zarIranI paryAya che. zarIranA paramANuo zarIranI paryAyamAM varte che. AtmA tene halAve che vA halAvI zake che e vAta taddana khoTI che. vItarAgano mArga bahu sUkSma che bhAI! atyAre mArga lopa thaI gayo che. lokoe bahArathI ghaNuM-badhuM viparIta mAnI lIdhuM che. ahIM kahe che ke caitanyasvarUpa AtmA nija rasathI ja nija dravyamAM, nija guNamAM eTale nija paryAyamAM anAdithI ja varte che. cAhe nirmaLa paryAya ho ke vikArI paryAya ho, AtmA nija rasathI ja potAnI paryAyamAM vartI rahyo che. A mahA siddhAMta che. jagatamAM saMkhyAe jeTalI vastu che-cetana ke acetana-te pratyeka vastu potAnA dravyamAM ane potAnI paryAyamAM anAdithI ja vartI rahI che. pratyeka AtmA ane pratyeka 52mANu potAnA dravyamAM ane potAnI paryAyamAM anAdithI vartI rahyA che. matalaba ke koI dravya koI anya dravyanI paryAyane karatuM nathI ane koI dravya koI anya dravyanI paryAyamAM vartatuM nathI. tethI AtmA zarIranI kriyA karI zake e vAta traNakALamAM satya nathI. A paisA -dhULa jaDa ajIva tattva che. te potAnA dravyamAM ane potAnI paryAyamAM varte che. tenuM AvavuM -javuM te potAnI jaDanI kriyA che. chatAM huM (AtmA ) paisA kamAI zakuM ane paisA yatheccha kharcI zakuM ema je mAne te enAM mithyA bhrama ane ajJAna che. AtmA Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-103 ] [ 143 (jJAnI ke ajJAnI ) 52nuM kAMI karI zakato nathI. vastunuM svarUpa ja AvuM che ane bhagavAne ema ja jANyuM ane kahyuM che. ajJAnIne khabara nathI tethI kAMI vastusvarUpa bIjI rIte thaI jAya ema-nathI. huM dezanI sevA karuM chuM, bIjA jIvonI dayA pALuM chuM, bIjAone upadeza dauM chuM ityAdi padravyanI kriyA huM karuM chuM evo ajJAnIne bhrama che. are bhAI! upadezanI bhASA to jaDa che. bhASAnA 52mANu potAnA dravyamAM ane potAnI paryAyamAM varte che. tene AtmA kema karI zake? na karI zake. A dALa, bhAta, roTalI, zAka ityAdi je padravyanI kriyA thAya te AtmA karato nathI. A roTalInA TukaDA AMgaLIthI thAya che ema koI kahe to e barAbara nathI. AMgaLI potAnA dravya ane paryAyamAM varte che ane roTalInA TukaDA thAya te rajakaNo potAnA dravya ane paryAyamAM varte che. roTalInA TukaDA thAya tene AtmA to karato nathI, te AMgaLIthI paNa thatA nathI. eka tattvanuM bIjA tattvanuM kAMI karI zake nahi e vItarAga-mArganuM koI ajaba rahasya che. prazna:- parasparopagraho nIvAnAm--ema tattvArthasUtramAM kahyuM che ne ? uttara:- hA kahyuM che; paNa eno artha zuM? upagraha-upakArano artha tyAM nimitta-mAtra ema thAya che. pratyeka dravyanI pratyeka paryAya potAthI thAya che temAM je bAhya cIja nimitta hoya tene upagraha kahevAmAM Ave che. 52no upakAra (52nuM kArya) jIva karI zake che ema tyAM artha nathI. sarvArthasiddhi TIkAnI vanikAmAM upagrahano artha paMDita zrI jayacaMdajIe nimitta karyo che. upagraha zabdathI nimittanuM jJAna karAvyuM che. jIva parano upakAra (kArya) kare che ema kadIya nathI. pratyeka padArtha-jaDa ke cetana potAnA dravya eTale vastumAM ane potAnI vartamAna paryAyamAM varte che. tenI paryAya koI bIjuM dravya kare ke bIjuM dravya vartAve ema traNakALamAM banatuM nathI. bhAI ! nava tattvanI bhinnatA jema che tema bhAse nahi tene samakitI kevI rIte pragaTa thAya? na ja thAya. jagatamAM anaMta AtmAo che ane anaMtAnaMta 52mANu-rajakaNo che. pratyeka rajakaNa potAthI rahyuM che, 52thI nahi. pratyeka paramANumAM kartA, karma, karaNa, saMpradAna, apAdAna ane adhikaraNa-evI cha zaktio che. tethI te dareka paramANu potAnI zakti ane potAnI paryAyamAM varte che. 52nI paryAyane pote vartAve vA potAnI paryAyane 52 vartAve ema banavuM traNakALamAM saMbhavita nathI. juo, A AgamamaMdiramAM Arasa upara poNAcAra lAkha akSaro kotarelA che. te akSara kotaravAnuM mazIna trIsa hajAranA kharce iTAlithI AveluM che. te mazInano eka eka rajakaNa potAnI zaktithI nija rasathI ja potAnI paryAyamAM varte che; te parathI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 144 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 varte che ema nathI. tathA je kotarAyelA akSaro che teno pratyeka rajakaNa paNa potAnI zaktithI nija rasathI ja potAnI paryAyamAM varte che. mazInathI akSaro varte che ema nathI. ahAhA...! AtmAthI akSaro varte (kotarAyelA ) che ema nathI ane mazInathI akSaro varte (kotarAyelA) che ema paNa nathI. gajaba vAta che! jagatamAM je koI jeTalI vastu che te badhI ja nija rasathI ja eTale ke potAnI zaktithI ja potAnI vartamAna vartamAna vartatI pratyeka paryAyamAM vartI rahI che. bahu jhINI vAta che, bhAI ! prazna- eka paramANu bIjA paramANunA kAryamAM, eka padArtha bIjA padArthanA kAryamAM prabhAva to pADe che ne ? utta2:- are bhagavAna! e prabhAva zuM cIja che? dravya, guNa ke paryAya? ahIM to kahe che ke eka dravya bIjA dravyanuM kArya kare ema je mAne tene mULamAM ja bhUla che. jema eka vattA be barAbara traNa thAya ene badale koI cAra karyuM ane pachI cAra coka soLa, soLa du batrIsa ema palAkhAM goThave paNa je mULamAM ja bhUla che te bhUla to badhe ja cAlI Ave. tema huM paranuM kArya karI zakuM chuM ema mAnanArI mULamAM ja bhUla che. tethI huM vepAradhaMdho karuM chuM, kuTuMbanuM bharaNapoSaNa karuM chuM, chokarAne bhaNAvuM chuM, paranI dayA pALuM chuM ityAdi paranuM karuM chuM ema bhUla cAlI ja Ave che. bhAI ! eka dravya bIjA dravyanA kAryamAM prabhAva pADe che e vAta che ja nahi. (kemake prabhAva e dravya, guNa ke paryAyathI koI bhinna cIja che ja nahi). are bhAI ! jaDa ane cetana dareka dravya potAnI zakti ane potAnI paryAyamAM anAdithI nija rasathI ja vartI raheluM che. kharekhara A acalita vastusthitinI maryAdA che ane A maryAdA toDavI azakaya hovAthI vastu temAM ja eTale ke potAnA tevaDA dravya-guNamAM ja varte che; paraMtu dravyAMtara ke guNAMtararUpe saMkramaNa pAmatI nathI. juo A siddhAMta! acalita vastusthiti ja evI che ke paramANu paramANunI paryAyamAM varta ane AtmA AtmAnI paryAyamAM varta. AtmA karmane bAMdhe ke karma AtmAne vikAra karAve evuM vastusvarUpa ja nathI. karmathI jIvane vikAra thAya che e vAta satyArtha nathI kemake karma jaDa paramANumAM varte che ane vikAra AtmAnI paryAyamAM varte che. vikArI paryAyane jaDa karma vartAve ane jaDa kamanI prakRti Atmo bAdha evu traNa-kALamAM banavA yogya nathI. keTalAka A vAta sAMbhaLIne khaLabhaLI uThe che paNa bhAI ! A to jainadarzanano muLa siddhAMta che. eka dravyanI paryAya bIjuM dravya traNakALamAM karI zake nahi e jinazAsanano avicaLa siddhAMta che. mATe AtmAnI paryAya bIjAthI thAya ane bIjAnI paryAya AtmAthI thAya e vAta bIlakula satya nathI. bhagavAnanI divyadhvanimAM je AvyuM che te zrI kuMdakuMdAcAryadave paramAgamamAM kahyuM che, ane enI zrI amRtacaMdrAcAryadeve A TIkA karI che teo kahe che-prabhu! tuM ekavAra Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-103 ] [ 145 sAMbhaLa. acalita vastusthiti ja evI che ke AtmA ane paramANu nija rasathI ja potapotAnI paryAyamAM vartI rahyAM che. bIjo bIjAnuM karI de e vastusthitimAM ja nathI. AvI vastunI maryAdA toDavI azakaya che. tathApi potAnI paryAyane bIjo kare ane bIjAnI paryAyane pote kare ema je mAne te acalita vastusthitine (abhiprAyamAM) toDI nAkhe che ane mATe te mUDha mithyASTi satyanI prasiddhi karanAra A sanzAstra che. A mastakanA paramANu che te jIvanA AdhAre rahelA nathI. tathA uparanA paramANu che te nIcenA paramANuonA AdhAre rahelA nathI. pratyeka paramANumAM kartA, karma Adi pakArakarUpa zaktio rahelI che ane tethI pratyeka paramANu potAnA kAraNe potAnI paryAyamAM vartI rahyo che, tene koI parano AdhAra nathI. dehamAMthI jIva cAlyo jatAM deha DhaLI jAya che te avasthA dehanA kAraNe che, jIvanA kAraNe nahi. jIva che to deha Ama TaTAra rahe che ane jIva nIkaLI jatAM deha DhaLI gayo evI mAnyatA yathArtha nathI. dehanI pratyeka avasthAmAM dehanA paramANuo vartI rahyA che, emAM jIvanuM kAMI kArya nathI. AtmAnAM ghaNAM vizeSaNo ApavAmAM Ave che, jemake-anaMtaguNanA vaibhavanI vibhUti, paramezvara, puruSArthano piMDa, guNonuM godAma, zaktinuM saMgrahAlaya, svabhAvano sAgara, zAntinuM sarovara, AnaMdanI mUrti, caitanyasUrya, jJAnano nidhi, dhruvadhAma, tejanA nUranuM pUra, atIndriya mahAprabhu, jJAnanI jyoti, vijJAnaghana, caitanya camatkAra ityAdi. vaLI bhaiyA bhagavatIdAse akSarabattIsI lakhI che temAM AtmAnI vAta ka, kha, ga... ityAdi kakkAvArImAM utArI che; jemake-kakko kevaLajJAnano kaMda, khakhkho khabaradAra AtmA, gabbo jJAnano bhaMDAra.. . ityAdi. ahIM kahe che ke Avo AtmA potAnA dravyamAM ane potAnI paryAyamAM sadAya varte che. AtmA padravyamAM jato nathI ane pAradravya AtmAmAM AvatAM nathI. potAnI paryAya potAthI thAya che, nimittathI nahi ane paradravyanuM kArya te paradravyathI thAya che, AtmAthI nahi. AvI ja acalita vastusthiti che. eka zrImaMta pAse be ajaba cAlIsa karoDanI saMpatti hatI. temanA eka sagAe ekavAra temane kahyuM ke ATalI aDhaLaka lakSmI che to have tamAre kamAvAnI zI jarUra che? A badhI pravRttinI jaMjALa choDI do. tyAre e zrImaMte kahyuM ke-A dhaMdhA ame amArA mATe karatA nathI, keTalAya lokonA poSaNa mATe karIe chIe. juo, A vicAranI viparItatA ! are bhAI ! paranuM to koI kAMI karatuM nathI. paranI mamatA karI karIne potAnA rAgadveSanuM poSaNa kare che. paranA kAma huM karuM chuM evo tane mithyA ahaMkAra thaI gayo che. are bhAI ! tArI paryAya tArAthI thAya ane para jIvanI paryAya te te para jIvathI thAya. tuM para jIvanI paryAyano kartA nathI. prabhu! koNa konI paryAya Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 146 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 kare ? tArI paryAyane koi bIjo karI de ane bajAnI paryAyane tuM karI de e traNakALamAM saMbhavita nathI. juo, A pANI unuM thAya che te pANInA paramANuthI potAthI thAya che; agnithI nahi. prazna:- pANI agnithI unuM thatuM dekhAya che ne? uttara:- are bhAI ! tuM saMyogathI dekhe che, paNa vastunA (pariNamanazIla) svabhAvane joto nathI. svabhAvathI jonAra jJAnIne to pANInI zIta ane uSNa avasthAomAM pANInA paramANuo vartI rahelA dekhAya che, agni nahi. agni pANImAM paDI ja nathI. ajaba vAta che. bhAI ! dudhInA zAkanA kaTakA thAya te charIthI thatA nathI. dudhInA kaTakA thavAnuM kArya dudhInA paramANuothI thAya che ane charInuM kArya charInA paramANuothI thAya che. charInuM kArya jIva kare che ema nathI ane dudhInA kaTakA thavAnuM kArya karI kare che ema paNa nathI. jIva ane paramANu pratyeka potapotAnI paryAyamAM vartI rahyA che e ja vastusthiti che. A cokhA pAke che te cokhAnI pAkelI avasthA cokhAnA paramANuothI thai che; pANIthI cokhA pAkayA che ema nathI. cokhAnA paramANu potAnI zakti ane potAnI paryAyamAM vartI rahyA che. cokhAnI pAkavAnI paryAya parathI thaI che e vAta traNakALamAM satya nathI. lokone A vAta bhAre acaraja pamADa tevI che paNa te ema ja che. ajJAnI mAne che ke huM pahADane toDI zakuM, gaDhane pADI zakuM, ityAdi; paNa e badho bhrama che. paranI paryAyane koNa kare ? prazna:- kema chejanero kare che ne? uttara:- ijanera potAmAM rAga kare che, paNa paranuM kAMI karI zakto nathI. jaDanI kriyA jaDa paramANuothI thAya che, tene AtmA karato nathI. AvuM svataMtra tattva samajyA vinA dharma kema thAya? eka paramANunI paryAya bIjo paramANu karI zake nahi evI acalita vastunI maryAdA toDavI azakaya che. eka AtmA jaDa paramANamAM kAI karI zake e azakaya che. A nyAyathI-lojIkathI vAta che. paramAtmA kahe che ke jagatamAM anaMta AtmA ane anaMtAnaMta pudgalo che. te anaMtapaNe kayAre rahI zake ? pratyeka dravya potAnI zakti ane potAnI paryAyamAM varte to anaMta dravya anaMtapaNe rahI zake. ekanuM kArya bIjuM dravya kare to teo ekameka thaI jAya ane anaMta dravyanuM anaMtapaNuM rahI zake nahi, anaMtapaNe khalAsa thaI jAya. koI dravya paradravyamAM varte to anaMta dravyonuM anaMtapaNuM nAza pAmI jAya. bhAI ! A vItarAgI zAsananuM tattva nyAyathI barAbara samajavuM joIe. ahIM amRtacaMdrAcArya mahArAje bahu TUMkamAM siddhAMta goThavI dIdhA che. ahAhA....! Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-103 ] [ 147 AnaMdamAM jhUlanArA saMtone jarAka vikalpa Avyo ane A zAstra zAstranA kAraNe racAI gayAM. te vikalpanA jJAnI kartA nathI. te vikalpa potAnA aparAdhathI Avyo che, pa2nA kAraNe nahi. dareka dravya eTale vastu potAnA guNa eTale potAnI paryAyamAM varte che. bIjAnuM kArya bIjAthI thAya e vastusthiti ja nathI. be kAraNathI kArya thAya ema je vAta Ave che e to kAryakALe je bIjI cIja nimitta hoya che tenuM jJAna karAvavA mATe vAta karelI che. bAkI be kAraNathI kArya nIpaje che ema nathI. kAryanAM vAstavika kAraNa be nathI, eka upAdAna ja vAstavika kAraNa che. jagatamAM koI paNa vastu potAnA dravya-guNamAM ja varte che. paraMtu dravyAMtara ke guNAMta2rUpe saMkramaNa pAmatI nathI. eka dravya bIjA dravyamAM praveze ke eka paryAya bIjAnI paryAyarUpe thAya ema dIya banatuM nathI. jIvanI paryAyanuM saMkramaNa thaIne zarIranI avasthArUpe thAya ema traNakALamAM banatuM nathI. pratyeka vastunI vartamAna paryAya saMkramaNa pAmIne pa2nI paryAyane kare evuM kadIya banatuM nathI. bhAI! 52nI dayA koI pALI zakatuM nathI. A to potAnI svadayA pALavAnI vAta che. saMtoe svataMtratAno A DhaMDhero pITayo che. chatAM jene vAta besatI nathI te durbhAgI che. zuM thAya ? dareka dravya svataMtra che ne ? eka dravyanuM bIjA dravyamAM saMkramaNa na thAya; eka guNa eTale paryAyanuM anya dravyanI paryAyapaNe saMkramaNa na thAya. samayasamayamAM pratyeka AtmA ane pratyeka paramANu potapotAnI paryAyanA kartA che paNa paranI paryAyanA kartA nathI. bhagavAna traNalokanA nAtha kahe che ke eka dravyanI paryAya anyadravyanI paryAyane kare evuM mAne te mUrkha che, ajJAnI che, mUDha che, pAkhaMDI che. bIjAnuM kArya koI bIjo kema kare? na kare. ahAhA...! jagatanAM anaMta dravyo, enI dareka zakti ane enI dareka paryAya svataMtra che. eka vakhata evo prazna thayelo ke-mahArAja! siddha bhagavAna zuM kare ? tyAre javAbamAM kahyuM ke-siddha bhagavAna paranuM kAMI karatA nathI. ahAhA...! potAnI paryAyamAM anaMta AnaMda pragaTa thayo che tenuM siddha bhagavAna vedana kare che. tyAre te kahe ke-evA kevA bhagavAna? bhagavAna jevA bhagavAna koInuM kAMI na kare ! ame to bIjAnuM bhaluM karIe chIe. juo, ajJAnIno bhrama! bhAI! koI dravya koI anya dravyanuM kAMI na karI zake e acalita vastumaryAdA che. tene toDavI azakaya che. potAnI paryAya paramAM na jAya ane pa2nI paryAya potAmAM Ave. to pachI eka vastu anya vastune kema pariNamAvI zake? dravyAMtara ke guNAMta2rUpe nahi saMmatI te anya vastune kema pariNamAvI zake? kadI na pariNamAvI zake. mATe parabhAva koIthI karI zakAya nahi. ajJAnI potAnA zubhAzubha Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 148 ] cana ratnAkara bhAga-5 bhAvane kare che paNa parabhAvane karato nathI ane jJAnI potAnA jJAtAdaSTAnA pariNAmane kare che, rAgane ke parane jJAnI karato nathI. duHkhIne sahAya kare, bhUkhyAne anna Ape, tarasyAne pANI pAya, nagnane vastra Ape - ityAdi paranAM kArya jIva kare che evo ajJAnIno bhrama che. ajJAnI mAne bhale paNa paranAM kArya traNakALamAM koI jIva karI zakto nathI. bhAvArtha:- je dravyasvabhAva che tene koI paNa palaTAvI zakatuM nathI, e vastunI maryAdA [ pravacana naM. 176 zeSa dinAMka 5-9-76 ] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates gAthA-104 ataH sthitaH khalvAtmA pudgalakarmaNAmakartA davvaguNassa ya AdA Na kuNadi poggalamayamhi kmmmhi| taM ubhayamakuvvaMto tamhi kahaM tassa so kttaa||104 / / dravyaguNasya cAtmA na karoti pudgalamaye krmnni| tadubhayamakurvastasminkathaM tasya sa krtaa|| 104 / / A (upara kahelA) kAraNe AtmA kharekhara pudgalakarmono akartA Tharyo ema have kahe AtmA kare nahi dravya-guNa pudgalamayI karmo viSe, te ubhayane temAM na karato kema tatkartA bane? 104. gAthArthaH- [mAtmA] AtmA [putimaye vaLa] pudgalamaya karmamAM [dravya ] dravyane tathA guNane [na roti] karato nathI; [tasmina] temAM [ tad umayama] te bannene [ ajIrvana] nahi karato thako [sa: ] te [tasya vartA] teno i [] kema hoya? TIkAH- jevI rIte-mATImaya ghaDArUpI karma ke je mATIrUpI dravyamAM ane mATInA guNamAM nija rasathI ja varte che temAM kuMbhAra potAne ke potAnA guNane nAkhato-mUkato-bheLavato nathI kAraNa ke koI vastunuM) dravyAMtara ke guNAMtararUpe saMkramaNa thavAno vastusthitithI ja niSedha che; dravyAMtararUpe (arthAt anyadravyarUpe) saMkramaNa pAmyA vinA anya vastune pariNamAvavI azakaya hovAthI, potAnAM dravya ane guNa bannene te ghaDArUpI karmamAM nahi nAkhato evo te kuMbhAra paramArthe teno kartA pratibhAsato nathI; tevI rIte-pudgalamaya jJAnAvaraNAdi karma ke je pudgala dravyamAM ane pudgalanA guNamAM nija rasathI ja varte che temAM AtmA potAnA dravyane ke potAnA guNane kharekhara nAkhato-mUkato-bheLavato nathI kAraNa ke (koI vastunuM) dravyAMtara ke guNAMtararUpe saMkramaNa thavuM azakaya che; dravyAMtararUpe saMkramaNa pAmyA vinA anya vastune pariNamAvavI azakaya hovAthI, potAnAM dravya ane guNa-bannene te jJAnAvaraNAdi karmamAM nahi nAkhato evo te AtmA paramArthe teno kartA kema hoI zake? (kadI na hoI zake.) mATe kharekhara AtmA pudgalakarmono akartA Tharyo. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 150 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 samayasAra gAthA 104: mathALuM A (upara kahelA) kAraNe AtmA kharekhara pudgalakarmono akartA Thayo ema have kahe che - * gAthA 104: TIkA uparanuM pravacana * jevI rIte-mATImaya ghaDArUpI karma ke je mATIrUpI dravyamAM ane mATInA guNamAM nijarasathI ja varte che temAM kuMbhAra potAne ke potAnA guNane nAkhato-mUkto-bheLavato nathI kAraNe ke (koI vastunuM) dravyAMtara ke guNAMtararUpe saMkramaNa thavAno vastusthitithI ja niSedha che." mATImaya ghaDArUpI je kArya che te mATIrUpI dravyamAM eTale mATIrUpI padArthamAM ane mATInA guNamAM eTale mATInI paryAyamAM nijarathI ja varte che. mATImAM je ghaDArUpI kArya thayuM te mATInI nijazaktithI thayuM che; kuMbhArathI nimittathI te kArya thayuM nathI. jAo, nimittathI kArya thAya evI vAta khUba cAle che paNa eno ahIM niSedha karyo che. nimittathI paranuM kArya thatuM nathI ema ahIM siddha karyuM che. bhAI ! A roTalIrUpI je kArya thAya che te ATAthI thAya che, bAIthI nahi ane tAvaDI, velaNa ke pATalIthI paNa nahi. bhAI ! zuddha aMta:tatvanA zraddhAna vinA bAhyakriyAkAMDa karIne dharma thavo mAne paNa e (mAnyatA) to mithyAtva che. para jIvanI dayA pALavAmAM dharma mAne te mithyAtva che kemake parajIvanI dayA A jIva pALI zakto nathI. prazna:- dayA dharmanuM mULa che ema kahevAya che ne? uttara:- hA, paNa eno artha e che ke rAganI utpatti na thavI te svadayA che ane te svadayA dharmanuM mULa che. puruSArthasiddhayupAyamAM (zloka 44mAM) hiMsA-ahiMsAnA svarUpanuM kathana Ave che tyAM A spaSTa karyuM che. paranI dayA pALavI e to nAmamAtra kathana che. paranI dayA koNa pALI zake? bIjA jIvanuM jyAM sudhI Ayu hoya tyAM sudhI te jIve che. tene bIjo jIvADI zakto nathI; tema bIjo tene mArI paNa zakto nathI. bahAranI je kriyAo thAya teno AtmA kartA nathI e mULa siddhAMta che. - bhagavAna sarvazadeva ema kahe che ke je ghaDArUpI kArya thayuM temAM mATI pote vartI rahI che, temAM kuMbhAra vartato nathI. hAthanI halanacalananI kriyA thAya te hAthanA paramANuthI thAya che, te kriyA AtmAthI thatI nathI. AtmA to potAnA guNa ane paryAyamAM vartI rahyo che. paranI paryAya thAya temAM AtmA vartato nathI. are! AMkhanI pAMpaNa hAle temAM pAMpaNanA paramANu nijarasathI varte che, AtmA nahi. pAMpaNa halAvavAnI kriyAno paramANu kartA che, AtmA nahi. bApu! tattvanI sAcI daSTi thayA vinA yA bhedajJAna thayA vinA dharma na thAya. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-104 ] [ 151 ahIM jIva ane ajIvanI bhinnatAnI vAta cAle che. ajIvanI koI paNa kriyAno aMza jIva karI zake e vAta traNakALa traNalokamAM sAcI nathI. tevI rIte jIvanI avasthA -zubhAzubha bhAva ke zuddhabhAva-jaDa karmathI thAya evuM paNa traNakALamAM saMbhavita nathI. bhAI ! jIvAdi sAteya tattva bhinna bhinna che. ajJAnI dayA, dAna, vrata Adi AgnavapariNAmane AtmA sAthe eka karIne rAgano kartA thAya che ane paranAM kArya huM karI zakuM chuM ema viparIta mAne che. are! lokone A jIvanA ane Asrava ane AtmAnA bhedanI sUkSma vAtanI khabara nathI eTale temane besavI kaThaNa paDe che. ahIM kahe che ke mATIrUpI dravyamAM mATIrUpa guNa (ghaTa pariNAma) nija rasathI vartI rahyo che. guNano artha ahIM paryAya thAya che. temAM kuMbhAra potAnA dravyane ke paryAyane nAkhato ke bheLavato nathI. kuMbhAra ghaDo karavAno je rAga kare che te rAga ghaDArUpa paryAyamAM pesato nathI. to te rAga ghaDArUpa paryAyane kema kare ? ajJAnI jIva rAga kare, paNa paranuM kArya kadIya na kare-na karI zake. je jJAnAvaraNIyAdi karma baMdhAya temAM nimittarUpa je rAgAdi bhAva che teno ajJAnI kartA che paNa je karmanuM baMdhana thAya teno te kartA nathI. karmabaMdhana thAya e to jaDanI paryAya che. jaDanI paryAyane AtmA traNa kALamAM karI zake nahi. ahIM A vAta siddha karavA ghaDAnuM dRSTAMta ApyuM che. rAga ane AtmAno je bheda jANe che tevo samakitI dharmI jIva rAgano paNa kartA thato nathI. ja! pahelAMnA samayamAM mIrAMbAInuM vairAgyamaya nATaka batAvatA. temAM vAta ema AvatI ke cittoDanA rANA sAthe mIrAbAInAM lagna thayelAM. paNa sAdhuno saMga karatAM mIrAMbAIne khUba vairAgya thaI gayelo. rANAe mIrAbAIne kahevaDAvyuM ke "mIrA ghare Avo saMga choDI sAdhuno, tane paTTarANI banAvuM.'' paraMtu mIrAne to IzvaranI bhAre laya lAgelI. te layanI dhUnamAM rANAne kahevA lAgI paraNI mArA pIyujInI sAtha, bIjAnAM mIMDhaLa nahi re bAMdhuM; nahi re bAMdhu, rANA nahi re bAMdhuM, bIjAnAM mIMDhaLa nahi re bAMdhuM.' izvaranA premamAM ghelI mIrAMe kahI dIdhuM ke meM to mArA nAthanI (izvaranI) sAthe lagna karI dIdhAM che eTale have mane bIjo pati na hoya. tema samakitI dharmI jIvanI pariNati aMdara rAgathI bhinna paDIne zuddha caitanya sAthe joDAI gaI che. tethI te kahe che ke mArI nirmaLa caitanyapariNatino huM svAmI chuM, rAgano svAmI huM nahi ane rAga mAro svAmI nahi. zubhAzubha bhAva thAya te vikAra che. teno saMga huM na karuM kemake teno saMga karavo vyabhicAra che. ahAhA...! yAnaMdasvarUpa caitanyamUrti jJAyakabiMba prabhu chuM. tene puNya-pApanA saMgamAM joDavo te vyabhicAra che. Ama caitanyaghanasvarUpa nija cidAnaMda bhagavAnanI jene laganI lAgI te dharmI jIva Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 15ra ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 nirmaLa jJAna ane AnaMdanI pariNatino kartA che, paNa rAgano kartA nathI. jyAM rAgano kartA nathI tyAM te parano kartA hovAnI to vAta ja kayAM rahI ? ahIM ema siddha karavuM che ke paradravyanI paryAyano ajJAnI paNa kartA nathI. ghaDArUpa kArya thAya emAM kuMbhAra potAnA dravyane, guNane ane paryAyane te ghaDAnI paryAyamAM mUkto ke bheLavato nathI kAraNa ke koI vastunuM dravyAMtara ke guNAMtararUpe saMkramaNa thavAno vastusthitithI ja niSedha che. vastusthiti ja evI che ke kuMbhAranuM Atmadravya palaTIne ghaDAnI paryAyamAM jatuM nathI, temaja kuMbhAranI rAganI paryAya paNa palaTIne ghaDAnI paryAyamAM jatI nathI. to kuMbhAra ghaDAne kevI rIte kare? jhINI vAta che bhagavAna! tArI jJAyaka vastu taddana bhinna che prabhu! AtmA jJAyaka to jagatanA zeyono jJAtA che, kartA nathI. rAgano paNa te kharekhara to jJAtA che, kartA nathI. AtmAne rAgano ane pAradravyanI paryAyano kartA banAvavo e moTI mithyAtvarUpI viTaMbaNA che. 1. kuMbhAranuM dravya palaTIne ghaDAnI paryAyamAM jatuM nathI. 2. kuMbhAranI je rAganI paryAya che te palaTIne ghaDAnI paryAyamAM jatI nathI. 3. mATe kuMbhAra mATInI paryAya badalIne ghaDAnI paryAya kare e vAta traNakALa traNaloka mAM satya nathI. kuMbhAra kadIya ghaDAno kartA nathI. ATAmAMthI je roTalI banavAnI kriyA thAya te jaDanI paryAya ATAnA paramANuothI thAya che. rasoI karanArI bAI temAM potAnI paryAyane nAkhatI ke bheLavatI nathI. mA roTalInI paryAyanI kartA nathI. bApu! A vItarAgano mArga koI alaukika che! jaDa ane cetanano-banneno sadAya pragaTa bhinna svabhAva che. jaDanI paryAya jaDathI thAya emAM bIjo potAnuM dravya ke potAnI paryAyane nAkhato nathI, mUkato nathI, bheLavato nathI. mATe jaDanI kriyAne AtmA kadIya karato nathI ema siddha thAya che. bhAI ! huM khAuM chuM, huM boluM chuM, huM zarIrane halAvI-calAvI zakuM chuM ityAdi aneka prakAre paradravyanI kriyA huM karI zakuM chuM ema mAnavuM e mithyAzraddhAna che ane enuM phaLa cAra gatinI rakhaDapaTTI che. potAnA guNa-paryAyane paramAM nAkhyA-bheLavyA sivAya paranuM kArya kema karI zakAya? potAnA guNa-paryAyane paramAM to nAkhI zakAtA nathI, kemake vastusthitithI ja teno niSedha che. mATe paranAM kArya koI karI zakatuM nathI e siddhAMta che. loko bahAranI kriyAnuM kartApaNuM mAnIne mithyAtvanuM sevana kare che. paNa jene satya mAnavuM hoya teNe A mAnavuM paDaze. bAkI asatya to anAdithI mAneluM ja che ane tethI to saMsArAvasthA che. bhAI ! sarvajJadeve kahelAM nava tattvonuM yathArtha zraddhAna jene karavuM hoya teNe A vAta mAnavI ja paDaze. nimittathI kArya thAya e vAtanI bhagavAna lAkhavAra nA pADe che. A satyano DhaMDhero che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-104 ] [ 153 A pustakanuM pAnuM phare che te avasthA pAnAnA rajakaNothI thaI che; teno kartA AMgaLI nathI ane AtmA paNa nathI. jagatanI pratyeka cIja pote potAthI kAryarUpe pariName che; tene bIjo pariNamAvI zakato nathI. khUba gaMbhIra vAta che! jagatamAM anaMta jIva che ane anaMta ajIva jaDa padArtho che. te badhA anaMtapaNe kayAre rahI zake? anaMta dravyo-pratyeka potAnA dravyathI ane potAnI paryAyathI potAnA pariNAma kare che evuM yathArtha mAne to anaMta dravyo siddha thaze. parathI pariNamana thAya ema mAnatAM badhAM ekameka thaI javAthI anaMta bhinna dravyo rahI zakaze nahi. mATe pratyeka dravyanuM pariNamana paranirapekSa che. e muddAnI rakamanI vAta che. jema pAMca lAkha rUpiyA TakAnA vyAjathI koIne dhIryA hoya te vyAja bharIne pAMca lAkha bharavAnI nA kahe to te mULa rakamanI nA pADe che. te anartha che. tema paradravyanI paryAyane AtmA karI zakto nathI e muddAnI mULa rakamanI vAta che. e mULa rakamanI nA pADe tene dharma kema thAya? bhalene bAhya kriyAkAMDa lAkha kare to paNa tene dharma nahi thAya. bhAI ! A bhagavAnanAM maMdira banyAM che ne te kriyA AtmAe karI che ema nathI. prazna:- kArIgare to karI che ke nahi? uttara:- nA, bIlakula nahi, kAraNa ke kArIgara potAnA dravyane ke paryAyane maMdiranI paryAyamAM nAkhato ke bheLavato nathI. mATe maMdira nirmANanI kriyAno kartA kArIgara nathI. bApu! jaDa tattva ane cetana tattvanI sadAkALa bhinnatA che. ajIvanI paryAyano aMza jo jIva kare to jIva jaDa thaI jAya. paNa ema banatuM ja nathI. tema chatAM ajIvanI paryAyane jIva kare che ema mAne te mithyAtva che, ajJAna che ane tenuM phaLa saMsAra-paribhramaNa che. khajAramAMthI aMdaranA kaThaNa ThaLiyA judA pADavAnI je kriyA thAya te kriyA AMgaLIthI thAya che ema nathI. vaLI AtmAthI paNa te kriyA thaI zakatI nathI. jema kuMbhAra ghaDo banAvI zake nahi tema AtmA khajAramAMthI ThaLiyA judA pADI zake nahi. A sAMbhaLIne keTalAka pokArI uThe che ke "ekAnta che, ekAnta che." bhale kaho, paraMtu A samyaka ekAnta che. mokSamArga prakAzakanA cothA adhikAramAM paMDita pravara zrI ToDaramalajIe saMsArI jIvone mithyAdarzananI pravRtti kevI hoya che tenuM varNana karyuM che. tyAM kahyuM che ke "saMsArI jIva anAdikALathI karmanimitta vaDe aneka paryAya dhAraNa kare che, pUrva paryAyane choDI navIna paryAya dhAraNa kare che. tyAM eka to pote AtmA tathA anaMta pudgalaparamANamaya zarIra e baMnenA ekapiMDabaMdhAnarUpa e paryAya hoya che. temAM A jIvane "A huM chuM" evI aphaMbuddhi thAya che. vaLI jIvane ane zarIrane nimitta Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 154 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 naimittika saMbaMdha che tenAthI je kriyA thAya che tene potAnI mAne che.'' huM bolI zakuM chuM, huM khAI zakuM chuM, huM hAtha halAvI zakuM chuM, AMkhathI dekhI zakuM chuM, jIbhathI cAkhI zakuM chuM ityAdi 52dravyanI kriyAnuM kartApaNuM mAne te badhuM mithyAdaSTinuM kartavya (maMtavya) che. are! AvA sAtizaya prajJAnA dhAraka ati vicakSaNa paMDita zrI ToDaramalajIno dveSathI prerAIne paDyuMtra dvArA krodhita karavAmAM AvelA rAjA dvArA alpa vayamAM ja dehAMta thayo hato! paMDitajIe mithyAdarzananuM svarUpa atyaMta spaSTa karyuM che. rAjate zobhate iti rAjA.' je potAnA jJAtAdaSTAsvabhAvanuM anusaraNa karI jJAna ane AnaMdanI paryAyane utpanna kare ane te vaDe zobhAyamAna rahe te rAjA-jIvarAjA che. bAkI rAganI paryAya ane paradravyanI paryAyane potAnI mAne e to rAMko-bhikhArI che. dayA, dAna, vrata, tapa ityAdinA rAgathI mAruM kalyANa thaI jaze ema mAnanAra bahArathI mahArAja bhale kahevAto hoya topaNa te rAMko-bhikhArI che. bhAI! tArI cIja aMdara sarvapradeze jJAna ane AnaMdathI bharelI che. temAM daSTi dIdhA vinA te rAgathI pragaTa kema thAya? prabhu! rAgathI pragaTa thAya evI tArI cIja nathI. bhagavAna kuMdakuMdAcAryadeve samayasAranA baMdha adhikAramAM kahyuM ke-bIjAne huM jIvADI zakuM, bIjAne mArI zakuM, bIjAne sukhI-duHkhI karI zakuM, bIjAne baMdha karI zakuM ane bIjAne mokSa karI zakuM-ema je mAne te mithyAdaSTi che, mUDha che. tyAM zrI amRtacaMdrAcAryadeve 173mAM kaLaza dvArA kahyuM che ke 'sarva vastuomAM je adhyavasAna thAya che te badhAMya ( adhyavasAna ) jina bhagavAnoe pUrvokta rIte tyAgavA yogya kahyAM che tethI ame ema mAnIe chIe ke '52 jeno Azraya che evo vyavahAra ja saghaLoya choDAvyo che.' to pachI, A satpuruSo eka samyak nizcayane ja nikaMpapaNe aMgIkAra karIne zuddhajJAnathanarUpa nija mahimAmAM ( AtmasvarUpamAM ) sthiratA kema dharatA nathI.'' juo, eka samyak nizcayane ja aMgIkAra karavAnuM kahyuM che, kemake te ja eka mokSamArga che. vyavahAra kriyAkAMDanA aneka vikalpa kAMI mokSamArga nathI; e to baMdhanAM kAraNa che, heya che, tyAgavA yogya che. bhAI! dayA, dAna, vrata, bhakti Adi pariNAmanI daSTithI haThIne trikALI zuddha Atmadravya upara daSTi de to samyagdarzana-jJAna pragaTa thaze; anyathA nahi thAya. kaLazamAM e ja kahyuM che ke 52 jeno Azraya che evo vyavahA2 ja saghaLoya choDAvyo che to pachI A satpuruSo eka samyak nizcayane ja nikaMpaparNa aMgIkAra karIne nija mahimAmAM sthiti kema dharatA nathI ? lokone AvI satya vAta sAMbhaLavA maLI nathI eTale navI lAge che. paNa A navI vAta nathI. A to kevaLIoe kahelI vAta purANI che. zrImad rAjacaMdra thaI gayA. temaNe 50 varSa pahelAM A vAta karI che paNa pote gRhasthAzramI hatA eTale vAta vizeSa bahAra AvavA na pAmI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-104 ] [ 155 ahAhA....! ekeka gAthAmAM jaDa ane cetanane tathA rAga ane jJAnane bhinna pADIne varNana karyuM che. bhagavAna! zuddha caitanyasvarUpa evo tuM paranAM kAma kare-karI zake e vAta traNakALamAM satya nathI. mokSamArgaprakAzakamAM ati spaSTa kahyuM che ke-"potAno svabhAva darzanajJAna che, tenI pravRttine nimittamAtra zarIranAM aMgarUpa sparzanAdika dravya Idriyo che. have A jIva te savene ekarUpa mAnI ema mAne che ke-hAtha vagare spaze vaDa sparyuM, jIbha vaDa me cAkhyuM, nAsikA vaDe meM sUchyuM, netra vaDe meM dIThuM, kAna vaDe meM sAMbhaLyuM'' ityAdi A pramANe mAnanAra ajJAnI mUDha mithyASTi che. jaDanAM kArya AtmA karato nathI ane te kALe je rAga thAya teno ajJAnI kartA thAya che. mArga bahu sUkSma che bhAI ! ajJAnI kahe che kuMbhAra vinA ghaDo na thAya. jJAnI kahe che mATI vinA ghaDo na thAya. ghaDAno kartA mATI che, kuMbhAra nahi. duniyAnI taddana nirALo mArga che. ahIM kahe che-"dravyAMtararUpe saMkramaNa pAmyA vinA anya vastune pariNAvavI azakaya hovAthI, potAnAM dravya ane guNa bannene te ghaDArUpI karmamAM nahi nAkhato evo te kuMbhAra paramArthe teno kartA pratibhAsato nathI." juo, koI dravya potAnI sattA choDIne paradravyamAM praveza karatuM nathI. vA paradravyarUpa thaI jatuM nathI. ane dravyAMtararUpa thayA vinA anya dravyane pariNamAvavuM azakaya che. mATIrUpa thayA vinA mATIne ghaDApaNe pariNAvavI azakaya che. mATe ghaDArUpa karmamAM nahi pravezato evo kuMbhAra ghaDAno kartA pratibhAsato nathI ema AcAryadava kahuM che. A daSTAMta che. loko zuddha tattvanI vAta bhUlIne kriyAkAMDanA mArge caDhI gayA che. vyavahAra karatAM karatAM nizcaya thaze e vAta para caDhI gayA che. paraMtu bhAI ! dayA, dAna, vrata, tapa Adi kriyA, mahinA-mahinAnA upavAsanI kriyA-e to badhI rAganI kriyA che. enAthI samyagdarzana ane dharma thato nathI. ane emAM bahAranI zarIrAdinI kriyA to AtmA karI zakto nathI. tathApi huM paradravyanI kriyA karuM chuM ema jo mAne to e mithyAtva che, mUDhatA che. anaMta kevaLIoe ane saMtoe Ama kahyuM che. have siddhAMta kahe che tevI rIte-pudgalamaya jJAnAvaraNAdi karma ke je pugala-dravyamAM ane pudgalanA guNamAM nijarasathI ja varte che temAM AtmA potAnA dravyane ke potAnA guNane kharekhara nAkhato-mUkto-bheLavato nathI kAraNa ke (koI vastunuM) dravyAMtara ke guNAMtararUpe saMkramaNa thavuM azakaya che.....' pudgalamaya jJAnAvaraNAdi karma pudgala dravyamAM ane pudgalamaya potAnA guNamAM Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 156 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 eTale paryAyamAM nija rasathI ja varte che. temAM AtmA potAnA dravyane ke guNa eTale paryAyane nAkhato vA bheLavato nathI. ATha karma je baMdhAya temAM AtmAnA dravya-paryAya pesatAM nathI; kemake AtmadravyanuM dravyAMtara ke guNAMtararUpe saMkramaNa thavuM azakaya che. AtmAnuM pudgalarUpa ke pudgalakarmarUpa thavuM azakaya che. mATe jIva (ajJAnI) rAga-dveSa kare tyAre enuM nimitta pAmIne je jaDakarmanuM baMdhana thAya teno AtmA kartA nathI. ' are ! AvI vAta kadI sAMbhaLavA maLI na hoya ane kadAcit sAMbhaLavA maLI jAya to "ekAnta che' ema mAnIne jatI kare. paNa bhAI ! mithyAtvano saravALo mahAduHkharUpa Avaze. e tIvra du:khanA prasaMga tane bhAre paDaze bApA! ahIM kahe che ke puNya-pApanA zubhAzubha bhAva ajJAnabhAve jIva kare che paNa te kALe je karmabaMdhananI paryAya thAya teno jIva ajJAnabhAve paNa kartA nathI. karmabaMdhana to jaDanI paryAya che ane te jaDa pudgalathI thAya che. tene jIva kema kare ? jJAnAvaraNAdinuM kArya potAnA pudgala dravyamAM ane potAnI paryAyamAM nija rasathI ja varte che. temAM AtmA potAnA dravya-paryAyane nAkhato nathI, kemake Atmadravya paradravyamAM jAya ke AtmAnI paryAya paradravyanI paryAyamAM jAya ema banavuM azakaya che. ajJAnI je vikAra kare, zubhAzubha bhAva kare teTalA pramANamAM sAme karma baMdhAya che; chatAM te karmabaMdhananI paryAyano AtmA kartA nathI. jIve rAgAdi bhAva karyA mATe karmane baMdhAvuM paDayuM ema nathI. bhAI! AtmA karma bAMdhe ane AtmA karma choDe e vastusthitimAM ja nathI. ajJAnI paryAyamAM vikArane kare ane vikArane choDa e to che, paNa te jaDakarmane bAMdhe vA jaDakarmane choDa e vAta traNakALamAM satya nathI. bhagavAna arihaMtadeve karma haNyAM ema kahevuM e to nimittanuM kathana che. karma to jaDa che; tene koNa haNe? jeNe potAnA bhAvakarmane haNyAM ane anaMta catune prApta thayA te arihaMta che. jaDakarma to potAnA kAraNe nAza pAme che, akarmarUpa pariNamI jAya che. jaDakarmamAM AtmAnuM kAMI kartavya nathI. jaDa ane cetanano sadA pragaTa bhinna svabhAva che. jaDanI paryAya cetana kare ane cetananI paryAya jaDa kare ema kadIya banatuM nathI. haju jaDa ane cetana-be dravyo sadAya bhinna che enI jene khabara nathI tene puNya-pApanA bhAvathI-AgnavathI AtmA bhinna che evI bhedajJAnanI daSTi kayAMthI thAya? ane evI daSTi thayA vinA samyagdarzana kayAMthI thAya? ane samyagdarzana vinA jJAna ane cAritra kayAMthI thAya ? bhAI samyagdarzana vinA badhA kriyAkAMDa ekaDA vinAnAM mIMDA jevA che. have kahe che-"dravyAMtararUpe saMkramaNa pAmyA vinA anya vastune pariNAvavI azakya hovAthI, potAnAM dravya ane guNa-baMnene te jJAnAvaraNAdi karmamAM nahi nAkhato Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-104 ] [ 157 evo te AtmA paramArthe teno kartA kema hoI zake ? (kadI na hoI zake.) mATe kharekhara AtmA pudgalakarmono akartA Tharyo.' juo, A niSkarSa kahyo. jIva rAga kare te kALe tyAM je karmabaMdhana thAya che te karmabaMdhananI paryAyane AtmA kema karI zake ? ajJAnI potAnI paryAyamAM rAgadveSanA bhAvane kare paNa te vakhate je karmabaMdhana thAya che te rAgathI thatuM nathI kemake rAga temAM pesato nathI. mATe AtmA pudgalakarmono akartA Tharyo. jaDanI paryAyano ajJAnI jIva paNa kartA nathI evuM akartApaNuM siddha thayuM. [ pravacana naM. 177 * dinAMka 6-9-76 ] * I - 9 Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates gAthA-105 ato'nyastUpacAra: jIvamhi hedubhUde baMdhassa du passidUNa prinnaam| jIveNa kadaM kammaM bhaNNadi uvyaarmettenn|| 105 / / jIve hetubhUte bandhasya tu dRSTvA prinnaamm| jIvena kRtaM karma bhaNyate upcaarmaatrenn|| 105 / / mATe A sivAya bIjo-eTale ke AtmAne pudgalakarmono kartA kahevo te-upacAra che, ema have kahe che: jIva hetubhUta thatAM are! pariNAma dekhI baMdhanuM, upacAramAtra kathAya ke A karma AtmAe karyuM. 105. gAthArtha:- [ nIve ] jIva [ detubhUte] nimittabhUtta banatAM [vazvasya tu] karma baMdhanuM [ pariNAma] pariNAma thatuM [8 ] dekhIne, "[ nIvena] jIve [varSa vRd] karma karyuM ema [ 35ramAtrega ] upacAramAtrathI [bhaLyate] kahevAya che. TIkAH- A lokamAM kharekhara AtmA svabhAvathI paudgalika karmane nimittabhUta nahi hovA chatAM paNa, anAdi ajJAnane lIdhe paudgalika karmane nimittarUpa thatA evA ajJAnabhAve pariNamato hovAthI nimittabhUta thatAM, paugalika karma utpanna thAya che, tethI "paugalika karma AtmAe karyuM' evo nirvikalpa vijJAnaghanasvabhAvathI, bhraSTa, vikalpaparAyaNa ajJAnIono vikalpa che; te vikalpa upacAra ja che, paramArtha nathI. bhAvArtha- kadAcita thatA nimittanaimittikabhAvamAM kartAkarmabhAva kahevo te upacAra che. samayasAra gAthA : 105 mathALuM mATe A sivAya bIjo eTale ke AtmAne pudgalakarmono kartA kahevo te-upacAra che, ema have kahe che: * gAthA 105 : TIkA uparanuM pravacana * A lokamAM kharekhara AtmA svabhAvathI paugalika karmane nimittabhUta nahi hovA chatAM paNa, anAdi ajJAnane lIdhe paudgalika karmane nimittarUpa thatA evA ajJAnabhAve Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-105 ] [ 159 pariNamato hovAthI nimittabhUta thatAM, pauddagalika karma utpanna thAya che, tethI '" pauddagalika karma AtmAe karyuM ' ' evo nirvikalpa vijJAnaghanasvabhAvathI, bhraSTa, vikalpaparAyaNa ajJAnIono vikalpa che; te vikalpa upacAra ja che, paramArtha nathI. bhagavAna AtmA svabhAvathI zuddha caitanyaghanasvarUpa che. te navA karmabaMdhanamAM nimitta nathI. karmabaMdhanane nimittarUpa evo je vikAra-rAgadveSa ane puNya-pApanA bhAva-tenAthI bhinna zuddha cittUpa ekarUpa vastu AtmA che. tethI AtmA navA karmabaMdhananuM nimitta nathI. juo, zuddha caitanyamaya vastu AtmAmAM to rAgAdi vikAra nathI, paNa zuddha caitanya-sanmukha thaIne je dRSTi thaI che te dRSTimAM paNa rAgano niSedha che. tethI zuddha jJAyaka-svabhAvI bhagavAna AtmAnI jene daSTi thaI che evo nirmaLa daSTivaMta jJAnI paNa karmabaMdhanamAM nimitta nathI. aho ! parama alaukika vAta che! pUrNa vItarAga dazA na thAya tyAMsudhI jJAnIne azubhathI bacavA zubhabhAva Ave che, paraMtu jJAnInI daSTi svabhAva upara sthira thaI hovAthI te zubhabhAvano kartA thato nathI ane tethI te navA karmabaMdhananuM nimitta nathI. bahu sUkSma vAta che, bhAI ! bhagavAna AtmA AnaMdano nAtha prabhu zuddha caitanyasvabhAvamaya zuddha vastu che. te vyavahA2tnatrayanA vikalpathI bhinna che. ahAhA...! zuddha vastumAM ane zuddha vastunI dRSTimAMbannemAM vyavahA2tnatrayano vikalpa nathI. tethI jema zuddha vastu prabhu AtmA navA karmabaMdhanamAM nimitta nathI tema zuddha vastuno dRSTivaMta jJAnI dharmI jIva paNa navA karmabaMdhanamAM nimitta nathI. je rAgapariNAma navA karmabaMdhanane nimittarUpa thAya te rAga-pariNAma jJAnIne nathI kemake jJAnI enAthI bhinna paDI gayo che. je rAgapariNAma thAya tene jJAnI mAtra jANe ja che, karato nathI ane tethI jJAnI navA karmabaMdhananuM nimitta nathI. khUba gaMbhIra vAta che, bhAI ! vyavahAra karatAM karatAM samakita pAmIzuM ema keTalAka mAne che paNa e mAnyatA taddana mithyAzraddhAnarUpa che kemake zuddhanizcayanI daSTimAM vyavahAratnatrayano vikalpa samAto nathI, bhinna rahI jAya che. A aMtaranI vAta che bhAI! AmAM jarAya AvupAchuM ke DhIluM mAne tene sAcuM zraddhAna nahi thAya. samyagdarzana pragaTa thavAmAM vyavahA2nI koI apekSA nathI. niyamasAra (gAthA 2 nI TIkA)mAM zudgharatnatrayAtmaka mokSano mArga 52ma nirapekSa che ema kahyuM che. dharmIne potAnA zuddha caitanyasvarUpanI bhAvanA hoya che; tene puNyarUpI vyavahAradharmanI vAMchA hotI nathI. jyAM sudhI pUrNa vItarAgabhAva na pragaTe tyAM sudhI vyavahAranA bhAva Ave kharA paNa tenI jJAnIne bhAvanA hotI nathI. AnaMdakaMda nijasvarUpamAM jhUlanArA munivarone chaThThA guNasthAnamAM bhagavAnanI bhakti, vaMdanA, smaraNa tathA paMcamahAvratanA vikalpa Ave che paNa te baMdhanuM kAraNa che ema teo jANe che. zuddha caitanyanI pariNatine dharanArA te munivaronI daSTi caitanyasvabhAva Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 160 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 upara sthira coMTI che. paNa pUrNadazA na pragaTe tyAMsudhI asthAnanA rAgathI bacavA temane zubharAga Ave che paNa te zubhabhAva baMdhanuM kAraNa che ema te jANe che. jo koI tene baMdhanuM kAraNa na mAnatAM mokSanuM kAraNa mAne to te mithyAzraddhAna che, ajJAna che. ahIM ghaNI gaMbhIra vAta karI che. mULa sUtramAM to ema lIdhuM che ke jIva navA baMdhamAM nimittabhUta thAya che. paraMtu TIkAmAM AcAryadeve ema kahyuM ke-A lokamAM kharekhara AtmA svabhAvathI pauddagalikakarmane nimittabhUta nathI. AtmAno svabhAva jJAtAdaSTA che. svabhAvathI AtmA navAM karma baMdhAya emAM nimittabhUta nathI. svabhAvathI AtmA nimittabhUta hoya to traNe kALa tene vikAra karavo paDe. karmabaMdhanamAM nimittapaNe sadAya jIvane hAjara rahevuM paDe. tene nityakartRtvano prasaMga banatAM mukti thAya ja nahi. dayA, dAna AdinA zubhabhAva Ave tene jJAnI baMdhanuM kAraNa jANe che, tene teo dharma ke dharmanuM kAraNa mAnatA nathI. ahIM e vAta paNa lIdhI nathI. ahIM to ema kahe che ke jJAnIne navo baMdha thato ja nathI, kemake jJAnInI dRSTi potAnA jJAnAnaMda svabhAva upara rahelI che ane tethI tene svabhAvanI pariNati utpanna thAya che. je rAganA pariNAma thAya te jJAnInuM kArya nathI. tethI jJAnI navA karmabaMdhanamAM nimitta paNa nathI. aho! khUba gaMbhIra vyAkhyA karI che. are bhAI! A manuSyajIvana ema ne ema cAlyuM jAya che. bhagavAna kahe che ke A trasamAM rahevAnI sthiti be hajAra sAgaranI che. be indriyathI paMcendriyanI avasthAmAM rahevAno kALa be hajAra sAgara che. temAM jo AtmAnuM jJAna ane samyagdarzana pragaTa na karyAM to A trasanI sthiti pUrI karIne nigodamAM cAlyo jaIza. are bhagavAna! tane Avo avasara maLyo ane vikArathI rahita, vyavahArathI rahita, baMdha ane baMdhanA nimittapaNAthI rahita evA zuddha cidAnaMdasvarUpa bhagavAna AtmAnuM bhAna pragaTa na karyuM to cAra gatinuM bhramaNa karatAM karatAM nigodamAM-du:khanA samudramAM cAlyo jaIza. navAM karma je baMdhAya te dazA to jaDakarmathI thAya che ane temAM upAdAnapaNe karmanA 52mANu varte che. temAM nimitta koNa che? to je vikArIbhAva thAya che te navA karmabaMdhanamAM nimitta che, paNa caitanyaratnAkara jJAtAdaSTA ane AnaMdanA svabhAvathI bharelo cidAnaMdaghana prabhu AtmA vikArathI zUnya che. tethI jJAyakamUrti prabhu AtmA navA karmabaMdhanamAM nimittabhUta nathI. bhagavAna AtmA atIndriya AnaMdathI bharelo caitanyamahAsAgara che. temAM dayA, dAna Adi vikAranA vikalpa nathI to te navA karmabaMdhanamAM nimittabhUta kema thAya? AtmA svabhAvathI navA karmabaMdhanamAM nimitta che ja nahi. jJAna-AnaMdathI pUrNa ane rAgathI khAlI evI cIja zuddha jJAyakamUrti bhagavAna AtmA che. AvA AtmAnuM jene bhAna thayuM che te samakitI jJAnI che. samakitIne dayA, Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-105 ] [ 161 dAna, vrata ane vyavahAraratnatrayanA vikalpa Ave che paNa te e vikalpane potAnA zuddha caitanyasvarUpathI bhinna jANe che. samakitIne je svabhAvanI daSTi thaI che te dRSTimAM rAgAdi vikArano abhAva che ane tethI jema svabhAva navA karmabaMdhanamAM nimittabhUta nathI tema svabhAvanI jene dRSTi thaI che evo jJAnI navA karmabaMdhanamAM nimittabhUta nathI. samakitIne baMdha thato nathI. (je alpa baMdha thAya te ahIM gaNatarImAM nathI.) mATe te baMdhamAM nimitta kema thAya ? baMdhamAM nimitta to vikArI bhAva che ane te vikArI bhAva AtmasvabhAva ane AtmasvabhAvanI daSTimAM che ja nahi. aho ! adabhuta vAta che ! nava raiveyakanA nava devaloka che. te ekeka devalokamAM anaMtavAra jaI Avyo evA bhAva jIve karyA che. zukalezyAnA pariNAma karIne jIva nava raiveyaka jAya che. atyAre to evA zubhabhAva paNa nathI. juo, zukalezyA ane zukaladhyAna be bhinna cIja che. zukaladhyAna to bhAvaliMgI munirAjane AThamA guNasthAnathI hoya che ane zukalezyAnA pariNAma to koI abhavi jIvane paNa thAya che. zukalezyAnA pariNAma karIne jIva navamI raiveyaka jAya che paNa zubhabhAvane te potAnA mAne che ane zubhabhAvathI dharma thAya ema mAne che tethI te mithyASTi che. zubhabhAva rAga che ane AtmAno svabhAva vItarAga che. rAga ane svabhAvane eka mAnanAra bhale navamI raiveyaka jAya paNa je vaDe janmamaraNano nAza thAya evI kriyA enI pAse nathI tethI te caturgatisaMsAramAM rakhaDe ja che. bhagavAna AtmA parano to kartA nathI paNa paranAM je kArya thAya temAM nimitta paNa nathI. dravyasvabhAva ja paranA kAryamAM nimitta thAya to jyAM jyAM paranAM kArya thAya tyAM tyAM AtmAne sadA hAjara rahevuM paDe. tethI rAgathI bhinna paDIne tene kadIya svabhAvanuM lakSa thAya nahi. A vAta gAthA 1OOmAM AvI gaI che. tethI e siddha che ke vAstavamAM AtmA svabhAvathI navA karmabaMdhanamAM nimitta nathI. have kahe che ke svabhAvathI AtmA navA karmabaMdhanamAM nimitta na hovA chatAM anAdi ajJAnanA kAraNe paudgalika karmane nimittarUpa thatA evA ajJAnabhAve pariNamato hovAthI nimittabhUta thatAM, paudgalika karma utpanna thAya che. juo, potAnA zuddha caitanyasvarUpanuM bhAna nathI te jIva dayA, dAnanA pariNAmano huM kartA chuM evuM mAne che. te ajJAna ane anAdinuM che. te ajJAnanA kAraNe paudgalika karmane nimittarUpa thatA evA ajJAnabhAve, vikArarUpe pariNamato hovAthI paulika karma utpanna thAya che. A navAM karmabaMdhana je thAya temAM ajJAnInA puNya-pApanA vikArI bhAva nimitta thAya che. jaDakarmanI prakRtti baMdhAya te to karmanA kAraNe baMdhAya che. temAM ajJAnInA rAgAdi bhAva nimitta Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 16ra ]. [ pravacana ratnAkara bhAga-5 bhAI ! samayasAramAM ghaNI gaMbhIratA bharI che. A to jagatacakSu che. bhagavAnanI sAkSAt divyadhvanimAMthI AveluM A zAstra che. saMvata 1978nI sAlamAM jyAre samayasAra hAthamAM AvyuM tyAre te vAMcIne ema thayuM hatuM ke-"A zAstra to azarIrI thavAnI cIja che'' Ano svAdhyAya khUba dhIraja rAkhIne roja karavo joIe. traNalokanA nAtha sarvajJa paramezvarane icchA vinA divyadhvani nIkaLe che. mahAvidehamAM sAkSAt bhagavAna birAje che. tyAM kuMdakuMdAcAryadava vANI sAMbhaLavA padhArelA. sAMbhaLavAno vikalpa hato paNa vikalpanuM lakSa na hatuM; aMdara potAnA zuddha jJAnAnaMdasvarUpanuM lakSa hatuM. vANI sAMbhaLavAno ane dharmopadezano jJAnIne vikalpa Ave che paNa te vikalpanA jJAnI kartA thatA nathI, jJAtA ja rahe che. ahAhA..! AtmA zuddha caitanyamaya prabhu che, zubharAga zaya che ane jJAnI tenA jJAtA ja che, kartA nathI. tethI jema AtmA svabhAvathI karmabaMdhanamAM nimitta nathI tema jJAnI paNa navA karmabaMdhanamAM nimitta nathI. ahAhA...! bhagavAna AtmA niraMjana nirvikAra zuddha caitanyaghana prabhu che. temAM zarIra, mana, vANI, karma, nokarma to nathI; emAM zubhAzubhabhAvarUpa vikAra paNa nathI. tethI AtmA svabhAvathI karmabaMdhananuM nimitta nathI. ane zuddha caitanyasvarUpa AtmAnA svasavedanapUrvaka jene svAnubhava thayo che te samakitIne navA karmabaMdhanamAM nimitta thAya e rAga thato nathI. alpa rAga je thAya che tene (daSTinA joramAM) ahIM gaNavAmAM Avyo nathI. paraMtu ajJAnIne potAnA zuddha caitanyasvarUpanuM bhAna nathI tethI te ajJAnIno rAgabhAva navA baMdhanamAM nimitta kahevAmAM Ave che. navAM karmano baMdha thAya te AtmA karato nathI. karmabaMdhana thAya e to pudgalanI paryAya che ane ajJAnInA ajJAnarUpa pariNAma temAM nimitta kahevAmAM Ave che. Atma-dravya temAM nimitta nathI ane dravyadRSTivaMta jJAnI paNa temAM nimitta nathI. akhaMDAnaMda-svarUpa bhagavAna AtmAnuM AkarSaNa thavAthI jJAnIne bahAranI sarva cIjanuM AkarSaNa chUTI gayuM che. caitanyacamatkArane joyA pachI dharmIne bahAra kayAMya camatkAra bhAsato nathI. svarganA indrano apAra vaibhava ho, dharmI jIvane tenA tarapha lakSa nathI; dharmIne e tuccha bhAse che. viSayanI vAsanAno je rAga thAya te dharmIne jhera samAna bhAse che. ahAhA...! huM to atIndriya AnaMdano kaMda prabhu paramAtmasvarUpa chuM evuM jene paryAyamAM bhAna thayuM te jJAnI navA karmabaMdhanamAM nimitta nathI. navAM karma jJAnIne baMdhAtAM nathI ema ahIM kahe che. aho ! zuM daivI TIkA che! jANe amRtanAM jharaNAM jhare che! anyatra to AvI TIkA nathI paNa digaMbaramAMya AvI gaMbhIra TIkA bIjA zAstramAM nathI. 96 mI gAthAmAM AvI gayuM che ke A zarIra mRtaka kalevara che. amRtasAgara prabhu Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-105 ] [ 163 AtmA mRtaka kalevaramAM mUrchAI gayo che. ''potAno kevaLa bodha (-jJAna ) DhaMkAyela hovAthI ane mRtaka kalevara (zarIra) vaDe parama amRtarUpa vijJAnaghana ( pote ) mUrchita thayo hovAthI te prakAranA bhAvano kartA pratibhAse che.'' traNalokano nAtha amRtano sAgara aMdara chalochala bharelo che. tene bhUlIne mRtaka kalevaramAM mUrchita thayo che evo ajJAnI jIva potAnA zubhAzubha bhAvono kartA pratibhAse che. zarIra che e to hADa-mAsa-cAmaDAthI baneluM mRtaka kalevara che. jIva nIkaLyA pachI mRtaka ema nahi; hamaNAM ja te mRtaka klevara che. AtmA A mRtaka klevamAM mUrkhAI gayo che. tethI zarIra huM chuM, zarIranI kriyA huM karuM chuM evuM mAne che. te ajJAnI jIva ajJAnanA kAraNe vikArano kartA thAya che. A ajJAnIno vikAra (puNyapApanA bhAva) navA karmabaMdhanamAM nimitta thAya che. keTalAka kahe che ke samanvaya karo to badhuM eka thaI jAya. are bhAI ! A zuddha tattvanI satya vAtano jagatanA bIjA koI paMtha sAthe samanvaya thaI zake ema nathI. jema netaranI chAlano sUtaranA dorA sAthe samanvaya na thAya tema jJAna ane ajJAnano kadIya samanvaya na thAya, beno kadIya meLa na khAya. prabhu! mAna ke na mAna; satya A che. satya mAnyA vinA tAro chUTakAro nahi thAya. bhAI ! A tArA hitano mArga che; ane rAgathI lAbha thAya ema mAnavuM e atino mArga che, ajJAna che ane temAM tane moTuM nukazAna che. zAstramAM tyAM sudhI kahyuM che ke dayA, dAna, hiMsA vagere zubha-azubha bhAvanI je racanA kare che te napuMsaka che. 47 zaktimAM eka vIryazaktinuM varNana che. tyAM kahyuM che ke potAnI vItarAga nirmaLa pariNatinI racanA kare te vIryazakti che. zubhAzubha rAganI racanA kare te vIryazakti nathI. zubhAzubha rAganI racanA kare e to napuMsaka che. jema napuMsakane putranI prApti thatI nathI tema zubharAganI pariNatithI nirmaLa pariNati pragaTa thatI nathI. puNyanI rucivALA jIvo napuMsaka-hIjaDA jevA che kemake teo vItarAga-bhAvarUpa dharma pragaTa karI zaktA nathI. samayasAra gAthA 39-43 nI TIkAmAM temane napuMsaka kahyA che ane puNya-pApa adhikAranI gAthA 154 mAM nAmarda kahyA che. saMskRtamAM je 'kalIba' zabda che eno artha napuMsaka thAya che. potAnA AnaMdanA nAthane bhUlIne je puNya-pariNAmamAM rokAI jAya ane rAganI racanA kare evA ajJAnIno rAga navA karmabaMdhanamAM nimitta che. jJAnI to zuddha pariNatinI racanA kare che. rAga Ave che tene gauNa karIne jJAnI nirmaLa pariNatine race che. tethI navAM karma jJAnIne baMdhAtAM nathI. mATe navA karmabaMdhanamAM jJAnI nimitta nathI. ajJAnI ajJAnabhAve pariNamato hovAthI teno te bhAva nimittabhUta thatAM paudgalika karma utpanna thAya che. ajJAnInA puNya-pApanA bhAva navA karmabaMdhanamAM nimitta thAya che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 164 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 tethI "padgalika karma AtmAe karyuM " evo nirvikalpa vijJAnasvabhAvathI bhraSTa, vikalpa-parAyaNa ajJAnIono vikalpa che; te vikalpa upacAra ja che, paramArtha nathI. AtmA rAgarahita nirvikalpa vijJAnaghanasvabhAvarUpa che. AvA nijasvabhAvathI ajJAnI bhraSTa che. ajJAnI vikalpaparAyaNa eTale vikalpamAM tatpara che, svabhAvamAM tatpara nathI. vikalpamAM tatpara evo ajJAnI je zubhAzubha vikalpa kare che te vikalpa navA karmabaMdhanamAM nimitta thAya che. tethI ajJAnI mAne che ke huM karmabaMdhanano upacArathI-vyavahArathI kartA chuM. Avo upacAra ajJAnIne lAgu paDe che. svabhAvane bhUlIne rAgamAM tatpara evo ajJAnI je vikalpa kare che te navA karmabaMdhanamAM nimitta che tethI AtmAthI karma baMdhANuM ema upacArathI kahevAmAM Ave che, te paramArtha nathI. paranI, jaDanI avasthA to parathI enAthI thAya che. tene koNa kare? zubhabhAva Ave paNa paranI kriyA te zubhabhAvathI thAya che ema nathI. A rathayAtrAmAM bhagavAna birAjamAna kare ane rathane calAve ityAdi paranI kriyA AtmA karato nathI. bhAI ! A vItarAgano mArga taddana judo che. tenuM svarUpa samaje tene bhava rahe nahi evo A mArga che. eka be bhava rahe e to jJAtAnuM jJaya che. ahIM kahe che ke ajJAnIno rAga navA karmabaMdhanamAM nimitta che tethI karma AtmAe bAMdhyuM evo ajJAnIono je vikalpa che te upacAra ja che; paramArtha nathI. * gAthA 105 : bhAvArtha uparanuM pravacana * "kadAcita thatA nimittanaimittikabhAvamAM kartAkarmabhAva kahevo te upacAra che.' kadAcit eTale ajJAnapaNe ajJAnI jIva vikArano kartA che tethI baMdhanamAM tenA vikArane nimitta kahevAmAM Ave che. te nimittanaimittikabhAvamAM kartAkarmabhAva kahevo te upacAra che, ajJAnI rAgano kartA che. te rAga paranI kriyAmAM nimitta che. tyAM ajJAnI potAne parano kartA mAne che te upacAra che. paramArthe AtmA parano kartA che ja nahi. [ pravacana naM. 178 * dinAMka 7-9-76 ] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates gAthA-106 kathamiti cet jodhehiM kade juddhe rAeNa kadaM ti jaMpade logo| vavahAreNa taha kadaM NANAvaraNAdi jiivenn||106 / / yodhaiH kRte yuddhe rAjJA kRtamiti jalpate lokH| vyavahAreNa tathA kRtaM jJAnAvaraNAdi jiiven|| 106 / / have, e upacAra kaI rIte che te daSTAMtathI kahe che: yoddhA kare jyAM yuddha tyAM e nRpakaryuM loko kahe, ema ja karyo vyavahArathI jJAnAvaraNa Adi jIve. 106. ema , gAthArthaH- [ yodha: ] yoddhAo vaDe [ yuddha te] yuddha karavAmAM AvatAM, "[ rAjJA kRtam] rAjAe yuddha karyuM' [ ti] ema [ no:] loka [ te] (vyavahArathI) kahe che [tathA] tevI rIte "[ jJAnAvaradri] jJAnAvaraNAdi karma [ nIvena naM] jIve karyuM ? [ vyavAreT] ema vyavahArathI kahevAya che. TIkAH- jema yuddhapariNAme pote pariNamatA evA yoddhAo vaDe yuddha karavAmAM AvatAM, yuddhapariNAme pote nahi pariNamatA evA rAjA viSe "rAjAe yuddha karyuM" evo upacAra che, paramArtha nathI; tema jJAnAvaraNAdikarmapariNAme pote pariNamatA evA pudgala dravya vaDe jJAnAvaraNAdi karma karavAmAM AvatAM, jJAnAvaraNAdikarmapariNAme pote nahi pariNamatA evA AtmA viSe "AtmAe jJAnAvaraNAdi karma karyuM' evo upacAra che, paramArtha nathI. bhAvArtha:- yoddhAoe yuddha karyuM hovA chatAM "rAjAe yuddha karyuM' ema upacArathI kahevAya che tema pudgaladravya jJAnAvaraNAdi karma karyuM hovA chatAM "jIve karma karyuM' ema upacArathI kahevAya samayasAra gAthA 106 : mathALuM have, e upacAra kaI rIte che te daSTAMtathI kahe che: * gAthA 106 : TIkA uparanuM pravacana * "jema yuddhapariNAme pote pariNamatA evA yoddhAo vaDe yuddha karavAmAM AvatAM, Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 166 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 yuddhapariNAme pote nahi pariNamatA evA rAjA viSe "rAjAe yuddha karyuM' evo upacAra che, paramArtha nathI;...' eka dravya bIjA dravyanI paryAyane karI zakyuM nathI e vAta siddha kare che. mATImaya ghaDArUpI kArya mATI kare che. kuMbhAra tene karato nathI. tema AtmA rAga-dveSa, puNya-pApanA bhAva kare tyAre je karma baMdhAya te jIvanA bhAvathI baMdhAtA nathI. jaDakarmanI avasthA jaDa paramANu dravyathI thaI che ane temAM jIvanA vikArI bhAva nimitta kahevAmAM Ave che. plAsTIkanA kArakhAnAmAM je mAla taiyAra thAya te kriyA paramANuothI thAya che. ekeka paramANu pote potAthI svataMtrapaNe pariName che. te kriyAne anya paramANu ke AtmA kare ema banatuM nathI. te kriyAnA kALamAM jIva potAnA vikArI pariNAmane kare che, paNa jaDanI kriyA je thAya tene AtmA karato nathI. jeTalA pramANamAM jIva rAgadveSAdi bhAva kare teTalA pramANamAM navuM karma baMdhAya che chatAM je karma baMdhAya che te kriyAno AtmA kartA nathI. potAnA rAgadveSAdi vikArI bhAvano te ajJAnI jIva kartA ho, paNa paranA kAryano te jIva kartA nathI. dharmI jIva to ema jANe che ke huM to zuddha caitanyasvarUpa chuM jevuM siddha paramAtmAnuM svarUpa che tevuM ja mAruM zuddha caitanyasvarUpa che. ahAhA....! "siddha samAna sadA pada mero '-AvI zuddha svarUpanI daSTi thavAthI jJAnIne paMcaparameSThInI bhaktino je rAga Ave che te rAgano te kartA thato nathI. bhagavAnanI bhaktino rAga te anarthanuM kAraNa che ema te jANe che. paMcAstikAya gAthA 168mAM kahyuM che ke- "A, rAgalava-mUlaka doSa paraMparAnuM nirUpaNa che. (arthAt alpa rAga jenuM mULa che evI doSonI saMtatinuM ahIM kathana che.) ahIM (A lokamAM) kharekhara ahaMtAdi pratyenI bhakti paNa rAgapariNati vinA hotI nathI. rAgAdipariNati hotAM, AtmA buddhiprasAra vinAno (cittanA bhramaNathI rahita) potAne koI paNa rIte rAkhI zakato nathI; ane buddhiprasAra hotAM ( cittanuM bhramaNa hotAM) zubha vA azubha karmano nirodha hoto nathI. mATe, A anarthasaMtatinuM mULa rAgarUpa kalezano vilAsa ja che.'' zubharAga karatAM karatAM mokSa thAya, paraMparA mokSa thAya e vAta che ja nahi. rAga to vikAra che, Asrava che, jhera che. munivarone paMcamahAvratano zubharAga Ave che paNa te zubharAga anarthanuM mULa che ema teo jANe che. vaLI tyAM paMcAstikAya gAthA 170mAM kahyuM che ke- "A, rAgarUpa kalezano niHzeSa nAza karavA yogya hovAnuM nirUpaNa che.'' matalaba ke rAga rAkhavA lAyaka nathI paNa saMpUrNapaNe, jarAya bAkI na rahe evo nAza karavA yogya che. prazna:- to paMcAstikAya gAthA 170nI TIkAmAM ahaMtanI bhakti Adi zubha-rAgane paraMparA mokSano hetu kahyo che ne? Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-106 ] [ 167 uttara:- hA, tyAM kahyuM che ke-"ahIM, ahaMtAdinI bhaktirUpa parasamayapravRttimAM sAkSAt mokSahetupaNAno abhAva hovA chatAM paraMparAe mokSahetupaNAno sadbhAva darzAvyo che.'' bhAI ! A je kathana che te AropathI karavAmAM AvyuM che ema samajavuM. Avo kathaMcit mokSahetutvano Aropa paNa jJAnIne ja vartatA bhakti AdirUpa zubhabhAvomAM karI zakAya che. ajJAnIne to zuddhino aMzamAtra paNa pariNamanamAM nahi hovAthI yathArtha mokSahetu bIlakula pragaTayo ja nathI, vidhamAna ja nathI. to pachI tenA bhakti AdirUpa zubhabhAvomAM Aropa kono karavo? jJAnIne puNyabhAvathI devalokAdi je maLe te kaleza che, dAha che; te kAMI sukha nathI. teno jyAre te abhAva karaze tyAre paramasukhasvarUpa mokSa pAmaze. jema halavo, sAkara, ghI ane ATAmAMthI bane che tema mokSapadanI prApti zuddha jJAnadarzana-cAritrathI thAya che. pUrNAnaMdano nAtha caitanyasvarUpa bhagavAna AtmAnI daSTi thavI te samyagdarzana che, zuddha Atmatattvane sparzIne je jJAna thAya te samyajJAna che, svarUpamAM nimagna thaIne temAM ja lIna rahevuM, atIndriya AnaMdanuM bhojana karavuM te cAritra che. A mokSano mArga che. sogAnIjI sau prathama AvyA tyAre ATaluM ja kaheluM ke paralakSe je vikalpa uThe che. tenAthI aMdara bhagavAna bhinna che. A vAta sAMbhaLIne temane aMdara sva tarapha DhaLI javAnI dhUna caDhI gaI. samitinA oraDAmAM uMDuM maMthana ane dhyAna karatAM temane samyagdarzana pragaTa thaI gayuM. teo alpa bhavamAM mokSa jaze. teoe dravyadaSTi prakAzamAM lakhyuM che ke-zubharAga Ave che te dhadhakatI bhaThThI samAna bhAse che. ahAhA...! nirmaLAnaMdasvarUpa pote che evuM jene bhAna thayuM tene bhakti AdinA zubhabhAvano rAga kaSTarUpa lAge che. jema sAkaranA svAda sAme aphINano svAda kaDavo lAge che tema anubhava thatAM atIndriya AnaMdano svAda jene Avyo tene zubharAgano svAda kaDavo lAge che. je bhAvathI tIrthakaragotra baMdhAya te zubhabhAva dharmIne kalezarUpa, duHkharUpa bhAse che. ajJAnInA zubhabhAva anarthanuM kAraNa che; te paraMparA mokSanuM kAraNa nathI. samyagdaSTinA zubhabhAvane upacArathI mokSanuM paraMparA kAraNa kahevAya che, kemake rAganA phaLamAM te svarganA kaleza bhogavI, manuSyagatimAM AvI svarUpamAM TharavAno ugra puruSArtha karIne mokSapada pAmaze. A pramANe dharmI jIvanA zubharAgane mokSanI paraMparA hetu upacArathI ja kahevAmAM Ave che. ahIM kahe che ke yuddhanA pariNAme yoddhA pariName che; rAjA yuddhanA pariNAme pariNamato nathI. rAjA to Adeza daI ekakora beTho che. AdezanA nimitte yuddhanA bhAve pariNamelA yoddhAo yuddha kare che. rAjA yuddhamAM joDAto nathI. evA rAjA viSe "rAjAe yuddha karyuM' evo upacAra che, paramArtha nathI. have kahe che-"tema jJAnAvaraNAdikarmapariNAme Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 168 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 pote pariNamatA evA pudgaladravya vaDe jJAnAvaraNAdi karma karavAmAM AvatAM, jJAnAvaraNAdikarmapariNAme pote nahi pariNamatA evA AtmA viSe "AtmAe jJAnAvaraNAdi karma karyuM ?' evo upacAra che, paramArtha nathI.' pudgaladravya pote jJAnAvaraNAdi karmarUpe pariName che, ajJAnI jIva jJAnAvaraNAdi karmarUpe pariNamato nathI. ajJAnI jIva to ajJAnabhAve potAnA rAgadveSAdi pariNAmane 6 che. te rAgadveSAdina nimitte pudgala dravya svayaM karmarUpe pariNamI jAya che. temAM, ajJAnI jIvanuM kAMI kartavya nathI. badhI vastu svataMtra judI che. rajakaNo svataMtra cIja che. rajakaNo svayaM jJAnAvaraNAdirUpe pariNamI jAya che. temAM ajJAnI jIva kAMI karato nathI. chatAM AtmAe karma karyuM ema kahevuM te upacAra che, Aropa che; paramArtha nathI. AtmA jaDakarmanI avasthAno kartA nathI to te bIjAno uddhAra kare ane dezanI sevA kare ityAdi vAta kayAM rahI? samAjanAM, dezanAM ke bIjAM bahAra je paradravyanAM kArya thAya teno AtmA kartA nathI. bhagavAna! tAro to caitanyadeza che. temAM jJAna Adi anaMta guNathI bharelo kiMmatI mAla che. zrImade kahyuM che ke hama paradezI paMkhI sAdhu, Arya deza ke nAhi re ahAhA...! jJAnI kahe che ke A hiMdustAna ane saurASTra te amAro deza nathI. amAro deza to jJAna ane AnaMdasvarUpa che. AvA potAnA dezane oLakhI temAM ja sthira thaIne vasavuM-rahevuM te samyagdarzana ane dharma che, te mokSamArga ane mokSapadarUpa che. * gAthA 106 : bhAvArtha uparanuM pravacana * yoddhAoe yuddha karyuM hovA chatAM "rAjAe yuddha karyuM'' ema upacArathI kahevAya che tema pudgaladravya jJAnAvaraNAdi karma karyuM hovA chatAM ""jIve karma karyuM ema upacArathI kahevAya che." pudgaladravya pote jJAnAvaraNAdi karmarUpe pariName che. AtmA jaDakarmapaNe pariNamato nathI. AtmAe jaDakarma karyuM ema upacArathI kahevAya che. jaDakarmanI je prakRti baMdhAya te pudgalathI baMdhAya che, teno AtmA kartA nathI. to pachI vepAra, udyoga vagere je bahAranI paradravyanI kriyA thAya tene AtmA kare e vAta ja kayAM rahI ? parapariNatine koNa kare? ajJAnabhAve je vikArI bhAva thAya te emAM nimitta che. tethI AtmAe jaDakarma karyuM ema kahevuM te upacAra che, paramArtha nathI. saMyogadaSTivALAne A vAta besavI mahA kaThaNa che. paranAM kArya jIva kare ema mAnavuM e be dravyonI ekatAbuddhi che. teNe be dravyonI bhinnatA mAnI nathI. be dravyo Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-106 ] [ 169 vacce atyaMta abhAva che ane eka paramANunI paryAya ane bIjA paramANunI paryAya vacce anyonya abhAva che. saMyogadaSTivALAne badhuM eka bhAse che. paNa bhAI ! abhAva zuM kare? jaDakarma baMdhAya te te paryAyanI janmakSaNa che. jaDakarmanI paryAya svataMtra paramANuthI thaI che; rAganA pariNAmathI karmanI paryAya thaI che ema che ja nahi. AtmA paranuM kArya karI zakato nathI; AtmA jaDakarma bAMdhato nathI, jaDakarmane choDato nathI. parane AtmA zuM kare? na ja kare. bhAI ! AvI sUkSma tattvadaSTi thayA vinA dharma thavo sulabha nathI. bhedajJAna karavuM e ja sAco upAya che. [ pravacana naM. 179 * dinAMka 8-9-76] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates gAthA-107 ata etatsthitamuppAdedi karedi ya baMdhadi pariNAmaedi giNhadi y| AdA poggaladavvaM vavahAraNayassa vattavvaM / / 107 / / utpAdayati karoti ca badhnAti pariNAmayati gRhNAti c| AtmA pudgaladravyaM vyavahAranayasya vktvym|| 107 / / have kahe che ke uparanA hetuthI Ama karyuM - upajAvato, praNamAvato, grahato, ane bAMdhe, kare pudagaladaravane AtamA-vyavahAranayavaktavya che. 107. gAthArtha- [ mAtmA] AtmA [puniMdravyama] pudgaladravyane [ utpAdrayati] upajAve che, [karoti ] kare che, [vanAti] bAMdhe che, [pariNAmayati] pariNamAve che [] ane [mRti ] grahaNa kare che-e [ vyavahAranayaca] vyavahAranayanuM [ va ] kathana che. TIkAH- A AtmA kharekhara, vyAyavyApakabhAvanA abhAvane lIdhe, prApya, vikArya ane nirvatyaM-evA pudgaladravyAtmaka (pudgaladravyasvarUpa) karmane grahato nathI, pariNamAvato nathI, upajAvato nathI, karato nathI, bAMdhato nathI; ane vyApya- vyApakabhAvano abhAva hovA chatAM paNa, "prApya, vikArya ane nirvatyaM-evA pudgala- dravyAtmaka karmane AtmA grahe che, pariNamAve che, upajAve che, kare che ane bAMdhe che" evo je vikalpa te kharekhara upacAra che. bhAvArtha- vyAyavyApakabhAva vinA kartAkarmapaNuM kahevuM te upacAra che; mATe AtmA pudgaladravyane grahe che, pariNamAve che, upajAve che, ityAdi kahevuM te upacAra che. samayasAra gAthA : 107 mathALuM have kahe che ke uparanA hetuthI Ama TharyuM: * gAthA 107: TIkA uparanuM pravacana * "A AtmA kharekhara, vyApyavyApakabhAvanA abhAvane lIdhe, prApya, vikArya ane nirvattha-evA pudgala dravyAtmaka (pudgaladravyasvarUpa) karmane grahato nathI, pariNamAvato nathI, upajAvato nathI, karato nathI, bAMdhato nathI;." Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-107 ] [ 171 jema yoddhA yuddha laDe tyAM ema kahevuM ke rAjA yuddha laDe che-e upacArakathana che tema je karmanuM baMdhana thAya che te tenI paryAyanI yogyatAthI potAthI thAya che tene ema kahevuM ke AtmA karma bAMdhe che te upacAranuM, vyavahAranuM kathana che. je karma baMdhAya che te vyApya ane AtmA teno vyApaka evA bhAvano abhAva che. jaDa karma baMdhAya che te vyApya ane 52mANu temAM vyApaka che. jaDa karmanI paryAyano kartA jaDa paramANu che. AtmAne te paryAya sAthe vyApyavyApakabhAvano abhAva che. mATe AtmA jaDa karmano kartA nathI, ane jaDa karma AtmAnuM kArya nathI. jIvanA jevA vikArI bhAva hoya tene anusAra ja karmaprakRtti baMdhAya che chatAM je karmabaMdhananI paryAya thAya te tenA potAnA kAraNe thAya che; jIvanA vikArI bhAvanA kAraNe te paryAya thatI nathI. jeTaluM yoganuM kaMpana ane kaSAyabhAva hoya teTalo tyAM sAme jaDa karmamAM prakRtti-baMdha, pradezabaMdha, sthitibaMdha ane anubhAgabaMdha thAya che. yogane laIne prakRti ane pradezabaMdha thAya ane kaSAyane laIne sthiti ane anubhAgabaMdha thAya ema je zAstramAM Ave che te nimittanuM kathana che. ahIM kahe che ke karmabaMdhanI je avasthA thAya te vyApya eTale kArya ane AtmA teno vyApaka eTale kartA evA vyApyavyApakabhAvano abhAva che. karmabaMdhanI avasthA te pariNAma ane AtmA pariNAmI-evA pariNAma-pariNAmIbhAvano abhAva che. je cAra prakAre baMdha thAya te puddagalaparamANunI paryAya che ane paramANu temAM vyApaka che. mATe karmabaMdhananI paryAyano kartA puddagalaparamANu che, paNa AtmA teno kartA ane te karmabaMdha AtmAnuM kArya ema che nahi. vItarAgano mArga bahu sUkSma che, bhAI! ruci-laganIthI abhyAsa kare to pakaDAya ema che. AtmA jaDakarma kare ane AtmA jaDakarma bhogave-e vAta khoTI che ema ahIM kahe che. jaDakarma je baMdhAya te pudgalathI potAthI baMdhAya che. prakRti eTale svabhAva, pradeza eTale paramANunI saMkhyA-te banne jaDakarmanI avasthA potAnA kAraNe paramANuthI thAya che. tevI ja rIte sthiti eTale tenI mudata ane anubhAga eTale phaLadAnazakti-te kArya paNa jaDa pa2mANuthI potAnA kAraNe thAya che. AtmAne tenI sAthe vyApya-vyApakabhAvano abhAva che. paramANunI karmabaMdharUpa paryAya vyApya ane AtmA teno vyApaka ema nathI. mATe AtmA karmabaMdhananI paryAyano kartA nathI. ane te paryAya AtmAnuM kArya nathI. loko bicArA bahAranA vepAradhaMdhAnI pApanI pravRttimAM guMcAI gayA che. maju2nI jema rAtadivasa kaSAyanI majurI-veTha karIne kALa gumAve che. paNa bhAI! e to cAra-gatimAM rakhaDapaTTInI majurI che. phurasada laIne A tattva nahi samaje to tAruM kalyANa nahi thAya bhAI ! vyavahAra to bolavA mATe che, kalpanAmAtra che. laukika vyavahAra badhoya jUTho che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 17 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 AtmAne jaDakarma sAthe pariNAmI pariNAma saMbaMdha nathI, kartAkarmasaMbaMdha nathI. jaDakarmanI paryAyano AtmA kartA nathI to bahAranAM je vepArAdi kAma thAya-jema ke mAla lIdhodIdho, paisA lIdhAdIdhA ityAdi-teno kartA AtmA kema hoya ? traNakALamAM nathI. bahAranA padArthonI kriyA te vyApya ane AtmA teno vyApaka ema che nahi. are bhAI! vizvano pratyeka padArtha svataMtra che. potapotAnA pariNAmano te te dravya kartA che; bIjo teno kartA thAya ema traNakALamAM banatuM nathI. kuMbhAra ghaTarUpI kAryano kartA nathI tema AtmA jaDakarmanI paryAyano kartA nathI. jaDakarmano baMdha thAya tenA cAra prakAra che; paramANunI saMkhyA tenuM nAma pradezabaMdha, teno svabhAva te prakRti baMdha, amuka kALanI mudata paDe te sthitibaMdha, ane phaLadAnazakti te anubhAgabaMdha. A cAreya avasthAnA te te paramANu kartA che, AtmA teno kartA nathI. cAreya prakAre je karmabaMdhananI avasthA thAya te paramANunuM prApya karma che. te karmabaMdhanI avasthAne te samaye paramANu pahoMcI vaLe che, tene bIjo (jIva) pahoMcato nathI. mATe te paramANunuM prApya karma che. A roTalI thaI te kArya che. te paramANunuM prApya karma che. roTalInA paramANu te niyata paryAyane pahoMcIne prApta kare che, rasoI karanArI bAI tene pahoMcIne prApta karatI nathI. bAIe roTalI karI e to bolavAmAtra kathana che, vastusvarUpa nathI. tema jaDakarma je samaye baMdhAya te baMdhanI avasthA te karmanA paramANunuM prApya karma che. tene te paramANu prApta kare che, AtmA tene prApta karato nathI. A paramAgama maMdiranI racanA thaI te kArya che. te pugala paramANunuM prApya karma che. maMdira sthita pudgaladravyanA paramANuoe te niyata paryAyane pahoMcIne prApta karI che. kArIgara ke anya koIe te avasthAne pahoMcIne prApta karI nathI. tethI maMdiranI racanA te yugalaparamANunuM kArya che, anya koInuM te kArya nathI. A lAdInA patharA UMcA, nIcA thayA ane goThavAI gayA e badhuM jaDanuM pudgalanuM kArya che. pudgaladravya tene pahoMcI vaLyuM che mATe te pudgalanuM prApya karma che; te AtmAnuM kArya nathI. gajaba vAta che! prApya, vikArya ane nirvatye karmanI vAta samayasAranI gAthA 76, 77, 78 ane 79 mAM AvI gaI che. te vAta ahIM A 107 mI gAthAmAM karI che. pravacanasAra gAthA para mAM paNa A zabda Ave che. A akSara " vItarAgAya nama:' lakhAya te kArya che. te paramANunuM prApya karma che. paramANamAM te samaye te akSaro lakhavArUpa kArya thavA yogya che te thAya che ane tene te te paramANu prApta kare che tethI tene prApya karma kahe che. vaLI paramANunI pUrvanI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-107 ] [ 173 avasthA badalIne te kArya thAya mATe tene vikArya karma kahe che. ane navIna paryAyarUpe Upaje che mATe tene nirvartya karma kahe che. dravyamAM je dhruvapaNe (svakALa niyata ) paryAya che tene prApta karI mATe te prApya, pUrva avasthA badalIne thaI mATe vikArya ane navI UpajI mATe nirvartya-ema traNe eka ja samayanI paryAyanA bheda che. teno kartA te te pudgalaparamANu che; jIva teno kartA nathI. juo, sAmA jIvanuM Ayu ane tenA zarIranI je avasthA che te paramANunuM prApya che, teno kartA te paramANu che. tyAM bIjo koI kahe ke meM enI dayA pALI to te mithyAdaSTi che. vItarAga jinezvaradevano mArga bahu judI jAtano che bhAI! AvI vAta jagatamAM bIje kayAMya nathI. prApya, vikArya ane nirvartya-e traNeya eka samayanI paryAyanA bheda che. te vastunI paripUrNa svataMtratA jAhera kare che. puddagaladravyAtmaka karma je baMdhAya tene AtmA grahato nathI. jogane laIne karma52mANune grahe che ema kahevuM e to nimittanuM kathana che, upacAra che. te vAstavika kathana nathI. mohanIya karmamAM utkRSTa 70 koDAkoDI sAgaro-pamanI sthiti paDe che ane jaghanya aMtarmuhUrtanI sthiti paDe che te te paryAyanI potAnI yogyatAthI che. te paryAyano kartA karmanA paramANu che. ahIM jIvane kaSAya thayo mATe tyAM sthitibaMdha thayo ema che nahi. tevI rIte karmano anubhAga baMdha thAya, phaLadAnazaktino baMdha paDe te tenI yogyatAthI thAya che. te puddagaladravyanuM prApya karma che. karmabaMdhanI avasthAne pudgaladravya grahe che, AtmA grahato nathI. are bhAI! karmanI sAthe taddana najIkano nimittanaimittika saMbaMdha chatAM teno AtmA kartA nathI to pachI bIjAM bahAranAM hAlavuM, cAlavuM, khAvuM, pIvuM, bolavuM ityAdi kArya thAya teno AtmA kartA thAya ema kema bane ? traNakALamAM na bane. A AMgaLI hale te AMgaLInA paramANunuM prApya, vikArya ane nirvartya karma che. AtmA AMgaLIne halAvI zake nahi. ahIM kahe che ke jaDa karmabaMdhananI avasthA thAya te pudgaladravyanuM prApya, vikArya ane nirvartya karma che, jIva teno kartA nathI. jaDa ane AtmAne vyApyavyApabhAvano abhAva hovAthI AtmA jaDa karmane grato nathI, pariNamAvato nathI, UpajAvato nathI, karato nathI, bAMdhato nathI. have kahe che ke 66 'ane vyApyavyApakabhAvano abhAva hovA chatAM paNa, 'prApya, vikArya ane nirvarya evA puddagaladravyAtmaka karmane AtmA grahe che, pariNamAve che, upajAve che, kare che ane bAMdhe che'' evo je vikalpa te kharekhara upacAra che.' Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 174 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 A mATImaya ghaDo che te kArya che. te mATInuM kArya che. mATI temAM vyApaka thaIne rahelI che tethI mATI teno kartA che. ghaDo te kuMbhAranuM vyApya karma nathI. kuMbhAra ghaDAmAM vyApaka thaIne, prasarIne rahelo nathI. ghaDAnI avasthAne ane kuMbhArane vyAkhavyApakabhAvano abhAva che. mATe ghaDArUpa kAryano kuMbhAra kartA nathI. ghaDo mATImAMthI potAnI avasthArUpe thAya che ane kuMbhAra temAM nimittamAtra che. tethI kuMbhAre ghaDo karyo ema upacArathI kahevAya che. vAstavamAM kuMbhAre ghaDo karyo nathI. 52 padArthanAM je kArya thAya te tenAthI thAya che. chatAM nimitta dekhIne bIjAe kArya karyuM ema kahevuM te vyavahAranuM kathana che, upacArakathana che; te vAstavika kathana nathI. ajJAnI jIvano je vikalpa che ke paranAM kAma huM karuM chuM te vikalpa upacAra che. jJAnIne to potAnA jJAtAdaSTA svabhAvanuM bhAna che. tethI tenA pariNAma baMdhamAM nimitta nathI. kharekhara to jJAnIne baMdha nathI. dharmIne vItarAga pariNAma hoya che. tethI tene karmanuM baMdhana thAya ane temAM tenA pariNAma nimitta thAya evuM banatuM nathI. dharmI jIvane potAnA zuddha jJAyakasvarUpanuM bhAna thayeluM che. te jANe che ke huM to zuddha caitanyamaya akhaMDa abheda ekarUpa AtmA chuM. te kALe je rAga thAya ane jaDa karmanI prakRti baMdhAya te tenA jJAnamAM nimitta che. jJAna to svapa2ne jANatuM thakuM potAnA upAdAnathI thayuM che temAM rAga ane karmanI avasthA nimitta kahevAmAM Ave che. karmanA prakRti ane pradezabaMdhamAM jJAnI nimitta che ema che nahi. ajJAnI joga ane rAgano kartA che. te ajJAnInA joga ane rAga je karmabaMdha thAya emAM nimitta che. chatAM jo ema kahyuM hoya ke joga ane rAgathI karmabaMdha thAya che to te vyavahAranuM upacArakathana che; te paramArthathana nathI. upacArano artha vyavahAra kalpanA che. 52no kartA nathI chatAM kahevuM te upacAra che. vizvano pratyeka padArtha svataMtra che. pratisamaya padArthanI je avasthA thAya te tenA kALe tenAthI thAya che. te kArya thavAnI te janmakSaNa che. padArthanI te paryAyane koI anya kare te vAta taddana khoTI che. puddagaladravyasvarUpa karmabaMdhanI je samaye je paryAya thAya te tenAthI potAthI thAya che ane te tenI janmakSaNa che. 52mANumAM te paryAya utpanna thavAno svakALa che tethI tyAM te karmabaMdhanI paryAya utpanna thAya che. AtmA te karmabaMdhanI paryAyane grahato ke upajAvato nathI. jIve rAga karyo mATe te karmabaMdharUpa kArya thayuM che ema nathI. rAga to nimittamAtra che. rAgathI karmabaMdhana thayuM vA AtmAe karmabaMdhana karyuM ema kahevuM te upacAra che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-107 ] [ 175 * gAthA 107 : bhAvArtha uparanuM pravacana * vyApyavyApakabhAva vinA kartAkarmapaNuM kahevuM te upacAra che; mATe AtmA pudgala dravyane grahe che, pariNAve che, upajAve che, ityAdi kahevuM te upacAra che." vyApyavyApakabhAva vinA kartAkarmabhAva hoto nathI. chatAM tyAM kartAkarma kahevAmAM Ave te upacAra che. AtmA jaDane grahe, pariNamAve, upajAve-ema kahevuM te upacArakathana che, vAstavika nathI. [ pravacana naM. 208 (19 mI vAranuM) * dinAMka 1-3-79] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates gAthA-108 kathamiti cet jaha rAyA vavahArA dosaguNuppAdago tti aalvido| taha jIvo vavahArA davvaguNuppAdago bhnnido|| 108 / / yathA rAjA vyavahArAt doSaguNotpAdaka ityaalpitH| tathA jIvo vyavahArat dravyaguNotpAdako bhnnitH|| 108 / / have pUche che ke e upacAra kaI rIte che? teno uttara dAMtathI kahe che: guNadoSautpAdaka kahyo rAma bhUpane vyavahArathI, tyama dravyaguNautpannakartA jIva kahyo vyavahArathI. 108. gAthArthaH- [vathA ] jema [ SAnA ] rAjAne [ roSaguNotpAvava: ti] prajAnA doSa ane guNano utpanna karanAra [ vyavahArata] vyavahArathI [ sAvita:] kahyo che, [ tathA] tema [ nIva:] jIvane [dravyotvA:] pudgaladravyanA dravya-guNano utpanna karanAra [vyavaETRI] vyavahArathI [ maNita:] kahyo che. TIkAH- jema prajAnA guNadoSone ane prajAne vyAyavyApakabhAva hovAne lIdhe svabhAvathI ja (prajAnA potAnA bhAvathI ja) te guNadoSonI utpatti thatAM-joke te guNadoSone ane rAjAne vyApyavyApakabhAvano abhAva che to paNa temano utpAdaka rAjA che" evo upacAra karavAmAM Ave che; tevI rIte pudagaladravyanA guNadoSone ane pudgaladravyane vyApyavyApakabhAva hovAne lIdhe sva-bhAvathI ja (pudgaladravyanA potAnA bhAvathI ja) te guNadoSonI utpatti thatAM-joke te guNadoSone ane jIvane vyAya- vyApakabhAvano abhAva che topaNa-"temano utpAdaka jIva che' evo upacAra karavAmAM Ave che. bhAvArtha- jagatamAM kahevAya che ke jevo rAjA tevI prajA. Ama kahIne prajAnA guNadoSano utpanna karanAra rAjAne kahevAmAM Ave che. evI ja rIte pudgaladravyanA guNadoSano utpanna karanAra jIvane kahevAmAM Ave che. paramArthadaSTie jotAM e satya nathI, upacAra che. samayasAra gAthA 108: mathALuM "have pUche che ke e upacAra kaI rIte che? teno uttara daSTAMtathI kahe che: Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-108 ] [ 177 * gAthA 108: TIkA uparanuM pravacana * jema prajAnA guNadoSone ane prajAne vyApyavyApakabhAva hovAne lIdhe svabhAvathI ja (prajAnA potAnA bhAvathI ja) te guNadoSonI utpatti thatAM-joke te guNadoSone ane rAjAne vyApyavyApakabhAvano abhAva che topaNa-""temano utpAdaka rAjA che' ' evo upacAra karavAmAM Ave che...." lokamAM kahevAya che ke "jevo rAjA tevI prajA.' A to kathanamAtra che, nimittanuM kathana che. bAkI rAjAnI paryAya rAjAmAM ane prajAnI paryAya prajAmAM che. prajAnA guNadoSa ane prajAne vyApyavyApakabhAva che. paraMtu prajAnA guNadoSa ane rAjAne vyApyavyApakabhAvano abhAva che. rAjAnA kAraNe kAMI prajA guNa ke doSa karatI nathI. rAjA potAnA daSTa pariNAmathI narakagatimAM jAya, ane prajA potAnA guNathI mokSapada pAme. bhAI ! dareka dravya svataMtra che. rAjA tevI prajA e to vyavahAra karyo che, bAkI e kAMI vAstavikatA nathI. prajAnA potAnA bhAvathI potAnA guNadoSanI utpatti thAya che. prajAnA guNadoSane rAjA utpanna kare che vA rAjAnA kAraNe prajAmAM guNadoSa utpanna thAya che ema nathI, kemake prajAnA guNadoSa vyApya ane eno rAjA vyApaka-evo vyApyavyApakabhAvano abhAva che. Ama che chatAM prajAnA guNadoSano utpAdaka rAjA che evo upacAra karavAmAM Ave che. "bApa evA beTA" e paNa nimittanuM upacArakathana che. bApa hoya te narka jAya ane dIkaro mokSa jAya. tIvra mAnAdi kaSAya karIne bApa DhoragatimAM jAya ane maMdarAganA pariNAmathI yukta dIkaro marIne svarge jAya, vA manuSya thAya. "bApa evA beTA" e kayAM niyama rahyo? e to mAtra upacArakathana che. A strIne lokamAM ardhAganA nathI kahetA? ema ke mAruM aDadhuM aMga ane strInuM aDadhuM aMga ema be maLIne eka chIe. dhULeya eka nathI, sAMbhaLane. strI marIne svarga jAya ane pati duSTabhAvathI marIne narka jAya; kayAM ekapaNuM rahyuM? are ! jIva parane potAnuM mAnI mAnIne anaMtakALathI marI rahyo che-rajhaLI rahyo che! vAstavamAM koI koInuM kAMI karatuM nathI. paradravyanI paryAyane jIva kare che ema kahevuM te upacArakathana che. have kahe che-"tevI rIte pudgaladravyanA guNadoSone ane pudgala dravyane vyApya-vyApakabhAva hovAne lIdhe sva-bhAvathI ja (pudgaladravyanA potAnA bhAvathI ja) te guNadoSonI utpatti thatAM-joke te guNadoSone ane jIvane vyApyavyApakabhAvano abhAva che topaNa-"temano utpAdaka jIva che' evo upacAra karavAmAM Ave che." sva-bhAvathI ja eTale ke pudgaladravyanA potAnA bhAvathI ja jaDa karma baMdhAya che. karmanI prakRtinA guNadoSane ane AtmAnA vikArI bhAvane nimittanaimittikasaMbaMdha che, paNa Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 178 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 AtmA teno kartA nathI. ajJAnI joga ane rAgano kartA che. tenA te pariNAma jaDa karmanI paryAyane nimitta kahevAmAM Ave che, paNa te pariNAma jaDa karmanA kartA nathI. koI samitI vepArI hoya ane dukAnanA thaDe beTho hoya. tyAM mAlanI je levaDa-devaDanI kriyA thatI hoya teno te jJAtA-jANanAra che, kartA nathI. jJAnInA jJAnamAM te padArthanI kriyA nimitta thAya che, jJAnI tene nimitta nathI. jJAnI to jJAnanI svaparaprakAzaka paryAyamAM vyApaka thaIne jJAnanI paryAyane prApta kare che. te kALe je rAga Avyo ane prakRti baMdhAI tenuM ahIM jJAna thayuM paNa te jaDa prakRtinI paryAya ane joga ane rAganI paryAyano jJAnI kartA nathI. puddagalamAM zAtA baMdhAya, azAtA baMdhAya e badhA puddagalanA guNadoSa kahevAmAM Ave che. puddagalanA guNadoSane pudgala kare che, AtmA tene karato nathI. puddagalanA guNadoSane ane jIvane vyAkhavyApakabhAvano abhAva che. pudgalanI paryAya te kArya ane AtmA teno kartA evA bhAvano abhAva che, topaNa 'temano utpAdaka jIva che' ema upacAra karavAmAM Ave che. nimittanuM jJAna karAvavA mATe upacAra karavAmAM Ave che. bhAvArtha:- jagatamAM kahevAya che ke jevo rAjA tevI prajA. Ama kahIne prajAnA guNadoSano utpanna karanAra rAjAne kahevAmAM Ave che. evI ja rIte pugaladravyanA guNadoSano utpanna karanAra jIvane kahevAmAM Ave che. 5ramArthadaSTie jotAM e satya nathI, upacAra che. [pravacana naM. 208 (19 mI vAranuM) * 1-3-79 ] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates gAthA 109 thI 112 __ (vasaMtatilakA) jIvaH karoti yadi pudgalakarmanaiva kastarhi tatkuruta itybhishngkyaiv| etarhi tIvrarayamohanivarhaNAya saGkIrtyate zRNuta pudglkrmkrtR|| 63 / / sAmaNNapacayA khalu cauro bhaNNaMti bNdhkttaaro| micchattaM aviramaNaM kasAyajogA ya boddhvvaa|| 109 / / tesiM puNo vi ya imo bhaNido bhedo dutersviyppo| micchAdiTThIAdI jAva sajogissa caramaMtaM / / 110 / / ede acedaNA khalu poggalakammudayasaMbhavA jmhaa| te jadi kareMti kammaM Na vi tesiM vedago aadaa||111 / / have AgaLanI gAthAnI sUcanikArUpa kAvya kahe che: zloArtha:- '[ yadi pudgalakarma jIvaH na eva karoti] ho pusabhane 75 2to nathI [ tarhi ] to [ tat kaH kurute] tene chorA cha?' [iti abhizaGkayA eva ] mevI AzaMDI 'zane, [ etarhi ] ve [ tIvra-raya-moha-nivarhaNAya] tIvra vegavA bhono (itaa'54||n| zAnanI) n|| 12 // bhATe, [ pudgalakarmakartR saGkIrtyate ] 'purAno [ 5o cha' te hAme chIme; [zRNuta] te (he zAnanA 4276 puruSo!) tame samo . 53. pudgalakarmano kartA koNa che te have kahe cheH sAmAnya pratyaya cAra nizcaya baMdhanA kartA kahyA, -mithyAtva ne aviramaNa tema kaSAyayogo jANavA. 109. vaLI temano paNa varNavyo A bheda tera prakArano, - mithyAtvathI Adi karIne carama bheda sayogIno. 110. pugalakaramanA udayathI utpanna tethI ajIva A, to 42. mato, bhotAyatenI 5 na. 111. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 180 ] [ pravayana ratnA32 (bhAga-5 guNasaNNidA du ede kammaM kuvvaMti paccayA jmhaa| tamhA jIvo'kattA guNA ya kuvvaMti kmmaanni|| 112 / / sAmAnyapratyayAH khalu catvAro bhaNyante bndhkrtaarH| mithyAtvamaviramaNaM kaSAyayogau ca boddhvyaaH|| 109 / / teSAM punarapi cAyaM bhaNito bhedasta tryodshviklpH| mithyAdRSTyAdiH yAvat syoginshcrmaantH|| 110 / / ete acetanAH khalu pudgalakarmodayasambhavA ysmaat| te yadi kurvanti karma nApi teSAM vedaka aatmaa|| 111 / / guNasaMjJitAstu ete karma kurvanti pratyayA ysmaat| tasmAjjIvo'kartA guNAzca kurvanti krmaanni|| 112 / / jethI khare "guNa" nAmanA A pratyayo karmo kare, tethI mata 4 cha, 'gu' 62 che bhana. 112. thArtha:- [ catvAraH ] ya2. [ sAmAnyapratyayAH ] sAmAnya *pratyayo [ khalu] nizcayathA [bandhakartAraH] bNdhn|| 5 [bhaNyante] ThevAmAM Ave cha- [ mithyAtvam ] mithyAtya, [ aviramaNaM] avirm| [ca] tathA [ kaSAyayogau] upAya bhane yo| ( a yA2) [boddhavyAH] 14. [punaH api ca] ane. vaNI [ teSAM] mano, [ayaM] mA [trayodazavikalpaH] te2 prA2no [bheda: ta] (meha [bhaNitaH ] hevAma mAvyo - [ mithyAdRSTyAdi:] mithyASTi (gusthAna) thI bhajIne [ sayoginaH caramAntaH yAvat ] sayogavaNI (gusthAna) // 22 samaya sudhAno, [ete] // (pratyayo athavA gusthAno) [khalu] 4o nizcayathA [acetanAH ] ayetana cha [ yasmAt ] // 24 // OM [ pudgalakarmodayasambhavAH ] Y6sn| yathA utpanna thAya cha [ te] teo [ yadi] [karma ] dharma [ kurvanti] 2. to mata 42; [ teSAM] tamano (rbhAno) [vedakaH api] mo'| 59 // [ AtmA na ] mAmA nathI. [ yasmAt 4thI [ ete] 2 // [ guNasaMjJitAH tu] 'gue|' nmn| [pratyayAH] pratyayo [karma] dharbha [ kurvanti] cha [ tasmAt ] tethI [ jIva: ] 75 to [akartA] bhano mata cha [ca ] bhane [ guNAH] 'gu' 4 [ karmANi ] bhane [ kurvanti ] 72. . TIkA:- kharekhara pudgalakarmano, pudgaladravya ja eka kartA che; tenA vizeSo-mithyAtva, avirati, kaSAya ane yoga baMdhanA sAmAnya hetuo hovAthI cAra karyA che; teo ja bhedarUpa karavAmAM AvatAM (arthAt temanA ja bheda pADavAmAM AvatAM ), * pratyayo = nidhana 25 // arthAta mAsayo Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-179 thI 112 ] [ 181 mithyASTithI mAMDIne sayogakevaLI sudhInA tera karyA che. have, jeo pudagalakarmanA vipAkanA prakAro hovAthI atyaMta acetana che evA A tera kartAo ja kevaLa vyApyavyApakabhAve kAMI paNa pugalakarmane jo kare to bhale kare; temAM jIvane zuM AvyuM? (kAMI ja nahi.) ahIM A tarka che ke "pudagalamaya mithyAtvAdine vedato (bhogavato) jIva pote ja mithyASTi thaIne pudagalakarmane kare che". (tenuM samAdhAnaH-) A take kharekhara aviveka che, kAraNa ke bhAvyabhAvakabhAvano abhAva hovAthI AtmA nizcayathI pudagaladravyamaya mithyAtvAdino bhoktA paNa nathI. to pachI pudgalakarmano kartA kema hoya? mATe ema phalita thayuM ke jethI pudgaladravyamaya cAra sAmAnya pratyayonA bhedarUpa tera vizeSapratyayo ke jeo "guNa' zabdathI kahevAmAM Ave che (arthAt jemanuM nAma guNasthAna che) teo ja kevaLa karmone kare che, tethI jIva pulakarmono akartA che, "guNo" ja temanA kartA che; ane te "guNo" to pudgaladravya ja che; tethI ema TharyuM ke pudgalakarmano pudgaladravya ja eka kartA che. bhAvArtha:- zAstramAM pratyayone baMdhanA kartA kahevAmAM AvyA che. guNasthAno paNa vizeSa pratyayo ja che tethI e guNasthAno baMdhanA kartA che arthAt pudgalakarmanA kartA che. vaLI mithyAtvAdi sAmAnya pratyayo ke guNasthAnarUpa vizeSa pratyayo acetana pudgaladravyamaya ja che, tethI ema siddha thayuM ke pudgala dravya ja pudgalakarmanuM kartA (-karanAruM) che; jIva kartA nathI. jIvane pudgalakarmano kartA mAnavo te ajJAna che. * have AgaLanI gAthAnI sUcanikArUpa kAvya kahe che: * kaLaza 63: zlokArtha uparanuM pravacana * yati puttivarSa nIva: ra va roti' jo pudgalakarmane jIva karato nathI "tardi' to tat : te' tene koNa kare che? "ruti mizayI thava' evI AzaMkA karIne, -AzaMkA karIne eTale Ape je kahyuM te satya na hoya ema zaMkA karIne nahi, paNa samajamAM na besatA A kevI rIte che ema yathArtha samajavAnI jijJAsA karIne- 'tardi' have "tIvra-2-moheMnivarDa ' tIvra vegavALA mohano (kartAkarmapaNAnA ajJAnano) nAza karavA mATe, punivarmaverUM sadItyaMte' pudgalakarmano kartA koNa che te kahIe chIe; "puta' te he jJAnanA icchuka puruSo! tame sAMbhaLo. ahAhA...! dravya to zuddha che; te karmano kartA nathI. to karmano kartA koNa che te mithyAtvanA nAza mATe kahIe chIe to he jijJAsu puruSo! sAMbhaLo ema kahe che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 182 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 samayasAra gAthA 109 thI 112 : mathALuM pudagalakarmano kartA koNa che te have kahe che: * gAthA 109 thI 112 : TIkA u52nuM pravacana * 'kharekhara pudgalakarmano, puddagaladravya ja eka kartA che; tenA vizeSo-mithyAtva, avirati, kaSAya ane yoga baMdhanA sAmAnya hetuo hovAthI cAra kartA che; teo ja bhedarUpa karavAmAM AvatAM (arthAt temanA ja bheda pADavAmAM AvatAM ), mithyAdaSTithI mAMDIne sayogakevaLI sudhInA tera kartA che.' tera guNasthAnanA je bheda che te badhA acetana pudgala che ema ahIM kahe che. tera guNasthAno bhagavAna AtmAmAM-trikALI zuddha dravyamAM kayAM che? A vAta gAthA 68mAM AvI gaI che. 1. puddagalakarmano puddagaladravya ja eka kartA che. 2. enA vizeSo cAra-mithyAtva, avirati, kaSAya ane yoga baMdhanA sAmAnya hetuo hovAthI cA2 kartA che. 3. teo ja bhedarUpa karatAM mithyAdaSTithI mAMDIne sayogakevaLI sudhInA tera kartA che. juo, pahelAM eka kartA che ema kahyuM, pachI tenA cAra bheda kahyA ane pachI teo ja bhedarUpa karavAmAM AvatAM mithyAdaSTithI mAMDIne sayogIkevaLI sudhInA tera kartA che ema kahyuM. ahIM ema samajAvavuM che ke AtmA je akhaMDa eka zuddha caitanyamaya dravya che tenuM lakSa kara to mithyAtvAdi je bhAva che teno nAza thaI jaze. tera guNasthAna che te jIvanuM svarUpa nathI kemake e to puddagalakarmanA kAraNe paDelA bheda che. tene pudgala-karma kare to karo; emAM AtmAne zuM che? ema kahIne AtmA abheda eka zuddha caitanyaghana vastu che ema siddha karavuM che. zuddha jIvadravya che te A tera guNasthAnanuM kartA nathI. have kahe che ' have, jeo puddagalakarmanA vipAkanA prakAro hovAthI atyaMta acetana che evA A tera kartAo ja kevaLa vyAkhavyApakabhAve kAMI paNa pudgalakarmane jo kare to bhale kare; temAM jIvane zuM AvyuM ! ( kAMI ja nahi.)' zuM kahe che? A tera guNasthAno puddagalakarmano vipAka che. mATe teo acetana che. temAM citsvarUpa bhagavAna AtmAno pAka nathI. jIvanI badhI azuddha paryAyone ahIM puddagalamAM nAkhI dIdhI che. bhagavAna AtmA zuddha caitanyaghana AnaMdano nAtha prabhu che. puddagalakarmano vipAka je mithyAtvathI mAMDIne te guNasthAno che te emAM nathI. mithyAtva che te puddagalakarmano Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-179 thI 112 ] [ 183 vipAka che. te zuddha caitanyanuM phaLa eTale pariNamana nathI. ahIM AtmA je trikALI zuddha vastu che. tenI dRSTi karAvavI che kemake AtmAne zuddha jANe te zuddhane anubhava ane azuddhane jANe te azuddhane anubhave-pAme. ahAhA...! AtmA dravya je vastu che e to sakaLa nirAvaraNa, akhaMDa, eka, pratyakSa pratibhAsamaya, avinazvara, zuddha pAriNAmika-paramabhAva lakSaNa nija paramAtmadravya che. te dravyakamane kema kare? payoyanA je bheda paDa te paNa pugalakamano pAka che. mithyAtva che te darzanamohakarmano pAka che, avirati che te cAritramohakarmano pAka che, mithyAtvathI mAMDIne sayogIkevaLI sudhInA tera guNasthAno karmano vipAka che ane tethI teo atyaMta acetana che. sayogI guNasthAna acetana che. sayogI che ne? ahAhA..!! caitanyamUrti bhagavAna pUrNAnaMdasvarUpa paramapAriNAmikasvabhAvarUpa vastu AtmAmAM kayAM che e? nathI. je pudgalakarmano pAka che evAM acetana tera guNasthAno-tera kartAo vyApyavyApakabhAve kAMI paNa pudgalakarmane kare to kare; temAM jIvane zuM AvyuM? jIva to zuddha akartA che; navuM je karma baMdhAya te A tera kartAonuM vyApya che. kharekhara to dareka dravya pote vyApaka che ane potAnI paryAya te vyApya che. e vAta ahIM nathI kahevI. ahIM to ema kahevuM che ke tera guNasthAno je che te vyApaka che ane navAM karma baMdhAya te vyApya che. vikArI bhAva prasarIne navAM karma je vyApya tene bAMdhe che-ema ahIM saMbaMdha levo che. vyApyavyApakabhAva kharekhara eka ja dravyamAM hoya che. dravya kartA te vyApaka ane tenuM karma vA paryAya te enuM vyApya che. paNa ahIM judI zailIthI vAta karI che. AtmA zuddha caitanyamaya dravya che ane tera guNasthAno acetana che. caitanyasvabhAvI prabhu AtmA e tera acetana guNasthAnane kevI rIte kare? kadI na kare. acetana evAM guNasthAno zuddha AtmadravyamAM che ja nahi to pachI AtmA navAM karma bAMdhe e kyAM rahyuM? aho ! bhedajJAnanI A alaukika vAta che. dravya je che e to zuddha caitanyaghana AnaMdakaMda prabhu che. navuM karma je baMdhAya te tera guNasthAnanA kAraNe baMdhAya che. guNasthAna te vyApaka ane pudgalakarma te enuM vyApya che. AtmA temAM vyApaka nathI. AtmA je tera acetana guNasthAnamAM Avato nathI te navA karmabaMdhanamAM kema Ave? karmabaMdhanane te kevI rIte kare? ahAhA...! zuddha dravyano Azraya karavAnI jene ruci jAgI che tene mithyAtvAdi hoya te alpakALamAM TaLI jAya evI A apUrva vAta che. kahe che-tera guNasthAno acetana che, pudgala che. te navA karmane kare to kare; temAM jIvane zuM AvyuM? khUba gaMbhIra vAta che, bhAI ! jIva to zuddha caitanyamUrti saccidAnaMdasvarUpa bhagavAna che. paryAyamAM bhale mithyAtvAdi ho, paNa zuddha caitanyamayasvarUpanuM lakSa karatAM te sarva chUTI jaze, maTI jaze ema vAta Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 184 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 jayasena AcAryanI TIkAmAM Ave che ke haLadara ane phaTakaDI benA maLavAthI lAla raMga thAya, ekathI na thAya. putra thAya te mAtA-pitA bethI thAya; putra ekano na thAya. tema ja vikAra thAya che te caitanyanI paryAyanI yogyatAthI thAya che temAM pudgala bheguM che. ema kahIne te pulakarmanuM kArya che ema batAvavuM che. ahIM kahe che ke A tera kartAo pudgalakarmane kare to kare; jIvane emAM kAMI nathI. jIva to zuddha cidAnaMdamaya bhagavAna che. 68mI gAthAmAM AvI gayuM che ke-javapUrvaka je java thAya che te java ja hoya che. e nyAye, mithyAtvAdi guNasthAno mohakarmanI prakRtinA udayapUrvaka thatAM hoIne sadAya acetana hovAthI pudgala ja che, jIva nathI. zuddha dravyanuM-bhagavAna saccidAnaMda-svarUpanuM jene lakSa thayuM che tene bhale guNasthAno thoDuM pudgalakarma bAMdhe, te zuddhanA lakSa svarUpasthiratAno ugra puruSArtha karIne tera guNasthAnathI rahita thaI alpakALamAM muktine prApta thayA vinA raheze nahi. AcArya kahe che ke-he jJAnanA icchaka puruSa! tuM sAMbhaLa. ekalA dravyasvabhAvathI jotAM tuM caitanyamUrti jJAnano puMja, AnaMdarasano kaMda, zuddha jJAyaka prabhu AtmA cho. emAM A mithyAtvAdi tera guNasthAno kayAM che? nathI; kemake e to badhAM pudagalakarmano vipAka che. pudagalanAM phaLa che; caitanyanuM phaLa nathI. juo, azuddha nizcayathI je jIvanI paryAya che tene vyavahAra gaNIne ahIM pudgalakarmano vipAka kahyo che. Ama kahIne AcAryadava guNasthAna-paryAyanuM lakSa choDAvIne trikALI zuddha dravyanuM lakSa karAve che. kahe che-he bhAI ! te tera kartAo thoDo vakhata karmabaMdhananA kata thAo to thAo, tu zuddha caitanyamaya nija paramAtmadravyanuM lakSa kara ane temAM ja ramaNa kara; tethI tane sarva karmabaMdhana maTI jaze. aho ! AcAryadave adabhuta vAta karI che! pravacanasAranI 189mI gAthAmAM nizcayathI rAga ane puNya-pApanA pariNAmano kartA jIva che ema kahyuM che. tyAM to vikArI bhAva jIvanI paryAyamAM che ema batAvavuM che. rAganI paryAyamAM potAnuM UMdhuM baLa che ema tyAM darzAvavAnuM prayojana che. ahIM sadA ekasvarUpa jJAnAnaMdasvarUpa nija paramAtmAnuM lakSa karAvavuM che. guNasthAnathI bhinna zuddha cidAnaMdamaya paramapariNAmikabhAvarUpa AtmadravyanuM lakSa karAvavuM che. tethI kahe che ke guNa-sthAna che te pudgalakarmanA vipAkarUpa acetana che. tene zuddha caitanyamaya AtmA kema kare? na kare. ane to pachI AtmA pudgalakarmane kema kare ? na ja kare. ziSyane AzaMkA thaI ke pulakarmano kartA AtmA nathI to teno kartA koNa che? tene kahe che ke A mithyAtvAdi tera guNasthAno ke je pugalakarmano vipAka che ane acetana che teo navA karmabaMdhanane kare che. vaLI AcAryadava preraNA kare che ke teo thoDo kALa karmane kare to bhale kare; tethI zuddha jIvane kAMI nathI. matalaba ke tuM zuddha Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-109 thI 112 ] [ 185 jIvadravyanuM lakSa kara; tethI tane vItarAgapariNati pragaTa thaze ane alpakALamAM sarva karmathI mukti thaI jaze. bhagavAna AtmA paripUrNa cidaghanasvarUpa vastu che. te vyApaka thaIne guNasthAnane kare ema che nahi. to pachI navAM karma je baMdhAya tene dravyasvabhAva kare e vAta kayAM rahI? A parathI koI ema mAne ke vikAra thAya che te karmane laIne thAya che to te barAbara nathI. vikAra to jIvamAM azuddha upAdAnanI yogyatAthI thAya che. zuddha jIvadravyamAM vikAra nathI ane vikAra utpanna kare evI koI enAmAM zakti-guNa nathI. azuddha upAdAnanI yogyatAthI jIvamAM vikAra potAthI utpanna thAya che ane tyAre pudgalakarmano udaya temAM nimitta hoya che. tethI nimittanI apekSAe tene pudagalano vipAka kahyo che. ahIM dravyasvabhAvanI sthiti siddha karavI che. tethI kahe che-bhagavAna! tAro svabhAva zuddha caitanyaghanarUpa che ane A tera guNasthAno acetanasvabhAva che. Ama benI bhinnatA siddha karI che. vaLI jaDa karmabaMdhana thAya temAM jaDa kAraNa che, caitanya kAraNa nathI. A tera guNasthAna jaDa che ane teo jaDa pudgalakarmanA kartA che. bhAI ! A dravyadRSTinI vAta che. ekakora caitanyadaLa ane ekakora jaDanuM daLa ema be bhAga pADI dIdhA che. ahAhA...! ekakora rAma (AtmA) ane ekakora AkhuM gAma (jaDa bhAvo) che. acetana evAM guNasthAno acetana karmane kare to karo; emAM cetanane zuM che? A pramANe pudgalakarmane koNa kare che te AzaMkAnuM ahIM samAdhAna kare che. bhAI ! tu zuddha caitanyamaya zAzvata mahAprabhu che ane A tera guNasthAna che te pratyayo. Agnavo che; te pudgalakarmano paripAka che. e Asravo thoDo (karmano) Asrava karo to karo; temAM tane (dravyane) zuM che? tuM to zuddha upAdAnasvarUpa prabhu che. je azuddha upAdAna che te nimittane (pudagalakarmane) AdhIna-vaza thaIne varte che tethI te jaDa acetana che. mithyAtvAdi je cAra bheda athavA tera bheda che e badhA acetana che. ane cetanano acetanamAM ane acetanano cetanamAM kadIya praveza nathI. are ! cetana, acetana dravyo paraspara aDatAMya nathI. ahIM ema kahevuM che ke prabhu! tuM tArA zuddha caitanyasvabhAvamaya zAzvata vastunI pratIti-vizvAsa kara. te (zuddha AtmA) kadIya pudgalakarmano kartA nathI. have kahe che ahIM A tarka che ke "pudgalamaya mithyAtvAdine vedato (bhogavato) jIva pote ja mithyASTi thaIne pugalakarmane kare che.'' (tenuM samAdhAnaH-) A tarka kharekhara aviveka che, kAraNa ke bhAvyabhAvakabhAvano abhAva hovAthI AtmA nizcayathI pudgaladravyamaya mithyAtvAdino bhoktA paNa nathI, to pachI pudgalakarmano kartA kema hoya ?' Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 186 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 ziSya tarkapUrvaka zaMkA kare che ke-jIva puddagalamaya mithyAtvAdine veThe che to vedato thako te mithyAdaSTi thaIne puddagalakarmane kare che. je vede che te kare che ema tarka che. tene kahe che ke bhAI ! A tarka tAro aviveka che, kemake zuddha caitanyamaya prabhu AtmA jaDane bhogavato nathI. A tera guNasthAno che e to jaDa acetana che. tene caitanyamaya prabhu kema bhogave? ahAhA...! tAruM jIvadravya to akhaMDa abheda paripUrNa caitanya, caitanya, caitanyamaya vastu che. AvuM zuddha jIvadravya acetana evAM guNasthAnane veThatuM nathI to pachI pudgalakarmane kevI rIte vede ? bhAI ! jIvadravya puddagalakarmane bhogavatuM nathI mATe te puddagalakarmanuM kartA nathI. pudgalakarmane AtmA vede nahi mATe teno AtmA kartA paNa nathI e nyAya che. bhAvyabhAvakabhAvano abhAva che mATe AtmA puddagaladravyamaya mithyAtvAdino bhoktA nathI. AtmA bhAvaka ane karmanA vipAkathI nIpajelAM bhedarUpa acetana guNasthAna bhAvya-evA bhAvyabhAvakabhAvano abhAva che. kharekhara to A guNasthAno bhAvaka evA jaDa puddagalakarmanuM bhAvya che. puddagalakarma guNasthAnane bhogave to bhogavo; emAM AtmAne zuM che? AtmA zuddha caitanyamaya dravya che ane temAM puddagalamaya rAgAdino abhAva che. to pachI AtmA jaDa rAgAdine kema vede? na veThe. ahA! khUba sUkSma aTapaTI vAta che prabhu! upayoga sUkSma kare to samajAya ema che. ahIM kahe che ke atIndriya AnaMdathI ThasoThasa bharelo zAzvata saccidAnaMdasvarUpa bhagavAna acetanamAM kema Ave? na Ave. ane jo na Ave to te acetana guNasthAna ane puddagalakarmane kema vede ? (na veThe.) A sukhaduHkhanI je kalpanA che te jaDakarmarUpI bhAvakanuM bhAvya che, AtmAmAM-zuddha caitanyamAM teno abhAva che. bhagavAna AtmA sakaLa nirAvaraNa akhaMDa eka pratyakSa pratibhAsamaya paramAtmA che. te acetana guNasthAnamAM kayAM Ave che? guNasthAno bhale thoDAM karma bAMdhe te bAMdhe, AtmAne temAM kAMI nathI. AtmA AnaMda ane zAMtino trikALI dhruva Dhagalo che. te acetana karmanuM phaLa je mithyAtvAdi guNasthAna tene vedato ya nathI ane karato ya nathI. ane to pachI te pudgalakarmane kare che e vAta kayAM rahI ? vikA2nuM vedana e jIvadravyanA svarUpamAM nathI. jIvadravya to zuddha caitanyaprakAzano pUMja che. e to jevo che tevo trikALa che. paraMtu rAganI ADamAM DhaMkAI gayo che. te vikAranI avasthAne ahIM acetana kahIne tenAthI bhinna zuddhadravyanI dRSTi karAvI che, tethI to kahyuM ke mithyAtvAdi acetana guNasthAne thoDuM acetana karma kare to karo, zuddha jIvane emAM kAMI nathI arthAt zuddha jIva karmano kartA nathI. AtmAmAM badhA bhAvyabhAvabhAvano abhAva che. jaDa puddagalakarmano vipAka bhAvaka che ane mithyAtvAdi tera guNasthAna tenuM bhAvya che. vaLI tera guNasthAna bhAvaka che ane Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-109 thI 112 ] [ 187 navAM karma je baMdhAya te enuM bhAvya che. banne prakAre AtmAmAM bhAvyabhAvabhAvano abhAva hovAthI AtmA na guNasthAnane vede che, na puddagalakarmane vede che. ane nahi vedato evo te puddagalakarmano kartA nathI. aho! cetana-acetananA be spaSTa bhAga pADIne AcAryadeve alaukika bhedajJAna karAvyuM che. vikRta avasthA potAthI potAnA svakALe kramabaddha utpanna thAya che. kramabaddha thAya che evuM jJAna karanArane zuddha dravyanuM lakSa hoya che. kramabaddhane jANanAro akartA che; ane akartA che eTale jJAtA che. aMdara potAnA zuddha jJAyakane jANanAruM jJAna, je rAgAdi bhAva che te potAno nathI, pa2no che ema jANIne tene kADhI nAkhe che. A bhedajJAnanI kriyA che. AvuM bhedajJAna jene pragaTa che evA dharmI jIvane niraMtara paryAyamAM AnaMdanuM vedana che. karmanuM phaLa je sukhadu:khanI kalpanA tene dharmI vedato nathI. ahIM kahe che ke AtmA anaMtaguNano rasakaMda caitanya mahAprabhu mahA-AtmA che. temAM vikAra nathI ane vikAra kare evo guNa paNa nathI. to pachI AtmA vikArane ane mithyAtvAdi guNasthAnane kevI rIte kare ane kevI rIte bhogave? paryAyane rAgano saMbaMdha che, zuddha trikALI dravyane rAgano saMbaMdha che ja nahi. mATe bhagavAna AtmAmAM rAganuM karavuM ya nathI ane rAganuM vedavuM ya nathI. Avo ja zuddha dravyasvabhAva che. trilokanAtha sarvajJadeva jinezvaradevanI A vANI che. temAM kahe che ke-bhagavAna! tuM zuddha caitanyamaya ekarUpa cidrupa cho ne! sadA nirAvaraNa cho ne! jo Ava2Na hoya to guNasthAnanA bheda paDe. paNa tAro dravyasvabhAva to trikALa nirAvaraNa che. temAM guNa-sthAna kevAM ? tera guNasthAna to acetana che, pudgala che, jaDa karmano pAka che. prabhu! AnaMdano nAtha evA tArAmAM atIndriya AnaMdano pAka pAke evuM tAruM svarUpa che. jyAM rAga pAke te tuM nahi, e to pudgala che. rAga che e to bhAvaka evA pudgalakarmanuM bhAvya che. tethI AtmA pudgaladravyamaya mithyAtvAdino vedanAro che mATe teno kartA che evo tAro je tarka che te mithyA che, avivekathI bharelo che. bhAI! jema AtmA rAgano kartA nathI tema rAgano vaidaka paNa nathI ane jema rAgano vedaka nathI tema rAgano kartA paNa nathI. ahAhA...! pUrNAnaMdano nAtha caitanyahIralo zuddha caitanyasphaTikaratna aMdara sadA birAje che. emAM vikAranI jhAMya kayAM che? ahIM ekaluM zuddha dravya siddha karavuM che. vartamAna paryAyamAM je vikAra che te tenI potAnI yogyatAthI che. paNa ahIM vikAra siddha karavo nathI. ahIM to vikArathI bhinna trikALa nirAvaraNa zuddha caitanyamaya dravya siddha karavuM che. samyagdarzanano viSaya je trikALI zuddha paramAtmadravya te siddha karavuM che. to kahe che ke sakaLa nirAvaraNa akhaMDa eka pratyakSa pratibhAsamaya zuddha pAriNAmikabhAva-svarUpa paramabhAvalakSaNa nija paramAtmadravya te huM chuM, khaMDa jJAna te huM nahi-ema Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 188 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 samyagdaSTi bhAve che. samyagdarzana thavA pahelAM paNa AvuM nirvikAra nija dravya che tenI bhAvanA karavAthI samyagdarzana pragaTa thAya che. prabhu! tuM moTo Avo mahAprabhu che tene bhUlIne arere! rAgano huM vedanAro ane rAgano huM karanAro evuM mAnavAmAM guMcAI gayo! bhagavAna AtmA rAga ane guNasthAnane veda ane kare evuM enuM svarUpa ja nathI. have kahe che mATe ema phalita thayuM ke jethI pudgala dravyamaya cAra sAmAnya pratyayonA bhedarUpa tera vizeSa pratyayo ke jeo ""guNa'' zabdathI kahevAmAM Ave che (arthAt jemanuM nAma guNasthAna che) teo ja kevaLa karmone kare che, tethI jIva pudgalakarmono akartA che, ""guNo'' ja temanA kartA che; ane te ""guNo'' to pudgala dravya ja che; tethI ema TharyuM ke pudgalakarmano pudgaladravya ja eka kartA che." pratyaya kaho ke Asrava kaho te eka ja vAta che. te badhA pudgaladravyamaya che. mithyAtva, avirati, kaSAya ane yoga e cAra sAmAnya pratyayo eTale Asravo che. tenA bhedarUpa tera vizeSa Asravo ke jeo "guNa' zabdathI kahevAmAM Ave che teo ja kevaLa karmane kare che. ane A guNo" eTale guNasthAno pudgaladravya ja che. mATe ema siddha thayuM ke pudgalakarmano pudgala dravya ja eka kartA che, jIva to akartA ja che. are! loko bicArA viSayakaSAyamAM garI gayA che. vepAraMdhadhA ane bAyaDI-chokarAne sAcavavAmAM AkhI jiMdagI gumAvI de che. AvuM tattva samajavAnI phurasada meLavatA nathI. paNa e viSayakaSAyanuM phaLa bahu mAThuM Avaze; e sahana karavuM mahA AkaruM paDaze bhAI ! ahIM kahe che ke prabhu! tuM caitanyamaNiratna cho. Avo tuM acetana dhULamAM kema Ave? A mithyAtvAdi sAmAnya cAra ane vizeSa tera pratyayo acetana pudgalamaya dhULamaya ja che, kemake teo pudgalanuM kArya che, jIva teno kartA nathI. vaLI tuM enA vedananI vAta kare che paNa cidAnaMdaghana svarUpa evo tuM e acetanane kevI rIte vede? ahAhA..! caitanyaratnAkara prabhu AtmA acetanane kevI rIte vede? mATe AtmA mithyAtvAdine vede che mATe kare che evo je tAro tarka che te jUTho che. mithyAdaSTine paNa mithyAtvAdi je pratyayo che teno kartA pudgala che, Atmadravya teno kartA nathI. mATe ema phalita thayuM ke pudagaladravyamaya cAra sAmAnya pratyayo ane tenA bhedarUpa tera vizeSa pratyayo ke jenuM nAma guNasthAna che teo ja kevaLa karmone kare che. bhagavAna AtmA guNasthAnane karato nathI to navAM pudgalakarma baMdhAya tene kema kare? tethI jIva pudgalakarmono akartA che. guNo ja temanA kartA che; te guNo-guNasthAno pudgaladravya ja che; tethI ema siddha thayuM ke pudgalakarmano pudgaladravya ja eka kartA che. A tera acetana guNasthAno acetana karmane kare to karo, emAM AtmAne kAMI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-109 thI 112 ] [ 189 lAgatuM vaLagatuM nathI ema kahIne AcArya zuddha caitanyamaya nija AtmAnI daSTi-dravyadRSTi karAvI che. * gAthA 109 thI 112 : bhAvArtha uparanuM pravacana * "zAstramAM pratyayone baMdhanA kartA kahevAmAM AvyA che. guNasthAno paNa vizeSa pratyayo ja che. tethI e guNasthAno baMdhanA kartA che arthAt pudgalakarmanA kartA che. vaLI mithyAtvAdi sAmAnya pratyayo ke guNasthAnarUpa vizeSa pratyayo acetana pudgaladravyamaya ja che, tethI ema siddha thayuM ke pudgaladravya ja pudgalakarmano kartA (-karanAruM) che; jIva kartA nathI. jIvane pudgalakarmano kartA mAnavo te ajJAna che.' je bhAvathI navAM karma Ave te bhAvane Asrava kahe che. pratyayo eTale ke Asravo. tenA mithyAtva, avirati, kaSAya ane yoga ema cAra bheda che. tene siddhAMtazAstromAM baMdhanAM kAraNo kahelA che. te rIte tera guNasthAno paNa baMdhanAM kAraNa che, kemake teo paNa vizeSa pratyayo che. cAra sAmAnya pratyayo ane tera vizeSa pratyayo e badhA baMdhanA kartA che. jema sIDI caDhavAnAM pagathiyAM hoya che tema AtmAnI paryAyamAM cauda prakAranA bhAva thAya che. temAMthI mithyAtvAdi tera prakAranA bhAva che te cAra sAmAnya pratyayonA vizeSa bhedo che. te tera guNasthAno pudgalakarmanA baMdhanA kartA che. guNasthAno azuddha nizcayathI eTale ke vyavahArathI jIvanI paryAyanA bhedo che. paNa ahIM zuddhanizcayanuM kathana che. bhagavAna AtmA anaMta guNano piMDa prabhu zuddha caitanyaghanasvarUpa vastu che. temAM A acetana Agnavo nathI ema ahIM kahyuM che. ahAhA..! ekalo jANaga-jANagajANaga jeno svabhAva che evA jJAnAnaMdasvabhAvI prabhu AtmAmAM padravya je zarIra, mana, vANI, lakSmI, strI, parivAra ityAdi to nathI kemake e to taddana bhinna cIja che; paNa paryAyamAM je rAga thAya che te paNa AtmAmAM nathI. mithyAtvAdi sAmAnya pratyayo ane guNasthAnarUpa vizeSa pratyayo jeo acetana che te AtmAmAM nathI ema kahe che. AtmAmAM anaMta guNa che. temAM rAgano kartA thAya evo koI guNa nathI. sAmAnya pratyayo cAra ane vizeSa pratyayo tera je acetana che teno kartA pudgalakarma che, jIva teno kartA nathI. tathA je navAM karmabaMdhana thAya teno paNa AtmA kartA nathI. to koNa kartA che? A guNasthAnAdi je acetana pratyayo che te ja navA pudgalakarmabaMdhananA kartA che. A acetanabhAvo-pratyayo AtmAnA zuddha caitanyasvabhAvathI bhinna che. azuddha nizcayathI temane jIvanI paryAya kahevAya che paNa azuddha nizcaya te vyavahAra che ane te vyavahArano ahIM niSedha karyo che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 190 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 are! AvI zuddha tattvanI vAta lokone sAMbhaLavA maLavI atyAre mahA muzkela che. AsravanA malina bhAva mArA che evuM mAnIne corAsInA anaMta avatAra jIva karI cUkyo che. ane jyAM sudhI mithyAtvAdi bhAva mArA che ema mAnaze tyAM sudhI bhavanuM paribhramaNa UbhuM raheze, anaMta janmamaraNamAM rakhaDavuM paDaze. bhAI ! A avasara tattvanI samajaNa karavAno che. ahIM traNa vAta karI che 1. mithyAtva, avirati, kaSAya ane yoga e cAra sAmAnya pratyayo eTale Asravo che. 2. tera guNasthAno te vizeSa pratyayo che; te paNa Asravo che. 3. navA karmabaMdhananA teo kAraNa che; AtmA baMdhanuM kAraNa nathI. bhagavAna AtmA caitanyanA prakAzanA nUranuM pUra che. rAgadveSanA bhAva ane guNasthAnAdimAM zuddha caiitanyasvarUpa jJAyakabhAvano abhAva che ane zuddha jJAyakamAM temano abhAva che. tethI guNasthAnone acetana kahyA che. ekakora AtmA ekaluM caitanyadaLa ane bIjIkora guNasthAna Adi aneka bhedarUpa acetana daLa-bannenA taddana judA bhAga pADI dIdhA che. janma-maraNanA aMta karavAno A ja mArga che, bhAI ! ajJAnIo rakhaDavAnA mArgamAM bhUlA paDayA che. ahA ! moTo rAjA hoya ne marIne bhUMDa thAya ane moTo zeTha hoya ne marIne bheMsa thAya! AtmA cIja zuM che enI jene khabara nathI enA AvA ja hAla thAya. AcAryadava ahIM saMsAraparibhramaNathI chUTavAno mArga batAve che. kahe che AtmA atIndriya jJAna ane AnaMdano kaMda prabhu che. emAM dayA, dAna, vrata, bhakti ane viSaya-kaSAyanA bhAva nathI. e badhA bhAva to Asrava che ane te acetana che. te bhAva navA karmabaMdhananuM kAraNa che. vepAradhaMdhA ane kuTuMba-kabIlAne sAcavavAnA bhAva e pApabhAva che. dayA, dAna, vrata, bhakti vagere bhAva e puNyabhAva che. puNya ane pApanA baMne bhAva baMdhanuM kAraNa che kemake teo acetana che. teo acetana kema che? to kahe che ke e puNyapApanA bhAvomAM caitanyanuM kiraNa nathI. jema sUryanuM kiraNa prakAzamaya hoya che tema caitanyaprakAzano pUMja prabhu AtmA che tenuM kiraNa jJAnanA prakAzamaya hoya che. paNa A puNyapApanA bhAvamAM jJAnanuM kiraNa nathI mATe teo acetana che. bhAI ! A bAra vratanA pariNAma ane paMcamahAvratanA pariNAma acetana che, kemake temAM caitanyaprakAzanuM kiraNa nathI. kadI sAMbhaLyuM nathI eTale lokone AkaruM paDe che. paNa ahIM to kahe che ke pratyayo-tera guNasthAno badhA acetana che, pudgala dravyamaya ja che ane teo ja navA karmabaMdhanAM kAraNa che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-1 9 thI 11ra ] [ 191 bApu! te A kadI sAMbhaLyuM nahi! kadI zuddha tattva anubhavyuM nahi! are! bahAranA DhasaraDA karI karIne marI gayo! Akho divasa pApa karI karIne tuM cAra gatimAM rakhaDI maryo che. prabhu! ekavAra ullAsa lAvIne sAMbhaLa. A avasara che. bhagavAna trilokanAtha sarvajJadevano hukama AcAryadava tane saMbhaLAve che. kahe che ke bhagavAna AtmA aMdara ekalo zuddha caitanya ane AnaMdasvarUpa che. ane puNya-pAparUpa je zubhAzubha bhAva thAya te Asrava che, bhagavAna AtmAthI bAhya che, bhinna che. A hIrA, mANeka, motI vagere che te acetana pudgaladravyamaya che. ane hIrA vagere vecIne dhULa (paisA) kamAvAno je bhAva thAya te mamatAno bhAva paNa acetana che. vaLI rAga maMda karIne paisA dAnamAM, pUjA-prabhAvanAmAM kharcavAno je zubhabhAva thAya te paNa acetana che; kemake rAgamAM jJAna kayAM che? mATe rAga saghaLoya acetana che. jema sAkaranA gAMgaDA upara bALakano melo hAtha aDakI jAya to tenA upara mela coMTe che; e mela che te sAkarathI bhinna che, sAkaranA svarUpabhUta nathI. tema bhagavAna AtmA atIndriya AnaMdasvarUpa sAkarano gAMgaDo che; temAM (paryAyamAM) A puNyapApanA bhAva che te mela che ane e mela che te AtmAthI bhinna che, zuddha caitanyanA svarUpabhUta nathI. ahAhA..! A zarIra, mana, vANI, karma, nokarma, dhana-dhAnya Adi dhULa-mATI to kayAMya dUra (bhinna) rahI gayAM. ahIM to kahe che ke mithyAtva, avirati, kaSAya, yoga ema cAra pratyayo ane tera guNasthAnarUpa vizeSa pratyaya-e sarve acetana che, puladravyamaya che. te seve acetanana koI mArI cIja che ema mAne to e mithyAtva che. mithyAtvanA, jAThA zraddhAnanA bhAvamAM anaMtabhava karavAno garbha paDelo che, bhAI ! mATe svarUpanI samajaNa karIne yathArtha zraddhAna karavuM joIe. mithyAtvAdi cAra sAmAnya pratyayo ane guNasthAnarUpa tera vizeSa pratyayo acetana pudgala dravyamaya ja che; tethI ema siddha thayuM ke pudgala dravya ja pudgalakarmanuM kartA che. acetana je tera guNasthAnarUpa pudgaladravya che te ja pudgalakarmanuM kartA che, AtmA teno kartA nathI. A kALamAM zuddha ratnatrayarUpa dharma kaThaNa-durlabha thaI paDayo che. jIvono samaya prAyaH saMsAranA pApakAryomAM ja vyatIta thAya che, ane puNya kare che to enAMya kAMI ThekANAM nathI. koIvAra teo thoDuM puNya kare che paNa e to "eraNanI corI ane soyanuM dAna" enA jevI vAta che. dhanAdi kharcavAmAM, dAna, bhakti ityAdimAM rAga maMda kare to thoDuM puNya baMdhAya paNa mithyAtva tene khAI jAya che. tethI mahadaMze to te pApa ja upajAve che. tene kahe che ke bhAI ! AtmA eka jJAyakasvarUpa bhagavAna aMdara birAje che tenI daSTi karyA vinA bIjI koI rIte (puNya upajAvIne paNa ) tArA janma-maraNanA pherA nahi maTe. prabhu! tuM narakanA, pazunA, kAgaDA, kutarA ne kaMthavAnA bhava anaMtavAra karI karIne marI gayo che. du:khIdu:khI thayo che. huM bhAI ! tAre jo A Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 192 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 bhavanA du:khathI chUTavuM hoya to aMdara rAgathI bhinna zuddha caitanyamUrti birAje che tenI dRSTi kara, teno ja anubhava kara tenuM ja sevana kara, dayA, dAna Adi vikalpamAM rAgamAM na Ubho rahe; aMdara jA ane zuddha caitanyatattvane pakaDa. tethI tAruM kalyANa thaze. AphrikAmAM be hajAra varSathI digaMbara jinamaMdira na hatuM. tyAM hamaNAM jinAlayanuM khAtamuhUrta thayuM. temAM koI be-pAMca lAkhanuM dAna Ape ane temAM rAganI maMdatA kare to enAthI tene puNyabaMdha thAya, paNa dharma na thAya. kroDa rUpiyA Ape toya zuM? kroDanuM dhana mAruM che ema mAnIne tene dAnamAM kharce to enI mAnyatA mithyAtva che. ane e mithyAtva mahApApa che. janma-maraNarahita thavAno mArga bahu judo che bApu! AkarI paDe paNa A ja vAta satya che, prabhu! are bhAI! hujA jene cAragatimAM rajhaLavAnA kAraNarUpa bhAvanA svarUpanI paNa khabara nathI tene dharma kema prApta thAya ? prabhu! tuM anaMta anaMta guNano piMDa cinmAtra caitanyahIralo cho. ahAhA...! tenI kiMmata zuM? aNamola-aNamola cIja bhagavAnasvarUpe jinasvarUpe aMtaramAM virAjI rahI che! kahyuM che ne ke "ghaTa ghaTa aMtara jina barsa, ghaTa ghaTa aMtara jaina, mata-madirAke pAna sau, matavAlA samujhe na.'' ahAhA..! bhagavAna trikALa vItarAgasvarUpa prabhu aMdara virAje che; atyAre hoM! tenuM trikALasvarUpa vItarAgatA che. caitanyasvarUpa, akaSAyarUpa, paramAnaMdamaya paramaprabhutA-svarUpa bhagavAna dravyasvabhAva che. tenAthI viparIta je A puNya-pApa ane guNasthAnanA bhAva che te navAbaMdhanA kAraNa che. A vikArI bhAva saMsAranI rajhaLapaTTInuM kAraNa che. mithyApakSarUpI madirAnA sevanathI unmatta thayelo jIva arere ! A samajato nathI! vANiyA ghAsaleTa bALIne vepAramAM nAmuM meLave paNa bhagavAna sarvazadevanI zuM AjJA che te jANIne tenI sAthe potAnA pariNAma meLavatA nathI. paraMtu bhAI ! A bhava (avasara) bhavano ( saMsArano ) abhAva karavA mATe che. temAM A vAta na sAMbhaLI to tuM kyAM jaIza, prabhu! jema vaMToLiyAmAM taNakhaluM uDIne kayAM jaI paDaze te khabara nathI tema AtmabhAnarahita thaIne saMsAramAM rajhaLato jIva marIne kAgaDe, kUtare.......kyAM cAlyo jaze ? vicAra kara. ahA! paMDita jayacaMdajIe kevo sarasa bhAvArtha karyo che. kahe che ke-tethI ema siddha thayuM ke pudgaladravya ja pudgalakarmanuM kartA che; jIva kartA nathI. jIvane pudgalakarmano kartA mAnavo te ajJAna che. mithyAtvAdi bhAvo che te Asrava che, baMdhanuM kAraNa che kemake teo acetana che, pudgaladravyamaya che, jIvarUpa nathI. dravya vastu che te to zuddha cinmAtra paramabrahmasvarUpa Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-109 thI 112] [ 193 paramAtmA che. te vikAra kema kare? kadI na kare tethI paryAyamAM je A vikAra thAya che te acetana puddagaladravyamaya che. jema sUryamAMthI prakAzanAM asaMkhya kiraNa nIkaLe paNa kolasA jevuM kALuM aMdhakAranuM kiraNa na nIkaLe, tema caitanyaprakAzano pUMja prabhu AtmA caitanyasUrya temAMthI caitanyaprakAzanAM kiraNa nIkaLe paNa rAgAdi aMdhakAranuM kiraNa na nIkaLe. tethI paryAyamAM je rAgAdi bhAva che, guNasthAnarUpa bhAva che te caitanyanA prakAzarahita hovAthI acetana che ane acetana che mATe jaDa puddagaladravyamaya che. tathA A guNasthAna Adi bhAvo-Asavo baMdhanA kartA hovAthI ema siddha thayuM ke pudgaladravya ja puddagalakarmonuM kartA che, jIva kartA nathI. guNasthAna Adi pratyayo navA puddagalakarmabaMdhananA kartA che, zuddha caitanyasvarUpa AtmA kartA nathI. Ama che chatAM eka jJAyakabhAva jeno svabhAva che evo AtmA puddagalakarmano kartA che ema mAnavuM te ajJAna che, mUDhapaNuM che, mithyAtva che. [pravacana naM. 209 ane 210 (19mI vAranAM) * dinAMka 2-3-79 thI 3-3-99 ] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates gAthA 113 thI 115 na ca jIvapratyayayorekatvam jaha jIvassa aNaNNuvaogo koho vi taha jadi annnnnno| jIvassAjIvassa ya evamaNaNNattamAvaNNaM / / 113 / / evamiha jo du jIvo so ceva duNiyamado thaa'jiivo| ayameyatte doso paccayaNokammakammANaM / / 114 / / aha de aNNo koho aNNuvaogappago havadi cedaa| jaha koho taha paccaya kammaM Nokammamavi aNNaM / / 115 / / yathA jIvasyAnanya upayogaH krodho'pi tathA yadyananyaH / jIvasyAjIvasya caivamananyatvamApannam / / 113 / / evamiha yastu jIvaH sa caiva tu niyamatastathA'jIvaH / ayamekatve doSaH prtyynokrmkrmnnaam|| 114 / / atha te anyaH krodho'nyaH upayogAtmako bhavati cetyitaa| yathA krodhastathA pratyayAH karma nokrmaapynyt|| 115 / / vaLI jIvane ane te pratyayone ekapaNuM nathI ema have kahe che: upayoga jema ananya jIvano, krodha tema ananya jo, to doSa Ave jIva tema ajIvanA ekatvano. 113. to jagatamAM je jIva te ja ajIva paNa nizcaya Thare; nobha, pratyaya, bhanAitvamA 55oSa sa. 114. jo krodha e rIta anya, jIva upayogaAtmaka anya che, to krodhavat nokarma, pratyaya, karma te paNa anya che. 115. thArtha:- [ yathA] 4ma [ jIvasya ] pane [ upayogaH] 65yo| [ananyaH ] ananya arthAt 35. cha [ tathA ] tema. [ yadi] o [ krodhaH api] o5 55. [ ananyaH ] ananya hoya to [ evam ] ozata [jIvasya] apane [ca ] bhane [ajIvasya ] apane [ananyatvam ] ananya5j [Apannam ] mAvI 5'yu. [ evam ca ] ama thatai, [iha] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-113 thI 115 ] [ 195 A jagatamAM [ : ] je [ nIvaDa] jIva che [sa: patta tu] te ja [ niyamata:] niyamathI [ tathA] tevI ja rIte [ nIvaDa] ajIva karyo; (bannenuM ananyapaNuM hovAmAM A doSa Avyo; ) [ pratyayanormavarmAn] pratyaya, nokarma ane karmanA [kyatve] ekapaNAmAM arthAt ananyapaNAmAM paNa [ nayana roSa:] A ja doSa Ave che. [ 3 ] have jo (A doSanA bhayathI) [ te ] tArA matamAM [bodha:] krodha [ sanya:] anya che ane [35yo tmi:]. upayogasvarUpa [ retayitA] AtmA [anya:] anya [bhavati] che, to [pathI drodha:] jema krodha [tathA] tema [ pratyaya:] pratyayo [*] karma ane [norma ] nokarma paNa [banyata] AtmAthI anya ja che. TIkAH- jema jIvanA upayogamayapaNAne lIdhe jIvathI upayoga ananya che tema jaDa krodha paNa ananya ja che evI jo pratipatti karavAmAM Ave, to cikUpanA ane jaDanA ananyapaNAne lIdhe jIvane upayogamayapaNAnI mAphaka jaDa krodhamayapaNuM paNa AvI paDe. ema thatAM to je jIva te ja ajIva Thare, -e rIte anya dravyano lopa thAya. A pramANe pratyaya, nokarma ane karma paNa jIvathI ananya che evI pratipattimAM paNa A ja doSa Ave che. have jo A doSanA bhayathI ema svIkAravAmAM Ave ke upayogAtmaka jIva anya ja che ane jaDasvabhAva krodha anya ja che, to jema upayogAtmaka jIvathI jaDasvabhAva krodha anya che tema pratyaya, nokarma ane karma paNa anya ja che kAraNa ke temanA jaDasvabhAvapaNAmAM taphAvata nathI (arthAt jema krodha jaDa che tema pratyaya, nokarma ane karma paNa jaDa che). A rIte jIvane ane pratyayane ekapaNuM nathI. bhAvArtha- mithyAtvAdi Asrava to jaDasvabhAva che ane jIva cetanasvabhAva che. jo jaDa ane cetana eka thaI jAya to bhinna dravyano lopa thaI jAya e moTo doSa Ave. mATe Amravane ane AtmAne ekapaNuM nathI e nizcayanayano siddhAMta che. samayasAra gAthA 113 thI 115 : mathALuM vaLI jIvane ane te pratyayone ekapaNuM nathI ema have kahe che: * gAthA 113 thI 115 : TIkA uparanuM pravacana * "jema jIvanA upayogamayapaNAne lIdhe jIvathI upayoga ananya che tema jaDa krodha paNa ananya ja che evI jo pratipatti karavAmAM Ave, to ciTUpanA ane jaDanA ananyapaNAne lIdhe jIvane upayogamayapaNAnI mAphaka jaDa krodhamayapaNuM paNa AvI paDe. ema thatAM to je jIva te ja ajIva Thare e rIte anyadravyano lopa thAya.' 1. pratipatti = pratIti; pratipAdana. 2. cidrupa = jIva. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 196 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 bhASA juo, jIva che te upayogamaya jANana-dekhanasvabhAva che. jema uSNatA ane agni eka che tema bhagavAna AtmA ane jANavA-dekhavArUpa upayoga eka che. AtmAno jANana-jANanasvabhAva ane dekhana-dekhanasvabhAva AtmA sAthe abhinna che, eka che. tema jaDa krodha paNa AtmAthI ananya ja che ema pratIti karavAmAM Ave to jIva, ajIva thaI jAya. vikAranA pariNAma cAhe to dayA, dAna, vrata, bhaktinA vikalpa hoya, tene krodha kahevAya che, kemake svabhAvathI te viddha bhAva che. jema AtmA upayogamaya paramAtmA che tema jo AtmA rAgamaya hoya to rAga acetana hovAthI jIva ajIva thaI jAya. gAthA bahu sUkSma che. zarIra jaDa che e vAta pachI leze. ahIM to zubhabhAva je thAya che te vikAra-krodha acetana che, ane bhagavAna AtmA zuddha caitanya upayogamaya che. te bannene eka-abhinna mAnavAmAM Ave to jIva che te ajIva thaI jAya ema kahe che. zuddhadravyArthikanayathI Atmadravya jJAyakasvabhAvI vItarAgabhAvarUpa saccidAnaMdasvarUpa TaMkotkIrNa zAzvata nitya padArtha che. ahAhA....! atIndriya sukharUpa amRtathI tRtatRta (atizaya bharelI) vastu che. Avo bhagavAna AtmA caitanyamaya upayogathI jANavA dekhavAnA svabhAvathI abhinna che, eka che. e rIte rAgabhAva je krodharUpa che ane acetana che tenI sAthe jIvane ekapaNuM mAnavAmAM Ave to jIva che te ajIva thaI jAya. A dayA, dAna, vrata, bhakti ityAdi bhAva che te acetana che, kemake temAM caitanyanuM kiraNa nathI. mahAvratanA pariNAmamAM caitanyanuM kiraNa nathI. jema zarIra che te sparza-rasa-gaMdhavarNasahita ajIva che kemake temAM jJAnano abhAva che tema rAgabhAva che te sparza-rasa-gaMdhavarNarahita ajIva che kemake temAM paNa jJAnano abhAva ja che. ahIM kahe che ke AtmA jema jJAnadarzanasvabhAvathI ananya che tema jaDa rAga sAthe paNa ananya hoya to cetana AtmA acetana jaDa thaI jAya. paMcamahAvratanA pariNAma jo caitanyamaya AtmAthI abhinna hoya to rAga acetana hovAthI AtmA cetana maTI acetana thaI jAya. paryAyamAM je zubhAzubha rAga che te jaDasvabhAva che. AvuM sAMbhaLIne ajJAnIonAM kALajAM kaMpI UThe che kemake rAga mAro ane huM rAgano kartA tathA zubharAga karatAM karatAM dharma thAya evI ene anAdithI viparIta buddhi che. tene ahIM dravyadRSTi karAvatAM kahe che ke bhAI ! rAga che te jaDa che, AtmA eno kartA nathI. AtmA jo rAgane kare to rAga jaDa hovAthI AtmA jaDa thaI jAya. ahIM gAthAmAM krodha zabda kahyo che. bhagavAna AtmA trikALa zuddha caitanya upayogamaya amRtasvarUpa prabhu che. tene bhUlIne vyavahAra-ratnatrayanA rAganI jene ruci che tene potAnA bhagavAna svarUpa svabhAva pratye dveSa che. kahyuM che ne ke-dveSa arocaka bhAva." parabhAvanI ruci ane svabhAvanI je aruci che te dveSa Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-113 thI 115 ] [ 197 che, krodha che. ahIM kahe che ke upayoga jema AtmAthI ananya che tema jaDa krodha jo AtmAthI ananya che ema mAnavAmAM Ave to AtmA jaDa thaI jAya. pudgalakarmano kartA koNa che? pudgalakarmano kartA pudgaladravya ja che e vAta gAthA 109-10-11-12 mAM AvI gaI che. tyAM tera guNasthAnanA bhAvo pudgaladravyamaya ja che ane teo ja navA karmabaMdhananA kartA che. AtmA nahi e vAta siddha karI che. ahIM kahe che ke AtmA zuddha upayogamaya vastu che. te rAgano kartA nathI. AtmA ja rAgane kare to te rAgamaya thaI jAya ane to pachI AtmA jema upayogamaya che tema te jaDa rAgamaya paNa che tema AvI paDe. ema thatAM je jIva che te ja ajIva Thare vA e rIte anyadravyano lopa thaI jAya. rAgano kartA AtmA nathI ema ahIM siddha karavuM che. puNyapAparUpa je rAgAdi bhAva thAya te upara upara (paryAyamAM) thAya che. te vikArI bhAvano zuddha caitanyamAM praveza thaI zakto nathI. jema pANImAM telanuM biMdu upara upara ja tare che, aMdara pravezI zakatuM nathI tema zuddha caitanyaprakAzamaya bhagavAna AtmAmAM rAganA vikalpo pravezI zakatA nathI, upara upara ja rahe che. ahAhA...rAga AtmAmAM pesI zake nahi ane AtmA rAgamAM jAya nahi to pachI AtmA rAgane kevI rIte kare ? kadIya na kare. tethI kahe che ke jo AtmA rAgane kare ema mAnavAmAM Ave to AtmA jema zuddha upayogamaya che tema jaDa rAgamaya paNa che ema AvI paDe; ane ema AvatAM cetanasvarUpa jIva ajIva che ema Thare vA cetanano lopa thaI jAya. sUkSma vAta che prabhu ! dukAnanA nAmAnA copaDA jhINavaTathI pherave ane silaka vagere barAbara meLave paNa A dharmanA copaDA (paramAgama zAstra ) jue nahi to potAnA je pariNAma thAya che tene konI sAthe meLave? bhAI ! bahu dhIraja ane zAMtithI zAstra sAMbhaLavuM joIe, eTaluM ja nahi bahu sUkSma buddhi karIne niraMtara zAstranAM svAdhyAya ane manana karavA joIe jethI potAnA pariNAmonI samatA-viSamatAno yathArtha bhAsa thAya. roja pote potAnI meLe svAdhyAya-manana kare to gurue batAvelA arthanI paNa sAcI pratIti aMtaramAM bese che. AtmA sarvajJasvabhAvI prabhu zuddhacaitanyaprakAzanA nUranuM pUra che; ane rAgAdi bhAva je Asrava che te jaDa acetana che. bhagavAne nava tattva bhinna-bhinna kahyAM che. temAM jIva che te zuddha jJAyakatattva che, ane rAga che te AtmAthI bhinna Asravatattva che. samayasAra gAthA 7ramAM Asravane jaDa kahela che kemake Agnavo potAne jANatA nathI, parane paNa jANatA nathI. ahIM kahuM che ke Avo zuddha caitanyaprakAzano puMja prabhu AtmA ja jaDa rAgane kare to te jaDa rAgamaya thaI jAya ane ema thatAM jIva che te ja ajIva Thare arthAt jIvano lopa thaI jAya. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 198 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 bhAI ! jinendradeve prarUpelA dharmanuM svarUpa bahu sUkSma ane alaukika che. pUjA, bhakti, vrata ityAdi je bhAva che te zubharAga che, dharma nathI. dharma to zuddha vItarAga-pariNati che ane te zuddha caitanyanA lakSe utpanna thAya che. dharma che te svAzrita pariNAma che. ahAhA...! AvA svAzrita tattvanI vAta sAMbhaLIne jo aMtarathI zuddha aMtaHtattvano Adara ane svIkAra thaI jAya to anaMtasukhamaya siddhatattvanI prApti thAya, nahitara nigodagati to UbhI ja che. bhAI ! tattvanA AdaramAM siddhatva ane tenA anAdaramAM nigodagati che; vacce thoDAka bhava karavA paDa tenI ahIM gaNatarI nathI. he jIva! trasano kALa bahu thoDo (be hajAra sAgarathI kAMIka adhika ) che ema jANI tuM tattvadaSTi kara, tattvano Adara kara. A samayasAra, niyamasAra, pravacanasAra ItyAdi che te saMtonI vANI che. temAM bhagavAnanI divyadhvanino sAra bharyo che. temAM saMto kahe che ke-jAga re jAga, nAtha ! tAro AtmA zuddha jJAyakasvabhAvI bhagavAna che. te jo rAga kare to te rAgamaya thaI jAya, AsravarUpa thaI jAya, jaDa thaI jAya. ema thatAM prabhu! tArA caitanyano ja nAza thaI jAya. paNa ema che nahi; AtmA rAgano kartA che nahi. paryAyamAM je rAga thAya che teno AtmA jANanAra che paNa rAgano karanAro kartA nathI. jJAyakasvarUpa ja AvuM che. ahAhA...! zuddha jJAyakasvarUpanI jene dRSTi thaI che te dharmIne paryAyamAM je rAga thAya che te rAga tenA jJAnamAM nimitta che. rAganuM je jJAna thayuM te jJAnano AtmA kartA che. svaparane jANanArI evI je svaparaprakAzaka jJAnanI paryAya utpanna thAya teno AtmA kartA che ane te jJAnanI paryAya enuM karma che. paraMtu rAga thAya che teno te kartA nathI. vyavahAraratnatrayano je rAga thAya che teno jJAnI kartA nathI, jJAtA ja che. ahIM kahe che ke deva-zAstra-gurunI zraddhAno rAga, zAstrajJAnano vikalpa ane aNu-vratamahAvratAdinA bhAva che te zubharAga che, Asrava che. ane bhagavAna AtmA zuddha jJAnamaya, upayogamaya che. Avo AtmA jo rAgano kartA hoya to AtmA rAgathI ananya -eka thaI jAya. AtmA ane Asrava be bhinna tattva ekarUpa thaI jAya. ane to pachI rAgathI AtmA abhinna TharatAM potAnA caitanyano nAza thaI jAya, jIva pote ja ajIva TharatAM jIvano lopa thaI jAya. have kahe che A pramANe pratyaya, nokarma ane karma paNa jIvathI ananya che evI pratipattimAM paNa A ja doSa Ave che." puNya pApanA bhAva ane mithyAtva, avirati, kaSAya ane yoga-e badhA Asravo pratyayo che, zarIra, mana, vANI ityAdi nokarma che ane jJAnAvaraNAdi ATha jaDakarma che. te badhAne jo AtmA kare to te badhAthI AtmA ananya eTale eka thaI jAya ane to Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-113 thI 115 ] [ 199 pachI te badhA jaDasvarUpa hovAthI AtmA jaDa thaI jAya arthAt caitanyadravyano lopa thaI jAya. bhagavAna AtmA to svarUpathI zuddha jJAtAdraSTA che. puNya pApanA bhAvano jJAtAdraSTA, zarIra-manavANIno ane nokarma-karma sarvano jJAtAdaSTA che. jJAtAdaSTA che te parano thato nathI ane parapadArtho jJAtAdarAnA thatA nathI. tethI jIvathI rAga ananya che ema mAnatAM je doSa Ave che te ja doSa pratyayo, karma ane nokarma AtmAthI eka che ema mAnatAM Ave che. have kahe che "have jo A doSanA bhayathI ema svIkAravAmAM Ave ke upayogAtmaka jIva anya ja che ane jaDasvabhAva krodha anya ja che, to jema upayogAtmaka jIvathI jaDavabhAva krodha anya che tema pratyaya, nokarma, ane karma paNa anya ja che kAraNa ke temanA jaDa-svabhAvapaNAmAM taphAvata nathI (arthAt jema krodha jaDa che tema pratyaya, nokarma ane karma paNa jaDa che). A rIte jIvane ane pratyayane ekapaNuM nathI.' lyo, A siddha karyuM ke caitanya upayogamaya jJAnasvarUpa jIva anya che ane jaDa-svabhAva krodha anya che. zubhAzubhabhAva jaDa che ane te caitanyamaya AtmAthI anya che. are bhAI ! tAruM caitanyatattva koNa che tenI tane khabara nathI. prabhu! tAruM caitanyatattva jJAnAdi anaMta guNanuM godAma che, anaMta svabhAvano sAgara che, anaMta zaktionuM saMgrahasthAna che. te krodhanuM, rAgAdi bhAvanuM sthAna nathI. ahAhA.! amRtathI tRptatRpta (pUrNa bharelo) aMdara amRtano sAgara prabhu uchaLI rahyo che. dhruva-dhruva-dhuvasvarUpa trikALa cidAnaMdaghanasvarUpa vItarAgasvarUpa bhagavAna AtmA che. tene rAgavALo mAne vA rAgano kartA mAne to te jaDarUpa thaI jAya. mATe bhagavAna AtmA anya che ane jaDasvabhAva koI anya che e ja nirdoSa svarUpasthiti che. ane jo ema che to e ja rIte ATha karma, zarIrAdi nokarma ane mithyAtvAdi pratyayo jIvathI anya che, kemake te badhAnA jaDasvabhAvapaNAmAM kAMI pharaka nathI. juo ! vyavahArathI nizcaya thAya ema keTalAka lokono je pokAra che teno ahIM niSedha kare che. vyavahAra anya che ane caitanyamaya vastu anya che ema ahIM kahyuM che. are bhAI! jema aMdhakArathI prakAza na thAya tema vyavahAra karatAM karatAM nizcaya na thAya. zubharAga mAruM kArya ane zubharAgano huM kartA evI mAnyatAthI anAdi kALathI tuM saMsAra-sAgaramAM DUbI gayo che. A tArA hitanI vAta karatAM AcArya kahe che ke rAga anya che ane zuddha caitanyasvarUpa bhagavAna AtmA anya che. AtmA jJAnano kartA che paNa je rAgapariNAma thAya teno nizcayathI kartA nathI. rAga thAya che paNa rAgano kartA nathI. A rIte jIva ane pratyayo eka nathI, jIva ane Asavo eka nathI; anya-anya che. mithyAtva, avirati, kaSAya ane yoga-A badhA Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 200 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 pratyayothI bhagavAna AtmA bhinna che. AvI STi karavAthI samyagdarzana pragaTa thAya che. A sivAya rAgano ane parano potAne kartA mAnavAthI mithyAtvano bhAva utpanna thAya che. * gAthA 113 thI 115 : bhAvArtha u52nuM pravacana * 'mithyAtvAdi Asrava to jaDasvabhAva che ane jIva cetanasvabhAva che. jo jaDa ane cetana eka thaI jAya to bhinna dravyono lopa thaI jAya e moTo doSa Ave. mATe Asavane ane AtmAne ekapaNuM nathI e nizcayanayano siddhAMta che.' mithyAtvAdi cAra Asavo jaDasvabhAva che. je mithyA mAnyatAo che te jaDasvabhAva che kemake te caitanyasvabhAvathI viparIta che. mithyAzraddhAna Adi ne ahIM jaDa kahela che. vaLI paramANu to jaDa che ja. ane jIva jANagasvabhAvanI mUrti prabhu caitanyasvabhAva che. ahIM kahe che ke jaDa ane caitanya jo eka thaI jAya to bhinna dravyono lopa thavAno prasaMga Ave. paNa ema to kadIya banatuM nathI. mATe AtmA anya che ane jaDasvabhAvI Asavo, zarIra, mana, vANI, karma, nokarma ityAdi sarva anya che. tema chatAM zubhAzubha rAga, zarIra, mana, vANI, paisA, makAna ityAdi je che te mArAM che ane huM teno kartA chuM ema je mAne te jaDa thaI jAya jaDa thaI jAya che eTale tenI viparIta mAnyatAne kAraNe tene mithyAtva utpanna thAya che. mATe nizcayanayano A je siddhAMta che ke Asrava ane AtmA eka nathI, anya che, te yathArtha jANI AtmadRSTivaMta thavuM. [pravacana naM. 179 * * || dinAMka 8-9-76] * Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates gAthA 116 thI 120 atha pudgaladravyasya pariNAmasvabhAvatvaM sAdhayati sAMkhyamatAnuyAyiziSyaM pratijIve Na sayaM baddhaM Na sayaM pariNamadi kmmbhaavenn| jadi poggaladavvamiNaM appariNAmI tadA hodi|| 116 / / kammaiyavaggaNAsu ya apariNamaMtIsu kmmbhaavenn| saMsArassa abhAvo pasajjade saMkhasamao vaa|| 117 / / jIvo pariNAmayade poggaladavvANi kmmbhaavenn| te samayapariNamaMte kahaM Nu pariNAmayadi cedaa|| 118 / / aha sayameva hi pariNamadi kammabhAveNa poggalaM davvaM / jIvo pariNAmayade kammaM kammattamidi micchaa|| 119 / / NiyamA kammapariNadaM kammaM ciya hodi poggalaM davvaM / taha taM NANAvaraNAipariNadaM muNasu tccev||120 / / have sAMkhyamatanA anuyAyI ziSya prati pudgala dravyanuM pariNAmasvabhAvapaNuM siddha kare che ( arthAta, sadhyamatI pravRti-puruSane a529||bhii mAne je tene samaye cha) : jIvamAM svayaM nahi baddha, na svayaM karmabhAve pariName, to evuM pudgaladravya A pariNamanahIna bane are! 116. jo vargaNA kArmaNa taNI nahi karmabhAve pariName, saMsArano ja abhAva athavA samaya sAMkhya taNo Thare ! 117. jo karmabhAve pariNamAve jIva pudagaladravyane, kayama jIva tene pariNAve je svayaM nahi pariName ? 118. svayameva yugaladravya vaLI jo karmabhAve pariName, jIva pariNAve karmane karmatvamAM- mithyA bane. 119. pudagalada2va je karmapariNata, nizcaya karma ja bane; jJAnAvaraNaityAdipariNata, te ja jANo tehane. 120. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 202 ] [ pravayana rtn|72. bhAga-5 jIve na svayaM baddhaM na svayaM pariNamate krmbhaaven| yadi pudgaladravyamidamapariNAmi tadA bhvti|| 116 / / kArmaNavargaNAsu cApariNamamAnAsu krmbhaaven| saMsArasyAbhAvaH prasajati sAMkhyasamayo vaa|| 117 / / jIvaH pariNAmayati pudgaladravyANi krmbhaaven| tAni svayamapariNAmamAnAni kathaM nu pariNAmayati cetyitaa|| 118 / / atha svayameva hi pariNamate karmabhAvena pudgalaM drvym| jIva: pariNAmayati karma karmatvamiti mithyaa|| 119 / / nayamAtkarmapariNataM karma caiva bhavati pudgalaM drvym| tathA tadjJAnAvaraNAdipariNataM jAnIta tcaiv|| 120 / / ||thaarth:- [idam pudgaladravyam ] mA puladravya [jIve ] pama [ svayaM] svayaM [baddhaM na ] ghAyu nathI bhane [karmabhAvena] dharmamAye [ svayaM ] svayaM [na pariNamate ] pariNAmatuM nathI [ yadi] ama ho mAnavAmAM Ave [ tadA] to ta [apariNAmi] apri||bhii [bhavati] 42. che; [ca] bhane [kArmaNavargaNAsu] vargo [karmabhAvena] dharmamAve [ apariNamamAnAsu] nahi 52matai, [ saMsArasya] saMsA2no [abhAva: ] amApa [prasajati] 42 cha [ vA] athavA [ sAMkhyasamaya: ] sAMjyamatano prsN|| mAthe . paNI [jIva:] 75 [pudgaladravyANi] 56sadravyone [karmabhAvena] bhAve [ pariNAmayati] 529|maaye mema bhAnapAmA mAye to the prazna thAya cha ? [ svayam apariNamamAnAni ] svayaM nahi parimatI sevA [ tAni] te 4||one [cetayitA] yetana mAtmA [kathaM nu] tuma [ pariNAmayati] parimAcI zaDe ? [atha] athavA ho [ pudgalam dravyam ] putadravya [ svayameva hi] potAnI meNe 4 [karmabhAvena ] 'bhabhAve [pariNamate ] parime cha ma bhAnapAma Aye, to [ jIvaH] 75 [ karma] bhane arthAta puladravyane [karmatvam ] 59) [ pariNAmayati] parimAce cha [iti ] mema he [ mithyA] mithyA 42. cha. [ niyamAta ] bhATe 4ma niyamathI [ karmapariNataM] * 35 parimej [pudgalam dravyam ] 56sadravya [karma caiva ] dharma 4 [bhavati] cha [ tathA] tavI te [jJAnAvaraNAdipariNataM] shaanaav29||635. 52metuM [ tat ] puladravya [ tat ca eva ] nA1296 4 [jAnIta ] . * urbha = itAna Arya, 4 -bhATAnu dharma . samayasAra gAthA-116 thI [ 203 Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates (35nAti) sthitetyavidhnA khalu pudgalasya svabhAvabhUtA prinnaamshktiH| tasyAM sthitAyAM sa karoti bhAvaM yamAtmanastasya sa eva krtaa|| 64 / / TIkA:- jo pudgaladravya jIvamAM svayaM nahi baMdhAyuM thayuM karmabhAve svayameva na pariName, to te apariNAmI ja Thare. ema thatAM, saMsArano abhAva thAya. (kAraNa ke pudgaladravya karmarUpe nA pariName to jIva karmarahita Thare; to pachI saMsAra kono?) ahIM jo ema tarka karavAmAM Ave ke "jIva pudgaladravyane karmabhAve pariNamAve che tethI saMsArano abhAva thato nathI, to tenuM nirAkaraNa be pakSa laIne karavAmAM Ave che. zuM jIva svayaM apariNamatA pudgala dravyane karmabhAve pariNamAve ke svayaM pariNamatAne ? prathama, svaye apariNamatAne para vaDa pariNAvI zakAya nahi; kAraNa ke (vastumAM) je zakti svataH (potAthI jo na hoya tene anya koI karI zake nahi. (mATe prathama pakSa asatya che.) ane svayaM pariNamatAne to para (anya) pariNamAvanAranI apekSA na hoya; kAraNa ke vastunI zaktio paranI apekSA rAkhatI nathI. (mATe bIjo pakSa paNa asatya che.) tethI pudgala dravya pariNamanasvabhAvavALuM svayameva ho. ema hotAM (hovAthI), jema ghaDArUpe pariNamelI mATI ja pote ghaDo che tema, jaDa svabhAvavALA jJAnAvaraNAdikarmarUpe pariNameluM pudgaladravya ja pote jJAnAvaraNAdikarma che. A rIte pudgaladravyanuM pariNAmasvabhAvapaNuM siddha thayuM. have A arthanuM kAzarUpa kAvya kahe che: zlokArtha:- [ ti] A rIte [punaraca] pudgala dravyanI [ svabhAvamUtA pariNAmaza9i:] svabhAvabhUta pariNamanazakti [ vastu vinA ricatA] nirvina siddha thaI. [ tasyAM ricAyAM ] e siddha thatAM, [ sa: Atmina: yam bhAve roti] pudgaladravya potAnA je bhAvane kare che [tasya sa: va >>rtA ] teno te pudgala dravya ja kartA che. bhAvArtha- sarva dravyo pariNamanasvabhAvavALAM che tethI potapotAnA bhAvanA pote ja kartA che. pudgaladravya paNa potAnA je bhAvane kare che teno pote ja kartA che. 64. samayasAra gAthA 116 thI 120 mathALuM have sAMkhyamatanA anuyAyI ziSya prati pudgaladravyanuM pariNAmasvabhAvapaNuM siddha kare che (arthAt sAMkhyamatI prakRti-puruSane apariNAmI mAne che tene samajAve che): Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 204 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 * gAthA 116 thI 120: TIkA uparanuM pravacana * jo pudgaladravya jIvamAM svayaM nahi baMdhAyuM thayuM karmabhAve svayameva na pariName, to te apariNAmI ja Thare. ema thatAM, saMsArano abhAva thAya. (kAraNa ke pudgaladravya karmarUpe na pariName to jIva karmarahita Thare; to pachI saMsAra kono?) juo, ajJAnI jevo vikArabhAva kare che te anusAra tyAM karmabaMdhana thAya che. te karmabaMdhana pudgalanA pariNamananI yogyatAthI thAya che. AtmAe vikAra karyo mATe enAthI karmabaMdhana thayuM ema che nahi. vaLI. jIva potAmAM paNa-pApanA bhAva race te svataMtrapaNe race che. temAM karmanI apekSA nathI. jIva zubhAzubha vikArabhAve pariName che te potAnA pakArakanI kriyAthI pariName che. vikAra pariNAmano kartA vikAra pote, karma pote, vikAranuM sAdhana pote, vikAra karIne potAne Ape te saMpradAna pote, vikAra potAmAMthI thayo te apAdAna pote ane vikAranuM adhikaraNa paNa pote-ema potAnA pakArakanI kriyAthI vikAra utpanna thAya che. tevI rIte je jaDa karmanI prakRti baMdhAya te paNa tenA potAnA pArakanI kriyArUpa pariNamanathI baMdhAya che. ahIM sAMkhyamatavALAne pudgaladravyanuM pariNAmasvabhAvapaNuM samajAve che. kahe che-jo pudgaladravya karmabhAve svayameva na pariName to te apariNAmI ja Thare. pariNamIne (paryAyapaNe) badalavAno jo teno svabhAva na hoya to te apariNAmI eTale kUTastha siddha thAya. ema thavAthI saMsArano abhAva thAya, kemake saMsAranuM nimitta je karmarUpa paryAya te nahi hotAM jIvane saMsArano abhAva siddha thaze. jaDa karmanA pudgalo svayameva karmarUpe na pariName to vikAranA nimittano abhAva thaI jaze, nimittanA abhAvamAM vikAra paNa raheze nahi, ane vikAra na rahuM to saMsArano abhAva thaI jaze. pudagaladravya jo svayameva umerUpa na pariNama to jIva karmarahita thaI jaze. karmarahita jIvane siddha kahevAmAM Ave che. to saMsAra to raheze nahi; to pachI saMsAra kono? ahIM jo ema tarka karavAmAM Ave ke- "jIva pudgaladravyane karmabhAve pariNamAve che tethI saMsArano abhAva thato nathI,'' to tenuM nirAkaraNa be pakSa laIne karavAmAM Ave che:-zuM jIva svaye apariNamatA pudgaladravyane karmabhAve pariNamAve che ke svayaM pariNamatAne? prathama, svayaM apariNamatAne para vaDe pariNAvI zakAya nahi; kAraNa ke (vastumAM) je zakti svataH (potAthI jo na hoya tene anya koI karI zake nahi. (mATe prathama pakSa asatya che.) ane svayaM pariNamatAne para (anya) pariNamAvanAranI apekSA na Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-116 thI 120 ] [ 205 hoya; kAraNa ke vastunI zaktio paranI apekSA rAkhatI nathI. (mATe bIjo pakSa paNa asatya che.tethI pudgaladravya pariNamanasvabhAvavALuM svayameva ho.' juo, A ajJAnInA tarkanuM nirAkaraNa che. vikalpa thayo ke AMgaLIthI roTalInA TukaDA karuM, tyAM AMgaLI potAthI svayaM pariName che ke jIvanA vikalpathI ? jo AMgaLI svayaM potAthI na pariName to jIva tene kema pariNAvI zake? ane jo AMgaLI svayaM potAthI ja pariName che to jIve zuM karyuM? kAMI ja nahi. mATe AMgaLInuM pariNamana svayaM AMgaLIthI potAthI thayuM che, jIvanI icchAthI nahi-A nyAya che. juo, mATImaya ghaDAnI paryAya thaI te mATIthI thaI ke kuMbhArathI thaI ? jo mATI svayaM ghaDArUpe pariNamI na hoya to kuMbhAra tene pariNAvI zake nahi; ane jo svayaM mATI ghaDArUpe pariNamI che to temAM kuMbhAre zuM karyuM? temAM kuMbhAranI koI apekSA rahI ja nahi. bhAI ! A AMkha UMcI-nIcI thAya te pariNamana AMkhanuM potAnuM che, jIvanuM temAM kAMI kartavya nathI; kemake jo AMkha svayaM pariName nahi to tene bIjo pariNamAvI zake nahi ane jo AMkha svayaM potAthI pariName che to anyanI-jIvanI temAM apekSA na hoya. A to nyAyathI-lojikathI vAta che. jo vastumAM pariNamanazakti svata: na hoya to tene bIjo pariNamAvI zake nahi ane jo svata: pariNamana zakti che to tene pariNamavAmAM bIjA pariNamAvanAranI apekSA na hoya kAraNa ke vastunI zaktio paranI apekSA rAkhatI nathI. prazna:- paryAyamAM je vikAra thAya che tene karmanI apekSA che ke nahi? uttara:- (jIvamAM) vikAranI je koI paryAya thAya che te potAnA pakArakathI svataMtra thAya che, temAM karmanA kArakonI apekSA traNakALamAM nathI. karma che to jIvane paryAyamAM vikAra thAya che e vAta taddana jUThI che. vikArabhAva thavAmAM nizcayathI karmanI apekSA che ja nahi. vastumAM pariNamananI potAnI zaktithI pariNamana thAya che tyAM paranI apekSA zuM? jo potAnI pariNamanazakti na hoya to bIjo kevI rIte pariNamAvI zake? anya anyane pariNamAve e vastusthiti ja nathI. ahAhA....! pratyeka dravyanI samayasamayanI pratyeka paryAya te te kALe (svakALe) potAthI thAya che, parathI nahi, e vAta ahIM siddha karavI che. karmarUpa je pariNamana thAya che te ajIvanI-pudgalanI paryAya che. pudgala karmarUpa pariName te potAnI zaktithI pariName che, parathI nahi. pudgalanI potAnI pariNamananI zakti na hoya to bIjo tene pariNAvI zake nahi; ane svayaM potAnI zaktithI pariName che to temAM bIjAnI-jIvanI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 206 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 apekSA na hoya. jIve rAgadveSa karyA mATe pudgala karmarUpe baMdhAyuM ema che nahi. jaDa karmanI je paryAya pariName che te potAnA pakkarakathI svayaM pariName che. AvI ja vastusthiti che. baMdha adhikAramAM Ave che ke bIjA jIvane tuM jIvADI zakto nathI. tenA AyuSyathI te jIve che ane AyuSya pUruM thatAM tenuM maraNa nIpaje che. bhAI ! koInAM jIvana-maraNa koI bIjo karI zake e vastunA svarUpamAM ja nathI. vikArI bhAvarUpe ajJAnI svayaM-pote pariName che, ane te kALe sAme je karmabaMdhana thAya te tenI pariNamanazaktithI thAya che. ajJAnI vikAranA pariNAma kare che mATe tyAM karmane baMdhAvuM paDe che ema nathI. (bannenAM pariNamana potapotAmAM svataMtra che ). - jJAnIne rAga thAya che ema kahevuM te vyavahAra che. kharekhara to jJAnIne rAga saMbaMdhInuM jJAna potAmAM potAthI thAya che. potAnuM (svadravyanuM) ane rAga saMbaMdhInuM jJAna je jJAnIne thAya che te jJAna potAnI pariNamanazaktithI thAya che; rAga che to te jJAna thAya che ema nathI. potAnA pariNamananI zaktithI sva-paraprakAzaka jJAna jJAnIne pragaTa thAya che ane emAM rAganIparanI koI apekSA nathI. jo jJAna svazaktithI potAthI pariName nahi to rAga tene pariNamAvI zake nahi; rAgamAM evI tAkAta nathI ke te jJAnane pariNAvI de. jaDanI pariNamanazaktithI jaDa pariName che, jIvanA kAraNe te pariName che ema che nahi. jIva rAga, dveSa, moha, viSayavAsanAnA pariNAma kare te kALe cAritramohanIya karmanI prakRti potAthI pariName che. e teno pariNamanano kALa che mATe svayaM potAthI pariName che. jIvanA rAgAdi vikArabhAva tenuM pariNamana karI de che ema nathI. jo jaDa karma svayaM pariName nahi to tene rAga pariNamAvI zake nahi, ane te karmaprakRti jo potAthI svayaM pariName che to tene rAganI apekSA che nahi. bhAI ! pratyeka tattva bhinna-bhinna che. ajIva te jIva nahi ane jIva te ajIva nahi ema sAmAnyapaNe kahe, paNa ajIvanuM pariNamana huM karI zakuM ane mAruM pariNamana ajIvathI che evuM mAne tene mAnyatAmAM jIva-ajIvanI ekatA hovAthI mithyAtva che. A akSaro lakhAya che te paramANuonuM pariNamana che. paramANuo ( pratyeka ) svayaM svataH pariNamIne akSararUpa thayA che. e akSararUpa pariNamana tArI kalamathI ke tArAthI (jIvathI) thayuM che ema nathI. motInA dANA jevA akSaro lakhAya tyAM tuM abhimAna kare kevAha! kevA sarasa akSara meM lakhyA che? dhULeya te lakhyA nathI, sAMbhaLane! paramANuo tyAM svayaM potAnI zaktithI akSararUpe pariNamyA che. A Agama-maMdiramAM ArasamAM je Agama kotarAyAM che teno pratyeka akSara anaMta paramANuno piMDa che. te Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-116 thI 120 ] [ 207 paramANuo svayaM potAnI sahaja pariNamananI zaktithI AgamanA akSararUpe kotarAI gayA che. AgamanA akSararUpa pariNamananI kriyA mazInathI ke kArIgarathI thaI che ema che nahi. ahIM kahe che ke 52mANumAM jo akSarUpe pariNamavAnI nija zakti na hoya to bIjo tene pariNamAvI zake nahi, ane jo potAnI sahaja pariNamanazaktithI paramANu akSararUpe pariNamyA che to temAM koI anyanI apekSA rahetI nathI. jaina paramezvarano vItarAga-mArga bahu sUkSma che, bhAI ! ajJAnI jyAM-tyAM kartApaNAnuM mithyA abhimAna kare che. huM kevo hoziyAra chuM! jagatanA padArthonI sarasa vyavasthA huM karI zakuM chuM. AvuM badhuM bhramathI ajJAnI mAne che. are bhAI ! jaDanI avasthA ane vyavasthA svayaM jaDathI potAthI thAya evI sahaja pariNamanazakti jaDamAM rahelI che. teno tuM kartA nathI. jaDanI vyavasthAnI avasthA je thavA yogya hoya te svayaM tenAthI thAya tyAM tuM zuM karI zake ? tArA vikalpanI emAM kayAM apekSA che? tArI icchAne laIne jaDamAM pariNamana thAya ema che ja nahi. A AgamamaMdirane joIne koI ema kahe ke A koI bhAre niSNAta ijane2nuM kAma che to te yathArtha nathI. are bhAI! A AgamamaMdiranI je racanA thaI te 52mANunI sahaja pariNamanazaktithI svataMtra tenAthI thaI che, ijanerathI, kaDiyAthI ke anya koIthI thaI che ema che nahi. gajaba vAta che! ujjainamAM aDhI karoDano saMco (mazIna ) vinoda milamAM che. temAM rU nAkhe to kapaDuM banIne bahAra Ave che. te rUmAMthI je kApaDa bane che te tenI pariNamanazaktithI tenAthI potAthI bane che, mazInane laIne ke koI anyathI te kArya thAya che ema che nahi. are! jainamAM rahIne AvA tattvanI khabara na hoya e to bicArA bhramamAM paDelA che! jaina to ene kahIe ke je ema mAne ke-jaDanI anaMta paramANunI (pratyekanI ) je paryAya je kALe je thavAnI hoya te enAthI thAya, mArAthI nahi; ane je rAgAdi vikArI bhAva thAya te paNa mArI cIja nahi; huM to ekamAtra jJAtAdaSTA chuM. ahAhA...! AvuM je aMtaraMgamAM mAne te jaina che bAkI badhA ajaina che. ahIM kahe che-prathama, svayaM apariNamatAne 52 vaDe pariNamAvI zakAya nahi; kAraNa ke vastumAM je zakti svataH na hoya tene anya koI karI zake nahi. ane svayaM pariNamatAne 52 ( anya ) pariNamAvanAranI apekSA na hoya; kAraNa ke vastunI zaktio 52nI apekSA rAkhatI nathI. (paranI apekSA rAkhe to vastu parAdhIna thaI jAya). A rIte banne pakSa asatya che. tethI puddagaladravya pariNamanasvabhAvavALuM svayameva ho ema siddhAMta che. vastumAM samaya-samayanI je paryAya thAya te potAthI thAya che; tene paranI apekSA Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 208 ] yana ratnAkara bhAga-5 nathI. A moTara je cAle che te svayaM potAthI cAle che, tene peTrolanI ke para cAlakanI ( calAvanAranI) apekSA nathI. ahA ! gajaba vAta che! A bhedajJAnanI vAta lokone kaThaNa paDa che paNa A satya vAta che. bhAI ! paranI paryAya tArAthI na thAya, ane tArI paryAya parathI na thAya kemake vastu svayameva pariNamanasvabhAvavALI che. jJAnAvaraNIya Adi karma je baMdhAya te jIva rAgAdi bhAva kare che mATe baMdhAya che ema nathI. ahAhA...! jaDa ane caitanya banneno pragaTa svabhAva bhinna che ane baMne svayameva pariNamana svabhAvavALA che. zAstranI vANI kAne paDatAM je jJAnanI paryAya utpanna thaI te zAstranA zabdothI thaI che ema nathI. jJAnanI paryAya jJAnathI svata: utpanna thaI che, ene zabdonI apekSA nathI. zAstranA zabdone laIne ahIM jJAna thayuM che ema che nahi. aho ! A gAthAo bahu UMcI che! kahe chesvaye apariNamatAne bIjo kema pariNamAvI zake? ane svayaM jo pariName che to tene bIjAnI apekSA zI ? prazna:- bIjI cIja nimitta to che ne? uttara:- hA, bIjI cIja nimitta che. paNa eno artha zuM? bIjI cIja nimitta ho, paNa nimittathI kArya thAya che e vAta traNakALamAM nathI. nimittanuM kArya nimittamAM ane upAdAnanuM kArya upAdAnamAM potAthI thAya che. nimitta koI paravastune badalAvI ke pariNamAvI detuM nathI, kemake svayaM pariNamanArane koI paranI apekSA nathI. vastutaH kuMbhAra ghaDAno kartA nathI. kuMbhAra ghaDo kare to kuMbhArano ghaDAmAM praveza thaI jAya. A vAta agAu gAthA 104 mAM AvI gaI che. mATImaya ghaTakarma mATIthI thayuM che. kuMbhAra temAM potAnAM dravya ke paryAyane bheLavato nathI; potAnAM dravya-paryAya nahi bheLavato kuMbhAra ghaTakarma kema kare? paramArthe kuMbhAra ghaDAno kartA che ja nahi. tema A jIvane je vikAra thAya che te potAthI thAya che, temAM karmanI apekSA nathI. karma nimitta ho bhale, paNa karmane laIne jIvamAM vikAranA pariNAma thAya che ema che nahi. nimittathI kArya thAya evuM mAnanArano ahIM spaSTa niSedha karyo che. pUjA karatI vakhate "svAhA' ityAdi pATha je bole che te bhASAnI paryAya che ane te paramANunI pariNamanazaktithI svata: thAya che. bhASAnI paryAyano jIva kartA nathI. jIvane vikalpa thayo mATe bhASAnuM pariNamana thayuM che ema nathI. ahA ! nava tattva bhinna bhinna che. tyAM eka tattva bIjAnuM zuM kare? bhagavAne tattvonI svataMtratAno DhaMDhero pITayo che. bhAI ! A vAta tane paricaya nahi eTale sAdhAraNa lAge paNa A bhedajJAnanI asAdhAraNa vAta che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-116 thI 120 ] [ 209 A pustaka je ahIM (ghoDI u52) rahyuM che te ghoDInA AdhAre rahyuM che ema nathI. adhikaraNa nAmanI dravyamAM zakti che; te potAnI zaktinA AdhAre pustaka rahyuM che, ghoDInA AdhAre nahi. (pustaka pustakamAM ane ghoDI ghoDImAM che). A makAnanuM chAparuM che te keMcInA AdhAre nathI ane keMcI che te bhIMtanA AdhAre rahI nathI. ahAhA...! 52mANu-52mANunI pratisamaya thatI paryAya svataMtra potAthI thAya che, 52ne laIne te paryAya thatI nathI. jaDa ane cetanamAM samaye samaye je paryAya pragaTa thAya te potAthI thAya che, koI anyanI temAM apekSA nathI, koI anya tene pariNamAvato nathI. pravacanasAra gAthA 102 mAM Ave che ke dareka paryAyanI janmakSaNa hoya che ane kALe te paryAya svayaM potAthI utpanna thAya che, temAM bIjAnI apekSA nathI. tethI puddagaladravya pariNamanasvabhAvavALuM svayameva ho. have kahe che . 'ema hotAM ( hovAthI), jema ghaDArUpe pariNamelI mATI ja pote ghaDo che tema, jaDa svabhAvavALA jJAnAvaraNAdikarmarUpe pariNameluM puddagaladravya ja pote jJAnAvaraNAdi karma che. A rIte puddagaladravyanuM pariNAmasvabhAvapaNuM siddha thayuM.' juo, A dAkhalo Apyo ke ghaDArUpe pariNamelI mATI ja pote ghaDo che, ghaDArUpe mATI pariNamI che. ghaDo mATInuM kArya che, kuMbhAranuM nahi. prazna:- mATI lAkha varSa paDI rahe topaNa zuM kuMbhAra vinA ghaDo thAya che? utta2:- hA, ahIM kahe che ke mATIno ghaDo thavAnuM kAraNa mATImAM potAmAM raheluM che. vastuno sahaja pariNamanasvabhAva che ne! mATI svayaM ghaDo thavAnA kALe ghaDArUpe pariName che. emAM kuMbhAranuM kAMI kartavya nathI. kuMbhAra to bAhya nimittamAtra che. ahAhA...! bhASA to juo ! kahe che-ghaDArUpe pariNamelI mATI ja pote ghaDo che. gajaba vAta che! mATImAM ghaDArUpa paryAya thavAno kALa-janmakSaNa che to mATIthI svataH ghaDArUpa pariNAmano utpAda thayo che. kuMbhArathI ghaDo utpanna thAya che ema traNakALamAM banatuM nathI. koI strInA hAthathI rasoI sArI thatI hoya to loko kahe che ke A bAI bahu hoziyAra che ane eno hAtha bahu haLavo che eTale rasoI-bhajIyA, puDalA vagere-sArI thAya che. are, bAIthI ane enA hAthathI dhULeya thatuM nathI, sAMbhaLane! e rasoIrUpa pariNAma to te kALe te te pudgalaparamANu svataH pariNamIne thayA che, strI ke teno hAtha te pariNAmano kartA nathI. A meM karyuM, A meM karyuM-ema karI-karIne ajJAnI jIva anaMtakALathI marI rahyo che, cAra gatimAM duHkhI-du:khI thaIne rakhaDI rahyo che. ATalAM pustaka banAvyAM, ne Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 210 ]. [ pravacana ratnAkara bhAga-5 ATalA ziSya banAvyA, ATalo phALo ekaTho karyo ityAdi tuM mithyA kartutvanuM abhimAna kare che, paNa bhAI ! e bahAranAM jaDanAM kArya koNa kare? e to thavA kALe svayaM thAya che. e kAryo thavAmAM tArI (paranI) apekSA kayAM che? prabho ! A mithyA ahaMkArathI tane duHkha thaze. prazna:- A morapIMchI nIce paDI che te zuM enI meLe UMcI thaze? uttara- are bhAI ! sAMbhaLa. pudgalamAM jema pariNamanazakti che tema kriyAvatI-zakti paNa che. tethI je samaye pIMchIno UMcI thavAno kALa che te samaye svakALane prApta thayelI pIMchI zaktithI ja UMcI thavAnI paryAyane prApta thAya che. koI anya teno kartA nathI. je samaye UMcI thavAnI paryAyarUpa pariNamana nathI te samaye bIjo tene kema UMcI karI zake? ane je samaye UMcI thavAnI paryAyarUpa pariNamana svataH che to bIjo tyAM zuM kare? kAMI nahi. A AkAza che teno TukaDo laIne koI tene UMco karI zake che? nA. kema? evo ja teno svabhAva che. tema Ano-pudgalano kriyAvatIzaktirUpa svabhAva che je vaDe svakALane prApta pIMchI svayaM UMcI thavAnA pariNAmarUpa pariNamI jAya che. (saMyogadaSTi choDIne vastunA svabhAvathI jotAM ema bhAse che. ). jenI daSTi viparIta che tene badhuM UMdhuM dekhAya che. tene A tattvanI vAta besatI nathI. are bhagavAna! mithyA zraddhAne laIne tene anaMta-anaMta bhava thayA che. have daSTi palaTI de. ahIM kahe che ke ghaDArUpe pariNamelI mATI ja pote ghaDo che. ghaDo mATInuM kArya che, kuMbhAranuM kadApi nahi. ahAhA...je rUpe padArtha pariName te rUpe ja te padArtha che, pararUpe kadIya nahi. tethI jaDasvabhAvavALA jJAnAvaraNAdi karmarUpe pariNameluM pudgaladravya ja pote jJAnAvaraNAdi karma che. A rIte pudgaladravyanuM pariNAmasvabhAvapaNuM siddha thayuM. have A arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che * kaLaza 64: zlokArtha uparanuM pravacana * rUti' A rIte "punisya' pudgaladravyanI "svabhAvamutA pariNAmazagi:' svabhAvabhUta pariNamanazakti "vasu viSNA sthita ' nivighna siddha thaI. "tasyAM sthitIyAM' e siddha thatAM, "sa: gAtmana: yama bhAva rAti' pudgaladravya potAnA je bhAvane kare che "tasya sa: kava rtA' teno te pudgaladravya ja kartA che. juo, jIva jyAre rAgAdi bhAve pariName che tyAre te samaye pugalaparamANu potAnI paryAyathI karmarUpe pariName che, kemake temAM sahaja pariNamanazakti che. potAnI pariNamanazaktithI pariNamana thayuM tyAM te karmarUpa pariNamana thavAmAM bAhya kAraNa zuM che? to kahe che ke jIvanA vikAranA pariNAma temAM nimitta che. nimittano artha anukULa Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-116 thI 120 ] [ 211 thAya che. jema nadImAM prANIno pravAha cAle temAM kATho tene nimitta che. kAMThAne laIne prANIno pravAha cAle che ema nathI; pravAha to potAthI cAle che emAM banne kAMThA tene anukULa che, arthAt nimitta che. tema navAM karma je baMdhAya te potAthI baMdhAya che tyAre jIvanA vikArI bhAva temAM nimitta che. vikArI bhAva che mATe tyAM karmabaMdhananI paryAya thAya che ema nathI. jIvane anukaMpAnA bhAva thAya te vakhate zAtAvedanIya karma baMdhAya che. te karma svayaM potAnI yogyatAthI baMdhAya che tyAre temAM jIvanA anukaMpAnA bhAvane nimitta kahevAmAM Ave che. nimitta nAma anukULa ane je prakRti baMdhAya tene anurUpa kahevAya che. A vAta gAthA 86mAM AvI gaI che. mATImAMthI ghaDo bane temAM kuMbhAra anukULa che ane mATI tene anurUpa che. ghaDo thavAmAM kuMbhAra anukULa che eTale ke nimitta che, paNa ghaDo kuMbhArathI bane che evuM traNakALamAM nathI. nimittane anukULa ane naimittika paryAyane anurUpa kahevAya che. A lAkaDI Ama UMcI thAya tene AMgaLI anukULa che, paNa lAkaDInI UMcI thavAnI paryAyane AMgaLIe karI nathI. potAnA pariNamanasvabhAvathI lAkaDI UMcI thAya che, temAM AMgaLI anukULa che ane lAkaDInI je naimittika paryAya thaI te tene anurUpa che. anurUpanI paryAyane anukULa nimitte banAvI nathI. banne potapotAmAM potAthI svataMtrapaNe pariName che. jIvamAM je vikAra thAya te potAthI svataMtrapaNe utpanna thAya che. temAM jaDakarma nimitta che paNa karmane laIne vikAra thAya che ema nathI. jIvamAM je vikAra thAya te anurUpa che ane jaDakarma tene anukULa che. jIvane je mithyAtvanA pariNAma thAya che te potAnA UMdhA puruSArthathI, potAnI vIryazaktinA UMdhA pariNamanathI svataMtrapaNe thAya che. temAM karmanI apekSA bilakula nathI. karma nimitta ho, paNa nimittathI jIvane vikAra thAya che ema traNakALamAM nathI. AvI svataMtratAnI vAta sAMbhaLI loko khaLabhaLI UThe che. paNa bhAI ! A vAta parama satya che. lokone anAdithI nimittAdhIna daSTi che ane abhyAsa paNa tevo ja che. eTale A svataMtratAnI vAta samajavI kaThaNa paDe che. paNa zuM thAya? svabhAvanI daSTi kare to saheje samajAya tema che. ahIM kahe che ke pudagaladravyamAM nirAbAdha pariNamanazakti che. potAnA bhAve pariNamatA pudgaladravyane koI paradravya anyathA karI de e traNakALamAM saMbhavita nathI. jIvamAM jyAre vikAra thAya tyAre pudgaladravya svataH jJAnAvaraNAdi karmarUpe pariNamI jAya che. te karmabaMdhananI paryAyane vikAra nimitta che, anukULa che paNa vikArane kAraNe karmabaMdhana thAya Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 212 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 che ema nathI. te karmabaMdhananI paryAyano kartA pudgala paramANu che, rAgAdi bhAva teno kartA nathI. pudgaladravya svataMtrapaNe potAnA pariNamanano kartA che. bhAvArtha- "sarva dravyo pariNamanasvabhAvavALAM che tethI potapotAnA bhAvanA pote ja kartA che. pudgala dravya paNa potAnA je bhAvane kare che teno pote ja kartA che.' dareka dravyamAM pariNamanasvabhAva che, eka avasthAthI avasthAMtarapaNe badalavAno svabhAva che, eTale potAnA bhAvano pote ja kartA che. pudgaladravya paNa svataMtrapaNe potAnA bhAvane kare che ane teno pudagaladravya pote ja kartA che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates gAthA 121 thI 125 jIvasya pariNAmitvaM sAdhayati Na sayaM baddho kamme Na sayaM pariNamadi kohmaadiihiN| jadi esa tujjha jIvo appariNAmI tadA hodi|| 121 / / apariNamaMtamhi sayaM jIve kohAdiehiM bhaavehiN| saMsArassa abhAvo pasajjade saMkhasamao vaa||122 / / poggalakammaM koho jIvaM pariNAmaedi kohttN| taM sayamapariNamaMtaM kahaM Nu pariNAmayadi koho||123 / / aha sayamappA pariNamadi kohabhAveNa esa de buddhii| koho pariNAmayade jIvaM kohattamidi micchaa||124 / / kohuvajutto koho mANuvajutto ya maannmevaadaa| mAuvajutto mAyA lohuvajutto havadi loho||125 / / have jIvanuM pariNAmapaNe siddha kare che: karma svayaM nahi baddha, na svayaM krodhabhAve pariName, to jIva A tuja mata viSe pariNamanahIna bane are ! 121. krodhAdibhAve jo svayaM nahi jIva pote pariName, saMsArano ja abhAva athavA samaya sAMkhya taNo Thare ! 122. jo krodha-pudgalakarma-jIvane pariNAve krodhamAM, kayama krodha tene pariNAve je svayaM nahi pariName ? 123. athavA svayaM jIva krodhabhAve pariName-tuja buddhi che, to krodha jIvane pariNAve krodhamAM- mithyA bane. 124. krodhopayogI krodha, jIva mAnopayogI mAna che, mAyopayuta mAyA ane lobhopayuta lobha ja bane. 125. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 214 ] [ prapayana ratnAra bhAga-1 na svayaM baddhaH karmaNi na svayaM pariNamate krodhAdibhiH / yadyeSaH tava jIvo'pariNAmI tadA bhavati / / 121 / / apariNamamAne svayaM jIve krodhAdibhiH bhAvaiH / saMsArasyAbhAva: prasajati sAMkhyasamayo vA / / 122 / / pudgalakarma krodho jIvaM pariNAmayati krodhtvm| taM svayamapariNamamAnaM kathaM nu pariNAmayati krodhaH / / 123 / / atha svayamAtmA pariNamate krodhabhAvena eSA te buddhiH / krodhaH pariNAmayati jIvaM krodhatvamiti mithyA / / 124 / / krodhopayuktaH krodho mAnopayuktazca mAna evAtmA / mAyopayukto mAyA lobhopayukto bhavati lobhaH / / 125 / / gAthArtha:- sAMkhyamatanA anuyAyI ziSya prati AyArya he cher3e bhAI ! [ eSaH ] 2 // [ jIvaH] a [ karmaNi] 'rbhamAM [ svayaM ] svayaM [ baddhaH na ] aMdhAyo nathI ane [ krodhAdibhiH ] zredhAhilAve [ svayaM ] svayaM [na pariNamate ] parieAmato nathI [ yadi tava ] khema bhe tAro bhata hoya [ tadA] to te ( 4 ) [ apariNAmI ] apariNAmI [ bhavati ] hare che; jane [ jIve ] a [ svayaM ] pote [ krodhAdibhi: bhAvaiH ] zredhAhilAve [ apariNamamAne] nahi parieAmatAM, [ saMsArasya ] saMsArano [ abhAva: ] abhAva [ prasajati ] hare che [ vA ] athavA [ sAMkhyasamaya: ] sAMkhyamatano prasaMga Ave che. [ pudgalakarma krodhaH ] vajI puchgasarbha meM ogha te [ jIvaM ] vane [ krodhatvam ] preghapaye [ pariNAmayati ] parieAbhAve che khema tuM mAne to se prazna thAya che } [ svayam apariNamamAnaM ] svayaM nahi parizramatA sevA [ taM] vane [ krodha: ] ogha [ kathaM nu ] Dema [ pariNAmayati ] paribhAvI zaDe ? [ atha ] athavA bhe [ AtmA ] AtmA [ svayam ] potAnI bheNe [ krodhabhAvena ] zredhabhAve [ pariNamate ] parilAbhe che [ eSA te buddhi: ] oma tArI buddhi hoya, to [ krodha: ] zredha [ jIvaM ] vane [ krodhatvam ] zredhapaNe [ pariNAmayati ] paribhAve che [ iti ] khema mhepuM [ mithyA ] mithyA hare che. upayukta ( arthAt nI upayoga ] mATe se siddhAMta che } [ krodhopayuktaH ] zredhamAM meghAjhare pariNamyo che jevo ) [ AtmA ] AtmA [ krodha: upayukta AtmA [mAnaH eva ] bhAna 4 che, [ mAyopayuktaH ] mAyA che [ ca ] ane [ lobhopayuktaH ] lobhamA upayukta AtmA [ lobhaH ] lobha [ bhavati ] che. 6 4 che, [ mAnopayuktaH ] bhAnabhAM mAyAmAM upayukta AtmA [ mAyA ] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-121 thI 125 ] (35nAti) sthiteti jIvasya nirantarAyA svabhAvabhUtA pariNAmazaktiH / tasyAM sthitAyAM sa karoti bhAvaM yaM svasya tasyaiva bhavetsa kartA / / 65 / TIkA:- jo jIva karmamAM svayaM nahi baMdhAyo thako krodhAdibhAve svayameva na pariName to te kharekhara apariNAmI ja Thare. ema thatAM saMsArano abhAva thAya. ahIM jo ema tarka karavAmAM Ave ke "puddagalakarma je krodhAdika jIvane krodhAdibhAve pariNamAve che tethI saMsArano abhAva thato nathI", to tenuM nirAkaraNa be pakSa laIne karavAmAM Ave cheH-puddagalakarma krodhAdika che te svayaM apariNamatA jIvane krodhAdibhAve pariNamAve ke svayaM pariNamatAne ? prathama, svayaM apariNamatAne 52 vaDe pariNamAvI zakAya nahi; kAraNa ke (vastumAM) je zakti svataH na hoya tene anya koI karI zake nahi. ane svayaM pariNamatAne to pa2 (anya) pariNamAvanAranI apekSA na hoya; kAraNa ke vastunI zaktio paranI apekSA rAkhatI nathI. (A rIte banne pakSa asatya che.) tethI jIva pariNamanasvabhAvavALo svayameva ho. ema hotAM (hovAthI ), jema garuDanA dhyAnarUpe pariNamelo maMtrasAdhaka pote garuDa che tema, ajJAnasvabhAvavALA krodhAdirUpe jeno upayoga pariNamyo che evo jIva ja pote krodhAdi che. A rIte jIvanuM pariNAmasvabhAvapaNuM siddha thayuM. che. 65. bhAvArtha:- jIva pariNAmasvabhAva che. jyAre potAno upayoga krodhAdirUpe pariName che tyAre pote krodhAdirUpa ja thAya che ema jANavuM. have A arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe cheH zlokArtha:- [ ti] A rIte [nIvasyuM] jIvanI [ svamAvabhUtA pariNamazatti: ] svabhAvabhUta pariNamanazakti [nirantarAyA sthitA] nirvighna siddha thaI. [ tasyAM sthitAyAM] e siddha thatAM, [ sa: svaca yaM bhAvuM oti] jIva potAnA je bhAvane kare che [tattva va sa: rtA bhavet] teno te kartA thAya che. bhAvArtha::- jIva paNa pariNAmI che; tethI pote je bhAvarUpe pariName che teno kartA thAya * [ 215 * Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 216 ] samayasAra gAthA 121 thI 125 : mathALuM have jIvanuM pariNAmIpaNuM siddha kare che: [ pravacana ratnAkara bhAga-5 * gAthA 121 thI 125 : TIkA u52nuM pravacana * jo jIva karmamAM svayaM nahi baMdhAyo thako krodhAdibhAve svayameva na pariName to te kharekhara apariNAmI ja Thare. ema thatAM saMsArano abhAva thAya.' juo, A gAthAo bahu UMcI che. ahIM krodha zabdathI vikArI bhAva samajavuM. dayA, dAna, vrata, tapa, bhaktinA vikalpa e jIvanuM karma-kArya che. te vikAranA bhAve jIva svayameva jo na pariName to te kharekhara apariNAmI-nahi badalanAro phUTastha ja Thare. jIvamAM vikAra thAya che te potAthI thAya che; karmane laIne vikAra thAya che ema nathI. potAnA (UMdhA ) puruSArthathI vikAra thAya che ane potAnA (samyak) puruSArthathI vikAra TaLe che. vikA2 nizcayathI potAnA SaTkArakathI thAya che, temAM para kArakonI apekSA nathI. paMcAstikAyanI gAthA 6ra mAM Ave che ke vikAra potAnA SaTkArathI thAya che, karmathI nahi. karma nimitta ho, anukULa ho; paraMtu karmathI vikAra thato nathI. ahIM kahe che ke jIva svayaM vikArarUpe na pariNamato hoya to te apariNAmI siddha thaze ane apariNAmI siddha thatAM saMsArano abhAva thaze. saMsAra eTale A bairAM-chokarAM nahi. paNa mithyAtva ane rAga-dveSanA pariNAmane saMsAra kahevAmAM Ave che. jIva pote svayaM mithyAtva ane rAga-dveSanA pariNAmarUpe na pariName to saMsArano abhAva thaI jaze. 'ahIM jo ema tarka karavAmAM Ave ke 'puddagalakarma je krodhAdika te jIvane krodhAdibhAve pariNamAve che tethI saMsArano abhAva thato nathI, to tenuM nirAkaraNa be pakSa laIne karavAmAM Ave cheH ,, puddagalakarma krodhAdika che te svayaM apariNamatA jIvane krodhAdibhAve pariNamAve ke svayaM pariNamatAne ? prathama, svayaM apariNamatAne 52 vaDe pariNamAvI zakAya nahi; kAraNa ke (vastumAM ) je zakti svataH na hoya tene anya koI karI zake nahi. ane svayaM pariNamatAne to 52 ( anya ) pariNamAvanAranI apekSA na hoya; kAraNa ke vastunI zaktio 52nI apekSA rAkhatI nathI. ( A rIte banne pakSa asatya che.) tethI jIva pariNamanasvabhAvavALo svayameva ho.' A badhuM tAre samajavuM paDaze, bhAI! A makAna, bAga-baMgalA, dhana, kuTuMba ityAdi tArAM nahi rahe bhAI! badhuM kSaNavAramAM ja chUTI jaze. tuM A 52ne potAnAM Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-121 thI 125 ] [ 217 mAne che e tAruM pAgalapaNuM che, mUDhatA che. mokSamArga prakAzakamAM daSTAMta Ave che ke-eka pAgala ( bahAvaro ) beTho hato. tyAM rAjAe sainya sahita AvIne paDAva nAkhyo. hAthI, ghoDA, rAjakumAra, dAsa, dAsI e badhAne joIne te pAgala A badhAM mArAM ema samajavA lAgyo. bhojana karIne sainya sahita jyAre rAjAe prayANa karyuM to te pAgala vicAravA lAgyo-are! A badhAM kayAM cAlyAM? evA vicArathI te atyaMta khedakhinna thayo. tema ajJAnI jIva, kaya yathI putra, dhana Adino vartamAnamAM saMyoga thatAM e badhAM mArAM che ema mAne che te mUrkha pAgala jevo che. bhAI ! e badhAM tArAM nathI, tArA kAraNe AvyAM nathI, tArAM kAraNe rahyAM nathI. potapotAnA kA2Ne sau AvyAM che, potapotAnI yogyatAthI rahyAM che ane potapotAnA kAraNe sau cAlyAM jaze. koInA kAraNe koI che ema che nahi. ahIM kahe che ke jIvamAM je vikAra thAya che te potAthI thAya che, karmanA kA2Ne nahi. jIva jo svayaM pote vikArarUpe na pariName to te kUTastha siddha thaze ane ema thatAM saMsArano abhAva thaI jaze. tyAre A tarka karavAmAM Ave che ke-jIva pote vikArarUpe pariNamato nathI paNa jaDa karma tene vikArarUpe pariNamAve che, tethI saMsArano abhAva thato nathI. A tarkanuM ahIM nirAkaraNa karavAmAM Ave che. kahe che ke svayaM apariNamatA jIvane krodharUpe-vikArarUpe pariNamAvI zakAya nahi kAraNa ke vastumAM je zakti svataH na hoya tene koI anya karI zake nahi. pote ja svayaM pariNamato nathI tene anya kema pariNamAvI zake? traNakALamAM na pariNamAvI zake. vastumAM pariNamavAnI zakti na hoya to bIjo tene pariNamAvI zake e traNakALamAM saMbhavita nathI. aho! digaMbara saMtoe gajaba vAta karI che! ahAhA...! digaMbara munivaro jANe cAlatA siddha! dhanya e avatAra ! dhanya e munidazA ! ahAhA...! amRtacaMdrasvAmIe zuM addabhuta TIkA racI che! sphaTikamAM phUlanA nimitte je lAla-lIlI jhAMya paDe che te jhAMyarUpe sphaTika potAnI yogyatAthI svayaM pariName che; phUlanA kAraNe te lAla-lIlI jhAMya paDe che ema nathI. lAkaDAnI najIka jo lAla-lIlI phUla rAkhe to tyAM jhAMya paDatI nathI kemake lAkaDAmAM te jAtanuM pariNamana thavAnI yogyatA nathI. nizcaya, vyavahAra, nimitta, upAdAna ane kramabaddhaparyAya A pAMca mahattvanI vAta para atyAre mukhyapaNe carcA che. jene samajAya nahi te vAMdhA uThAve che, paraMtu digaMbara saMtoe satyane khulluM mUkyuM che. te samajye ja jIvanuM kalyANa che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 218 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 samayasAranA sarvavizuddhajJAna adhikAramAM gAthA 308 thI 312 nI TIkAmAM "kamaniyamita' zabda paDayo che. tyAM kahyuM che ke prathama to jIva kramabaddha evA potAnA pariNAmothI Upajato thako jIva ja che, ajIva nathI; evI rIte ajIva paNa kramabaddha potAnA pariNAmothI UpajatuM thayuM ajIva ja che, jIva nathI." juo, ekalo krama-ema nahi paNa kamaniyamita che ema spaSTa kahyuM che. teno artha e thAya che ke jIva ane ajIvanI je kALe je paryAya thavAnI hoya te kramabaddha potAthI thAya che. koI paNa paryAya AghIpAchI ke ADI-avaLI na thAya. bhAI ! kramabaddhanI A vAta Ama zAstranA AdhArathI che, kAMI addharathI kalpanAnI vAta nathI. jema motInA hAramAM je motI jyAM che tyAM ja te che, AgaLa-pAchaLa nathI. tema pratyeka dravyamAM dareka paryAya je samaye thavAnI che te ja samaye te paryAya niyatapaNe thAya che, AghIpAchI ke ADI-avaLI thatI nathI. jIva potAmAM vikAranA pariNAma svataMtrapaNe kare che ane tyAre karmane temAM anukULa nimitta kahevAmAM Ave che. jIvamAM vikAra thAya tyAre karmano udaya anukULa che paNa tyAM karma nimitta che to ahIM jIvamAM vikAra thAya che ema nathI. ahAhA...! svayaM apariNamatAne anya koI pariNamAvI zake nahi. jIva svayaM vikArarUpe na pariName to karmano udaya jIvane vikArarUpe pariNamAve e traNakALamAM banI zake nahi, kemake vastumAM je zakti svata: na hoya tene anya koI karI zake nahi. A eka vAta. have bIjI vAta -svayaM pariNamatAne para pariNamAvanAranI apekSA na hoya, kemake vastunI zaktio paranI apekSA rAkhatI nathI. jIvamAM svayaM vikAra potAnI yogyatAthI thAya che to nimittathI-parathI vikAra thAya e vAta kayAM rahI? svayaM pariNamanArane paranI zuM apekSA? jIva vikArarUpe pariName che te kALe karma nimitta che, karma temAM anukULa che paNa karma che to jIva vikArarUpe pariName che vA karmane laIne jIva vikArarUpe pariName che ema bilakula nathI. jIvane samyagdarzana thAya tyAM vyavahAra hoya che; te vyavahAra jANavA lAyaka che. paNa vyavahArathI nizcaya pragaTe ema che nahi, vyavahAra che kharo paNa enAthI nizcaya-samyagdarzana thatuM nathI. jema nimittathI paranuM kArya thatuM nathI tema vyavahArathI nizcaya thato nathI. sarvajJa bhagavAne eka samayamAM traNakALa-traNaloka dekhyA che. to je paryAya je samaye thavAnI hoya te ja samaye te paryAya thAya. tene AghIpAchI karavA koI samartha nathI. svAmI kArtikeya anuprekSAmAM Ave che ke sarvajJa bhagavAne je pramANe joyuM te pramANe te te kALe te te paryAya tyAM thaze. tene pheravavA koI indra, narendra ke jinendra samartha Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-121 thI 125 ]. [ 219 nathI. jene paryAyanI svataMtratAno sAco nirNaya nathI tene dravyadaSTi pragaTa thatI nathI. ahAhA...! samaye samaye thatI pratyeka dravyanI pratyeka paryAya svataMtrapaNe thAya che evI jene zraddhA nathI tene paryAyarahita trikALI zuddha dravya tarapha daSTi jatI nathI. ahIM kahe che svayaM pariNamanArane bIjAnI apekSA nathI. vastunI je zaktio che tene paranI apekSA na hoya. gajaba vAta che! A mahAsiddhAMta kahyo che ke pratyeka dravyanI pratisamaya je je paryAya thAya te svayaM potAthI thAya che, temAM sAme bIjI cIja nimitta ho, anukULa ho; ane te kALe je potAmAM paryAya thaI te nimittane anurUpa ho; paNa nimittathI naimittika paryAya thAya che ema kadIya nathI. nimittathI (upAdAnanI) paryAya thAya to nimitta upAdAna thaI jAya. (paNa ema che nahi). anyamatavALA Izvarane kartA mAne che. tema jainamAM rahIne jo koI karmane kartA mAne to te anyamatI jevo che. karma herAna kare che ema mAne enI daSTi viparIta che; te mithyAdaSTi che. karma to jaDa che, te zuM kare? pUjAmAM jayamAlAmAM Ave che ke karma bicAre kauna, bhUla merI adhikAI, agni sahe ghanaghAta, lokI saMgati pAI. jAo! agni loDhAno saMga kare to tene ghaNanA ghA khAvA paDe che. tema jIva svayaM vikArano saMga kare to duHkhI thavuM paDe che. karma ke nokarma tene rAga karAve che ema nathI. karmathI rAga thAya che ema nathI. jIva svaye rAgarUpe pariName che tyAM tene paranI apekSA nathI, kemake vastunI zaktio paranI apekSA rAkhatI nathI. A rIte banne pakSathI ajJAnInI vAta jUThI siddha thAya che. tethI jIva pariNamanasvabhAvavALo svayameva ho. have kahe che-"ema hotAM (hovAthI), jema garuDanA dhyAnarUpe pariNamelo maMtra-sAdhaka pote garuDa che tema, ajJAnasvabhAvavALA krodhAdirUpe jeno upayoga pariNamyo che evo jIva ja pote krodhAdi che. A rIte jIvanuM pariNAmasvabhAvapaNuM siddha thayuM. krodha-mAna-mAyA-lobharUpa bhAva che te ajJAnasvabhAvavALA che. te krodhAdi bhAva jaDakarmathI thayA che ema nathI. vaLI te krodhAdi bhAva jJAnInA che ema paNa nathI. e badhA bhAvo ajJAnasvabhAvavALA che. evA svabhAve jeno upayoga pariNamyo che evo (ajJAnI) jIva ja pote krodhAdi che. A rIte jIvanuM pariNAmasvabhAvapaNuM siddha thayuM. * gAthA 121 thI 125 : bhAvArtha uparanuM pravacana * jIva pariNAmasvabhAva che. jyAre potAno upayoga krodhAdirUpe pariName che tyAre pote krodhAdirUpa ja thAya che ema jANavuM." Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 220 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 jIva anAdithI dhruvapaNe rahIne pariName che. teno pariNamanasvabhAva anAdino che. paryAyamAM palaTavuM-badalavuM e potAno svabhAva che. jyAre potAno upayoga krodha-mAna-mAyAlobhamAM jAya che tyAre te-rUpe pote pariName che. koI karma ke bIjI cIja tene krodhAdirUpe pariNamAve che ema che nahi. potAno jANana-dekhana je upayoga te krodhAdirUpa pariName che tyAre pote ja krodhAdirUpa thAya che. jIvano pariNamanasvabhAva hovAthI te vikArarUpe pariName che. te pariNAma tenuM kArya che ane jIva teno kartA che. 52nuM kArya to jIva kiMcit karI zakto nathI. zarIranuM hAlavuM-cAlavuM, khAvuM-pIvuM, bolavuM ityAdi kriyA AtmA karI zakto nathI. huM zarIranAM kAma karuM, dezanIsamAjanI sevA karuM, paranI dayA pALuM, pa2ne madada karuM ityAdi ajJAnI jIva mAne che paNa te tenuM mithyA abhimAna che. mithyAdaSTi jIva potAnA pariNAmamAM je krodha-mAna-mAyA-lobha ane mithyAtvanA bhAva kare che te bhAvano te pote kartA che. te bhAvono kartA jaDakarma nathI. potAnA pariNAma sivAya zarIra, mana, vANI, kuTuMba-kabIlA, dhaMdho-vepAra-udyoga ityAdi e badhAnI paryAya AtmA traNakALamAM karI zakto nathI. tathApi e badhAM paranAM kArya huM karuM chuM ema mithyA abhimAna karIne pote mithyAtvAdi bhAve pariName che. koI darzana-mohanIya Adi karma tene mithyAtvAdirUpe pariNamAve che ema che nahi; krodhAdirUpe pariNamatAM pote krodhAdirUpa ja thAya che ema jANavuM. * * have A arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che: * * kaLaza 65 : zlokArtha u52nuM pravacana * 'kRtti' A rIte 'nIvasya' jIvanI 'svamAvabhUtA pariNAmazaktti: ' svabhAvabhUta pariNAmazakti 'nirantarAyA sthitA' nirvighna siddha thaI. jIvamAM pariNamana thAya evI svabhAvabhUta zakti che. koI pa2 pariNamAve to pariName evI jagatamAM koI cIja nathI. ahAhA...! svabhAvabhUta pariNamanazakti 'nirantarAyA sthitA '-nirvighna siddha thaI. matalaba ke jIvanI pariNamanazakti koI anyathI bAdhita nathI tathA te koI anyanI sahAyanI apekSA rAkhatI nathI. koi vidha kare to pariNamana rokAi jAya vA koi sahAya kare to pariNamana thAya ema che nahi. ekalo AtmA svayaM niraMtarAya pariName che. have kahe che ema siddha thatAM, 'sa: svaca yaM bhAvuM joti' jIva potAnA je bhAvane kare che 'tasya va sa: rtA bhavet' teno te kartA thAya che. svayaM pariNamato jIva pote je pariNAmane kare che te pariNAmano te kartA thAya Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-121 thI 125 ] [ 221 che. cAhe to mithyAtva ane rAga-dveSanA pariNAma kare, cAhe to samyagdarzana-jJAnanA pariNAma kare; te te pariNAma jIva pote kare che ane pote potAnA pariNAmano kartA che. potAnA pariNamanamAM koI anyano hastakSepa nathI ane koI anyanA pariNAma pote karato nathI. ajJAnI ajJAnabhAve rAga-dveSano kartA thAya che ane jJAnI jJAnabhAve jJAnano kartA thAya che. jaDa paramANuono-karmano kartA jJAnI ke ajJAnI koI nathI. jaDa karma pote potAnA sAmarthyathI pariName che ane jIva paNa pote potAnA sAmarthyathI pariName che. koI paNa paLe koI saMyogI cIjathI jIvamAM pariNamana thAya che ema nathI. mithyAtvanA je pariNAma thAya che te potAnA kAraNe thAya che, koI kugurunA kAraNe e pariNAma thAya che ema nathI. tevI rIte samyatvanA pariNAma je thayA che te sahaja potAthI thayA che, koI sugurunA kAraNe e pariNAma thayA che ema nathI. anya nimittathI jIvamAM kArya thAya ema traNakALamAM nathI. potAnI pariNamanazaktithI potAmAM potAnuM kArya thAya che. ahAhA..! AnuM ja nAma anekAnta che ke pote potAthI pariNamana kare che, parathI kadIya nahi. bhAI ! eka paNa siddhAMta yathArtha besI jAya to sarva khulAso-samAdhAna thaI jAya evI A vAta che. pratyeka dravya svataMtra che, koI dravyanI paryAya koI anya dravya karI zake e vAta traNakALamAM zakaya nathI. jIvamAM nirvighna pariNamanazakti che. matalaba ke jIvanI pariNamanazakti koI anyanA Azraye nathI. jIva nirmaLa ke malina bhAve pariName tyAM tenI nirmaLa ke malina paryAya potAthI thAya che. parathI-karmathI nahi, tema paramANa je palaTe te potAnI pariNamanazaktithI palaTe che. AtmAthI te palaTatA nathI. pratyeka padArthamAM anAdi-anaMta pariNAmasvabhAva che, tethI pratisamaya te potAthI pariName che, parathI nahi. AvI ja vastusthiti che. A vepAradhaMdhAnA kAma AtmA karI zakto nathI ema kahe che. koI paNa jIva koI paNa kSetre, koI paNa kALe potAnI paryAyanI pariNatino kartA che, paNa paranI pariNatino koI paNa kSetre, koI paNa kALe koI jIva kartA nathI. A paga cAle che te tenI pariNamanazaktithI cAle che, jIvane laIne nahi. jIva to jIvanA potAnA pariNamanane kare che. jIva jIvanA pariNamanamAM svataMtra che ane para paranA pariNamanamAM svataMtra che. koInuM pariNamana koI paranA AzrayathI thAya che evI vastusthiti ja nathI. aho ! vItarAganuM tattva AvuM atyaMta sUkSma ane hitakArI che! * kaLaza 65 : bhAvArtha uparanuM pravacana * "jIva paNa pariNAmI che; tethI pote je bhAvarUpe pariName che teno kartA thAya che." paramANu pariNAmasvabhAvI che e vAta AgaLa AvI gaI. have kahe che ke jIva Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates rarara ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 paNa pariNAmasvabhAvI che. cAhe to jJAnAnaMdabhAve pariName, cAhe to rAgAdibhAve pariName; pote je bhAvarUpe pariName te bhAvano te kartA thAya che. jIva rAgabhAve pariName tyAre je karmabaMdhana thAya te karmabaMdhananI paryAyano kartA jIva nathI, te karmabaMdhananI paryAyano kartA te karmanA paramANu che. te karma potAnA pariNamanathI baMdhAya che. AtmA rAga-dveSanA bhAva je potAmAM kare che teno te pote kartA che, paNa jaDa karmanI paryAyano AtmA kartA nathI. jJAnI jJAnabhAvano kartA che, rAga-dveSano nahi; ajJAnI rAga-dveSano kartA che, ane paramANa jaDakarmano kartA che; jJAnI ke ajJAnI koI jaDakarmano kartA nathI. A pramANe jIva je bhAvarUpe pote pariName che te bhAvano te kartA thAya che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates gAthA-126 tathAhi jaM kuNadi bhAvamAdA kattA so hodi tassa kmmss| NANissa sa NANamao aNNANamao annaanniss|| 126 / / yaM karoti bhAvamAtmA kartA sa bhavati tasya krmnnH| jJAninaH sa jnyaanmyo'jnyaanmyo'jnyaaninH|| 126 / / jJAnI jJAnamaya bhAvano ane ajJAnI ajJAnamaya bhAvano kartA che ema have kahe che: je bhAvane AtmA kare, kartA bane te karmano; te jJAnamaya che jJAnIno, ajJAnamaya ajJAnIno. 126. gAthArtha:- [ mAtmA] AtmA [ 6 bhAvan] je bhAvane [ roti] kare che [tasya varmaLa:] te bhAvarUpa karmano [ 1: ] te [ rtA ] kartA [ bhavati] thAya che; [ jJAninaH] jJAnIne to [ sa:] te bhAva [ jJAnamaya:] jJAnamaya che ane [ jJAnina:] ajJAnIne [ajJAnamaya:] ajJAnamaya che. TIkAH- A rIte A AtmA svayameva pariNAmasvabhAvavALo che topaNa potAnA je bhAvane kare che te bhAvano ja-karmapaNAne pAmelAno-kartA te thAya che (arthAta te bhAva AtmAnuM karma che ane AtmA teno kartA che). te bhAva jJAnIne jJAnamaya ja che kAraNa ke tene samyaka prakAre svaparanA viveka vaDe (sarva paradravyabhAvothI) bhinna AtmAnI khyAti atyaMta udaya pAmI che. ane te bhAva ajJAnIne to ajJAnamaya ja che kAraNa ke tene samyaka prakAre svaparano viveka nahi hovAne lIdhe bhinna AtmAnI khyAti atyaMta asta thaI gaI che. bhAvArtha- jJAnIne to svaparanuM bhedajJAna thayuM che tethI tene potAnA jJAnamaya bhAvanuM ja kartApaNuM che; ane ajJAnIne svaparanuM bhedajJAna nathI tethI tene ajJAnamaya bhAvanuM ja kartApaNuM che. samayasAra gAthA 126: mathALuM jJAnI jJAnamaya bhAvano ane ajJAnI ajJAnamaya bhAvano kartA che ema have kahe che: Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 224 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 * gAthA 126 : TIkA uparanuM pravacana * A rIte A AtmA svayameva pariNAmasvabhAvavALo che topaNa potAnA je bhAvane kare che te bhAvano ja-karmapaNAne pAmelAno-kartA te thAya che ( arthAt te bhAva AtmAnuM karma che ane AtmA teno kartA che.)" pratyeka AtmA svayameva eTale nizcayathI pariNAmasvabhAvI che. svayaM badalavAnA svabhAvavALo che topaNa potAnA je bhAvane kare che te bhAvano ja te kartA thAya che. je bhAvarUpe pote pariName che te bhAvano te kartA thAya che ane te bhAva tenuM karma nAma kArya che. ahIM karma eTale jaDakarmanI vAta nathI. AtmA je pariNAma kare che te enuM karma nAma kArya che, ane pote teno kartA che. ahA ! bhASA to khUba sAdI che paNa bhAva khUba gaMbhIra che. A mAthe TopI paherelI che te avasthArUpe TopInA paramANuo pariNamana karavAthI TopI mAthA upara rahI che; AtmAthI TopI mAthA upara rahI nathI. AtmA to AtmAnA pariNAmano kartA che, TopInI avasthAno nahi. khUba gaMbhIra vAta ! juo, vItarAga sarvajJa paramezvarano A hukama che. gaNadharo ane indronI vacce paramAtmA divyadhvani dvArA je pharamAvatA hatA te vAta ahIM AvI che. bhagavAna kuMdakuMdAcArya mahAvidehamAM gayA hatA ane sImaMdhara paramAtmAnI vANI temaNe sAkSAt sAMbhaLI hatI. tyAMthI bharatakSetramAM AvIne A zAstro banAvyAM che. teo kahe che-bhagavAnano hukama che ke pratyeka AtmA potAnA je bhAvane kare che te bhAvano pote kartA che ane te bhAva tenuM karma kahetAM kArya che. have kahe che te bhAva jJAnIne jJAnamaya ja che kAraNa ke tene samyaka prakAre svaparanA viveka vaDe (sarva padravyabhAvothI) bhinna AtmAnI khyAti atyaMta udaya pAmI che. ane te bhAva ajJAnIne to ajJAnamaya ja che kAraNa ke tene samyaka prakAre svaparano viveka nahi hovAne lIdhe bhinna AtmAnI khyAti atyaMta asta thaI gaI che.' zuM kahyuM? dharmI samyakardaSTi jIva jene eka glAyakabhAva huM chuM evo aMtaramAM anubhava thayo che evA jJAnIne je pariNAma thAya te jJAnamaya ja che. ahAhA...! dharmIne samyagdarzanajJAna-cAritranA je pariNAma thAya che te jJAnamaya ja che. jJAnInA te pariNAma AtmAmayacaitanyamaya ja hoya che ane te pariNAmano jJAnI kartA che. paraMtu dayA, dAna, vrata Adi rAganA pariNAmano jJAnI kartA nathI. bhAI ! A badhA karoDapati che te dhULanA pati che. A paisA (dhana) Ave-jAya te paramANunI paryAya che. AtmA teno kartA nathI. tArA prayatnathI te Ave-jAya che ema nathI. koI ema mAne ke huM paisA kamAuM chuM ane yatheccha (dAnAdimAM ) vAparuM chuM Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-1ra6 ] [ 225 to evuM mAnanAra jIva mUDha ajJAnI che, kemake paisAnA pariNAmano kartA te paisA (paisAnA paramANu ) che. are ! A hAthane huM hulAvuM chuM ema je mAne che te mUDha mithyAdaSTi che. paramANumAM pariNamanazakti che to tenA pariNamanathI hAtha hAle che; te jaDanA pariNAmano kartA AtmA kadIya nathI. potAne parano kartA mAne te badhA mUrkha-pAgala che. kuMdakuMdAcAryadeva ane amRtacaMdrAcAryadava kevaLI bhagavAnanA ADatiyA thaIne mAla batAve che ke bhAI ! jJAnInA bhAva jJAnamaya ja che. dharmI jIvanA zraddhA-jJAna ane zAntinA badhA vItarAgI pariNAma hoya che ane te badhA jJAnamaya ja che. zarIranA je pariNAma thAya te jJAnInA pariNAma nathI. tathA dayA, dAna, vrata, bhakti AdinA je zubhabhAvanA pariNAma thAya te paNa jJAnInA pariNAma nathI. sva ane parane (rAgAdine ) jANavArUpa je caitanyanA jANavA-dekhavAnA pariNAma thAya che te jJAnInuM kArya che ane te jJAnamaya pariNAmano jJAnI kartA che. ahAhA..! zuddha caitanyaghanasvarUpa bhagavAna AtmA jenI daSTimAM Avyo tevA jJAnInA samyaka zraddhA-jJAna-cAritranA pariNAmamAM rAgAdi ajJAnamaya pariNAma nathI. A mAsika (Atmadharma) bahAra paDe che tenA akSaro huM lakhuM chuM ema jo koI mAne to te mUDha jIva che. akSaranA paramANuthI te paryAya thAya che, tene bIjA kare che arthAt bIjo akSara lakhe che te taddana khoTI vAta che. ajJAnI potAne parano kartA mAne che te tenuM mithyA abhimAna che. bIjAnI huM rakSA karuM chuM, bIjAne sukhI karuM chuM, bIjAne huM madada karuM chuM ema mAnanAra mUDha mithyAdaSTi che. paranuM kArya huM karuM chuM evA mithyA pariNAma jJAnIne hotA nathI. tathA potAnI paryAyamAM je rAgAdi bhAva thAya te mAruM kartavya (kAryo che ema paNa jJAnI mAnatA nathI. cakravartI samakitIne cha khaMDanuM rAjya hoya, 96OOO rANIonA vRdamAM ane tatsaMbaMdhI rAgamAM te Ubho hoya topaNa te pariNAmono kartA huM chuM ema teo mAnatA nathI. jhINI vAta che, bhAI ! huM to jJAnAnaMdasvabhAvI saccidAnaMdasvarUpa bhagavAna AtmA chuM ema jJAnI mAne che. ahA! zuddha caitanyanA lakSe utpanna thayelA zraddhA-jJAna-zAMti-svacchatA-vItarAgatArUpa dharmInA pariNAma jJAnamaya ja hoya che ema kahe che. are! corAsI lAkha yonimAMthI eka-eka yonimAM jIva anaMta-anaMtavAra janma-maraNa karI cUkyo che! potAnA zuddha cidAnaMdamaya bhagavAnane bhUlI jaIne parane potAnA mAnavArUpa mithyAtvanA kAraNe anAdi kALathI jIva mahA duHkhakArI bhavabhramaNa karI rahyo che. are bhAI ! je potAnuM nathI tene potAnuM mAnavuM te mithyAtva che ane te mithyAtvanA phaLarUpe tuM anAdithI janma-maraNarUpa saMsAramAM rakhaDa che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 226 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 thAya ahIM kahe che ke jJAnIne to jJAnamaya pariNAma che. bhagavAnanI bhaktinA je pariNAma zAstra-svAdhyAyanA-zAstra vAMcavA-sAMbhaLavAnA je vikalpa UThe te jJAnInA pariNAma nathI. jhIMNI vAta che prabhu! dharmInA to dharma-pariNAma ja hoya che. vItarAgI zAMti ane ( atIndriya ) jJAna ane AnaMdanA pariNAma je thAya te jJAnInuM kArya che ane te pariNAmano jJAnI kartA che. A pustaka banAvavAM, vecavAM ityAdi badhI jaDanI-52nI paryAya che. e paranI paryAya to je thavAnI hoya te tenAthI potAthI thAya che. e 52nuM kArya to AtmA karato nathI, paraMtu jJAnIne je tattvapracArano, bAhya prabhAvanAno vikalpa Ave che te vikalpano paNa jJAnI kartA nathI. (kemake vikalpa-rAga che te ajJAnamaya bhAva che ane jJAnIne to jJAnamaya ja bhAva hoya che ). saMpradAyamAM to AkhI lAIna avaLe pATe che. mULa satya zuM che tene zodhavAnI kone darakAra che? basa jemAM (je saMpradAyamAM) paDayA te vAta ja sAcI che ema mAnIne besI jAya che. paNa enuM phaLa bahu duHkharUpa Avaze bhAI! ahIM kahe che ke dharmI jIva paranI paryAyano to kartA nathI paNa tatsaMbaMdhI je rAga thAya che te rAgano paNa kartA nathI. bhagavAna AtmA sarvajJasvabhAvI vastu che, tethI te sarvane jANe evuM tenuM svarUpa che, paNa sarvane kare evuM tenuM svarUpa nathI. potAnA sarvajJasvabhAvI zuddha AtmAnI jene dRSTi thaI che evo dharmI jIva svaparaprakAzaka jJAnanI paryAyano kartA che paNa 52no ane rAgano kartA nathI kemake 52ne ane rAgane kare evo AtmAno svabhAva nathI. 52mANu ane AtmA jema anAdinA dhruva che tema temAM pariNamana paNa anAdinuM che. vastuno pariNamanasvabhAva che ne tethI temAM pariNamana anAdinuM che. ahIM kahe che ke jJAnInuM vartamAna pariNamana ( samyak) jJAna ane zraddhAnarUpa che ane te jJAnamaya pariNamana che. samyagdarzana thatAM dharmIne evo nizcaya thayo che ke huM akhaMDa ekarUpa cidAnaMdaghanasvarUpa jJAyakasvabhAvI bhagavAna AtmA chuM. ahAhA...! trikALI dhruva caitanyasvarUpanA lakSe dharmIne jJAnamaya, zraddhAmaya, zAMtimaya, svacchatAmaya, prabhutAmaya, vItarAgatAmaya pariNamana thAya che. jevo AtmA pote vItarAgasvarUpa che tevuM tenI paryAyamAM vItarAgatAnuM pariNamana thAya che ane e ja dharmInuM sAcuM pariNamana che. prazna:- nizcaya samyagdarzana che te sarAga samyagdarzana che ke kema ? utta2:- nA, ema nathI. jinasvarUpa, vItarAgasvarUpa ja AtmA che, tethI svarUpanA lakSe cothA guNasthAne je samyagdarzananI paryAya pragaTa thAya che te paNa vItarAgarUpa ja che. kahyuM che ne ke Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-1ra6 ] [ 227 "ghaTa ghaTa aMtara jina barsa, ghaTa ghaTa aMtara jaina, mata-madirA ke pAnasauM, matavAlA samujhe na.'' bhagavAna AtmA jinasvarUpa che. tethI tenA Azraye je jJAna-zraddhAnanI paryAya pragaTa thAya te jinasvarUpa eTale vItarAgarUpa ja hoya che. svarUpanA zraddhAnarUpa cothe guNasthAne je samyagdarzana hoya che te vItarAgI ja paryAya che. sarAga samakita-evuM kyAM kahyuM che tyAM to samakitIne je cAritranA doSarUpa sarAga pariNAma che te batAvavA mATe kahyuM che, bAkI samakita to vItarAgI ja paryAya che. are bhAI ! anaMtakALe AvuM (durlabha ) manuSyapaNuM maLe che. uparAuparI vadhAremAM vadhAre ATha vakhata manuSyapaNuM maLe, pachI navamA bhave kAM to mokSa thAya, kAM to nigodamAM jAya. arere ! ene potAnI darakAra nathI! ene potAnI dayA nathI ! paranI dayA to koNa pALI zake che? sarvajJa bhagavAne sarva jIvono jevo sarvajJasvabhAva jJAnamAM dekhyo che evo potAno sarvajJasvabhAva samyagdaSTine dekhavAmAM-pratItimAM Ave che, tethI jina sarvajJa vItarAga svabhAvane dekhanArI daSTi vItarAgI paryAya che. jJAnInA jJAnamaya pariNAma che eno artha ema che ke jJAnInA vItarAgatAmaya pariNAma che. jJAnIne vItarAgI daSTi, vItarAgI jJAna ane vItarAgI AcaraNa thayuM hoya che. jJAnInA sarva bhAva vItarAgI che, tethI jJAnI vItarAga bhAvanA kartA che. ane vItarAgI bhAva enuM karma che. atyAre to cAre bAju dharmanA nAme moTA gaDabaDa-goTA cAle che. vANiyAne kamAvA ADe navarAza nathI eTale satya-asatyanI kasoTI kayAre kare? bicArAone khabara nathI ke kamAIne kroDapati thAya toya te dhULapati che. ane AtmA? AtmA to jenI saMkhyAno pAra nathI evA anaMta-anaMta guNono bhaMDAra evo bhagavAna che. e badhA guNo nirmaLa vItarAgI svabhAve che. AvA vItarAgabhAvI AtmAnuM bhAna thatAM tenI paryAyamAM vItarAgatA pragaTa thAya che. aho ! jJAnInA bhAva jJAnamaya ja che eTalA zabdomAM to khUba gaMbhIra bhAva bharyA che. jJAnI vItarAga bhAvano kartA che paNa vyavahAraratnatrayano je rAga thAya teno jJAnI kartA nathI. jJAnInA badhA bhAva jJAnamaya ja che. vyavahAraratnatrayano je rAga thAya tene jJAnI jANe paNa e rAga kAMI jJAnInuM kArya nathI. bhAI ! A koI laukika vArtA nathI. A to caitanyano nAtha evA bhagavAna AtmAnI kathA che. vItarAga sarvajJadeva arihaMta paramAtmAnI akaSAya kaNAthI je divya vANI nIkaLI temAM je vAta AvI tene saMto jagata pAse jAhera kare che. kahe che-prabhu! tuM vItarAgabhAve rahelA anaMta-anaMta nirmaLa guNono ekarUpa piMDa cho. rAga kare evo koI guNa tArAmAM nathI. dayA pALavI, bhakti karavI, pUjA karavI ityAdi rAgane Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 228 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 2ce evo koI guNa tArAmAM nathI. ahAhA...! tuM AtmA jinasvarUpa vItarAgarUpa che. enI daSTi karatAM je vItarAgI paryAya pragaTe te tAruM kArya che ane teno tuM kartA cho. vItarAgasvabhAvI AtmA kartA ane vItarAgI paryAya enuM kArya ema kahevuM vyavahAranaya che. kharekhara to vItarAgI paryAyano kartA te vItarAgI paryAya pote che. Avo vItarAgano mArga khUba gahana che, bhAI ! je vANIne ekAvatArI indro ane gaNadharo kAna daIne sAMbhaLe te vANInI gaMbhIratAnI zI vAta! dhanya e vANI ane dhanya e zrotA ! pahelo saudharma svarga nAmano devaloka che. temAM 32 lAkha vimAna che. ekeka vimAnamAM kroDo apsarA ane asaMkhya deva che. te badhAno svAmI saudharma indra eka bhava karIne mokSa javAno che. indra ane indrANI banne kSAyika samakitI che. te ema jANe che ke-A svarganA vaibhava te mArI cIja nathI. huM chuM tyAM e vaibhava nathI ane e vaibhava che tyAM huM nathI. A batrIsa lAkha vimAna mArAM nahi. are, deva ane guru e paNa mArI cIja nahi kemake e sarva 5radravya che. ahAhA...! huM to caitanyasvabhAvamaya prabhu chuM ane caitanyanI prabhutArUpe pariNayuM e mAruM kArya che. juo, jJAnI to jJAnamaya bhAvano kartA che-enI A vyAkhyA cAle che. dharmI ene kahevAya ke jenA pariNAma dharmamaya, vItarAgatAmaya hoya. vItarAgI pariNAma e dharmInuM kArya ane vItarAgabhAvano te kartA che. bhAI! mahApuNya hoya to AvI vAta sAMbhaLavA maLe ane aMtaramAM jAgrata thAya e to koI alaukika cIja che. kartAnuM je kArya che te bhAva jJAnInA jJAnamaya ja che. ahAhA...! jJAnamaya ane AnaMdamaya je bhAva pragaTa thAya te jJAnInuM kArya che ane tenA jJAnI kartA che. gajaba vAta che! ahIM ema kahevA mAge che ke jJAnamaya bhAvamAM rAgamaya bhAva nathI. eTale jJAnIne sarAga samakita hoya che ema koI mAne to te yathArtha nathI. AtmA vItarAga-svarUpa che ane enI vyaktatA paNa vItarAgasvarUpa hoya che; temAM rAganI vyaktatA hotI nathI. jJAnIne je kamajorIno rAga Ave che tenA te jJAtAdaSTA rahIne pote vItarAgabhAvamAM rahe che; rAgamAM jJAnI rahetA nathI. Avo ja vItarAgano mArga che. A sivAya badhA unmArga che. ahA ! jagatane rAganI-saMsAranI hoMza che, jJAnIne rAganI hoMza hotI nathI. ajJAnIno utsAha rAgamAM-vikAramAM ane paramAM hoya che, jyAre jJAnIno utsAha AtmAmAM hoya che. jJAnIno utsAha svarUpasanmukhatAno hoya che. svarUpa to vItarAgarUpa che; mATe svarUpasanmukha thatAM je zraddhA-jJAna pragaTa thayAM te vItarAgI ja hoya che. dharmIne svarUpanA lakSe je AcaraNa pragaTa thAya te paNa vItarAgI paryAya che. A pramANe jJAnInA je bhAva che te jJAnamaya ja hoya che, kAraNa ke tene samyak prakAre svaparanA viveka vaDe bhinna AtmAnI khyAti atyaMta udaya pAmI che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-1ra6 ] [ 229 jJAnIne samyaka prakAre-eTale dhAraNAthI nahi paNa svarUpanA lakSe-sAco viveka pragaTa thayo che. huM sarva padravyabhAvothI bhinna zuddha caitanyasvabhAvamaya AnaMdamUrti bhagavAna AtmA chuMema svaparanI bhinnatAno samyaka prakAre jJAnIne viveka pragaTa thayo che. ahAhA..! zarIra, mana, vANI, kuTuMba e badhAM paradravya che e vAta to ThIka; A dayA, dAna, bhakti Adino je zubharAga thAya che te paNa paradravya che, e sarvathI bhinna mAruM caitanyasvarUpa che-ema bhinna AtmAnI khyAti jJAnIne atyaMta udaya pAmI che. A TIkAnuM nAma AtmakhyAti che. dharmIne AtmakhyAtiAtmaprasiddhi pragaTa thaI che tethI tenA je bhAva che te jJAnamaya ja hoya che. ajJAnIne samaye-samaye vikAranI prasiddhi thayA kare che. samyagdarzana eTale AtmakhyAti potAthI prasiddha thAya che, koI pAsethI maLatI nathI. potAthI pragaTa thAya tyAre gurugamathI pragaTa thaI ema nimittanI mukhyatAthI kahevAmAM Ave che. bhagavAna traNalokanA nAtha samosaraNamAM birAje che. temanI je divyadhvani chUTe che te indriya che. bhagavAnanI vANI indriyano viSaya hovAthI indriya che e vAta gAthA 31 mAM AvI gaI che. bhAI ! e indriya pratye tAruM lakSa jaze to rAga utpanna thaze. ahAhA..! bhagavAna ema kahe che ke amArA prati ane divyadhvani prati tAruM lakSa jaze to tane caitanyanI gati na thatAM durgati eTale rAga thaze. nimittanuM lakSa choDI aMtarasvabhAvamAM ekAgra thatAM je nirmaLa zraddhA-jJAna-cAritranA pariNAma thAya te jJAnInuM kArya che ane tenA jJAnI kartA che. jJAnIne deva-guru-zAstra saMbaMdhI rAga Ave che paNa te rAga jJAnInuM kArya nathI, jJAnI to te rAganA jJAtAmAtra che, kartA nathI. dharmIne samyaka prakAre bhinna AtmAnuM bhAna pragaTa thayuM che. huM to eka zuddha caitanya chuM, AnaMda chuM, zAMta chuM, vItarAga chuM, svaccha chuM-AvI AtmakhyAti atyaMta udaya pAmI che tethI jJAnInA sarva bhAva jJAnamaya ja che. ane te bhAva ajJAnIne to ajJAnamaya ja che kAraNa ke tene samyaka prakAre svaparano viveka nahi hovAne lIdhe bhinna AtmAnI khyAti atyaMta asta thaI gaI che. bhagavAna AtmA rAgathI bhinna che evo viveka ajJAnIne nathI. tethI bhinna AtmAnI khyAti tene atyaMta asta thaI gaI che. e kAraNe ajJAnInA bhAva ajJAnamaya ja che. ajJAnInA bhAva ajJAnamaya eTale rAgamaya, puNya-pApamaya hoya che. paranuM kArya to ajJAnI kAMI karato nathI. paraMtu kartA thaIne ajJAnI ajJAnabhAva eTale ke puNya-pAparUpa zubhAzubha rAga-dveSanA bhAvane karato hoya che ane te bhAva ajJAnInuM kArya che. parano kartA to jJAnI ke ajJAnI koI nathI. jJAnI jJAnamaya bhAvano kartA che ane ajJAnI ajJAnano eTale rAgadveSAdi bhAvano ja kartA che. A pramANe jJAnI ane ajJAnInA bhAvanI atyaMta bhinnatA che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 230 ] * gAthA 126 : bhAvArtha u52nuM pravacana * 'jJAnIne to sva-paranuM bhedajJAna thayuM che tethI tene potAnA jJAnamaya bhAvanuM ja kartApaNuM che; ane ajJAnIne sva-52nuM bhedajJAna nathI tethI tene ajJAnamaya bhAvanuM ja kartApaNuM che.' [ pravacana ratnAkara bhAga-5 jene rAga ane vikalpathI potAno trikALa dhruva caitanyasvabhAva bhinna che evuM bhedajJAna thayuM che tene jJAnI kahe che. Avo jJAnI potAnA jJAnamaya bhAvano ja kartA che. jJAna ane AnaMda e AtmAno svabhAva che. ane puNya, pApa, dayA, dAna, vrata, bhaktinA pariNAma che te rAga che, vibhAva che. A svabhAva-vibhAvanI bhinnatAnuM samyak prakAre jene jJAna thAya jJAnI che. te jJAnI potAnA jJAna, zraddhAna, AnaMda, zAMti, svacchatA-evA nirmaLa pariNAmano kartA che. tenA te pariNAma jJAnamaya eTale vItarAgatA- maya che. temAM rAga nathI. cothe guNasthAne samakitI rAgathI bhinna evA potAnA zuddha pariNAmano kartA che. prazna:- jJAnIne yathApadavI rAga Ave che ne? uttara:- hA, deva-guru-zAstranI bhakti, pUjA, vrata, dAna ityAdino jJAnIne yathA-padavI rAga Ave che paNa jJAnabhAve pariNamatA jJAnInA jJAnapariNamanathI te rAga bhinna rahI jAya che. rAgathI potAnuM zuddha caitanyasvarUpa bhinna che evuM bhedajJAna pragaTa thayuM hovAthI jJAnI je zubhAzubha rAga Ave teno jJAtA rahe che, jANanAra rahe che paNa teno kartA thato nathI. je rAga Ave tenAM jJAnIne ruci ane svAmitva nathI. rAganA svAmitvapaNe nahi pariNamato evo jJAnI potAnA zuddha pariNAmano ja kartA che. jJAnInA jJAnamaya ja bhAva che, je rAga Ave te kAMI jJAnInuM kartavya nathI. dharmI tene kahIe ke jene potAnA nirmaLa jJAna ane AnaMdanuM dhruvadhAma evA cidAnaMdasvarUpa paramAtmAnuM dhyAna pragaTa thayuM che. ahAhA...! potAnuM zuddha caitanya dhruvadhAma jene dRSTimAM AvyuM, anubhUtimAM AvyuM te jJAnI che. AvA jJAnInuM jJAna dayA, dAna, vratAdinA vikalpathI bhinna paDI gayuM che tethI jJAnInA pariNAma jJAnamaya ja che ane te jJAnamaya pariNAmano jJAnI kartA che. bhagavAna AtmA zuddha caitanyaghana anaMtaguNamaya pavitradhAma prabhu pote sva che ane dayA, dAna, bhakti AdinA je vikalpa UThe te para che-evuM svapa2nuM nirmaLa bhedajJAna ajJAnIne hotuM nathI. svapa2nuM bhedajJAna nahi hovAthI te ajJAnamayabhAvano kartA thAya che. dayA, dAna, vrata, bhakti AdinA je vikalpa UThe teno ajJAnI kartA thAya che. lyo, 126 pUrI thaI. * * Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates gAthA-127 kiM jJAnamayabhAvAtkimajJAnamayAdbhavatItyAha aNNANamao bhAvo aNANiNo kuNadi teNa kmmaanni| NANamao NANissa du Na kuNadi tamhA du kammANi / / 127 / / ajJAnamayo bhAvo'jJAninaH karoti tena krmaanni| jJAnamayo jJAninastu na karoti tasmAttu krmaanni|| 127 / / jJAnamaya bhAvathI zuM thAya che ane ajJAnamaya bhAvathI zuM thAya che te have kahe che: ajJAnamaya ajJAnIno, tethI kare te karmane; paNa jJAnamaya che jJAnIno, tethI kare nahi karmane. 127. gAthArtha:- [ ajJAnina: ] ajJAnIne [ajJAnamaya: ] ajJAnamaya [ bhAva:] bhAva che [ tena] tethI ajJAnI [ varmALi] karmone [ roti] kare che, [ jJAnina: tu] ane jJAnIne to [ jJAnamaya: ] jJAnamaya (bhAva) che [tasmAt tu] tethI jJAnI [ Li] karmone [roti] karato nathI. TIkA:- ajJAnIne samyaka prakAre svaparano viveka nahi hovAne lIdhe bhinna AtmAnI khyAti atyaMta asta thaI gaI hovAthI, ajJAnamaya bhAva ja hoya che, ane te hotAM ( hovAthI), svaparanA ekatvanA adhyAsane lIdhe jJAnamAtra evA potAmAMthI (AtmasvarUpamAMthI) bhraSTa thayelo, para evA rAgadveSa sAthe eka thaIne jene ahaMkAra pravaryo che evA pote "A huM kharekhara rAgI chuM, hepI chuM (arthAt A huM rAga karuM chuM, laeNpa karuM chuM )" ema (mAnato thako) rAgI ane hevI thAya che; tethI ajJAnamaya bhAvane lIdhe ajJAnI potAne para evA rAgadveSarUpa karato thako karmone kare che. jJAnIne to, samyaka prakAre svaparanA viveka vaDe bhinna AtmAnI khyAti atyaMta udaya pAmI hovAthI, jJAnamaya bhAva ja hoya che, ane te hotAM, svaparanA nAnAtvanA vijJAnane lIdhe jJAnamAtra evA potAmAM suniviSTa (samyaka prakAre sthita) thayelo, para evA rAgadveSathI pRthabhUtapaNAne (bhinnapaNAne) lIdhe nijarathI ja jene ahaMkAra nivRtta thayo che evo pote kharekhara kevaLa jANe ja che, rAgI ane hRSI thato nathI (arthAta rAga ane dveSa karato nathI); tethI jJAnamaya bhAvane lIdhe jJAnI potAne para evA rAgadveSarUpa nahi karato thako karmone karato nathI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 232 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 (mAryA) jJAnamaya eva bhAvaH kuto bhavet jJAnino na punrnyH| ajJAnamayaH sarvaH kuto'yamajJAnino naanyH|| 66 / / bhAvArtha:- A AtmAne krodhAdika mohanIya karmanI prakRtino (arthAt rAgadveSano) udaya AvatAM, potAnA upayogamAM teno rAgadveSarUpa malina svAda Ave che. ajJAnIne svaparanuM bhedajJAna nahi hovAthI te ema mAne che ke "A rAgadveSarUpa malina upayoga che teja mAruM svarUpa che-teja huM chuM." Ama rAgadveSamAM ahaMbuddhi karato ajJAnI potAne rAgINI kare che; tethI te karmone kare che. A pramANe ajJAnamaya bhAvathI karmabaMdha thAya che. jJAnIne bhedajJAna hovAthI te ema jANe che ke "jJAnamAtra zuddha upayoga che te ja mAruM svarUpa che-te ja huM chuM; rAgadveSa che te karmano rasa che-mAruM svarUpa nathI." Ama rAgadveSamAM ahaMbuddhi nahi karato jJAnI potAne rAgIDhaSI karato nathI, kevaLa jJAtA ja kahe che; tethI te karmone karato nathI. A pramANe jJAnamaya bhAvathI karmabaMdha thato nathI. have AgaLanI gAthAnA arthanI sUcanArUpa kAvya kahe che - zlokArtha- [ jJAnina: uta: jJAnamaya: gva bhAva: bhavet ] ahIM prazna che ke jJAnIne kema jJAnamaya ja bhAva hoya [ puna:] ane [ sanya: na] anya (arthAta ajJAnamaya) na hoya? [ ajJAnina: jIta: sarva: mayam jJAnamaya:] vaLI ajJAnIne kema sarva bhAva ajJAnamaya ja hoya ane [banya: na] anya (arthAt jJAnamaya) na hoya ? 66. samayasAra : gAthA 127 jJAnamaya bhAvathI zuM thAya che ane ajJAnamaya bhAvathI zuM thAya che te have kahe che: * gAthA 127: TIkA uparanuM pravacana * "ajJAnIne samyaka prakAre svaparano viveka nahi hovAne lIdhe bhinna AtmAnI khyAti asta thaI gaI hovAthI, ajJAnamaya bhAva ja hoya che, ane te hotAM svaparanA ekatvanA adhyAsane lIdhe jJAnamAtra evA potAmAMthI (Atma-svarUpamAMthI) bhraSTa thayelo, para evA rAgadveSa sAthe eka thaIne jene ahaMkAra pravaryo che evo pote ""A huM kharekhara rAgI chuM, hRSI chuM ( arthAt huM rAga karuM chuM, vaiSa karuM chuM )'' ema (mAnato thako) rAgI ane hRSI thAya che; tethI ajJAnamaya bhAvane lIdhe ajJAnI potAne para evA rAga-dveSarUpa karato thako karmone kare che." sUkSma vAta che prabhu! anaMtakALamAM eNe (jIva) nirmaLa bhedajJAna karyuM nathI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-127 ] kaLaza ( 131 ) mAM kahyuM che ne ke bhedavijJAnataH siddhAH siddhA ye kila kecana / asyaivAbhAvato baddhA baddhA ye kila kecana / [ 233 je koI Aja sudhImAM mukti pAmyA te bhedavijJAnathI mukti pAmyA che. rAgathI potAnuM caitanyasvarUpa bhinna che evA bhedajJAnathI mukti pAmyA che. ane je baMdhAyA che te bhedajJAnanA abhAvathI ja baMdhAyA che. pote zuddha jJAyakabhAvarUpa cidAnaMdamaya AtmA ane rAga pararUpa malina duHkharUpa vibhAva-e benI ekatAbuddhithI baMdhAyA che arthAt cAragatirUpa saMsAramAM rakhaDayA kare che. ajJAnIne samyak prakAre svaparano viveka nathI. nava tattva kahyAM che ne? emAM Atmatattva bhinna che ane puNya-pApa, Asava-baMdha tattva bhinna che. dayA, dAna, vrata, bhaktinA bhAva Asava ane baMdha tattva ane bhagavAna AtmA zuddhAyaka tattva abaMdha tattva che. banne bhinna-bhinna che, paNa ajJAnIne svaparano-svabhAva-vibhAvano samyak prakAre viveka nathI. 'samyak prakAre '-ema kema kahyuM? ke dhA2NAmAM to eNe lIdhuM hatuM ke rAgathI AtmA bhinna che. agiyAra aMgano pAThI thayo tyAre zAstranI vAta dhAraNAmAM to lIdhI hatI ke rAga che te puNya-pApa tattva che, Asrava-baMdha tattva che ane AtmA enAthI bhinna jJAyaka abaMdha tattva che. paNa samyak prakAre eTale svarUpanA lakSe eNe bhedajJAna pragaTa karyuM nahi. gaMbhIra vAta che bhAI ! bhagavAna jinezvaradevano mArga khUba sUkSma che. duniyAmAM bIje kayAMya mArganI AvI vAta che nahi. ajJAnIne samyak prakAre tattvonI bhinnatAno upadeza maLyo nathI. kadAcit maLyo to teNe samyak prakAre svaparanI jAdAInuM jJAna karyuM nathI. rAganI kriyA ane svabhAvanI kriyA be bhinna che evuM zuddha caitanyanA lakSe rAgathI bhinna paDIne bhedajJAna karyuM nathI. A pramANe svabhAva-vibhAvanI bhinnatAnuM bhAna nahi hovAthI svaparanA vivekanA abhAvane kAraNe mithyAdaSTine anAdikALathI AtmAnI khyAti atyaMta asta thaI gaI che. ahAhA...! ajJAnI jIvane bhinna AtmAnI-zuddha caitanyanI prasiddhi atyaMta AthamI gaI che arthAt te (mohabhAva vaDe) aMdha thaI gayo che. juo, A mAla-mAla vAta che. devAdhideva bhagavAna jinezvaradevanI A vANI che. zrI kuMdakuMdAcAryadeva sImaMdhara bhagavAna pAse gayA hatA ane tyAMthI AvIne A zAstro racyAM che. teo kahe che-bhagavAna AtmA anaMtaguNano piMDa AnaMdamUrti prabhu sAkSAt paramAtmasvarUpa che. tene bhUlIne rAgamAM ahaMbuddhi-ekatAbuddhi karavAthI ajJAnI jIvane AtmAnI prasiddhi atyaMta asta thaI gaI che. rAga, puNya ane pApanI prasiddhi ADe Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 234 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 tene AtmAnI prasiddhi asta thaI gaI che arthAt te aMdha thaI gayo che. te rAga ane puNyane dekhe che, paNa potAnA zuddha caitanyasUryane dekhato nathI. puNyanA phaLamAM pAMca-pacIsa kroDanI dhULa maLe ene ajJAnI jIva dekhe che paNa potAnA zuddha jJAyaka tattvane dekhato nathI. puNya-pApanA bhAva mArA, ema mAnanAro te evo mohAMdha banyo che ke te caitanya mahAprabhu zuddha Atmadravyane dekhato nathI. tethI tene rAgAdimaya-ajJAnamaya bhAva ja hoya che. rAgAdi bhAva che te ajJAnamaya bhAva che kemake temAM AtmAnAM jJAna ane AnaMda nathI. cAhe bhagavAnanI bhaktino rAga ho ke zAstranA zravaNano rAga ho, rAgabhAva che te ajJAnamaya bhAva che kemake temAM jJAnanuM kiraNa nathI, jJAnano aMza nathI. aho! AcAryadeve addabhuta alaukika vAta karI che! bhAI ! bhAgyavAna hoya tene A vAta ruce ema che. saMsArano jene aMta karavo che tenA mATe A vAta che. bhagavAna AtmA puNya-pApanA bhAvathI bhinna che. ajJAnIne bhinnano bhAsa nathI, anubhava nathI. tethI aMtaraMgamAM AtmA pragaTa prasiddha hovA chatAM, tenI prasiddhino tene abhAva thaI gayo che. pariNAme tene rAga ja prasiddha che. ajJAnIne puNya-pApanA bhAva ja prasiddha che, mATe tene ajJAnamaya bhAva ja hoya che. bhagavAna kuMdakuMdAcAryadeva mahAmuni bhAvaliMgI digaMbara saMta svAnubhavanI atIndriya AnaMdanI mastImAM jhUlI rahyA hatA. teo kahe che-jJAnIne je rAga Ave che tene, te potAnA jJAnasvarUpamAM rahIne, 52 tarIke jANe che; rAga mAro che ema te jANatA nathI. potAnI cIjamAM ane potAnI nirmaLa pariNatimAM jJAnI rAgane bheLavatA nathI tethI tene jJAnamaya ja bhAva che. paraMtu ajJAnI puNya-pApanA bhAva mArA che ema mAne che, tethI bhedajJAnanA abhAve tene Atma-prasiddhi thatI nathI, paraMtu rAgAdi bhAvanI ja prasiddhi rahe che. mATe ajJAnIne ajJAnamaya bhAva ja hoya che. ajJAnamaya eTale (ekaluM) mithyAtva ema artha nathI. rAgAdi bhAvamAM caitanyano-jJAnano aMza nathI tethI puNya-pApamaya rAgAdi bhAvane ajJAnamaya bhAva kahevAmAM AvyA che. have kahe che ajJAnamaya bhAva hovAthI, svaparanI ekatAnA adhyAsane lIdhe jJAnamAtra evA potAnA AtmasvarUpamAMthI ajJAnI bhraSTa thayelo che. pote AtmA jJAna ane AnaMdasvarUpa che ane rAga ajJAna ane AkuLatArUpa duHkhasvarUpa che; A baMnenI ekatAno ajJAnIne adhyAsa che. benI ekatAnI tene Teva paDI gaI che. anAdithI svaparanI ekatAnI vAta teNe sAMbhaLI che, teno ja ene paricaya che ane teno ja ene anubhava che tethI te potAnA zuddha caitanyasvarUpathI bhraSTa thaI gayo che. juo, A koInA gharanI vAta nathI, ke sonagaDhanI A vAta nathI. A to bhagavAnanI kahelI vAta bhagavAna kuMdakuMdAcAryadeve ane amRtacaMdrAcAryadeve jagata pAse jAhera karI che. bhagavAna AtmA jANana-dekhanasvabhAvarUpa jJAtA-daSTA prabhu che. ahAhA...! AtmA Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-127 ] [ 235 anAdi sAmAnya jJAnasvabhAva, anAdi sAmAnya darzanasvabhAva, anAdi sAmAnya AnaMdasvabhAva, anAdi sAmAnya puruSArthasvabhAva-ema anAdi sAmAnya anaMtaguNasvabhAvamaya vastu che. ane rAgAdi bhAva enAthI bhinna cIja che. paraMtu svaparanA ekatvanA adhyAsane kAraNe ajJAnI potAnA svabhAvathI bhraSTa thaI gayo che. dayA, dAna, vrata, bhakti, pUjA karo to enAthI AtmAnuM kalyANa thaI jaze evI ajJAnIne mithyA zraddhA che; ane jagatamAM evI mithyA prarUpaNA cAle che. are bhAI! rAgathI lAbha ( dharma ) thAya e vItarAgano, jaina paramezvarano mArga nathI. e to rAgI ajJAnIono mArga che. AtmA jinasvarUpa-vItarAgasvarUpa che; te rAgathI bhinna che. ajJAnIne potAno vItarAga svabhAva ane rAga-e benI ekatAno adhyAsa thaI gayo che. Ama bhinna padArthamAM etvanA adhyAsanA kAraNe jJAnamAtra evA nijasvarUpathI te bhraSTa thaI gayo che. AtmAnAM atIndriya AnaMda ane zAMtithI ajJAnI bhraSTa thaI gayo che. have kahe che ajJAnI jIva, 52 evA rAga sAthe ekatva thaIne jene ahaMkAra pravarto che evo pote A huM kharekhara rAgI chuM, dveSI chuM ema mAnato thako rAgI ane dveSI thAya che; tethI ajJAnamaya bhAvane lIdhe ajJAnI potAne 52 evA rAga-dveSarUpa karato thako karmone kare che. ahA ! huM rAgI chuM, huM rAgano karanAro chuM-ema ene rAgamAM ahama AvI gayuM che. huM rAgathI bhinna jJAnAnaMdasvarUpa chuM evuM bhedajJAna tene AthamI gayuM che. sUkSma vAta che, prabhu! bIjuM badhuM karyuM paNa anaMtakALamAM eNe bhedajJAna karyuM nahi tethI du:khI thaI rahyo che. dolatarAmajIe kahyuM che ne ke ''munivrata dhAra anaMta vAra, grIvaka upajAyau; pai nija AtamajJAna vinA, sukha leza na pAyau.'' munivrata dhAraNa karI mahAvratanuM pAlana karyuM, aThThAvIsa mULaguNa pALyA, nagna digaMbara thayo; paNa e badhI to rAganI-jaDanI kriyA hatI. pRthak AtmAnI oLakhANa karIne aMtarano samyak puruSArtha karyo nahi to kALalabdhi zuM kare ? kALalabdhi paNa puruSArtha thatAM pAke che. bhAI! kramabaddhamAM to akartApaNAno anaMta puruSArtha rahelo che. kALalabdhi eTale je samaye je paryAya thavAnI hoya te ja thAya, paNa Avo nirNaya karanArane jJAtAdaSTAno samyak puruSArtha hoya che (ane tenuM kramabaddha pariNamana paNa nirmaLa ja hoya che). sarvavizuddhajJAna adhikAramAM Ave che ke samaya-samayamAM je paryAya thAya te pratyeka kramabaddha thAya che. paraMtu kramabaddhano sAco nirNaya kone hoya che? jene potAnA jJAtA Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 236 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 daSTA svabhAvanuM bhAna thayuM che tene kramabaddhano sAco nirNaya che. (ane tenI pariNamana-dhArA paNa kramabaddha samyapha che ). ajJAnIne kramabaddhano nirNaya kyAM che? ene to rAga-dveSa sAthe ekatva thaIne rAgamAM ahapaNuM pravarte che. ajJAnI potAne huM rAgI chuM, hRSI chuM ema mAne che; dayA, dAna, pUjA Adi rAgano kartA chuM ema te mAne che. potAnI cIja aMdara trikALI nirmaLAnaMda prabhu che tene na jANatAM huM rAgI chuM, hRSI chuM ema mAnato thako te rAgI ane hRSI eTale rAga-dveSano kartA thAya che. jANe ke huM AtmA chuM ja nahi ema ajJAnI rAgamAM ApaNe pravartI rahyo che. A ajJAnamaya bhAvanA kAraNe potAne para evA rAgadveSarUpa karato thako ajJAnI karmone kare che. karmone kare che eTale rAgadveSanA bhAvano kartA thAya che. ahIM karma eTale jaDakarmanI vAta nathI. karma eTale zubhAzubhabhAva rUpa je rAga-dveSanA pariNAma te rAga-dveSanA pariNAmano ajJAnI kartA thAya che. A to thoDAmAM ghaNA gaMbhIra bhAvo bharI dIdhA che. have jJAnI eTale dharmI jIva kevA hoya che te vAta kare che: "jJAnIne to, samyaka prakAre svaparanA viveka vaDe bhinna AtmAnI khyAti atyaMta udaya pAmI hovAthI, jJAnamaya bhAva ja hoya che." dharmIne svaparanA viveka dvArA AnaMdamUrti bhagavAna AtmA ane du:khasvarUpa evo rAgae benI bhinnatAnuM samyaka prakAre jJAna thayuM che. samyaka prakAre eTale ke svarUpanA lakSa yathArthapaNe. ahAhA....! jJAnIne samyaka prakAre svaparanuM bhedajJAna pragaTa thatAM bhinna AtmAnI khyAti atyaMta udaya pAmI che. huM to AnaMda chuM, zAMta chuM, vItarAgasvabhAva chuM, akaSAyasvarUpa chuM--ema rAgathI bhinna AtmAnI jJAnIne prasiddhi thaI che. bhASA bahu TuMkI paNa bhAva khUba gahana bharI dIdhA che. bhinna AtmAnI khyAti udaya pAmI hovAthI jJAnIne jJAnamaya bhAva ja hoya che. dharmIne jJAnamaya eTale AtmAmaya, vItarAgamaya bhAva ja hoya che. ahAhA..! zuddha caitanyasvarUpa vItarAgasvabhAvI AtmAnI jene daSTi thaI che evA jJAnIne jJAnamaya bhAva ja hoya che. huve kahuM ane te hotAM, svaparanA nAnAtvanA vijJAnane lIdhe jJAnamAtra evA potAmAM suniviSTa (samyaka prakAre sthita) thayelo, para evA rAgadveSathI pRthabhUtapaNAne ( bhinnapaNAne) lIdhe nijarasathI ja jene ahaMkAra nivRtta thayo che evo pote kharekhara kevaLa jANe ja che, rAgI ane hRSI thato nathI (arthAt rAga ane dveSa karato nathI); tethI jJAnamaya bhAvane lIdhe jJAnI potAne para evA rAgadveSarUpa nahi karato thako karmone karato nathI.' Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-127 ] [ 237 svaparanA bhedavijJAnane lIdhe jJAnI potAnA caitanyasvabhAvamAM sthita che. dharmI rAgamAM sthita nathI. puNa-pApanA je bhAva Ave che te para che, bhinna che ema jJAnI jANe che. dharmI potAnA cidAnaMdarasamAM, zAMtarasamAM sthita hovAthI rAga mAro che evo ahaMkAra emane nivRtta thayo che, chUTI gayo che. lakSmI mArI, makAna mArAM, bairAM-chokarAM mArAM-e to kayAMya rahI gayuM. ahIM to kahe che ke dayA, dAna, vrata, bhakti ityAdi je zubharAga Ave che te mAro che evo ahaMkAra jJAnIne nivRtta thaI gayo che. potAnA zuddha cidAnaMdaghanasvarUpa bhagavAna AtmAmAM ahaM sthApita thatAM rAga mAro che evo ahaMkAra jJAnIne chUTI gayo che. bhale rAganI pravRtti na chUTe paNa zraddhAmAM rAgano ahaMkAra chUTI javo joIe. vyavahAranA rAganI pravRttinA pariNAma jJAnIne paNa hoya che; paNa e vyavahArano rAga mAro che evo ahaMkAra jJAnIne chUTI gayelo hoya che. AvI vAta! lokone ekAnta che, vyavahArano lopa kare che ema lAge che, paNa vAta to A ja parama satya che. bhAI ! vyavahAranI jeTalI rAganI kriyA thAya te mArI che ema je mAne te mithyASTi ajJAnI jIva che. zarIra mAruM, zarIranI kriyA mArI, karma mArAM ema mAne e sthULa mithyAtva che. tathA dayA, dAna, vrata, bhakti, pUjA ityAdi zubharAganI kriyA mArI ema mAne te paNa mithyAtva che. prazna- anAsaktibhAve karma karIe emAM koI doSa nathI ne? uttara:- are bhAI ! karma karIe evo je abhiprAya che te ja Asakti ane mithyAtvabhAva che. karma karavuM ane anAsaktibhAve karavuM e vAta ja khoTI che. karma karavuM-evA abhiprAyamAM anAsakti hoI zake ja nahi. jJAnIne asthiratAno rAga che paNa rAga mAro che evo ahaMkAra emane nivRtta thaI gayo che. rAga mAruM kartavya che ema jJAnI mAnatA nathI. jJAnIne rAganuM svAmitva-dhaNIpaNuM chUTI gayuM che. ahA! huM to zuddha caitanyamaya AnaMdakaMda prabhu chuM; enA lakSa je vItarAgI paryAya pAke te mAruM kartavya che ema jJAnI jANe che. jJAnI rAgathI laMgaDo ( bhinna) thaI gayo hoya che. para evA rAga-dveSathI bhinnapaNAnA kAraNe nijarathI ja ahaMkAra nivRtta thayo che evo pote kevaLa jANe ja che, rAgI ane dveSI thato nathI arthAta rAga ane dveSano kartA thato nathI. samakitI cakravartI bahArathI cha khaMDanA rAjyane sAdhatA dekhAya paNa kharekhara te aMtaramAM akhaMDane sAdhatA hoya che. abhiprAyamAM temane rAganuM ekatva chUTI gayuM che. je rAgAdi thAya tene kevaLa jANe ja che. bahu sUkSma vAta, bhAI ! AvI vAta sAMbhaLavAya na maLe te ke di samajaNa karaze ? bApu! A manuSyapaNAno Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 238 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 ekeka samaya kaustubhamaNi karatAM paNa vadhAre kiMmatI che. ane A bhedajJAna ati durlabha vastu che. A avasaramAM jo bhedajJAna pragaTa na karyuM to janma-maraNa karatAM karatAM mithyA zraddhAnanA phaLamAM nigodamAM cAlyo jaIza. pharI anaMtakALe trasa nahi thAya. bhAI ! zubharAgathI dharma thAya e mithyA zraddhAna che, ane mithyA zraddhAnanuM phaLa nigoda che. ahIM kahe che ke zuddha caitanyasvarUpanA lakSe jene bhedajJAna pragaTa thayuM che evA jJAnI rAga-dveSanA kartA nathI. jJAnI caitanyamaya, AnaMdamaya, vItarAgatAmaya bhAvanA kAraNe potAne para evA rAgadveSarUpa nahi karatA thakA karmone karatA nathI. jJAnI rAgadveSarUpa kAryanA kartA nathI. ahIM karma eTale jaDakarmanI vAta nathI. jaDakarmano to ajJAnI paNa kartA nathI. jaDakarmanI paryAya to jaDathI svataMtra thAya che. ahIM to ema kahevuM che ke rAga-dveSarUpa bhAvakarmanA jJAnI kartA nathI, mAtra jJAtA-daSTA che. abhiprAyamAM jJAnI rAganA kartA nathI; ajJAnI abhiprAyamAM rAgano kartA thaIne mithyAtvabhAve pariName che. rAgano kartA na thatAM jJAtAdarA rahIne je rAgane kevaLa jANe che tene dharmI ane jJAnI kahevAmAM Ave che. * gAthA 127: bhAvArtha uparanuM pravacana * "A AtmAne krodhAdika mohanIya karmanI prakRtino (arthAt rAgadveSano) udaya AvatAM, potAnA upayogamAM teno rAgadveSarUpa malina svAda Ave che." krodha ane mAna te vaiSanA be bheda che; mAyA ane lobha te rAganA be bheda che. A badhA sAmAnya zabdathI moTuM kahevAya che. mohakarmanI prakRtino udaya AvatAM potAnA upayogamAM teno rAgadveSarUpa malina svAda Ave che. jevo udaya Ave tevo ja rAga thAya ema nahi. udayanA prasaMge rAgadveSa thAya che ema ahIM siddha karavuM che. je prakAre udaya Ave te ja prakAre rAgadveSa ma che nahi. potAnI yogyatA pramANe rAgadveSa thAya che. A rAgadveSano svAda malina che. ajJAnIne svaparanuM bhedajJAna nahi hovAthI te ema mAne che ke ""A rAgadveSarUpa malina upayoga che te ja mAruM svarUpa che-te ja huM chuM.' Ama rAgadveSamAM ahaMbuddhi karato ajJAnI potAne rAgI-dveSI kare che, tethI te karmone kare che. A pramANe ajJAnamaya bhAvathI karmabaMdha thAya che." ajJAnIne bhedajJAna nathI. tene rAgadveSa ane potAnA upayoganI bhinnatAnuM jJAna nathI, tethI te rAgadveSa ane upayogane eka karIne ema mAne che ke A rAga-dveSarUpa je malina upayoga che te ja huM chuM. A pramANe rAga-dveSamAM ahaMbuddhi karato ajJAnI potAne rAgI-pI kare che, tethI te karmone kare che. A pramANe ajJAnamaya bhAvathI karmabaMdha thAya che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-127 ] [ 239 je rAgadveSa thAya che te tenI potAnI yogyatAthI thAya che. te rAgadveSa mArA bhAva nathI ema jJAnI jANe che. 'jJAnIne bhedajJAna hovAthI te ema jANe che ke ''jJAnamAtra zuddha upayoga che te ja mAruM svarUpa che-te ja huM chuM; rAgadveSa che te karmano rasa che-mAruM svarUpa nathI.'' Ama rAgadveSamAM ahaMbuddhi nahi karato jJAnI potAne rAgIdveSI karato nathI, kevaLa jJAtA ja rahe che; tethI te karmone karato nathI. A pramANe jJAnamaya bhAvathI karmabaMdha thato nathI.' samakitIne svapa2nuM bhedajJAna varte che. tene yathApadavI rAga Ave che; paNa tenI daSTi eka zuddha jJAyaka upara che. te jANe che ke huM to zuddha caitanyaupayogamaya chuM. tethI te je rAga Ave che teno jJAtA rahe che paNa kartA thato nathI. dharmI jANe che ke jJAnamAtra zudgha upayoga e ja mAruM svarUpa che. rAga-dveSanA bhAva to karmano rasa che, karmapuddagalano vipAka che. rAgadveSa te mAruM svarUpa nathI. A rIte rAgadveSamAM ekatva nahi karato jJAnI potAne rAgI-dveSI karato nathI, kevaLa jJAtA ja rahe che. tethI te karmone karato nathI. A pramANe jJAnamaya bhAvathI karmabaMdha thato nathI. have AgaLanI gAthAnA arthanI sUcanArUpa kAvya kahe cheH * kaLaza 66 : zlokArtha * ' jJAnina: ta: jJAnamaya: puttva bhAva: bhavet' ahIM prazna che ke jJAnIne kema jJAnamaya ja bhAva hoya 'puna: ' ane ' anya: na' anya (arthAt ajJAnamaya) na hoya ? ' ajJAnina: chuta: sarva: ayam ajJAnamaya:' vaLI ajJAnIne kema sarva bhAva ajJAnamaya ja hoya ane 'anya: 7' anya (arthAt jJAnamaya ) na hoya ? . jJAnIne kema jJAnamaya ja bhAva hoya che ane ajJAnIne kema sarva bhAva ajJAnamaya ja hoya che? Avo ziSyano prazna che. tenA uttararUpa have gAthAo kaheze. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates gAthA 128-129 NANamayA bhAvAo NANamao ceva jAyade bhAvo / jamhA tamhA NANissa savve bhAvA hu NANamayA / / 128 / / aNNANamayA bhAvA aNNANo ceva jAyade bhAvo / jamhA tamhA bhAvA aNNANamayA aNANissa / / 129 / / jJAnamayAdbhAvAt jJAnamayazcaiva jAyate bhAvaH / yasmAttasmAjjJAninaH sarve bhAvA: khalu jJAnamayAH / / 128 / / ajJAnamayAdbhAvAdajJAnazcaiva jAyate bhAvaH / yasmAttasmAdbhAvA ajJAnamayA ajJAninaH / / 129 / / A ja paznanA uttararUpa gAthA kahe cheH vaLI jJAnamaya ko bhAvamAMthI jJAnabhAva ja Upaje, te kA2Ne jJAnI taNA sau bhAva jJAnamayI khare; 128. ajJAnamaya ko bhAvathI ajJAnabhAva ja Upaje, te kA2Ne ajJAnInA ajJAnamaya bhAvo bane. 129. gAthArtha:- [ casmAt] kAraNa ke [jJAnamayAt bhAvAt] jJAnamaya bhAvamAMthI [jJAnamaya: va] jJAnamaya ja [mAva:] bhAva [nAyate] utpanna thAya che [tasmAt] tethI [ jJAnina: ] jJAnInA [ sarve mAvA ] sarva bhAvo [hatu] kharekhara [ jJAnamaya: ] jJAnamaya ja hoya che. [7] ane, [ yasmAt] kAraNa ke [ajJAnamayAt bhAvAt] ajJAnamaya bhAvamAMthI [ajJAna: va] ajJAnamaya ja [ bhAva: ] bhAva [ khAyate ] utpanna thAya che [tasmAt] tethI [ ajJAnina: ] ajJAnInA [ mAvA: ] bhAvo [ ajJAnamayA: ] ajJAnamaya ja hoya che. TIkA:- kharekhara ajJAnamaya bhAvamAMthI je koI paNa bhAva thAya che te saghaLoya ajJAnamayapaNAne nahi ullaMghato thako ajJAnamaya ja hoya che, tethI ajJAnInA bhAvo badhAya ajJAnamaya hoya che. ane jJAnamaya bhAvamAMthI je koI paNa bhAva thAya che te saghaLoya jJAnamayapaNAne nahi ullaMghato thako jJAnamaya ja hoya che, tethI jJAnInA bhAvo badhAya jJAnamaya hoya che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-128-129 ] | [ 241 | (anuSTrama) jJAnino jJAnanirvRttAH sarve bhAvA bhavanti hi| sarve'pyajJAnanirvRttA bhavantyajJAninastu te||67 / / bhAvArtha- jJAnInuM pariNamana ajJAnInA pariNamana karatAM judI ja jAtanuM che. ajJAnInuM pariNamana ajJAnamaya che, jJAnInuM jJAnamaya che; tethI ajJAnInA krodha, mAna, vrata, tapa ityAdi sarva bhAvo ajJAnajAtine ullaMghatA nahi hovAthI ajJAnamaya ja che ane jJAnInA sarva bhAvo jJAnajAtine ullaMghatA nahi hovAthI jJAnamaya ja che. have A arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe cheH zlokArtha- [ jJAnina:] jJAnInA [ sarve bhAvA:] sarva bhAvo [ jJAnanivRttA: di] jJAnathI nIpajelA (-racAyelA ) [ mavatti] hoya che [1] ane [ gajJAninaH ] ajJAnInA [ sarve pi te] sarva bhAvo [HjJAnanivRttA:] ajJAnathI nIpajelA (-racAyelA) [ bhavanti] hoya che. 67. samayasAra gAthA 128-129: mathALuM A ja praznanA uttararUpa gAthA kahe che: * gAthA 128-129 : TIkA uparanuM pravacana * kharekhara ajJAnamaya bhAvamAMthI je koI paNa bhAva thAya che te saghaLoya ajJAnamayapaNAne nahi ullaMghato thako ajJAnamaya ja hoya che. tethI ajJAnInA bhAvo baMdhAya ajJAnamaya hoya che.' dayA, dAna, vrata, bhakti, pUjA ityAdinA je bhAva thAya te mArA che ane huM teno kartA chuM ema ajJAnI mAne che. e rAganI ekatAbuddhirUpa je pariNAma che te ajJAnamaya bhAva che. tethI ajJAnIne je koI bhAva thAya che te ajJAnamayapaNAne ullaMghatA nahi hovAthI badhAya ajJAnamaya hoya che. zAstranuM jJAna na hoya te ajJAna ema ajJAnano artha nathI. zAstranuM jJAna to hoya che. karoDo zlokonuM jJAna hoya, paNa te paralakSI jJAna mAruM svarUpa che ema je mAne che teno te ajJAnamaya bhAva che. ajJAnI zAstranA svAdhyAyamAM pravRtta hoya to paNa tene rAgamAM tanmayapaNuM hovAthI teno te bhAva ajJAnamaya ja che. ajJAnamaya bhAvamAMthI je koI bhAva nIpaje che te ajJAnamaya ja hoya che. jhINI vAta che, bhAI ! bahu dhyAna daIne dhIrajathI sAMbhaLavI joIe. koI dasa-vIsa lAkhano kharca karIne maMdira baMdhAve, temAM jinendra bhagavAnanI pratiSThA kare, bhagavAnanAM darzana, stuti, bhakti, pUjA ityAdi kare; paNa te badho zubharAga Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 242 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 che, dharma nathI. tathApi e zubharAgathI lAbha (dharma) thAya ane zubharAga mAruM kartavya che ema mAnIne zubharAgamAM tanmaya thaIne jo te pravarte to tenA te saghaLA bhAva ajJAnamaya che. gajaba vAta che, prabhu ! mAthuM pharI jAya evI vAta che paNa A satya vAta che. rAganI kriyA mArI ane rAga mAruM kartavya e mAnyatA ajJAna che ane te ajJAnathI nIpajelA ajJAnInA saghaLA bhAvo ajJAnamaya ja che. bhagavAna AtmA nirmaLAnaMdano nAtha zuddha caitanyaghana prabhu paramAtmasvarUpa che. tenI jene daSTi thaI nathI te ajJAnIne kSaNekSaNe rAganI ekatAbuddhivALA bhAva utpanna thAya che. rAgathI bhinna zuddha caitanyasvarUpanuM bhAna nathI tethI ajJAnIne badhA rAgamaya-ajJAnamaya bhAvo utpanna thAya che. ajJAnI cAhe to zAstranA svAdhyAyamAM ho, bhagavAnanI bhakti-pUjAmAM ho ke mahAvratAdinA pAlanamAM ho; tenA saghaLA bhAvo rAganI ekatAbuddhi-pUrvaka hovAthI ajJAnamayapaNAne nahi oLaMgatA thakA ajJAnamaya ja hoya che. have kahe che-"ane jJAnamaya bhAvamAMthI je koI paNa bhAva thAya che te saghaLoya jJAnamayapaNAne nahi ullaMghato thako jJAnamaya ja hoya che, tethI jJAnInA bhAvo badhAya jJAnamaya hoya che.' huM to rAgathI bhinna jJAnasvarUpa chuM, AnaMdasvarUpa chuM-ema potAnA zuddha caitanyanI jene aMtaramAM daSTi thaI, nirmaLa bhedajJAna pragaTa thayuM evA jJAnIne je koI bhAva thAya che te badhAya jJAnamaya ja hoya che. jJAnIne kamajorInA kAraNe kadAcit viSayakaSAyanA bhAva paNa AvI jAya to te samaye paNa tene jJAnamaya bhAva ja che, rAgamaya nahi; kemake je samaye rAga thAya te samaye te teno sAkSIbhAve jJAtA che paNa kartA nathI. bahu sUkSma vAta bhAI ! rAgathI potAne bhinna jANo tene kSaNekSaNe je koI bhAva thAya te badhA jJAnamaya che. je bhAve sarvArthasiddhinuM pada maLe te bhAvanI paNa jJAnIne bhAvanA nathI, hoMza nathI. Avo zubhabhAva jJAnIne Ave kharo paNa te potAnuM kartavya che ema jJAnI mAnatA nathI. jJAnIne je zubhAzubha bhAva Ave tene pote nija svabhAvamAM sthita rahIne mAtra jANe ja che. koIvAra jJAnI bahArathI laDAInA ( raudra ) bhAvamAM paNa UbhelA jaNAya paNa kharekhara te laDAInA bhAvamAM sthita nathI paNa aMtaramAM te nija svabhAvamAM sthita che. laDAIno je bhAva Ave tenA te samaye te jJAtA ja che, kartA nathI; kemake tenI daSTi svabhAva upara coMTelI che. potAne ane para-rAgane jANanAruM je jJAna te jJAnanA jJAnI kartA che, rAganA nahi ane tethI jJAnamayapaNAne nahi ullaMghatA thakA jJAnInA bhAva badhAya jJAnamaya ja che, vItarAgatAmaya ja che. koIvAra jJAnIne Arta-raudradhyAna paNa thatuM hoya che. paNa tenA te jJAtA rahe che, kartA thatA nathI. te te samaye te saMbaMdhInuM jJAnI jJAna kare che ane svabhAvanA lakSe teno nAza karI svabhAvabhAvamAM vRddhi kare che, tethI jJAnInA badhA bhAva jJAnamaya ja hoya che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-128-1 [ 243 * gAthA 128-129: bhAvArtha uparanuM pravacana * jJAnInuM pariNamana ajJAnInA pariNamana karatAM judI ja jAtanuM hoya che. ajJAnInuM pariNamana ajJAnamaya che, jJAnInuM jJAnamaya che; tethI ajJAnInA krodha, mAna, vrata, tapa ityAdi sarva bhAvo ajJAnajAtine ullaMghatA nahi hovAthI ajJAnamaya ja che ane jJAnInA sarva bhAvo jJAnajAtine ullaMghatA nahi hovAthI jJAnamaya ja che.' ajJAnIne zubha-azubha bhAvamAM ekatvabuddhi paDI che, tethI tenA vrata, tapanA bhAva paNa ajJAnamaya che. jyAre jJAnIne rAgathI bhinna nirmaLAnaMdasvarUpa potAnA caitanya-bhagavAnanuM bhAna thayuM che. tene je rAgAdi bhAva thAya tene te mAtra jANe ja che. jJAnI te rAga saMbaMdhI jJAnanA kartA che, paNa rAganA kartA nathI. tethI jJAnInA badhA bhAva jJAnajAtine ullaMghatA nahi hovAthI jJAnamaya ja che. paraMtu ajJAnI vrata, tapano je bhAva kare che te bhAvano te kartA thAya che, tethI ajJAnamaya jAtine nahi oLaMgatA tenA bhAva badhAya ajJAnamaya che. kahyuM che ne ke jevI daSTi tevI sRSTi. ajJAnInI rAga upara dRSTi che to tene rAgamaya pariNAmanI sRSTi utpanna thAya che. dharmI jIvane rAgathI bhinna potAnA caitanya-svabhAvanI dRSTi che to tene jJAnamaya pariNAmanI sRSTi utpanna thAya che. ajJAnIne vrata, tapa, saMyama, upavAsa, brahmacarya AdinA je koI bhAva thAya che te rAgamaya che kemake tene emAM ekatvabuddhi che. tethI ajJAnInA bhAvo badhAya ajJAnamaya che. A pramANe jJAnI ane ajJAnInA pariNamanamAM bahu moTo (Abha-jamInano) pharaka che. have A arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che - * kaLaza 67 : zlokArtha uparanuM pravacana * jJAnina:' jJAnInA "sarve mAvA:' sarva bhAvo "jJAnanivRttA: di' jJAnathI nIpajelA (racAyelA) "bhavanta' hoya che. juo, dharmI ene kahIe ke jene vikalpathI bhinna potAnA zuddha caitanyasvarUpa bhagavAna AtmAnA jJAna ane anubhava thayAM che. ahAhA...! huM rAgathI bhinna zuddha cidAnaMdaghanasvarUpa paramAtmadravya chuM evuM jene nirmaLa bhedajJAna pragaTa thayuM che te jJAnI che. AvA jJAnInA sarva bhAvo jJAnathI racAyelA che. jANavuM, dekhavuM, TharavuM, zAMtirUpa thavuM e jJAnInA pariNAma che. dayA, dAna, vrata AdinA rAga ke puNya-pApanA zubhAzubha vikalpa jJAnIne (kartavyapaNe ) hotA nathI; ane je vikArI bhAva thAya che teno jJAnI jANanAra che, kartA nathI. jJAnIne vikAranuM svAmitva nathI, tethI jJAnInA sarva bhAvo jJAnamaya hoya che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 244 ] | pravacana ratnAkara bhAga-5 koIvAra asthiratAnI nabaLAIne lIdhe hiMsAdirUpa alpa rAga-dveSanA pariNAma thaI jAya topaNa jJAnI tenA jJAtA rahe che, kemake daSTi nija svabhAva upara che. ahAhA..! daSTi trikALI svabhAva upara hovAthI jJAnIno pratyeka pariNAma jJAnamaya, AnaMdamaya, zAMtimaya, dharmamaya ja hoya che. jJAnInA sarva bhAvo jJAnathI nIpajelA jJAnamaya ja hoya che. tu' ane "majJAni:' ajJAnInA "sarve ji te' sarva bhAvo "ajJAnanivRttA:' ajJAnathI nIpajelA ( racAyelA) " mavatti' hoya che. ahAhA..! ajJAnI ke jene potAnA zuddha caitanyasvabhAvamaya AtmAnuM bhAna nathI ane jeNe rAga sAthe ekatva mAnyuM che tenA sarva bhAva ajJAnathI nIpajelA-racAyelA che. ajJAnIne vyavahAraratnatrayanA je vikalpa che te ajJAnathI racAyelA ajJAnamaya che. ajJAnI jIva hajAro rANIone choDI nagna digaMbara munidazA dhAre, jaMgalamAM rahe, mahAvratAdinuM pAlana kare topaNa rAga sAthe ekatvapaNe pariNamato hovAthI tenA te bhAva ajJAnamaya che ema kahe che. paMcamahAvratanA pariNAma, zAstranuM paralakSI jJAna, ane navatattvanI bhedarUpa zraddhA-e badho rAgabhAva che ane te rAgabhAvano ajJAnI kartA thAya che tethI tenA e badhA bhAva ajJAnamaya che. koI bALa-brahmacArI hoya ane mahinA-mahinAnA upavAsa kare ane te brahmacarya ane upavAsanA vikalpathI lAbha (dharma) thAya ema mAne to enA te bhAva ajJAnamaya che. ajJAnInA sarva bhAva ajJAnathI nIpajelA hoya che ane te ajJAnamaya che. A siddhAMta kahyo, have daSTAMta kaheze. [ pravacana naM. 186-187 (cAlu) * dinAMka 15-9-76 thI 16-9-76 ] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates gAthA 130-131 athaitadeva dRSTAntena samarthayate kaNayamayA bhAvAdo jAyaMte kuMDalAdao bhaavaa| ayamayayA bhAvAdo jaha jAyaMte du kddyaadii||130 / / aNNANamayA bhAvA aNANiNo bahuvihA vi jaayte| NANissa duNANamayA savve bhAvA tahA hoti||131 / / kanakamayAgAvAjjAyante kuNDalAdayo bhaavaaH| ayomayakAdbhAvAdyathA jAyante tu kttkaadyH|| 130 / / ajJAnamayA bhAvA ajJAnino bahuvidhA api jaaynte| jJAninastu jJAnamayAH sarve bhAvAstathA bhvnti|| 131 / / have A arthane daSTAMtathI daDha kare che: jyama kanakamaya ko bhAvamAMthI kuMDalAdika Upaje, paNa lohamaya ko bhAvathI kaTakAdi bhAvo nIpaje; 13). tyama bhAva bahuvidha Upaje ajJAnamaya ajJAnIne, paNa jJAnIne to sarva bhAvo jJAnamaya ema ja bane. 131. gAthArtha:- [ yathA] jema [namayAt bhAvAt] suvaNamaya bhAvamAMthI [ppTanI vaya: bhAva:] suvarNamaya kuMDaLa vagere bhAvo [nIyanta] thAya che [1] ane [DayomayakAta bhAvAt] lohamaya bhAvamAMthI [dAya:] lohamaya kaDAM vagere bhAvo [nIyanta] thAya che, [tathA] tema [ ajJAnina:] ajJAnIne (ajJAnamaya bhAvamAMthI) [ vahuvidhA: pi] aneka prakAranA [ajJAnamaya: bhAva: ] ajJAnamaya bhAvo [nIyanta] thAya che [ tu] ane [ jJAninaH] jJAnIne (jJAnamaya bhAvamAMthI) [ sarve] sarva [ jJAnamaya: bhAva:] jJAnamaya bhAvo [ mavatti] thAya che. TIkAH- jevI rIte pugala svayaM pariNAmasvabhAvavALuM hovA chatAM, kAraNa jevAM kAryo thatAM hovAthI, suvarNamaya bhAvamAMthI, suvarNajAtine nahi ullaMghatA evA suvarNamaya kuMDaLa Adi bhAvo ja thAya paraMtu lokhaMDamaya kaDAM Adi bhAvo na thAya, ane lokhaMDamaya bhAvamAMthI, lokhaMDajAtine nahi ullaMghatA evA lokhaMDamaya kaDAM Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 246 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 (anukuma) ajJAnamayabhAvAnAmajJAnI vyApya bhuumikaam| dravyakarmanimittAnAM bhAvAnAmeti hetutaam|| 68 / / Adi bhAvo ja thAya paraMtu suvarNamaya kuMDaLa Adi bhAvo na thAya; tevI rIte jIva svayaM pariNAmasvabhAvavALo hovA chatAM, kAraNa jevAM ja kAryo thatAM hovAthI, ajJAnIne-ke je pote ajJAnamaya bhAva che tene-ajJAnamaya bhAvamAMthI, ajJAnajAtine nahi ullaMghatA evA aneka prakAranA ajJAnamaya bhAvo ja thAya paraMtu jJAnamaya bhAvo na thAya, ane jJAnIne-ke je pote jJAnamaya bhAva che tene-jJAnamaya bhAvamAMthI, jJAnanI jAtine nahi ullaMghatA evA sarva jJAnamaya bhAvo ja thAya paraMtu ajJAnamaya bhAvo na thAya. bhAvArtha- " jevuM kAraNa hoya tevuM ja kArya thAya che' e nyAye jema lokhaMDamAMthI lokhaMDamaya kaDAM vagere vastuo thAya che ane suvarNamAMthI suvarNamaya AbhuSaNo thAya che, tema ajJAnI pote ajJAnamaya bhAva hovAthI tene (ajJAnamaya bhAvamAMthI) ajJAnamaya bhAvo ja thAya che ane jJAnI pote jJAnamaya bhAva hovAthI tene (jJAnamaya bhAvamAMthI) jJAnamaya bhAvo ja thAya che. ajJAnIne zubhAzubha bhAvomAM Atmabuddhi hovAthI tenA sarva bhAvo ajJAnamaya ja che. avirata samyagdaSTi (-jJAnI) ne joke cAritramohanA udaye krodhAdika bhAvo pravarte che topaNa tene te bhAvomAM Atmabuddhi nathI, te temane paranA nimittathI thayelI upAdhi mAne che. tene krodhAdika karmo udayamAM AvIne kharI jAya che-AgAmI evo baMdha karatA nathI ke jethI saMsAranuM bhramaNa vadhe; kAraNa ke (jJAnI) pote udhamI thaIne krodhAdibhAvarUpe pariNamato nathI ane joke udayanI baLajorIthI pariName che topaNa jJAtApaNuM cUkIne pariNamato nathI; jJAnInuM svAmitva niraMtara jJAnamAM ja varte che tethI te krodhAdibhAvono anya zeyonI mAphaka jJAtA ja che, kartA nathI. A rIte jJAnInA sarva bhAvo jJAnamaya ja che. have AgaLanI gAthAnI sUcanAnA artharUpa zloka kahe che: zlokArthaH- [ajJAnI ] ajJAnI [ajJAnamayamAvAnAm bhUmijAn] (potAnA) ajJAnamaya bhAvonI bhUmikAmAM [ vyANa] vyApIne [dravyazanimittAnAM bhAvAnAna] (AgAmI) dravyakarmanAM nimitta je (ajJAnAdika) bhAvo temanA [tutAm ti] hetupaNAne pAme che (arthAt dravyakarmanAM nimittarUpa bhAvono hetu bane che ). 68. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-130-131 ] samayasAra : gAthA 130-131 mathALuM have A arthane daSTAMtathI dRDha kare che: [ 247 * gAthA 130-131 : TIkA u52nuM pravacana * jevI rIte puddagala svayaM pariNAmasvabhAvavALuM hovA chatAM, kAraNa jevAM kAryo thatAM hovAthI, suvarNamaya bhAvamAMthI, suvarNajAtine nahi ullaMghatA evA suvarNamaya kuMDaLa Adi bhAvo ja thAya paraMtu lokhaMDamaya kaDAM Adi bhAvo na thAya, ane lokhaMDamaya bhAvamAMthI, lokhaMDajAtine nahi ullaMghatA evA lokhaMDamaya kaDAM Adi bhAvo ja thAya paraMtu suvarNamaya kuMDaLa Adi bhAvo na thAya. puddagaladravya svayaM eTale potAnI meLe pariNAmasvabhAvavALuM che. juo, A dRSTAMta Ape che. A zarIra, mana, vANI, AhAra, pANI ityAdi badhAmAM svayaM pariNAmasvabhAva che. ahAhA...! badalavAno teno sahaja svabhAva topaNa kAraNa jevuM kArya thAya che. kAraNa ane kAryanI jAti eka hoya che ema kahe che. suvarNanA puddagalomAM svayaM badalavAno svabhAva che topaNa suvarNamAMthI suvarNajAtine nahi oLaMgatA evA suvarNamaya kuMDaLAdi bhAvo ja thAya, suvarNamAMthI loDhAnAM kaDAM Adi bhAvo na thAya. ane lokhaMDamAMthI, te game te bhAve badale topaNa, lokhaMDajAtine nahi oLaMgatA evA lokhaMDamaya kaDAM Adi bhAvo ja thAya, paraMtu suvarNamaya kuMDaLa Adi bhAvo na thAya. juo, A nyAya! ke sonAmAMthI loDhuM na thAya ane loDhAmAMthI sonuM na thAya. A daSTAMta ApyuM have siddhAMta kahe che- 'tevI rIte jIva svayaM pariNAmasvabhAvavALo hovA chatAM, kAraNa jevAM ja kAryo thatAM hovAthI, ajJAnIne-ke je pote ajJAnamaya bhAva che tene-ajJAnamaya bhAvamAMthI, ajJAnajAtine nahi ullaMghatA evA aneka prakAranA ajJAnamaya bhAvo ja thAya paraMtu jJAnamaya bhAvo na thAya, ane jJAnIne-ke je pote jJAnamaya bhAva tene-jJAnamaya bhAvamAMthI, jJAnanI jAtine nahi ullaMghatA evA sarva jJAnamaya bhAvo ja thAya paraMtu ajJAnamaya bhAvo na thAya. jIvano svayaM-potAnI meLe ja pariNamavAno eTale badalavAno svabhAva che. chatAM kAraNa jevAM ja kAryo thAya che. gAthA 68nI TIkAmAM dAkhalo Apyo che ke javapUrvaka je java thAya te java ja hoya che. arthAt javamAMthI java ja thAya, ghauM vagere na thAya ane ghauMmAMthI ghauM ja thAya, java vagere na thAya. kAraNa ane kArya hamezAM eka jAtimaya ja hoya che ema kahe che. ajJAnIne potAnA zuddha caitanyasvabhAvamaya AtmAnI dRSTi nathI. enI dRSTi za2I2, mana, vANI, indriya, rAga ityAdi 52 upa2 hoya che. tethI ajJAnIne svayaM ajJAnamaya Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 248 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 bhAva hoya che. tene para ane rAganI je ekatAbuddhi che te svayaM ajJAnamaya bhAva che. dayA, dAna, vrata, bhakti AdinA je bhAva thAya te mArA che, enAthI mane lAbha (dharma) thAya che, e mAruM kartavya che ane huM e bhAvono kartA che evI je enI daSTi che te svayaM ajJAnamaya che. ane e ajJAnamaya bhAvamAMthI, ajJAnajAtine nahi ullaMghatA evA aneka prakAranA ajJAnamaya bhAvo ja thAya che. jema lokhaMDamAMthI lokhaMDamaya kaDAM Adi bhAvo thAya che tema rAganI ekatAbuddhinA ajJAnamaya bhAvamAMthI ajJAnIne ajJAnamaya eTale ke rAgamaya, vikAramaya bhAvo ja utpanna thAya che. bhagavAna kuMdakuMdAcAryadava jaMgalamAM vasanArA nigraMtha mahA munirAja hatA. nigraMtha ene kahIe ke jene rAga sAthenI ekatAbuddhinI-mithyAtvanI gAMTha chUTI gaI che, TaLI gaI che. dayA, dAna, vrata, tapa, bhakti ityAdi pariNAma zubharAgarUpa Asrava che. tenAthI bhinna paDIne aMdara AtmA je trikALI zuddha jJAyakasvarUpa che teno jene anubhava thayo che te nigraMtha che. AvA parama nigraMtha atIndriya AnaMdanA svAmI AcArya kuMdakuMda-svAmInAM A vacano che ke badhA AtmA bhagavAna-svarUpa che. paryAyamAM je bhUla hatI teno ame svarUpanA lakSa abhAva karyo che. zrImad rAjacaMdrajIe paNa kahyuM che ne ke "sarva jIva che siddhasama, je samaje te thAya.'' ema ahIM kahe che ke "sarva jIva che jJAnamaya, je samaje te thAya.' ahAhA.caitanyanA prakAzanA nUranuM pUra prabhu AtmA che. temAM dayA, dAna, bhaktinAM, ke vyavahAra-ratnatrayanA ke navatattvanI bhedarUpa zraddhAnA rAgano sadAkALa abhAva che. paraMtu are! ajJAnI zubharAgane potAnuM svarUpa mAne che. tethI te pote rAgamaya thayo che, ajJAnamaya thayo che. AthI ajJAnIne ajJAnamaya bhAvamAMthI rAgAdimaya ajJAnabhAva ja utpanna thAya che, sukSma vAta che, prabhu! ajJAnIne potAnA jJAnamaya saccidAnaMdasvarUpa AtmAnuM bhAna nathI ane je roga thAya tene ja te potAnuM svarUpa mAne che. rAgathI lAbha thAya, vyavahArathI nizcaya pragaTa thAya-AvA mithyAdarzananA bhAvathI mithyAtvanA bhAva ja utpanna thAya che. ajJAnamaya bhAvamAMthI, badalIne game te bhAva thAya topaNa ajJAnamaya bhAva ja thAya, jJAnamaya bhAva na thAya. khUba gaMbhIra vAta che, bhAI ! ajJAnIne svayaM ajJAnamaya bhAva hoya che. jaDakarmanA kAraNe te bhAva utpanna thayA che ema nathI. karma to jaDa che, karma zuM kare ? pote svayaM ajJAnamaya bhAvarUpe pariName che. koI karmano udaya tene ajJAnabhAve pariNAve che ema nathI. karmano udaya Avyo mATe mithyAtvapaNe pariNamavuM paDyuM ema paNa nathI. jenI daSTi nimittAdhIna che te game te mAne, paraMtu ajJAnIne je rAgamaya-ajJAnamaya bhAva thAya che te svayaM potAnA Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-130-131 ] [ 249 kAraNe thAya che ema ahIM kahe che. paMDita banArasIdAsajIe nimitta-upAdAnanA dohAmAM khUba sarasa vAta karI che "upAdAna nija guNa jahAM tahAM nimitta para hoya.'' vaLI " " upAdAna bala jahAM tahAM nahi nimittako dAva.'' ahAhA..! A dohAomAM to gajaba vAta karI che. tyAre vaLI koI paMDita ema kahe che ke paranA kartA na mAne e jaina nathI. parano kartA mAne e jaina che. are bhAI ! A tuM zuM kahe che? tane zuM thayuM che prabhu? jene jainadharma eTale mokSamArga pragaTa thayo che evo jJAnI parano kartA to zuM rAgano paNa kartA thato nathI. jJAnI ane ajJAnI koI paradravyanuM kArya karI zakato nathI. kemake pratyeka dravya svataMtra che ane svataMtrapaNe pariName che. emAM bIjo zuM kare? zuM paryAya vinAnuM, kArya vinAnuM kayAreya koI dravya che? pratisamaya dravya svayaM potAnuM kArya kare che tyAM bIjo zuM kare ? anya dravya anya dravyanuM kArya kare ema mAne e to sthULa bhUla che, mithyAdarzana che. enuM phaLa khUba AkaruM Avaze bhAI ! paramAtmA kahe che ke parano kartA to koI thaI zakato nathI ane rAgabhAvano je kartA thAya te ajJAnI che. ahIM kahe che-ajJAnIne ajJAnamayabhAvamAMthI nIpajelA sarva bhAva ajJAnamaya hoya che kemake te ajJAnamayapaNAne ullaMghatA nathI. ajJAnI be ne be cAra kahe topaNa tenuM khoTuM che kemake kAraNakAryanA svarUpamAM tene phera che, bhUla che. mokSamArgaprakAzakamAM (cothA adhikAramAM) Ave che ke ajJAnIne kAraNaviparItatA, svarUpaviparItatA ane bhedAbhadaviparItatA hoya che. aho ! gRhasthAzramamAM rahIne paNa paMDitapravara ToDaramalajIe zuM ajaba kAma karyuM che ! are! koIne AvI vAta na bese ane te game tema kahe to tethI zuM thAya? bhAI ! koI pratye dveSa karavo ke virodha karavo e to mArga nathI. "satveSu maitrI' sarva jIvo pratye maitrIbhAva jJAnIne hoya che. koIne A vAta bese toya te svataMtra che ane koIne na bese toya te svataMtra | yogasAramAM Ave che ke pApane to jagatamAM sau pApa kahe che; paNa puNya paNa kharekhara pApa che ema koI viralA anubhavI budhapuruSa ja kahe che ""pApatattvane pApa to kahe jagamAM sau koI; puNyatattva paNa pApa che kahe anubhavI budha koI.'' 71. (yogasAra) Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 250 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 zubharAga mAro che ema ajJAnI mAne che. paNa jJAnI to kahe che ke puNyabhAva paNa pApa che. dayA, dAna, vratAdinA zubharAganA bhAva te pApa che. potAnA zuddha caitanyasvarUpathI khasI jAya, patita thAya tyAre e bhAva thAya che mATe te pApa tattva che. lokone puNyabaMdhanuM phaLa je bhogasAmagrI ane anukULa saMjogo-tenI mIThAza che ane tethI puNyabaMdhanA kAraNarUpa puNyabhAva je zubharAga tenI paNa mIThAza che. tethI A vAta temane kaDaka lAge che. paraMtu bhAI ! tane je zubharAganI mIThAza che te ajJAnamaya bhAva che ane te ajJAnamaya bhAvamAMthI, ajJAnajAtine atikramatA nahi hovAthI ajJAnabhAva ja utpanna thAya che, jJAnamaya bhAva utpanna thatA nathI ema ahIM karyuM che. bhAI ! A zubharAganI mIThAza tane kayAM laI jaze ? janma-maraNarUpa saMsAramAM ane aMte te nigoda laI jaze, kemake mithyAtvanuM phaLa (aMte) nigoda che. have kahe che-"jJAnIne-ke je pote jJAnamaya bhAva che tene jJAnamayabhAvamAMthI, jJAnanI jAtine nahi ullaMghatA evA sarva jJAnamaya bhAvo ja thAya paraMtu ajJAnamaya bhAvo na thAya." padravyanA bhAvothI rahita, nirmaLAnaMdano nAtha cityamatkAramAtra bhagavAna AtmA che. AvA potAnA AtmAnAM daSTi ane anubhava jene thayAM che te jJAnI che. e jJAnI ema jANe che ke jANavuM ane dekhavuM basa e ja mAruM kArya che. jJAnIne jJAnAnaMdasvabhAva mArI cIja che ema satyano Agraha nAma daDha nizcaya ane zraddhAna che. tenI daSTi potAnA caitanyasvabhAvathI khasatI nathI ane tethI tene jJAnamaya bhAva che. jJAnamayabhAvamAMthI, jJAnanI jAtine nahi oLaMgatA hovAthI sarva jJAnamaya bhAvo ja jJAnIne utpanna thAya che paraMtu ajJAnamaya bhAvo utpanna thatA nathI. prazna:- to zuM jJAnIne rAga Avato ja nathI ? uttara:- jJAnIne yathApadavI rAga Ave che paNa te tenA jJAtA che, kartA nathI. je alpa rAga Ave che tene te parazeyarUpe jANe che. jJAnIne rAganuM svAmitva hotuM nathI. tethI jJAnInA sarva bhAvo jJAnamaya ja hoya che, ajJAnamaya hotA nathI. bhagavAna RSabhadeva paramAtmA aSTApada parvata parathI nirvANa pAmyA tyAre bhagavAnano virahu paDatAM bharata mahArAjAne hRdayamAM khUba du:kha thayuM, AMkhamAM AMsu AvyAM. "are! bhAratavarSano dedIpyamAna surya asta thaI gayo !" evA virahunA vicArathI ghaNuM duHkha anubhava lAgyA. tyAre indra kahyuM-bharatajI! tamAre to A chello de che. ame to haju eka bhava karIne mokSe javAnA chIe. virahanA duHkhathI tamArI AMkhomAM AMsu ! zuM A tamane zobhe? mahArAjA bharate kahyuM A to kamajorIno-asthiratAno rAga Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-130-131 ] [ 251 Avyo che; huM to teno jANanAramAtra jJAtA-daSTA chuM, huM teno kartA nathI. juo, A jJAnInI svabhAvadaSTi ! jevI daSTi tevI sRSTi. ajJAnInI daSTi rAga upara che. tethI ajJAnIne mithyAtvAdi rAgamaya-ajJAnamaya bhAvo ja utpanna thAya che. jyAre jJAnInI jJAnasvabhAva upara dRSTi che, tethI temane jJAnamaya bhAvanI ja suSTi-utpatti thAya che. alpa asthiratAno je rAga thAya che tene jJAnamAM parazaya tarIke jANe che. rAga mArI cIja che ema rAganuM svAmitva jJAnI svIkAratA nathI. te rAganA jJAtA ja che, kartA nathI. lokone vyavahAranI kriyAno prema che, paraMtu kriyAno vikalpa che e rAga che. dayA, dAna, vrata Adi kriyAnA zubha vikalpa rAga che. rAga che te kharekhara hiMsA che. puruSArthasiddhayupAyanA 44 mA chaMdamAM amRtacaMdrasvAmIe kahyuM che ke nizcayathI rAgAdi bhAvonuM pragaTa na thavuM e ahiMsA che ane rAgAdi bhAvonuM utpanna thavuM te hiMsA che. A jaina siddhAMtano sAra che. bhAI ! poDazakAraNabhAvanAno rAga te dharma nathI. tenA nimitte tIrthaMkaranAmakarmanI prakRti baMdhAya che ane samyagdaSTine ja evo zubharAga Ave che topaNa te dharma nathI. rAga che ne? te rAganA jJAnI kartA nathI, jJAtA che. tathA rAgano jene prema che evA ajJAnInI bhUmikAmAM AvI jAtano rAga Avato ja nathI ane tene tIrthaMkaraprakRti baMdhAtI nathI. zreNika mahArAja AvatI covIsImAM prathama tIrthaMkara thaze. mAtAnA garbhamAM padhAraze tyAre indro ane devo mahotsava ujavaze. mAtAnA garbhamAM savAnava mAsa rahe tyAM paNa samyagdaSTi rAgano jJAtA-daSTA che, kartA nathI. ahAhA...jenA vaDe janma-maraNano aMta Ave te samyagdarzana koI alaukika cIja che, bhAI ! jene AnaMdano nAtha aMdara jAgI gayo che te dharmI jIva niraMtara jJAtAdraSTAsvabhAve jJAnabhAve pariName che, rAgabhAve nahi. AvuM ja svarUpa che. kaLaza-TIkAmAM zloka 67 mAM kahyuM che ke "samyagdaSTi jIvanI ane mithyASTi jIvanI kriyA to ekasarakhI che, kriyAsaMbaMdhI viSaya-kapAya paNa ekasarakhA che, paraMtu dravyano pariNamanabheda che. samyagdaSTinuM dravya zuddhatvarUpa pariNamyuM che tethI je koI pariNAma buddhipUrvaka anubhavarUpa che athavA vicArarUpa che athavA vratakriyArUpa che athavA bhogaabhilASarUpa che athavA cAritramohanA udaye krodha-mAna-mAyA-lobharUpa che te saghaLAya pariNAma jJAnajAtimAM ghaTe che, kemake je koI pariNAma che te saMvara-nirjarAnuM kAraNa che-evo ja koI dravya-pariNamanano vizeSa che. mithyASTinuM dravya azuddharUpa pariNamyuM che, tethI je koI mithyAdaSTinA pariNAma che te anubhavarUpa to hotA ja nathI; tethI sUtra-siddhAMtanA pATharUpa che athavA vrata Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 252 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 tapazcaraNarUpa che athavA dAna-pUjA-dayA-zIlarUpa che athavA bhogAbhilASarUpa che athavA krodhamAna-mAyA-lobharUpa che, -AvA saghaLA pariNAma ajJAnajAtinA che, kemake baMdhanuM kAraNa che, saMvara-nirjarAnuM kAraNa nathI;-dravyano evo ja pariNamana vizeSa che.'' A pramANe jJAnInA sarva bhAvo jJAnamaya ja che, ajJAnamaya nathI ane ajJAnInA sarva bhAvo ajJAnamaya ja che. jJAnamaya nathI. * gAthA 130-131 : bhAvArtha uparanuM pravacana * jevuM kAraNa hoya tevuM ja kArya thAya che' e nyAye jema lokhaMDamAMthI lokhaMDamaya kaDAM vagere vastuo thAya che ane suvarNamAMthI suvarNamaya AbhUSaNo thAya che, tema ajJAnI pote ajJAnamaya bhAva hovAthI tene (ajJAnamaya bhAvamAMthI) ajJAnamaya bhAvo ja thAya che ane jJAnI pote jJAnamaya bhAva hovAthI tene ( jJAnamaya bhAvamAMthI) jJAnamaya bhAvo ja thAya che. ajJAnIne zubhAzubha bhAvomAM Atmabuddhi hovAthI tenA sarva bhAvo ajJAnamaya ja che. ajJAnIne zubhAzubha bhAva mArA che ema temAM Atmabuddhi che. te zubhabhAvathI potAne lAbha thAya ane te potAnuM kartavya che ema mAne che. tethI ajJAnInA sarva bhAva ajJAnamaya ja che. tathA jeTalA zubhAzubha bhAva che te baMdhanuM kAraNa che. "avirata samyagdaSTi (-jJAnI) ne joke cAritramohanA udaye krodhAdika bhAvo pravarte che. topaNa tene te bhAvomAM Atmabuddhi nathI, te temane paranA nimittathI thayelI upAdhi mAne che.' jJAnIne krodha, mAna Adi bhAva Ave che, tenI ruci nathI chatAM nabaLAIthI te bhAva Ave che; paraMtu te bhAva mArI cIja che ane tenAthI mane lAbha che evI jJAnanI buddhi hotI nathI. karmanA udayanA nimitte thayelA te bhAvane jJAnI upAdhi mAne che. tene krodhAdika karmo udayamAM AvIne kharI jAya che-AgAmI evo baMdha karatAM nathI ke jethI saMsAranuM bhramaNa vadhe. jJAnI je karma udayamAM Ave che temAM thoDA joDAya paNa che, chatAM te rAga kharI jAya che kemake tene tenuM svAmIpaNuM nathI. te evo baMdha karato nathI ke jethI saMsAranuM paribhramaNa vadhe, kAraNa ke jJAnI pote udhamI thaIne krodhAdibhAvarUpe pariNamato nathI ane joke udayanI baLajorIthI pariName che topaNa jJAtApaNuM cUkIne pariNamato nathI. vikAra karavA lAyaka che evA UMdhA puruSArthapaNe jJAnI pariNamatA nathI. karmanA udayamAM te potAnI kamajorIthI joDAya che topaNa jJAtApaNuM cUkIne rAgamayapaNe pariNamatA nathI. huM jJAtA-darA chuM e bhUlIne te rAgasvabhAve pariNamatA nathI. dharmIne dayA, dAna, vrata, bhakti, pUjA AdinA zubhabhAva Ave che paNa temAM Atmabuddhi nathI. jJAnInuM Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-130-131 ] [ 253 svAmitva niraMtara jJAnamAM ja varte che. enI dRSTi jJAnasvabhAva upara ja satata maMDAyelI rahe che. tethI te krodhAdi bhAvono anya jJayonI mAphaka jJAtA ja che, kartA nathI. A rIte jJAnInA sarva bhAvo jJAnamaya ja che. AtmA jJAnasvarUpa prabhu sarvajJasvabhAvamaya che; enI jene dRSTi thaI che te jJAnI jJAnasvarUpe pariName che. jJAnanuM ullaMghana karIne jJAnI pariNamatA nathI. jJAnInuM svAmitva niraMtara jJAnamAM ja varte che. jJAnIne rAgAdimAM svAmIpaNuM nathI. azubharAga paNa kadAcit jJAnIne thAya che paNa tenuM tene svAmIpaNuM nathI. jJAnI anya yonI mAphaka krodhAdi vikArI bhAvono jJAtA ja che, kartA nathI. zarIra, mana, vANI ityAdi para padArtha jema jJaya che, jANavA lAyaka che tema nabaLAIthI thatA rAgAdi vikArI bhAva jJAnIne jJAnanA jJaya che, jANavA lAyaka che, jJAnI tenA kartA thatA nathI. rAgAdi bhAva karavA lAyaka che ema mAnatA nathI mATe kartA nathI; pariNamana che e apekSAthI kartA kahevAmAM Ave che e judI vAta che. samakitInA aMtaranI lokone khabara nathI. loko to basa A karo ne te karo-vrata karo, tapa karo, upavAsa karo, jAtrA karo, bhakti karo, dAna karo, maMdiro baMdhAvo, pratiSThA karAvo, ema pAMca-pacIsa lAkha kharca karo ityAdi vaDe dharma thavo mAne che, paNa emAM to dhULeya dharma nathI. e to zubhabhAva che, puNyabaMdhanuM kAraNa che. ajJAnI ane dharma mAne che te mithyAtva che ane jJAnI tene parajJaya tarIke potAnA jJAnamAM jANe che. jJAnI ane ajJAnInA abhiprAyamAM moTuM aMtara che, ugamaNA-AthamaNo phera che. jema dhAvamAtA bALakane dhavarAve paNa e mAro dIkaro che ema mAnatI nathI, tema dharmI jIvane rAga Ave che paNa rAga mAro che evuM ene svAmitva nathI. je rAga Ave che tene mAtra parazeya tarIke jANe che. potAnuM jJAna ane AnaMdasvarUpa che te svaya che. jJAnInI dRSTi svaya je zuddha AtmA tyAMthI khasatI nathI ane tethI tenA sarva bhAvo jJAnamaya ja hoya che. samyagdaSTinI ruci zuddha AtmadravyamAM che. aMdara paripUrNa zuddha caitanya ekalo ujvaLa pavitra anaMtaguNono piMDa prabhu AtmA virAjI rahyo che tenI jJAnIne niraMtara ruci che, tene rAgAdi bhAvanI ruci nathI. jema koI nokara zeThanuM kAma karato hoya te bole ema ke amAre mAla levo che, amAre mAla vecavo che ityAdi. paraMtu aMdara jANe che ke "amAre" eTale potAne Na zeThane mAla levAno-vecavAno che. tema rAgAdi bhAva je jJAnIne Ave che tene aMdarathI ema jANe che ke-A rAgAdi bhAva che te mAro nathI, e to karmanI upAdhi che; mAro to eka cidAnaMdamaya zaddha jJAyakabhAva che. rAga mAruM kartavya nahi. jJAna mAruM kartavya che rAgano huM to jJAtAmAtra chuM. eka zeThane haMmezAM cUramu khAvAnI Adata hatI. temane cUramu ja mAphaka Ave. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 254 ] || pravacana ratnAkara bhAga-5 have eka di banyuM ema ke emano juvAnajodha dIkaro ekAeka gujarI gayo. smazAnethI bALIne sau ghera AvyA. gharamAM sau ro-kakaLa kare ane badhe zokanuM gamagIna vAtAvaraNa banI gayuM. dIkarAno bApa zeTha kahe-roTalA-roTalI banAvo, Aje curamu na khavAya. sau sagAMvahAlAM kahetamane cUramAnI Teva che mATe tame cUramu ja khAo, tamane bIjAM mAphaka nahi Ave. te vakhate bhojana karyuM. zeTha cUramu khAdhuM, paNa cUramAnI emane hoMza na hatI. tema jJAnIne rAga Ave che paNa tene rAganI hoMza nathI. dharmIne rAganI ruci khalAsa thaI gaI hoya che. prazna:- jJAnIne udayanI baLajarIthI rAga Ave che eTale zuM? uttara:- udayanI baLajarIthI rAga Ave che e to nimittanI mukhyatAthI kahyuM che. eno artha ema che ke jJAnIne puruSArthanI kamajorI che. je rAga Ave che te potAnA aparAdhathI Ave che ane te potAnA kAraNe Ave che. jaDakarmane laIne rAga thAya che vA jaDakarmano udaya rAga karAve che ema che ja nahi, karma to jaDa che. kahyuM che ne ke 'karma bicAre kauna, bhUla merI adhikAI.' jyAM jyAM ema kathana Ave ke karmanA udayanI baLajorIthI rAga thAya che tyAM tyAM ema samajavuM ke rAga potAnI kamajorIthI potAnA kAraNe thAya che ane karmano udaya temAM nimittamAtra che. (puruSArtha kamajora che to karma baLavAna che ema nimittathI kahevAmAM Ave che ). have AgaLanI gAthAnI sUcanAnA artharUpa zloka kahe che: kaLaza 68: zlokArtha uparanuM pravacana majJAnI' ajJAnI "ajJAnamayamAvAnAma bhUmi ' (potAnA) ajJAnamaya bhAvonI bhUmikAmAM 'vyANa' vyApIne 'dravyavarmanimittAnAM mAvAnIma' (AgAmI) dravyakarmanA nimitta je (ajJAnAdika ) bhAvo temanA "detunAma ti' hetupaNAne pAme che. (arthAt dravyakarmanAM nimittarUpa bhAvono hetu bane che.). ajJAnI potAnA ajJAnamaya bhAvonI bhUmikAmAM eTale rAganI rucimAM paDyo che. potAno je trikALI zuddha caitanyasvabhAva, vItarAgasvabhAva tene choDIne ajJAnI rAganI rucimAM joDAyo che. ajJAnamaya bhAvonI bhUmikAmAM vyApIne dravyakarmanAM nimitta je ajJAnAdika bhAvo che. temanA hetupaNAne pAme che. arthAta dravyakarmanA nimittarUpa bhAvono hetu bane che. jUnA karmanA udayanuM lakSa karIne, navA karmabaMdhanA kAraNarUpa je ajJAnabhAva tenA hetupaNAne prApta thAya che. A ajJAnInI vAta karI che. [ pravacana naM. 187 * dinAMka 16-9-76 ] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates gAthA 13ra thI 136 aNNANassa sa udao jA jIvANaM atcuvlddhii| micchattassa du udao jIvassa asaddahANattaM / / 132 / / udao asaMjamassa du jaM jIvANaM havei avirmnnN| jo du kalusovaogo jIvANaM so ksaaudo|| 133 / / taM jANa jogaudayaM jo jIvANaM tu citttthucchaaho| sohaNamasohaNaM vA kAyavvo viradibhAvo vaa|| 134 / / edesu hedubhUdesu kammaiyavaggaNAgadaM jaM tu| pariNamade aTThavihaM nnaannaavrnnaadibhaavehiN|| 135 / / taM khalu jIvaNibaddhaM kammaiyavaggaNAgadaM jiyaa| taiyA du hodi hedU jIvo pariNAmabhAvANaM / / 136 / / A ja arthapAMca gAthAothI kahe che: ajJAna tattva taNuM jIvone, udaya te ajJAnano, apratIta tattvanI jIvane je, udaya te mithyAtvano; 132, jIvane aviratabhAva je, te udaya aNasaMyama taNo, jIvane kaluSa upayoga je, te udaya jANa kaSAyano; 133. zubha ke azubha pravRtti ke nivRttinI ceSTA taNo utsAha varte jIvane, te udaya jANa tuM yogano. 134. A hetubhUta jyAM thAya, tyAM kArmaNavaragaNArUpa che, te aSTavidha jJAnAvaraNaityAdibhAve pariName; 135. kArmaNavaragaNArUpa te jyAM jIvanibaddha bane khare, AtmAya jIvapariNAmabhAvono tadA hetu bane. 136. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 256 ] [ pravayana ratnA32. bhAga-5 ajJAnasya sa udayo yA jiivaanaamtttvoplbdhiH| mithyAtvasya tUdayo jiivsyaashrdddhaantvm|| 132 / / udayo'saMyamasya tu yajjIvAnAM bhvedvirmnnm| yastu kaluSopayogo jIvAnAM sa kssaayodyH|| 133 / / taM jAnIhi yogodayaM yo jIvAnAM tu cessttotsaahH| zobhano'zobhano vA kartavyo viratibhAvo vaa|| 134 / / eteSu hetubhUteSu kArmaNavargaNAgataM yattu : / pariNamate'STavidhaM jnyaanaavrnnaadibhaavaiH|| 135 / / tatkhalu jIvanibaddha kArmaNavargaNAgataM ydaa| tadA tu bhavati hetu vaH prinnaambhaavaanaam|| 136 / / thArtha:- [ jIvAnAm ] pAne [ yA] 4 [atattvopalabdhiH ] tatpanu mAna (arthAta vastuspa35nu ayathArtha-viparIta zAna) cha [sa:] te [ajJAnasya] mAnanA [udayaH] ya cha [tu] ane [jIvasya ] pane [azraddadhAnatvam ] 4 (tattyanu) sazraddhAna cha te [ mithyAtvasya ] mithyAtvano [ udayaH] 45 cha; [ tu] 4jI [ jIvAnAM ] pone [ yad ] 4 [aviramaNam ] avirm| arthAta satyAgamA cha / [asaMyamasya ] asaMyamano [ udayaH] dhya [bhavet ] cha [ tu] bhane [jIvAnAM] pone [ yaH] 4 [ kaluSopayoga:] bhalina (arthAta 959||nii s127|| 2hita) upayoga cha [ saH] te [ kaSAyodayaH] 4Ayano kSya cha; [ tu] vaNI [jIvAnAM] pAne [ yaH] 4 [zobhana: azobhana: vA] zubha hai azuma [kartavyaH viratibhAvAH vA] pravRtti , nivRtti35 [ceSTotsAhaH] (manavayanAyA-Azrita) yeSTAno utsAha cha [ taM] te [ yogodayaM ] yogano 65 [ jAnIhi ] . [ eteSu ] // (yo) [ hetubhUteSu ] hetubhUta thatai [ yat tu] [ kArmaNavargaNAgataM] bha gata (bhv||35) 56gadravya [jJAnAvaraNAdibhAvai: aSTavidhaM ] shaanaav25||himaayo35 mA prAre. [ pariNamate] 529 me cha, [tat kArmaNavargaNAgataM] te vargagata pusadravya [yadA] nyAre [ khalu ] 5252 [ jIvanibaddhaM ] qwi baMdhAya cha [ tadA tu] tyAre [ jIvaH ] 75 [pariNAmabhAvAnAm ] ( potAnA sanamaya) parimamAvono [ hetuH ] hetu [ bhavati ] thAya che. TIkAH- tattvanA ajJAnarUpe (arthAt vastusvarUpanI anyathA upalabdhirUpe) jJAnamAM svAdarUpa thato (-svAdamAM Avato) ajJAnano udaya che. mithyAtva, asaMyama, kaSAya ane yoganA udayo-ke jeo (navA) karmanA hetuo che teo-te-maya arthAt ajJAnamaya Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-13ra-136 ] [ 257 cAra bhAvo che. tattvanA azraddhAnarUpe jJAnamAM svAdarUpa thato mithyAtvano udaya che; aviramaNarUpe ( atyAgabhAvarUpe ) jJAnamAM svAdarUpa thato asaMyamano udaya che; kaluSa (malina) upayogarUpe jJAnamAM svAdarUpa thato kaSAyano udaya che; zubhAzubha pravRtti ke nivRttinA vyApArarUpe jJAnamAM svAdarUpa thato yogano udaya che. A paugalika mithyAtvAdinA udayo hetubhUta thatAM je kArmaNavargaNAgata pudgaladravya jJAnAvaraNAdibhAve ATha prakAre svayameva pariName che, te kAmaNavargaNAgata padagaladravya jyAre jIvamAM nibaddha thAya tyAre jIva svayameva : svaparanA ekatvanA adhyAsane lIdhe tattva-azraddhAna Adi potAnA ajJAnamaya pariNAmabhAvono hetu thAya che. bhAvArtha- ajJAnabhAvanA bhedarUpa je mithyAtva, avirati, kaSAya ane yoganA udayo te pudgalanA pariNAma che ane temano svAda atattvazraddhAnAdirUpe jJAnamAM Ave che. te udayo nimittabhUta thatAM, kArmaNavargaNArUpa navAM pudagalo svayameva jJAnAvaraNAdi karmarUpe pariName che ane jIva sAthe baMdhAya che; ane te samaye jIva paNa svayameva potAnA ajJAnabhAvathI atattvazraddhAnAdi bhAvo rUpe pariName che ane e rIte potAnA ajJAnamaya bhAvonuM kAraNa pote ja thAya che. | mithyAtvAdino udaya thavo, navA pudgalonuM karmarUpe pariNamavuM tathA baMdhAvuM, ane jIvanuM potAnA atattvazraddhAnAdi bhAvarUpe pariNamavuM-e traNeya eka samaye ja thAya che; sau svataMtrapaNe potAnI meLe ja pariName che, koI koIne pariNamAvatuM nathI. * samayasAra : gAthA 132 thI 136 mathALuM A ja artha pAMca gAthAothI kahe che - * gAthA 13ra thI 136 : TIkA uparanuM pravacana * tattvanA ajJAnarUpe (arthAt vastusvarUpanI anyathA upalabdhirUpe) jJAnamAM svAdarUpa thato (svAdamAM Avato) ajJAnano udaya che. mithyAtva, asaMyama, kaSAya, ane yoganA udayo-ke jeo (navA) kamenA hetuo che teo-te-maya athotuM ajJAnamaya cAra bhAvo che." juo, AtmA trikALa jJAnasvabhAvI parama pavitra prabhu che. tenuM bhAna nahi hovAthI paryAyamAM ajJAnabhAve pariName che. jaDa pudgala udayamAM AvatAM jJAnamAM je ajJAnarUpa, viparItajJAnarUpa svAda Ave che te kharekhara jaDa pudgalano svAda che, te AtmAno-zuddha caitanyano pavitratAno svAda nathI. ahIM ajJAnamaya bhAvanA cAra bheda kahyA che-mithyAtva, asaMyama, kaSAya ane yoga. ajJAnabhAvamAM A cAreya UbhA che ane jene AtmadaSTi thaI che evA jJAnIne (daSTi apekSAe) cAreya bhAva TaLI gayA che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 258 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 zuddha caitanyasvabhAvamAM ahaMbuddhi na karatAM paramAM ahaMbuddhi karavI te mithyAtva che. zuddha caitanyamAM TakavAne badale paramAM AsaktibhAve TakavuM te avirati che. nirmaLa svabhAvamAM na rokAtAM malina upayogamAM rokAvuM te kaSAya che. nizcala niSkapa svabhAvamAM na rokAtAM kaMpanamAM rokAvuM te yoga che. A cAreya ajJAnamaya bhAvo che. have jene AtmAnuM samyaka bhAna thayuM tene mithyAtva gayuM. aMze sthiratA thaI, mithyAtvasaMbaMdhI kaSAya gayo ane mithyAtvasaMbaMdhI yoga paNa gayo. ahAhA....! samyagdarzana thayuM tyAM cAreya TaLI gayA. samakitIne svabhAva para dRSTi che ane svabhAvadaSTimAM tene cAreya TaLI gayA che. vastumAM dravyasvabhAvamAM ajJAna nathI, mithyAtva nathI, avirati nathI, kaSAya nathI, yoga nathI. tethI jene dravyadRSTi pragaTa thaI che evA samakitInI dRSTimAM paNa cAreya nathI. samakitIne sadA jJAnabhAva che ane jJAnabhAvamAM ajJAnamaya bhAvonuM kartAkarmapaNuM nathI. jJAnabhAva thatAM ajJAnamaya bhAvonuM kartAkarmapaNuM hotuM nathI. samakitIne alpa vikAranA pariNAmo thAya che kharA, paNa teno te svAmI nathI, kartA nathI. samakitI to avasthAmAM je vikAra thAya teno mAtra jJAtA ja che. paraMtu AtmAnA bhAna vinA ajJAnIne e cAreya ajJAnamaya bhAva che. e vAta ahIM kahe che tattvanA ajJAnarUpe jJAnamAM svAdarUpa thato ajJAnano udaya che. mithyAtva, asaMyama, kaSAya ane yoganA udayo-ke jeo (navA) karmanA hetuo che teo-tamaya ajJAnamaya cAra bhAvo che. tattvanA azraddhAnarUpe jJAnamAM svAdarUpa thato mithyAtvano udaya che; aviramaNarUpe (atyAgabhAvarUpe) jJAnamAM svAdarUpa thato asaMyamano udaya che; kaluSa (malina) upayogarUpe jJAnamAM svAdarUpa thato kapAyano udaya che; zubhAzubha pravRtti ke nivRttinA vyApArarUpe jJAnamAM svAdarUpa thato yogano udaya che." AtmA zuddha cidAnaMdaghana vastu che. tenI pratIti vinA jJAnamAM tattvanI bhrAntirUpa je svAda Ave che te kaluSita che, AkuLatAmaya che ane temAM mithyAtvanA udayanuM nimitta che. tevI rIte viSayomAM AsaktirUpa asaMyamano, malina upayogarUpa kaSAyano ane zubhAzubha pravRtti ke nivRttinA vyApArarUpa yogano je jJAnamAM svAda Ave che te paNa kaluSita che, AkuLatAmaya duHkharUpa che, ane temAM avirati Adi pUrvakarmanA udayanuM nimitta che. have ahIM ema siddha karavuM che ke jUnAM pudgalakarmano udaya navAM karmanA baMdhanuM kAraNa thAya che. mithyAtva. avirati Adi je pUrvanAM karma che teno udaya navA baMdhanuM kAraNa che. paNa kone? ke je mithyAtva, avirati Adi ajJAnabhAvarUpe pariName che tene. sUkSma vAta che, prabhu! vItarAga sarvajJa paramezvarano mArga lokone sAMbhaLavA maLyo nathI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-132-136 ] [ 259 kahe che ke jAnAM karmano udaya-mithyAtva, avirati, kaSAya ane yogano udaya che te navAM karmabaMdhanuM kAraNa che. paraMtu kone? je ajJAnabhAve, mithyAtva ane rAgadveSarUpe pariName tene. jJAnIne pUrvakarmano udaya che te navAM karmabaMdhanuM kAraNa thato nathI kemake te svAmIpaNe udayamAM joDAtA nathI ane tethI tene jUnAM karma che te kharI jAya che, navo baMdha thato nathI. kaLaza TIkAmAM paNa kahyuM che ke udayamAtra baMdhanuM kAraNa nathI. udayamAtrathI jo baMdha thAya to kadI mokSa thaI zake nahi. ahIM eka samayamAM traNa vAta che 1. darzanamoha Adi karmano udaya, 2. te ja samaye navAM karmano baMdha, 3. ane te ja samaye ajJAnI jIva svayaM mithyAtvAdi bhAvarUpe pariName che te. ajJAnIne nAM karmano udaya che te navA baMdhamAM nimitta kahevAmAM Ave che ane je mithyAtvanA bhAva na kare tene te samaye jUnAM karmano udaya (baMdha karyA vinA) kharI jAya che. AvI vAta che aTapaTI. have kahe che ' A paudgalika mithyAtvAdinA udayo hetubhUta thatAM je kAryaNavargaNAgata puddagaladravya jJAnAvaraNAdibhAve ATha prakAre svayameva pariName che, te kAryaNavargaNAgata puddagaladravya jyAre jIvamAM nibaddha thAya tyAre jIva svayameva ajJAnathI svaparanA ekatvanA adhyAsane lIdhe tattvaazraddhAna Adi potAnA ajJAnamaya pariNAmabhAvono hetu thAya che.' juo, paudgalika mithyAtvAdinA udayakALe je navAM karma baMdhAya che te svayameva pariName che. navAM karma pariName te svataMtrapaNe pariName che. jUnAM karmano udaya tene pariNamAve che ema nathI. badhuM ja svataMtra che ema siddha kare che. 1. pUrva karmano udaya Ave che te svataMtra, 2. udayakALe navAM karma baMdhAya te paNa svataMtra, ane 3. jIva mithyAzraddhArUpa mithyAtvanA bhAva potAmAM kare che te paNa svataMtra. rAga mArI cIja che, mAruM kartavya-kArya che, evA mithyAdaSTinA (mithyAzraddhAnarUpa ) bhAva navA karmabaMdhamAM nimitta thAya tyAre jAnAM karmane navA karmabaMdhanuM nimitta kahevAmAM Ave che. jhINI vAta che bhAI! jUnAM karma paNa svataMtra, navo baMdha thAya te paNa svataMtra ane vacce jIva rAga-dveSa ane ajJAnapaNe pariName te paNa svataMtra. aho! samayasAra khUba gaMbhI2 cIja che bhAI! paMcamaArAmAM AcArya kuMdakuMdadeve tIrthaMkaratulya kAma karyuM che ane AcArya amRtacaMdradeve gaNadharatulya kAma karyuM che. zrI kuMdakuMdadevane namaskAra Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates ra60 ] cana ratnAkara bhAga-5 karatAM zrImad rAjacaMdrajIe kahyuM che-"he kuMdakuMdAdi AcAryo! tamArAM vacano Atma-svarUpanA anusaMdhAnamAM hetubhUta thayAM che tethI tamane bhaktibhAve namaskAra ho.'' e A vacano che. juo, udaya Avyo mATe mithyAtvAdirUpa jIva pariName che ema nathI. mithyAtvAdinA bhAva paNa jIva svataMtrapaNe kare che ane tyAre navAM karma paNa svataMtrapaNe baMdhAya che. jAnAM karmano udaya paNa svataMtra che. udayakALe jo jIva potAnA zuddha caitanyasvarUpanI daSTi kare to Avelo udaya chUTI jAya che, navA baMdhanamAM hetu thato nathI. AtmA zuddha-pavitra jJAna ane AnaMdano piMDa prabhu che. ahAhA....! rAgarahita vItarAgasvabhAvI nirvikalpasvarUpa nija AtmA che. AvA AtmAnA atIndriya AnaMdanA svAdano je anubhava kare te jJAnIne jAnAM karmano udaya navAM karmanA baMdhanuM kAraNa thato nathI. paraMtu jUnAM karmanA udayamAM joDAIne mithyAtva ane rAgadveSanA bhAva je jIva kare che tene jUnA karmano udaya, navA karmabaMdhananuM kAraNa thAya che. bhAI ! A vItarAga paramezvara sarvajJa bAdazAhano alaukika mArga che! ahA! digaMbara munivaro paNa jANe dharmanA (acala ) sthaMbha! koInI emane paravA nahi. nAgA bAdazAhathI AghA! aMtaramAM nagna ane bahAra paNa nagna. moTA bAdazAhanI paNa emane zuM paravA? jIvanamAM Ave che ne ke-jaMgala vasAvyuM re jogIe.' ahAhA..! jaMgalamAM AtmAnA atIndriya AnaMdanI laheramAM paDelA hoya che. evI sthitimAM jarA vikalpa Avyo ane AvAM zAstra racAI gayAM che. tenI paNa munivarone zuM paDI che? jaMgalamAM sUkAM tADapatranAM pIMchAM paDyAM hoya tenA para kaThaNa saLIthI zAstro lakhI jaMgalamAM mUkI cAlyA jAya che. tyAM vaLI koI gRhastha tene bhegAM karI sAcavIne maMdiramAM rAkhI de che. A samayasAra A rIte lakhAyeluM zAstra munivaro pramatta-apramattabhAvamAM jhUlatA hoya che. zAstra lakhatAM lakhatAM paNa kSaNamAM nirvikalpa AnaMdanI dazA AvI jAya che. vihAra vakhate cAlatAM cAlatAM nirvikalpa svarUpamAM lIna thaI jAya che. poNI sekanDanI alpa nidrA hoya che; tarata jAgrata thaI jAya che ane AnaMdamAM lIna thaI jAya che. aho! AvI addabhuta alaukika munidazA hoya che. paramezvarapadamAM temanuM sthAna che. siddhAMtamAM (zAstramAM) temane sarvajJanA putra kahyA che. gautama gaNadhara sarvajJanA putra che ema zAstramAM kathana che. sarvajJapadanA vArasadAra che ne! tethI bhAvaliMgI munivaro bhagavAna sarvazadevanA putro che. sarvazapaNuM lavAnI aMdara taiyArI thaI gaI che. ahIM ! aMtaraAnaMdamAM zuM jAmI gayA hoya che! e alaukika dazA dhanya che. ahIM kahe che ke jUnAM karmano udaya A munivarone navAM karmabaMdhanano hetu thato nathI; paraMtu udayanA nimitte svayaM rAga-dveSamohabhAve pariNamatA ajJAnIne jAnAM karmano udaya navA karmabaMdhananuM kAraNa thAya che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-132-136 ] [ 261 paudgalika mithyAtvAdi karmanA udayo nimittabhUta thatAM, kAryaNavargaNAgata puddagaladravya karmabhAve svayameva pariName che ane jIvamAM nibaddha thAya che, tyAre jIva svayameva potAnA ajJAnamaya pariNAmabhAvono hetu thAya che. karmanA udayane laIne jIvane vikArI bhAva thAya che ema nathI. jIva svayameva ajJAnathI svaparanA ekatvanA adhyAsane lIdhe mithyAtvAdi bhAvono hetu thAya che. AtmA zuddha jJAyaka te sva ane rAga 52-e bannenA ekapaNAno ajJAnIne cirakALathI adhyAsa che. ahIM kahe che jUnAM karmanA udayakALe jyAre navAM karma jIvamAM baMdhAya che tyAre svaparanA ekatvanA adhyAsane kAraNe jIva svayameva tattva-azraddhAna Adi potAnA ajJAnamaya bhAvarUpe pariName che ane te bhAvano pote ja hetu thAya che. navAM karma baMdhAya teno jIva hetu nathI. jUnAM karmano udaya Avyo te navA karmabaMdhanamAM hetu che. ajJAnIne rAga-zubharAga gaLe vaLagyo che. trikALI zuddha caitanya sAthe kSaNika rAganA bhAvane eka mAnI pariNamatAM tene thatA vikAranA pariNAma navA karmabaMdhamAM nimitta thAya che; tyAre jUnAM karma navA karmabaMdhamAM hetu thAya che ema kahevAmAM Ave che. vikAranA pariNAma che te jIvano svabhAva nathI, mATe kahyuM ke jUnAM karmano udaya navA karmabaMdhano hetu che. paNa kone ? je potAnA caitanyasvabhAvane bhUlIne vibhAvapaNe pariName che evA mithyAdaSTine jUnAM karmano udaya navA baMdhano hetu bane che. AvI vAta che. * gAthA 132 thI 136 : bhAvArtha u52nuM pravacana * 'ajJAnabhAvanA bhedarUpa je mithyAtva, avirati, kaSAya ane yoganA udayo te puddagalanA pariNAma che ane temano svAda atattvazraddhAnAdirUpe jJAnamAM Ave che. te udayo nimittabhUta thatAM, kAryaNavargaNArUpa navAM puddagalo svayameva jJAnAvaraNAdi karmarUpe pariName che ane jIva sAthe baMdhAya che; ane te samaye jIva paNa svayameva potAnA ajJAnabhAvathI atattvazraddhAnAdi bhAvorUpe pariName che ane e rIte potAnA ajJAnamaya bhAvonuM kAraNa pote ja thAya che.' jIo, karmano udaya Ave mATe jIvane vikAra karavo ja paDe e vAta jUThI che. vaLI karma khase to dharma thAya e vAta paNa barAbara nathI. vikArarUpe jIva svayaM pariName che ane dharmanA pariNAma paNa svayaM potAthI pragaTa thAya che. karmanuM nimitta ho, paNa jIvanA pariNAma svayaM potAthI thAya che. jIva svayameva potAnA ajJAnabhAvathI vikA2IbhAvarUpa mithyAtvAdi rAga-dveSamoharUpa bhAve pariName che, ane e rIte potAnA ajJAnamaya bhAvonuM kAraNa pote thAya che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates [ pravacana ratnAkara bhAga-5 'mithyAtvAdino udaya thavo, navAM puddagalonuM karmarUpe pariNamavuM tathA baMdhAvuM, ane jIvanuM potAnA atattvazraddhAnAdi bhAvorUpe pariNamavuM-e traNeya eka samaye ja thAya che; sau svataMtrapaNe potAnI meLe ja pariName che, koI koIne pariNamAvatuM nathI.' 262 ] junAM karmano udaya Ave te svataMtra, te samaye pudgalonuM navA karmarUpe pariNamavuM ane baMdhAvuM te paNa svataMtra ane jIvamAM mithyAtvAdi bhAvonuM pariNamavuM e paNa svataMtra che. traNe eka ja samayamAM thAya che, paNa sau potapotAnI meLe ja pariName che; koI koIne pariNamAvatuM nathI. [pravacana naM 188 zeSa, 189 cAlu * dinAMka 17-9-76 ane 18-9-76 ] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates gAthA 137-138 vAtpRthagbhUta eva pudgaladravyasya pariNAma: jai jIveNa saha ciya poggaladavvassa kammapariNAmo / evaM poggalajIvA hu do vi kammattamAvaNNA / / 137 / / ekkassa du pariNAmo poggaladavvassa kammabhAveNa / tA jIvabhAvahedUhiM viNA kammassa pariNAmo / / 138 / / yadi jIvena saha caiva pudgaladravyasya karmapariNAmaH / evaM pudgalajIvau khalu dvAvapi karmatvamApannau / / 137 / / ekasya tu pariNAmaH pudgaladravyasya karmabhAvena / tajjIvabhAvahetubhirvinA karmaNaH pariNAmaH / / 138 / / jIvathI juduM ja puddagaladravyanuM pariNAma che ema have pratipAdana kare cheH jo karmarUpa pariNAma, jIva bheLA ja, pudgalanA bane, to jIvane pudgala ubhaya paNa karmapaNuM pAme are ! 137. paNa karmabhAve pariNamana che eka pudgaladravyane, jIvabhAvahetuthI alaga, tethI, karmanA pariNAma che. 138. gAthArtha:- [vi] jo [puAtadravyaSa] puddagaladravyane [ nIvena saha dhaiva] jIvanI sAthe ja [rmavarinAma: ] karmarUpa pariNAma thAya che (arthAt banne bheLAM thaIne ja karmarUpe pariName che) ema mAnavAmAM Ave to [vi] e rIte [puzana-nIvau dau api] puddagala ane jIva banne [vastu] kharekhara [rmatvam ApanA] karmapaNAne pAme. [g] paraMtu [ rmamAvena ] karmabhAve [ pariNAma: ] pariNAma to [pujJAtavyasya 4 ] puddagaladravyane ekane ja thAya che [ tat] tethI [ nIvamAvaotumi: vinA] jIvabhAvarUpa nimittathI rahita ja arthAt jAduM ja [ rmaLa: ] karmanuM [ pariNAma: ] pariNAma che. TIkA:- jo puddagaladravyane, karmapariNAmanA nimittabhUta evA rAgAdi-ajJAnapariNAme pariNamelA jIvanI sAthe ja (arthAt banne bhegAM maLIne ja), karmarUpa pariNAma thAya che-ema vitarka karavAmAM Ave to, jema bheLAM thayelAM haLadara ane Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates ra64 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 phaTakaDI bannene lAla raMgarUpa pariNAma thAya che tema, pudagala dravya ane jIva bannene karmarUpa pariNAma AvI paDe. paraMtu pudgala dravyane ekane ja karmapaNArUpa pariNAma to thAya che; tethI jIvanuM rAgAdi-ajJAnapariNAma ke je karmanuM nimitta che tenAthI juduM ja pudgalakarmanuM pariNAma che. bhAvArtha- jo pudgaladravya ane jIva bheLAM thaIne karmarUpe pariName che ema mAnavAmAM Ave to bannene karmarUpa pariNAma Thare. paraMtu jIva to jaDa karmarUpe kadI pariNamI zakato nathI; tethI jIvanuM ajJAnapariNAma ke je karmane nimitta che tenAthI juduM ja pudgaladravyanuM karmapariNAma che. samayasAra gAthA 137-138: mathALuM jIvathI juduM ja pudgaladravyanuM pariNAma che ema have pratipAdana kare che: * gAthA 137-138: TIkA uparanuM pravacana * jo pudgaladravyane, karmapariNAmanA nimittabhUta evA rAgAdi-ajJAnapariNAme pariNamelA jIvanI sAthe ja (arthAta baMne bhegAM maLIne ja ), karmarUpa pariNAma thAya che-ema vitarka karavAmAM Ave to, jema bheLAM thayelAM haLadara ane phaTakaDI bannene lAlaraMgarUpa pariNAma thAya che tema, pudgaladravya ane jIva bannene karmarUpa pariNAma AvI paDe.' juo, jIve rAgadveSa karyA mATe karmane baMdhAvuM paDyuM ema nathI ema kahe che. jIve rAganA pariNAma potAmAM svataMtra karyA che ane te samaye jaDa karma je navuM baMdhAya te paNa svataMtrapaNe thAya che. jIva ane pudgala baMne maLIne pudgaladravyanA karmarUpa pariNAma thAya che ema nathI. pudgaladravya navA karmarUpe pariName che temAM jIvanA rAgAdi pariNAma nimitta che. jIve rAgadveSa karyA ane te kALe navAM karmanuM baMdhana thayuM tyAM jIvanA pariNAma ane pudgala karmanI paryAya baMne maLIne te karmano baMdha thayo che ema nathI. ajJAnI rAgadveSanA pariNAma kare che te navA karmabaMdhamAM nimitta che, paraMtu te baMne bhegA maLIne jaDa karmabaMdhanA pariNAma thAya che ema nathI. pudgaladravya ane jIvanA rAgAdi pariNAma-e baMne bhegA maLIne karmarUpa pariNAma thAya che evo vitarka karavAmAM Ave to te khoTo che. kemake jo ema svIkAravAmAM Ave to jema haLadara (pILI) ane phaTakaDI (sapheda) baMne bhegA maLIne lAla raMga thAya che tema pudgaladravya ane jIva bannene karmarUpa pariNAma AvI paDe. paraMtu ema che nahi. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-137-138 ] [ 265 navuM karma je baMdhAya che te karmapariNAma puddagaladravyathI potAthI svataMtrapaNe thAya che. juo A AMgaLI hale che te puddagalanI paryAya che ane tatsaMbaMdhI je vikalpa thayo te jIvanI paryAya che. te baMne maLIne AMgaLI halavAnI kriyA thaI che ema che nahi. puddagalanI paryAya puddagalathI svataMtrapaNe thaI che ane jIvanI paryAya jIvathI svataMtrapaNe thaI che. ajJAnIe ema mAnI lIdhuM che ke vikalpa paNa huM karuM chuM ane AMgaLInI avasthA paNa huM karuM chuM. paraMtu e to enuM ajJAna che. koI dravyanA pariNAma koI anya dravya karI zakatuM nathI. samaye samaye dareka dravyanA pariNAma svataMtrapaNe potapotAthI thAya che. jo puddagaladravya ane jIva bheLAM thaIne karmarUpe pariName ema mAnavAmAM Ave to te baMnene karmarUpa pariNAma Thare. 'paraMtu puddagaladravyane ekane ja karmapaNArUpa pariNAma to thAya che; tethI jIvanuM rAgAdi-ajJAnapariNAma ke je karmanuM nimitta che tenAthI juduM ja puddagalakarmanuM pariNAma che.' jIvane karmapaNArUpa pariNAma thatuM nathI kemake jaDa karmarUpe jIva kadIya pariNamI zakato nathI. jo pudgala ane jIva banne maLIne karmapariNAmarUpa thAya to jIva jaDapuddagala thaI jAya, jIvanI koI avasthA rahe ja nahi. paNa ema banatuM nathI. puddagala-dravya ekane ja karmapaNArUpa pariNAma thAya che. tethI jIvanuM ajJAnapariNAma ke je navA karmabaMdhanuM nimitta che tenAthI juduM ja puddagaladravyanuM karmapariNAma che. * gAthA : 137-138 bhAvArtha * jo puddagaladravya ane jIva bheLAM thaIne karmarUpe pariName che ema mAnavAmAM Ave to bannene karmarUpa pariNAma Thare. paraMtu jIva to jaDakarmarUpe kadI pariNamI zakato nathI; tethI jIvanuM ajJAnapariNAma ke je karmane nimitta che tenAthI juduM ja puddagaladravyanuM karmapariNAma che. [pravacana naM. 189 ( cAlu ) dinAMka 18-9-76 ] * Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates gAthA 139-140 pudgaladravyAtpRthagbhUta eva jIvasya pariNAma: jIvassa du kammeNa ya saha pariNAmA hu hoti raagaadii| evaM jIvo kammaM ca do vi raagaadimaavnnnnaa||139 / / ekkassa du pariNAmo jAyadi jIvassa raagmaadiihiN| tA kammodayahedUhiM viNA jIvassa prinnaamo|| 140 / / jIvasya tu karmaNA ca saha pariNAmAH khalu bhavanti raagaadyH| evaM jIvaH karma ca dve api raagaaditvmaapnne||139 / / ekasya tu pariNAmo jAyate jIvasya rAgAdibhiH / tatkarmodayahetubhirvinA jIvasya prinnaamH|| 140 / / pugaladravyathI juduM ja jIvanuM pariNAma che ema have pratipAdana kare che: jIvanA, karama bheLA ja, jo pariNAma rAgAdika bane, to karma ne jIva ubhaya paNa rAgAdipaNuM pAme are ! 139. paNa pariNamana rAgAdirUpa to thAya che jIva ekane, tethI ja karmodayanimittathI alaga jIvapariNAma che. 140. gAthArthaH- [ nIca tu] jo jIvane [ TI | saTTa] karmanI sAthe ja [2ITya: pariNAma:] rAgAdi pariNAmo [2vanu bhavanti] thAya che (arthAt bane bheLAM thaIne rAgAdirUpe pariName che) ema mAnavAmAM Ave [gd] to e rIte [ nIva: varSa 2] jIva ane karma [ke ui] banne [RI[vitvam sApune] rAgAdipaNAne pAme. [1] paraMtu [2]vikrama: pariNAma:] rAgAdibhAve pariNAma to [ nIvarI ca ] jIvane ekane ja [ nIyate] thAya che [tat] tethI [rmoyadetufma: vinA] karmodayarUpa nimittathI rahita ja arthAta jAdu ja [nIvaca] jIvanuM [pariNAma: ] pariNAma che. TIkA- jo jIvane, rAgAdi-ajJAnapariNAmanA nimittabhUta evuM je udayamAM AveluM pudgalakarma tenI sAthe ja (arthAt bane bhegAM maLIne ja), rAgAdi-ajJAnapariNAma thAya cheema vitarka karavAmAM Ave to, jema bheLAM thayelAM phaTakaDI ane haLadara bannene lAla raMgarUpa pariNAma thAya che tema, jIva ane pudgalakarma bannene rAgAdi-ajJAnapariNAma Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-139-140 ] [ 267 AvI paDe. paraMtu jIvane ekane ja rAgAdi-ajJAnapariNAma to thAya che; tethI puddagalakarmano udaya ke je jIvanA rAgAdi-ajJAnapariNAmanuM nimitta che tenAthI juduM ja jIvanuM pariNAma che. bhAvArtha:- jo jIva ane pudgalakarma bheLAM thaIne rAgAdirUpe pariName che ema mAnavAmAM Ave to bannene rAgAdirUpa pariNAma Thare. paraMtu puddagalakarma to rAgAdirUpe (jIvarAgAdirUpe ) kadI pariNamI zakatuM nathI; tethI puddagalakarmano udaya ke je rAgAdipariNAmane nimitta che tenAthI juduM ja jIvanuM pariNAma che. * * * samayasAra gAthA 139-140 mathALuM puddagaladravyathI juduM ja jIvanuM pariNAma che ema have pratipAdana kare cheH * gAthA 139-140 : TIkA u52nuM pravacana * * jo jIvane, rAgAdi-ajJAnapariNAmanA nimittabhUta evuM je udayamAM AveluM puddagalakarma tenI sAthe ja (arthAt baMne bhegAM maLIne ja), rAgAdi-ajJAnapariNAma thAya che-ema vitarka karavAmAM Ave to, jema bheLAM thayelAM phaTakaDI ane haLadara bannene lAlaraMgarUpa pariNAma thAya che tema, jIva ane pudgalakarma bannene rAgAdi-ajJAna-pariNAma AvI paDe.' jIvane je rAgAdi-ajJAnapariNAma thAya che temAM pUrvanuM jUnuM karma nimitta che. ahIM ema kahe che ke jIvane je rAgadveSanA pariNAma thAya che te jIva ane pUrvanuM karma e banne bhegAM maLIne thAya che ema nathI. chatAM baMne bhegAM maLIne jIvane rAgAdi-ajJAnapariNAma thAya che ema jo koI mAne to, jema bhegAM maLelAM haLadara ane phaTakaDI bannene lAlaraMgarUpa pariNAma thAya che tema jIva ane puddagala bannene rAgAdinA pariNAma AvI paDe. ema thatAM jaDa puddagalane paNa rAgadveSa AvI paDe, ane puddagala potAnI avasthAthI khAlI ja rahe. ema to tyAre ja bane jyAre puddagala jIvarUpa thaI jAya vA puddagala ane jIva eka thaI jAya. paraMtu ema to thatuM nathI. jIva rAgadveSanA pariNAma svataMtrapaNe kare che, ane te veLA navuM karma baMdhAya te paNa svataMtrapaNe baMdhAya che. jUnAM karma je udayamAM Ave che te puddagalakarmanI paryAya paNa svataMtrapaNe thAya che. jIva rAgadveSarUpe svayaM pariName tyAre sAthe jUnAM karmano udaya nimitta che, paNa banne maLIne jIvanA rAgadveSanA pariNAma kare che ema nathI. jIva paNa potAnA rAgadveSanA pariNAma kare ane jUnAM karma paNa jIvanA rAgadveSanA pariNAmane kare ema nathI. are bhAI! jIvanA pariNAma judA ane jaDakarma je udayamAM AvyuM tenA pariNAma paNa judA che. jIve rAgadveSa svataMtrapaNe potAthI karyA che, karmane Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 268 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 laIne bilakula nahi. vikAranA pariNAma potAnA SaTkArakarUpa pariNamanathI svataMtra thAya che, temAM karmanI koI apekSA nathI. ajJAnI ema mAne che ke karmano udaya rAgadveSa karAve che. A pramANe mAnIne te svacchaMdapaNe viSaya-kaSAya seve che. tene ahIM kahe che ke-bhAI! karmano udaya tane rAgadveSa karAvatuM nathI, tuM pote ja te-rUpe pariName che. potAnA UMdhA puruSArthathI ajJAna-vaDe tuM pote ja rAgadveSarUpe pariName che. ahIM kahe che-jIva ane pudgalakarma baMne maLIne jo jIvane vikAra thAya che ema vitarka karavAmAM Ave to bhegAM maLelAM haLadara ane phaTakaDI bannene lAlaraMgarUpa pariNAma thAya che tema jIva ane pudgala bannene rAgadveSanA pariNAma thAya ema Thare. paraMtu ema thatuM nathI. jIva ekalo ja rAgadveSanA bhAvarUpe pariName che. karma zuM kare? karma to jaDa che, te jIvanA rAgAdi pariNAma kema kare ? Ave che ne ke karma bicAre kauna bhUla merI adhikAI ' jIvane potAnI bhUlathI rAgAdi ajJAnamaya bhAva thAya che ane te ja samaye sAme jAnAM karma svayaM potAthI udayamAM Ave che. basa; banne potapotAmAM svataMtra, koI koInA kartA nahi. ahA ! jagatano pratyeka padArtha (potAnA dravya-guNa-paryAyathI ) svataMtra che, tethI karmano udaya Ave to jIvane vikAra karavo paDe ema che nahi; ane jIvane vikAranA pariNAma che mATe navAM karmane baMdhAvuM paDe che ema paNa che nahi. phaTakaDI sapheda ane haLadara pILI-e banne bhegAM maLIne lAlaraMga thAya che. tema jIva ane karma banne bhegAM maLIne jo jIvanA rAgadveSa pariNAma kare to bannene rAgAdirUpa pariNamana thaI jAya. paNa jIva ekane ja rAgadveSanA pariNAma thAya che, karmane kAMI rAgadveSa thatA nathI. karmano udaya che te jaDa puddagalanI paryAya che ane rAgadveSa che te jIvanI vikArI paryAya che. tethI karmanA udayathI jIvanA rAgadveSapariNAma thAya che e vAta yathArtha nathI. potAnA ajJAnathI svayameva jIva rAgadveSarUpe pariName che ane temAM jUnA karmano udaya nimittamAtra che. jUnAM karma jIvane vikAra thavAmAM nimitta ho, paNa tenAthI juduM ja jIvanuM pariNAma che. jIva potAthI ja vikArI bhAva kare che, karmathI nahi; tathA karma potAthI pariName che, jIvanA rAgadveSathI nahi. pratyeka padArtha pratisamaya potAnI paryAyane svataMtrapaNe kare che temAM bIjAnI jarU2 kayAM che? be vAta siddha karIche. 1. jyAre jIva potAmAM, potAthI svataMtrapaNe rAgadveSa kare che te samaye navAM puddagala karmarUpe pariName che. te karmarUpa pariNAmane jIvanA rAgadveSa pariNamAve ane Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-139-140 ] [ ra69 pudgala paNa pariNamAve ema nathI. jIva ane pudgala baMne maLIne pudgalanA karmarUpa pariNAma thatA nathI paNa ekaluM pudgala ja pote svataMtrapaNe karmaparyAyapaNe pariName che. - 2. jyAre jIva pote rAga-dveSanA pariNAmarUpe pariName che tyAre jUnA paugalika karmano udaya temAM nimitta hoya che. tyAM jIva ane padagalakarma baMne maLIne jIvane rA pariNamAve che ema nathI. jIva ekalo ja pote potAthI svataMtrapaNe rAga-dveSarUpe pariName che. jUnAM karmano udaya to tyAre nimittamAtra che. ahAhA...! keTalI spaSTa vAta che! jIva ane karmano udaya baMne maLIne jIvanA rAga-dveSa pariNAma thAya che ema nathI. AtmA svayaM potAthI vikAra kare che; karmanA nimittathI (karAvelo ) vikAra thAya che ema nathI. jAo, A lAkaDI UMcI thAya che te kriyA che. te lAkaDIthI (paramANuothI) svataMtra thaI che. te kriyA lAkaDIthI paNa thaI che ane AMgaLIthI paNa thaI che-ema baMne maLIne thaI che ema nathI. tathA te kriyA lAkaDIthI thaI che ane jIvathI thaI che ema paNa nathI. khUba gaMbhIra vAta che, bhAI ! vastunuM svarUpa ja AvuM che ke tenI ekeka samayanI paryAya svataMtra potAthI thAya che, bIjAthI nahi. bIjAnI paryAya bIjAthI che, jIvathI nathI ane jIvanI paryAya jIvathI che bIjAthI nathI. A zeThIyAone AvI vAtano nirNaya karavAnI phurasada kayAM che? jema mobhane aneka khIlA lAge tema bahAranI moTAImAM rokAyelA te bicArAone mamatAnA aneka khIlA lAgyA che. e tattvanirNaya kayAre kare? ahIM kahe che-karma che te ajIvatattva che, rAgAdi bhAva che te Asravatattva che. baMne tattvo bhinna che. ajIva ane Asrava baMne maLIne jIvanA AgnavapariNAma thAya ema che ja nahi. A navatattvanI bhinnatA samajAvI che. are bhAI! eka tattvano eka aMza paNa bIjAmAM meLavavAthI to nava tattvano nAza thaI jaze, navatattva bhinna raheze nahi. (arthAt mithyAtva ja raheze) jaDano aMza jIvane vikAra karAve vA jIvano aMza jaDanuM kAMI kare ema traNakALamAM saMbhavita nathI. jene haju bhinna tattvonuM jJAna nathI tene potAnA zuddha jJAyakabhAvanI daSTi kyAMthI thaI zake? ahA ! paryAyanI svataMtratAnuM jene jJAna nathI tene paryAyanI pAchaLa AkhuM trikALI dhruva daLa bhagavAna AtmA caitanyasvarUpe rahelo che tenI pratIti kayAMthI thAya? na thAya. nava tattvanI bhinnatA samajI eka zuddha jJAyakanI pratIti-anubhava karavAM te samyagdarzana che. ahIM niSkarSarUpe ema kahe che ke "jIvane ekane ja rAgAdi-ajJAnapariNAma to thAya che; tethI pudgalakarmano udaya ke je jIvanA rAgAdi-ajJAnapariNAmanuM nimitta che tenAthI juduM ja jIvanuM pariNAma che." Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 270 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 * gAthA 139-140: bhAvArtha uparanuM pravacana * jo jIva ane pudgalakarma bheLAM thaIne rAgAdirUpe pariName che ema mAnavAmAM Ave to bannene rAgAdirUpa pariNAma Thare. paraMtu pudgalakarma to rAgAdirUpe (jIvarAgAdirUpe) kadI pariNamI zakatuM nathI; tethI pugalakarmano udaya ke je rAgAdi pariNAmane nimitta che tenAthI juduM ja jIvanuM pariNAma che." pudgalakarmano udaya joke jIvanA rAgapariNAmanuM nimitta che topaNa enAthI rAgadveSanA pariNAma jIvane thAya che ema bilakula nathI. loko, 'nimitta to che, nimitta to che"--ema kahIne nimittane kartA mAne che te emanI moTI bhUla che. nimitta ho, paNa nimittathI jIvanA rAgadveSanA pariNAma thAya che ema bilakula nathI. dareka samayanI paryAya potAthI thAya che emAM bIjI cIja nimitta hoya che. tyAM nimitte pote potAnI paryAyane kare che paNa paranI paryAyamAM kAMI karatuM nathI. paranI paryAyamAM nimittano kAMI adhikAra ke hastakSepa cAlato nathI. jagatamAM anaMta AtmA ane anaMtAnaMta pudagalo che. te ekaka dravyamAM anaMta guNo che. te ekeka guNanI ekeka samayanI ekeka paryAya potAthI svataMtrapaNe thAya che. eka guNanI je paryAya thAya te bIjA guNanI paryAyane lIdhe thAya ema nathI. Ama che to pachI jaDa karmanA udayanA kAraNe jIvamAM vikAra thAya e vAta kayAM rahI? ema che ja nahi. jUnA karmano udaya che te jaDa pudgalanI paryAya che, ane AtmA je rAgAdi vikAra kare te caitanyanI vikArI paryAya che. have jo karmano udaya ane jIva bane maLIne jIvanA rAgadveSanA pariNAma thAya che ema mAnavAmAM Ave to jIva ane pudgalakarma baMnene rAgadveSanA pariNAma AvI paDe, paNa ema to tyAre bane ke pudgala pote jIvarUpa thaI jAya. paraMtu pudgala kadIya jIvabhAvane pAmI zakatuM nathI, tethI karmano udaya jIvane vikAra karAve che e mAnyatA yathArtha nathI. jIva pote vikArarUpe pariName tyAre sAthe karmano udaya paNa emAM kAMIka kare che e mAnyatA khoTI che. koI be jaNa vacce kaleza (jhagaDo) thAya to banneno vAMka haze ema loko kahe che, tema ahIM paNa baMne-jIva ane pudagala maLIne rAga-dveSanA pariNAma thAya che ema koI kahe to te taddana jUThI vAta che. kAmeNavageNAgata yugalo svaya navA kamapaNe badhAya che ane jIvanA rAga-dvaSanA pariNAma nimitta che; ane jIva svayaM rAga-dveSarUpe pariName che temAM jAnA karmano udaya nimitta che. basa ATaluM ja. karmano udaya ane jIva baMne maLIne jIvane pariNAve che ema koI mAne to te japThI mAnyatA che. mATe siddha thayuM ke pudgalakarmathI juduM ja jIvanuM pariNAma che. lyo, 139-140 pUrI thaI. [ pravacana naM. 189 (cAlu) * dinAMka 18-9-76 ] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates gAthA-141 kimAtmani baddhaspRSTaM kimabaddhaspRSTaM karmeti nayavibhAgenAha jIve kammaM baddhaM puDhaM cedi vvhaarnnybhnnidN| suddhaNayassa du jIve abaddhapuTThe havadi kammaM / / 141 / / jIve karma baddhaM spRSTaM ceti vyavahAranayabhaNitam / zuddhayasya tu jIve abaddhaspRSTaM bhavati karma / / 141 / / 'AtmAnAM karma badghaspaSTa che ke abadvasRSTa che'-te have nayavibhAgathI kahe cheH che karma jIvamAM baddhasRSTa-kathita naya vyavahA2nuM; paNa baddhaspaSTa na karma jIvamAM-kathana che naya zuddhanuM. 141. gAthArtha:- [ nIve] jIvamAM [rma] karma [varSaM ] ( tenA pradezo sAthe ) baMdhAyeluM che [7] tathA [ svaE] sparzAyeluM che [ ti] evuM [ vyavahAranayamaLitat] vyavahAranayanuM kathana che [tu] ane [ nIve] jIvamAM [rma] karma [avandvasRSTa] aNabaMdhAyeluM, aNasparzAyelu [bhavati ] che evuM [ zudghanayasya ] zudghanayanuM kathana che. TIkA:- jIvanA ane pudgalakarmanA ekabaMdhaparyAyapaNAthI jotAM temane te kALe bhinnatAno abhAva hovAthI jIvamAM karma badvatkRSTa che evo vyavahAranayano pakSa che. jIvanA ane puddagalakarmanA anekadravyapaNAthI jotAM temane atyaMta bhinnatA hovAthI jIvamAM karma abadvatkRSTa che evo nizcayanayano pakSa che. * * * samayasAra gAthA : 141 mathALuM 'AtmAmAM karma baddhaspaSTa che ke abaddhaspaSTa che'-te have nayavibhAgathI kahe cheH * gAthA 141 TIkA uparanuM pravacana * jIvanA ane puddagalakarmanA ekabaMdhaparyAyapaNAthI jotAM temane te kALe bhinnatAno abhAva hovAthI jIvamAM karma badvatkRSTa che evo vyavahAranayano pakSa che. ' juo, A vAstavika tattva pAmavAnI rIta zuM che te batAve che. jJAnasvarUpI caitanyamaya prabhu AtmA ane jaDa puddagalakarma-e bene ekabaMdhaparyAyapaNAthI arthAt baMnene vartamAna paryAyanI daSTithI jotAM arthAt baMnene nimittanA saMbaMdhavALI baMdhaparyAyathI jotAM Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 27ra ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 temane te kALe bhinnatAno abhAva che. paraspara nimittarUpa saMbaMdhathI jotAM jIva ane karmane saMbaMdha nathI ema nathI, vartamAna baMdhaparyAyathI jotAM bannene saMbaMdha che. bhagavAna caitanya-sUrya ane jaDakarma-e bene nimittarUpa baMdha avasthAthI jotAM vyavahArathI te kALe bhinnatAno abhAva che. tethI jIvamAM karma baddhaspaSTa che evo vyavahAranayano eka pakSa che. have kahe che "jIvanA ane pudgalakarmanA anekadravyapaNAthI jotAM temane atyaMta bhinnatA hovAthI jIvamAM karma abaddhaspaSTa che evo nizcayanayano eka pakSa che." jIvadravya ane pudgalakarma e bene anekadravyapaNuM eTale bhinna dravyapaNuM che. zuddha caitanyasvabhAvamaya AtmA ane jaDasvabhAva evuM pudgalakarma e banne bhinna dravyo che. AtmA bhinna che ane pudgala bhinna che-ema bhinna dravyapaNAthI jotA bene atyaMta bhinnatA che; be eka nathI. bene atyaMta bhinnatA hovAthI jIvamAM karma abaddhaspaSTa che evo nizcayanayano eka pakSa che. bhagavAna AtmA karmanA saMbaMdhathI rahita che evo nizcayanayano eka pakSa che. ahAhA..! zuM kahe che A? ke AtmA karmathI abaddhaspaSTa che evo nizcayanayano pakSa che e vikalpa che. AgaLa kaheze-vyavahArano niSedha to karAvatA AvyA chIe paNa have nizcayanA pakSano paNa niSedha karAvavAmAM Ave che. juo, nizcayanayano je pakSa che te vikalpa che ema darzAvIne teno niSedha karavAnI vAta ahIM kahe che. prazna- to "nizcayanayAzrita munivaro prApti kare nirvANanI '" ema kahyuM che ne? uttara:- hA, (gAthA 27ra mAM) kahyuM che; paNa e bIjI vAta che. vastu akhaMDa eka jJAyakasvarUpa che. tenA Azraye ja munivaro nirvANane pAme che. tyAM nizcayanaya eTale vikalpanI vAta nathI paNa nirvikalpanI vAta che. vastu zuddha caitanyAnasvarUpa je AtmA teno Azraya letAM mukti thAya che. tene nizcayanayanA Azraye mukti thAya che ema tyAM kahyuM che. ahIM je vAta che e to vyavahAra ane nizcayanayanA pakSarUpa vikalponI vAta che. samajANuM kAMI ? zarUAtamAM vicAra karanArane AvA vikalpa Ave che. bhagavAna AtmA zuddha cidAnaMdaghana prabhu ekalA jJAna ane AnaMdanA daLasvarUpa vastu che ane pudgalakarma jaDa-acetana ajIva vastu che. bannene bhinnatA che. banne eka nathI. tethI bhagavAna AtmA karmathI abaddhaspaSTa cheAvA nizcayanayanA pakSano vicAra Ave che. paNa e vikalpa che, rAga che; ane A vikalpano je kartA thAya te mithyAdaSTi che. sUkSma vAta che prabhu! AtmA pUrNAnaMdasvarUpa prabhu abaddhaspaSTa che evo zuddhanayano, abhedanayano-nizcayano je pakSa che te paNa eka vikalpa che. te vikalpathI zuM? Avo nizcayanayano pakSa che paNa tethI zuM sAdhya che? bhagavAna! tuM ATale sudhI Avyo paNa tethI zuM? ema kahe che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-141 ]. | [ 273 AtmA karmanA saMbaMdhavALo che-evA vyavahAranayano to niSedha karatA AvyA chIe. ahIM to e uparAMta nizcayanayanA pakSanA niSedhanI vAta karavI che. bhagavAna AtmA pUrNajJAnaghanasvarUpa prabhu amRtano sAgara-dariyo che. evA AtmAne dravyasvabhAvathI joIe to ene karmanA nimittanA saMbaMdhano abhAva che. zarUmAM Avo eka nizcayanayanA pakSano vikalpa UThe che. ahIM kahe che ke Avo vikalpa thAya paNa tethI zuM? AvA vikalpanI sAthe jJAnasvarUpI bhagavAna AtmA tanmaya nathI, ekarUpa nathI. prabhu! "huM abaddhaspaSTa chuM"_evI aMdara je sukSma vRtti UThe che te rAgano kaNa che ane te rAganA kaNa sAthe bhagavAna AtmA tanmaya nathI, tadrupa nathI. te paNa eka pakSa che. AcArya kahe che " -tata: 'i-tethI zuM? evA vikalpathI AtmAne zuM lAbha che? e vikalpathI AtmaprApti nathI. loko rADa pADe che ke vyavahAra karatAM-karatAM nizcaya thAya. ahIM kahe che-bhagavAna! ema nathI. prabhu! tane duHkha lAge, paNa vastu ema nathI. bhagavAna AtmA saccidAnaMda prabhu karmanA saMbaMdha vinAno, nimittanA saMbaMdha vinAno, eka samayanI paryAyanA saMbaMdha vinAno ekalo zuddha jJAyakabhAva che-ema prathama aMdara vRtti UThe che, vikalpa UThe che. paNa tethI zuM? ema ahIM kahe che. AvA sUkSma vikalpa sudhI tuM Avyo paNa emAM (vikalpamAM) samyagdarzana kyAM che? A abaddhaspaSTano je pakSa che te to rAga che, kaSAyano kaNa che, duHkharUpa bhAva che. ane vaLI te kaSAyakaNane potAnuM kartavya mAne, enAthI nizcaya thAya ema mAne e mithyAdarzana che. vItarAgano mArga khUba gaMbhIra che, bhAI ! vyavahAranA pakSanI vAta to kyAMya UDI gaI. AtmA paryAyathI jotAM baddhaskRSTa che evo vyavahAranayano pakSa to niSiddha che ja. ahIM to ema kahe che ke vicAradhArAmAM AtmA akhaMDa AnaMdaghana prabhu abaddhaspaSTa vastu che-evA vicAranI je vRtti UThe che te paNa niSiddha che kemake te nizcayanA pakSarUpa rAga che. AcAryadava kahe che ke evA vikalpathI paNa AtmAne zuM lAbha che? e vikalpa sAthe caitanyasvabhAva tanmaya nathI. jyAM sudhI AvA vikalpamAM rokAIne te potAnuM kartavya che ema jIva mAne tyAM sudhI mithyAdarzana che. samayasAranI gAthA 14 ane 15mAM abaddhaskRSTanI vAta karI che. tyAM vikalpa vinAnI nirvikalpa cIjanI vAta che. je bhagavAna AtmAne abaddhaskRSTa eTale rAga ane karmanA saMbaMdhathI rahita ekalo abaMdhasvarUpa aMtaramAM dekhe che te jainazAsana che ema tyAM kahyuM che. e nirvikalpa pariNamananI vAta che ane ahIM to abaddhaspaSTanA vikalpamAM je Ubho che enI vAta che. bhAI ! trilokanAtha jinezvaradevanI divyadhvanimAM AvI te A vAta che. gaNadharo ane indronI sabhAmAM bhagavAne je vAta karI te ahIM bhagavAna kuMdakuMdAcArye karI che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 274 ] pravacana ratnAkara bhAga-5 84 lAkha yonimAM utpanna thavuM evo AtmAno svabhAva nathI. AtmAno to janma-maraNa rahita abaMdhasvabhAva che. ahIM kahe che-Avo huM abaMdhasvarUpa AtmA chuM evo je vikalpa upaje che te rAga che, nizcayano pakSa che. paNa tethI zuM? enAthI AtmAne kAMI lAbha nathI. rAjA thayA pahelAM, rAjA thavuM che, mAre gAdIe besavuM che evo vikalpa Ave che. paraMtu vikalpa che tyAre te rAjA kayAM che? ane rAjA thayo tyAre te vikalpa kayAM che ? tema nimittanA saMbaMdharahita abaddhasmasvarUpa zuddha caitanyamaya bhagavAna AtmA chuM evA sUkSma vikalpathI bhAI ! tuM AMgaNAmAM AvIne Ubho che paNa tethI zuM? e vikalpa che tyAM sudhI aMdara gharamAM praveza nathI, vastuno nirvikalpa anubhava nathI kemake vikalpa sAthe bhagavAna AtmA tanmaya nathI. bhagavAnano Avo mArga che, bhAI ! prazna:- A pramANe zuM Apa badho vyavahAra nathI uthApatA? uttara:- are bhAI ! vyavahAra che enI koNa nA kahe che? ahIM to vAta ema che ke AtmAnuM svarUpa vyavahArathI rahita che, ane vyavahAranuM lakSa choDIne, pakSanA vikalpa choDIne aMtara-anubhava karatAM samyagdarzana che e vAta che. samajAya che kAMI ? dayA, dAna, vrata, tapa, bhakti ityAdi vyavahAranA rAgasahita huM chuM evo vyavahAranayano abhUtArthanayano eka pakSa che. ane rAganA saMbaMdharahita huM abaddhaspaSTa chuM evo eka bhUtArthanayano pakSa che. zuddhanaya kaho, nizcayanaya kaho ke bhUtArthanaya kaho-badhI eka ja vAta che. ahAhA...! huM abaddhaspaSTa chuM e paNa nizcayanayano pakSa nAma vikalpa che. AvA vikalpanI je sUkSma vRtti UThe che te baMdhanuM kAraNa che. AcArya kahe che ke bhAI ! tuM ATale sudhI Avyo paNa tethI zuM siddhi che? emAM bhagavAna AtmAno bheTo to thayo nahi. ahAhA...! je AtmA te banne nayapakSone oLaMgI gayo che te ja samayasAra che. A ekaluM mAkhaNa che. AtmA aMdara abaddhaspaSTa che e to satya che, e kAMI bIjI cIja nathI. paNa te saMbaMdhIno je pakSa-vikalpa che te khoTo che ema ahIM kahevuM che. nizcayanayano pakSa paNa ahIM choDAve che kemake vikalpa maTatAM AtmalAbha che. nayapakSone oLaMgI jAya te samayasAra che. [ pravacana. 190 * dinAMka 3-10-76 ] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates tataH kim gAthA-142 kammaM baddhamabaddhaM jIve evaM tu jANa NayapakkhaM / pakkhAdikkaMto puNa bhaNNadi jo so samayasAro / / 142 / / karma baddhamabaddhaM jIve evaM tu jAnIhi nayapakSam / pakSAtikrAntaH punarbhaNyate yaH sa samayasAraH / / 142 / / paNa tethI zuM? je AtmA te banne nayapakSone oLaMgI gayo che te ja samayasAra che, - ema have gAthAmAM kahe cheH bhAvArtha: che karma jIvamAM baddha vA aNabaddha e nayapakSa che; paNa pakSathI atikrAMta bhAkhyo te ' samayano sA2 ' che. 142. gAthArtha:- [ nIve] jIvamAM [rma] karma [vazvam] baddha che athavA [galluM] abaddha che- [a tu] e prakAre to [nayapakSas] nayapakSa [ nAnIoi] jANa; [puna: ] paNa [ ya: ] je [ pakSAtiAnta: ] pakSAtikrAMta (arthAt pakSane oLaMgI gayelo ) [maLyate ] kahevAya che [sa: ] te [ samayasAra: ] samayasAra (arthAt nirvikalpa zuddha Atmatattva) che. TIkA:- 'jIvamAM karma baddha che' evo je vikalpa tathA 'jIvamAM karma abaddha che' evo je vikalpa te banne nayapakSa che. je te nayapakSane atikrame che (-oLaMgI jAya che, choDe che), te ja sakaLa vikalpane atikramyo thako pote nirvikalpa, eka vijJAnaghanasvabhAvarUpa thaIne sAkSAt samayasAra thAya che. tyAM (vizeSa samajAvavAmAM Ave che ke) -je ' jIvamAM karma baddha che' ema vikalpa kare che te 'jIvamAM karma abaddha che' evA eka pakSane atikramato hovA chatAM vikalpane atimato nathI, ane je 'jIvamAM karma abaddha che' ema vikalpa kare che te paNa 'jIvamAM karma baddha che' evA eka pakSane atikramato hovA chatAM vikalpane atikramato nathI; vaLI je ' jIvamAM karma baddha che ane abaddha paNa che' ema vikalpa kare che te, te banne pakSane nahi atikramato thako, vikalpane atikramato nathI. tethI je samasta nayapakSane atikrame che te ja samasta vikalpane atikrame che; je samasta vikalpane atikrame che te ja samayasArane prApta kare che -anubhave che. :- jIva karmathI ' baMdhAyo che' tathA 'nathI baMdhAyo'-e banne nayapakSa Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 276 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 yadyevaM tarhi ko hi nAma nayapakSasannayAsabhAvanAM na nATayati ? (upendravajJA) ya eva muktvA nayapakSapAtaM svarUpaguptA nivasanti nitym| viklpjaalcyutshaantcittaapta thava sAkSAmRta pivantiAA 66 . (35nAti) ekasya baddho na tathA parasya citi dvayoAviti pksspaatau| yastattvavedI cyutapakSapAta stasyAsti nityaM khalu ciccidev|| 70 / / che. temAMthI koI e baMdhapakSa pakaDayo, teNe vikalpa ja grahaNa karyo koIe abaMdha pakSa pakaDyo, teNe paNa vikalpa ja grahaNa karyo ane koIe banne pakSa pakaDayA, teNe paNa pakSarUpa vikalpanuM ja grahaNa karyuM. paraMtu evA vikalpone choDI je koI paNa pakSa na pakaDe teja zuddha padArthanuM svarUpa jANI te-rUpa samayasArane-zuddhAtmAne-pAme che. nayapakSa pakaDavo te rAga che, tethI samasta nayapakSane choDavAthI vItarAga samayasAra thavAya che. have, "jo Ama che to nayapakSanA tyAganI bhAvanAne kharekhara koNa na nacAve? ema kahIne zrImAn amRtacaMdra AcArya nayapakSanA tyAganI bhAvanAnAM 23 kaLazarUpa kAvyo kahe che: zlokArthaH- [ce va] jeo [nayapakSapAta muvaCA ] nayapakSapAtane choDI [ svarupaTHT: ] (potAnA) svarUpamAM guma thaIne [nityam] sadA [ nivasatti] rahe che [ te va] teo ja, [vitpanAvyutazAntaviktA:] jemanuM citta vikalpajALathI rahita zAMta thayuM che. evA thayA thakA, [sAkSAt pivatti] sAkSAt amRtane pIe che. bhAvArtha- jyAM sudhI koI paNa pakSapAta rahe che tyAM sudhI cittano kSobha maTato nathI. jyAre nayono sarva pakSapAta maTI jAya tyAre vItarAga dazA thaIne svarUpanI zraddhA nirvikalpa thAya che, svarUpamAM pravRtti thAya che ane atIndriya sukha anubhavAya che. 69. havenA 20 kaLazamAM nayapakSane vizeSa varNave che ane kahe che ke AvA samasta nayapakSone je choDa che te tattvavedI (tattvano jANanAra) svarUpane pAme che - zlokArthaH- [varlDa: ] jIva karmathI baMdhAyelo che [vasya ] evo eka nayano pakSa che. ane [na tathA] jIva karmathI baMdhAyelo nathI [52] evo bIjA nayano pakSa che; [ ti] Ama [ riti] cisvarUpa jIva viSe [kayo: ] be nayonA [au Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-142 | [ 277 (35nAti) ekasya mUDho na tathA parasya citi dvayoAviti pksspaatau| yastattvavedI cyutapakSapAtastasyAsti nityaM khalu cicidev||71 / / (35nAti) ekasya rakto na tathA parasya citi dvayordhAviti pksspaatau| yastattvavedI cyutapakSapAtastasyAsti nityaM khalu ciccidev|| 72 / / pakSapAto] be pakSapAta che. [5: tattvavevI vyutapakSapAta:] je tattvavedI (vastusvarUpano jANanAra) pakSapAtarahita che [taca] tene [nitya] niraMtara [vit] cisvarUpa jIva [vanuM cit gva sti] cisvarUpa ja che (arthAt tene cisvarUpa jIva jevo che tevo niraMtara anubhavAya che ). bhAvArtha:- A graMthamAM prathamathI ja vyavahAranayane gauNa karIne ane zuddhanayane mukhya karIne kathana karavAmAM AvyuM che. caitanyanA pariNAma paranimittathI aneka thAya che te sarvane pahelethI ja AcArya gauNa kahetA AvyA che ane jIvane zuddha caitanyamAtra kahyo che. e rIte jIva-padArthane zuddha, nitya, abheda caitanyamAtra sthApIne have kahe che ke A zuddhanayano paNa pakSapAta (vikalpa) karaze te paNa te zuddha svarUpanA svAdane nahi pAme. azuddhanayanI to vAta ja zI? paNa jo koI zuddhanayano paNa pakSapAta karaze to pakSano rAga nahi maTe tethI vItarAgatA nahi thAya. pakSapAtane choDI cinmAtra svarUpa viSe lIna thaye ja samayasArane pamAya che. mATe zuddhanayane jANIne, teno paNa pakSapAta choDI zuddha svarUpano anubhava karI, svarUpa viSe pravRttirUpa cAritra prApta karI, vItarAga dazA prApta karavI yogya che. 70. zlokArthaH- [ mUDha:] jIva mUDha (mohI) che [ ] evo eka nayano pakSa che ane [ na tathA] jIva mUDha (mohI) nathI [purasya] evo bIjA nayano pakSa che, [ ti] Ama [ fpati] cisvarUpa jIva viSe [drayoH] be nayonA [ pakSapAtI] be pakSapAta che. [ : tattvavetI vyutapakSapAta:] je tattvavedI pakSapAtarahita che [tI] tene [ nitya] niraMtara [vita] cisvarUpa jIva [vanuM cit va zasti] cisvarUpa ja che ( arthAt tene cisvarUpa jIva jevo che tevo niraMtara anubhavAya che ). 71. zlokArthaH- [2p:] jIva rAgI che [ ] evo eka nayano pakSa che ane [ na tathA] jIva rAgI nathI [paraca] evo bIjA nayano pakSa che; [ ti] Ama Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 278 ] [ pravayana rtn|72 bhAga-5 ( upajAti) ekasya duSTo na tathA parasya citi dvayoAviti pksspaatau| yastattvavedI cyutapakSapAtastasyAsti nityaM khalu ciccideva / / 73 / / (upajAti) ekasya kartA na tathA parasya citi dvayoviti pksspaatau| yastattvavedI cyutapakSapAtastasyAsti nityaM khalu ciccidev|| 74 / / (upajAti) ekasya bhoktA na tathA parasya citi dvayoAviti pksspaatau| yastattvavedI cyutapakSapAtastasyAsti nityaM khalu ciccidev|| 75 / / [ citi] yits535 05. viSe [dvayoH] je yon| [dvau pakSapAtau] pakSAta je. [yaH tattvavedI cyutapakSapAtaH] 4 tatvahI pakSapAtarahita cha [tasya] tene [ nityaM] niraMta2 [cit ] yitsva35 75 [khalu cit eva asti ] yitsva35 04 7. 72. ___eoDArtha:- [ duSTa:] 5 dvaSI cha [ ekasya ] seyo me nayano 56 cha bhane [na tathA] 94 dvaSI nathI [parasya] mevo bhI nayano 5kSa cha; [iti] Ama [ citi] yitsva35 75 viSe [dvayoH] nyon| [dvau pakSapAtau] . 5kSapAta cha. [ yaH tattvavedI cyutapakSapAta:] 4 tatvahI pakSAtarahita cha [ tasya ] tene [nityaM] niraMta2 [ cit] yits535. 05. [ khalu cit eva asti ] yitsva35 4 7. 73. zloDArtha:- [kartA ] 05 tA cha [ ekasya ] meyo me nayano 56 cha bhane [ na tathA] 75 [ nathI [ parasya ] meyo %0 nayano 56 cha; [ iti] ma. [ citi] yitsva35 75 viSe [dvayoH] me nayonA [ dvau pakSapAtau] 5kSAta cha. [ yaH tatvavedI cyutapakSapAtaH] 4 tatvavehI pakSAtarahita cha [tasya ] tene [ nityaM] niraMta2 [cit ] yitsva35 05 [khalu cit eva asti ] yitsva35 4 cha. 74. zloDArtha:- [bhoktA] 4. mo'tA cha [ ekasya ] mevo me nayano 56 cha bhane [na tathA ] 4. mo't| nathI [ parasya ] mevo bhI nayano 56 cha; [ iti ] mAma [ citi] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasA2 gAthA-142 / [ 278 (upajAti) ekasya jIvo na tathA parasya citi dvayoviti pksspaatau| yastattvavedI cyutapakSapAtastasyAsti nityaM khalu ciccidev|| 76 / / (upajAti) ekasya sUkSmo na tathA parasya citi dvayoviti pksspaatau| yastattvavedI cyutapakSapAtastasyAsti nityaM khalu ciccidev|| 77 / / (upajAti) ekasya heturna tathA parasya citi dvayoAviti pksspaatau| yastattvavedI cyutapakSapAtastasyAsti nityaM khalu ciccidev|| 78 / / yits135. 05. viSe [dvayoH ] meM nyon| [ dvau pakSapAtau] ke pakSapAta cha. [ yaH tattvavedI cyutapakSapAta:] 4 tatvahI pakSapAtarahita cha [tasya] tene [ nityaM] niraMta2. [ cit ] yitsva35 75 [ khalu cit eva asti ] yitsva35 04 7. 75. sArtha:- [jIvaH ] 75 75 cha [ ekasya ] meyo se nayano 56 cha bhane [na tathA] 75. 05. nathI [ parasya] mevo bhI nayano 56 cha; [iti] mAma. [ citi] yitsva35 05 viSe [dvayoH ] me nyon| [ dvau pakSapAtau] ke pakSapAta cha. [ yaH tattvavedI cyutapakSapAta:] 4 tatva pakSapAtarahita cha [ tasya ] tene [nityaM] niraMta2 [cit ] yitsva35 75 [khalu cit eva asti ] yits535 4 7. 76. zlosrtha:- [ sUkSmaH ] 75. sUkSma cha [ ekasya ] meyo me nayano 56 cha bhane [ na tathA] 75 sUkSma nathI [parasya ] meyo jI nayano 56 cha; [iti] sAma [ citi] yitsva35 5. viSe [dvayoH] ke nyon| [dvau pakSapAtau] je pakSapAta che. [ ya: tattvavedI cyutapakSapAta:] 4 tatva pakSapAtarahita cha [ tasya ] tene [nityaM] niraMta2 [cit ] yitsva35 05 [ khalu cit eva asti ] yits535 04 cha. 77. zlortha:- [ hetuH ] 94 hetu ( 51295) cha [ ekasya ] meyo me nayano 56 cha bhane [na tathA] 75 hetu ( 5 // 29 // ) nathI [ parasya ] mevo bhI nayano 56 cha; Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 280 ] [ pravayana ratnAra bhAga-1 ( upajAti) ekasya kAryaM na tathA parasya citi dvayordvAviti pakSapAtau / yastattvavedI cyutapakSapAtastasyAsti nityaM khalu ciccidev|| 79 / / ( upajAti) ekasya bhAvo na tathA parasya citi dvayordvAviti pakSapAtau / yastattvavedI cyutapakSapAtastasyAsti nityaM khalu ciccideva / / 80 / / ( upajAti) ekasya caiko na tathA parasya citi dvayordvAviti pakSapAtau / yastattvavedI cyutapakSapAtastasyAsti nityaM khalu ciccideva / / 81 / [ iti ] Ama [ citi ] thitsva35 va viSe [ dvayoH ] je nayonA [ dvau pakSapAtau ] je pakSapAta che. [ yaH tattvavedI cyutapakSapAtaH ] ke tattvavehI pakSapAtarahita che [ tasya ] tene [ nityaM ] niraMtara [ cit ] yitsva35 a [ khalu cit eva asti ] [yitsva35 4 che. 78. zloSrtha:- [ kArya ] va artha che [ ekasya ] jevo kheDa nayano pakSa che ane [ na tathA ] 4 jharya nathI [ parasya ] jevo jIbha nayano pakSa che; [ iti ] Ama [ citi ] thitsva35 va viSe [ dvayoH ] je nayonA [ dvau pakSapAtau ] je pakSapAta che. [ yaH tattvavedI cyutapakSapAtaH] 4 tattvavehI pakSapAtarahita che [ tasya ] tene [ nityaM ] niraMtara [cit ] yitsva35 71 [ khalu cit eva asti ] thitsva35 4 che. 78. zloArtha:- [ bhAvaH ] va bhAva che ( arthAt bhAva35 che ) [ ekasya ] jevo jeDa nayano pakSa che ane [ na tathA ] va bhAva nathI ( arthAt abhAva35 che ) [ parasya ] jevo jIbha nayano pakSa che; [ iti ] Ama [ citi ] citsva35 va viSe [ dvayoH ] je nayonA [ dvau pakSapAtau ] je pakSapAta che. [ yaH tattvavedI cyutapakSapAtaH ] tattvavehI pakSapAtarahita che [ tasya ] tene [ nityaM ] niraMtara [ cit ] thitsva35 71 [ khalu cit eva asti ] yitsva35 4 che. 80. zlo'rtha:- [ ekaH] 1 me che [ ekasya ] jevo kheDa nayano pakSa che [ca] ane [ na tathA ] va khe' nathI ( -ane che ) [ parasya ] jevo jIbha nayano pakSa che; Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-142 ] ( upajAti) ekasya sAnto na tathA parasya citi dvayordvAviti pksspaatau| yastattvavedI cyutapakSapAtastasyAsti nityaM khalu ciccidev|| 82 / / ( upajAti) ekasya nityo na tathA parasya citi dvayordvAviti pakSapAtau / yastattvavedI cyutapakSapAtastasyAsti nityaM khalu ciccideva / / 83 / / ( upajAti) ekasya vAcyo na tathA parasya citi dvayordvAviti pksspaatau| yastattvavedI cyutapakSapAtastasyAsti nityaM khalu cicidev|| 84 / / [ 281 [ iti ] Ama [ citi ] tsvi35 va viSe [ dvayoH ] je nayonA [ dvau pakSapAtau ] je pakSapAta che. [ yaH tattvavedI cyutapakSapAtaH ] ke tattvavehI pakSapAtarahita che [ tasya ] tene [ nityaM ] niraMtara [ cit ] thitsva35 5 [ khalu cit eva asti ] citsva35 4 che. 81. zlo'rthaH- [ sAntaH ] va sAMta ( -aMta sahita ) che [ ekasya ] bhevo kheDa nayano pakSa che bhane [na tathA ] va sAMta nathI [ parasya ] jevo jIbha nayano pakSa che; [ iti ] Ama [citi ] yatsva35 va viSe [ dvayoH ] je nayonA [ dvau pakSapAtau ] je pakSapAta che. [ yaH tattvavedI cyutapakSapAtaH ] ke tattvavehI pakSapAtarahita che [ tasya ] tene [ nityaM ] niraMtara [ cit ] yitsva35 71 [ khalu cit eva asti ] citsva35 4 che. 82. zlo'rtha:- [ nityaH ] va nitya che [ ekasya ] bhevo bheDa nayano pakSa che ane [ na tathA ] va nitya nathI [ parasya ] jevo jIbha nayano pakSa che; [ iti ] Ama [ citi ] yitsva35 va viSe [ dvayoH ] je nayonA [ dvau pakSapAtau ] je pakSapAta che. [ yaH tattvavedI cyutapakSapAtaH] 4 tattvavehI pakSapAtarahita che [ tasya ] tene [ nityaM ] niraMtara [cit ] thitsva35 pa [ khalu cit eva asti ] thitsva35 4 che. 83. zlo'rthaH- [ vAcyaH ] va vAyya (arthAt vayanathI DuDI zAya bhevo ) che Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 282 ] | pravacana ratnAkara bhAga-5 ( upajAti) ekasya nAnA na tathA parasya citi dvayoAviti pksspaatau| yastattvavedI cyutapakSapAtastasyAsti nityaM khalu ciccidev||85 / / (upajAti) ekasya cetyo na tathA parasya citi dvayoviti pksspaatau| yastattvavedI cyutapakSapAtastasyAsti nityaM khalu ciccidev|| 86 / / (upajAti) ekasya dRzyo na tathA parasya citi dvayoviti pksspaatau| yastattvavedI cyutapakSapAtastasyAsti nityaM khalu ciccideva / / 87 / / [ ekasya ] mevo me nayano 56 cha bhane [na tathA] 5 pAya (-payanagoya2.) nathI [ parasya] seyo jI nayano 56 cha; [iti] sAma [ citi] yits135 75 viSe [dvayoH] me nyon| [ dvau pakSapAtau] ke pakSapAta cha. [ yaH tattvavedI cyutapakSapAtaH] 4 tatvavedI 515tarahita cha [ tasya ] tene [ nityaM] niraMta2 [ cit ] yitsva35 05 [khalu cit eva asti ] yitsva35 4 cha. 84. alsrtha:- [ nAnA] 05 naan||35 cha [ ekasya ] meyo me nayano 56 cha bhane [na tathA ] 75 naan||35 nathI [parasya ] seyo jI nayano 56 cha; [ iti] sAma [ citi] yits535. 5 viSe [dvayoH] me nyon| [dvau pakSapAtau] ke pakSapAta cha. [ yaH tattvavedI cyutapakSapAta:] 4 tatvahI pakSAtarahita cha [ tasya ] tene [nityaM] niraMta2 [ cit] yits535. 75 [ khalu cit eva asti ] yitsva35 4 7. 85. soDArtha:- [ cetyaH ] 75 yetya (-yetAyojya ) cha [ ekasya ] mevo me nayano 56 cha bhane [na tathA] 1. yetya nathI [parasya] mevo bhI nayano 56 cha; [iti] bhAma [ citi] yitsva35 5 viSe [dvayoH ] anyon| [dvau pakSapAtau] pakSapAta cha. [ yaH tattvavedI cyutapakSapAtaH] 4 tattvahI pakSAtarahita cha [ tasya ] tene [nityaM niraMtara [ cit] yitsva35. 05. [ khalu cit eva asti ] yits535 4 cha. 86. zloArtha:- [dRzyaH] 75 425 (-hemApAyogya ) cha [ ekasya ] seyo me nayano Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-142 ] [ 283 (35nAti) ekasya vedyo na tathA parasya citi dvayoAviti pksspaatau| yastattvavedI cyutapakSapAtastasyAsti nityaM khalu ciccideva / / 88 / / (35nAti) ekasya bhAto na tathA parasya citi dvayo viti pksspaatau| yastattvavedI cyutapakSapAtastasyAsti nityaM khalu ciccidev|| 89 / / pakSa che ane [na tathA] jIva cetya nathI [5rasya] evo bIjA nayano pakSa che; [ti] Ama [ riti] cisvarUpa jIva viSe [Dhayo.] be nayonA [ pakSapAta ] be pakSapAta che. [: tattvavevI vyutapakSapAta:] je tattvavedI pakSapAtarahita che [tasya] tene [ nitya] niraMtara [vi ] cisvarUpa jIva [vatu vit va masti] cisvarUpa ja che. 87. zlokArdhaH- [vedya: ] jIva vedha (-vedAvAyogya, jaNAvAyogya) che [9 ] evo eka nayano pakSa che ane [na tathA] jIva vedya nathI [52] evo bIjA nayano pakSa che; [ ti] Ama [ riti] cisvarUpa jIva viSe [kayo.] be nayonA [pakSapAtI] be pakSapAta che. [5: tattvavetI vyutapakSapAta:] je tattvavedI pakSapAtarahita che [ tasya] tene [nitya] niraMtara [ vis] cisvarUpa jIva [ 7 vi zava masti ] cisvarUpa ja che. 88. zlokArtha- [ mAta:] jIva "bhAta' (prakAzamAna arthAt vartamAna pratyakSa) che [ pasya] evo eka nayano pakSa che ane [ na tathA] jIva "bhAta' nathI [5raca] evo bIjA nayano pakSa che; [ ]i Ama [ viti] cisvarUpa jIva viSe [ kayo.] be nayonA [ kau pakSapAtI] be pakSapAta che. [: tattvavevI vyutapakSapAta:] je tattvavedI pakSapAtarahita che [2] tene [ nityaM] niraMtara [fa] cisvarUpa jIva [3nu vit 94 sti] cisvarUpa ja che (arthAta tene cisvarUpa jIva jevo che tevo niraMtara anubhavAya che ). bhAvArtha:- baddha abaddha, mUDha amUDha, rAgI arAgI, dveSI aDhaSI, kartA akartA, bhokatA abhokatA, jIva ajIva, sUkSma skUla, kAraNa akAraNa, kArya akArya, bhAva abhAva, eka aneka, sAnta ananta, nitya anitya, vAcya avAcya, nAnA anAnA, cetya acetya, dazya adazya, vedha avedha, bhAta abhAta ityAdi nayonA pakSapAta che. je puruSa nayonA Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 284 ] | [ pravacana ratnAkara bhAga-5 (vasaMtatinA) svecchAsamucchaladanalpavikalpajAlAmevaM vyatItya mahatIM nypksskkssaam| antarbahiH samarasaikarasasvabhAvaM svaM bhaavmekmupyaatynubhuutimaatrm|| 90 / / (2thoddhatA) indrajAlamidamevamucchalat pusskloclviklpviicibhiH| yasya visphuraNameva tatkSaNaM vRtnamati tama vinada: 38aa kathana anusAra yathAyogya vipakSApUrvaka tattvano-vastusvarUpano nirNaya karIne nayonA pakSapAtane choDe che te puruSane cisvarUpa jIvano cisvarUpe anubhava thAya che. jIvamAM aneka sAdhAraNa dharmo che paraMtu cisvabhAva teno pragaTa anubhavagocara asAdhAraNa dharma che tethI tene mukhya karIne ahIM jIvane cisvarUpa kahyo che. 89. uparanA 20 kaLazanA kathanane have sameTe che: zlokArthaH- [gd] e pramANe [ svecchA-samucchana-anandha-viva7-nAnA+] jemAM bahu vikalponI jALo ApoApa UThe che evI [mahata] moTI [ nayapakSakAma ] nayapakSakakSAne (na5pakSanI bhUmine) [ vyatItya] oLaMgI jaI (tattvavedI) [ santa: vari.] aMdara ane bahAra [ samarasaira svamAnaM] samatA-rasarUpI eka rasa ja jeno svabhAva che evA [ kanubhUtimAtram cham svaM bhAvama] anubhUtimAtra eka potAnA bhAvane (-svarUpane) [3payAti] pAme che. 90. have nayapakSanA tyAganI bhAvanAnuM chelluM kAvya kahe cheH zlokArtha- [gchatta-3-catta-vive-vImi: ucchanat] puSkaLa, moTA, caMcaLa vikalparUpa taraMgo vaDe UThatI [ rUm vat kRtnam rUndranAm] A samasta idrajALane [yaraca virapuram Ba] jenuM *phuraNa mAtra ja [ tallai ] tatkSaNa [ maracati] bhagADI mUke che [ ta vida: garima] te citmAtra teja:puMja huM chuM. bhAvArtha- caitanyano anubhava thatAM samasta nayonA vikalparUpI iMdrajALa te kSaNe ja vilaya pAme che; evo ciprakAza huM chuM. 91. * kuraNa = pharakavuM te; dhanuSya-TaMkAra karavo te. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-142 ] | [ 285 samayasAra gAthA 142: mathALuM nayapakSanA vikalpa Ave che tethI zuM? je AtmA te banne nayapakSone oLaMgI gayo che te ja samayasAra che, ema have gAthAmAM kahe che: * gAthA 14ra : TIkA uparanuM pravacana * jIvamAM karma baddha che" evo je vikalpa tathA "jIvamAM karma abaddha che" evo je vikalpa te banne nayapakSa che. zuM kahe che? jIva karmathI baMdhAyo che ane jIva karmathI baMdhAyo nathI evA je vikalpa te banne nayapakSa che. matalaba ke svarUpa to pakSAtikAnta che; eTale je A nayapakSamAM Ubho che te svarUpamAM gayo nathI, tene svarUpano anubhava nathI. je te nayapakSane atikrame che. (-oLaMgI jAya che, choDa che), te ja sakaLa vikalpane atikramyo thako pote nirvikalpa, eka vijJAnaghanasvabhAvarUpa thaIne sAkSAt samayasAra thAya che.' je nayapakSane atikrame che eTale ke nayapakSanA sarva vikalpono-rAgano tyAga kare che te sarva vikalpone choDato thako pote nirvikalpa eka vijJAnaghanasvabhAvarUpa thaIne sAkSAt samayasAra thAya che. bhagavAna AtmA pote nirvikalpa vijJAnaghanasvabhAvamaya vastu che. je nayapakSanA vikalpathI huThI aMtarasanna thAya che teone sAkSAt bhagavAna samayasAra prApta thAya che. pahelAMnA vakhatamAM ziyALAmAM ghI evAM AvatAM ke temAM AMgaLI to khUce nahi paNa tAvetho nAkho to te paNa vaLI jAya. AvAM kaThaNa ghI pahelAM jAmI jatAM. tema A bhagavAna AtmA vijJAnaghanasvarUpa che. temAM dayA, dAna Adi cULa rAgano to zuM "huM abaddhasvarUpa AtmA chuM' evA sUkSma vikalpano paNa praveza thato nathI. AtmA vijJAnaghana che eTale paryAyanA paNa pravezathI rahita ekarUpa trikALI dravya che. ahIM kahe che-je nayapakSane choDIne trikALI dravyamAM daSTi kare che te eka vijJAnaghanasvabhAvarUpa thaIne jJAna jJAnarUpe ghaTTa jAmIne sAkSAt samayasAra thAya che, arthAt sAkSAt AtmA jevo che tevo upalabdha kare che. dayA pALavI, vrata pALavA, dAna karavuM, bhakti karavI-ityAdi vyavahAranI kriyA karatAM karatAM dharma thaze e vAta to kayAMya rahI gaI. ahIM to kahe che ke huM abaddha-spaSTa chuM, nizcayathI zuddha chuM, mukta chuM"--evA sUkSma rAganA pakSathI paNa AtmA samakita pAmato nathI. aho ! AvI aMtaranI vAta digaMbaranA zAstro sivAya bIje kayAMya nathI. jaina paramezvarano anAdi sanAtana mArga te A che. kahyuM che ne ke-nAgA bAdazAhathI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 286 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 AghA ! samAja samatola raheze ke nahi vA samAja A vAta mAnaze ke nahi evI jeNe darakAra karI nathI evA mahAna saMtonI A vANI che. aMdara bhagavAna AnaMdano nAtha prabhu AtmA che. huM abaspaSTa chuM evo je vikalpa te ene sparzato nathI; kemake vikalpa che te audiyaka bhAva che, jyAre bhagavAna AtmA paramapAriNAmikabhAvarUpa che. to Avo AtmA sakaLa vikalpane choDato thako sAkSAt samayasAra thAya che eTale zuM? 'sakaLa vikalpane choDato thako'-ema kahyuM e to upadezanI zaili che. eno artha ema che ke dRSTi aMtaramAM vALatAM vikalpa badhA chUTI jAya ane tyAre AtmAno sAkSAt anubhava thaI jAya che. A vikalpa che tene choDuM chuM ema (vikalpa ) che nahi. ( aMtardaSTi pUrvaka mAtra anubhava che.) zrI kuMdakuMdAcAryadeva bhAvapAhuDamAM kahe che ke jIve bahArathI dravyamunipaNAM anaMtavAra dhAraNa karyAM che. paMca mahAvrata, pAMca samiti ityAdi aThThAvIsa mUlaguNanuM pAlana eNe anaMtavAra karyuM che. paraMtu e to badho rAga che. te rAga zuddha vastumAM-AtmAmAM kayAM che? je AtmAmAM nathI enAthI AtmA kema pamAya ? ahIM kahe che ke rAgano sUkSma pakSa rahI jAya te paNa aMdara javAmAM bAdhAkAraka che. huM akhaMDa, abheda paramAtmadravya chuM, evo je vikalpa te paNa nukazAnakartA che. ahIM kahyuM ne ke-sakaLa vikalpane choDato nirvikalpa eka vijJAnaghanasvabhAvarUpa thaIne jIva sAkSAt samayasAra thAya che. matalaba ke aMtarmukhAkAra thatAM AtmA jevo pa2mAtmasvarUpe che tevo anubhavamAM Ave che. have kahe che 'tyAM (vizeSa samajAvavAmAM Ave che)-je ' jIvamAM karma baddha che' ema vikalpa kare che te 'jIvamAM karma abaddha che' evA eka pakSane atikramato hovA chatAM vikalpane atikramato nathI.'' zuM kahe che? bhagavAna AtmAne karmano saMbaMdha che evA vikalpanA pakSamAM je Ubho che te ' jIvamAM karma abaddha che' evA vikalpane choDe che; kemake eka samaye be vikalpa kema hoI zake? ' abaddha 'nA vikalpane te choDe che topaNa te vikalpane atikramato nathI; kemake eka pakSano vikalpa to che ja. have kahe che , * ane je ' jIvamAM karma abaddha che' ema vikalpa kare che te paNa ' jIvamAM karma baddha che evA eka pakSane atikramato hovA chatAM vikalpane atikramato nathI.'' paradravya sAthe mAre saMbaMdha nathI, huM abaddha chuM evA vikalpamAM je Ubho che te 'jIvamAM karma baddha che' evA eka pakSane choDe che topaNa vikalpane atikramato nathI, kemake huM abaddha chuM evA pakSane te grahaNa kare che. vANiyA vepAra-dhaMdhAnI dhamAlamAM Akho divasa rokAI rahe eTale AvI vAto Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-142 ] [ 287 jhINI paDe, paNa zuM thAya? (phurasada levI joIe). bhAI ! jagatathI taddana judI evI A parama satya vAta bahAra AvI che. kahe che tuM aMdara prabhu cho ne! tAruM svarUpa ja paramAtmasvarUpa che. are ! huM paramAtmasvarUpa chuM evo vikalpa paNa kayAM ene sparze che? ahAhA...! vastu che trikALa je dravyasvabhAva temAM karmano saMbaMdha che ja nahi. ahIM kahe che ke huM karmanA saMbaMdharahita abaddha chuM evo jene vikalpa che te "jIvamAM karma baddha che" evA vikalpane choDa che, paNa abaddha 'nA lpane choDato nathI. Avo A mArga bahu sUkSma bhAI ! bhagavAna pUrNAnaMdano nAtha caitanyahIralo-tene "huM Avo chuM' evo vikalpa vijJakartA che. have trIjo bola kahe che-pAThamAM be bola che. TIkAkAra AcArya traNa bolathI varNana kare "vaLI je "jIvamAM karma baddha che ane abaddha paNa che" ema vikalpa kare che te, te banne pakSane nahi atikramo thako vikalpane atikramato nathI.'' juo, - 1 jIvamAM karma baddha che evo vikalpa karanAra abaddhanA vikalpane choDe che paNa vikalpane choDato nathI. 2 jIvamAM karma abaddha che evo vikalpa karanAra baddhanA vikalpane choDa che paNa vikalpane choDato nathI, ane 3 jIvamAM karma baddha paNa che ane abaddha paNa che evo vikalpa karanAra te baMne pakSane nahi atikramo thako vikalpane choDato nathI. bannenA pakSamAM Ubho che te vikalpane atikramato nathI. A pramANe nayapakSa che tyAM sudhI vikalpa che ane vikalpa che te saMsAra che. vikalpa che te zuddha AtmAnI prAptimAM vighnakartA che. 1 baddhaspaSTa chuM evo vikalpa athavA 2 abaddhaspaSTa chuM evo vikalpa athavA 3 baddha chuM ane abaddha paNa chuM evo vikalpa-e saghaLA vikalpa saMsAra che, kemake zuddha caitanyasvarUpamAM A badhA vikalpono abhAva che. ahAhA....! vrata karavAM, dayA pALavI, bhaktipUjA karavAM ityAdi zubhanA sthaLa vikalpo to kayAya (saMsAra khAte) rahI gayA; ahIM to jevI vastu che tevo vikalpa UThe te paNa jIvane nukazAnakartA che. samajAya che kAMI? A to sarvajJano mArga bApu! dharma bahu sUkSma cIja che bhAI ! zrImad rAjacaMdra kahe che ne ke sarvajJano dharma suzarNa jANI, ArAdhya ArAdhya prabhAva ANI; anAtha ekAnta sanAtha thAze, enA vinA koI na bAhya svAze. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 288 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 baddhatkRSTa ane abaddhasRSTanA nayapakSane choDa, prabhu! ane aMtardraSTi kara. te sarvajJano dharma che ane te ja zaraNa che, ArAdhya che. e ja have kahe che 'tethI je samasta nayapakSane atikrame che te ja samasta vikalpane atikrame che; je samasta vikalpane atikrame che te ja samayasArane prApta kare che-anubhave che.' ahIM samasta nayapakSane choDavAnI vAta che. 'bhUvatvamastio hanu sanmAvikI navavi nIvo '-bhUtArthane Azraye jIva samyagdaSTi thAya che-ema je gAthA 11 mAM kahyuM che tyAM nayapakSanA vikalpanI vAta nathI. tyAM to bhUtArtha eTale chatI zAzvata cIja zuddha caitanyasvabhAvamaya vastu bhagavAna AtmAne zudghanaya kaThela che ane tenA Azraye je svAnubhava pragaTa thAya tene samyagdarzana kahyuM che. jyAre ahIM to huM Avo chuM evA nayapakSane choDavAnI vAta che. AtmA abadvatkRSTa che e to satya che. ahIM abaddhatkRSTa AtmAne choDavAnI vAta nathI paNa 'huM abaddhatkRSTa chuM' evo je nayapakSano vikalpa che tene ahIM choDavAnuM kahe che kemake je samasta vikalpane choDe che te ja samayasArane prApta kare che-anubhave che. prazna:- abaddhasRSTano pakSa choDa ema kahyuM to zuM aMdara ( abaddhatkRSTa sivAyanI ) koI bIjI cIja che? utta2:- nA, ema nathI. aMdara vastu trikALI bhagavAna AtmA abaddhatkRSTa ja che. bhagavAne paNa AtmA abaddhaspaSTa ja joyo che. bhale (vANImAM) teno vistAra vizeSa na thaI zake paNa vastu sAmAnya je che te evI ja che; ane tenA ja Azraye samyagdarzana Adi dharma thAya che. paNa 'huM abadghaspaSTa chuM' evo je vicAra che te nayapakSa che. e nayapakSane je oLaMge che te samasta vikalpane atikrame che, ane je samasta vikalpane atikrame che te bhagavAna samayasArane prApta kare che-anubhave che. nayapakSane je atikramato nathI tene nija svarUpano anubhava thato nathI. are bhAI ! nayapakSanA vikalpane je potAnuM kartavya mAne che te mithyAdaSTi che ane tene AtmA prApta thato nathI. sarva vikalpanuM lakSa choDI, aMdara zuddha abheda ekAkAra caitanyasvabhAvI bhRtArtha vastu che tenI daSTi karatAM AtmA jevo che tevo prApta thAya che. A sivAya bIjI koI rIta ke bIjo koI upAya nathI. vyavahArathI thAya ke 52thI thAya evuM vastunA svarUpamAM ja nathI. nirvikalpa anubhavathI AtmA prApta thAya evo che paNa vyavahArathI ke vikalpathI prApta thAya evuM enuM svarUpa nathI. prazna:- to zuM vrata, tapa Adi vyavahAranI kriyA karIe te kAMI nahi? utta2:- hI, te kAMI nahi. samyagdarzana vinA e badhAM thothethothAM che. je Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-142 ] | [ 289 vyavahAranI kriyA che e to rAga che. bhale zubharAga ho, paNa enAthI bhagavAna AtmA kyAM tanmaya che? jenAthI je tanmaya nathI enAthI te prApta kema thAya? zubharAgathI AtmA tanmaya nathI to enAthI te kema prApta thAya ? na ja thAya. vyavahAranA pakSavALAne A AkaruM lAge ho; tene duHkha thAya. duHkha thAya to bhAI ! kSamA karaje, paNa mArga to Avo ja che prabhu! bApu ! tuM bhagavAna svarUpa cho ne! tane duHkha thAya evI vAta koI na kare. paNa vastunI sthiti ja AvI che tyAM zuM thAya? A to vastunA svarUpanI tArA hitanI vAta che bhAI ! huM muktasvarUpa chuM, paramAtmasvarUpa chuM, paramabrahma paramezvara chuM-ityAdi vRttinuM je utthAna thAya te paNa nukazAnakAraka che to pachI vyavahAraratnatrayanA vikalpanI zuM kathA? ahA! A to zAstra Ama kahe che. A vItarAganI vANI che bhAI ! ke je samasta nayapakSane choDe che te ja samasta vikalpane choDa che ane te ja samayasArane prApta kare che. e vaLI kayo samayasAra che? dravyakarma, bhAvakarma ane nokarmathI rahita pUrNAnaMdano nAtha saccidAnaMdasvarUpa evA samayasArane prApta thAya che. prAsanI prApti thAya che. (zaktirUpe) je prApta huto tenI prApti thAya che. bApu! A to tArA hitanI vAta che. badhA AtmA bhagavAna che ne nAtha ! zrImade kahyuM che ne ke bahu puNyakerA puMjathI, zubha deha mAnavano maLyo toye are bhavacakrano, AMTo nahi eke TaLyo.'' mahApuNyane laIne Avo A manuSyabhava maLyo chatAM bhavacakrano ekeya AMTo TaLyo nahi. khUba gaMbhIra vAta prabhu! nigodanA jIvane trasapaNuM maLavuM mahAdurlabha che. evA sthAnamAMthI paNa nIkaLIne tuM manuSyaparyAyamAM Avyo, saMjJI paMcendriya thayo, traNalokanA nAtha vItarAga sarvajJadevanI vANI tane kAne paDI. have A bahArano saMbaMdha toDI, samasta vikalpane maTADI, vijJAnaghanasvabhAvI AtmAno anubhava pragaTa kara. tethI cAra-gatinA ati duHkhamaya bhavabhramaNano aMta Avaze. AtmA nirvikalpa AnaMdasvarUpa caitanya mahAprabhu che. te bhagavAna AtmA corAsInA avatAra karavA yogya nathI. AtmA to paramAtmapadanI prAptine yogya che. ahA ! sarvArtha-siddhi devalokamAM upajavuM evI paNa AtmAnI yogyatA nathI. bhava ane bhavano bhAva AtmAnA svabhAvamAM nathI. tuM bhava ane bhavanA bhAvathI rahita cho prabhu! mATe samasta vikalpane choDI tane tuM prApta kara. (A avasara che ). A bahAranA paisA, makAna, rUpALuM zarIra ityAdi badhAM ajIva tattva che. jema Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 290 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 masANamAM hADakAMno phospharasa camake che tema A zarIranI suMdaratA e hADa-cAmanI camaka che. e badhI bahAranI cIjanA AkarSaNamAM je jIva rokAI gayo che te mithyASTi che. ane A nayapakSanA vikalpamAM rokAIne emAM je aTakI gayo che te paNa mithyASTi che. nayapakSane je atikramato nathI tene samayasAranI-bhagavAna AtmAnI prApti thatI nathI. bhAI ! ekavAra zraddhAmAM hA to pADa ke A AtmA vikalparahita vijJAnaghana-svabhAvarUpa vastu che. tenI prApti thAya enuM nAma samyagdarzana ane dharma che. kahyuM ne ke ya va samaste vikalpamatimati sa va samayasAraM vindati' je samasta vikalpane atikrame che te ja samayasArane prApta kare che. A AtmA zuddha jJAyakasvabhAvI paramAtma-svarUpa che. ene je aMtarasanmukha thaI jANe ane anubhave te AtmajJAna ane Atmadarzana che ane tyAMthI dharmanI zarUAta thAya che. * gAthA 142 : bhAvArtha uparanuM pravacana * "jIva karmathI "baMdhAyo che" tathA "nathI baMdhAyo"--e banne nayapakSa che. temAMthI koIe baMdhapakSa pakaDyo, teNe vikalpa ja grahaNa karyo koIe abaMdhapakSa pakaDyo, teNe paNa vikalpa ja grahaNa karyo ane koIe banne pakSa pakaDyA, teNe paNa pakSarUpa vikalpanuM ja grahaNa karyuM.' juo, jene nayapakSa che te jJAnanA aMzamAM rAgane bheLave che. jJAnane juduM pADato nathI. baMdha ane abaMdhanA pakSavALo vikalpanuM ja grahaNa kare che, te AtmAne grahato nathI. tevI rIte baMdha paNa che ane abaMdha paNa che-ema banne pakSane pakaDe che te paNa vikalpane ja grahaNa kare che, paNa AtmAne grahato nathI. A pramANe nayapakSamAM je rokAyo che te AtmAnA anubhavane prApta thato nathI. have kahe che ""paraMtu evA vikalpone choDI je koI paNa pakSa na pakaDe te ja zuddha padArthanuM svarUpa jANI te-rUpa samayasArane-zuddhAtmAne-pAme che. nayapakSa pakaDavo te rAga che, tethI samasta nayapakSane choDavAthI vItarAga samayasAra thavAya che.'' juo, brahmacArI kSullaka dharmadAsajI AtmajJAnI hatA. temaNe "samyajJAna dIpikA' nAmanuM zAstra lakhyuM che. temAM daSTAMta ApyuM che ke-pUrvavALo kahe ke pazcimamAM che, pazcimavALo kahe ke pUrvamAM che, uttaravALo kahe ke dakSiNamAM che, dakSiNavALo kahe ke uttaramAM che. paraMtu e to jyAM che tyAM ja che. vaLI tyAM ja (samyajJAna dIpikAmAM) kahyuM che ke sUryanA prakAzamAM koI pApa kare, puNya kare, kuzIla seve-temAM sUryane zuM? tema bhagavAna AtmA jJAnano sUrya che. tenA prakAzamAM koI rAgAdi vikalpa AvI jAya to jJAnane zuM? jJAna to rAgane jANanAruM che. AtmA jJAnasvarUpI prabhu che. te svarUpamAM rAganuM to aDavuM (sparza) ya nathI. Azaya ema che ke bhagavAna jJAyakasvabhAvI caitanya Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-142 ] [ 291 jyotisvarUpa AtmA jene dRSTimAM Avyo che tene paryAyamAM je rAgAdi doSa hoya teno te jANanAra che, kartA nathI. jJAnIno bhoga nirjarAnuM kAraNa che ema nirjarA adhikAramAM Ave che. teno artha ema che ke jJAnasvarUpI AtmAno jene anubhava thayo che tene rAgAdibhAva je Ave te kharavA mATe che. jJAnInA badhA bhAvo jJAnamaya ja che ema kahyuM che tyAM Azaya ema che ke jJAnI je vikalpa Ave tenuM jJAna kare che. je vikalpa che tenuM jJAna potAthI utpanna thAya che ane jJAnI te jJAnanA kartA che, paNa vikalpanA kartA nathI. je prakArano vikalpa hoya te ja prakAranI jJAnamAM svaparaprakAzaka paryAya potAthI utpanna thAya che. 5ramArtha vanikAmAM kahyuM che ke-Agamapaddhatino vyavahAra sugama che, adhyAtma-paddhatino vyavahAra kaThaNa che. zuddha pariNati pragaTa karavI te adhyAtmapaddhatino vyavahA2 che. vikalpone choDI je koI paNa pakSane na pakaDe te ja zuddha padArthanuM svarUpa jANI te-rUpa samayasArane pAme che. nayapakSa pakaDavo te rAga che, tethI samasta nayapakSane choDavAthI vItarAga samayasAra thavAya che. huM abadghatkRSTa chuM-evo nayapakSa paNa rAga che. tethI samasta nayapakSa choDavAthI vItarAga samayasAra thavAya che. * * have 'jo Ama che to nayapakSanA tyAganI bhAvanAne kharekhara koNa na nacAve?' ema kahIne zrImAn amRtacaMdrAcArya nayapakSanA tyAganI bhAvanAnAM 23 kaLazarUpa kAvyo kahe cheH nayapakSanA tyAganI bhAvanAne kharekhara koNa na nacAve? matalaba ke AtmA vastudRSTithI abaddha che ane paryAyanI apekSAe baddha che. A baMne nayapakSa che; tethI baMne pakSone choDI daI, potAnA svabhAvanI nirvikalpa daSTi karIne anubhava karavo te nayapakSanA tyAganI bhAvanA che. A AtmA trikALa jJAnasvarUpa caitanyasUrya che. te paryAyamAM je rAga che tenI sAthe tanmaya nathI. nizcayathI jJAnasvabhAva Atmadravya sAthe tanmaya che. svabhAva svabhAvavAna sAthe tanmaya che. AtmA caitanyasUrya che. jema sUryanA prakAzamAM koI prANI game te kriyAkAMDa karato hoya temAM sUryanA prakAzane zuM? enAthI tene lAbheya nathI ane enAthI tene DAdheya nathI. (kAMI saMbaMdha nathI ). tema eka samayanI paryAyane gauNa karIne jotAM AtmA anAdianaMta nityAnaMdasvarUpa prabhu caitanyajyotimaya che. tene dayA, dAna, vratAdinA rAgapariNAma sAthe to saMbaMdha nathI, paNa huM Avo chuM, Avo nathI-ityAdi nayapakSanA vikalpa (-rAga) sAthe paNa kAMI saMbaMdha nathI. tethI vikalparahita thaIne je AtmAne anubhave che te samakitI che. tene nayapakSanA tyAganI bhAvanA che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 292 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 AcArya kahe che ke nayapakSanA tyAganI bhAvanAne koNa na nacAve? Ama kahIne have te saMbaMdhI 23 kaLazarUpa kAvya kahe che - * kaLaza 69: zlokArtha uparanuM pravacana * je sva' jeo "nayapakSapAta musvA' nayapakSapAtane choDI-eTale ke huM eka chuM, zuddha chuM, abheda chuM, abaddha chuM-ityAdi je vRtti UThe che teno tyAga karI "svarupAkSa:' svarUpamAM gupta thaI 'nityama' sadA 'nivasanti' rahe che "te va' teo ja viveetpanAkhyutazattipittA:' jemanuM citta vikalpajALathI rahita zAMta thayuM che evA thayA thakA, 'sAkSAta amRta pivatti' sAkSAt amRtane pIe che. juo, huM eka chuM, abaddha chuM ityAdi je vRtti UThe che te nayapakSano vikalpa che. teno je tyAga kare che te svarUpamAM sadA gupta thaIne rahe che. juo, A tyAga. bAhya cIjanAM grahaNatyAga to svarUpamAM che nahi. ahIM to eka samayanI avasthAmAM je nayapakSanA vikalpa UThe che tenA tyAganI bhAvanAnI vAta che. bApu! jenA phaLarUpe svarUpano svAda-ekalA amRtano anubhava thAya te cIja koI alaukika che! te bAhya tyAgathI prApta thAya evI cIja nathI. nimittAdhInadaSTivALAne vAta AkarI lAge paNa mArga to A ja parama satya che. nimitta nimitta tarIke che. (nimittanI koNa nA pADe che?) paNa upAdAnanI apekSAe, svanI apekSAe te asat che. potAnA zuddha caitanyasvarUpanA bhAna vinA dayA, dAna, vrata, tapanA rAga vaDe dharma mAne paNa e badhuM saMsAra khAte che, bhAI ! ahIM kahe che-huM baddha chuM, huM abaddha chuM-evA nayapakSone je samasta tyAge che te svarUpamAM sadA gupta rahe che. ahA ! bhagavAna AtmA baddha-abaddhanA vikalpathI prApta thAya evI cIja nathI to dayA, dAna ityAdinA vikalpathI te kema prApta thAya? mArga sUkSma che, bhAI ! paNa prathama sAco nirNaya to karavo paDaze ne ? juo, kaMdamULanI eka kaTakImAM asaMkhya audArika zarIra che ane ekeka zarIramAM anaMtA nigodanA jIva che. pratyeka jIva eka zvAsamAM 18 bhava kare che. eka zvAsamAM 18 vakhata janmamaraNa karanAra nigodanA jIvanA duHkhanI zI vAta ! e to akathya che. evA akathya duHkhathI chUTavAnA upAyanI A vAta che. paryAyamAM duHkha che ane svarUpa duHkha-mukta che-e bane nayapakSa che, vikalpa che ane e banne vikalpano jANanAra AtmA che. svadravyanI dRSTimAM jatAM baMne vikalpa chUTI jAya che. caitanyasvarUpanI daSTi thatAM vikalpa chUTI jAya che to tene choDa che, tyAge che ema kahevAmAM Ave che. AnaMdano nAtha prabhu AtmA che. tene, jema ghANImAM tala pIlAya tema, rAgathI pIlI nAkhyo che. jaDakarme tene pIlyo che ema nathI. A vastu pote bhagavAna svarUpa che tene te vikalpanA pakSamAM ragadoLI nAkhyo che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-142 ] [ 293 paM. zrI ToDaramalajIno hAthInA paga nIce cagadAIne deha-vilaya thayo. hAthI paga upADatAM acakAyo. tyAre 5. ToDaramalajIe hAthIne saMbodhana karI kahyuM -are hAthI ! rAjAno hukama che, tuM zA mATe Dare che? tArA svAmInA hukamanuM pAlana kara. ahA! hAthIe paga upADayo tyAM kSaNamAM deha chUTI gayo. baso varSa agAu kevo karuNa banAva banI gayo ! are koI jaina te rokavA hAjara nahIM! samakitI indra paNa hAjara na thayo! are bhAI ! kramabaddhamAM dehanI je sthiti thavAnI hoya te tyAM thAya. tene pheravavA koNa samartha che? koI nahi. svarUpanA bhAna sahita samabhAvapUrvaka kSaNamAM deha chUTI gayo. ahIM kahe che bhagavAna te nayapakSanA vikalpo heThaLa nirmaLAnaMdanA nAtha bhagavAna AtmAne cagadI nAkhyo che. bhAI ! huM eka chuM, abaMdha chuM, pavitratAno piMDa chuM-evo nayapakSano je vikalpa che te rAga che ane te AtmAnI zAMtine dajhADanAro che; to pachI anya sthULa vikalponuM to zuM kahevuM? jemaNe nayapakSane choDI dIdhA che teo svarUpamAM gupta thaIne sadA rahe che. nayapakSanA vikalpane je potAno mAne che te bahirAtmA che, ane nayapakSane choDIne je svarUpamAM gupta thAya che te aMtarAtmA che. vastu sahajAnaMdasvarUpa jJAnasvarUpa che. tenI sanmukha thatAM svarUpamAM gupta thavAya che. jeo svarUpamAM guma thaIne rahe che temanuM citta vikalpajALathI rahita zAMta thAya che. vikalpa che e to azAMti che. huM zuddha chuM, caitanyasvarUpa chuM -evo je vikalpa che te azAMti che. vikalpa maTatAM zAMti che. bhagavAna AtmA zAMtarasano sAgara che. temAM nimagna thaIne, DUbakI mArIne jJAnInuM citta zAMta-zAMta thayuM che. A samakitInI kriyA che. dharmIne azAMti chUTIne zAMti pragaTa thaI che ane evA thayA thakA te sAkSAt amRtane pIe che. che ne-"te chava sAkSAta amRd fpaMvitti'teo ja-jeo nayapakSarahita thayA che teo ja vikalparahita thaIne sAkSAt amRtane pIe che. ahAhA..! bhagavAna AtmA nitya amRtasvarUpa che temAM ekAgra thaIne teo sAkSAt amRtane anubhave che, paryAyamAM nirAkuLa AnaMdane anubhave che. A ja samyagdarzana, samyajJAna ane dharma bhAI ! A bhavano abhAva karavAno avasara che. bhagavAna pharamAve che ke A bhava anaMtabhavanA abhAva mATe che. to tAruM svarUpa che tyAM tuM jA ne! tArAmAM paravastu nathI. dayA, dAna Adino rAga paNa nathI ane nayapakSanA vikalpa paNa tArA svarUpamAM nathI. huM Avo chuMevo vikalpa paNa tArI cIjamAM kayAM che? prabhu! tuM to nirvikalpa sahajAnaMdasvarUpa-ekalA AnaMdano samudra cho. sarva vikalpa choDIne temAM DUbakI lagAva, temAM ja magna thaI jA. e ja samyagdarzana-jJAna-cAritrarUpa dharmanI kriyA che. dharmI jIvo A rIte ja sAkSAt amRta pIe che, pratyakSa amRtanuM pAna kare che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #307
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 294 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 AvI vAta sAMbhaLIne loko kahe che-A to nizcayAbhAsa che, Agamaviruddha che. are bhAI ! tane AgamanI khabara nathI. AgamamAM to vItarAgatA pragaTa karavAno upadeza che. paraMtu vItarAgatA kayAre thAya ? to kahe che-nayapakSanA vikalpo maTADIne potAnA jJAtAdaSTA-svarUpamAM samAI jAya tyAre vItarAgarasarUpa amRtano paryAyamAM anubhava thAya che, ane enuM nAma samyagdarzana ane dharma che. A sivAya vrata, tapa ityAdi bAhya kriyA raNamAM poka mUkavA jevI che. bahAranI kriyAnA vikalpo e to rAganI kriyA che. rAganI kriyA che te saMsArasamudra che ane bhagavAna AtmA caitanyano-AnaMdano samudra che. aho! saMtoe sugama zailIthI kathana karIne mokSano paMtha batAvyo che. nayapakSanuM je ekatva che te darzanamoha che. zrImade nathI lakhyuM ? ke 'darzanamoha vyatIta thaI upajyo bodha je,' tyAM darzanamoha eTale nayapakSanA vikalpajALanA ekatvano vyaya thaIne jJAna utpanna thayAnI vAta che ane e ja samyajJAna che, dharma che. jaina paramezvare je kahI che te ja vastu che. te sivAya vastunuM bIjuM koI svarUpa nathI. jeo nayapakSane oLaMgIne sAkSAt vastumAM AtmAmAM nimagna thAya che teo ja vItarAgarasarUpa amRtanuM pAna kare che. * kaLaza 69 : bhAvArtha u52nuM pravacana * 'jyAMsudhI kAMI paNa pakSapAta rahe che tyAMsudhI cittano kSobha maTato nathI.' jIo vrata, tapa ityAdinA vikalpa che te zubharAga che. eno pakSapAta rahe tyAMsudhI cittamAM kSobha rahe che e to ThIka. ahIM kahe che-huM zuddha chuM, abheda ekarUpa cittUpa chuM-evo nijasvarUpa saMbaMdhI nayapakSano vikalpa jyAMsudhI uThe tyAMsudhI cittano kSobha maTato nathI. e nayapakSano vikalpa paNa kSobha che, AkuLatA che. have kahe che jyAre nayono sarva pakSapAta maTI jAya tyAre vItarAga dazA thaIne svarUpanI zraddhA nirvikalpa thAya che, svarUpamAM pravRtti thAya che ane atIndriya sukha anubhavAya che.' 6 zuM kahyuM A ? jyAre nayono sarva pakSapAta maTI jAya che tyAre vItarAga dazA thAya che, svarUpanI zraddhA nirvikalpa thAya che. juo cothe guNasthAne je samyagdarzana thAya che te nirvikalpa eTale rAgarahita vItarAgI pariNAma che. ema nathI ke jIva 11 mA ane 12 mA guNasthAne ja vItarAga dazA pAme che. samyagdarzana che e vItarAgI dazA che, bhAI ! huM eka chuM, zuddha cittUpa chuM, abaddha chuM-evA je naya-vikalpo arthAta rAganI lAgaNIo che te chUTI jAya che tyAre vItarAga dazA thaIne svarUpanuM zraddhAna nirvikalpa thAya che. bhAI ! A tArI svadayAnI vAta che. tAruM jIvana jJAna-darzana-cAritra svarUpa che. rAga ke vikalpa tAruM jIvana nathI. tArAmAM eka jIvatvazakti anAdithI rahelI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #308
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-142 ] [ 295 che. A jIvatvanA kAraNe darzana, jJAna Adi caitanyasvarUpa bhAvaprANathI tuM jIvI rahyo che. AvA zaktivAna dravyane tuM pakaDa. anaMta zaktiono piMDa prabhu AtmA che; tene pakaDatAM nirvikalpa vItarAgadazA thAya che ane e ja samyagdarzana-jJAna-cAritrarUpa tAruM jIvana che. vyavahAra sAdhana che ane te karatAM karatAM AgaLa vadhAze, AtmasvarUpanI prApti thaze evI tArI mAnyatA mithyA zalya che. bhAI! tuM anAdithI A mithyA zalyamAM rokAIne saMsAramAM (cAra gatimAM) rajhaLato thako du:khI thayo che. mATe gulAMTa mAra ane sAvadhAna thA. vItarAga sarvajJadevanI vANImAM ema kahyuM che ke ane jyAre nayono sarva pakSapAta maTI jAya che tyAre 1. vItarAgadazA thAya che, nirvikalpadazA thAya che 2. svarUpanI zraddhA nirvikalpa thAya che. 3. svarUpamAM pravRtti thAya che. rAgamAM pravRtti hatI te chUTIne svarUpamAM pravRtti thAya che. 4. atIndriya sukha anubhavAya che. ahAhA...! AvI vAta AkarI lAge eTale jIvo Agamapaddhatino vyavahAra anAdithI kare che ane adhyAtmapaddhatinA vyavahAranI upekSA kare che. zuddha pariNati, vItarAga pariNati pragaTa thAya te adhyAtmapaddhatino vyavahAra che ane te pragaTa thAya tyAre ja jIvane atIndriya sukhano anubhava thAya che. A ja mArga che. * * " * havenA 20 kaLazamAM nayapakSane vizeSa varNave che ane kahe che ke AvA samasta nayapakSone je choDe che te tattvavedI (tattvano jANanAra ) svarUpane pAme che. kaLaza 70 : zlokArtha u52nuM pravacana . baddha jIva karmathI baMdhAyelo che 'VT' evo eka nayano pakSa che ane 'na tathA jIva karmathI baMdhAyelo nathI 'paraphya' evo bIjA nayano pakSa che; 'kRti' Ama 'viti'citsvarUpa jIva viSe 'hrayo:' be nayonA 'au pakSapAtau' be pakSapAta che. 'ya: tattvavevI vyutapakSapAta: ' je tattvavedI pakSapAtarahita che 'tasya ' tene 'nityaM' niraMtara 'vik' cisvarUpa jIva ' vastu ciMt va asti' cisvarUpa ja che (arthAt tene cisvarUpa jIva jevo che tevo niraMtara anubhavAya che) - bahu jhINI ane UMcI vAta che prabhu! prathama jJAnamAM evo pakSapAta Ave che ke vastu A ja che; pachI te pakSapAtarUpa vikalpane maTADIne je anubhava thAya te dharma che. A AtmadharmanI vAta che. stavanamAM Ave che ke- hoMzIlA hoMza na kIjIe '-matalaba Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #309
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 296 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 ke A bAhya vaibhava ane zarIranI suMdaratA dekhIne temAM hoMza na kara, bhAI! ane rAganIvyavahAranI bAhya kriyAmAM paNa hoMza na kara. ahA! aMdara suMdara nAtha-bhagavAna citsvarUpa birAje che; to hoMza karIne tyAM jA ne! lokone ekAnta jevuM lAge, paNa ema nathI. nizcayathI ja prApta thAya ane vyavahArathI na thAya-enuM nAma anekAnta che. tattvavedI cisvarUpa potAne niraMtara citsvarUpe ja vede che. ATha varSanI bAlikA samyagdarzana pAme che to AtmAne (potAne) citsvarUpe ja vede che, anubhave che. are ! deDako-meDhaka paNa aMdara potAnA svarUpamAM jAya tyAre ene zuddha caitanyanA AnaMdanu vedana Ave che. deDakAnuM zarIra to mATI-dhULa ajIva tattva che. paNa te bahAranuM lakSa choDIne aMtara-svarUpamAM jAya tyAre tene atIndriya AnaMdano anubhava thAya che. ahAhA...! tattvavedI dharmIjIva cisvarUpane ( potAne ) cisvarUpe ja niraMtara anubhave che. eka samayano paNa AMtaro paDayA vinA dharmIne niraMtara caitanya-mUrti jhaLahaLajyotisvarUpa bhagavAna AnaMdasvarUpe ja anubhavAya che. A to cothA guNasthAnanI vAta che. pAMcamA ane chaThThA guNasthAnanI to zI vAta! uparanA guNasthAne to je pracura AnaMdano anubhava che e to koI addabhuta alaukika cIja che! vyavahAranA AgrahavALAne ema lAge ke amArI tucchatA batAvIne niMdA kare che. bApu! A niMdA nathI. bhagavAna! tArI niMdA na hoya. tuM bhagavAna che ne! paNa paryAyamAM je bhUla che tenuM ahIM jJAna karAve che. A to tArA parama hitanI vAta che. tane emAM duHkha lAge, paNa he mitra ! hai sajjana ! dharmanuM svarUpa ja AvuM che. tAruM caitanyasvarUpa ekalA AnaMdathI bhareluM che; tyAM tuM jA ne! tane avazya AnaMda thaze. prabhu! jANanArane jANa ane dekhanArane dekha. tArI cIjane aMtaramAM dekhatAM te cisvarUpa ja dekhAya che, AnaMdasvarUpa ja anubhavAya che. basa A ja mArga che. lokone lAge ke A to nizcayano mArga! hA, mArga to nizcayano ja che, ane nizcayano che eTale satyano mArga che. ahIM A zlokamAM traNa vAta karI che. 1. jIva karmathI baMdhAyelo che evo eka vyavahAranayano pakSa che, 2. jIva karmathI baMdhAyelo nathI evo bIjo nizcayanayano pakSa che, ane 3. je tattvavedI pakSapAtarahita che tene niraMtara cisvarUpa jIva jevo che tevo anubhavAya che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #310
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-142 ] [ 297 * kaLaza 70: bhAvArtha uparanuM pravacana * "A zAstramAM prathamathI ja vyavahAranayane gauNa karIne ane zuddhanayane mukhya karIne kathana karavAmAM AvyuM che. caitanyanA pariNAma paranimittathI aneka thAya che te sarvane pahelethI ja AcArya gauNa kahetA AvyA che ane jIvane zuddha caitanyamAtra kahyo che.' chaThThI ane agiyAramI gAthAmAM pahelethI ja paryAyane gauNa karIne AcArya kathana karatA AvyA che. bhagavAna AtmA pramatta paNa nathI, apramatta paNa nathI, ekamAtra jJAyaka prabhu che; te zubhAzubhabhAvanA svabhAve kadIya thato nathI evo caitanyasvarUpa jJAyaka trikALa che-ema paryAyane gauNa karIne prathamathI A zAstramAM kathana karatA AvyA che. paryAyane gauNa karIne eTale ke peTAmAM rAkhIne, abhAva karIne nahi, A zAstramAM nirUpaNa karavAmAM AvyuM che. paryAya che nahi ema abhAva karIne nahi paNa gauNa karIne eTale ke peTAmAM rAkhIne kathana karavAmAM AvyuM che. paryAyamAM rAga-dveSanA je bhAvo thAya che tene pahelethI ja gauNa karatA AvyA che. te bhAvo zuddha AtmadravyamAM nathI tethI te bhAvo abhUtArtha che, bhagavAna AtmA eka bhUtArtha che. caitanyanA pariNAma paranimittathI (rAgAdirUpa) aneka prakAranA thAya che eno artha e ke sAme bIjI cIja nimitta che jenA lakSe aneka prakAranA rAgAdi pariNAma thAya che. basa ATaluM ja; eno artha ema nathI ke paranimitta aneka prakAranA pariNAma karAve che. nimittanA lakSe thAya che tene nimittathI thAya che ema kahevAmAM Ave che. A deha to mRtaka kalevara che. atyAre hAM, atyAreya e maDaduM che. temAM amRta-sAgara prabhu AtmA mUrchAI gayo che. zarIranAM caLakATa, namaNAI, ujaLAza vagere dekhIne amRtano nAtha mUcha pAmyo che. paNa dehu to enA kALe chUTavAno ja che. ahIM kahe che ke deha pratyeno rAga to zuM, vratAdi saMbaMdhI thatA vikalpano rAga paNa mRtaka che, maDaduM che; kemake caitanyano temAM abhAva che. AvI rAganI paryAyane pahelethI ja AcArya gauNa kahetA AvyA che, ane jIvane zuddha caitanyamAtra kahyo che. have kahe che e rIte jIva padArthane zuddha, nitya, abheda, caitanyamAtra sthApIne have kahe che ke A zuddha nayano paNa pakSapAta ( vikalpa) karaze te paNa te zuddha svarUpanA svAdane nahi pAme. azuddhanayanI to vAta ja zI ? paNa jo koI zuddhanayano paNa pakSapAta karaze to pakSano rAga nahi maTe tethI vItarAgatA nahi thAya.' aho ! A samayasAra to parama devI bhAgavata zAstra che! kahe che-"zuddha no Azraya choDI "zuddha' no pakSapAta-vikalpa karaze tene zuddha svarUpano svAda nahi Ave. are bhAI ! A zarIra kaMcanavarNa hoya topaNa kALa pAkatAM tatkSaNa chUTI jaze. juo, Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #311
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 298 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 eka bhAIne lagna prasaMge baraphI, jalebI vagere mIThAI khAtAM khAtAM za2I2nI sthiti bagaDI; Dabala nyumoniyA thaI gayo. aMdara pIDAno pAra nahi, deha chUTavAnI taiyArI. te vakhate tenI patnI gharanA daradAgInA, tenI cAvIo vagerenI pUchaparacha karavA lAgI. A bAju dardIne asahya vedanAne kAraNe AMkhamAMthI codhAra AMsu vahI jatAM hatAM tevA prasaMge dharmanA be zabda saMbhaLAvavAne badale patnI gharanI pUchaparacha karatI hatI. kevI vicitratA! juo, A saMsAra ! niyamasAramAM kahyuM che ke-tane je kuTuMbIjano maLyAM che te dhUtArAnI ToLI che. 'svAnIvanAya milita viTapeTAM te' potAnI AjIvikA arthe dhUtArAnI ToLI maLI che. saMsAramAM badhAM svArthanAM ja sagAM che. are bhAI! kSaNamAM deha chUTI jaze. jagatamAM koI zaraNa nathI. zuddha caitanyamAtra vastu eka ja zaraNa che ema samajI A manuSyabhavamAM potAnuM hita karI levA jevuM che. AcAryadeva vyavahArane to gauNa karAvatA AvyA che ane have kahe che ke-je koI zuddhanayano pakSapAta karaze te paNa zuddhasvarUpanA svAdane nahi pAme. azuddhanayanI to vAta ja zI? huM rAgavALo chuM, puNyavALo chuM, vyavahAranuM pAlana karanAro chuM-ema jenI dRSTi che enI to vAta ja zI? e to AtmAnubhavathI dUra che ja. ahIM to ema kahe che ke je zunayano paNa pakSapAta karaze tene AtmAnubhava pragaTa nahi thAya, vItarAgatA nahi thAya. jhINI vAta che, bhAI! pahelAM vyavahArane to gauNa karI teno niSedha karAvyo che. have zudghanayanA pakSapAtanevikalpane paNa choDavAnI vAta kare che. bhAI ! tuM tArI dayA kara! tuM jevaDo che tevaDo tane mAna; ocho ke adhika mAnIza to tArI dayAne badale tArI hiMsA thaze. bhAI! A juvAnI jholAM khAya che; kayAre deha chUTI jaze eno zuM bharoso ? A deha tArI cIja nathI. dehamAM tuM nathI ane tArAmAM deha nathI. deha tane aDatoya nathI. ane deha saMbaMdhI mamatAnA je vikalpa thAya che teya tane aDatA nathI. kharekhara to vikalparahita nirvikalpa tAruM svarUpa che. ahIM kahe che-huM nirvikalpa chuM evA zuddhanayano paNa pakSapAta karIza to tane pakSano rAga nahi maTe tethI vItarAgatA nahi thAya. have kahe che 'pakSapAtane choDI cinmAtrasvarUpa viSe lIna thaye ja samayasArane pamAya che. mATe zudghanayane jANIne, teno paNa pakSapAta choDI zuddha svarUpano anubhava karI, svarUpa viSe pravRttirUpa cAritra prApta karI, vItarAgadazA prApta karavI yogya che. ' * * . * * kaLaza 71 : zlokArtha u52nuM pravacana * 'mUha: ' jIva mUDha ( mohI ) kSya' evo eka nayano pakSa che. A kartA-karmano adhikAra sUkSma che. kahe che-jIva mUDha che, mohI che evo vyavahAranayano eka Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #312
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-142 ] [ 299 pakSa che. bhagavAna AtmA parama pavitrasvarUpa prabhu paryAyamAM rAga-dveSa-moha sahita che evo vyavahAranayano pakSa che. have kahe che na tathA' jIva mUDha (mohI) nathI "parasya' evo bIjA nayano pakSa che. bhagavAna AtmA zuddha caitanyasvarUpa che, temAM moTuM nathI evo nizcayanayano pakSa che. jIvamAM moha che e vyavahAranayano pakSa che. eno to pahelethI ja niSedha karavAmAM Avyo che. ahIM have zuddha paramAtmadravyamAM moha nathI evA nizcayanayanA pakSano paNa niSedha karavAmAM Ave che. AtmA zuddha saccidAnaMdamaya prabhu pavitratAnuM dhAma che, temAM moTuM nathI evo je nizcayanayano pakSa che te paNa eka vikalpa che, rAga che ane te baMdhanuM kAraNa che. huM mohI nathI evo je vikalpa thAya te zubharAga che ane te mAruM kartavya che ema je mAne che te mithyAdaSTi che. AkarI vAta prabhu! bhAI ! janma-maraNanA aMtano mArga koI judI jAtano che. dayA, dAnanA vikalpathI puNyano baMdha thAya che; paNa enAthI bhaviSyamAM karmano kSaya thaze ema koI mAne to te mithyA abhiprAya che. AtmA moharahita caitanyamUrti bhagavAna che-evA nizcayanayanA pakSamAM je Ubho che te vikalpamAM Ubho che. e vikalpa baMdhanuM kAraNa che, muktinuM nahi. rUti' Ama viti' cisvarUpa jIva viSe "yo:' be nayonA "kau pakSapAtI' be pakSapAta che. juo, koI mahAvratAdi aMgIkAra kare ane tenI bAhya kriyAnA vikalpa-rAga mArA che ane enAthI mAruM kalyANa thaze ema mAne te mithyASTi che. A sthULa vAta thaI. ahIM sUkSma rAga che te choDavAnI vAta che. huM eka abheda AtmA chuM, moha rahita chuM evo je vikalpa thAya te rAga che, te navapakSa che, ane te baMdhanuM kAraNa che, janma-maraNanI saMtatine vadhAranAra che. jJAnI A banne pakSane choDI daI caitanyasvarUpa AtmAne tevo ja anubhave che. 'ya: tattvavelI vyutapakSapAta:' je tattvavedI pakSapAtarahita che. "tasya' tene "nitya' niraMtara "vit' cisvarUpa jIva "ju vit thava zasti' cisvarUpa ja che. je tattvavedI eTale zuddha caitanyasvarUpa bhagavAna AtmAne anubhavanAro-sparzanAro che te baMne nayonA pakSapAta rahita thayo che. ahAhA...! bane nayonA pakSapAtano jeNe tyAga karyo che te cisvarUpa AtmAne te jevo che tevo cisvarUpa ja anubhave che, ane tenuM nAma samyagdarzana ane dharma che. bAkI maMdiro banAve, utsavo ujave, varaghoDA kADhe, vAjAM vagaDAve ityAdi bahAranI dhamAla to rAga che, dharma nathI. e badhI upara-uparanI kriyAo che ane emAM kadAca zubhabhAva hoya to te puNyabaMdhanuM kAraNa che paNa dharma nathI. AvI vAta che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #313
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 300 ] pravacana ratnAkara bhAga-5 * kaLaza: 72 zlokArtha uparanuM pravacana * "rajI:' jIva rAgI che " sya' evo eka nayano pakSa che. eka jIva ema kahe che ke jIva rAgI che, rAgavALo che, rAga eno svabhAva che. A eka vyavahAranayano pakSa che. na tathA' jIva rAgI nathI "para' evo bIjA nayano pakSa che. bIjo jIva kahe che ke jIva rAgI nathI, enA svarUpamAM rAga nathI, e to vItarAga caitanyamUrti che. A nizcayanayano pakSa che. ti' Ama "jiti' cisvarUpa jIva viSe "yo:' be nayonA "dI pakSapAto' be pakSapAta che. AvA je be prakAre vikalpa UThe che te rAga che, baMdhanuM kAraNa che. have kahe che 5: tattvavetI yutapakSapAta:' je tattvavedI che te pakSapAta rahita che. "taca' tene nitya' niraMtara vita' cisvarUpa jIva "vasu rita rava masti' cisvarUpa ja che. huM arAgI chuM evo je vikalpa tenAthI rahita thaIne tattvavedI potAnA zuddha caitanyasvarUpane vede che. huM arAgI chuM evo je vikalpa che e to duHkharUpa che. evA vikalpathI huThI je trikALa saccidAnaMdasvarUpa bhagavAna AtmAne vede che, anubhave che te samakitI dharmI che. samyajJAnadIpikAmAM bahu sarasa vAta karI che. vizvamAM cha dravya che. tenAthI bhinna bhagavAna AtmA "saptam dravya" che. ema ke jagatamAM cha dravyo che enAthI bhinna huM saptam dravya chuM-AvA vikalpanA pakSane choDIne potAnA nirmaLa AnaMdasvarUpano anubhava karavo enuM nAma samyagdarzana che. samayasAra gAthA 49 nI TIkAmAM "avyakta 'nA cha bola che. samyajJAnadIpikAmAM tenA prathama bolano Ama artha karyo che-cha dravyasvarUpa loka jJaya che te vyakta che, tenAthI bhinna AtmA saptama dravya che te avyakta che. ema ke ekakora rAjA ane ekakora AkhuM gAma; ekakora caitanya mahAprabhu AtamarAma saptam dravya ane eka kora potAthI bhinna vizvanA che dravyo. Avo mArga che, prabhu! vyavahAra karatAM karatAM nizcaya thaze, enAthI dharma thaze e to jIvane anAdinuM mithyAzalya che. jIva arAgI che e vAta to sAcI che, satyArtha che, paNa evo aMdara vikalpa uThAvavo e rAga che. dharmI jIva AvA baMne pakSapAtathI rahita che. tene cisvarUpa jIva niraMtara cisvarUpa ja anubhavAya che. * samayasAra gAthA-142 | [ 301 Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #314
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates * kaLaza 73: zlokArtha uparanuM pravacana * :' jIva draSI che " ca' evo eka nayano pakSa che. ajJAnI kahe che ke jIva dvaSAvALo che, paryAyathI jIva draSI che. Avo vyavahAranayano eka pakSa che. na tathA' jIva dveSI nathI "paraca' evo bIjA nayano pakSa che. jIva aSI che evo je vikalpa te nizcayanayano pakSa che. huM aSI chuM evo je vikalpa-vRtti UThe te rAga che, du:kharUpa che, baMdhanuM kAraNa che. ti' Ama viti' cisvarUpa jIva viSe "kayo:' be nayonA "ii pakSapAtI' be pakSapAta che. A banne pakSane choDI daIne je pakSapAtarahita thAya te jJAnI che. 5: tattvavelI vyutapakSapAta:' je tattvavedI pakSapAtarahita che "taca' tene "nitya' niraMtara 'vita' cisvarUpa jIva vastu vit va zasti' cisvarUpa ja che. je samakitI che tene huM dveSI chuM ke dveSI nathI evA nayapakSanA vikalpa chUTI jAya che; e to niraMtara potAnA zuddha cisvarUpa dravyane cisvarUpa ja anubhave che. bhAI ! A ja anAdino mArga che. anaMta tIrthakaro thayA emaNe A ja vAta kahI che. vartamAnamAM dharmapitA zrI sImaMdhara bhagavAna mahAvideha kSetramAM virAje che. gaNadharo ane indronI sabhAmAM OMdhvani dvArA teo A ja vAta kahe che. bhagavAna kuMdakuMdAcArya videhamAM gayA hatA. tyAMthI je vAta te lAvyA te A vAta che. A parama satya vAta che. * kaLaza : 74 zlokArdha uparanuM pravacana * vartA' jIva kartA che " ca' evo eka nayano pakSa che. jIva rAgano-vyavahArano kartA che evo vyavahAranayano pakSa che. zubharAgano je vikalpa UThe che teno hu kartA che ema vyavahAranayanA pakSavALo kahe che. na tathA' jIva kartA nathI "paraca' evo bIjA nayano pakSa che. nizcayanA pakSamAM Ubho che te kahe che ke jIva kartA nathI. jIva rAgano kartA nathI e vAta to yathArtha che paNa Avo je vikalpa che te navapakSa che, rAga che, baMdhanuM kAraNa che. bhagavAna AtmA para dravyano to kartA che ja nahi. paNa dayA, dAnanA je vikalpo thAya teno jIva kartA che ema mAne tene vyavahArano pakSa che, ajJAnabhAva che. tyAre vaLI bIjo ema pakSa che ke AtmA jJAnasvarUpa svabhAvabhAvarUpa vastu che, te rAgano kartA nathI, to e paNa vikalpa che, rAga che. jIva akartA che e to satya che, paNa evo vikalpa che e rAga che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #315
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 302 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 'kRtti' Ama 'vitti' cisvarUpa jIva viSe 'hrayo:' be nayonA 'aau pakSapAtau' be pakSapAta che. bhagavAna AtmA to trikALa ekasvarUpa jJAnasvarUpa, jJAyakasvarUpa, cisvarUpa che. emAM kartA ane akartAnA vikalpono sadaMtara abhAva che. AvA cisvarUpa nija tattvane jANavuM ane vedavuM tenuM nAma dharma che, sukha che. A sivAya koI bAhya kriyAnA lakSe zubhabhAva kare ane enA phaLamAM svargAdi maLe topaNa badho kaleza che. A badhA karoDapati ane abajopati che te duHkhI che. paisA tarapha je lakSa che te rAga che ane te kleza che, duHkha che. puNyanA phaLamAM kadAcit jIva svargamAM deva thAya to tyAM paNa kalezanuM vedana che. bhagavAna AtmA caitanyadeva che, eno anubhava karyA vinA svarganA devo paNa rAganA kalezane ja bhogave che. A vastusvarUpa che. bhAI! bahAranI vAtomAM kAMI sAra nathI, bApu! loko bhale bahAranI kriyAthI, vyavahAranA vikalpothI rAjI thAya, paraMtu ethI bhavano aMta nahi Ave bhAI! samakitImAM ja bhavano aMta karavAnI tAkAta pragaTe che. 'ya: tattvavevI vyutapakSapAta:' je tattvavedI pakSapAtarahita che 'tasya' tene 'nityaM' niraMtara 'vik' cisvarUpa jIva ' vastu vit va asti ' citsvarUpa ja che. ahAhA...! kartA chuM e paNa nahi ane akartA chuM e paNa nahi-ema baMne nayonA pakSapAtathI rahita thaIne tattvavedI dharmI jIva niraMtara potAnA caitanyasvarUpane anubhave che. lyo, ekaluM mAkhaNa che. loka khuzI thAya evI vAta nathI paNa potAno AtmA AnaMdita thAya evI vAta che. AvI vAta bese nahi eTale virodha kare, paNa zuM thAya? amAre to badhA AtmA AtmA tarIke sAdharmI che. paryAyamAM koInI koI bhUla hoya paNa tethI koI pratye dveSa karavo te mArga nathI. koI prANI pratye vera-virodha na hoya. badhA AtmA prati maitrIbhAva hoya. 'sattvapu maitrI'nI ja bhAvanA hoya. AtmA dravyasvabhAve trikALa zuddha che. nija svabhAvanA Azraye jeNe potAnI bhUlane kADhI nAkhI te bIjAnI bhUlane zuM kAma jue? ahIM to badhA AtmAne prabhu kahIe chIe. vyavahA2no pakSa ho ke nizcayano pakSa ho; banne vikalpa che, udayabhAva che, saMsArabhAva che. AtmA enAthI bhinna cIja che. tattvavedI dharmI jIva pakSapAtarahita thaIne niraMtara potAnA caitanyasvarUpane caitanyarUpe ja anubhave che. ahA ! Avo sarasa adhikAra Avyo che! * * * * kaLaza 75 : zlokArtha u52nuM pravacana * 'mottA' jIva bhoktA che ' ghusya' evo eka nayano pakSa che. je vikalpa UThe Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #316
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-142 ] [ 303 teno jIva bhoktA che evo vyavahAranayano pakSa che. vartamAna paryAyane jonArano A vikalpa che ke jIva bhoktA che. A vyavahArano niSedha to pahelethI ja karAvatA AvyA chIe. have kahe che 4 'na tathA' jIva bhoktA nathI 'parasya' evo bIjA nayano pakSa che. bhagavAna AtmA rAgano bhoktA nathI, AnaMdano bhoktA che-Avo je vikalpa che te nizcayanayano pakSa che. e vikalpa duHkharUpa che. bhagavAna AtmA AnaMdakaMda prabhu abhoktA che e to satya che, paNa evo je vikalpa che te rAga che, duHkharUpa che. e vikalpa eka samayanI paryAyamAM bhUla che. 'kRti' Ama 'viti' cisvarUpa jIva viSe 'hro:' be nayonA 'kau pakSapAtau' be pakSapAta che. huM rAgano bhoktA chuM ane bhoktA nathI e baMne pakSa vikalpa che, duHkha che. nirmaLAnaMdano nAtha, nityAnaMda, sahajAnaMdasvarUpa akhaMDa abheda ekarUpa dhruva vastu bhagavAna AtmA che. temAM huM bhoktA chuM ane bhoktA nathI evA vikalpono abhAva che. huM rAgano bhoktA nathI evo vikalpa paNa vastunA svarUpamAM nathI. Avo bhagavAna AtmA che. AvI satya vAta sAMbhaLIne koIne te na bese to tene du:kha thAya; paNa zuM karIe ? tane duHkha thAya to prabhu! mApha karaje. bhAI! tuM bhagavAna cho. koI vAtanuM satya vAtanuM nirUpaNa karatAM tane duHkha lAge tyAM tane du:kha thAya evo amAro bhAva nathI. ahIM to vastunA svarUpanuM satya nirUpaNa ja karIe chIe. bhagavAna ! A to hitanI ja vAta che. AtmA rAgano kartA che evo vikalpa tane zobhato nathI e to ThIka. ahIM kahe che ke AtmA rAgano bhoktA che ane bhoktA nathI evA vikalpa paNa tane zobhatA nathI. e vikalpa tAro zaNagAra nathI. tuM to nirvikalpa cho ne prabhu! vikalpanI dazA e tArI dazA nahi. zrImade kahyuM che ne ke 'sarva jIva che siddhasama, je samaje te thAya;' ' - bIjAM kahIe keTaluM, kara vicAra to pAma '' ' kara vicAra to pAma' ema kahyuM che. vicArano artha jJAna thAya che. matalaba ke jJAna kare to pAmIza. rAga kare to pAmIza ema tyAM kahyuM nathI. AtmasiddhimAM bahu UMcI tattvanI vAta che. saMpradAyavALAne besavuM kaThaNa paDe che kemake saMpradAyamAM janme tyAM sAcuM mAnIne aTakI jAya che. paraMtu bhAI! satyane tuM na mAne to du:khI thaIza. viparIta mAnyatA vaDe jIva vartamAnamAM duHkhI che ane bhaviSyamAM paNa duHkhI thaze. A koInA anAdaranI-tiraskAranI vAta nathI; ekalI karuNAno bhAva che. zrImade kahyuM che ne ke Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #317
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 304 ] | pravacana ratnAkara bhAga-5 koI kriyAjaDa thaI rahyA, zuSkajJAnamAM koI; mAne mAraga mokSano, karuNA Upaje joI.'' jJAnIone, ajJAnapaNe vartatA jIvone joI kasaNA Ave che, tiraskAra nahi. have kahe ": tattvavevI vyutapakSapAta:' je tattvavedI pakSapAtarahita che "tattva' tene "nitya' niraMtara "jita' cisvarUpa jIva "vana jita iva ratna' cisvarUpa ja che. je samakitI dharmI jIva che tene niraMtara cisvarUpa jIva jevo che tevo cisvarUpe ja anubhavAya che. * kaLaza 76 : zlokArdha uparanuM pravacana * nIva:' jIva jIva che " ca' evo eka nayano pakSa che. jIva saccidAnaMda-svarUpa bhagavAna trikALa svarUpathI che evo nizcayanayano eka pakSa che. Avo je pakSa che te vikalpa che. zuddha jIvavastu caitanyamUrti bhagavAna svarUpathI che e to satyArtha che, paNa evo vikalpa je UThe che te nizcayano pakSa che ane te rAga che, duHkha che. 'ra tathA' jIva jIva nathI "parastha' evo bIjA nayano pakSa che. paranI apekSAe jIva nathI, svanI apekSAe che, paNa paranI apekSAe jIva nathI evo vyavahAranayano pakSa che. e paNa vikalpa che, rAga che. ta' Ama '' cisvabhAvarUpa jIva viSe vayo:' be nayonA ' pakSapAta' be pakSapAta che. baMne vikalpa che te paryAyamAM bhUla che kemake svarUpa to nirvikalpa che. have kahe ': tatvavelI vyutapakSapAta:' je tattvavedI pakSapAtarahita che 'tasya' tene "nitya' niraMtara 'vit' cisvarUpa jIva 'vatu vitva zasti' cisvarUpa ja che. huM jIva chuM, jIva chuM, ema vikalpa karavAthI kAMI nijarasa vedAto nathI, paNa pakSapAta rahita thaIne aMtarlInatAnA baLe je tattvavedI che te niraMtara caitanyarasane anubhave che. dharmI jIvane cisvarUpa jIva jevo che tevo niraMtara vedanamAM Ave che. AvI vAta kaThaNa paDe eTale maMDI paDe vrata, tapa Adi bAhya vyavahAramAM ane mAne ke vyavahAra karatAM karatAM nizcaya pragaTaze, puNyanA baLe bhaviSyamAM karmakSaya thaze; paNa e tArI mAnyatA mithyA che, bhAI ! paramAtmaprakAzamAM "puouokha hodda vihAvo...' ityAdi gAthA 60 mAM kahyuM che ke puNyathI vaibhava maLe che, vaibhavathI abhimAna-garva thAya che, jJAna Adi ATha prakAranA madathI buddhibhrama-vivekamUDhatA thAya che. tethI amane AvuM puNya na ho. kayAM AcArya yogIndradevanuM kathana ane kayAM tArI mAnyatA ? Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #318
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-14ra ] [ 305 A tArA AtmAnI svadayAnI vAta che. jIva jevo (cisvarUpa) che tevo vikalpa rahita thaIne anubhavavo te svadayA che. jIvane dayA, dAnanA rAgavALo mAnavo, vA nayapakSanA vikalpomAM guMcavI devo te jIvatI jyo-caitanyajyoti svarUpa bhagavAna AtmAno anAdara che, ghAta che. rAgathI lAbha mAnanAra potAnI hiMsAno karanAro che. nija caitanyasvarUpano anAdara karavo te svahiMsA che, adayA che. prabhu! te anaMta bhavamAM anaMta janmamaraNa karyA. tAruM maraNa thatAM tArI mAtAnA AMkhamAMthI je AMsu TapakyAM te badhAM AMsu bhegA karIe to dariyAnA dariyA bharAya. ATalAM janma-maraNa karyA che teM! enA ati ghora du:khanI zI vAta! (cAra gatinAM) AvAM tIvra du:khathI chUTavAno upAya A ja che. nayapakSanA vikalpane choDIne aMtarlIna thaI cisvarUpa jIvane ( potAne) cisvarUpe anubhavavo te janma-maraNanA aMtano upAya che. je tattvavedI che te paNa niraMtara potAne cisvarUpa ja anubhave che. * kaLaza 77: zlokArtha uparanuM pravacana * sUkSma:' jIva sUkSma che " sya' evo eka nayano pakSa che. jIva rAgAdithI bhinna caiitanyapiMDa prabhu sUkSma che evo nizcayanayano pakSa che. nizcayathI dayA, dAna, vratanA je vikalpa UThe tenI sAthe jIva ekarUpa nathI. Avo jIva sUkSma che. jIva sUkSma che e to sAcuM ja che paraMtu evo je vikalpa che te rAga che ane te choDavA yogya che. zarIra sAthe AtmA ekapiMDarUpa nathI. nimittanA saMbaMdhathI zarIra sAthe ekarUpa che ema vyavahArathI bhale kahevAya, paNa vastu tarIke zarIra sAthe AtmA eka nathI. jo zarIra sAthe IbhA eka thaI jAya to jema AtmA vastu nitya che tema zarIra paNa nitya thaI jAya, zarIrano paNa nAza na thAya. paNa ema che nahi. tevI rIte AtmA lokAloka sAthe ekameka hoya to jema lokAloka dekhAya che tema AtmA paNa dekhAvo joIe. paNa ema che nahi. tethI AtmA zarIrathI, rAgathI, lokAlokathI bhinna evo caitanyamUrti bhagavAna sUkSma che evo nizcayanayano eka pakSa che. A pakSa che te rAga che tethI tene choDavAnI ahIM vAta che. caitanyaratna prabhu AtmA, zarIra, mana, vANI, indriya ke rAga sAthe tanmaya nathI evo sUkSma che evo nizcayanayano pakSa che. have kahe che na tathA' jIva sUkSma nathI "paraca' evo bIjA nayano pakSa che. jIva rAgavALo, karmavALo che mATe sthULa che, sUkSma nathI evo vyavahAranayano pakSa che. Ano to prathamathI ja AcAryadava niSedha karatA AvyA che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #319
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 306 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 ahIM banne pakSanI vAta sAthe lIdhI che. emAM rAgathI bhinna huM sUkSma chuM evo nizcayanayanA pakSano je vikalpa uThe che teno paNa niSedha karavAmAM Ave che kemake te rAga che. A prathama bhUmikAnI-samyagdarzananI vAta cAle che. ahIM kahe che ke dayA, dAna, vrata Adi rAganA pULa vikalpo sAthe je tanmaya-ekameka nathI evo caitanyajyoti-svarUpa bhagavAna AtmA sUkSma che. paNa huM sUkSma chuM evA nayapakSanA vikalpamAM rokAvuM te rAga che. e nayapakSanA sUkSma vikalpa sAthe AtmA tadrupa nathI. bhAI ! huM sUkSma chuM evA nizcayanA pakSarUpa sUkSma vikalpathI paNa AtmA jaNAya ema nathI to pachI vyavahArano sthULa rAga karatAM karatAM nizcaya thAya e vAta kayAM rahI? e to bahu zULa, viparIta vAta che, (ane zarIra, mana, vANI, indriya ane karma to kayAMya dUra rahI gayAM.) jagatane Akaro lAge paNa anaMta tIrthakaro, anaMta sarvajJo ane anaMta saMtoe jAhera karelo A mArga che. koIne lAge ke amAro mAnelo ane amane goThelo mArga uthApe che to tene kahIe chIe ke-prabhu! kSamA karaje; paNa mArga to A ja che, bhAI ! huM sUkSma chuM evA nizcayanA pakSarUpa vikalpamAM rokAvAthI paNa nukazAna che kemake evA vikalpathI AtmA vedanamAM AvI zakato nathI. to pachI dayA, dAna, vrata, bhaktinA sthULa vikalpathI AtmA jaNAya che kema banI zake? vikalpa che e to kalaMka che ane vastu che te niraMjana niSkalaMka che. kalaMkathI niSkalaMka vastu pamAya evI mAnyatA to mahAviparItatA che. bhAI ! bIjI rIte mAnyuM hoya eTale duHkha thAya, paNa zuM thAya? vastunuM svarUpa ja AvuM che. (mAnyatA badale to sukha thAya ema che). A to haju prathama bhUmikAnI samyagdarzananI vAta cAle che. cAritra to mahA alaukika vastu che. AtmA svaparaprakAzakasvabhAvanA sAmarthyarUpa caitanyatattva che. parane potAnA mAne evo teno svabhAva nathI. ahAhA..! ekalI cisvarUpa vastumAM sUkSma chuM ane sUkSma nathI evA nayapakSanA vikalpone avakAza ja kayAM che ? AvA cisvarUpa AtmAne vikalparahita thaIne anubhavavo te samyagdarzana che. ahIM kahe che ta' Ama "jita' cisvarUpa jIva viSe "yo:' be nayonA "au pakSapAtI' be pakSapAta che. AvA nayapakSa che te vikalpa che ane banne prakAranA vikalpa niSedhavA yogya che kemake vikalpamAM rokAtAM AtmAnubhava thato nathI. zarIra, mana, vANI, vikalpa e badhuM jANanAramAM jaNAya che, paNa jANanAra bIjI cIja sAthe ekameka nathI. ahIM kahe che ke je jANanAra che te cisvarUpa bhagavAna AtmAne jo. rAganA vikalpane tuM jue che paNa rAga to aMdhakAra ' jANanArane jANa. je tattvavedI che te vikalpa rahita thaIne potAnA svarUpane-zAyakane ja anubhave che. e ja kahe che Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #320
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-142 ] [ 307 ya: tattvavetI vyutapakSapAta:' je tattvavedI pakSapAtarahita che "tasya' tene "nitya' niraMtara "vit' cisvarUpa jIva "raMtu vit parva asti' cisvarUpa ja che. dharmI jIvone cisvarUpa jIva jevo che tevo anubhavAya che. ahA ! digaMbara saMto-kevaLInA keDAyato jagatuM samakSa jAhera kare che ke cisvarUpa to cisvarUpa ja che. temAM nayanA pakSapAtane avakAza nathI. vyavahAranA pakSano to avakAza nathI, paNa huM sUkSma chuM evA sUkSma vikalpano paNa avakAza nathI. AvI vastuno anubhava samyagdarzana che. * kaLaza 78: zlokArtha uparanuM pravacana * 'hetu:' jIva hetu (kAraNa) che "pravaca' evo eka nayano pakSa che. jIvane je rAgAdi thAya che tenuM jIva kAraNa che evo vyavahAranayano pakSa che. jIva che to dayA, dAna, vratAdino rAga thAya che; mATe rAgabhAvanuM jIva kAraNa che evo vyavahAranayano pakSa che. Ano to AcAryadeva pahelethI niSedha karatA AvyA che. ahIM nizcayanA pakSano paNa niSedha kare che. kahe che na tathA' jIva hetu (kAraNa) nathI "parasya' evo bIjA nayano pakSa che. rAga ane paranuM kAraNa AtmA che ja nahi evo nizcayanayano pakSa che. A pakSa che te vikalpa che, rAga che. tene ahIM choDAve che. bhAI ! A alaukika vAta che. ene lokanA abhiprAya sAthe jarAya meLa khAya ema nathI. bhagavAna AtmA anAdi anaMta jJAnano dhruva-dhruva pravAha che. nALiyeramAM chUTA paDelA goLAnI jema AtmA rAga ane parathI bhinna caitanyagoLo che. te rAga ane paranuM kAraNa nathI. vyavahAraratnatrayanA rAganuM AtmA kAraNa nathI. che to ema ja, paNa evo je nayapakSa che te vikalpa che. rAga che. bhAI ! A to aMtaranI vAta che. badhuM jANuM paNa jANanArane jANyo nathI. je padArtho jaNAya che tenA astitvane mAne che paNa jANanAra evA potAnA astitvane jANato nathI. ahA! kevuM vicitra! je nayapakSanA vikalpa che tene jANe che paNa vikalpathI bhinna potAne jANato nathI. ahIM kahe che-huM koInuM kAraNa nathI evo vikalpa paNa nukazAnakartA che kemake te vikalpamAM rokAI rahevAthI AtmA jaNAto nathI. e ja kahe che rUti' Ama "viti' cisvarUpa jIva viSe "kayo:' be nayonA "ka pakSapAtI' be pakSapAta che. jIva kAraNa che ane jIva kAraNa nathI e to be nayonA be pakSapAta che, vikalpa che. te vikalpa sAthe bhagavAna AtmA tanmaya nathI. vikalpa sAthe vastu tanmaya nathI to vikalpathI vastu kema jaNAya? ahAhA...! jIva paranuM ane rAganuM kAraNa nathI evo vikalpa paNa choDIne AtmasanmukhatA karI AtmAnubhava karavAnuM AcArya Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #321
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 308 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 kahe che. huM koInuM kAraNa nathI evA vikalparUpa AMgaNAne choDIne cisvarUpa gharamAM pravezI jA, ene veda ema AcAryadava kahe che kemake AnuM ja nAma samyagdarzana ane dharma che. kuMbhArathI ghaDo thAya che e vAtano to pahelethI niSedha karatA AvyA chIe paNa ahIM to mATIthI ghaDo thAya che evo je pakSa-vikalpa che eno paNa niSedha karIe chIe. bhAI ! A tArA hitanI vAta che. teno tuM yathArtha-samyaka nirNaya kara. jo 1. jIva paranuM kAraNa che e vAtano to prathamathI ja niSedha karavAmAM Avyo che, 2. jIva kAraNa nathI evo je vikalpa che teno paNa ahIM niSedha karavAmAM Ave che. mATe, 3. nayonA pakSapAtane choDI, vikalpanuM lakSa choDI eka cisvarUpa AtmA che tenuM lakSa karI AtmAnubhava pragaTa kara. e ja samyagdarzana ane dharma che. tattvavedI jIvo paNa zuddha AtmAno ja niraMtara anubhava kare che. e ja kahyuM che ya: tattvavelI vyutapakSapAta:' je tattvavedI pakSapAtarahita che "taca' tene "nitya' niraMtara "vita' cisvarUpa jIva "vasu rita chava zasti' cisvarUpa ja che. dharmI jIvo nayonA pakSapAtathI haThIne caitanyasvarUpa potAne jevo che tevo ja anubhave che. A to sarvajJano mAla saMto ADatiyA thaIne jAhera kare che. tenAM ruci ane poSANa kara. * kaLaza : 79 zlokArtha uparanuM pravacana * vArya' jIva kArya che "pasya' evo eka nayano pakSa che. vyavahAra ratnatrayano je rAga che enAthI AtmA prApta thAya evo vyavahAranayano eka pakSa che. jIva rAganuM kArya che evo je vyavahAranayano pakSa che eno to prathamathI ja niSedha karatA AvyA chIe. ahIM have enAthI AgaLa vAta laI jAya che. na tathA' jIva kArya nathI "paraNya' evo bIjA nayano pakSa che. jIva trikALa caitanyasvabhAvamaya svayaMsiddha akRtrima vastu che; rAganuM te kArya nathI evo nizcayanayano pakSa che. ahAhA.! nirmaLAnaMdano nAtha bhagavAna AtmA rAganuM kArya nathI evo je nizcayano pakSa che te vikalpa che, rAga che, tenAthI AtmA prApta thato nathI. 1. jIva rAganuM kArya che evo je vyavahAranayano pakSa che teno to pahelethI ja niSedha karatA AvyA che, ane 2. jIva rAganuM kArya nathI evo je vikalpa che te nizcayanayano pakSa che te paNa niSiddha Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #322
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-142 ] [ 389 bane nayapakSa che ne ! e ja kahe che 'rUti' Ama 'viti' cisvarUpa jIva viSe "kayo:' be nayonA 'kau pakSapAta' be pakSapAta che. bhagavAna AtmA to cisvarUpa, jJAnasvarUpa vastu che. temAM huM Avo chuM ane Avo nathI evA vikalpono avakAza kayAM che? jJAnasvarUpa AtmA to vikalpanA kALe paNa vikalpano jANanAra che. vikalpa sAthe AtmA ekameka-tatUpa nathI. vikalpane choDI vikalpano jANanAra che tene tuM jo ne! pUrNa jJAna ane pUrNa AnaMdanuM dhAma prabhu AtmA che temAM tuM jo, tyAM najara kara; tane parama nidhAna prApta thaze. bhAI ! pratikSaNa tuM deha chUTavAnI najIka jato jAya che kemake dehu to enA niyata kALe avazya chUTaze ja. A rAga choDavAno kALa (avasara) che. prabhu! temAM ja AtmAnI sanmukha thaI rAga na choDayo to kayAM jaIza bhAI ? deha to enA kALe tatpaNa chUTI jaze, pachI kayAM utarIza, bApA? (kyAMya kAgaDe, kUtare ane kaMthane cAlyo jaIza). keTalAka kahe che Avo dharma ! bhakti karo, pujA karo, dAna karo, maMdira banAvo, gajaratha kADho, zAstrano pracAra karo-ityAdi to dharmanI pravRtti che. are bhAI ! e to badhI vikalponI dhAMdhala che. e to kSobha ane AkuLatA utpanna karanArI che. ahIM to kahe che huM svayaMsiddha chuM, kArya nathI evo je sukSma vikalpa che te paNa AkuLatArUpa che. mATe nayapakSanA vikalpano tyAga karI zuddha cisvarUpa vastuno anubhava kara. jJAnI puruSo paNa pakSapAtarahita thaIne eka caitanyasvarUpa AtmAne ja niraMtara anubhave che. e ja kahe che ya: tattvavelI vyutapakSapAta:' je tattvavedI pakSapAtarahita che "taca' tene "nitya' niraMtara 'vita' cisvarUpa jIva "vahu ti va masti' cisvarUpa ja che. dharmI jIva potAne jevo cisvarUpa jIva che tevo ja niraMtara anubhave che. enuM nAma Atma-khyAti che TIkAnuM nAma AtmakhyAti che ne! vikalparahita AtmA jevo che tevo anubhavavo te AtmakhyAti eTale Atmaprasiddhi che. * kaLaza 80: zlokArdha uparanuM pravacana * 'mAva:' jIva bhAva che (arthAta bhAvarUpa che) "vaca' evo eka nayano pakSa che. jIva bhAva che, atirUpa svabhAva che evo nizcayanayano pakSa che. jIva svabhAvabhAva che evI je vRtti UThe che te vikalpa che ane tene ahIM choDavAnI vAta che. jAo, hAra kharIdatI vakhate hAra kevo che, kevaDo che, enI kiMmata keTalI ityAdi badhuM pUche paNa tene paheratAM te vikalpone yAda karato nathI. paheratI veLA to te vikalpone Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #323
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 310 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 lakSamAMthI choDI de che. paheratI vakhate to tenI zobhA upara ja lakSa che tema ahIM kahe che-jIva bhAvasvarUpa che e to satya ja che. paNa tevo je vikalpa UThe che te jIvanI zobhA nathI. vikalpa choDIne je bhAvasvarUpa AtmA che tene vedavuM-jANavuM e zobhA che, e samyagdarzana-samyajJAna lokone sAMbhaLavA maLyuM nathI eTale navuM lAge che, paNa bhAI ! A to anAdithI cAlyo Avato mULa mArga che. anaMta kevaLIoe ane anaMta saMtoe kahelo A mArga che. jIva caitanyasvabhAvabhAva, AnaMdasvabhAvabhAva, zAMtisvabhAvabhAva, izvarasvabhAvabhAvaevo AtmA bhAva che e to satyArtha ja che. paNa huM Avo chuM evo vikalpa nizcayano pakSa che. AvuM UMDe UMDe ciMtana karavuM te vikalpa eTale rAga che, ane te choDavA yogya che. have kahe che na tathA' jIva bhAva nathI (arthAt abhAvarUpa che) "parasya' evo bIjA nayano pakSa che. jIva bhAva nathI eTale ke parathI abhAvarUpa che evo vyavahAranayano pakSa che. dayA, dAna, pUjA AdinA vikalpathI jIva abhAvarUpa che evo vyavahAranayano pakSa che te vikalpa che, rAga che. Ano to AcArya bhagavAna pahelethI ja niSedha karatA AvyA che. ahA! zraddhAmAM to nakkI kara ke vikalpa choDavA yogya che, enAthI lAbha nathI. rUti' Ama ti' cisvarUpa jIvamAM "yo:' be nayonA "au pakSapAtI' be pakSapAta che. banne nayapakSa vikalpa che. aho ! cisvarUpa AtmAnI zI vAta karavI? vANImAM to enuM svarUpa na Ave paNa vikalpathI paNa e jaNAya evI cIja nathI. paramArtha vacanikAmAM kahyuM che ke lokone Agamapaddhatino vyavahAra sugama che ane adhyAtmapaddhatinA vyavahAranI khabara nathI. AtmA zuddha caitanyaghanasvabhAvabhAvarUpa che. tenAM zraddhA, jJAna ane ramaNatA te adhyAtmapaddhatino vyavahAra che. huM bhAvasvarUpa chuM evo je vikalpa UThe te adhyAtma-vyavahAra nathI; vikalpa chUTIne nirvikalpadazAne prApta thayuM te adhyAtma-vyavahAra che. jJAnIone Avo AtmavyavahAra hoya che. e ja kahe che ya: tattvaveta cutapakSapAta:' je tattvavedI pakSapAtarahita che "taca' tene "nitya' niraMtara "vita' cisvarUpa jIva "vahu cit va zasti' cisvarUpa ja che. ahAhA...! nayapakSanA vikalpathI rahita jJAnIne cisvarUpa jIva cisvarUpe ja anubhavAya che, ane te dharma Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #324
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-142 ] [ 311 * kaLaza 81: zlokArtha uparanuM pravacana * ':' jIva eka che "isya' evo eka nayano pakSa che. huM eka chuM evo nizcayanayano pakSa che te vikalpa che. have kahe che na tathA' jIva eka nathI (-aneka che) "purasya' evo bIjA nayano pakSa che. jIvane anaMta guNa che, paryAya che e apekSA jIva aneka che evo vyavahAranayano pakSa che. ahIM A vikalpanI vAta che. 47 zaktinA adhikAramAM 'eka' evo AtmAno guNa che ane aneka" evo paNa AtmAno guNa che enI vAta karI che. e to AtmAnA eka-aneka svabhAvanI vAta che. ahIM to huM eka chuM, aneka chuM evA nayapakSanI vAta cAle che. 'rUti'-Ama 'viti' cisvarUpa jIva viSe 'yo:' be nayonA 'kau pakSapAtau' be pakSapAta che. jIva anekasvarUpa che e vyavahAranayano pakSa che. tene to pahelethI choDAvatA AvyA chIe. paNa jIva eka che evo nizcayano pakSa paNa choDavA yogya che. vastu trikALa ekarUpa citUpa che evuM jIvanuM svarUpa che kharuM, paNa evo vikalpa UThe te rAga che mATe niSedhavA yogya che-ema kahe che. AtmA anaMtaguNanuM dhAma eka vastu che evI je vRtti UThe te du:kharUpa che, baMdhanuM kAraNa che. jIva caitanyaprakAzano pUMja che. ekaluM jJAna, jJAna jJAna enuM svarUpa che. zAstranuM jJAna te jJAna nahi. jema sAkarano mITho svabhAva, aphINano kaDavo svabhAva che tema bhagavAna AtmAno jJAnasvabhAva che. temAM eka-anekanA vikalpa kayAM samAya che? huM eka chuM evo vikalpa paNa cisvarUpamAM nathI. dayA, dAna, bhaktinA pariNAmathI nizcaya thAya e vAta to taddana viruddha che. koIne na bese toya mArga to Avo ja che. devAdhideva sarvajJa paramAtmAnI vANImAM A vAta AvI che. samosaraNastutimAM Ave che ne ke re re sImaMdharanAthanA viraha paDayA A bharatamAM !" bhagavAnanA bharatakSetramAM vartamAnamAM viraha paDayA che. videhakSetramAM sImaMdhara prabhu sAkSAt birAje che. tyAM dararoja traNa vakhata cha cha ghaDIadhvani chUTe che. ahA ! bharatamAM bhagavAnano viraha paDayo! A to paradravyanI apekSAe vAta thaI. ahIM kahe che ke-nayapakSanI jALamAM guMcAI javAthI, pote AtmA anaMtaguNano nAtha, potAnA anaMta guNonI maryAdAne dharanAra sImaMdharanAtha che teno potAne viraha paDayo che. bahAranI vAta to kyAMya rahI gaI. A lokAloka che emAM jIva kyAM che? ahAhA..lokAlokane jANanAro jIva lokAlokathI taddana judo che. dethI paNa AtmA judo che. deha sAthe jo AtmA ekameka Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #325
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 31ra ] cana ratnAkara bhAga-5 hoya to AtmA jema nitya che tema deha paNa nitya thaI jAya, dehAvasAna na thAya, maraNa na thAya. paNa ema che nahi, kemake deha AtmAthI bhinna che, AtmA dehathI bhinna che. Avo AtmA che temAM nayapakSano vikalpa UThAve to bhagavAnanA virahu paDI jAya che, AtmA dUra rahI jAya che, arthAt anubhavamAM Avato nathI. paraMtu nayapakSano tyAga karIne je Atmasanmukha thAya che te nijAnaMdarasane anubhave che. e ja kahe che ': tatvavelI vyutapakSapata:' je tattvavedI pakSapAtathI rahita che 'taca' tene "nitya' niraMtara "vita' cisvarUpa jIva "vasu ti chava sti' cisvarUpa ja che. jeNe naya-pakSanA vikalpone choDI dIdhA che te dharmI jIva pakSapAtarahita thaIne potAnA caitanya-svarUpane jevuM che tevuM sadAya anubhave che, dharmI jIva potAnA caitanyatattvane vede che, paNa vikalpane vedato nathI. * kaLaza 82 : zlokArtha uparanuM pravacana * sAnta:' jIva sAta (-aMtasahita) che " ca' evo eka nayano pakSa che. jIva eka samayanI dazA jeTalo sAta eTale aMtasahita che evo vyavahAranayano pakSa che. eka samayanI avasthA jeTalo ja jIva che, jIva kSaNika che evo bauddha Adino ekAMta mata che. e to mithyAtva che. teo trikALI cIjane mAnatA ja nathI. ahIM to eka samayanI dazAne dekhIne jIva sAMta che ema mAnavuM te vyavahAranayano pakSa che. eno niSedha to pahelethI karatA AvyA chIe. hurta karyuM che na tathA' jIva sAta nathI "parasya' evo bIjA nayano pakSa che. jIva anAdi-anaMta trikALa dhruva che evo nizcayanayano pakSa che. jIva zuddha caitanyamaya dhruva-dhruva dhruva ema trikALa dhruva che e vAta to sAcI che paNa evo vikalpa uThAvavo te nayapakSa che ane te vastunI aMdara praveza karavAmAM vighna karanAra che. 'rUti' Ama 'viti' cisvarUpa jIva viSe 'yo:' be nayonA 'kau pakSapAtau' be pakSapAta che. huM sAta chuM, paryAya jevaDo chuM evo vyavahAranayano je pakSa che teno to niSedha pahelethI karAvyo che. ahIM huM anAdi anaMta dhruva caitanyadhAma chuM evo nizcayanA pakSano je vikalpa che teno paNa niSedha karavAmAM Ave che. bhagavAna AtmA dhruva, dhruva, dhruva trikALa sat mojudagIvALI saccidAnaMdasvarUpa cIja che. AvI cIja sAta nathI, trikALa che e satyArtha che. paraMtu evo je vikalpa che te rAga che, vastuno anubhava thavAmAM bAdhArUpa che. pakSa che ne! te anubhava thavAmAM vipna-kartA che mATe teno ahIM niSedha karavAmAM Avyo che. cisvarUpa jIva vikalpa sAthe Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #326
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-142 ] | [ 313 tanmaya-ekameka nathI. ajJAnI mAne ke jIva rAgasvarUpa che, paNa jIva to cisvarUpa ja che ane jJAnI potAne cisvarUpa ja anubhave che. e ja kahe che "5: tattvavevI vyutapakSapAta:' je tattvavedI pakSapAtarahita che "tasya' tene "nitya' niraMtara "vit' cisvarUpa jIva nu cit va zasti' cisvarUpa ja che. nayapakSano jeNe tyAga karyo che evo dharmI jIva caitanyamaya jIvane jevo che tevo ja anubhave che ane tenuM ja nAma dharma che. vikalpa vakhate paNa jJAnI tenuM jJAna karanAro jJAnasvarUpe ja rahe che. bhIMta upara je khaDI lagAve che te khaDIthI divAla bhinna ja che. tema jagatanA padArthone jANanAra jJAnI jagatathI taddana bhinna che. jagata ane rAganA vikalpomAM te ekameka thato nathI, paNa bhinna jJAnasvarUpe ja rahe che. AvI vAta che. * kaLaza 83: zlokArtha uparanuM pravacana * 'nitya:' jIva nitya che " zya' evo eka nayano pakSa che. jIva trikALa nitya che evo nizcayanayano pakSa che. jIva avinAzI nitya che e vAta to barAbara che paNa evo je vikalpa che te rAga che. nizcayanA pakSarUpa vikalpane paNa toDI nAkhe to cisvarUpa jIvanI prApti thAya che. have kahe che "na tathA' jIva nitya nathI "parasya' evo bIjA nayano pakSa che. jIva anitya che, kSaNa vinAzI che evo vyavahAranayano pakSa che. vyavahArano vikalpa to pahelethI choDAvatA AvyA chIe, paNa jIva nitya che evo ciMtanarUpa vikalpa paNa ahIM choDavAnI vAta che, kemake evo vikalpa paNa rAga che, duHkhadAyaka che. rUti' Ama "jiti' cisvarUpa jIva viSe "kayo:' be nayonA "tI pakSapAtI' be pakSapAta che. baMne pakSarUpa vikalpo che te duHkhadAyaka che. vikalpa vastunA svarUpamAM nathI. mATe nityano paNa vikalpa choDI nitya je vastu che tenuM vedana kara. paryAyamAM nirvikalpa vedanA thAya te dharma che. "nitya 'nuM vetana choDIne "nitya'nA vikalpamAM UbhA rahevuM te adharma che. amRtano sAgara bhagavAna AtmA che. temAM nayano vikalpa uThAvavo te amRta-sAgarathI viruddha bhAva che. bhAI ! zukala lazyAnA zubha pariNAma thAya te viruddha bhAva che. A jIva evA zukala lezyAnA zubha pariNAma anaMtavAra karI cUkayo che. paNa e badhuM baMdhanuM ja kAraNa banyuM che. je sarva nayapakSanA vikalpane choDI svarUpasanmukha thAya tene cisvarUpa jIva cisvarUpa anubhavAya che. e ja kahe che " : tattvavelI vyutapakSapAta:' je tattvavedI pakSapAtarahita che "takSya' tene "nitya' niraMtara 'vita' cilvarUpa jIva 'vanu vit va masti' cisvarUpa ja che. vikalpa to Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #327
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 314 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 ajJAna che kemake temAM jJAnano aMza nathI. tattvane jANanAro-anubhavanAro vikalparahita che. te vikalpano jANanAramAtra che. tene niraMtara citsvarUpa jIva cisvarUpa ja anubhavAya che. AvI vAta che. 4 * * kaLaza 84 : zlokArtha u52nuM pravacana * . vAcyaH jIva vAcya ( arthAt vacanathI kahI zakAya evo) che 'sya' evo eka nayano pakSa che. jIva vAcya che evo vyavahAranayano pakSa che. 47 nayamAM nAma, sthApanA, dravya ane bhAva-ema cAra nayanuM kathana Ave che. temAM vacanathI kahI zakAya evo eka jIvamAM dharma che tene nAmanaya kahela che. jIva vaktavya che eTale ke vacanathI kahI zakAya che. ahA! kayAM bhagavAna AtmA ane kayAM vANI? vANI jaDanI paryAya che ane AtmA enAthI bhinna caitanyamaya vastu che. ahIM kahe che-jIva vAcya eTale vacanagocara che arthAt vacanathI kahI zakAya che. Avo eka vyavahAranayano pakSa che. jema bhagavAna AtmAmAM svapane jANavAnuM sAmarthya che tema vANImAM svapa2ne kahevAnuM sAmarthya che. have kahe che * 'na tathA 'jIva vAcya (-vacanagocara) nathI 'parasya' evo bIjA nayano pakSa che. jIva vacanagocara nathI evo je vikalpa thAya te nizcayanayano pakSa che. zrImamAM Ave che ne ke je pada zrI sarvajJe dIThuM jJAnamAM, kahI zakayA nahi te paNa zrI bhagavAna jo.' jIva vacanagocara nathI, anubhavagocara che e to satya ja che, paNa evo je vikalpa UThe che te vikalpagocara paNa jIva nathI. tethI Avo nizcayanayanA pakSano vikalpa paNa ahIM niSedhyo che. 'kRti' Ama 'vitti' cisvarUpa jIva viSe 'dhairyo:' be nayonA 'aau pakSapAtau' be pakSapAta che. A baMne pakSa vikalpa che ane vastu nirvikalpa che. baMne nayonA pakSapAta rahita tattva cisvarUpa che. tene tevuM ja anubhavavuM te dharma che. e ja kahe che * 'ya: tattvavevI vyutapakSapAta:' je tattvavedI pakSapAta rahita che 'tasya' tene 'nityaM' nirataMra 'vik' cisvarUpa jIva ' hatu vis va masti' cisvarUpa ja che. * Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #328
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-142 ] * kaLaza 85 : zlokArtha u52nuM pravacana * 'nAnA' jIva nAnArUpa che 'PT' evo eka nayano pakSa che. jIva aneka guNaparyAyanI apekSAe nAnArUpa eTale anekarUpa che evo vyavahAranayano pakSa che. 'na tathA' jIva nAnArUpa nathI ' paraphya' evo bIjA nayano pakSa che. ekavastupaNAnI dRSTie jIva anekarUpa nathI arthAt eka che evo nizcayanayano pakSa che. 'kRti' Ama 'vitti' cisvarUpa jIva viSe 'hrayo:' be nayonA 'au pakSapAtau' be pakSapAta che. baMne pakSa che te vikalpa che. huM aneka chuM, aneka nathI, eka chuM-evA vikalpamAM rokavuM te sahaja avasthAne vighnakartA che. aho! digaMbara saMtoe jaMgalamAM rahIne amRtanA sAgara UchALyA che! [ 315 jJAnasvarUpa AtmA caitanyacamatkArarUpa vastu che. temAM nayapakSanA vikalpa nathI. baMne nayonA pakSapAtane choDI je tattvavedI che te potAnA caitanyacamatkArarUpa gharamAM pravezI jAya che. vikalparUpI AMgaNAne choDI daIne dharmI jIva zuddha caitanmaya gharamAM ja niratara rahe che. e ja kahe che 'ya: tattvavelI vyutapakSapAta:' je tattvavedI pakSapAtarahita che 'tasya' tene 'nityaM' niraMtara 'vit' cisvarUpa jIva 'vruttu vit va asti' cisvarUpa ja che. dharmI jIva niraMtara caitanyanA svAdane ja vede che. * * * * kaLaza 86 : zlokArtha u52nuM pravacana * ' zvetya: ' jIva cetya (-cetAvA yogya ) che 'putsya' evo eka nayano pakSa che. AtmA cetAvA arthAt jaNAvA yogya che evo nizcaya nayano pakSa che. AtmA cetAvA yogya che e vAta to barAbara che, kemake jagatanI cIjothI te bhinna che. vikalpa sahita AkhuM jagat tenAthI bhagavAna jagadIzvara bhinna che mATe te cetAvA yogya che. paraMtu huM caitya kahetAM cetAvA yogya chuM evo je vikalpa che te nayapakSa che. huM cetya chuM evA vikalpathI bhagavAna 'cetya ' bhinna che, te vikalpa sAthe ekameka nathI. bhAI! parano kartA ane bhoktA che e vAta to kaya ya rahI, ahIM kahe che huM cetya chuM evA vikalpathI paNa cetya je vastu che te bhinna che bhagavAna ! te 'cetya' nA vikalpane choDI je 'cetya' che tene ceta, tene veda. AvI vAta che. ahAhA...! caitanyasUrya prabhu AtmA caitya eTale cetAvA yogya che evo je vikalpa che te nayapakSa che, duHkhadAyaka che. 'na tathA 'jIva cetya nathI 'parasya' evo bIjo nayano pakSa che. jIva cetAvA yogya nathI evo vyavahAranayano pakSa che. Avo eka vyavahAranayano pakSa che. mana ane indriyothI jIva jaNAvA yogya nathI eno to niSedha prathamathI karatA AvyA chIe. have kahe che- Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #329
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 316 ]. [ pravacana ratnAkara bhAga-5 ruti' Ama "viti' cisvarUpa jIva viSe "Dhayo:' be nayonA "dI pakSapAtI' be pakSapAta che. ahAhA...! vizvathI vizvezvara prabhu AtmA judo che. eka bAju AkhuM lokAloka che ane eka bAjA "cetya" bhagavAna AtmA che. paraMtu AtmA cetya che, huM cetya chuM evo je vikalpa tene ahIM choDAvavA mAge che, kemake evo sUkSma vikalpa paNa AtmAnubhavamAM bAdhaka che. je tattvavedI che te banne pakSathI rahita thaIne nijAnaMda-svarUpa bhagavAna AtmAnA atIndriya AnaMdane anubhave che. e ja kahe che ya: tattvavetI cutapakSapAta:' je tattvavedI pakSapAtarahita che "taca' tene "nitya' niraMtara "vit' cisvarUpa jIva 'ti va zasti' cisvarUpa ja che. kaLaza 87: zlokArtha uparanuM pravacana * 'dazya:' jIva dezya (-dekhAvA yogya) che "vaca' evo eka nayano pakSa che. cetanAnA be bhAga-jANavuM ane dekhavuM. jIva cetAvA yogya che-emAM jANavuM ane dekhavuM e bannenI bhegI vAta karI che. tene ahIM judI pADIne kahe che. bhagavAna AtmA dezi zaktithI dekhAvA yogya che. 47 zaktiomAM jema citi eka zakti che tema dezi eka zakti kahI che. zakti eTale sAmarthyanI vAta che. jIva dekhAvA yogya che evo nizcayanayano pakSa che. jIva dekhAvA yogya che e to satya ja che, paNa evo je vikalpa che te choDavA yogya che kemake te vikalpa darzanamAM bAdhArUpa che. prathama AMgaNAmAM Ubho rahIne Avo samyaka nirNaya kare teTaluM ja pUratuM nathI, ahIM to AMgaNuM choDI aMdara gharamAM pravezI anubhava karavAnI vAta che. jIvA dekhAvA yogya che evo vicAra na pakSa che. have kahe che 'na tathA' jIva dekhAvA yogya nathI "parasya' -evo bIjA nayano pakSa che. bhagavAna AtmA arUpI che. te kema dekhAya? te dekhAvA yogya nathI evo vyavahAranayano eka pakSa che. eno to AcAryadava prathamathI niSedha karatA AvyA che. 'rUti' Ama 'viti' cisvarUpa jIva viSe "yo:' be nayonA "kau pakSapAto' be pakSapAta che. A navonA pakSapAta che te svarUpanA anubhavamAM vighna karanArA che. huM dazya chuM evA vikalpane paNa choDI aMtarlakSa karatAM dazya prabhu AtmAno anubhava thAya che. je tattvavedI eTale tattvano jANanAra che te pakSapAta choDIne potAne eka cisvarUpa ja anubhave che. e ja kahe che ya: tattvavelI vyutapakSapAta:' je tattvavedI pakSapAtarahita che "taca' tene "nitya' niraMtara vita' cisvarUpa jIva "su ti svasti ' cisvarUpa ja che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #330
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-14ra ] [ 317 bhagavAnanI bhaktinA rAgathI ke vrata, tapa AdinA vikalpathI jJAyaka prabhu AtmA dekhAya ema nathI. huM dezya chuM evA vikalpathI paNa te dUra che. sarva pakSapAta maTADatAM caitanya bhagavAna jaNAya che, dekhAya che ane te samyagdarzana-jJAna che. jeNe vikalpathI pAra thaIne nija caitanyasvarUpa bhagavAna zAyakane jANyo ane dekhyo, te saMsArathI mukta ja thaI gayo. bhagavAna caitanyasvarUpa jJAnasUrya che. tenuM caitanyasvarUpa ja che. te dekhAvA yogya che ane dekhAvA yogya nathI evo vikalpono temAM avakAza nathI. je tattvavedI che te pakSathI rahita thaIne jevo AtmA che tevo niraMtara anubhave che. * kaLaza 88: zlokArtha uparanuM pravacana * vedya:' jIva vedha (-vedAvA yogya, jaNAvA yogya) che " ' evo eka nayano pakSa che. nizcayanayano A pakSa che ke AtmA vedAvA yogya che. AtmA vedha che e to satya che paNa evo je nayapakSano vikalpa che tene ahIM choDAvavA mAge che, kemake vastumAM Avo pakSa kaya che? Avo pakSa karatAM vastu kayAM vedAya ema che? have kahe che na tathA' jIva vedha nathI "parastha' evo bIjA nayano pakSa che. vyavahAranayano pakSa che ke jIva vedAvA yogya nathI. A pakSano to pahelethI ja niSedha karavAmAM Avyo che. ahIM to vedAvA yogya che evA nizcayanA pakSane paNa choDavAnI vAta che. ti' Ama "jiti' cisvarUpa jIva viSe "dayo:' be nayonA "kau pakSapAtI' be pakSapAta che. huM vedha chuM evo pakSa che te rAga che, choDavA yogya che. bhagavAna AtmA caitanyaprakAzamaya mUrti che. temAM sparza, rasa, gaMdha, varNa nathI evo arUpI che. ATha varSanI bAlikA paNa aMtardaSTi karIne samyagdarzana pAme che tyAre te nirvikalpa cetanyasvarUpanA AnaMda anubhave che. zarIra bhale strInuM hoya, e zarIra AtmAmAM kayAM che ? strIvedanuM karma bhale aMdara paDyuM hoya, te karma kayAM AtmAmAM che? ane strI vedanI je vRtti uTha te vRtti paNa kyAM AtmAmAM che? ahIM kahe che ke huM vedha chuM evo vikalpa paNa AtmAmAM samAto nathI. AvA sUkSma vikalpa vaDe AtmA jaNAya evo nathI. bhAI ! AtmA jaNAvA yogya che e to sAcuM che, paNa evo vikalpa che tene choDIne je vedya che tenuM vedana kara; anyathA vedhanuM vedana nahi thAya. gaMbhIra vAta che, bhAI ! loko dayA pALe, vrata pALe, tapa kare, upavAsa kare ityAdi badhuM kare paNa e to badho zubharAga che. enAthI rAgarahita bhagavAna kema jaNAya? bhAI ! rAga game teTalo sUkSma ho, paNa tenAthI Atmaanubhava kadIya na thAya. tethI to sarva pakSapAta Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #331
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 318 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 rahita thaIne tattvajJAnIo aMtarlakSa karIne potAnA caitanyasvarUpane tevo ja anubhave che. e ja kahe che- . 'ya: tattvavevI vyutapakSapAta:' je tattvavedI pakSapAtarahita che 'tasya' tene 'nityaM' niraMtara 'vit' cisvarUpa jIva ' hatu vit va masti' cisvarUpa ja che. jJAtA to jJAtA ja che, basa ! evo ja anubhava thAya enuM nAma samyagdarzana ane dharma che. bAkI deva-guru-zAstranI bhedarUpa zraddhA ke navatattvanI bhedarUpa zraddhA e kAMI samyagdarzana nathI. * * * * kaLaza 89 : bhAvArtha u52nuM pravacana * 'bhAta: ' jIva 'bhAta ' (prakAzamAna arthAt vartamAna pratyakSa ) che 'VT' evo eka nayano pakSa che. jIva vartamAna pratyakSa che evo nizcayanayano pakSa che. jIva vartamAna pratyakSa che e vAta to satya ja che. jIva svabhAvathI pratyakSa jJAtA che evo teno guNa che. pravacanasAra gAthA 172nI TIkAmAM aliMgagrahaNanA chaThThA bolamAM Ave che ke-AtmA pratyakSa jJAtA che. AtmA dravyasvarUpathI ja svarUpapratyakSa che; parokSa rahevAno teno svabhAva nathI. rAga ane mananI upekSA karI bhagavAna AtmA potAnA jJAnanI paryAyamAM pratyakSa jaNAya evo eno svabhAva che. paraMtu AtmA vartamAna pratyakSa che evo je vikalpa uThe che te nayapakSa che. huM vartamAna pratyakSa chuM evA vikalpathI vastuno pratyakSa anubhava thato nathI, paNa kheda ja thAya che. tethI ahIM A sUkSma vikalpane choDavAnI vAta che. jIva vartamAna pratyakSa che evA pakSane choDa ema kahyuM eTale ema samajavuM ke aMdara (vartamAna pratyakSa sivAyanI) koI bIjI cIja che vastu zuddha caitanyasvabhAvamaya cIja to svarUpapratyakSa ja che. bhagavAne paNa evo ja AtmA joyo ane kahyo che, ane enI daSTi karatAM te paryAyamAM pratyakSa svAdamAM Ave che. paNa huM pratyakSa chuM evo je vikalpa che te nayapakSa che. te vikalpa svarUpanA pratyakSa anubhavamAM bAdhaka che. tethI ahIM nayapakSanA vikalpane niSedhavAmAM Avyo che. ajJAnI jIvoe vararAjAne choDIne jAna joDI che. zuddha caitanyanA bhAna vinA vrata, tapa, bhaktinA vikalpa badhA va2 vinAthI jAna jevA vA ekaDA vinAnAM mIDAM che. bhAI! vikalpa karatAM karatAM dharma thaze e tArI mAnyatA cirakALanuM mithyA zalya che. kriyAkAMDanA rAgathI AtmA jaNAya evo eno svabhAva ja nathI. AtmA pratyakSa che evo je vikalpa che te paNa rAgAMza che ane te paNa choDavA yogya che. have kahe che 'na tathA 'jIva 'bhAta ' nathI 'parasya' evo bIjA nayano pakSa che. jIva vartamAna pratyakSa nathI evo vyavahAranayano je pakSa che teno to pahelethI ja niSedha karavAmAM Avyo che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #332
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-14ra ] [ 319 ti' Ama "viti' cisvarUpa jIva viSe "yo:' be nayonA "dI pakSapAtI' be pakSapAta che. baMne nayapakSa che te vikalpa che ane pakSa che tyAMsudhI AtmAno anubhava thaI zakato nathI tethI nizcayano pakSa paNa ahIM choDAvavAmAM Avyo che. nizcayanA Azrayane choDavAnI vAta nathI, nizcayanA pakSane choDavAnI vAta che. nizcayanA pakSane paNa choDI nizcaya svarUpano je Azraya kare che te tattvavedI niraMtara potAnA zuddha caitanya-svarUpane anubhave che. e ja kahe che "ca: tatvavevI vyutapakSapAta:' je tattvavedI pakSapAtarahita che "taca' tene "nitya' niraMtara "vita' cisvarUpa jIva "vahu ti va sti' cisvarUpa ja che. AtmA jJAnanA prakAzasvarUpa svaparanA prakAzanA sAmarthyavALuM zuddha caitanya tattva che. tenuM aMtaramAM lakSa karIne dharmI jIvo tene jevo che tevo sadAya cisvarUpe anubhave che. * kaLaza 89 : bhAvArtha uparanuM pravacana * baddha abaddha, mUDha amUDha, rAgI arAgI, pI aSI, kartA akartA, bhoktA abhoktA, jIva ajIva, sUkSma zUla, kAraNa akAraNa, kArya akArya, bhAva abhAva, eka aneka, sAnta ananta, nitya anitya, vAcya avAcya, nAnA anAnA, cetya acetya, dezya adazya, vedha avedha, bhAta abhAta ityAdi nayonA pakSapAta che.' Azaya ema che ke vastu je Atmadravya che te baddha abaddha Adi vikalpathI bhinna che. caitanyaprakAzamaya prabhu AtmA vItarAgI zItaLasvarUpano piMDa jinacaMdra che. temAM baddha abaddha vagere vikalpa nathI. huM abaddha chuM evo vikalpa paNa tenA svarUpamAM nathI. caitanyaghana prabhu AtmA vikalpathI tanmaya nathI to te vikalpa vaDa kema prApta thAya ? na thAya. tethI ja AcArya kahe che ke bhAI ! vyavahArano pakSa to ame pahelethI choDAvyo che, paNa nizcayanA pakSathI paNa tuM viramI jA, kemake nayonA pakSathI virAma pAmI aMtardaSTi karatAM AtmA prApta thAya evo che. ahIM badhA vIsa bola kahyA che. temAM kAraNa akAraNano eka bola che. te vize thoDI vadhu spaSTatA karavAmAM Ave che. AtmAmAM akAraNakArya nAmano eka guNa che. akAraNakAryatva AtmAno svabhAva che. tethI AtmA rAganuM kAraNa paNa nathI ane rAganuM kArya paNa nathI. bhagavAna AtmA ekalA caitanyaprakAzanuM pura che. temAM rAga kayAM che? nathI. to te rAganuM kAraNa kema hoya ? na hoya. te rAganuM kArya paNa kema hoya? na ja hoya. jo te rAganuM kArya hoya to svayaM rAgamaya ja hoya (caitanyamaya na hoya); ane jo te rAganuM kAraNa bane to rAga maTI kadIya vItarAga na thAya. paNa ema nathI kAraNa ke Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #333
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 320 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 AtmAmAM akAraNakAryatva zakti-svabhAva evo che ke te vaDe te rAganuM kAraNa paNa nathI, kArya paNa nathI. ahAhA....! vyavahAraratnatrayano je rAga che tenuM bhagavAna AtmA kAraNa nathI. tema vyavahAraratnatrayano je rAga che tenuM AtmA kArya paNa nathI. (pachI vyavahArathI nizcaya pragaTe e kayAM rahyuM?) AtmA to potAnA zuddha svarUpanuM kAraNa ane zuddha svarUpanuM kArya che. sUkSma vAta che, bhAI ! paNa A badhuM tAre nakkI karavuM paDaze. bhAI ! 84nA avatAramAM jIva duHkhI ja du:khI thayo che. jAone! kSaNavAramAM hArTala thaI jAya che! paNa dehu tArI cIja kayAM che? e to para cIja che. eka kSetre hovA chatAM AtmAthI hamaNAM paNa bhinna ja che. zarIra, karma ane rAgathI caitanyasattva bhinna che. jema nALiyeramAM goLo kAcalIthI bhinna cIja che tema caitanyagoLo zarIrathI ane rAgathI bhinna tattva che. caitanyadravyanuM sAmarthya ja evuM che ke te rAganuM kAraNa na thAya ane rAganuM kArya paNa na thAya. caitanyaprakAzarUpa vastu AtmA padArtha che ke nahi? hA, padArtha che; to tene anya padArtha sAthe koI saMbaMdha nathI. vaLI para padArthanA lakSe je zubha vikalpa thAya che te puNya tattva che ane bhagavAna AtmA zuddha jJAyaka tattva che. baMne bhinna bhinna che. mATe puNya tattvathI jJAyaka tattvanI prApti na thAya. vyavahArathI nizcaya na thAya. bhAI ! anAdi anaMta saccidAnaMdasvarUpa bhagavAna AtmAno akAraNakAryasvabhAva ja evo che ke saMsAranA koI paNa padArthanuM AtmA kAraNa na thAya ane jagatanA koI paNa anya padArthathI (nimittathI ke rAgathI) AtmAne samyagdarzana Adi caitanyapariNamana na thAya. ahAhA...! rAganA abhAvasvabhAvasvarUpa zuddha caitanyatattva AtmA che te nija caitanyasvarUpa sivAya koInuM kAraNa-kArya nathI. AvuM ja svarUpa che; paNa te nayonA pakSapAtarUpa vikalpothI prApta thatuM nathI. tethI kahe che "je puruSa nayonA kathana anusAra yathAyogya vipakSApUrvaka tattvanI vastusvarUpano nirNaya karIne nayonA pakSapAtane choDe che te puruSane cisvarUpa jIvano cisvarUpe anubhava thAya che." juo, prathama vastusvarUpano nirNaya karatI veLA naya vikalpa Ave che kharA, paNa je puruSa tene oLaMgI jaI svabhAvasammukha thAya che tene cisvarUpa jIvano cisvarUpe anubhava thAya che. vikalpathI bhinna paDI, caitanyanI paryAya je svabhAvamAM tanmaya thAya che tenuM nAma samyagdarzana ane samyajJAna che. pahelAM paryAya vikalpamAM ekameka hatI te jJAyakamAM ekameka thAya che enuM nAma samyagdarzana ane dharma che. jJAnIne niraMtara cisvarUpa jIva cisvarUpe anubhavAya che. have kahe che Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #334
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-142 ] | [ 321 jIvamAM aneka sAdhAraNa dharmo che paraMtu cisvabhAva teno pragaTa anubhavagocara asAdhAraNa dharma che tethI tene mukhya karIne ahIM jIvane cisvarUpa kahyo che.' bhagavAna AtmAmAM bIjAM dravyomAM che evA potAnA aneka sAdhAraNa dharmo che. potAmAM hoya ane bIjAM dravyomAM paNa hoya tevA dharmone sAdhAraNa dharmo kahe che. e rIte AtmAmAM astitva, vastutva, dravyatva, prameyatva, agurulaghutra Adi potAnA sAdhAraNa dharmo anaMta che; ane asAdhAraNa dharma paNa aneka che. cisvabhAva, jANagasvabhAva bhagavAna AtmAno pragaTa anubhavagocara asAdhAraNa dharma che. potAno caitanyasvabhAva bIjAM dravyomAM nathI. potamAM astitva guNa che tevo guNa bIjA dravyomAM che, paNa caitanyadharma potAmAM che ane bIjAmAM nathI. te caitanya-dharma anubhavamAM AvI zake tevo pragaTa anubhavagocara asAdhAraNa dharma che. je vikalpa uThe che te to aMdhakAra che, kemake temAM caitanyano abhAva che. te caitanyasvabhAvane-prakAza-svabhAvane prApta karAvI zake nahi. aMdhakAra prakAzanuM kAraNa kema thAya ? na thAya. deva-guru-zAstranI zraddhA, zAstranuM bAhya jJAna, ane paMcamahAvratanA pariNAma-e badhA vikalparUpa che tethI tenAthI caitanyatattvanI prApti thaI zake nahi. caitanya AtmAno asAdhAraNa dharma che. AtmA uparAMta dharmAdi dravyo paNa arUpI che. cha dravyamAM pAMca arUpI che ane eka pudgalarUpI che. temAM AtmAnuM svarUpa jJAna che. jJAna eTale zAstrajJAna nahi, paNa jema sAkarano gaLapaNa svabhAva che tema AtmAno jJAnasvabhAva che, cisvabhAva che. te pragaTa anubhavagocara asAdhAraNa dharma hovAthI ahIM jIvane cisvarUpa kahyo uparanA 20 kaLazanA kathanane have sameTe cheH * kaLaza 90: zlokArtha uparanuM pravacana * vuM' e pramANe "svecchA-samuccha-1natya-vivenyU-nAnAma' jemAM bahu vikalponI jALo ApoApa UThe che-aho ! digaMbara saMtoe tattvane zuM saheluM karIne batAvyuM che? kahe chee pramANe bahu vikalponI jALo ApoApa UThe che eTale ke vikalponI jALa vastunAAtmAnA svabhAvamAM nathI. huM abaddha chuM, zuddha chuM, eka chuM, pUrNa chuM--evI aneka prakAranI rAganI vRttio je UThe che te ApoApa UThe che, eTale ke te svabhAvamAM nathI. vikalpanI jALa UThe evo AtmAmAM guNa nathI. juo, aDhI dvIpanI bahAra asaMkhya tiryo che. temAM asaMkhya samakitI tiryaMco che. hajAra jojananA maccha, vAMdarA, hAthI, vAgha, siMha, noLa, koLa-evA asaMkhya jIvo Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #335
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 322 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 tyAM samyagdarzana pAmelA che. zarIra tiryaMcanuM che paNa aMdara to AtmA che ne! ahA! vikalpathI bhinna paDIne aMdara caitanyamAM UMDe utarI gayA che. temAM paMcama guNasthAnavALA tiryaMco paNa asaMkhya che. koIne jAtismaraNa thayuM che to koIne AtmAnuM aMdara smaraNa thayuM che. ahIM saMto pAse sAMbhaLeluM hoya, anubhava na thayo hoya ane pazumAM janma thayo hoya to tyAM paNa cetanyano anubhava karI samyagdarzana pAme che. pUrve jJAnI pAse je sAMbhaLeluM tenuM aMdara lakSa jAya che ke -aho! huM to caitanyajyotisvarUpa jJAnAnaMdasvabhAvI bhagavAna AtmA chuM. vikalpanA abhAvarUpa nirvikalpa mAruM caitanyarUpa che. lokAlokathI mAMDIne jeTalA vikalpa thAya che tene huM aDayoya nathI. A pramANe aMtaramAM lakSa karIne samyagdarzana pAme che. tiryaMcone samakita thayA pachI khorAka sAdo phaLaphUlano hoya che. tene mAMsano AhAra na hoya. hajA2-hajAra yojananA sarovaramAM kamaLa thAya che. paramAtmAnI vANImAM AvyuM che ke te lAkho varSa rahe che ane temane phaLaphUla, kamaLa vagereno AhAra hoya che. samakitI siMha hoya tene mAMsano AhAra na hoya, vanaspati vagere nirdoSa AhAra hoya che. prazna:- to zuM kALa naDato nahi hoya? utta2:- nA, kALa to bAhya cIja che. cotho kALa, paMcama kALa e to bAhya vastu che. bhagavAna AtmA trikALasvarUpa che. are, enI eka samayanI paryAyane paNa parakALa kahevAmAM Avela che. kaLazaTIkAno 252 mo zloka che tyAM Ama kahyuM cheH 1. svadravya eTale nirvikalpamAtra vastu, 2. svakSetra eTale AdhAramAtra vastuno pradeza, 3. svakALa eTale vastumAtranI mULa avasthA, 4. svabhAva eTale vastunI mULanI sahaja zakti; 1. paradravya eTale vikalpa bhedakalpanA, 2. parakSetra eTale je vastuno AdhArabhUta pradeza nirvikalpa vastumAtrarUpe kahyo hato te ja pradeza savikalpa bhedakalpanAthI 52pradeza buddhigocararUpe kahevAya che. 3. parakALa eTale dravyanI mULanI nirvikalpa avasthA te ja avasthAMtara-bhedarUpa kalpanAthI parakALa kahevAya che. 4. parabhAva eTale dravyanI sahaja zaktinA paryAyarUpa aneka aMza dvArA bhedakalpanA, tene parabhAva kahevAya che. paMDita rAjamalajIe bahu sarasa kaLazaTIkA banAvI che. tenA AdhAre paM. zrI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #336
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-142 ] [ 323 banArasIdAsajIe samayasAra nATaka banAvyuM che. bhAI! Atmahita vicArI zAstronAM vAMcana, svAdhyAya, manana karavAM joIe. jIvone ghaNAM zalya paDayAM hoya che. mATe barAbara svAdhyAya karavo joIe. ahIM ema kahe che ke AgamanA abhyAsanA vikalpamAM rokAya tene paNa AtmAnubhava nahi thAya. bhagavAna AtmA nirvikalpa abheda vastu che, temAM guNa ane guNIno bheda pADIne vikalpa uThAvavo te paradravya che. vastuno AdhAramAtra pradeza-temAM asaMkhya pradezI vastu ema bheda-vikalpa uThAvavo te parakSetra che. bApu! A vItarAgano mArga bahu alaukika che ane enuM phaLa 52ma alaukika che. dravyanI mULanI avasthA trikALI te svakALa che. eka samayanI paryAya vinAnI trikALI nirvikalpa vastu te svakALa che ane tenA avasthAMtararUpa bhedakalpanA te parakALa che. eka samayanI paryAyano bheda pADavo te parakALa che. aho! je bhAgyazALI hoya tenA kAne paDe evI A vAta che. vastu trikALI AnaMdakaMda prabhu te svakALa ane eka samayanI paryAyano bheda lakSamAM levo te parakALa che. te parakALanI svakALamAM nAsti che. cotho kALa ane paMcama kALa e to kayAMya bahAra rahI gayA! ahIM kahe che-e pramANe bahu vikalpanI jALo ApoApa UThe che. A zuM kahyuM? ke AtmA jJAna ane AnaMdasvarUpa prabhu che, temAM (paryAyamAM ) abaddha chuM, zuddha chuM evI vRtti ApoApa UThe che arthAt e vRtti nija caitanyasvarUpamAM nathI. are! AvA vikalponI jALamAM AtmA gUMcavAI gayo che! prabhu! tuM nirvikalpa cho ne! A je vikalpa UThe che e nayapakSanI bAhya bhUmikA che. vikalpa advarathI UThe che. tene je tattvavedI che te oLaMgI jAya che. ATha varSano bALaka paNa A rIte anubhava karIne kevaLajJAna pAme che. temAM parakALa naDato nathI, karma paNa naDatAM nathI. samyajJAna dIpikAmAM dAkhalo Apyo che. eka zeThano dIkaro potAnI patnIne ghare mUkIne paradezamAM raLavA gayo. ghaNAM varSa thaI gayAM paNa te dezamAM pAcho na Avyo. tenI patnI bicArI jANe vidhavA jevuM jIvana gujAre. eTale enA pitAe dIkarAne ciThThI lakhI ke-bhAIne mAlUma thAya ke tArI patnI vidhavA thaI che to tarata ghera Avo. ciThThI vAMcIne A to poka mUkIne khUba jorathI rovA lAgyo. AjubAjunAM sau bhegAM thaI gayAM. bhAI, chAnA raho ema dhIraja ApavA lAgyAM. pachI pUchyuM-bhAI, koNa gujarI gayuM e to kaho, tyAre te kahevA lAgyo-mArI patnI vidhavA thaI gaI. paDozIoe kahyuM-kevI vAta ! tame to hayAta cho ne patnI kevI rIte vidhavA thaI ? tyAre teNe kahyuM-hA, e to barAbara che, paNa pitAjInI ciThThI AvI che ke tArI patnI vidhavA thaI gaI, to e paNa khoTI kema mAnuM? ema ajJAnI kahe che kedAdAjInA zAstramAM-gommaTasAra AdimAM thana che ke jJAnAvaraNIyathI jJAna rokAya ityAdi-e khoTAM kema Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #337
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 324 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 mAnuM? paNa bhAI, e to vyavahAranayanAM kathana che. karma to jaDa che, te kaI rIte jJAnano ghAta kare? eno artha to evo che ke pote potAne bhUlIne paryAyamAM hINI dazArUpe pariName che tyAre ghAtI karmane temAM nimitta kahevAmAM Ave che. karma naDe che ema vAta ja nathI. ahIM e badhI vAta uDADI dIdhI che. bhagavAna Atmadravya pUrNAnaMda prabhu anaMtaguNe virAjamAna paripUrNa dravya che. teno hINI paryAyathI ghAta thato nathI evI paripUrNa vastu e che. ajJAnI kahe che ke huM karmathI haNAI gayo chuM. bhagavAna kahe che-bhAI ! tuM haNAI gayo nathI. vastumAM hINApaNuM che ja nahi; vastu to sadAya paripUrNa svarUpe che. paryAyamAM pote hINI dazArUpe pariName che tyAre karmane nimitta kahe che. nimitta paradravya che, te tane aDatuMya nathI. to paradravya tane zuM kare? AtmA caitanyavahu paripUrNa che. temAM ghAta kevo? ochapa kevI ? hINapa kevI? ahIM kahe che ke nayapakSanI kakSA enA svarUpamAM kevI ? baddha chuM, azuddha chuM, -e to pahelethI kADhI nAkhyuM che paNa abaddha chuM, zuddha chuM evo je nayapakSano vikalpa UThe che te paNa vastunA svarUpamAM nathI. bhagavAna AtmA atIndriya AnaMdanuM daLa che. temAM ekalI zAMtizAMti-zAMti anaMta vItarAgatA paDI che; temAM A nayapakSanI kakSAno abhAva che. sthULa vyavahArano to abhAva che paNa nizcayanA pakSarUpa vikalpano paNa tenAmAM abhAva che. AvA zuddha caitanyasvabhAva upara dRSTi devI te dravyadRSTi eTale ke samyaka dRSTi che. have kahe che AvI "madatI' moTI "nayapakSakSAma' nayapakSakakSAne (navapakSanI bhUmine) vyatItya' oLaMgI jaIne (tattvavedI) "manta: vadi:' aMdara ane bahAra "samarasaivarasasvabhAva', samatArasarUpI eka rasa ja jeno svabhAva che evA "anubhUtimAtram cham vaM mAva' anubhUtimAtra eka potAnA bhAvane (-svarUpane) "3yAti' pAme che. huM eka chuM, zuddha chuM evo je vikalpa che te rAganI Aga che. cha7DhAlAmAM Ave che ne "yaha rAga-Aga dahe sadA, tAteM samAmRta seIye'' zuM kahyuM? huM Avo chuM evo je vikalpa che te rAgarUpI Aga che. tene oLaMgI jaIne je tattvavedI che te aMdara ane bahAra samatArasarUpI ekarasa ja jeno svabhAva che evA anubhUtimAtra eka potAnA bhAvane pAme che. aMdara ane bahAra samatArasarUpI eka ja AtmAno svabhAva che. aMtara svabhAva to vItarAgasvarUpa che ane bahAra paryAyamAM paNa eka samarasabhAva pragaTa thAya e svabhAva che. tyAM huM Avo chuM evA vikalpane choDI jeNe dRSTine dravya upara joDI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #338
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-142 ] [ 325 che tene dravyamAM je samatArasa paDyo che te samatArasa paryAyamAM pragaTa thAya che. AnuM nAma samyagdarzana ane dharma che. pahelAM vikalpa aneka prakAranA hatA, tene choDI jeNe paryAyanuM samarasasvabhAva-vItarAgasvabhAva sAthe ekapaNuM karyuM tene samarasabhAva bahAra pragaTa thAya che. aho! adabhuta kaLaza che! digaMbara saMtoe sane yathAvat jAhera karyuM che. AvI vAta bIje kayAya nathI. kaLazamAM khUba UMDo bhAva bharelo che. bhagavAna AtmA samarasasvabhAvathI bharelo samudra che. temAM paryAya jyAM bhaLI (ekAgra thaI ) tyAM samarasabhAva uchaLIne paryAyamAM pragaTa thAya che ane te ja anubhUti che, dharma che. AtmA anubhUtisvarUpa trikALa che e vAta 73 mI gAthAmAM AvI gaI che. paryAyamAM paddhArakanuM je pariNamana che enAthI bhinna anubhUtimAtra AtmAno trikALI svabhAva che. tyAM anubhUtimAtra trikALInI vAta karelI che. ahIM paryAyamAM anubhUtirUpa thAya che enI vAta che. | niyamasAramAM prAyazcitta adhikAramAM kahyuM che ke vastu prAyazcitta svarUpa che. tenA AzrayathI paryAyamAM vItarAgI nirmaLa prAyazcitta pragaTa thAya che. prAyaH eTale prakRSTapaNe, citta eTale jJAna. prakRSTapaNe jJAna pragaTa thAya che te rAgarahita nirmaLa dazA che. parama saMyamI AvA prakRSTa cittane niraMtara dhAraNa kare che. tene kharekhara nizcaya prAyazcitta che. vastu trikALa prAyazcittasvarUpa che. tema anubhUtisvarUpa bhagavAna AtmA che. tenA Azraye paryAyamAM potAnA samarasabhAvarUpa anubhUti pragaTa thAya che e vAta ahIM karI che. bIjI rIte kahIe to anubhUtisvarUpa AtmA che te anubhUti pAme che. AtmA AbAlagopALa saune aMdara paramAtmasvarUpe birAje che. dehanI avasthA to jaDanI che. bALa ke gopALa-e dehanI avasthA aMdara emAM kayAM che? sAmyarasano svabhAva aMdara trikALa che. je vikalpanI viSamatA choDIne aMdara ekAgra thAya che tene paryAyamAM samarasabhAvanI anubhUti pragaTa thAya che. vikalpanI viSamatA choDI ema kahevAya, bAkI choDavAnuM che ja kayAM? aMdara samarasasvarUpamAM nija caitanyasvarUpamAM lakSa jAya che tyAre vikalponI viSamatA utpanna thatI nathI eTale tene choDI ema kahevAmAM Ave che. loko bicArA anaMtakALathI mahAduHkhI che. temane dayA, dAna, vrata, tapa, bhakti ityAdi Agamapaddhatino vyavahAra sugama che, paNa adhyAtmapaddhatinA vyavahArane-AtmAnubhUtisvarUpa cAritrane jANatA nathI. ahIM kahe che ke AgamapaddhatinA vyavahArano to niSedha karatA AvyA chIe ane zuddha adhyAtmano je pakSa che teno paNa niSedha che kemake te pakSa vastunA svabhAvamAM nathI. ahAhA...! trikALa anubhUtisvarUpa bhagavAna AtmA che te ekarUpa samarasapaNe pariName te samyagdarzana ane samyajJAna che ane temAM sthiratAnuM AcaraNa thAya te cAritra che. AvI vAta che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #339
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 3ra6 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 have navapakSanA tyAganI bhAvanAnuM chelluM kAvya kahe che: * kaLaza 91 zlokArtha uparanuM pravacana * puSa7-8--vivenyU-vavimi: ucharaMta' puSkaLa, moTA, caMcaLa vikalparUpa taraMgo vaDe UThatI 'rUvana kavana 7na rUdranAma' A samasta indrajALane "yastha viSNurAna iva' jenuM phuraNamAtra ja 'tala' taeNa "sthati' bhagADI mUke che "tad vinada: smi' te cinmAtra teja:puMja huM chuM. juo, nayapakSanA vikalpone ahIM indrajALa kahela che. vyavahAranA zubharAgane jhera kahela che. puSkaLa, moTA, caMcaLa vikalparUpa taraMgo UThe te te samasta indrajALa che. jJAyakasvarUpamAM nathI ne! tethI vikalpo badhA indrajALanI jema jUThA che ema kahe che. vastu tarIke vikalpa che paNa te svabhAva nathI mATe vikalpa badhA japThA che. vikalpanI ADamAM-huM zuddha chuM, eka chuM-evA vikalpanI ADamAM Ubho rahe emAM jJAyaka vastunuM svarUpa nathI. vikalpanI ADamAM rokAvuM e to mohabhAva che, mUrchA che. - have kahe che-caitanyamUrti bhagavAna AtmAmAM jyAM ekAgratArUpa TaMkAra thayo ke tarata ja badhA vikalpo nAza pAmI jAya che. caitanyajyoti jAgrata thatAM jyAM zraddhA ane jJAnamAM jANyuM ke huM to cisvarUpa paramAtmA chuM tyAM samasta vikalpo dUra bhAgI jAya che, nAza pAmI jAya che. jJAnanI dhArAnA TaMkAramAtrathI rAgano nAza thaI jAya che. bApu! AtmAnuM sAmarthya keTaluM che tenI tene khabara nathI. anaMta puruSArthano piMDa prabhu AtmA che. jJAna kaho to jJAnano piMDa, zraddhA kaho to zraddhAno piMDa, AnaMda kaho to AnaMdano piMDa, vIrya kaho to vIryano piMDa, ahAhA..! anaMta sAmarthyathI bharelA eka eka ema anaMta guNano piMDa prabhu AtmA che. Avo pUrNa puruSArtha bharelo bhagavAna jyAM aMtara-svarUpamAM ekAgra thAya che tyAM sarva vikalpo tatkSaNa bhAgI jAya che. AvuM ja vastunuM svarUpa che ke tenuM phuraNamAtra vikalpone bhagADI de che. Avo cinmAtra teja:puMja huM chuM. bhagavAna AtmA anubhavamAM AvatAM samasta nayonA vikalpanI indrajALa kSaNamAM vilaya pAme che, adazya thaI jAya che. A rIte AtmA prApta thAya che. A sivAya bIjI koI rIte AtmA prApta thAya tema nathI. nimittathI ke vyavahArathI AtmA prApta thAya evuM enuM svarUpa nathI. nimitta che kharuM, vyavahAra che kharo, paNa enAthI AtmA prApta thAya nahi. AvI ja vastusthiti che. tyAre koI kahe ke-thoDuM tame DhIluM mUko, thoDuM ame DhIluM mUkIe to baMneno meLa khAI jAya arthAt samanvaya thaI jAya. are bhAI ! evI A cIja nathI. digaMbara saMto-kuMdakuMdAcAryadava, amRtacaMdrAcAryadeva zuM kahe che te sAMbhaLa. teo pokArIne kahe che ke AtmA caitanya mahAprabhu che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #340
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-142 ] [ 327 tenI moTapanI tane khabara nathI, bhAI ! A vikalpa che e to kalaMka che, hINapa che. hINapathI moTapa kema pamAya? bhagavAna! vItarAgamUrti AtmA che te rAganI hINapathI kema pamAya? tuM saheluM karavA mAge ane bIjI rIte mAne paNa enAthI vastu prApta nahi thAya. vyavahAranuM lakSa chUTIne ja AtmAnubhava pragaTa thAya che. A ja rIta che. prazna:- to pravacanasAramAM Ave che ke kriyAkAMDathI jJAnakAMDa thAya che, te kevI rIte che? uttara:- bhAI ! e to vyavahAranayanuM kathana che. eno artha ema che ke karmakAMDano je rAga che tenAthI chUTI jAya che tyAre jJAnakAMDa thAya che. jinavacana pUrvApara virodharahita satya hoya che. tene yathArtha samajavuM joIe. trikALI zuddha caitanyasvarUpa AtmAno Azraya le tyAre samyagdarzana thAya che. temAM vyavahAranI koI apekSA nathI arthAt eTalI apekSA che ke vyavahAranI tyAM upekSA karavAmAM AvI che. svabhAvanI apekSA karatAM vyavahAranI upekSA thaI jAya che. * kaLaza 91 : bhAvArtha uparanuM pravacana * "caitanyano anubhava thatAM samasta nayonA vikalparUpI indrajALa te kSaNe ja vilaya pAme che; evo ciprakAza huM chuM." Avo chuM, Avo chuM ema kahe paNa e to vikalpa che. svarUpamAM vikalpa kayAM che? nirvikalpa caitanyamAM daSTi detAM sarva vikalpa maTI jAya che ane e ja svAnubhavarUpa dharma che. [ pravacana naM. 190 zeSa thI 197 cAlu * dinAMka 3-10-76 thI 10-10-76 ] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #341
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates gAthA-143 pakSAtikrAntasya kiM svarUpamiti cet doNha vi NayANa bhaNidaM jANadi NavaraM tu smypddibddho| Na du NayapakkhaM giNhadi kiMci vi nnypkkhprihiinno|| 143 / / dvayorapi nayayorbhaNitaM jAnAti kevalaM tu smyprtibddhH| na tu nayapakSaM gRhNAti kiJcidapi nayapakSaparihInaH / / 143 / / pakSItikAntanuM (pakSane oLaMgI gayelAnuM) zuM svarUpa che?'--e praznanA uttararUpa gAthA have kahe che: nayaddhayakathana jANe ja kevaLa samayamAM pratibaddha che, nayapakSa kaMI paNa nava grahe, nayapakSathI parihIna te. 143. gAthArtha - [ nayapakSaparidIna:] nayapakSathI rahita jIva, [samayaprativarlDa:] samayathI pratibaddha thayo thako (arthAta cisvarUpa AtmAne anubhavato thako ), [dayo: ]i banne [nayayo.] nayonA [bhaNita ] kathanane [vAM tu] kevaLa [ nAnAti] jANe ja che [1] paraMtu [ nayapakSa ] nayapakSane [ vicit ba]i jarA paNa [na gRti] grahaNa karato nathI. TIkA:- jevI rIte kevaLI bhagavAna, vizvanA sAkSIpaNAne lIdhe, zrutajJAnanA avayavabhUta evA je vyavahAranizcayanayapakSo temanA svarUpane ja kevaLa jANe che paraMtu, niraMtara prakAzamAna, sahaja, vimaLa, sakaLa kevaLajJAna vaDe sadA poteja vijJAnaghana thayA hoine, zrutajJAnanI bhUmikAnA atikrAntapaNA vaDe ( arthAt zrutajJAnanI bhUmikAne oLaMgI gayA hovAne lIdhe) samasta nayapakSanA grahaNathI dUra thayA hovAthI, koi paNa nayapakSane grahatA nathI, tevI rIte je (zrutajJAnI AtmA), kSayopazamathI jemanuM UpajavuM thAya che evA zrutajJAnAtmaka vikalpo utpanna thatA hovA chatAM paranuM grahaNa karavA prati utsAhu nivRtta thayo hovAne lIdhe, zrutajJAnanA avayavabhUta vyavahAranizcayanayapakSonA svarUpane ja kevaLa jANe che paraMtu, ati tIkSNa jJAnadaSTithI grahavAmAM AvelA, nirmaLa, nitya-udita; cinmaya samayathI pratibaddhapaNA vaDe (arthAt caitanyamaya AtmAnA anubhavana vaDe) te vakhate (anubhava vakhate) pote ja vijJAnaghana thayo hoine, zrutajJAnAtmaka samasta aMtarjalparUpa tathA bahirSalparUpa vikalponI bhUmikAnA atikrAntapaNA vaDa samasta nayapakSanA grahaNathI dura thayo hovAthI. koI paNa nayapakSane grahuto nathI, te (AtmA) Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #342
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-143 ] ( svAgatA) citsvabhAvabharabhAvitabhAvAbhAvabhAvaparamArthatayaikam / bandhapaddhatimapAsya samastAM cetaye samayasAramapAram / / 92 / / kharekhara samasta vikalpothI ati para, paramAtmA, jJAnAtmA, pratyajyoti, AtmakhyAtirUpa anubhUtimAtra samayasAra che. bhAvArtha:- jema kevaLI bhagavAna sadA nayapakSanA svarUpanA sAkSI (jJAtAdraSTA ) che tema zrutajJAnI paNa jyAre samasta nayapakSothI rahita thai zuddha caitanyamAtra bhAvanuM anubhavana kare che tyAre nayapakSanA svarUpano jJAtA ja che. eka nayano sarvathA pakSa grahaNa kare to mithyAtva sAthe maLelo rAga thAya; prayojananA vaze eka nayane pradhAna karI tenuM grahaNa kare to mithyAtva sivAya mAtra cAritramohano rAga rahe; ane jyAre nayapakSane choDI vastusvarUpane kevaLa jANe ja tyAre te vakhate zrutajJAnI paNa kevaLInI mAphaka vItarAga jevo ja hoya che ema jANavuM. te AtmA Avo anubhava kare che ema kaLazamAM kahe cheH zlokArtha:- [ vizrvamAva-mara-mAvita-mAva-abhAva-bhAva-paramArthatayA [] cittvabhAvanA puMja vaDe ja potAnAM utpAda, vyaya ane dhrauvya bhavAya che ( -karAya che) -evuM jenuM paramArtha svarUpa hovAthI je eka che evA [ apAram samayasAram] apAra samayasArane huM, [ samastAM vandhapaddhatik] samasta baMdhapaddhatine [apAca] dUra karIne arthAt karmanA udayathI thatA sarva bhAvone choDIne, [ cetaye ] anubhavuM chuM. * [ 329 bhAvArtha:- nirvikalpa anubhava thatAM, jenA kevaLajJAnAdi guNono pAra nathI evA samayasArarUpI paramAtmAno anubhava ja varte che. 'huM anubhava chuM' evo paNa vikalpa hoto nathI-ema jANavuM. 92. * samayasAra gAthA 143 : mathALuM 'pakSAtikrAntanuM (pakSane oLaMgI gayelAnuM) zuM svarUpa che?' e praznanA uttararUpa gAthA kahe cheH juo, ziSyano prazna che ke jene nayapakSanA vikalpa chUTI gayA che tenuM zuM svarUpa che? nizcayanA pakSane oLaMgI gayo che mATe vastu aMdara nizcayathI kAMI judI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #343
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 330 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 che ema koI mAne to ema nathI. vastu to abaddhaspaSTa, eka, caitanya svarUpa ja che. ahAhA..! bhagavAna AtmA trikALa jinasvarUpa, vItarAgasvarUpa ja che. AtmA (anyarUpa) kaSAyavALo kema hoya? AtmA sadAya nirvikAra, akaSAyasvarUpa che. akaSAyasvarUpa kaho ke cAritrasvarUpa kaho baMne eka ja vAta che. tenA AzrayathI paryAyamAM vItarAgatA pragaTa thAya che. kahyuM che ne ke (gAthA 27ramAM ) nizcayanayAzrita munivaro prApti kare nirvANanI A vastu zuddha caitanyasvarUpanA AzrayanI vAta che. A vItarAga mArga che, jainadarzana che. jainadarzana eTale vastudarzana. ahIM vastu nahi, vastuno vikalpa choDavAnI vAta che. ahIM nizcaya vastu nahi, paNa nizcayano pakSa-vikalpa jene chUTI gayo che te pakSItikrAntanuM zuM svarUpa che evA praznanA uttararUpa gAthA kahe che * gAthA 143 TIkA uparanuM pravacana * TIkAkAra AcArya amRtacaMdradeva bhagavAna kevaLInuM daSTAMta ApI samajAve che jevI rIte kevaLI bhagavAna, vizvanA sAkSIpaNAne lIdhe, zrutajJAnanA avayavabhUta evA je vyavahAranizcayanayapakSo temanA svarUpane ja kevaLa jANe che paraMtu, niraMtara prakAzamAna, sahaja, vimaLa, sakaLa kevaLajJAna vaDe sadA pote ja vijJAnaghana thayA hoI ne, zrutajJAnanI bhUmikAnA atikrAntapaNA vaDa (arthAt zrutajJAnanI bhUmikAne oLaMgI gayA hovAne lIdhe) samasta nayapakSanA grahaNathI dUra thayA hovAthI, koI paNa nayapakSane grahatA nathI." ahIM cha bolathI varNana karyuM che. 1. kevaLI bhagavAna vizvanA sAkSI che, 2. zrutajJAnanA avayavabhUta evA je vyavahAra nizcayanayapakSo temanA svarUpane ja kevaLa jANe che. kevaLI bhagavAnane vyavahAra-nizcayanaya che nahi, phakta jJAtApaNe temanA svarUpane ja jANe che. zrutajJAna pramANa avayavI che ane nizcaya ane vyavahAra naya tenA be avayava che. kevaLI bhagavAnane kevaLajJAna pUrNapramANa che, zrutajJAna nathI. mATe kevaLI bhagavAna zrutajJAnanA avayavabhUta nizcaya vyavahAranayanA svarUpane ja kevaLa jANe che, 3. kevaLI bhagavAna niraMtara prakAzamAna sahaja, vimaLa, sakaLa kevaLajJAna vaDe sadA pote ja vijJAnaghana thayA che; tethI 4. zrutajJAnanI bhUmikAne atikramyA che, arthAt zrutajJAnanI bhUmikAne oLaMgI gayA che; zrutajJAnanI bhUmikAnA atikAntapaNA vaDa 5. samasta nayapakSanA grahaNathI dUra thayA che; mATe Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #344
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-143 ] 6. koI paNa nayapakSane grahatA nathI. A daSTAMta thayuM. aho! samyagdaSTine anubhavanA kALamAM kevaLI bhagavAna sAthe meLave che. e ja have siddhAMta kahe che [ 331 'tevI rIte je (zrutajJAnI AtmA ), kSayopazamathI jemanuM UpajavuM thAya che evA zrutajJAnAtmaka vikalpo utpanna thatA hovA chatAM paranuM grahaNa karavA prati utsAha nivRtta thayo hovAne lIdhe, zrutajJAnanA avayavabhUta vyavahAranizcayanayapakSonA svarUpane ja kevaLa jANe che paraMtu. ati tIkSNa jJAnadaSTithI grahavAmAM AvelA, nirmaLa, nitya-dita, cinmaya samayathI pratibaddhapaNA vaDe (arthAt caitanyamaya AtmAnA anubhavana varDa) te vakhate (anubhava vakhate ) pote ja vijJAnaghana thayo hoIne, zrutajJAnAtmaka samasta aMtarjalparUpa tathA bahirbalparUpa vikalponI bhUmikAnA atikrAntapaNA vaDe samasta nayapakSanA grahaNathI dUra thayo hovAthI, koI paNa nayapakSane grahato nathI, te (AtmA) kharekhara samasta vikalpothI ati 52, 5ramAtmA, jJAnAtmA, pratyajyoti, AtmakhyAtirUpa anubhUtimAtra samayasAra che.' 1. zrutajJAnI AtmA, kSayopazamathI jenuM nIpajavuM thAya che evA zrutajJAnanA vikalpo utpanna thatA hovA chatAM 52nuM grahaNa karavA prati utsAhathI nivRtta thayo che; tethI 2. zrutajJAnanA avayavabhUta vyavahAranizcayanayapakSonA svarUpane ja kevaLa jANe che; 3. paraMtu, ati tIkSNa jJAnadaSTithI grahavAmAM AvelA nirmaLa, nitya-udita cinmaya samayathI pratibaddhapaNA vaDe arthAt caitanyamaya AtmAnA anubhavana vaDe te anubhavanA kALe pote ja vijJAnadhana thayo che; tethI 4. zrutajJAnAtmaka samasta aMtarjalparUpa tathA bahirjalparUpa vikalponI bhUmikAne atikramyo che, oLaMgI gayo che; te vaDe 5. samasta nayapakSanA grahaNathI dUra thayo che; mATe 6. koI paNa nayapakSane grahato nathI. A cha bolamAM samakitIne bhagavAna kevaLI sAthe meLave che. A pramANe 1. jevI rIte kevaLI bhagavAna vizvanA eTale lokAlokanA sAkSI che, jJAtA-daSTA che tevI rIte zrutajJAnI paNa zrutajJAnAtmaka vikalpo utpanna thatA hovA chatAM paranuM grahaNa karavA prati utsAhathI nivRtta thayo hovAne lIdhe 52no jJAtA che, sAkSI che. 2. kevaLI bhagavAna zrutajJAnanA avayavabhUta evA je vyavahAra nizcayanayapakSo temanA svarUpane ja kevaLa jANe che. tevI rIte zrutajJAnI AtmA, zrutajJAnanA avayavabhUta vyavahAra nizcayanayapakSonA svarUpane ja kevaLa jANe che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #345
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 332 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 A bIjA bolamAM baMnene sarakhA kahyA che tyAM kevaLI bhagavAnane zrutajJAna nathI ane tethI naya paNa nathI; mAtra tenA svarUpane ja jANe che. tema zrutajJAnI paNa samyagdarzananA anubhavakALe vyavahAra nizcayanayano pakSa chUTI gayo hovAthI nayapakSanA svarUpane ja kevaLa jANe che, vikalpa nathI. keTalAka mAne che ke vyavahArathI nizcaya thAya, paNa e vAta taddana khoTI che. ahIM to ema kahe che ke samakitI jIva paNa kevaLInI jema zrutajJAnanA avayavabhUta vyavahAra nizcayanaya pakSonA svarUpane kevaLa jANe che. 3. niraMtara prakAzamAna, sahaja, vimaLa, sakaLa kevaLajJAna vaDe kevaLI bhagavAna pote ja sadA vijJAnaghana thayA che; tema zrutajJAnI dharmI jIva ati tIkSNa jJAnadaSTithI grahavAmAM AvelA, nirmaLa, nitya-udita, cinmaya samayathI pratibaddhapaNA vaDe eTale ke caitanyamaya AtmAnA anubhavana vaDe, te anubhavanA kALe pote ja vijJAnana thayo che. nayapakSanA grahaNanA utsAhathI nivRtta thavAne lIdhe dharmo jIva tIkSNa jJAnadaSTi vaDe svarUpamAM ekAgra thaIne pote ja te kALe vijJAnaghana thayo che. ahIM ATalo phera che ke kevaLI bhagavAna sadA vijJAnaghana thayA che, jyAre samyagdaSTi jIva anubhavanA kALe vijJAnaghana thayo che. kemake samyagdaSTine pachI vikalpa uThe che mATe anubhavanA kALe te vijJAnana thayo che ema kahyuM che. dharmanI prathama bhUmikA zarU thavAnA kALanI A vAta cAle che. nizcaya-vyavahAranA vikalpanA pakSathI jJAnI rahita thayo che, to vyavahArathI nizcaya thAya e vAta kayAM rahI? huM baddha chuM, abaddha chuM-e baMne pakSathI jJAnI rati thayo che. kevaLI bhagavAna sadA vijJAnaghana thayA che, A dharmI jIva anubhavanA kALamAM vijJAnaghana thayo che, ATalo phera che. bhAI! A tArA gharanI-svarUpanI vAta cAle che. prathama samyagdarzana zuddhopayoganA kALamAM thAya che. atyAre A vAta cAlatI nathI eTale koIne duHkha lAge ke amArI mAnyatAne jUThI pADe che, paNa prabhu! mArga to A che. tArA hitanI A vAta che. bApu! AmAM virodha karavA jevuM nathI. are koine na bese ne virodha kare to tenA pratye dveSa na hoya. aMdara bhagavAna virAje che ne! eka samayanI paryAyamAM bhUla che te pote ja sudhAraze. ahA! gAthA ghaNI alaukika che. bhAI! nayonA vikalpa thAya te jIvanuM kartavya nathI. huM zuddha chuM, abaddha chuM- evo nizcayanayanA pakSarUpa vikalpa jIvanuM kartavya nathI; kemake bhagavAna AtmA je caitanyaghanasvarUpa che, pavitrasvarUpa che te rAgarUpa apavitratAno kartA kema thAya? trikALa zuddha vijJAnaghanasvarUpa paramAtmA kSaNika rAganI malinatAno kartA kema thAya? na ja thAya. bhAI! vastunuM svarUpa AvuM che. emAM vAdivavAdane avakAza nathI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #346
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-143 ] | [ 333 are ! A kALamAM bhagavAnanA viraha paDayA! ane te sAthe bhagavAnanI vAta kahenArA sAcA saMtonA paNa vartamAnamAM viraha paDayA ! A sthitimAM satya vAta bahAra AvatAM koI virodha kare paNa zuM thAya? bhAI vastunuM svarUpa ja Ave chetemAM bIjuM zuM thaI zake? ahIM anubhavanA kALamAM samyagdaSTine kevaLI sAthe meLave che. tenA traNa bola thayA. have cotho bola 4. kevaLajJAna vaDe sadA vijJAnaghana thayA hoIne kevaLI bhagavAna zrutajJAnanI bhUmikAne atikramyA che arthAt oLaMgI gayA che. tevI rIte caitanyamaya AtmAnA anubhavana vaDe vijJAnaghana thayo hoIne, anubhavanA kALe zrutajJAnI jIva zrutajJAnAtmaka samasta aMtarjalparUpa ane bahirSalparUpa vikalpone atikramyo che, oLaMgI gayo che. huM zuddha chuM evo je aMdara vikalpa uThe te aMtarjalpa che ane bahAra vANI nIkaLe te bahirzalpa che. zrutajJAnI anubhavanA kALamAM samasta aMtarjalparUpa ane bahirbalparUpa vikalpone oLaMgI gayo che. aho ! kevaLI sAthe jJAnIne meLavIne zrI amRtacaMdrAcAryadave gajaba kAma karyuM che! have kahe che nayapakSanI bhUmikAne oLaMgI javAne lIdhe 5. kevaLI bhagavAna jema samasta nayapakSanA grahaNathI dUra thayA che tema zrutajJAnI dharmI jIva paNa samasta nayapakSanA grahaNathI dUra thayo che. ane tethI 6. jema kevaLI bhagavAna koI paNa nayapakSane grahatA nathI tema zrutajJAnI dharmI jIva paNa koI paNa nayapakSane grahato nathI. bhAI ! tuM koNa cho ane tene kema pamAya tenI A vAta cha bola dvArA kahI che. vastu svarUpa jema che tema kahyuM che, paNa kayAMya pakSamAM baMdhAI jaIza to bhagavAna AtmA hAtha nahi Ave; ane tuM sukhI nahi thaI zake. bApu! te duHkhamAM ja dahADA gALyA che. jenuM varNana thaI na zake evA akathya duHkhamAM anaMtakALa tAro vyatIta thayo che. jema koI rAjakumArane jIvato jamazedapuranI tAtAnI bhaThThImAM nAkhe ane ene je vedanA thAya enAthI anaMtaguNI vedanA pahelI narakamAM che. bhAI ! tane zAnA abhimAna ane zAno ahaMkAra thAya che? ochAmAM ochI dasa hajAra varSanI AyunI sthiti tyAM hoya che. ane sAtamI narakanI utkRSTa tetrIsa sAgaropamanI sthiti hoya che. emAM tuM anaMtavAra janma-maraNa karI cUkayo che. prabhu! tuM bhUlI gayo ! (yAda kara). zreNIka mahArAjA kSAyika samakitI hatA. AvatI covIsInA prathama tIrthaMkara thaze. hAla prathama narakamAM che. aMdarathI mithyAtva ane anaMtAnubaMdhI kaSAyano nAza thayo che eTale eTalAM tyAM sukha ane zAMti che. svabhAvano Azraya che eTaluM tyAM sukha che, paNa Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #347
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 334 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 traNa kapAya je vidyamAna che eTale tyAM duHkha anubhave che. saMyoganuM vedana nathI paNa je traNa kaSAya che tenuM gauNapaNe vedana che. aDhI hajAra varSa vItI gayAM che. haju 81500 varSanI AyunI sthiti bAkI che. bApu! vicAra to kara ke jene AgAmI kALamAM tIrthakara thavAnuM che evo samakitI jIva vartamAnamAM narakagatimAM AvAM du:kha vede che to mithyAtvapUrvakanA pariNAmanI viSama vicitratAnuM to zuM kahevuM? e ja jIva jyAre mAtAnA garbhamAM padhAraze tyAre uparathI indro mAtAnI sevA karavA Avaze ane kaheze-dhanya mAtA ! ApanI kUkhe traNalokanA nAtha bhagavAna padhAryA che. jAo, A traNalokanA nAtha tIrthaMkaradevano jyAre aMtima janma thaze tyAre indro ane devo moTo utsava ujavaze. Avo jIva paNa vartamAnamAM narakagatimAM potAnA pUrva doSanuM phaLa bhogave che to pachI mithyASTi jIvanA pariNAma ane enA phaLanI zI vAta karavI? bhAI ! jenI daSTi viparIta che tenA duHkhathI parAkASTAnI zuM vAta kahevI? viparIta daSTinA phaLamAM jIva anaMtakALa anaMta duHkha bhogave che. emAMthI ugaravAnA upAyanI A vAta che. bhAI ! prathama nirdhAra to kara ke bhagavAna AtmA zuddha caitanyasvabhAvI pUrNAnaMdano nAtha che, ane tenI sanmukha thatAM nirvikalpa dazA thAya che. AvI nirvikalpa dazA thayA vinA koIne rAganI maMdatA thAya paNa tethI zuM? aMdara AtmAno Azraya nathI tethI tene anaMtAnubaMdhIno kaSAya vidyamAna che. bahArathI bhale te krodha na kare, topaNa tene uttamakSamAM nathI. ahAhA...! kSamAno dariyo prabhu pote che; teno Azraya lIdhA vinA uttamakSamAM hoI zake nahi. ahIM kahe che kevaLI bhagavAna jema nayapakSanA grahaNathI dUra thayA che, koI paNa navapakSane gratA nathI tema samakitI jIva paNa svAnubhavanA kALamAM koI paNa navapakSane grahato nathI. jJAnanI paryAya jyAM svadravya bhaNI jhukI che tyAM pachI (anya) kone grahe? bhagavAna caitanyamUrtine jeNe grahaNa karyo che te nizcaya-vyavahAranA koI pakSane grahato nathI. AtmA zAzvata, amRtano sAgara che. teno game teTalo vistAra karIne vAta karo topaNa pAra Ave tema nathI. AtmA vastu vikalpAtIta che. enA anubhava vinA jeTalA nizcayavyavahAranayanA vikalpo Ave te badhA saMsAra khAte che. cothA guNasthAne kSAyika samakitIne je zAMti pragaTI che tenA karatAM paMcama guNasthAnavartI zrAvakane adhika zAMti hoya che ane chaThThI guNasthAnavartI bhAvaliMgI munirAjane to zAMti ane vItarAgatA aura vadhI gayAM hoya che. munirAjane paMcamahAvratano je vikalpa Ave tene samayasAra nATakamAM paM. banArasIdAse jagapaMtha kahyo che. tyAM mokSadvAranA 40 mAM chaMdamAM kahyuM che Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #348
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-143 ] [ 335 "tA kArana jagapaMtha ita, Uta zivamAraga jora; paramAdI jagaka dhuke, aparamAdi siva ora.'' artha:- tethI pramAda saMsAranuM kAraNa che ane anubhava mokSanuM kAraNa che. pramAdI jIva saMsAra tarapha jhuke che ane apramAdI jIva mokSa tarapha jhuke che. bhAvaliMgI munine dravyano Azraya savizeSa che, zrAvaka karatAM ghaNo adhika che, chatAM pUrNa nathI; jo pUrNa hoya to kevaLajJAna thaI jAya. tevA munirAjane jeTalo pramAdano aMza che te jagapatha che. chaThTha guNasthAne je mahAvratAdinA vikalpa Ave te pramAdabhAva che ane te jagapatha che. pramAda choDI jeTalo svarUpamAM Thare te zivapaMtha che, mokSapaMtha che. ahIM cha bolathI kevaLI ane anubhava kALamAM rahelA samakitIne-baMnene sarakhA gaNelA che. A to haju jene kartAkarmapaNuM chUTayuM che evA cothA guNasthAnavartI jIvanI vAta che. have kahe te AtmA kharekhara samasta vikalpothI ati para, paramAtmA, jJAnAtmA, pratyajyoti, AtmakhyAtirUpa, anubhUtimAtra samayasAra che. jJAnI jIva samasta vikalpothI ati para paramAtmA che. ahAhA...! potAnA parama svarUpano jene anubhava thayo tene ahIM anubhava kALamAM paramAtmA kahyo che. daSTimAM sadA muktasvarUpa nirvikalpa bhagavAna Avyo che tethI tene paramAtmA kahyo che. vaLI te jJAnAtmA che. pote ekalo jJAnano goLo trikALI dhruva prabhu che. tenA upara dRSTi paDatAM te jJAnAtmA che. jevo jJAnasvarUpa trikALI bhagavAna che tevo anubhavamAM Avyo tethI jJAnAtmA che. A to nirvikalpa anubhavamAM te vakhate jJAnAtmA thayo tenI vAta che. jyAM vikalpa rahyo nathI te jJAnaghana thayo thako jJAnAtmA che. te pratyajyoti che. vikalparahita thatAM vikalpathI pRthak jyotisvarUpa che. ahAhA..! bApu ! samyagdarzana zuM cIja che enI lokone khabara nathI. samyakadarzana eTale satya darzana. aMdara potAnI vikalpa vinAnI trikALI dhruva cIjano anubhava thAya tenuM nAma samyagdarzana che. samakitIne potAnA pUrNa AtmAnI pratIti thaI che tethI te jJAnAtmA thayo che, pratyajyoti svarUpa thayo che, AtmakhyAtirUpa thayo che. A TIkAnuM nAma paNa AtmakhyAti che ne! AtmakhyAti kahetAM AtmAnI prasiddhi. pahelAM rAga ane vikalpanI prasiddhi thatI hatI te have dharmIne nirvikalpa anubhavanI dazAmAM AtmAnI prasiddhi thaI tethI te AtmakhyAtirUpa thayo. aMdara AtmA to paripUrNa paDayo che te paryAyamAM prasiddhi thatAM AtmakhyAtirUpa thayo. bhAI ! vyavahAranA vikalpa te sAdhana nathI. naya vikalpane (prathama) je sAdhana mAnyuM che te to bAdhaka che. rAga ke vikalpa te vastunA svarUpamAM nathI ane paryAyamAM je rAga ke vikalpa uTha te badho saMsAra che. ahAhA...! jagatathI jagatezvara bhagavAna Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #349
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 336 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 bhinna vastu che. AvA potAnA zuddha caitanyamAtra AtmAnI anubhUti thatAM te anubhUtimAtra samayasAra thayo. bhAI ! samayasAra rAgamAM Avato nathI ane rAgathI te jaNAto nathI. devaguru-zAstranI zraddhAnA vikalpamAM ke nayapakSanA vikalpamAM bhagavAna AtmA Avato nathI ane te vikalpa vaDe te jaNAto nathI. Avo AtmA pRthaka jyotisvarUpa anubhavamAM Avyo enuM nAma sAmAyika che. sAmAyikano artha che samatA. vikalpanI viSamatA TaLatAM je vItarAgatAnosamatAno samakitIne lAbha thAya tenuM nAma sAmAyika che. ajJAnIe bahAranI kriyAmAM sAmAyika mAnI che, paNa e sAcI sAmAyika nathI. aho ! A gAthAmAM gajabanI vAta karI che. bhagavAna jinezvaradeva ema kahe che ke dehamAM rahelo AtmA svarUpathI jinacaMdra che. vItarAgI zAMtino piMDa prabhu zItaLa caMdra che. AvA nija svarUpamAM vikalpano avakAza kayAM che? ahAhA...! jemAM rAgano aMza nathI evA zuddha caitanyamaya AtmAno anubhava karanArane ahIM prathama paramAtmA kahyo, pachI eno jJAnaguNa lakSamAM laIne jJAnAtmA kahyo, vaLI rAgathI bhinna pADIne tene ja pratyajyoti kahyo, pachI tene AtmakhyAti kahyo ane chelle tene ja anubhUtimAtra samayasAra kahyo. keTalAke to jiMdagImAM sAMbhaLyuM paNa na hoya evI A vAta che. zrI kuMdakuMdAcAryadeva videhakSetramAMthI bhagavAnano A saMdeza lAvyA che. cothA guNasthAne samyagdarzananuM svarUpa kevuM che tenI A vAta che. zrAvakanuM paMcama guNasthAna to koI alaukika cIja che, bApA! ene to aMdara svAnubhavanA AnaMdanI relamachela hoya che. ane pracura AnaMdanA vedanamAM jhUlatA muninI dazAnI to zI vAta? bhAI ! "Namo loe savvasAhUNaM' -evA NamokAra maMtranA pAMcamA padamAM jemanuM sthAna che te vItarAgI nigraMtha munino to atyAre namUno dekhavA maLavo muzkela che. ahAhA...! jemane traNa kaSAyanA abhAvathI aMtaramAM AtmA prasiddha thaI gayo che te muni aMtarbAhya nigraMtha hoya che. jarA paMcamahAvratano vikalpa UThe che te aparAdha che paNa te TaLavA khAte che. bhAI ! je bhAve tIrthaMkaragotra baMdhAya te bhAva aparAdha che. je bhAvathI prakRtino baMdha thAya te bhAva dharma kema hoya ! te bhAva zubha che ane te aparAdha che. munine te hoya che paNa te TaLavA khAte che. bhAI ! AvuM ja vastunuM svarUpa che. * gAthA 143: bhAvArtha uparanuM pravacana * jema kevaLI bhagavAna sadA nayapakSanA svarUpanA sAkSI (jJAtA-daSTA) che tema zrutajJAnI paNa jyAre samasta nayapakSothI rahita thaI zuddha caitanyamAtra bhAvanuM anubhavana kare che tyAre nayapakSanA svarUpano jJAtA ja che.' jAo, kevaLI bhagavAna AkhA vizvanA sAkSI eTale jJAtA-daSTA che. huM kevaLI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #350
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-143 ] | [ 337 chuM, hitopadezI chuM--evo kevaLI bhagavAnane vikalpa nathI. kevaLajJAna vaDe bhagavAna vizvanA anaMta padArthone, pratyekane, dravya-guNa-paryAyasahita bhinna bhinna spaSTa pratyakSa jANe che, paNa tyAM vikalpa nathI. te kevaLI bhagavAna zrutajJAnanA aMzarUpa nayapakSanA svarUpanA paNa sAkSI eTale jJAtA-daSTA che. huM dravya zuddha ane paryAye paNa zuddha-evA nayapakSanA vikalpa bhagavAnane nathI. bhagavAnane to kevaLajJAna che ane te vaDe nayapakSanA svarUpanA te jJAtAmAtra ja che. tema prathama nirvikalpa anubhava thAya tyAre bhAvazrutajJAnI samasta nayapakSanA vikalpathI rahita thaI zuddha caitanyamAtrabhAvanuM anubhavana kare che te vakhate te navapakSanA svarUpano jJAtA ja che. have kahe che-"eka nayano sarvathA pakSa grahaNa kare to mithyAtva sAthe maLelo rAga thAya.' paryAyamAM baddha che, dravya abaddha che-e jema che tema mAne nahi ane ekAMte eka pakSane grahaNa kare te mithyASTi che. paryAyamAM azuddhatA che ema vyavahAranayano pakSa che ane dravya trikALa zuddha che ema nizcayanayano pakSa che. have jo eka nayane mAne ane bIjA nayane na mAne to mithyAdaSTi che. vastu dravya paryAyasvarUpa che temAM ekane ja mAne te mithyASTi che. bhale jainano sAdhu ke zrAvaka nAma dharAvato hoya, paNa huM trikALa, zuddha caitanyamaya AnaMdakaMda prabhu chuM ema jANe nahi ane vratAdinA zubharAgane mAtra grahaNa kare to te (vyavahArAbhAsI) mithyASTi che. vaLI AtmA zuddha AnaMdakaMda prabhu che ema kahe paNa paryAyamAM rAgAdi che ene svIkAre nahi to te paNa (nizcayAbhAsI) mithyASTi che. vaLI banne pakSane grahe paNa AtmAne grahe nahi to te paNa vikalpanA phaMdamAM phasAyelo mithyASTi che. jaina thavAmAM to A zarata che ke koI paNa nayapakSane na grahatAM AtmAne ja grahavo. have kahe che-"prayojananA vaze eka nayane pradhAna karI tenuM grahaNa kare to mithyAtva sivAya mAtra cAritramohano rAga rahe." zuddha, akhaMDa, ekarUpa AnaMdasvarUpa huM jJAyaka chuM evuM prayojana siddha karavA vyavahAranayanA pakSane gauNa karI, nizcayanayane mukhya karI tenuM grahaNa kare to mithyAtvarahita mAtra cAritramohano rAga rahe. anubhava thayA pachI paNa huM zuddha chuM evo je pradhAnapaNe pakSa rahe te rAgarUpa cAritrano doSa che. (tene jJAnI yathAvat jANe che ane svabhAvano ugra Azraya karI dUra kare che ). have kahe che-"ane jyAre nayapakSane choDI vastusvarUpane kevaLa jANe ja tyAre te vakhate zrutajJAnI paNa kevaLInI mAphaka vItarAga jevo ja hoya che ema jANavuM" tyAre koI kahe ke samyagdarzana sarAga ane vItarAga ema be prakAranuM che to te Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #351
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 338 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 vAta yathArtha nathI. ahIM to spaSTa vAta che ke samyagdarzana eka ja prakAranuM vItarAgabhAvasvarUpa ja che. vikalpa vinAnI nirvikalpa svAnubhUti te vItarAgI dazA che. Avo anubhava kare tyAre bhAvazrutajJAnI kevaLInI mAphaka vItarAga jevo ja hoya che ema jANavuM. * * * te AtmA Avo anubhava kare che ema kaLazamAM kahe cheH * kaLaza 92 : zlokArtha u52nuM pravacana * 'visvabhAva-bhara-mAvita-bhAva-bhAva-bhAva-paramArthatayA pukh' cisvabhAvanA puMja vaDe ja potAnAM utpAda, vyaya ane dhrauvya bhavAya che (-karAya che)-evuM jenuM 52mArthasvarUpa hovAthI je eka che evA zuM kahyuM ? AtmA cittvabhAvano puMja che. emAM saMsAranA vikalpo nathI. udayabhAvanA vikalpothI mAMDIne jagatanI bIjI badhI cIjothI rahita AtmA cisvabhAvano puMja che. te caitanyapuMja vaDe eTale trikALI je cIja che enA vaDe potAnAM utpAda, vyaya ane dhrauvya bhavAya che, karAya che ema kahe che. ahAhA...! trikALI jJAyaka caitanyasvabhAvabhAvarUpa je paramAtmA tenA vaDe navI avasthA je utpanna thAya te utpAda, jAnIno abhAva thAya te vyaya ane TakIne rahe te dhruvasvabhAva anubhavAya che, karAya che. ekalo jJAnasvabhAva ke jemAM rAga nathI, paryAya paNa nathI evA jJAnakuMja vaDe potAnAM utpAda, vyaya ane dhrauvya bhavAya che. koI rAganA vikalpathI ke anya nimittathI utpAda, vyaya karAya ke dhruva jaNAya evuM enuM svarUpa nathI. 'citsvabhAva-bhara' ema kahyuM che ne! gADAmAM je ghAsa bhare tene 'bhara' kahe che. ema bhagavAna AtmA cittvabhAvano bhara eTale cittvabhAvano puMja che. te cittvabhAvanA puMja vaDe potAnAM utpAda-vyaya-dhrauvya karAya che. vikalpane karavo paNa nathI, TALavo paNa nathI. ahIM to potAnI nirmaLa paryAyathI utpanna thAya, pUrvanI paryAyathI vyaya thAya ane vastu dhruvapaNe rahe -ema potAnA utpAda-vyaya-dhrauvyane e kare che. gajaba vAta che! kartA-karma adhikAra che ne? AtmA caitanyapuMja prabhu na kare rAgane, na kare jagatanI koI anya cIjanA kAryane; te kare eka mAtra potAnA svarUpane. ahAhA...! cisvabhAvano puMja AtmA che. te vaDe 'bhAva' eTale utpAda, 'abhAva' eTale vyaya ane 'bhAva' eTale dhrauvyaema potAnA utpAda-vyaya-dhrauvya karAya che, samyagdaSTi zuddha svabhAvano anubhava kare tyAre Ama thAya che ema kahe che. juo, vyavahAranA vikalpathI karAya e vAta to kADhI nAkhI, paNa huM zuddha chuM, pUrNa chuM-evA nizcayanA vikalpathI potAnAM utpAda-vyaya-dhrauvya karAya e vAta paNa kADhI nAkhI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #352
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-143 ] [ 339 bhAI ! dharmanI pahelI dazA, prathama sopAna je samyagdarzana te A rIte thAya che ema kahe che. vItarAgano mArga Avo che, bApu! rAga vaDa ke nimitta vaDe bhavAya evI vastu nathI. ahIM to paryAya vaDe bhavAya ema paNa nathI kahyuM. ahIM to kahe che ke trikALI cIja je jJAnasvabhAvano bhara paDyo che tenA vaDe karIne potAnAM utpAda-vyaya-dhrauvya bhavAya che eTale hoya che, karAya che. A cothA guNasthAne samyagdarzana thAya enI vAta che. koI kahuM ke A cAritranI vAta che to ema nathI. AtmAmAM je caitanyano bhara bharyo che enA vaDe ja potAnAM utpAda, vyaya ane dhrauvya karAya che, hoya che-ema ekAnta kahyuM che. vyavahArathI thAya e vAta che ja nahi, ene to ahIM uDADI dIdhI che. AtmA evuM nabaLuM tattva nathI ke rAgane laIne enuM kArya thAya. AtmA pUrNa zaktimAna baLavAna cIja che. enA potAnA svabhAvanA baLa vaDe karIne enAM utpAda-vyayadhrauvya hoya che, karAya che, bhavAya che. AtmA evI nabaLI cIja nathI ke te paranA Azraye pragaTa thAya (arthAt potAnA utpAda-vyaya-dhrauvya thavAmAM ene paranI apekSA nathI). traNalokanA nAtha jinezvaradevanuM A pharamAna che. ahA ! AvI vAta hujA sAMbhaLavAya na maLe te bicArA ke di dharma kare ane ke di emanAM janma-maraNa maTe? corAsInA avatAramAM janma-maraNa karI karIne marI gayo che. bApA! anaMta kALa anaMta bhava karavAmAM gALyo che. bhAI ! e badho kALa te du:khamAM gALyo che. prabhu! svargamAM paNa tuM du:khI ja hato. bhava che te svabhAvathI viruddha parAdhIna dazA che. A vikalpa che te duHkharUpa bhAva che ane bhagavAna AtmA cisvabhAva che. ahIM jJAnapradhAna kathana che tethI kahe che cisvabhAvano puMja evA AtmA vaDe potAnAM utpAda-vyayadhrauvya karAya che. matalaba ke vyavahAranA vikalpa vaDe potAnA utpAda-vyaya-dhrauvya thAya ema che prabhu! tArI moTapanI tane khabara nathI. vastunA svabhAvanA mahimAnI tane khabara nathI. bahAramAM dayA, dAna, bhakti ityAdinA zubhabhAvamAM tane mahimA bhAse che paNa e bhAva to duHkharUpa che, puNyano jene mahimA che te A badhA zeThiyA parAdhIna duHkhI che. ahIM kahe che ke bhagavAna AtmA je jJAnasvabhAvano puMja che enA vaDe potAnA utpAda-vyaya-dhrauvya karAya che. dhruva dhruvapaNe rahe che ane tenA Azraye nirmaLa vItarAgI paryAyano utpAda karAya che. ohohoho ! eka lITImAM keTakeTaluM samAvyuM che! aho! digaMbara saMtonI karuNA ! je vastu zabdamAM nathI jaNAya evI nathI tene zabda dvArA kahI che, batAvI che! vAha! saMto vAha!! prazna:- zabdothI jaNAya nahi to zabdo zuM kAma kahyA? uttaraH- zabdo to zabdonA kALe potAnA kAraNe thayA che. zabdomAM vastunuM Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #353
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 340 ] | pravacana ratnAkara bhAga-5 kathana karavAnI zakti che, paNa vastunuM pariNamana karavAnI zakti nathI. have koI jIva zabdo sAMbhaLIne, teno vikalpa maTADIne cisvabhAvano puMja evA AtmAmAM ekAgra thAya che to te samakitanI dazAne, svAnubhavanI dazAne pAme che. tyAre zabdone nimitta kahevAmAM Ave che. paNa nimittathI vastu jaNAya che, prApta thAya che ema che nahi. are! muMbaIthI madrAsa jatAM dariyAmAM ekAeka eroplena tUTI paDyuM ane 90 mANaso kSaNamAM maraNane zaraNa thayA! bhAI ! AvAM (maraNanAM) duHkha te anaMtavAra sahana karyA che. je kSaNe deha chUTavAno hoya te kSaNe chUTI jAya, eka kSaNa paNa AgaLa-pAchaLa na thAya. A lasaNa ane DuMgaLInI kaTakImAM asaMkhya zarIra che. pratyeka zarIramAM anaMta jIvo che. telamAM nAkhIne taLe tyAM te jIvonA duHkhanuM zuM kahevuM? e badhA kaMdamULa anaMtakAya abhakSya che. jaina ke Aryana evo khorAka na hoya. paNa are! ene taLIne khAya! (nAmadhArI jainane paNa na zobhe.) bhAI ! svarUpane bhUlIne Ama anaMtavAra tuM taLAI gayo chuM, anaMtavAra bharakhAI gayo chuM. bhagavAna! tuM tane bhUlI gayo! tuM cisvabhAvano puMja che prabhu! ahIM kahe che-evA caitanyasvabhAva vaDe potAnAM utpAda-vyaya-dhrauvya karAya che. vikalpamAtra AtmAnA svabhAvamAM nathI. dhIrAnAM kAma che, bApA ! A to vItarAgano mArga che. te vItarAga bhAvathI ja pragaTa thAya che. trikALI tejano puMja prabhu AtmA che, te vaDa bhAvita thaIne nirmaLa paryAyanI dazA utpanna thAya che ane tene dharma kahevAmAM Ave che. bhagavAna sarvajJadevanuM A pharamAna che. zrImade ekavAra kahyuM ke amAro nAda koNa sAMbhaLaze? ke eka taNakhalAnA be TukaDA karavAnI tAkAta AtmAmAM nathI. matalaba ke jaDanI paryAyano kartA AtmA nathI. taNakhalAnA TukaDA enA akALe je thavAnA hoya te tenA kAraNe thAya che, AMgaLIthI nahi, caputhI nahi ke AtmAthI nahi. e badhAM to nimitta che. nimitta che, nimitta che e vAtano ahIM niSedha nathI paNa nimittathI upAdAnanuM kArya thAya e vAtano ahIM niSedha karavAmAM Ave che. aho ! zuM sarasa vAta karI che! ke AtmAno cisvabhAva che; rAgabhAva nahi, puNyabhAva nahi, saMsArabhAva nahi, eka samayano paryAyabhAva paNa eno svabhAva nahi. AvA potAnA cisvabhAvanA puMja vaDa potAnA utpAda-vyaya-dhrauvya karAya che. ahAhA....! potAnI vItarAgI nirmaLa paryAya utpanna thAya, pUrvanI paryAyano vyaya thAya ane dhruva dhruvapaNe rahe te cisvabhAvanA puMja vaDe karAya che, hoya che. bhAI ! kSaNamAM A deha svakALa chUTI jaze. mATe cisvabhAvanA puMjarUpa tArI vastu che tenI bhAvanA kara. A rAganI bhAvanAmAM tane du:khano anubhava che. mATe vikalpo choDIne svarUpamAM sAvadhAna thA. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #354
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-143 ] [ 341 have kahe che-jJAnasvabhAvanA puMja vaDe ja potAnAM utpAda, vyaya ane dhrauvya karAya cheevuM jenuM paramArthasvarUpa hovAthI je eka che evA "mapAram samayasAram' apAra samayasArane huM, 'samasta vaMdhapaddhatim' samasta baMdhapaddhatine "sAca' dUra karIne arthAt karmanA udayathI thatA sarva bhAvone choDIne 'veta' anubhavuM chuM. AvuM ja AtmAnuM paramArtha svarUpa che mATe te eka che. temAM vikalpa Adi bIjI cIja che ja nahi. AvA nija svabhAvanI bhAvanA thatAM ekarUpa nirmaLa dazA pragaTa thAya che, paryAya ane dravya ekameka thaI jAya che, eTale ke tyAM bhedanuM lakSa rahetuM nathI. prabhu tuM koNa cho ane tane dharma kema thAya enI A vAta cAle che. kahe che-AvuM jenuM paramArthasvarUpa hovAthI je eka che evA apAra samayasArane huM anubhavuM chuM. jeno jJAna, AnaMda, zAMti, svacchatA ityAdi-apAra anaMta svabhAva che evo samayasAra che. evA samayasArane huM samasta baMdhapaddhatine-vikalpone choDIne anubhavuM chuM. jAo, huM zuddha chuM evo vikalpa paNa baMdhapaddhatirUpa che, tene choDIne huM samayasArane anubhavuM chuM. karmanA udayathI utpanna thatA sarva bhAvone choDIne huM apAra evA samayasArane anubhavuM chuM paMcamahAvratano je vikalpa uThe che te baMdhapaddhatimaya che; te vikalpane choDIne huM samayasArane anubhavuM chuM ema AcAryadava kahe che. mAno ke na mAno; bhagavAna! mArga to A che. saMvata 49nI sAlamAM zrI kuMdakuMdAcArya videhakSetramAM padhAryA hatA. ATha divasa tyAM rahyA hatA. kevaLI ane zrutakevaLIno paricaya karIne pachI bhAratamAM padhAryA hatA. pote vItarAgabhAvamAM jhUlatA hatA. temaNe A paramAgama zAstro racyAM che. teo ema kahe che ke chaThThA guNasthAne paMcamahAvratAdino zubharAga hoya che. tene choDIne muni potAnA cisvabhAvane anubhave che. munine sAtamuM guNasthAna nirvikalpa dhyAnamAM pragaTa thAya che. AvI alaukika munidazA che. * kazaLa 92 : bhAvArtha uparanuM pravacana * nirvikalpa anubhava thatAM, jenA kevaLajJAnAdi guNono pAra nathI evA samayasArarUpI paramAtmAno anubhava ja varte che, "huM anubhavuM chuM' evo paNa vikalpa hoto nathI-ema jANavuM.' cothA guNasthAne AtmAnA svarUpano nirvikalpa anubhava thatAM jenA kevaLajJAnAdi guNono pAra nathI evA samayasArarUpI paramAtmAno anubhava ja varte che. pAMcamA guNasthAnavALA zrAvakane to samyagdarzana uparAMta ghaNI zAMti vadhI che. ane munidazAnI to zI vAta! e to pracura AnaMda ane zAMtinA svAmI che. ahAhA....! kevaLajJAnAdi eTale ekaluM jJAna, ekaluM darzana, ekaluM sukha, ekaluM vIrya, ekalI prabhutA ityAdi Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #355
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 342 ] | pravacana ratnAkara bhAga-5 apAra anaMta-guNano piMDa prabhu samayasAra AtmA che. munirAjane tenuM svAnubhavamAM pracura saMvedana che. anubhava kALe "huM anubhavuM chuM' evo vikalpa hoto nathI; mAtra paramasvarUpa paramAtmAno anubhava ja varte che. A lakSmIno svAmI thAya e to jaDano svAmI che; ane dharmI svAnubhavajanita AnaMdano svAmI che. ahA ! dharmIne nirvikalpa anubhava thAya tyAre "huM anubhavuM chuM" evo vikalpa paNa raheto nathI evI adabhuta alaukika dharmInI dazA che. [ pravacana naM. 197-198 * dinAMka 10-10-76 ane 11-10-76 ] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #356
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates gAthA-144 pakSAtikrAnta eva samayasAra ityavatiSThate sammadaMsaNaNANaM eso lahadi tti Navari vvdesN| savvaNayapakkharahido bhaNido jo so samayasAro / / 144 / / samyagdarzanajJAnameSa labhata iti kevalaM vyapadezam / sarvanayapakSarahito bhaNito ya: sa samayasAraH / / 144 / / pakSAtikrAMta ja samayasAra che ema niyamathI Thare che-ema have kahe che: samyaktva tema ja jJAnanI je ekane saMjJA maLe, nayapakSa sakala rahita bhAkhyo te ' samayano sAra ' che. 144. . gAthArtha:- [ya: ] je [ sarvanayapakSati: ] sarva nayapakSothI rahita [mati: ] kahevAmAM Avyo che [sa: ] te [ samayasAra: ] samayasAra che; [4: ] Ane ja (-samayasArane ja ) [jevAM] kevaLa [ samyaH varzanajJAnam] samyagdarzana ane samyajJAna [ ti] evI [ vyapavezam ] saMjJA ( nAma ) [ namate ] maLe che. (nAma judAM hovA chatAM vastu eka ja che. ) TIkAH- je kharekhara samasta nayapakSo vaDe khaMDita nahi thato hovAthI jeno samasta vikalpono vyApAra aTakI gayo che evo che, te samayasAra che; kharekhara A ekane ja kevaLa samyagdarzana ane samyAnanuM nAma maLe che. (samyagdarzana ane samyagnAna samayasArathI judAM nathI, eka ja che.) prathama, zrutajJAnanA avalaMbanathI jJAnasvabhAva AtmAno nizcaya karIne, pachI AtmAnI pragaTa prasiddhine mATe, 52 padArthanI prasiddhinAM kAraNo je iMdriyadvA2A ane mana dvArA pravartatI buddhio te badhIne maryAdAmAM lAvIne jeNe matijJAna-tattvane ( -matijJAnanA svarUpane ) AtmasaMmukha karyuM che evo, tathA nAnA prakAranA nayapakSonA AlaMbanathI thatA aneka vikalpo vaDe AkuLatA utpanna karanArI zrutajJAnanI buddhione paNa maryAdAmAM lAvIne zrutajJAna-tattvane paNa AtmasaMmukha karato, atyaMta vikalparahita thaine, tatkALa nija rasathI ja pragaTa thatA, Adi-madhya-aMta rahita, anAkuLa, kevaLa eka, AkhAya vizvanA upa2 jANe ke tarato hoya tema akhaMDa pratibhAsamaya, anaMta, vijJAnaghana, 5ramAtmArUpa samayasArane jyAre AtmA anubhave che te vakhate ja AtmA samyakapaNe Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #357
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 344 ] - pravacana ratnAkara bhAga-5 (zAktavizAhita) AkrAmannavikalpabhAvamacalaM pakSairnayAnAM vinA sAro yaH samayasya bhAti nibhRtairAsvAdyamAnaH svym| vijJAnaikarasaH sa eSa bhagavAnpuNyaH purANaH pumAn jJAnaM darzanamapyayaM kimathavA ytkinycnaiko'pyym|| 93 / / (zArdUtravikrIDita). dUraM bhUrivikalpajAlagahane bhrAmyannijaughAccyuto dUrAdeva vivekanimnagamanAnnIto nijaughaM blaat| vijJAnaikarasastadekarasinAmAtmAnamAtmAharan Atmanyeva sadA gatAnugatatAmAyAtyayaM toyvt||94 / / dekhAya che (arthAt zraddhAya che) ane jaNAya che tethI samayasAra ja samyagdarzana ane samyajJAna bhAvArtha- AtmAne pahelAM AgamajJAnathI jJAnasvarUpa nizcaya karIne pachI iMdriyabuddhirUpa matijJAnane jJAnamAtramAM ja meLavI daIne, tathA zrutajJAnarUpI nayonA vikalpone maTADI zrutajJAnane paNa nirvikalpa karIne, eka akhaMDa pratibhAsano anubhava karavo teja samyagdarzana" ane "samyajJAna" evAM nAma pAme che; samyagdarzana ane samyajJAna kAMi anubhavathI judAM nathI. have A arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che - zlokArtha:- [ nayAnAM pakSe: vinA ] nayonA pakSo rahita, [ gataM vivasvamavan] acaLa nirvikalpabhAvane [ sAmana] pAmato [ 4: samaya sAra: bhAti] je samayano (AtmAno) sAra prakAze che [ sa: Us:] te A samayasAra (zuddha AtmA) - [ nimRtai: svayam sAsvAdyamAna:] ke je nita (nizcaLa, AtmalIna) puruSo vaDe svayaM AsvAdhamAna che (-AsvAda levAya che, anubhavAya che) te- [vijJAna--2: mAvAna] vijJAna ja jeno eka rasa che evo bhagavAna che, [puSya: purANa: pusA ] pavitra purANa puruSa che; [ jJAna nam fpa yaM] jJAna kaho ke darzana kaho te A (samayasAra) ja che; [ athavA ]i athavA vadhAre zuM kahIe? [vat gvina naya :] je kAMI che te A eka ja che (-mAtra judAM judA nAmathI kahevAya che ). 93. A AtmA jJAnathI cuta thayo hato te jJAnamAM ja AvI maLe che ema have kahe che: zlokArthaH- [ toyavat ] jema pANI potAnA samUhathI cuta thayuM thayuM dUra gahana vanamAM bhamatuM hoya tene dUrathI ja DhALavALA mArga dvArA potAnA samUrva tarapha baLathI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #358
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-144 ]. [ 345 (anukuma ) vikalpakaH paraM kartA vikalpaH karma kevlm| na jAtu kartRkarmatvaM savikalpasya nshyti||95 / / vALavAmAM Ave; pachI te pANI, pANIne pANInA samUha tarapha kheMcatuM thayuM pravAharUpa thaIne, potAnA samUhamAM AvI maLe tevI rIte [nayaM] A AtmA [ nina-othAt bhuta: ] potAnA vijJAnaghanasvabhAvathI cuta thayo thako [ bhari-viha5-nAna-dane prAjyana] pracara vikalpajALanA gahana vanamAM dUra bhamato hato tene [-RITu va] dUrathI ja [ vive-nimnarAmanAt] vivekarUpI DhALavALA mArga dvArA [ nina-zodhuM vattAt nIta:] potAnA vijJAnaghanasvabhAva tarapha baLathI vALavAmAM Avyo; [ta-9-sinAmU ] kevaLa vijJAnaghananA ja rasIlA puruSone [ vijJAna-va-2: mAtmA] je eka vijJAnarasavALo ja anubhavAya che evo te AtmA, [mAtmAnam tmini parva sAdarana] AtmAne AtmAmAM ja kheMcato thako (arthAt jJAna jJAnane kheMcatuM thayuM pravAharUpa thaIne), [ sA tAtu tatAm yAti] sadA vijJAnaghanasvabhAvamAM AvI maLe che. bhAvArtha- jema jaLa, jaLanA nivAsamAMthI koi mArge bahAra nIkaLI vanamAM aneka jagyAe bhame; pachI koi DhALavALA mArga dvArA, jema hatuM tema potAnA nivAsasthAnamAM AvI maLe; tevI rIte AtmA paNa mithyAtvanA mArge svabhAvathI bahAra nIkaLI vikalponA vanamAM bhramaNa karato thako koi bhedajJAnarUpI DhALavALA mArga dvArA pote ja potAne kheMcato potAnA vijJAnaghanasvabhAvamAM AvI maLe che. 94. have kartAkarma adhikArano upasaMhAra karatAM, keTalAMka kaLazarUpa kAvyo kahe che temAM prathama kaLazamAM kartA ane karmanuM saMkSipta svarUpa kahe che: zlokArthaH- [vi nya: pUra vartA] vikalpa karanAra ja kevaLa kartA che ane [ virutva: vana] vikalpa ja kevaLa karma che; (bIjAM koI kartA-karma nathI; ) [ savinyasya] je jIva vikalpasahita che tenuM [ jarRrmavaM] kartAkarmapaNuM [ nAtu] kadI [nazyati na] nAza pAmatuM nathI. bhAvArtha- jyAM sudhI vikalpabhAva che tyAM sudhI kartAkarmabhAva che; jyAre vikalpano abhAva thAya tyAre kartAkarmabhAvano paNa abhAva thAya che. 95. je kare che te kare ja che, je jANe che te jANe ja che-ema have kahe che: Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #359
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 346 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 (rathoddhatA) yaH karoti sa karoti kevalaM yastu vetti sa tu vetti kevlm| yaH karoti na hi vetti sa kvacit yastu vetti na karoti sa vcit|| 96 / / (ndravajJA) jJaptiH karotau na hi bhAsate'ntaH jJaptau karotizca na bhaaste'ntH| jJaptiH karotizca tato vibhinne jJAtA na karteti tataH sthitaM c|| 97 / / zlokArdha - [ : roti : chevatta roti] je kare che te kevaLa kare ja che [1] ane [ 4: vetti saM. tu chevatam vetti ] je jANe che te kevaLa jANe ja che; [ 4: roti sa: vacit na hi veri] je kare che te kadI jANato nathI [1] ane [: vetti sa: vavat roti] je jANe che te kadI karato nathI. bhAvArtha:- kartA che te jJAtA nathI ane jJAtA che te kartA nathI. 96. evI ja rIte karavArUpa kriyA ane jANavArUpa kriyA banne bhinna che ema have kahe che: zlokArdha - [ rotI anta: jJatti: na hi bhAsate] karavArUpa kriyAnI aMdaramAM jANavArUpa kriyA bhAsatI nathI [2] ane [ jJo manta: roti: na mAsa] jANavArUpa kriyAnI aMdaramAM karavArUpa kriyA bhAsatI nathI; [tata: jJapti: rAti: 2 vikramane] mATe jJatikriyA ane "karoti' kriyA banne bhinna che; [2 tata: ruti sthitaM] ane tethI ema TharyuM ke [ jJAtA vartAI na] je jJAtA che te kartA nathI. bhAvArtha- "huM paradravyane karuM chuM" ema jyAre AtmA pariName che tyAre to kartAbhAvarUpa pariNamanakriyA karato hovAthI arthAt "karoti" kriyA karato hovAthI kartA ja che ane jyAre huM paradravyane jANuM chuM" ema pariName che tyAre jJAtAbhAve pariNamato hovAthI arthAt jJatikriyA karato hovAthI jJAtA ja che. ahIM koI pUche che ke avirata-samyagdaSTi Adine jyAM sudhI cAritramohano udaya che tyAM sudhI te kapAyarUpe pariName che to tene kartA kahevAya ke nahi? tenuM samAdhAna -aviratasamyagdaSTi vagerene zraddhA-jJAnamAM paradravyanA svAmIpaNArUpa kartApaNAno abhiprAya nathI; kaSAyarUpa pariNamana che te udayanI baLajarIthI che; teno te jJAtA che; tethI ajJAna saMbaMdhI kartApaNuM tene nathI. nimittanI baLajorIthI thatA pariNamananuM phaLa kiMcit hoya che te saMsAranuM kAraNa nathI. jema vRkSanI jaDa kApyA pachI te vRkSa kiMcit kALa rahe Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #360
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-144 ] (zArdUnavidrIDita) kartA karmaNi nAsti nAsti niyataM karmApi tatkartari dvandvaM vipratiSidhyate yadi tadA kA kartRkarmasthitiH / jJAtA jJAtari karma karmaNi sadA vyakteti vastusthitirnepathye bata nAnaTIti rabhasA mohastathApyeSa kim / / 98 / / athavA nAnaTyatAM, tathApi - [ 347 (maMddAAntA) kartA kartA bhavati na yathA karma karmApi naiva jJAnaM jJAnaM bhavati ca yathA pudgalaH pudglo'pi| jJAnajyotirjvalitamacalaM vyaktamantastathoccaizcicchaktInAM nikrbhrto'tyntgmbhiirmett|| 99 / / athavA na rahe-kSaNe kSaNe teno nAza ja thato jAya che, tema ahIM samajavuM. 97. pharIne e ja vAtane daDha kare cheH zlokArtha:- [hartA rmaLi nAsti, rma tat api niyataM rtari nAsti] kartA nakkI karmamAM nathI, ane karma che te paNa nakkI kartAmAM nathI- [yavi dvandva vipratiSidhyate] ema jo banneno 5raspara niSedha karavAmAM Ave che [tavA pRrmasthiti: 1] to kartAkarmanI sthiti zI ? ( arthAt jIva-puddagalane kartAkarmapaNuM na ja hoya zake.) [jJAtA jJAtari, rma savA rmaLi] A pramANe jJAtA sadA jJAtAmAM ja che ane karma sadA karmamAM ja che [kRti vastusthiti: vyai] evI vastusthiti pragaTa che [tathApi vata] topaNa are! [ nepathya pRSa: moha: ki ramasA nAnaTIti] nepathyamAM A moha kema atyaMta jorathI nAcI rahyo che? (ema AcAryane kheda ane Azcarya thAya che.) bhAvArtha:- karma to puddagala che, teno kartA jIvane kahevAmAM Ave te asatya che. te bannene atyaMta bheda che, jIva puddagalamAM nathI ane pudgala jIvamAM nathI; to pachI temane kartAkarmabhAva kema hoI zake? mATe jIva to jJAtA che te jJAtA ja che, puddagalakarmano kartA nathI; ane pudagalakarma che puddagala ja che, jJAtAnuM karma nathI. AcArye khedapUrvaka kahyuM che ke-Ama pragaTa bhinna dravyo che topaNa 'huM kartA chuM ane A pudgala mAruM karma che' evo ajJAnIno A moha ( -ajJAna ) kema nAce che? 98. athavA jo moha nAce che to bhale nAco; tathApi vastusvarUpa to jevuM che tevuM ja cheema have kahe che: zlokArtha:- [ avalaM] acaLa, [vya] vyakta ane [vit--zajJInAM nir-bharata: Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #361
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 348 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 atyanta-zammIm] citzaktionA ( -jJAnanA avibhAgaparicchedonA) samUhanA bhArathI atyaMta gaMbhI2 [ytat jJAnajyoti: ] A jJAnajyoti [anta: ] aMtaraMgamAM [havva: ] ugrapaNe [ tathA jvalitam] evI rIte jAjvalyamAna thaI ke- [ yathArtA hartA na bhavati] AtmA ajJAnamAM kartA thato hato te ve kartA thato nathI ane [rma rma api na va] ajJAnanA nimitte puddagala karmarUpa thatuM hatuM te karmarUpa thatuM nathI; [ yathA jJAnaM jJAnaM mavati TM] vaLI zAna jJAnarUpa ja rahe che ane [pu|ta: puna: avi] pudgala puddagalarUpa ja rahe che. bhAvArtha:- AtmA jJAnI thAya tyAre jJAna to jJAnarUpa ja pariName che, puddagalakarmano kartA thatuM nathI; vaLI puddagala puddagala ja rahe che, karmarUpe pariNamatuM nathI. Ama yathArtha jJAna thaye banne dravyanA pariNAmane nimittanaimittikabhAva thato nathI. AvuM jJAna samyagdaSTine hoya che. 99. TIkA:- A pramANe jIva ane ajIva kartAkarmano veza choDIne bahAra nIkaLI gayA. bhAvArtha:- jIva ane ajIva banne kartA-karmano veza dhAraNa karI eka thaIne raMgabhUmimAM dAkhala thayA hatA. samyagdaSTinuM jJAna ke je yathArtha dekhanAruM che teNe jyAre temanAM jAdAM judAM lakSaNathI ema jANI lIdhuM ke teo eka nathI paNa be che, tyAre teo veza dUra karI raMgabhUmimAMthI bahAra nIkaLI gayA. bahurUpInuM evuM pravartana hoya che ke dekhanAra jyAM sudhI oLakhe nahi tyAM sudhI ceSTA karyA kare, paraMtu jyAre yathArtha oLakhI le tyAre nija rUpa pragaTa karI ceSTA karavI choDI de. tevI rIte ahIMpaNa jANavuM. jIva anAdi ajJAna vasAya vikAra upAya barNa karatA so, tAkara baMdhana Ana taNuM phala le sukha du:kha bhavAzramavAso; jJAna bhaye karatA na bane taba baMdha na hoya khule 525Aso, AtamamAMhi sadA suvilAsa karai siva pAya 2hai niti thAso. Ama zrI samayasAranI (zrImaddabhagavakuMdakuMdAcAryadevapraNIta zrI samayasAra paramAgamanI ) zrImad amRtacaMdrAcAryadevaviracita AtmakhyAti nAmanI TIkAmAM kartAkarmano prarUpaka bIjo aMka samAsa thayo. * * * samayasAra gAthA 144 : mathALuM pakSAtikrAnta ja samayasAra che ema niyamathI Thare che-ema have kahe che: huM abaddha chuM, eka chuM, zuddha chuM-evo je pakSano rAga che ene je choDI de che te samayasAra che, enuM nAma AtmA che ema niyamathI Thare che e vAta have gAthAmAM kahe che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #362
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-144 ] | [ 349 * gAthA 144: TIkA uparanuM pravacana * je kharekhara samasta nayapakSo vaDe khaMDita nahi thato hovAthI jeno samasta vikalpono vyApAra aTakI gayo che evo che, te samayasAra che; kharekhara A ekane ja kevaLa samyagdarzana ane samyajJAnanuM nAma maLe che. (samyagdarzana ane samyajJAna samayasArathI judAM nathI, eka ja che.)" huM zuddha chuM, abaddha chuM, eka chuM-evA je nayapakSanA vikalpa uThe te vaDe je khaMDita thato nathI te samayasAra che. zuM kahyuM? bhagavAna AtmA sadA jJAnAnaMdasvabhAvI nityAnaMda prabhu che; A nayapakSano vikalpa che te tenI zAMtino khaMDa kare che. je jIva nayapakSanA vikalpa kare che te AtmAnI zAntino khaMDa eTale bhaMga kare che. samasta nayapakSo vaDe khaMDita nahi thato hovAthI ema kahyuM tyAM matalaba ema che ke pUrve nayapakSa vaDe khaMDita thato hato te have zuddha caitanyasvarUpanA lakSe samasta nayapakSa chUTI javAthI jene sarva vikalpono vyApAra aTakI gayo che evo te samayasAra che. juo, A vItarAga sarvazadevanI vANIno sAra bhagavAna kuMdakuMdAcAryadeva jAhera kare che. mahAvidehamAM vartamAnamAM sAkSAt sImaMdharasvAmI sarvajJapade birAjI rahyA che. pa00 dhanuSyano deha che, koDa pUrvanuM AyuSya che. abajo varSothI birAje che ane haju abajo varSa pachI nirvANapadane pAmaze. bhagavAna kuMdakuMdAcAryadava tyAM padhAryA hatA. ATha divasa tyAM rahIne bhAratamAM bhagavAnano A saMdeza lAvyA che. devasena AcArya nAmanA mahAmuni thaI gayA. teo zrI darzanasAra nAmanA zAstramAM kahe che-"(mahAvidehakSetranA vartamAna tIrthaMkaradeva) zrI sImaMdharasvAmI pAsethI maLelA divyajJAna vaDe zrI padmanaMdinAthe (zrI kuMdakuMdAcAryadave) bodha na Apyo hota to munijano sAcA mArgane kema jANata?' ahA ! AvA zrI kuMdakuMdAcAryadava kahe che ke je kharekhara samasta nayapakSo vaDa khaMDita nahi thato hovAthI jeno samasta vikalpono vyApAra aTakI gayo che evo che te samayasAra che. jaDakarma, zarIrAdi nokarma ane vikalparUpI bhAvakarmathI je rahita thayo che te samyaka prakAre samayasAra che. kharekhara A ekane ja kevaLa samyagdarzana ane samyajJAnanuM nAma maLe che. bhagavAna AtmA jJAtA-daSTAnA svabhAvathI, ekalA caitanyarasathI bhareluM anAdi anaMta nirmaLa tattva che. AtmA trikALI zuddha, eka, parama pavitra paramAtmadravya che e to barAbara ja che. paNa Avo je nayapakSano vikalpa uThe che te vastunA svabhAvamAM nathI. vikalpa che te caitanyasvabhAvathI bhinna che. aMtarasvabhAvanI daSTi thatAM ja sarva nayapakSanA vikalpa khaMDita thaIne vilaya pAmI jAya che arthAt nAza pAmI jAya che. (utpanna thatA nathI.) ahAhA...! huM jJAnasvabhAvI trikALI dhruva paramAtmadravya chuM evo vikalpa paNa Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #363
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 350 ] | pravacana ratnAkara bhAga-5 jemAM nathI evo caitanya mahAprabhu AtmA che. tenA upara dRSTi paDatAM arthAt vartamAna jJAnanI paryAya trikALI dravyamAM ekatva pAmatAM samasta vikalpano vyApAra jene aTakI gayo che evo te samayasAra che. jevo zuddha caitanyamaya AtmA che tevo nirvikalpa anubhavamAM AvatAM A samayasAra che ema jANavAmAM Ave che ane e ja AtmA che. A apUrva vAta che, bhAI ! A sivAya rAganI ke vikalpanI vRtti uTha te anAtmA che, jaDa che, acetana che. svAnubhava dazAmAM pragaTa thatA samyagdarzana vinAnAM vrata, tapa, bhakti ityAdi ekaDA vagaranAM mIThAM che. vaLI e rAgamAM tanmaya thavuM e mithyAtvabhAva che. ahA ! jIva pUrve anaMtavAra nagna jaina sAdhu thayo ane paMcamahAvrata ane aThThAvIsa mUlaguNanuM eNe pAlana karyuM. paNa e to badho zubharAga hato. temAM (zubharAgamAM) ekatA karIne pariNamavuM e mithyAtvabhAva che ane enuM phaLa saMsAra ja che. ahIM kahe che-nayapakSathI rahita thaIne je potAnA zuddha caitanyasvarUpane anubhave che te samayasAra che. ahAhA...! ekaluM jJAna-jJAna-jJAna! jANagasvabhAvanuM daLa prabhu AtmA che. tenI sanmukha thaIne tene anubhavatAM samasta vikalpano nAza thaI jAya che arthAt tyAre koI vikalpa utpanna ja thatAM nathI. Ane samayasAra arthAt AtmA kahe che ane te ekane ja samyagdarzana ane samyajJAnanuM nAma maLe che. juo, A cothA guNasthAnanI vAta che. zrAvakapaNuM ane munipaNuM to tenAthI AgaLanI koI addabhuta alaukika dazAo che. deva-guru-zAstranuM bAhya zraddhAna ke navatattvanuM bhedarUpa zraddhAna e samyagdarzana nathI. rahasyapUrNa ciThThImAM paMDita pravara zrI ToDaramalajIe kahyuM che ke "jainamatamAM kahelAM deva, guru ane dharma e traNene mAne che tathA anyamatamAM kahelAM devAdi vA tattvAdine mAne nahi to evA kevaLa vyavahArasamyakatva vaDe te samyakatvanI nAmane pAme nahi, mATe svaparabhedavijJAnapUrvaka je tattvArthazraddhAna hoya te samyakatva jANavuM.' vItarAgasvabhAvI zuddha caitanyamUrti prabhu AtmA che, teno aMtara-anubhava karavo te ekane samyagdarzana ane samyajJAna evuM nAma maLe che, te samyagdarzana ane samyajJAna sayamasArathI judA nathI, samayasAra ja che. jema siddha paramAtmAne koI paradravya ke vikalpa sAthe saMbaMdha nathI tema paramAnaMdasvarUpa bhagavAna AtmAne koI paradravya ke vikalpa sAthe saMbaMdha nathI. are bhAI! paradravyanI vyavasthA kare evuM AtmAnuM svarUpa nathI. zubhAzubha rAga kare evuM paNa AtmAnuM svarUpa nathI. zubhAzubha rAgano je kartA thAya e mithyASTi che, anAtmA che. paradravyanI koI paryAyane AtmA kare (karI zake) e to vAta che ja nahi, paNa potAnI paryAyamAM rAga kare, vikalpa kare (kartA thaIne) e mithyASTi che. jAo, A kartAkarma adhikAra Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #364
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-144 ] [ 351 che ne! vikalpa karavo e caitanyanA svarUpamAM nathI. tathApi koI vikalpano kartA thAya ane vikalpa potAnuM kartavya mAne te mithyAdaSTi che. AtmA vijJAnayana prajJAbrahmasvarUpa paramAtmA che, emAM 52no ane vikalpano kayAM avakAza che? kSullaka dharmadAsajIe ene saptam dravya kahyuM che. samayasAra gAthA 49 nI TIkAmAM avyaktanA cha bola che. temAM pahelA bolamAM kahyuM che ke-'cha dravyasvarUpa loka zeya che ane bhakta che tenAthI jIva anya che mATe avyakta che.'' cha dravya jJAnamAM jaNAvA lAyaka che mATe vyakta che. tenAthI bhagavAna AtmA bhinna che. chamAM hovA chatAM cha dravyathI bhinna che mATe tene saptam dravya kahyuM che. ekakora rAma ane ekakora AkhuM gAma, arthAt A vizvanA cha dravyo badhA AtmAthI bhinna che ane AtmA e sarvathI bhinna che. pote svane jANatAM e sarvane jANe evo eno jJAnasvabhAva che. potAno svapa2prakAzakasvabhAva hovAthI potAne jANatAM e badhuM sahaja jaNAI jAya che. paraMtu ekaluM 52ne ja jANavuM e mithyAjJAna che. svabhAvamAM tanmaya thaIne potAne jANatAM 52 jaNAI jAya tene vyavahAra kahe che. AnuM nAma samyajJAna che. samyajJAna svarUpanA anubhava sahita hoya che. samyagdarzana ane samyajJAna e kAMI AtmAthI judo bhAva nathI. ATalI vAta prathama karIne have zarUAta kema karavI te have kahe cheH 'prathama, zrutajJAnanA avalaMbanathI jJAnasvabhAva AtmAno nizcaya karIne-' zuM kahyuM ? ke vItarAga sarvajJa paramezvaranAM je zAstro che tenA avalaMbanathI prathama jJAnasvabhAva AtmAno nizcaya karavo. A nirNaya prathama vikalpa dvArA karavAnI vAta che. nirvikalpa thavA mATe jJAnasvabhAvI AtmAno vikalpathI nirNaya karavo ema kahyuM tyAM ema na samajavuM ke A vikalpAtmaka nirNaya nirvikalpanuM kAraNa che. A to vikalpAtmaka nirNaya prathama dazAmAM hoya che enI ahIM vAta karI che. huM trikALI zuddha jJAnasvabhAvI nityAnaMdasvarUpa prabhu AtmA chuM ema prathama zrutajJAnanA avalaMbanathI rAgamizrita vicArathI nirNaya kare che. zrutajJAnanA avalaMbanathI '-ema kahyuM eno artha ema che ke jIva sarvajJadeva ane sAcA nigraMtha guru AgamanI je vAta kahe te sAMbhaLIne nirNaya kare che. gurue kahyuM-vikalpathI mAMDIne sarva lokAlokathI bhinna tAro AtmA zuddha jJAnasvabhAvI che tene tuM jANa. Ama sAMbhaLIne prathama te mananA saMbaMdhathI vikalpAtmaka nirNaya kare che tenI A vAta che. samyagdarzana to hajI pachInI vAta che. A to (vikalpanA ) AMgaNAmAM Ubho rahIne prathama aMdarano nirNaya kare che enI vAta che. 6 prathama, AtmAnA anubhavanI zarUAta jene karavI che, jene samyagdarzana prApta karavuM che teNe prathama zrutajJAnanA avalaMbanathI jJAnasvabhAva AtmAno nizcaya karavo ema kahe che. dayA, dAna AdinA vikalpa che te vibhAva che, caitanyano svabhAva nathI ane bhagavAna AtmA enAthI bhinna ekalo jANaga-jANagasvabhAvI caitanyano piMDa che. anAdinuM Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #365
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 35ra ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 A ja prabhu AtmAnuM astitva che ema zrIguru pAsethI sAMbhaLIne huM ekalo jJAnakuMja nirvikalpasvarUpa AtmA chuM ema vikalpa dvArA prathama nirNaya kare che. have kahe che Ama nirNaya karIne, "pachI AtmAnI pragaTa prasiddhine mATe para padArthanI prasiddhinAM kAraNo je iMdriya dvArA ane mana dvArA pravartatI buddhio te badhIne maryAdAmAM lAvIne jeNe matijJAna-tattvane (-matijJAnanA svarUpane) AtmasaMmukha karyuM che.' zuM kahe che A? -ke jJAnasvarUpa AtmA che evo vikalpa dvArA nirNaya karyo paNa emAM AtmAnI pragaTa prasiddhi na thaI. nirNaya to karyo ke AtmA kevaLajJAnasvabhAvI (kevaLajJAna paryAyanI vAta nathI) eTale ke ekalo jJAnano piMDa che, paNa e vikalparUpa nirNayamAM Atmaprasiddhi kahetAM AtmakhyAti pragaTa na thaI. A TIkAnuM nAma AtmakhyAti che. AtmakhyAti ja prayojana che ne? kahe che vikalpa dvArA avyaktapaNe AtmAno nirNaya karyo paNa temAM Atmaprasiddhi arthAt AtmAnubhava na thayo. juo, sarvajJa paramezvaranI je vANI che te dravyazratarUpa che. dhavalamAM Ave che ke kevaLI bhagavAna zrutajJAna dvArA upadeza Ape che. Azaya ema che ke samajanAra dravyazrutadvArA samaje che eTale bhagavAnanI vANI dravyazrutarUpa che ema kahyuM che. ane te bhAvazrutajJAna pragaTa thavAmAM nimitta che. kharekhara vANI to jaDa che ane bhagavAna AtmA caitanyamUrti aMdara bhinna che. paNa je bhagavAnanI vANI sAMbhaLIne huM bhinna caitanyatattva chuM evo nirNaya karI vikalparahita thaIne aMtara-svarUpamAM ekAgra thaI jAya che tene vANI bhAvazrutajJAna pragaTa thavAmAM nimitta thAya che. ahIM kahe che ke bhagavAnanI vANI sAMbhaLIne huM jJAnasvabhAvI AtmA chuM evo vikalpamAM nirNaya karyo paNa hujI AtmAnI pragaTa prasiddhi arthAt AtmAno anubhava nathI thayo. jema koI jhaverAtanI dukAnanI bahAra AMgaNAmAM Ubho rahe paNa aMdara dukAnamAM praveze nahi to tene jhaverAtanI kAMI samaja nathI, tema vikalpanA AMgaNAmAM Ubho rahIne nirNaya kare ke AtmA jJAnasvabhAvI che paNa aMdara vastumAM praveze nahi tyAMsudhI tene AtmAnubhava thato nathI, AtmAnI pragaTa prasiddhi thatI nathI. vikalpa dvArA nirNaya kare paNa vikalpamAM AtmAnubhava pragaTa karavAnI guMjAza (zakti) nathI. paryAyamAM AtmAnI pragaTa prasiddhi mATe matijJAna-tattvane AtmasaMmukha karavAnI vAta kahe che. juo, A samyagdarzana pragaTa karavAnI vidhi batAve che. bahAramAM deva-guru-zAstra ane navatattvanuM bhedarUpa zraddhAna kare enuM nAma samyagdarzana nathI. navatattvane bhedathI jANe e to rAga che ane bhagavAna AtmA to trikALa zuddha bhinna jJAyaka tattva che. ahAhA...! nigodanI avasthAmAM jIva hoya te kALe paNa te bhinna jJAyaka tattva che. Avo jJAyakasvarUpa AtmA paryAyamAM pragaTa kema thAya enI ahIM vAta cAle che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #366
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-144 ] | [ 353 kahe che-A iMdriyo ane mana che te para padArthanI prasiddhinAM kAraNo che. sparza, rasanA, ghANa, cakSu ane karNaema je pAMca iMdriyo che te para padArthanI prasiddhinAM kAraNo che. indriyo vaDa bhagavAna AtmA prasiddha thAya evI cIja AtmA nathI. vItarAganI vANI ane paMcA parameSThI bhagavAna e badhAM paradravya che. indriyo ane mana dvArA A badhA para padArtha prasiddha thAya che paNa AtmA prasiddha thato nathI. 'no liye nittA...' ema gAthA 31mAM je vAta karI hatI e vAta ahIM bIjI rIte kahe che. ahAhA..! bhagavAna AtmA caitanyamati mahA caitanyahIralo che, tenI prasiddhi mATe eTale paryAyamAM teno anubhava karavA mATe para padArthanA prasiddhinAM kAraNo je indriya dvArA ane mana dvArA pravartatI buddhio te badhAne maryAdAmAM lAvIne matijJAnatattvane AtmasaMmukha karavuM ema kahe che. zarIra, mana, vANI e badhA para padArtha che. bhagavAnanI pratimA paNa para padArtha che. traNalokanA nAtha sarvajJadeva sAkSAt samosaraNamAM birAjamAna hoya te paNa para padArtha che. e badhA parapadArtha indriyo dvArA prasiddhi thAya che arthAt jaNAya che. ahIM to svadravyane-AtmAne jANavAnI vAta che. tethI kahe che-indriya ane mana dvArA pravartatI je buddhio eTale jJAnanI avasthAo-te badhIne maryAdAmAM lAvIne matijJAnatattvane Atmasanmukha karatAM AtmA prasiddha thAya che. indriya ane mana dvArA pravartatA jJAnano je parasammukha jhukAva che tene tyAMthI sameTI laIne svasammukha karatAM bhagavAna AtmA jaNAya che, anubhavAya che. jene samyagdarzana pragaTa karavuM che te prathama svarUpano vikalpa dvArA nizcaya karIne pachI pAMca indriya ane chaThThI mana dvArA para padArthanI prasiddhi karanAruM je jJAna tene tyAMthI maryAdAmAM lAvIne arthAt sameTI laIne jeNe matijJAnanA svarUpane AtmasaMmukha karyuM che evo thAya che. ahAhA....! matijJAnanA svarUpane teNe jANanAra prati vALI dIdhuM che, parayathI haThAvIne matijJAnanA svarUpane svayamAM joDI dIdhuM che. Avo mArga ane AvI vidhi che. bApu! ene jANyA vinA ema ne ema avatAra pUro thaI jAya che! arere ! AvuM satya svarUpa sAMbhaLavA maLe nahi te bicArA ke di dharma pAme? keTalAka to mithyAtvane ati puSTa karatA thakA saMpradAyamAM paDayA che. ahA ! kriyAkAMDanA rAgamAM teo bicArA jiMdagI veDaphI nAkhe che! ahIM kahe che ke matijJAna je mana ane indriyo dvArA para padArtha prati jhukeluM hatuM tene tyAMthI vALIne AtmasaMmukha karyuM che evo thayo che. A eka vAta thaI. have bIjI vAta kare che Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #367
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 354 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 tathA nAnA prakAranA nayapakSonA AlaMbanathI thatA aneka vikalpo vaDe AkuLatA utpanna karanArI zrutajJAnanI buddhione paNa maryAdAmAM lAvIne zrutajJAna-tattvane paNa AtmasaMmukha karato, atyaMta vikalparahita thaIne,...' juo, zrutajJAnanA aneka prakAranA nayapakSonA AlaMbanathI aneka prakAranA vikalpo utpanna thAya che. huM abaddha chuM, eka chuM, abheda chuM, zuddha chuM ityAdi nayapakSanA AlaMbanathI aneka vikalpa utpanna thAya che. te badhA rAganA bhAva AkuLatA utpanna karanArA che. huM baddha chuM, azuddha chuM ityAdi nayapakSanA vikalpa to AkuLatA utpanna karanArA che je, paNa huM abaddha chuM, zuddha chuM ityAdi je svarUpa saMbaMdhI vikalpa che te paNa AkuLatA utpanna karanArA che. vrata, tapa, bhakti ityAdino je rAga che e to AkuLatA upajAvanAra che ja, paNa nayapakSano je rAga che te paNa AkuLatA upajAvanAro che, duHkhakArI che. paraMtu bhagavAna AtmA zuddha jJAnaghanasvarUpa vastu che. temAM rAga ane duHkha kayAM che? zrutajJAnanA vikalpathI utpanna thatI AkuLatA te vastumAM kyAM che? huM pUrNa chuM, zuddha chuM, nirlepa chuM -evA je vikalpa UThe te AtmAthI bhinna che. AvA vikalpathI bhinna AtmAne anubhavavo te samyagdarzana che. rahasyapUrNa ciTTImAM Ave che ke-have savikalpa dvAra vaDe nirvikalpa pariNAma thavAnuM vidhAna kahIe chIe. tyAM A samyagdarzana thayA pachInI vAta che. AtmAnuM jene bhAna thayuM che tene svAnubhava pUrve "huM cidAnaMda chuM, zuddha chuM" evo vikalpa UThe che. tyArapachI evo vicAra chUTI jaIne svarUpa kevaLa citmAtra bhAsavA lAge ane pariNAma svarUpa viSe ekAgra thaI pravarte tene nirvikalpa anubhava kahe che ane enuM ja nAma zuddhopayoga che. samayasAra to have ghera ghera pahoMcI gayuM che. tenA svAdhyAya ane manana karavAM joIe. dukAnanA copaDA pherave che paNa A vItarAgano copaDo mana daIne jue to tArI svarUpalakSmInI tane khabara paDe. aho ! A (144mI) gAthA bahu UMcI che! bhAgyazALIne kAne paDe evI A vAta che. kahe che-bhagavAna! tuM to bhAgavatasvarUpa zuddha caitanyasvarUpa cho. temAM huM Avo chuM ne tevo chuM evA navikalpane kayAM avakAza che? paranuM tuM kare ane para tAruM kare e vAta to che ja nahi. ahIM to kahe che ke AkuLatAne utpanna karanArA je nayapakSanA vikalpa che enAthI bhagavAna! tuM bhinna cho. AvuM tAruM svarUpa nirvikalpa anubhavamAM prasiddha thAya tema che. nirvikalpa anubhavamAM bhagavAna AnaMdano nAtha prasiddha thAya che. tethI zrutajJAnanI buddhione paNa maryAdAmAM lAvIne eTale ke zruta-vikalpathI haThAvIne zrutajJAnatattvane paNa AtmasaMmukha karavuM ema kahe che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #368
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-144 ] | [ 355 jema matijJAnane svAbhimukha vALyuM che tema zrutajJAnanA svarUpane paNa Atmasanmukha vALavuM ema kahe che. zrutajJAnanI buddhio eTale jJAnanI dazAo je navavikalpamAM gUMcavAI paDI hatI tene tyAMthI sameTIne svasammukha vALavI ema kahe che. jAo, A dharmanI vidhi batAve che. zIro banAvavAnI vidhi hoya che ne? loTane pahelAM ghImAM zeke, pachI sAkaranuM pANI nAkhe to zIro taiyAra thAya. paNa enA badale jo koI sAkaranA pANImAM loTa zeke ane pachI ghI nAkhe to evI vidhithI zIro taiyAra nahi thAya; zIro to zuM, gumaDA para copaDavAnI poTIza (loparI) paNa nahi thAya. tema samasta nayapakSanA vikalpathI chUTIne zrutajJAnatattva aMtarasvarUpamAM ekAgra thAya tyAre AtmAno nirvikalpa anubhava thAya che. A samyagdarzana ane dharma che ane te pragaTa karavAnI A ja vidhi che. paraMtu A vidhi choDI daIne koI ajJAnIo pahelAM vrata, tapa, pUjA, bhakti, dayA, dAna Adi karavA maMDI paDe to tethI samyagdarzana nahi thAya. jema sAkaranA pANImAM loTa zekanArane ghI, loTa ane sAkara traNe pANImAM phogaTa jaze tema AtmAnA bhAna vinA kriyAkAMDamAM rokAya tenAM darzana, jJAna ane cAritra-traNemAM viparItatA thaze arthAt tene mithyAdarzana, mithyAjJAna ane mithyAcAritra thaze. bhAI ! cAritra zuM che bApu! enI tane khabara nathI. cAritra eTale to svarUpamAM caravuM, ramavuM, TharavuM, sthira thavuM. paNa svarUpanA zraddhAna-jJAna vinA zAmAM caravuM ane zAmAM ramavuM? caitanyasvarUpanA anubhava vinA cAritra hoI zake ja nahi. ahIM AtmAnA anubhavanI vidhi batAve che. kahe che-aneka vikalpo vaDe AkuLatA utpanna karanArI zrutajJAnanI buddhione paNa maryAdAmAM lAvIne zrutajJAnatattvane AtmasaMmukha kare che te vakhate ja vikalparahita thayelA tene AtmA samyakapaNe dekhAya che, zraddhAya che. vikalpa che te bahirmukha bhAva che. je vikalpamAM ja aTakI rahe che te bahirAtmA che. tethI zrutajJAnanI buddhione je maryAdAmAM lAvIne zrutajJAnane aMtaramAM AtmAbhimukha vALe che tene AtmAnubhava ane Atmadarzana thAya che. A samyagdarzana pAmavAnI rIta che. saMpradAyamAM to A vAta cAlatI ja nathI. vrata karo, tapa karo, jAtrA karo-basa, AvI vikalpanI, rAganI vAto che. ahIM to kahe che ke huM jJAnasvarUpa AtmA chuM evo vikalpa uThe te AkuLatAmaya rAga che; te para tarapha jatI buddhine aMtaramAM vALavI te svAnubhavanI rIta che. prathama kahyuM ke matijJAna tattvane AtmasaMmukha karavuM. ahIM kahyuM ke zrutajJAnatattvane paNa AtmasaMmukha vALavuM. ahAhA..! AmAM keTalo puruSArtha che! AkhI dizA (parathI svadravya tarapha ) badalI nAkhavAnI vAta che. have kahe che zrutajJAnatattvane paNa AtmasaMmukha karato, atyaMta vikalpa rahita thaIne, tatkALa Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #369
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 356 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 nijarasathI ja pragaTa thatA, Adi-madhya-aMta rahita, anAkuLa, kevaLa eka, AkhAya vizvanA upara jANe ke tarato hoya tema akhaMDa pratibhAsamaya, anaMta, vijJAnaghana, paramAtmarUpa samayasArane jyAre AtmA anubhave che te vakhate ja AtmA samyapaNe dekhAya che (arthAt zraddhAya che) ane jaNAya che, tethI samayasAra ja samyagdarzana ane samyajJAna che." matijJAna ane zrutajJAna AtmasaMmukha thatAM je anubhava thAya temAM atyaMta vikalpa rahitapaNuM che. huM Avo chuM ane Avo nathI evA vikalpane paNa jo avakAza nathI to pachI paranuM A karavuM ane te karavuM e vAta kayAM rahI? ahA! Ama thatAM atyaMta vikalpa rahita thaIne tatkALa nijarasathI ja AtmA pragaTa thAya che. aMtaramAM jyAM dRSTi paDI, jJAnanI dazA jyAM jJAtA tarapha vaLI ke tarata ja te ja kSaNe nijarasathI ja bhagavAna AtmA pragaTa thAya che. nijarasa eTale jJAnarasa, caitanyarasa, AnaMdarasa, zAMtarasa, samarasa, vItarAgarasathI tatkALa bhagavAna AtmA prasiddha thAya che. AtmA Adi, madhya ane aMtarahita vastu che. ene Adi kayAM che? aMta kayAM che? e to che, che ne che. ane madhya kevo? AnaMdakaMda prabhu jJAnano piMDa anAdi-anaMta evo ne evo virAjamAna che. kayAre na hato? kyAre nahi hoya? sadAya che, che, che. Avo trikALa atirUpa bhagavAna AtmA che. tene vikalparahita thaIne jyAre svasammukha thaIne jIva anubhave che tyAre te ja kSaNe te nija rasathI pragaTa prasiddha thAya che. te vikalpathI pragaTa thato nathI. huM zuddha chuM evo je vikalpa UThe che te vyavahAra che ane enAthI AtmA prasiddha thato nathI. | vikalpanA Azraye samyagdarzana, samyajJAna pragaTa thatuM nathI paNa aMtaramAM svabhAvasanmukha thatAM tatkALa nijarathI ja AtmA pragaTa thAya che. "nijarathI ja '--ema "ja" nAkhyo che. samyaka ekAnta karyuM che. eTale nijarasathI paNa thAya ane vikalpanA rAgathI paNa thAya evuM enuM svarUpa nathI. TIkAmAM che-"svarasata va vyamintama'-matalaba ke nijarasathI ja AtmA pragaTa thAya che. (anyathI nahi.) mArga to A che, bApu ! tane na bese tethI virodha kare, paNa zuM thAya? kharekhara to tuM potAno ja virodha kare che; kemake parano virodha zuM koI karI zake che? (paramAM koI kAMI karI zakatuM nathI). ahIM kahe che-rAga ane nayapakSanA vikalpone choDI jyAM matijJAna ane zrutajJAnatattvane aMtarmukha vALyuM tyAM tatkALa nijarasathI ja bhagavAna AtmA prasiddha thAya che. pahelAM vikalpanI ADamAM aprasiddha hato te nirvikalpa thatAM prasiddha thAya che. ahAhA...! zuM TIkA che? ekalo amRtarasa reDayo che. Atmaprasiddhi thatAM samyagdarzana thayuM, samyajJAna thayuM, samyakacAritra thayuMema anaMtaguNano nirmaLa rasa vyakta thayo. vastu che te anaMtaguNamaya che. temAM jJAna mukhya che, jJAna sAthe sarva anaMtaguNa avinAbhAvI che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #370
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-144 ] [ 357 AkhuM je trikALI dhruva dravya che enI sanmukha thatAM te tatkALa nijarasathI ja pragaTa thAya che; Adi-madhya-aMtarahita, anAdi anaMta paramAtmarUpa samayasAra te vakhate ja samyapaNe zraddhAya che, jaNAya che. vastu to trikALa che, ne che. pahelAM na hato ane have thayo ema nathI. paryAyamAM prasiddhi AvI che che tyAM prasiddhimAM AvI evI cIja je che e to Adi-madhyaatarati trikALa che. anAdithI bhagavAna AtmA to jJAna ane AnaMdanA svarUpe ja che. Avo te nirmaLAnaMdano nAtha prabhu zratanA vikalponI AkuLatAne choDIne nirAkuLa AnaMdarUpe paryAyamAM pragaTa thAya che. samyagdarzana pragaTa thatAM nirAkuLa AnaMdano svAda bhego ja hoya che. anAkuLa, kevaLa eka AkhA vizvanA upara jANe tarato hoya tema jJAnI nija AtmAne anubhave che. kevaLa ekane ja anubhave che eTale ke A dravya ane A paryAya evo bheda paNa tyAM anubhavamAM nathI. kevaLa eka evo je jJAyakasvabhAvabhAva AkhA vizvanA upara jANe ke tarato hoya ema paramAtmarUpa samayasArane jJAnI anubhave che. vikalpathI mAMDIne Akho je lokAloka tenAthI bhinna bhagavAna AtmA tarato hoya ema jJAnI anubhave che. bhAI ! A bhagavAnanI sIdhI vANIno sAra che. kahe che-AkhA vizva upara jANe tarato hoya evo eTale ke vizvathI bhinna potAne jJAnI anubhave che. bhinna chuM ke abhinna chuM evo vikalpa paNa emAM kayAM che? A anubhava karuM chuM evuM paNa tyAM anubhavamAM nathI. pANInuM game teTaluM daLa hoya chatAM tuMbaDI to upara tare che, tema vikalpathI mAMDIne AkhA lokAlokathI bhagavAna AtmA bhinnapaNe jANe tarato hoya evuM jJAnIne anubhavAya che. samajAya eTaluM samajo, bApu! bAra aMgano sAra A che. samyagdarzana zuM cIja che ane te kema pragaTa thAya enI A vAta cAle che. cAritra to bahu AgaLanI vAta che, prabhu! kahe chebhagavAna AtmA sadA siddhasvarUpa paramAtmA che. nATaka samayasAramAM Ave che ke "cetanarUpa anUpa amUrata, siddha samAna sadA pada mero.'' bhagavAna AtmA sadAya siddhasvarUpa che. temAM saMsAranA vikalpa to dUra raho, nayapakSanA vikalpa paNa enA svarUpamAM nathI. AvA nijasvabhAva tarapha jhukavAthI AtmA nijarasathI ja pragaTa thAya che. rAga ane nayanA vikalpathI te prasiddha thAya evI cIja te nathI. aho ! jainadarzana-vItarAgadarzana koI alaukika cIja che! A vAta bIje kayAMya che nahi. digaMbara saMto kahe che-bhagavAna! tArI vartamAna matijJAna ane zrutajJAnanI paryAya para tarapha jhuke che tethI tene parapadArthanI prasiddhi thAya che. have svapadArthanI prasiddhi mATe matijJAna ane zrutajJAnanA tattvane aMtarasvabhAva tarapha vALIne svasammukha Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #371
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 358 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 thA; tethI AtmA nijarasathI ja paryAyamAM pragaTa thaze. AtmA nirvikalpa, vItarAgabhAvathI ja pragaTa thAya che. mArga Avo che, bhAI ! bhagavAna AtmA nayapakSanA vikalpanI lAgaNIthI pragaTa thAya evI vastu nathI; kemake vikalpathI to AtmA khaMDita thAya che. huM zuddha chuM, abaddha chuM, siddhasvarUpa chuM-ityAdi je badhA nayavikalpa che te vaDa akhaMDa AtmAmAM khaMDa paDe che. bheda paDa che. bhagavAna AtmA jJAnano piMDa prabhu abheda vijJAnaghanasvabhAva che. temAM aMtardaSTi karatAM te nijarasathI ja takSaNa paryAyamAM pragaTa thAya che. koI deva-guru-zAstrathI nahi, ke vikalpathI paNa nahi; paNa nijarasathI ja pragaTa thAya che. ema ahIM spaSTa kahyuM che. samyagdarzana eTale dharmanuM prathama sopAnaH tenI ahIM vAta cAle che. jJAnanI dazA para taraphanA jhukAvathI khasIne jyAM svasammukha thaI tyAM nijarasathI ja bhagavAna AtmA paryAyamAM prasiddha thAya che, anubhavAya che. tyAM je anubhavamAM Avyo te AtmA kevo che? to kahe cheAdi-madhya-aMtarahita, anAkuLa AnaMdanuM dhAma, kevaLa eka, jANe AkhA vizvanA upara tarato hoya tevo vizvathI bhinna akhaMDa pratibhAsamaya vastu AtmA che. paryAyamAM vastu paripUrNa, akhaMDa pratibhAsamaya pratibhAse che. paryAyamAM dravya AvatuM nathI, paNa paripUrNa akhaMDa dravyano paryAyamAM pratibhAsa thAya che. AkhI vastunA pUrNa sAmarthyanuM paryAyamAM jJAna thAya che. vikalpathI chUTIne aMtaramAM jAya che tene vartamAna jJAnanI dazAmAM trikALI ekarUpa akhaMDano pratibhAsa thAya che. 1 1 lokone Avo satyamArga sAMbhaLavA maLato nathI eTale bahAranI kriyAkAMDanI kaDAkUTamAM jiMdagI niSphaLa vitAvI de che. ahIM kahe che ke bhagavAna AtmA jIvatI-jAgatI caitanyajyota vizvathI bhinna anAdi-anaMta vastu che. jANe vizvanI upara taratI hoya evI vizvathI bhinna che. ahAhA...! zuddha caitanyavastu vizvanI sAthe kadIya tanmaya nathI. ahA ! para taraphanuM valaNa choDIne AvA paripUrNa svadravyamAM je jJAnanI paryAya jhuke che te paryAyamAM AkhAya padArthanuM parijJAna karavAnuM sAmarthya che ane te samyajJAna che. deva-guru-zAstranI zraddhAno ane paMcamahAvratano je vyavahAra ne vikalpa uThe che te zubharAga che. te zubharAga AkuLatAmaya che. duHkharUpa che. tenAthI zuM AtmAnuM sukha prApta thAya? na thAya. are, huM zuddha chuM, abaddha chuM, eka chuM -evo nirNaya je vikalpamAM thayo te vikalpa paNa duHkharUpa che ane tenAthI AtmAnuM sukha prApta na thAya to sthULa rAganI to zuM vAta kahevI ? zrutanA sUkSma vikalpa paNa chUTIne, jJAnanI dazAmAM jene trikALI dhruva, kevaLa eka, anAkuLa, akhaMDa vijJAnaghanasvarUpa svadravyano pratibhAsa thAya tene AtmA ane AtmAnuM sukha paryAyamAM pragaTa thAya che. AvuM ja vastu svarUpa che, ane Avo ja mArga che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #372
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-144 ] | [ 359 atyAre to mArgamAM khUba garabaDa thaI che. zubharAga karatAM karatAM dharma thAya evI prarUpaNA thavA lAgI che; paraMtu te yathArtha nathI. ahIM kahe che bhagavAna AtmA anaMta vijJAnaghanasvarUpa vastu che. temAM "huM zuddha chuM" evo vikalpa paNa pravezI zakato nathI. ahA ! A to 144 mI gAthA che! jema sarakAramAM 144 mI kalama che ke be mANaso bhegA na thaI zake ane thAya to daDapAtra thAya tema bhagavAnanI A 144 mI kalama che ke AtmA ane rAga bhegA na thAya; ane (abhiprAyamAM) thAya to cAragatirUpa saMsAranI jela thAya. gajaba vAta che 144 mAM! 144 no AMka che enA aMkono saravALo 1+4+4=9 Ave. A navanI guNaka saMkhyAnA aMko paNa maLIne nava thAya che. jemake 941= 9 942=18; 1+4=9 93=27; 27 9 944=36; 36=9 ityAdi. A navano aMka (nava kevaLalabdhi pragaTa karanAra) vItarAgabhAvano sUcaka che. jJAtAdravyamAM ekAgra thayelI jJAnanI paryAyamAM Adi-madhya-aMtarahita anAdianaMta, kevaLa eka, akhaMDa pratibhAsamaya, anaMta, vijJAnaghanarUpa vastuno je pratibhAsa thayo te paramAtmarUpa samayasAra che. ahAhA..! AtmAnI zakti, enuM sAmarthya, enuM svarUpa paramAtmarUpa che. AtmAnuM siddhasvarUpa kaho ke paramAtmasvarUpa kaho-eka ja vAta che. AvA akhaMDa pratibhAsamaya paramAtmarUpa samayasArane jyAre AtmA anubhave che te vakhate ja AtmA samyakapaNe dekhAya che; dekhAya che eTale zraddhAya che ane jaNAya che. tethI samayasAra ja samyagdarzana ane samyakrajJAna che. AtmAno anubhava eTale zuddha dravyano anubhava, anAdi anaMta, kevaLa eka, akhaMDa pratibhAsamaya, anaMta vijJAnaghana paramAtmarUpa samayasArano anubhava. A anubhavamAM AtmA samyapaNe dekhAya che, zraddhAya che. AnuM nAma samyagdarzana ane samyajJAna che ane te bhagavAna samayasArathI bhinna nathI, eka ja che bhAI, deva-zAstra-gurunI bAhya zraddhA te samyagdarzana ane laI lyo vrata eTale cAritra-ema keTalAka mAne che paNa e to taddana viparIta mAnyatA che. paramAtmarUpa AtmadravyanI samyagdarzana ane samyajJAnanI dazAo kevI hoya che te ahIM samajAve che. jyAre AtmA vijJAnaghanasvarUpa nija paramAtmarUpa samayasArano anubhava kare che te samaye ja AtmA samyaka prakAre dekhavAmAM Ave che ane te ja samaye AtmAnAM samyaka zraddhAna ane jJAna pragaTa thAya che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #373
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 360 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 ahA! bhagavAna sarvajJadevanuM kaheluM A satya tattva che. koIne te na bese ane na goTha eTale virodha kare paNa tethI zuM karIe? ahIM to koI sAthe virodha che ja nahi. prabhu! bhagavAna AtmA kevo che ane te kema prApta thAya tenI tane khabara nathI. bhagavAna AtmA anAdianaMta, kevaLa eka, nirAkuLa, akhaMDa pratibhAsamaya, vijJAnaghana-svarUpa paramAtma-dravya che. ane te vikalpa rahita nirvikalpadazAthI prApta thAya che, vyavahAranA vikalpathI prApta thato nathI. ahAhA...! svarUpamAM ekAgra thayelI jJAnanI paryAyanuM eTaluM sAmarthya che ke emAM paripUrNa paramAtmarUpa samayasArano pratibhAsa thAya che ane te ja samaye AtmA Avo paripUrNa che evuM zraddhAna pragaTa thAya che. AnuM nAma samyagdarzana che ane A ja jainadarzana che. indro ane gaNadharonI sabhAmAM trilokInAtha sarvajJadeva je vAta kahe che te vAta ahIM AcAryadava kahe che. kahe che-kevaLa eka, anaMta vijJAnaghanarUpa paramAtmA je vakhate jJAnanI dazAmAM pratibhAse che te ja samaye Avo ja AtmA che ema zraddhAya che. AvuM zraddhAna te samyagdarzana che. bAkI zAstra dvArA ke nayanA vikalpa dvArA AtmA samyak prakAre dekhavAmAM Avato nathI. bAra aMgano saravALo A che. bApu! samyagdarzana koI apUrva cIja che. samyagdarzana zuM cIja che? to kahe che-bhAvabaMdha ane bhAvamokSanI paryAyanA bhedathI rahita je trikALI zuddha anaMta vijJAnaghana svarUpa nija paramAtmadravya che teno nirvikalpa anubhava thavo te samyagdarzana che. bhAvabaMdha ane bhAvamokSa paryAya che ane vastu AtmA to enAthI rahita trikALI dravya che. dravyabaMdhanI to vAta ja zI ? jaDakarma to taddana bhinna che. jaDakarma to bAhya nimitta che. rAgamAM aTakavuM te bhAvabaMdha che ane rAgarahita thavuM te bhAvamokSa che. banne paryAya che ane vastu AtmA je che te bhAvabaMdha ane bhAvamokSathI rahita sadAya abaMdha muktasvarUpa ja vItarAga sarvajJadeva arihaMta paramAtmAnI samosaraNamAM kAradhvani chUTe che. te nirakSarI eTale ekAkSarI hoya che. te sAMbhaLI gaNadharadeva Adi AcAryo zAstraracanA kare che. e bhagavAnanI vANIthI ke sAMbhaLavAnA vikalpathI AtmA jANavAmAM Ave che ema nathI, paraMtu bhagavAne jevo eka, akhaMDa, anaMta vijJAnaghanasvarUpa AtmA kahyo evA AtmAno nirvikalpa anubhava kare che tyAre te kALamAM AtmA samyak prakAre dekhavAmAM Ave che. svadravyamAM DhaLelI jJAnanI paryAyamAM pUrNa paramAtmasvarUpa dravyano pratibhAsa je samaye thAya che te ja samaye e pUrNa vastunuM zraddhAna pragaTa thAya che ane enuM nAma samyagdarzana che. juo, ahIM AgamamaMdiramAM cAre bAju jinavANI kotarAyelI che. poNAcAra Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #374
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-144 ] [ 361 lAkha zabdo che. jema pAMca paramezvara che tema A pAMca zAstra che-samayasAra, pravacanasAra, niyamasAra, paMcAstikAya ane aSTapAhuDa. A badhAM zAstra A paramAgamamaMdiramAM ArasamAM kotarAI gayAM che. tenI samIpa besIne A vAta cAle che ke je samaye paramAtmarUpa samayasArano jJAnamAM akhaMDa pratibhAsa thAya che te ja samaye AtmA zraddhAmAM-pratItimAM Ave che ane e ja samyagdarzana ane samyajJAna che. samyagdarzanamAM anaMtaguNanI aMze nirmaLa paryAya pragaTa thAya che. bhagavAna AtmA caitanyarAjA paramAtmasvarUpe nitya virAjamAna che. teno nirvikalpa anubhava thatAM te ja samaye te jevo che tevo samyaka zraddhAya che ane jaNAya che. tethI samayasAra ja samyagdarzana ane samyajJAna che. samyagdarzana ane samyajJAna bhagavAna samayasArathI bhinna nathI, abhinna che. te AtmAnI paryAya che mATe AtmA ja che. jema jagatathI bhinna che tema samayasAra samyagdarzanathI bhinna nathI. mATe samayasAra ja samyagdarzana ane samyajJAna che. samyagdarzana ane samyajJAna zuM cIja che ane te kema pragaTa thAya e vAta A gAthAmAM kahI che. matijJAna ane zrutajJAnane AtmasaMmukha karI, atyaMta vikalparahita thaIne, tatkALa nijarasathI ja pragaTa thatA samayasArane jyAre AtmA anubhave che te vakhate ja AtmA samyapaNe zraddhAmAM Ave che ane jaNAya che. tethI samayasAra ja samyagdarzana ane samyajJAna che, arthAt samyagdarzana ane samyajJAna samayasArathI judAM nathI, eka ja che. nijarathI ja pragaTa thato te samayasAra kevo che? to kahe che 1. Adi-madhya-aMtarahita che arthAta anAdianaMta, trikALa, zAzvata, nitya vastu che. 2. anAkuLa che. zrutajJAnamAM je vikalpa UThe che te AkuLatArUpa che ane bhagavAna AtmA nirAkuLa AnaMdasvarUpa che. atIndriya AnaMdano sAgara prabhu AtmA che. 3. kevaLa eka che. A dravya ane A paryAya evo bheda paNa jemAM nathI evo kevaLa eka che. anaMtaguNano piMDa prabhu guNa-guNInA bhedathI rahita abheda ekarUpa dhruva vastu che. 4. AkhAya vizva upara jANe ke tarato hoya evo che. eTale ke rAgathI mAMDIne AkhAya lokAlokathI bhinna vastu che. 5. akhaMDa pratibhAsamaya che. svasaMvedanazAnamAM jevo pUrNa svarUpa che tevo pratibhAsamAna thAya che. jinasvarUpa paripUrNa AtmA che tevo jJAnamAM pratibhAsita thAya che. kahyuM che ne ke jina sohI hai AtmA, anya sohI hai karma; yahI vacanase samaja le, jinapravacanakA marma. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #375
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 362 ] [pravacana ratnAkara bhAga-5 jemAM guNa-paryAyanA khaMDa nathI, bheda nathI, bhaMga nathI evo abheda AtmA paripUrNarUpe jJAnamAM pratibhAse che te akhaMDa pratibhAsamaya che. jJAnamAM akhaMDano pratibhAsa thavo te samyagdarzana ane samyajJAna che. 6. anaMta, vijJAnaghana che. jemAM sUkSma rAgano paNa kadI praveza nathI evo anaMta vijJAnaghanasvarUpa samayasAra che. 7. Avo 52mAtmarUpa samayasAra che. dravyakarma, bhAvakarma ane nokarmathI bhinna cisvarUpa sadA siddhasvarUpa evo pa2mAtmarUpa samayasAra che. AvA samayasArane jyAre AtmA vikalparahita thaIne anubhave che te vakhate ja AtmA samyapaNe zraddhAmAM Ave che ane jJAnamAM jaNAya che. tethI samayasAra ja samyagdarzana ane samyajJAna che. gAthA 144 : bhAvArtha AtmAne pahelAM AgamajJAnathI jJAnasvarUpa nizcaya karIne pachI indriyabuddhirUpa matijJAnane jJAnamAtramAM ja meLavI daIne, tathA zrutajJAnarUpI nayonA vikalpo maTADI zrutajJAnane paNa nirvikalpa karIne, eka akhaMDa pratibhAsano anubhava karavo te ja 'samyagdarzana ' ane 'samyajJAna' evAM nAma pAme che; samyagdarzana ane samyagnAna kAMI anubhavathI judAM nathI. 6 * have A arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe cheH * * kaLaza 93 : zlokArtha u52nuM pravacana * . . * nayAnAM pakSa: vinA' nayonA pakSo rahita, 'annanaM vibhAvam' acaLa nirvikalpabhAvane ' AAman' pAmato ' ya: samasya sAra: bhAti' je samayano (AtmAno) sAra prakAze che 'sa: Sa:' te A samayasAra (zuddha AtmA )-'nivRtai: svayaM gAvAghamAna: ' ke je nibhRta (nizcaLa, AtmalIna) puruSo vaDe svayaM AsvAdhamAna che (-AsvAda levAya che, anubhavAya che) te- ' AtmA sadA vijJAnaghanasvarUpa che. paryAyamAM je dayA, dAna, vrata, bhakti Adi vyavahAranA sthULa vikalpa uThe e to bahAranI cIja che. e vikalpa kAMI ( Atma-prAptinuM ) sAdhana nathI. e to che. ahIM kahe che-huM dravye zuddha chuM, abaddha chuM ane paryAye azuddha chuM, rAgathI baddha chuM evA je be nayanA be pakSa che te niSedhavA yogya che, samayasAra gAthA-144 ] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com [ 363
Page #376
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kemake te nayapakSanA vikalpa che te rAgamaya che, AkuLatAmaya che; evA vikalpathI paNa AtmaprApti nathI. AcAryadava vyavahArano pakSa to pahelethI choDAvatA AvyA che. ahIM nizcayanayano pakSa paNa rAgamaya hovAthI choDavAnI vAta che. to "nizcayanayAzrita munivaro prApti kare nirvANanI" -ema (gAthA 27ra mAM ) kahyuM che ne? hA, tyAM svanA Azraye nirvANa thAya che ema kahyuM che. paNa ahIM to svanA Azraya saMbaMdhI je vikalpa uThe tenI vAta che. nizcayanayanA pakSano je vikalpa uThe che e to rAga che, duHkhadAyaka che ane tethI te choDavA yogya che. e sUkSma rAgano paNa potAne kartA mAne te mithyASTi che. AtmA to vijJAnaghana svarUpa prabhu che. te rAgano kartA kema hoI zake? ane te rAga vaDe prApta kema thAya ? tethI samasta nayapakSano rAga choDAvI nayapakSarahita thavAnI ahIM vAta che. vyavahArathI nizcaya thAya e vAta to kayAMya rahI gaI. zAstramAM koI ThekANe evuM kathana Ave tyAM bIjI apekSAthI vAta che. chaThThI guNasthAnamAM bhAvaliMgI munirAjane vikalpa hoya che. te chUTIne sAtamA guNasthAnamAM nirvikalpa anubhava thAya che. kharekhara to chaThThA guNasthAnanI je zuddhi che te sAtamAM guNasthAnanuM kAraNa che. tene kAraNa na kahetAM chaThThA guNasthAnanA zubha vikalpane kAraNa kahyuM e to upacArathI nimittanuM vA sahucaranuM jJAna karAvavA kathana karyuM che. paNa tethI chaThThInA zubha vikalpathI sAtamuM guNasthAna thAya che ema na samajavuM. ahIM kahe che nayapakSanA je vikalpa che te AkuLatAmaya che ane tenAthI AtmA jaNAya evo nathI. jema sUryabiMba tenA prakAza vaDe jaNAya, aMdhakAra vaDe na jaNAya tema bhagavAna AtmA tenA jJAnaparyAyarUpa prakAzathI jaNAya paNa vikalparUpa aMdhakArathI na jaNAya. bhagavAna AtmA sadA acaLa eTale caLe nahi tevo nirvikalpa vijJAnaghanarUpa samayasAra che. te acaLa nirvikalpabhAvane pAmato eTale nirvikalpa nirmaLa jJAnanI dazAne prApta thaIne prakAze che. arthAt samayano sAra prabhu AtmA caitanyanI nirmaLa nirvikalpa jJAnaprakAzarUpa paryAya dvArA prakAze che paNa vyavahArathI ke nayapakSanA vikalpathI te prakAzato nathI. AvuM ja vastunuM svarUpa che. vijJAnaghanasvarUpa AtmA nirvikalpa jJAnanI nirmaLa dazAthI prApta thAya evo che paNa zrutajJAnanA bAhya vikalpathI prApta thAya ema nathI. Avo samayasAra eTale zuddhAtmA nibhUta eTale nizaLa, AmalIna puruSo vaDe svayaM AsvAdyamAna che. ahAhA...! je puruSo ciMtArahita, vikalparahita thaIne svarUpamAM lIna thayA che temane AtmA svayaM AsvAdhamAna che eTale ke AsvAdamAM Ave che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #377
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 364 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 nirmaLa jJAna ane AnaMdanI paryAya dvArA temane jJAnAnaMdasvarUpa AtmAnA AnaMdanA svAdanuM vedana thAya che. AtmA Avo che ne tevo che-evI ciMtAthI rahita AtmalIna puruSo svayaM AtmAnA AnaMdane anubhave che. puruSano artha AtmA thAya che. puruSanuM ke strInuM zarIra te kAMI AtmA nathI. deha to jaDa che. strIno deha ho ke puruSano, AtmalIna puruSo vaDe, aMtaranA jJAnanA prakAzanA bhAva vaDA AtmA anubhavAya che. AvI vastu che. A to haju samyagdarzananI vAta cAle che. A 144mI gAthAno kaLaza che. ahIM samyagdarzana ane samyajJAnanI vAta upADI che. cAritranI ahIM vyAkhyA nathI. kahe che-vastu AtmA nirvikalpa jJAnaprakAzano pUMja che. te nirvikalpa jJAnanA prakAza dvArA prakAze che ane te vaDe ja te AsvAdyamAna che. jJAnanI nirmaLa paryAya dvArA AnaMdanuM vedanA thAya che. e vedanamAM AtmA pUrNa pratibhAse arthAt jaNAya evo che. nayapakSano je vikalpa che e to du:kha che, aMdhakAra che. enAthI (vikalpathI) AtmA jaNAya evo nathI. Avo samayasAra AmalIna puSo dvArA svayaM AsvAdyamAna che. ahIM "svayaM"no artha ema che ke AtmAnubhavamAM vikalpa ke vyavahAranI apekSA nathI. AvI vAta che. keTalAkane potAne goThatI vAta na hoya eTale rADa pADa ke-ekAnta che, ekAnta che; ema ke nizcayathI thAya ane vyavahArathI paNa thAya ema vAta nathI mATe ekAnta che. prabhu! tane khabara nathI. ahIM AcArya bhagavAna to ema kahe che ke-vyavahAranA pakSathI to dharma na thAya paNa huM zuddha chuM, abaddha chuM, eka chuM, cetya chuM, dezya chuM, vedha chuM -ityAdi je nizcayanayanA pakSarUpa vikalpa uThe che enAthI paNa bhagavAna AtmA prApta thAya evo nathI. AcArya amRtacaMdrasvAmIe nayapakSanA 20 kaLazamAM 20 bola kahyA che. e navapakSanA je vikalpa che te badhA AtmAnubhava thavAmAM bAdhaka nizcaLa, AtmalIna puruSo vaDe AtmA svayaM AsvAdyamAna che. ahIM "svayaM" zabda upara vajana che. matalaba ke nirvikalpa nirmaLa paryAya vaDe AtmA svayaM anubhavAya che, tene koI vyavahAra ke nizcayanA pakSanA vikalpanI apekSA nathI. niyamasAranI bIjI gAthAmAM kahyuM che ke zuddharatnatrayAtmaka mArga parama nirapekSa che, ene rAga ke bhedanI apekSA nathI. tema ahIM paNa AtmA svayaM AsvAdhamAna che ema kahyuM che, eTale ke pote potAthI potAnA AnaMdanuM vedana karI zake evo A AtmA che. have, je trikALI vastu AtmalIna puruSo vaDe svayaM anubhavAya che te kevI che? to kahe che-'vijJAna-pa-24: bhavAna' te vijJAna ja jeno eka rasa che evo bhagavAna che. nirmaLa paryAyamAM je vedanamAM Ave che te AtmA eka vijJAnarasamaya vastu che. vizeSa jJAnano ghana ekarUpa dravya te ekalo jJAnasvabhAvano piMDa prabhu che. zAstranuM jJAna-te jJAnanI A vAta nathI. A to sAmAnya ekarUpa vijJAnaghanasvabhAva vastunI vAta Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #378
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-144 ] [ 365 che. vijJAna ja jeno eka rasa che eTale jemAM koI bheda che ja nahi evo bhagavAna AtmA che. A samyagdarzanano viSaya ane dhyAtAnA dhyAnanuM dhyeya che. Avo vijJAna-ekarasarUpa AtmA pote potAthI jaNAya evo che. tene koI paranI apekSA nathI evI te nirapekSa vastu che. prazna:- A to eka nayanI vAta AvI; sAkSepa kathana to AvyuM nahi? bIjo naya to AmAM Avyo nahi? uttara:- bhAI ! paranI upekSA karI eTalI apekSA temAM AvI jAya che. paranI upekSA karIne A tarapha svanI apekSA (ekAgratA, sanmukhatA) karI-e rIte bane naya emAM AvI jAya che. jainatattvamImAMsAmAM paM. zrI phUlacaMdajIe Ano sarasa khulAso karyo che. A cothA guNasthAnamAM samyagdarzana pAmavAnA kALe kevI dazA hoya che tenI vAta cAle che. samyagdarzana ane tenI sAthe thatuM samyajJAna-e benI vAta ahIM atyAre cAle che. ahIM cAritranI vAta nathI. joke e vakhate dharmIne svarUpAcaraNa-cAritrano aMza pragaTa thAya che, paNa pAMcamA guNasthAna ane chaThThA-sAtamAM guNasthAnanuM je cAritra che te hotuM nathI. nirvikalpa jJAnamAM jyAre vijJAna ja jeno eka rasa che evo AtmA vedAya che tyAre darzana paNa che, jJAna paNa che ane cAritrano aMza paNa tyAM che. AtmAmAM saMkhyAmAM jeTalI anaMta zaktio che te badhAno eka aMza vyaktapaNe vedanamAM Ave che. zrImade kahyuM che ke-"sarva guNAMza te samakita." AtmAmAM anaMta zaktio che. jJAna dvArA jyAre dravya jANavAmAM Ave tyAre dravyanI e sarva zaktiono eka aMza paryAyamAM vyakta thaIne teno svAda Ave che. kevaLajJAnamAM sarvadaza ane ahIM ekadeza paryAya vyakta thAya che. te dvArA vijJAna-ekarasasvarUpa bhagavAna jANavAmAM Ave che, ane tyAre daSTimAM AvatAM dekhavAmAM-zraddhavAmAM Avyo ema kahevAya che. 144mI gAthAnI TIkAmAM AvI gayuM ke paramAtmarUpa samayasArane jyAre AtmA anubhave che te vakhate ja AtmA samyapaNe zraddhAya che ane jaNAya che. vaLI nirmaLa jJAna dvArA je vedanamAM Avyo te kevo che? to kahe che puSya: purA: pumAna' -te pavitra purANa puruSa che. puNya zabdano artha ahIM pavitra thAya che. puNya eTale zubhabhAvanI ahIM vAta nathI. zubhabhAvarUpa puNyathI to e rahita che. AtmA svarUpathI parama pavitra vastu che. vaLI te purANa kahetAM zAzvata, trikALa vastu che. zAzvata mojUdagIvALI anAdinI cIja evo vijJAnaghanasvarUpa bhagavAna che te samyagdarzanano viSaya che. e anAdinI hayAtIvALI purANI cIja che, koI thI e navo Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #379
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 366 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 karAyelo nathI, koIe tene utpanna karyo che evuM enuM svarUpa nathI. TIkAmAM je AvyuM ke Adimadhya-aMtarahita che eno ja artha ahIM purANa karyo che. dhruva-dhruva-dhruva anAdi-anaMta pravAharUpa che. pravAha eTale ahIM paryAyanI vAta nathI; dhruvapravAharUpa sAmAnyanI vAta che. vaLI te puruSa che. AtmAne seve te puruSa che. rAgane seve te puruSa nahi, te napuMsaka che. 47 zaktinA adhikAramAM eka vIryazaktinuM varNana che. svarUpanI racanAnA sAmarthyarUpa vIryazakti che. potAnA paripUrNa pavitrapadanI racanA kare tenuM nAma vIrya ane puruSArtha che. rAgane je race te vIryaguNanuM kArya nathI. are, vyavahAraratnatrayanA rAgane race te paNa vIryaguNanuM kArya nathI, e to napuMsakatA che; kemake jema napuMsakane prajA na hoya tema zubhabhAvavALAne paNa AtmadharmarUpa prajA hotI nathI. rAganI rucivALAne lAge ke A te zuM vAta che! bApu! mArga to Avo che. bhAI ! tuM paNa bhagavAna cho. dravya badhA AtmA sAdharmI che. badhA AtmA vijJAna ja jeno eka rasa che evA bhagavAna che. enI dRSTimAM e bhale na Ave, paNa e bhagavAna che. koI sAthe vera-virodha na hoya. ahIM pAMca vizeSaNathI AtmA kahyo che 1. vijJAna ja jeno ekarasa che evo vijJAna-ekarasasvarUpa che; 2. evo bhagavAna che; 3. pavitra che; 4. purANa che; 5. puruSa che. pumAno artha puruSa thAya che. have kahe che-Avo vijJAna ja ekarasa jeno che tene "jJAnuM varNanama pi maya' jJAna kaho ke darzana kaho te A (samayasAra) ja che. ahAhA...!! Avo vijJAnaghana prabhu che! tene jJAna kaho to te, darzana kaho to te, AnaMda kaho to te, paramezvara kaho to te-ema anaMta nAmathI kaho to te A ja che. bhagavAnanA eka hajAra ATha nAmanuM varNana AdipurANamAM che. paM. zrI banArasIdAse paNa jinasahasranAma stotra banAvyuM che, temAM 1008 nAmanuM varNana karyuM che. ahIM kahe che-tene jJAna kaho ke darzana kaho-te badhuM AtmA ja che, samayasAra ja che. anaMtaguNanuM dhAma paripUrNa vastu AtmA pote che. jJAna, darzana, AnaMda ityAdi badhuM kAMI AtmAthI judI cIja nathI. nizcayamAM vyavahAranI apekSA nathI. vyavahAra ho, bIjo naya ho; bIjo naya che, bIjA nayano viSaya paNa che; paNa te bIjA nayanI apekSA nathI. evo nirapekSa mArga che. prazna:- to "nirapekSa nayA mithya:' ema zAstramAM kahyuM che ne ? Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #380
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-144 ] | [ 367 uttara:- hA, "nirapekSA nayA mithyAH" ema je vAta Ave che teno artha e che kevyavahAra che evuM enuM jJAna na kare to te mithyAjJAna che. paNa vyavahArathI nizcaya thAya ema eno artha nathI. nimitta che kharuM; nimitta vastu ja nathI ema nathI. "upAdAna jiMdAbAda, nimitta murdAbAda"--ema ekAMta nathI. bhAI, nimitta bIjI bAhya cIja che, paNa te upAdAnanA kAryanI kartA nathI ema vAta che. humaNAM koIe lakhyuM che ke-sonagaDhavALA nimittane mAnatA nathI mATe niSedhe che ema nathI; nimittathI (paramAM) kArya thAya e vAtano teo niSedha kare che e barAbara che. nimitta nathI, vyavahAra nathI-ema vAta nathI; nimitta che, paNa nimitta paranA kAryanuM kartA nathI. e rIte vyavahAra che, paNa vyavahAra nizcayanuM vAstavika kAraNa nathI. Ama yathArtha samajavuM joIe. have kahe che-"athavA vikrama' athavA vadhAre zuM kahIe? "yata rizcana pi mayama va:' je kAMI che te A eka ja che. (mAtra judAM judAM nAmathI kahevAya che.) vijJAna-ekarasa bhagavAna AtmA che tene paramezvara kaho, bhagavAna kaho, viSNu kaho, brahmAnaMda kaho, sahajAnaMda kaho, vItarAga kaho, cAritranidhi kaho-game te nAmathI kaho; vastu to je kAMI che te A eka ja che. pravacanasAranI gAthA 200 nI TIkAmAM Ave che ke- "je anAdi saMsArathI A ja sthitie (jJAyakabhAvapaNe ja) rahyo che ane je moha vaDe anyathA adhyavasita thAya che. (arthAt bIjI rIte jaNAya che-manAya che), te zuddhAtmAne, A huM mohane ukheDI nAkhIne, ati niSkapa raheto thako, yathAsthita ja (jevo che tevo ja) prApta karuM .'' jJAyakabhAvanI sAthe avinAbhAvapaNe anaMta guNo che. te jJAyakabhAva eka jJAyakabhAva ja che. ajJAnIne te prasiddha nathI eTale bIjI rIte jaNAya che. ajJAnI tene bIjI rIte mAne che. huM rAga chuM, puNya chuM. alpajJa chuM-ema ajJAnI aneka prakAre mAne che. paraMtu vastu to je che te ja che. mAtra judAM judAM nAmathI te kahevAya che, chatAM vastu vijJAnaghana pUrNAnaMdasvarUpa bhagavAna eka ja che; ane te ja dhyAnano, daSTino ane svasaMvedanajJAnano viSaya che. ahA ! 144mI gAthAnA kaLazamAM alaukika vAta karI che! AvA samayasArano nirvikalpa anubhava thAya tenuM nAma samyagdarzana ane samyajJAna che. rahasyapUrNa ciThThImAM 5. ToDaramalajI sAhebe kahyuM che-"jainamatamAM kahelAM deva, guru ane dharma e traNene mAne che tathA anyamatamAM kahelAM devAdi vA tattvAdine mAne nahi to evA kevaLa vyavahAra samyatva vaDe te samyakatvI nAmane pAme nahi, mATe sva-parabhedavijJAnapUrvaka je tattvArthazraddhAna hoya te samyakatva jANavuM.'' zuddhAtmAnAM dRSTi, jJAna ane anubhava-enuM nAma samyagdarzana ane samyajJAna che. vyapadeza..." evo zabda gAthAmAM che. samayasArane ja kevaLa samyagdarzana ane Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #381
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 368 ]. [ pravacana ratnAkara bhAga-5 samyajJAna evI saMjJA maLe che. samyagdarzana-jJAna samayasArathI koI bhinna cIja nathI. samayasAra ja che. A AtmA jJAnathI cuta thayo hato te jJAnamAM ja AvI maLe che ema have kahe che: * kaLaza : 94 zlokArtha uparanuM pravacana * to vata' jema pANI potAnA samUhathI cuta thayuM thayuM dUra gahana vanamAM bhamatuM hoya tene dUrathI ja DhALavALA mArga dvArA potAnA samUha tarapha baLathI vALavAmAM Ave; pachI te pANI, pANIne pANInA samUhu tarapha kheMcatuM thayuM pravAharUpa thaIne, potAnA samUhumAM AvI maLe...' | nadInuM pANI cAlyuM AvatuM hoya emAMthI thoDuM pANI vaheLArUpe bIje raste caDhI jAya ene gahana vanamAM bhamatuM dUra cAlyuM jAya tene dUrathI ja DhALavALA mArga dvArA pANInA mULa samUrva tarapha baLathI vALavAmAM Ave pachI te pANI, pANIne pANInA samUhu tarapha kheMcatuM thayuM pravAharUpa thaIne pANInA mULa samUhamAM bhaLI jAya che. A daSTAMta che. paryAyamAM bhUla che te kaI rIte thaI te samajAve che. ahIM daSTAMtamAM paNa pANIne baLathI vALavAmAM Ave tema kahyuM che. pANI chUTuM paDIne gahanavanamAM cAlyuM gayuM tene koI DhALavALA mArga dvArA baLathI vALavAmAM AvatA pravAharUpa thaIne pANInA samUrva sAthe bhaLI gayuM. A diSTAMta che te siddhAMta samajavA mATe che. daSTAMta vaDe siddhAMta samajAve che tevI rIte "yaM' A AtmA "nina-gopAta yuta:' potAnA vijJAnaghanasvabhAvathI zruta thayo thako "mUri-vive tya-jJAna-dine tUraM brAmyana' pracura vikalpajALanA gahana vanamAM dUra bhamato hato tene "tUrata va' dUrathI ja "vive-ninAmanAta' vivekarUpI DhALavALA mArga dvArA "nina-modhuM sAta nIta:' potAnA vijJAnaghanasvabhAva tarapha baLathI vALavAmAM Avyo.... A bhagavAna AtmA potAnA vijJAnaghanasvabhAvathI anAdi kALathI Tyuta thayo che, bhraSTa thayo che. potAno trikALa dhruva pravAha paDayo che, potAnI AkhI vastu trikALa jJAna ane AnaMdanA svabhAvathI bharI paDI che tenAthI te paryAyamAM zruta thayo che. dhruvano vijJAnaghana vastuno-ekarUpa pravAha to emano ema che. emAMthI te jarA paryAyamAM anAdithI bhraSTa thayo che. tene, kahe che-dUrathI ja eTale ke ekadama puruSArthathI vivekarUpI gaMbhIra mArga dvArA potAnA vijJAnaghanasvabhAva tarapha baLathI vALavAmAM Avyo. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #382
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-144 ] | [ 369 kaLazaTIkAmAM rAjamalajIe "viveka-nimragamanA" e padano Ama artha karyo che ke"zuddha svarUpano anubhava evo je nIco mArga, te kAraNathI jIvadravyanuM jevuM svarUpa hatuM tevuM pragaTa thayuM.'' ahA ! jJAnano samUhuM evo bhagavAna AtmA anAdithI paryAyamAM rAgAdimAM cAlyo gayo che; tene bhedajJAnarUpI gaMbhIra mArga dvArA potAnA vijJAnaghanasvabhAva tarapha vALavAmAM Avyo-ema kahe che. vijJAnaghanasvabhAvathI vyuta thayo hato te karmanA kAraNe Tyuta thayo hato ema nathI. darzanamohanIya karmanA kAraNe bhraSTa thayo hato ema nathI kahyuM. karma to nimittamAtra che. potAnA UMdhA puruSArthathI ja pote Tyuta thayo hato, karmane lIdhe nahi. anAdithI ja bhraSTa thayelo che tyAM karmanuM zuM kAma che? lokonA A ja vAMdhA che ke karmane laIne rAgAdi bhAva thAya. paNa bhAI ! samAdhAna ema che ke pote ja potAnA vijJAnaghanasvabhAvathI anAdithI bhraSTa thayelo che. jaDakarma to paradravya che. jaDanI paryAya to nizcayathI AtmAne aDatI ja nathI. ekabIjAmAM banneno abhAva che. anAdithI potAnA vijJAnaghanasvabhAvathI vyuta thayo hato tene dUrathI ja vivekarUpI DhALavALA mArga dvArA potAnA vijJAnaghanasvabhAva bhaNI baLathI vALavAmAM Avyo. potAno puruSArtha rAgathI khasIne svabhAva tarapha vaLyo eTale vivekarUpI DhALavALA mArga dvArA baLathI vALavAmAM Avyo ema kahyuM che. darzanamohakarmano abhAva thayo mATe svabhAva tarapha vaLyo ema nathI. 'nina-moI nAta nItaH' ema kahyuM che. pote ja svabhAvathI bhraSTa thaIne rAganA valaNamAM rahyo hato, te potAnA aMtara-puruSArthathI bhedajJAna pragaTa karIne AtmA tarapha vaLyo. rAganuM valaNa choDIne, rAgathI bhinna paDI vivekarUpI nija baLathI AtmAne AtmAmAM vALyo. potAnA baLathI pote ja potA tarapha dorAI gayo, DhaLI gayo. A mULa muddAnI rakamanI vAta che. vijJAnaghanasvabhAvathI bhraSTa thayelo te pracura vikalpajALanA gahana vanamAM dUra bhamato hato. bhagavAna AtmA sva-svarUpathI bhraSTa thaIne aneka prakAranA rAganI vikalpajALamAM bhamato hato. asaMkhya prakAranA vikalpo che, ane sUkSmapaNe anaMta prakAranA vikalponI jALamAM pote potAthI bhraSTa thaIne bhamato hato. dayA, dAna, vrata Adi ane hiMsA, jUTha, corI Adi puNyapAparUpa aneka prakAranA zubhAzubha vikalponI vA aneka prakAranA navikalponI indrajALamAM pote svabhAvathI dUra bhamato hato. tene dUrathI ja eTale ke rAgamAM bhaLyA vinA, rAgamAM joDAyA vinA Ama svabhAva tarapha joDI dIdho; bhedajJAna vaDe prApta potAnA baLathI potAnA caitanyasvabhAva tarapha vALI dIdho. khUba gaMbhIra vAta che, bhAI ! aho ! jema maMdiranA zikhara upara sonAnA kaLaza caDhAve che tema amRtacaMdrAcAryadave A paramAgamanA zikhara upara amRtanA kaLaza caDhAvyA che ! Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #383
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 370 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 have kahe che-"ta-pUrva-pasinAma' kevaLa vijJAnaghananA ja rasIlA puruSone "vijJAna-rasa: mAtmA' je eka vijJAnarasavALo ja anubhavAya che evo te AtmA, "mAtmAnama mAtmani thava mAina' AtmAne AtmAmAM ja kheMcato thako (arthAt jJAna jJAnamAM kheMcatuM thayuM pravAharUpa thaIne), besavA jatAnuItatAm pAyAti' sadA vijJAnaghanasvabhAvamAM AvI maLe che. bhave che. ahAhA...! vijJAnaghananA rasIlA puruSone AtmA vijJAnarasavALo ja anubhavAya che. rasa eTale svabhAva, zakti. AtmAnA rasika puruSo potAne vijJAnasvabhAvamaya ja anu Avo AtmA ghaNA vikalponI jALamAM bhamato hato tyAMthI chUTIne svarUpamAM DhaLatAM te eka vijJAnaghanasvabhAvamAM AvI maLe che. karavAnuM to A che, bhAI ! bahAranI saMpadA e to badhI ApadA che. A to aMdara AnaMdanI saMpadAthI bharelo AnaMdaghana prabhu AtmA che eno anubhava karavAnI vAta che. AtmAnA rasika puruSone je ekalo AnaMdarasamaya anubhavAya che te AtmAne anubhavavAnI vAta che. Avo AtmA AtmAne AtmAmAM ja kheMcato thako sadA vijJAnaghanasvabhAvamAM AvI maLe che. AtmAne AtmAmAM ja kheMcato eTale paryAyane AtmA tarapha vALato ema samajavuM. vikalpa je rAga hato te anAtmA huto. tyAMthI khasIne paryAya AtmA bhaNI vALIne pote zuddha caitanyapaNe pariNamato sadA vijJAnaghanasvabhAvamAM AvI maLe che. je nirmaLa pariNati thaI te dravyamAM bhaLI gaI. nirvikalpa dazAthI AtmA tarapha gayo tene AtmAne AtmAmAM kheMcato-ema kahyuM che. bhAI ! A to samayasAra che! dravyAnuyoganuM kathana bahu sUkSma ane gaMbhIra che. nirmaLa pariNati dhruva pravAharUpa AtmAmAM TharI gaI, bhaLI gaI enuM nAma sadA vijJAnaghanasvabhAvamAM AvI maLe che ane enuM nAma samyagdarzana ane samyajJAna che. je che, che, ne che evo sadA vijJAnaghanasvabhAva AtmA che. temAM pariNati ekAgrapaNe sthita thaI enuM nAma samyagdarzana ane samyajJAna che. ahIM cAritranI vAta nathI. A to cothA guNasthAnanI samyagdarzana ane samyajJAnanI vAta che. bhAI ! tane sUkSma paDe topaNa mArga to A ja che. are ! anAdikALathI herAna-herAna thaIne cAra gatimAM rakhaDe che. anaMtakALamAM anaMta anaMta bhava karIne tuM duHkhI ja duHkhI thayo che. pUrve anaMta duHkha te sahana karyA che. bApu! have pAcho vaLa ane tArA vijJAnaghanasvabhAvamAM jA. paramAM ane rAgamAM tuM nathI, tyAMthI vaLI jA ane tArI anAkuLa AnaMdaghanasvarUpa cIjamAM bhaLI jA. basa, e ja darzana ane jJAna che ane e ja mokSano upAya che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #384
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-144 ] [ 371 * kaLaza 94: bhAvArtha uparanuM pravacana * "jema jaLa, jaLanA nivAsamAMthI koI mArge bahAra nIkaLI vanamAM aneka jagyAe bhame; pachI koI DhALavALA mArga dvArA, ema hatuM tema potAnA nivAsasthAnamAM AvI maLe tevI rIte AtmA paNa mithyAtvanA mArge svabhAvathI bahAra nIkaLI vikalponA vanamAM bhramaNa karato thako koI bhedajJAnarUpI DhALavALA mArga dvArA pote ja potAne kheMcato potAnA vijJAnaghanasvabhAvamAM AvI maLe che." pANI potAnA nivAsamAMthI koI mArge bahAra nIkaLI vanamAM bhame, ane pachI DhALavALA mArga dvArA jema hatuM tema potAnA nivAsasthAnamAM AvIne maLI jAya che. tevI rIte AtmA potAnA zuddha caitanyasvabhAvathI bahAra nIkaLI anAdithI mithyAtvanA mArge vikalparUpI vanamAM bhame che. dayA, dAna ane kAma, krodha Adi je puNya-pApanA bhAva thAya che te mArA che ema je mAne te ajJAnI mithyAtvanA mArge che. bhagavAna AtmA zuddha caitanyaghanasvabhAvarUpa che. rAgAdi vikalpa enI cIja nathI, enA svarUpamAM nathI. chatAM rAgAdi bhAva mArA che ema je mAne te mithyAtvanA mArga che; te svarUpathI bhraSTa thaIne eTale ke bahAra nIkaLIne puNya-pAparUpa aneka vikalponA vanamAM bhame che. paranI dayA pALuM, parane sahAya karuM, parane jIvADuM, parane mAruM-evA aneka prakAranA vikalponA vanamAM jIva mithyAtvanA mArge paribhramaNa kare che. ajJAnI svabhAvathI bahAra nIkaLI mithyAtvanA mArge aneka vikalponA vanamAM bhramaNa karI rahyo che. puNya-pApanA vikalpa je potAnI cIja nathI tene potAnI mAnato thako te bahirAtmA che. ahIM have te bahirAtmapaNuM choDI kevI rIte samyakatvanA mArga paDI potAnA svabhAvamAM AvI maLe che te batAve che. kahe che-bhedajJAnarUpI DhALavALA mArga dvArA pote ja potAne kheMcato potAnA vijJAnaghanasvabhAvamAM AvI maLe che. "viveka-nimnagamanAt" ema lokamAM pATha che eno artha e ke bhedajJAnarUpI gaMbhIra mArga dvArA pote potAnA jJAnaghanasvabhAvamAM AvI maLe che. DhALavALo mArga eTale bhedajJAnarUpI gaMbhIra mArga-ema artha che. | vijJAnaghanasvabhAvamaya AtmA caitanyatattva che. zubhAzubha rAgAdi bhAva che te puNya ane pApatattva che. ajJAnI potAnA caitanyatattvane puNya-pApa tattvarUpa mAnIne anAdithI vikalpanA vanamAM paribhramaNa karI rahyo che. teNe potAnA caitanyatattvane choDI dIdhuM che. paNa have te bhedajJAnarUpI gaMbhIra mArga dvArA aMtaramAM svabhAvasabhukha thAya che. je vikalpa UThe che enAthI eNe bheda karyo che ke A rAga te huM nahi, huM to zuddha caitanyatattva chuM, vijJAnaghanasvabhAvamaya chuM A pramANe viveka arthAt bhedajJAna karIne, DhALavALA gaMbhIra mArga dvArA, pote ja potAne Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #385
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 37ra ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 kheMcato arthAta potAnI pariNatine potAnA tarapha vALato potAnA vijJAnaghanasvabhAvamAM AvI maLe che. rAgathI bhinna potAnA caitanyasvabhAvane jANIne potAnI nirmaLa jJAnanI paryAya dvArA potAnA puruSArthathI aMtarasvabhAvamAM gati kare che. rAgathI bhinna paDelI jJAnanI paryAyane aMtarasvabhAva sAthe joDI de che. prazna:- jJAnIne paNa vikalpa to Ave che? uttara:- hA, jJAnIne vikalpa Ave che tene te potAnI cIja nathI ema jANe che. jJAnI vikalpanA svAmitvapaNe pariNamato nathI. jJAnI je vikalpa Ave che teno kartA thato nathI. samayasAra nATakamAM kahyuM che ke "kare karama soI karatArA, jo jAnai so jAnanArA; jo karatA nahi jAnai soI, jAnai so karatA nahi hoI.'' ahAhA...! vItarAga paramezvare mithyAdaSTi ane samyagdaSTinA mArga sAva bhinna kahyA che. zubhAzubha rAga che te kharekhara pudagalamaya pariNAma che. tene potAnA mAnI ajJAnI gahana vikalpa-vanamAM paribhramaNa kare che; jyAre jJAnI rAga ane vikalpathI bhinna potAnI jJAnAnaMdasvabhAvI vastu che ema jANI svabhAva bhaNI gati karI svabhAvamAM jaIne maLe che. bhedajJAnarUpI je gaMbhIra DhALavALo mArga che te aMdara svabhAvamAM jato mArga che ane je vikalpa che te bahAra para tarapha jato mArga che. bhedajJAna vaDe jene svabhAvano Azraya thAya che te vikalpathI bhinna paDI gayo hoya che ane tethI te vikalpano kartA thato nathI. ajJAnI dayA, dAna, vrata Adi zubha vikalpone potAnuM svarUpa mAnI, vikalpano kartA thaI, nija caitanyasvarUpathI bhraSTa thaIne vikalpavanamAM cirakALa paribhrame che. mokSamahelanuM prathama sopAna samyagdarzana che. rAgathI bhinna thaI, bhedajJAna dvArA potAnA vijJAnaghanasvabhAvamAM ekAkAra thaI pariNamavuM tenuM nAma samyagdarzana che ane te mokSamahelanuM prathama pagathiyuM che. zubhAzubha rAgathI bhinna nija caitanyatattvano Azraya karIne jeNe svarUpanI pariNati pragaTa karI che te samakitI jIva rAgano kartA nathI; kemake rAgathI bhinna te nirmaLadazArUpe pariName che, rAgane te potAmAM bheLavato ja nathI. jyAre ajJAnI jIva A zarIra, mana, vANI mArAM, huM parane jIvADuM, sukhI-duHkhI karuM ityAdi aneka vikalpanI jALamAM guMcAI jaIne saMsAravanamAM dIrgha paribhramaNa kare che. kayAreka te bhedajJAna mArga dvArA rAgathI ane parathI khasIne baLapUrvaka puruSArtha vaDe potAnI pariNatine svabhAva bhaNI vALI caitanyasvabhAvamAM joDI de che tyAre tene samyagdarzana ane samyajJAna pragaTa thAya che. aho ! bhagavAna zrI jinezvaradeve ane digaMbara saMtoe kahelo A koI divya alaukika mArga che! Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #386
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-144 ] [ 373 have kartAkarma adhikArano upasaMhAra karatAM, keTalAMka kaLazarUpa kAvyo kahe che; temAM prathama kaLazamAM kartA ane karmanuM saMkSipta svarUpa kahe che: * kaLaza 95 : zlokArdha uparanuM pravacana * 'vikalpI: 54 rtA' vikalpa karanAra ja kevaLa kartA che. vikalpa eTale je rAga utpanna thAya che teno karanAra ja kevaLa kartA che. bIjo koI kartA nathI. potAne vikalpano kartA mAne te mithyAdaSTi jIva ja vikalpano kevaLa kartA che; ane vikalpano bheda karI bhedajJAna karanAra, jANanAra jJAnI jJAtA che, dharmI che. ahA! rAgano kartA thAya te kevaLa kartA che (jJAtA nathI ). zarIra, mana, vANI ityAdi parano kartA to AtmA che ja nahi. paranI dayA karavI ke hiMsA karavI-e traNakALamAM AtmA karato nathI, karI zakato nathI. paradravyanI avasthAno AtmA kadIya kartA nathI. ajJAnapaNe te rAgano kartA thAya che ane tyAre te rAgano kevaLa kartA che. sivAya AtmA jaDakarmano kartA nathI ane jaDa dravyakarma rAganuM kartA nathI. ajJAnapaNe rAgane karanAra mithyAtvI jIva rAgano kevaLa kartA che. lokone A vAta sUkSma paDe che, paNa bhAI ! janma-maraNarahita thavAno A eka ja mArga che. vItarAga mArga vItarAgasvarUpa ja che, te rAgathI kema utpanna thAya? rAgathI utpanna thAya te bIjI cIja che, vItarAgamArga nathI. ahIM to kahe che ke rAgano karavAvALo kevaLa eTale ekalo kartA che. have kahe che 'viva5: vanaM ' vikalpa ja kevaLa karma che. juo, A vItarAga paramezvara devAdhideva jinendradevano hukama che. mahAvidehakSetramAM sImaMdhara paramAtmA Namo arihaMtANaM' padamAM birAje che. temanI divyadhvani tyAM niraMtara chUTI rahI che. saMvata 49mAM zrI kuMdakuMdAcAryadava tyAM gayA hatA. tyAMthI AvIne A zAstro banAvyAM che. teo kahe che-AtmA vijJAnaghanasvabhAva hovA chatAM jyAM sudhI rAgano kartA thAya tyAMsudhI te ekalo kartA che, ane te rAga tenuM kevaLa karma che. ajJAnInuM rAga ekaluM kArya che. paranA kAryano kartA to AtmA che nahi, tethI rAgano kartA thanAra ajJAnInuM kevaLa rAga karma che. AvuM vastusvarUpa che; tenA bhAna vinA anAdi kALathI ajJAnI mUDha thaIne cAra gatimAM rUle che. bhagavAna AtmA sadA jinapadarUpa che, siddhapadarUpa che; atyAre paNa hoM! vartamAnamAM paNa te vItarAgasvarUpa ja che. jo svarUpathI vItarAga na hoya to vItarAgatA pragaTaze kayAMthI? vItarAgatA kAMI bahArathI AvatI nathI. AvA vItarAgasvabhAvane bhUlIne potAne rAgano kartA mAne, rAgane potAnuM karma mAne tene AtmAnI zAMti banI rahI che, dAjhI rahI che. bhagavAna AtmA sadA vijJAnaghanasvarUpa che. tenAthI bhraSTa thaIne je Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #387
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 374 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 rAgano kartA thAya tenuM rAga ekaluM kArya che. mithyASTinuM rAga ekaluM kArya che, pachI bhale te zrAvakapada dharAvato hoya ke munipada dharAvato hoya. chatDhAlAmAM Ave che ke "munivrata dhAra anaMta vAra grIvaka upajAya; pai nija AtamajJAna binA sukha leza na pAya.'' ahA! eNe anaMtavAra munivrata dhAraNa karyA, paMcamahAvrata ane aTTAvIsa mUlaguNanuM anaMtavAra pAlana karyuM, paNa te badhuM zubharAganA kevaLa kartA thaIne karyuM tethI kevaLa rAga tenuM karma thayuM, paraMtu AtmajJAna prApta na thayuM. pariNAme tene lezamAtra AtmAnuM sukha na maLyuM. paMcamahAvratanA pariNAma paNa tene du:kharUpa bojArUpa thayA. bhAI ! vItarAganA mArga sivAya AvI satya vAta bIje kyAMya nathI. aho ! digaMbara saMtoe mokSamArga ati ati spaSTa kholI dIdho che, sugama karI dIdho che. have kahe che saviveca' je jIva vikalpasahita che tenuM vartuvarmatva' kartAkarmapaNuM 'nAtu niti ' kadI nAza pAmatuM nathI. vikalpa mArI cIja che ema je vikalpasahita hoya tene "huM vikalpano kartA ane vikalpa mAruM kArya' -evuM kartAkarmapaNuM avirata cAlyA ja kare che, tene nizcaya samyagdarzana kadI pragaTa thatuM nathI. tyAre koI kahe che vyavahAra karatAM karatAM nizcaya thAya; tene ahIM kahe che-na thAya. je rAgano kartA thAya tenuM rAga ja kevaLa karma che ane tenuM kartAkarmapaNuM nAza pAmatuM nathI. bhAI ! jenAthI bhinna paDavuM che, jenAthI bhedajJAna karavuM che te rAgathI dharma kema thAya? na thAya. bhale A vAta durgama lAge topaNa mArga to A ja satya che ke bhagavAna AtmA rAgathI kadI prApta thato nathI; vyavahArathI nizcaya kadI pragaTato nathI. pote jJAnAnaMdasvarUpa paramAtmadravya che tene choDIne huM rAgavALo chuM, rAgamaya chuM ema je mAne tene rAganuM kartAkarmapaNuM kadI maTatuM nathI. tyAre koI kahe-ame to moTAM moTAM vepAranAM-jhaverAta AdinAM kAma karIe ane amArI hoziyArIthI khUba dhana kamAIe-e to kAma ame karIe chIe ne? samAdhAna- dhULeya tuM dhana kamAto nathI, sAMbhaLane; e dhana to pUrvanAM puNya hoya to Ave che. tuM to mAtra rAganI-mohanI majUrI kare che ane huM kamAuM chuM ema mAne che te ajJAna che, mithyAtva che. pahelAM kahyuM ne ke paradravyanuM kArya ajJAnI paNa karI zakato nathI. paradravyanI avasthA te te dravyathI potAthI thAya che. potAnI paryAyanI vyavasthita vyavasthA karanAra potAnuM dravya che, tene bIjuM dravya kare e vAta traNakALamAM satya nathI. tuM vepAranI bAhya kriyA ane dhana nuM kAma kare che e vAta tadana asatya cheH hA, ajJAnavaza tevA rAgano kartA thaI mithyAtvane seve che, paNa tenuM phaLa bahu AkaruM Avaze. bhAI! mithyAtvanuM paraMparA phaLa nigoda che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #388
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-144 ] [ 375 vaLI tuM dhana kamAvAmAM potAnI hoziyArI mAne che paNa hoziyArI to jJAnano kSayopazama che. te zuM paradravyamAM ghusI jAya che? nA, kadIya nahi. to paranA kAryamAM tAro kSayopazama zuM kare? kAMI nahi. dhananA-paisAnA paramANuo je te kALe yathAsamaye dhanarUpa thaI jamA thaI jAya che emAM tAruM ke tArI hoziyArInuM kAMI kArya nathI. koI dravya koI paradravyanuM kArya kare evuM vastusvarUpa ja nathI. potAnA jJAtAsvabhAvanI dRSTi choDIne rAgano kartA thAya te ja kevaLa eka kartA che, bIjo koI teno kartA nathI. rAgano karanAro jIva paNa kartA, ane nimitta paNa kartA-ema be kartA nathI. (be prakAre kathana che.) AtmAmAM kartA, karma nAmanI zakti che. potAnI nirmaLa paryAyano AtmA kartA ane nirmaLa paryAya tenuM karma-evI trikALa zakti che. jema jIvamAM jJAna, AnaMda Adi svabhAva che tema kartA, karma paNa svabhAva che. tenuM kArya zuM? ke nirmaLa pariNatino jIva kartA ane nirmaLa pariNati tenuM karma hoya e tenuM kArya che. 47 zaktiomAM azaddhatAnI vAta ja lIdhI nathI. koI zaktimAM azuddhatA che ja nahi. dareka dravyamAM guNo akrame che ane paryAyo kamasara eka pachI eka thAya che. dravyamAM trikALI dravya ane anaMtazaktio akrame che ane nirmaLa paryAya kramasara utpanna thAya che. A nirmaLa pariNamana te jIvanuM kArya che; rAga jIvanuM kArya nathI ane jIva rAgano kartA nathI. jJAnIne rAga thAya che paNa teno kartA jJAnI nathI. paraMtu rAga saMbaMdhI je jJAna potAmAM potAthI utpanna thAya che te jJAnano te kartA che. jJAnIne rAga thAya che ema kahevuM e vyavahAra che. kharekhara jJAnIne potAnuM jJAna ane rAganuM jJAna vartamAna jJAnanI svaparaprakAzaka paryAyamAM potAthI kramabaddha thAya che, potAnI zaktinuM sahaja AvuM kArya che. AvuM samajyA vinA koI puNyanA phaLamAM moTo deva thAya vA abajopati zeTha thAya, paNa te bicAro duHkhI che. jene laukikamAM sukhI kahe che teo mohabhAvane lIdhe vAstavamAM duHkhI ja che. juo, A dhULapationI (lakSmIvaMtonI) bahAranI lakSmI che te ajIva tattva che ane lakSmIno je rAga-Asakti che te Asrava tattva che; tenAthI bhinna bhagavAna AtmA jJAyaka tattva che. paraMtu A ajIva lakSmI ane tenA pratyeno rAga je Asrava tattva te mArAM che ema je mAne che te mUDha mithyAdRSTi che. tene rAganuM-AsravanuM-kartAkarmapaNuM kadI maTatuM nathI. ahAhA..! prabhu! tuM bhagavAna cho ne! bhaga kahetAM jJAna, AnaMda Adi anaMta guNothI bharelI svarUpalakSmI; ane eno tuM svAmI evo bhagavAna cho. prabhu! tArA svarUpa saMpadAnAM anaMtAM akhUTa nidhAna che. te tarapha aMtarmukha thaI aMtardaSTi kara. rAgathI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #389
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 376 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 khasIne aMtardaSTi karatAM tane tArI svarUpasaMpadA prApta thaze. prabhu! tuM nyAla thaI jaIza kemake tArI caitanyasaMpadA anaMta zAMtinuM kAraNa che. * kaLaza 95 : bhAvArtha uparanuM pravacana * jyAMsudhI vikalpabhAva che tyAMsudhI kartAkarmabhAva che; jyAre vikalpano abhAva thAya tyAre kartAkarmabhAvano paNa abhAva thAya che. bahu thoDAmAM khUba gaMbhIra vAta karI che. jyAM sudhI vikalpano bhAva mAro che ema mAne tyAMsudhI kartAkarmabhAva che. paraMtu vikalpathI bhinna mAro to jJAtAdAsvabhAva che ema bhedajJAnaviveka pragaTa kare tyAre kartAkarmabhAvano abhAva thaI jAya che ane tyAre aMtaramAM dharma pragaTa thAya che. je kare che te kare ja che, je jANe che te jANe ja che-ema have kahe che: * kaLaza 96: zlokArtha uparanuM pravacana * : roti : vatta roti' je kare che te kevaLa kare ja che "tu' ane 'aa: veri : tu vartama veri' je jANe che te kevaLa jANe ja che; " : varAti : vajita ra di veri' je kare che te kadI jANato nathI "tu' ane 'ya: vetti : varita navarAti' je jANe che te kadI karato nathI. je kartA che te kevaLa kartA ja che ane je jANe che te kevaLa jANe ja che. kahyuM che ne (samayasAra nATakamAM ) "kare karama soI karatArA, jo jAnai sau jAnanArA; jo karatA nahi jAnai soI, jAnai so karatA nahi hoI.'' ajJAnI rAga mAro che evuM mAne che, te kartA ja che. je jJAnI che te jANe ja che, te rAganA jANanAra ja che. rAgane ane potAne jJAnanI svaparaprakAzaka paryAya dvArA mAtra jANe ja che. kathaMcit jANe che ane kathaMcit rAgane kare che ema nathI. bApu! dharma koI alaukika cIja che! koI mAgaNa kahetA hoya che-"dAdA ! bIDI Apajo, eka divAsaLI Apajo; tamane dharma thaze.'' dharma AvI cIja nathI, bhAI ! ajJAnI kahe che ke paranI dayA pALavI te dharma, paisA dAnamAM Ape te dharma paNa bhAI dharmanuM AvuM svarUpa nathI. dharma zuM cIja che tene jAhera karatAM digaMbara saMto kahe che-je kartA che te kevaLa kartA ja che. rAgano kartA che te mAtra kartA ja che. teno te kartA paNa che ane jANanAra paNa che evuM svarUpa nathI. prabhu! tuM vijJAnaghanasvarUpa cho ne! jagatathI taddana bhinna tuM jagadIza cho ne! Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #390
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-144 ] [ 377 rAgathI mAMDIne AkhuM lokAloka che te jagata che. e jagatathI bhinna, eno jANanAra dekhanA2 tuM jagadIza cho. 52ne jIvADI zake vA mArI zake evuM bhagavAna! tAruM svarUpa nathI. zuM tuM pa2ne AyuSya daI zake che? nA; mATe tuM bIjAne jIvADI zakato nathI. zuM tuM 52nuM AyuSya harI zake che? nA; mATe tuM pa2ne mArI zakato nathI. bhAI ! AvuM ja svarUpa che. laukikamAM koInI cIja koI harI le to te cora kahevAya. tema potAnA caitanyasvarUpamAM je cIja nathI tene potAnI mAnavI te corI che. bIjAnI cIjane potAnI mAne te cora che. rAga cIja potAnI nathI tene potAnI mAne te corI che. banArasIdAse kahyuM che ke 'sattAkI samAdhima~ virAjI rahai soI sAhu, sattAteM nikasa aura gahai soI cora hai.'' potAnI caitanyasvarUpa sattAthI bahAra jaI rAgano kartA thAya te cora che. ahIM kahe che-rAgano je kartA thAya te kartA ja che; te kartA paNa che ane jJAtA paNa hoya ema kadI hoI zake nahi. kartApaNuM ane jJAtApaNuM sAthe rahI zake nahi. je kartA che te ekalo karanAra ja che, tene jJAtApaNuM nathI. eka myAnamAM be talavAra rahI zake nahi. rAgano kartA paNa thAya ane eno jJAtA paNa rahe ema kadIya banI zake nahi. jJAnI rAganA kartA nathI. rAga che te nizcayathI puddagalanA pariNAma che. rAgane puddagalanA pariNAma kema kahyA ? kAraNa ke rAga AtmAnA caitanyasvarUpamAM nathI tathA te puddagalanA nimitte thAya che mATe tene puddagalanA pariNAma kahyA che. AtmAnA caitanyasvabhAvathI rAga viruddha bhAva che. tethI rAgane acetana, ajIva ane puddagalano bhAva kahyo che. 72mI gAthAmAM rAgane azuci, jaDa ane duHkhanuM kAraNa kahela che. AtmA vijJAnaghanasvabhAva prabhu che. te du:khanuM akAraNa che. AtmA rAganuM kAraNa nathI, rAganuM kArya paNa nathI. vyavahArano rAga che to samakita thayuM ema rAganuM AtmA kArya nathI. tevI rIte AtmA rAganuM kAraNa nathI, AtmA rAgano kartA nathI. vyavahAra karatAM karatAM nizcaya thAya ema keTalAka mAne che paNa vyavahArathI jo nizcaya thAya to samyagdarzana rAganuM kArya siddha thaze. paNa ema che nahi, kemake vItarAgatA te vaLI rAganuM kArya kema hoya? dharmI jIva rAgano mAtra jANanAra ja che. jene potAnA zuddha caitanyano anubhava thayo te rAgano mAtra jANanAra ja che. jANanAra paNa che ane rAgano karanAra paNa che ema nathI. jJAtApaNuM ane rAganuM kartApaNuM be sAthe hoI zakatAM Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #391
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 378 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 nathI. jJAtA zAtA ja che, kartA nathI. samyagdaSTi rAgano jANanAra che ema kahevuM e paNa vyavahAra che. kharekhara to rAga saMbaMdhInuM je potAnuM jJAna teno te jANanAra che. A pramANe te jANanAra ja che, kartA nathI. * kaLaza 96 : bhAvArtha u52nuM pravacana * 'kartA che te jJAtA nathI ane jJAtA che te kartA nathI.' ohohoho...! eka lITImAM ghaNuM bharI dIdhuM che. zuM kahe che? sadA vijJAnaghanasvarUpa bhagavAna AtmAnI daSTi choDIne zubhAzubha rAgano kartA thAya te jJAtA na hoI zake. svarUpanI dRSTi rahita ajJAnI jIva azuddha pariNAmano kartA thAya che ane azuddha pariNAma ja kevaLa tenuM karma bane che. azuddhatA ja ajJAnInuM karma che, e sivAya bIjuM koI enuM karma nAma kArya nathI; tathA azuddhatA che te bIjA koInuM paNa karma nathI. prazna:- to zrI samaMtabhadrAcAryadeve kAryamAM be kAraNa kahyAM che ne ? utta2:- hA, kArya thavAmAM be kAraNa kahyAM che, paNa tyAM to pramANajJAna karAvavA mATe joDe bIjI cIja nimitta che enI vAta karI che. paNa nimitta che te kAMI vAstavika kAraNa nathI. 5ramArthe vAstavika kAraNa to eka (upAdAna) ja che. paM. zrI ToDaramalajIe kahyuM che ke-mokSamArga be nathI paNa tenuM nirUpaNa be prakAre che. have mokSano mArga kaho, kAraNa kaho ke upAya ko-e badhuM eka ja che. mokSanA kAraNanuM nirUpaNa be prakAre che. vAstavika kAraNa to eka ja che. bIjuM kAraNa to sahacara nimitta dekhIne AropathI kahyuM che. be kA2NanI vAta je zAstramAM kahI che tyAM to pramANanuM jJAna karAvyuM che-ema samajavuM, paNa nimitta paNa vAstavika kAraNa che ema na mAnavuM. ahIM kahe che-rAga che te bahirmukha bhAva che, te caitanyanA svarUpabhUta nathI. teno je kartA thAya che te jJAtA hoI zake nahi. rAgano racanAro che te kartA ja che, te jJAtApaNe rahI zake nahi. tathA potAnA jJAnasvarUpa AtmAnuM jene svAzraye bhAna thayuM che e jJAnI to jJAtA ja che, te rAgano kartA thato nathI. rAgadveSanA pariNAma thAya te AtmAno dharma nathI; rAgadveSanA pariNAma thAya te bhAvamanano dharma che ane dravyamana temAM nimittamAtra che. puNya-pApanA bhAva te AtmAno dharma nathI. saMkalpavikalparUpa vikRta avasthA te mananuM kArya che. tene potAnuM kartavya mAnIne je kartA thAya che te enAthI bhinna paDIne jJAtApaNe rahI zake nahi. tathA je zuddha caitanyatattva je aMta:tattva che teno anubhava karIne jJAtApaNe pariNamyo che te rAgano kartA thato nathI. eka myAnamAM be talavAra rahI zakatI nathI. lyo, A kartAkarmanI vyAkhyA karI. have kriyAnI vAta kare che. * * * Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #392
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-144 ] | [ 379 evI ja rIte karavArUpa kriyA ane jANavArUpa kriyA barna bhinna che ema have kahe che: * kaLaza 97 : zlokArtha uparanuM pravacana * varota manta: jJa ira di mAsa?' karavArUpa kriyAnI aMdaramAM jANavArUpa kriyA bhAsatI nathI "gha' ane "jJaptI manta: rAti: na mArate' jANavArUpa kriyAnI aMdaramAM karavArUpa kriyA bhAsatI nathI. zuM kahe che? je jIva rAganA pariNAmarUpa kriyA kare che tene jANavArUpa mAro svabhAva che ema bhAsatuM nathI. zubharAganI kriyA mArI che ema je mAne te jJAtApaNAnI kriyA karI zakato nathI. juo, ahIM jaDanI kriyAnI atyAre vAta nathI. pudgalano kartA AtmA nathI e vAta pachI karaze. ahIM to atyAre azuddhatA ane AtmA e be vaccenI vAta che. kahe che-huM rAganI kriyA karuM chuM ema jene bhAse che tene jANanakriyA che ja nahi, che nahi eTale bhAsatI nathI. gaMbhIra vAta che, bhAI ! zubharAganI kriyA huM karuM chuM ema mAne e to napuMsakatA che, kemake te AtmAnA vIryanuM kArya nathI. AtmAmAM vIrya nAmano eka guNa che, zakti che. jJAtApaNAnI racanA karavI te enuM kArya che, rAganI racanA karavI te enuM kArya nathI. rAganI racanA kare e to napuMsakatA che. ahIM kahe che-rAganI kriyA karavAmAM jJAtApaNAnI kriyA bhAsatI nathI eTale ke jANavArUpa kriyA tyAM hotI nathI. rAganI kriyA karavAnA kALamAM huM jJAtA chuM evI jJAnanI dazA hotI nathI. hotI nathI eTale bhAsatI nathI. loko dayA, dAna, vrata Adi bAhya kriyAmAM rokAIne tene dharmanuM sAdhana mAne che. paNa bApu! AvI mAnyatAmAM tane bhAre nukazAna che. ahIM A tArA hitanI vAta che, A kAMI tArA anAdara mATe nathI, ahA ! aMdara vijJAnaghanasvabhAvamaya prabhu paripUrNa paramAtmA paDayo che teno Adara choDIne tuM rAganI racanAmAM joDAI jAya e napuMsakapaNuM che, kemake te kALe zuddha jJAnanI racanArUpa nirmaLa kriyA hotI nathI, tethI jJAnanI kriyA tyAM bhAsatI nathI. rAganI kriyAnA karavApaNAmAM jJAtApaNAnuM pariNamana hotuM nathI. jJAtApaNAnuM pariNamana eTale ke svanuM jJAna ane rAganuM jJAna-evuM je jJAnanuM pariNamana te ajJAnIne hotuM nathI. jJAnasvarUpI bhagavAna AtmAnuM saMvedana thaIne je jANavArUpa kriyA thAya che tene jJAnanI kriyA kahe che. jJAnarUpe, zraddhArUpe, vItarAgI zAMtirUpe, AnaMdarUpe je pariNamana thAya te jJAnanI kriyA che. ahIM kahe che AvI jJAnanI kriyAnA kALamAM (rAganA) karavArUpa kriyA bhAsatI nathI. jJAnanI kriyAmAM rAganI karavArUpa kriyA hotI nathI hotI nathI eTale bhAsatI nathI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #393
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 380 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 vyavahArathI nizcaya thAya evuM je zAstramAM kathana Ave che e to AropathI tyAM vAta karelI che; kharekhara ema che nahi. kSullaka zrI dharmadAsajIe hAthInA dAMtanuM dRSTAMta ApyuM che ke hAthIne cAvavAnA dAMta judA hoya che ane bahAranA dekhADavAnA dAMta judA hoya che. tema vyavahAranAM kathana zAstramAM Ave tethI zuM? e to AropanAM upacArakathana che, e kAMI vastu svarUpa nathI. bhagavAna AtmAnI sanmukha thaIne jene jJAna, zraddhAna ane zAntinI kriyAnuM pariNamana thayuM che tene rAganI kriyAno huM kartA chuM ema nathI; ema nathI mATe ene karoti kriyAnuM kartApaNuM bhAsatuM nathI. juo, bhArata cakravartIne cha khaMDanuM rAjya, chahajAra rANIo, cha-- kroDa pAyadaLa ityAdi mahA vaibhava bahAramAM hato, chatAM temane aMtaramAM jJAtApaNAnuM pariNamana thaI rahyuM hatuM. bharata gharameM vairAgI" ema kahevAya che ne! matalaba ke AvA samRddha vaibhavanA saMyoga vacce paNa teo aMdaramAM udAsa udAsa hatA. jJAnInuM aMtara to jJAnapariNamanathI samRddha hoya che. jema nALiyeramAM aMdara kAcalIthI goLo chUTo paDI jAya tema jJAnIne aMdara caitanyagoLo rAgathI chUTo paDI gayo hoya che ane tethI tene jANavA-dekhavAnI kriyA hoya che paNa temAM rAganA kartApaNAnI kriyA hotI nathI; ane hotI nathI mATe bhAsatI nathI. prazna:- to zuM jJAnIne rAga thato ja nathI? uttara:- nA, ema nathI. jJAnIne rAga thAya che paNa te rAganI kriyA mArI che ema tene bhAsatuM nathI. A cothA guNasthAnanI vAta che. puruSArthanI kacAzane laIne alpa rAganI racanA thAya che paNa te kriyA mArI che, huM teno karanAro chuM ema samyagdaSTi mAnato nathI. jJAnIne jJAnanI racanA thAya che emAM rAganI racanA bhAsatI nathI. matalaba ke je rAga thAya che teno dharmI svAmI nathI. "bhAsatI nathI" eno artha ema che ke je alpa rAga thAya che eno jJAnI svAmI nathI. jema jANavAnA pariNamanano svAmI che tema te rAganI kriyAno svAmI nathI. AtmAmAM eka sva-svAmitva nAmanI zakti che. potAnAM dravya-guNa ane zuddha paryAya te sva; ane jJAnI teno svAmI che. azuddhatAno svAmI jJAnI nathI. are bhAI ! AtmAmAM evo ekeya guNa nathI ke tene azuddhatA thAya. paravazapaNe paranA lakSe paryAyamAM azuddhatA thAya che. para karAve che ema nahi, paNa parano-nimittano pote Azraya kare che mATe paryAyamAM azuddhatA thAya che. (azuddhatA paNa paryAyano dharma che), paraMtu jJAnI teno svAmI thato nathI. dharmIne je rAganI kriyA thAya che tenuM jJAna thAya che; kemake jJAnano evo svabhAva che ke je prakAre tyAM rAgadveSa, viSayavAsanA Adi bhAva utpanna thAya te kALe tenuM jJAna Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #394
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-144 ] [ 381 ahIM potAthI ja utpanna thAya. rAgane laIne tenuM jJAna thAya ema nahi; paNa jJAnanA svaparaprakAzaka svabhAvanA kAraNe jJAnIne svaparaprakAzaka pariNati pragaTa thAya che. mATe kahe che ke jJAnanI kriyAmAM azuddhatAnI kriyA bhAsatI nathI. have kahe che 'tata: jJatiH varAti: 2 vifmane' mATe jJatikriyA ane karoti' kriyA banne bhinna che; "va tata: ruti sthita' ane tethI ema TharyuM ke "jJAtA vartAna' je jJAtA che te kartA nathI. zuM kahe che? ke "karoti" eTale rAganI karavArUpa kriyA ane jJati eTale jANanArane jANavArUpa kriyA-e bane bhinna che. ajJAnIne rAganI kriyA che, tene jJAnanI kriyA nathI ane jJAnIne jJAnanI kriyA che, tene rAganI kriyA nathI. ahAhA..! banne bhinna che tethI ema siddha thayuM ke je jJAtA che te kartA nathI. samakitI dharmI jIva potAnA zAzvata dhruva jJAtAsvabhAvano jANanAra che. zuddha caitanyanI daSTimAM te vartamAna azuddha kRtrima rAganI kriyAno mAlika nathI. tethI te banne kriyA bhinna che arthAt baMne ekasAthe hotI nathI. cothA guNasthAne jJAnIne azuddha kriyA hovA chatAM teno te svAmI nathI mATe te jJAtA ja che. kaLaza 110 mAM Ave che kejJAnadhArA jJAnapaNe pravahe che ane rAgadhArA rAgapaNe pravahe che. baMne sAthe che paNa banne ekameka nathI. ema tyAM siddha karyuM che. jJAnadhArA che te dharma che, saMvara nirjarAnuM kAraNa che ane rAgadhArA te karmadhArA che ane te baMdhanuM kAraNa che. ahIM to jJAnIne ekalI jJAnadhArA che ema kahyuM che. rAga hovA chatAM te eno kartA ? je samaye rAgAdi bhAva thAya che te ja samaye te saMbaMdhInuM svaparaprakAzaka jJAna potAthI utpanna thAya che. kALa eka ja che paNa bannenA bhAva bhinna che. rAga che mATe rAganuM jJAna thayuM che ema nathI. rAganA kALe ja svaparane jANavAnI jJAnakriyA svataH potAthI ja utpanna thAya che. A vAta gAthA 75 mAM AvI gaI che. jJAnamAM rAga nimitta che ema kahyuM che; rAgane jJAna nimitta che ema tyAM kahyuM nathI. samayasAra gAthA 100mAM kahyuM che ke paradravyanI kriyA enA kALe enAthI thAya che. temAM nimitta koNa che? ke je jIva joga ane rAgano kartA thAya che evA ajJAnInA joga ane rAga te kALe temAM nimitta che ane tene nimittakartA kahevAmAM Ave che. jJAnI to joga ane rAgano kartA nathI. tethI tenA svaparaprakAzaka jJAnanI paryAyamAM rAga ane joga nimitta che, upAdAna to tyAM potAnuM che. rAganuM je jJAna thAya che te rAgathI thAya che ema nathI. svaparaprakAzaka jJAnanI paryAya svayaM potAnA sAmarthyathI te kALe utpanna thAya che. jANavA-dekhavAno je svabhAva che te jANavA-dekhavArUpe pariName che temAM jJAnIne rAga ane paravastu nimitta kahevAmAM Ave che. mATe jJAtA che te jJAtA ja che, kartA nathI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #395
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 382 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 jJAtAne jJAnarUpa pariNamana thAya te kALe tene rAgAdi hoya che. cothA guNasthAne anaMtAnubaMdhI sivAyano bIjo rAga hoya che, pAMcame be kapAyano rAga hoya che. paraMtu jJAnIne jJAnanA pariNamanamAM te rAga nimitta kahevAmAM Ave che. nimitta eTale nimittakartA nahi. jJAnI rAgamAM tanmaya nathI ane rAga jJAnamAM tanmaya nathI. jJAnI rAgano kartA nathI ane rAga jJAnanI svaparaprakAzaka payodhano kato nathI. AvuM ja sahuja vastusvarUpa che. sarvavizuddhajJAna adhikAramAM Ave che ke kevaLajJAnamAM lokAloka nimitta che ane lokAlokane kevaLajJAna nimitta che. nimitta che eno artha zuM? zuM lokAloka che mATe lokAlokanuM jJAna thAya che? nA, ema che nahi. lokAlokanuM jJAna potAnI paryAyanA kALe potAnI upAdAna yogyatAthI svataH thAya che ane temAM lokAloka nimitta hoya che. vaLI lokAlokane kevaLajJAna nimitta che, to zuM kevaLajJAna che mATe lokAloka che? ema bilakula nathI. lokAloka to anAdisthita che ane kevaLajJAna to navuM utpanna thAya che. bhAI, nimittano artha e che ke lokAloka ane kevaLajJAna baMne parasparamAM kAMI karatAM nathI; mAtra che, basa eTaluM ja. bIjI cIja nimitta ho; paNa bIjI cIja kartA che evI mAnyatAmAM moTo phera che, be vacce pUrva-pazcimano phera che. ahIM kahe che-je jJAtA che te kartA nathI. ahAhA...! eka kaLazamAM to AcAryadave keTaluM gaMbhIra ane gaDha rahasya bharyuM che! dharmI rAgano jJAtA che ema kahevuM e paNa vyavahA rAgamAM jJAnI tanmaya nathI. jJAnI to rAga saMbaMdhI je jJAna thayuM te jJAnamAM tanmaya che ane te jJAnano te jANanAra che. lokAlokane kevaLI jANe che e paNa asadabhUta vyavahAranaya che; kAraNa ke lokAloka padravya che, bhagavAna kevaLI lokAlokamAM tanmaya thaIne jANatA nathI. lokAloka che mATe kevaLajJAna che ema che ja nahi. bhagavAnane kevaLajJAnanI paryAya vartamAna potAnA sAmarthyathI ja pragaTa thaI che, lokAlokane kAraNe nahi. AvuM ja svarUpa che. tethI je jJAtA che te kartA nathI. * kaLaza 97: bhAvArtha uparanuM pravacana * huM paradravyane karuM chuM' ema jyAre AtmA pariName che tyAre to kartAbhAvarUpa pariNamanakriyA karato hovAthI arthAt "karoti' kriyA karato hovAthI kartA ja che ane jyAre "huM padravyane jANuM chuM' ema pariName che tyAre jJAtAbhAve pariNamato hovAthI arthAt jJatikriyA karato hovAthI jJAtA ja che. nizcayathI rAga paradravya che. teno huM kartA chuM ema jyAre pariName che tyAre kartAbhAvarUpa pariNamananI kriyA karato hovAthI te jIva kartA ja che. "karoti' kriyA Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #396
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-144 ] karato hovAthI te kartA ja che. rAgano karanAro ane rAgano racanAro ja te che. paraMtu jyAre paradravyane huM jANuM ja chuM ema pariName che tyAre jJAtAbhAve pariName che. eTale ke te jIva jJaptikriyA karato hovAthI jJAtA ja che. svapa2prakAzaka jJAnanI paryAyanA pariNamanamAM svane jANatAM parane paNa, pa2nI hayAtIne paNa potAnA jJAnanI paryAyanA sAmarthyathI jANe ja che. A jJAtAbhAvarUpa pariNamananI zaptikriyA karato hovAthI te jJAtA ja che. [ 383 'ahIM koI pUche che ke avirata samyagdaSTi Adine jyAMsudhI cAritramohano udaya che tyAM sudhI te kaSAyarUpe pariName che to tene kartA kahevAya ke nahi?' juo, A zISyano prazna che. cothA, pAMcamA, chaThThA guNasthAnavALAne cAritramohanA udayathI rAga to che, ane tame tene jJAtA ja kaho cho. to te kevI rIte che? jo rAga che to te rAgano kartA kahevAya nahi? jJAnIne hajI rAga-dveSanA pariNAma thAya che. dhamasANa yuddha cAlatuM hoya tyAM jJAnI Ubho hoya che, to te saMbaMdhInA rAgano te kartA che ke nahi? bharata ane bAhubalIjI vacce yuddha thayuM. banne kSAyika samakitI ane taddabhavamokSagAmI hatA. banne sAmasAmA jaLayuddha, mallayuddha, daSTiyuddhamAM utaryAM. to te jAtanA rAgadveSanA pariNAmanA te kartA kharA ke nahi? koIne viSayavAsanAnA pariNAma thAya che. bharata cakravartIne 96000 rANIo sAthe bhoganA pariNAma hatA. cAritra na hoya tyAre bhoganA pariNAma hoya che, to teno te kartA kahevAya ke nahi? Ama ziSyano prazna che. tenuM samAdhAnaH- 'avirata samyagdaSTi vagerene zraddhA-jJAnamAM padravyanA svAmIpaNArUpa kartApaNAno abhiprAya nathI; kaSAyarUpa pariNamana che te udayanI baLajorIthI che; teno te jJAtA che; tethI ajJAna saMbaMdhI kartApaNuM tene nathI.' samyagdaSTi vage2e eTale cothA, pAMcamA, chaThThAguNasthAnavALAnI vAta che. avirata samyagdaSTi vagerene paradravyanA svAmIpaNArUpa kartApaNAno abhiprAya nathI. rAgane karuM evo abhiprAya nathI. rAganuM pariNamana che paNa te karavA lAyaka che, kartavya che ema jJAnI mAnatA nathI. pravacanasAramAM 47 nayanA adhikAramAM kahyuM che ke jJAnIne jeTaluM rAganuM pariNamana che teno te pote kartA che ema rdhvanayathI jANe che. ahIM e vAta nathI. ahIM to daSTipradhAna vAta che. dRSTinI pradhAnatAmAM nizcayathI jJAnIne rAganuM kartApaNuM nathI. je apekSAthI vAta hoya te apekSAthI yathArtha samajavuM joIe. samayasAranA trIjA kaLazamAM zrI amRtacaMdrAcAryadeva kahe che ke-moha nAmanA karmanA udayarUpa vipAkane lIdhe je rAgAdi pariNAmonI vyApti che tenAthI mArI pariNati kalpASita (melI ) che. te A samayasAranI vyAkhyAthI ja mArI anubhUtinI 52ma vizuddhi Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #397
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 384 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 thAo. dravye to huM zuddha chuM, paNa paryAyamAM kluSitapaNuM che eTaluM duHkha che. teno A TIkA karavAnA kALamAM nAza thAo. svabhAvanI daSTinuM amane jora che, te joranA kAraNe TIkA karavAnA kALamAM azuddhatAno nAza thaze ema artha che. jJAnIne rAganI ruci nathI, svabhAvanI ja ruci che. jJAnI cAritramohanA udaye kaSAyarUpe pariName che, mATe teno kartA kahevAya ke nahi tenuM samAdhAna kare che- 1. samyagdaSTi vagerene zraddhA-jJAnamAM 52dravyanA svAmIpaNArUpa abhiprAya nathI; 2. kaSAyarUpa pariNamana che te udayanI baLajorIthI che; 3. teno te jJAtA che; tethI ajJAna saMbaMdhI kartApaNuM tene nathI. prazna:- kaSAyarUpa pariNamana che te udayanI baLajorIthI che. to zuM jJAnIne rAganuM pariNamana karmanA udayane laIne che? utta2:- nA, ema nathI. jJAnIne rAganI ruci nathI, rAga karavAno tene abhiprAya nathI. chatAM rAga thAya che. rAga thAya che te te kALano paryAyadharma che ane te tenI puruSArthanI kamajorI sUcave che, paNa pa2ne laIne vA paranI (karmanI ) jorAvarIne laIne rAga thAya che ema che ja nahi. dRSTinI pradhAnatAmAM rAgane puddagalanA pariNAma kahe che ane tene ahIM udayanI baLajorIthI thAya che ema kahyuM che. rAga to svataMtrapaNe potAthI thAya che. temAM nimittanI baLajorI kevI? paNa jJAnIne rAganI ruci nathI, tene rAganA svAmIpaNArUpa abhiprAya nathI. chatAM thAya che to nimittanI baLajorIthI thAya che ema Aropa karIne kathana karyuM che. kharekhara tyAM udayanI baLajorI che ema artha nathI. daSTipradhAna kathanamAM rAganuM pariNamana udayanI baLajorInuM kArya che ema kahevAmAM AvyuM che. jema koIne roga thAya ane tenI davA kare, paNa tene tenI ruci hotI nathI. tema jJAnIne rAganuM poSaNa nathI, ruci nathI. nabaLAIne laIne thAya che teno te jJAtA che. tethI ajJAna saMbaMdhI kartApaNuM jJAnIne nathI. jJAnIne asthiratAnuM pariNamana che. pariNamananI apekSAe eTaluM tene kartApaNuM che. pravacanasAramAM 47 naya adhikAramAM A vAta Ave che. asthiratAnA pariNAmano jJAnI kartA paNa che ane bhoktA paNa che. paraMtu daSTinI apekSAe tene zuddhatArUpa ja pariNamana che ema kahevAya che, kemake azuddhatAnA pariNAmanI ene ruci nathI. jJAna jANe che ke potAnI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #398
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-144 ] | [ 385 nabaLAIthI rAga pariNAma thAya che ane rAgane bhogave paNa che; paNa te kartavya che ane bhogavavA lAyaka che ema mAnatA nathI. tethI ajJAna saMbaMdhI kartApaNuM jJAnIne nathI. have kahe che-"nimittanI baLajarIthI thatA pariNamananuM phaLa kiMcit hoya che te saMsAranuM kAraNa nathI. jema vakSanI jaDa kApyA pachI te vRkSa kiMcita kALa rahe athavA na rahe-kSaNe kSaNe teno nAza ja thato jAya che, tema ahIM samajavuM. nimittanI baLajorIthI eTale ke puruSArthanI nabaLAIthI thatA pariNamananuM phaLa kiMcita hoya che. karmanAM tIvra sthiti ke rasa paDatAM nathI; alpa sthiti ane rasa hoya che. te alpa rAga anaMta saMsAranuM kAraNa nathI. ekAda be bhava hoya te jJAnIne jJAtAnuM zeya che. bhava ane bhavano bhAva jJAnIne jJAtAnuM jJaya che. koI ema kahe ke jJAnIne rAga ke duHkha che ja nahi to bhAI ! ema nathI. dravya-daSTi prakAzamAM zrI nyAlacaMdabhAIe kahyuM che ke jJAnIne zubharAga dhadhakatI bhaTTI jevo lAge che. vAta barAbara che. cotha, pAMcame, chaTTa guNasthAne jJAnIne jeTalo rAga che te duHkharUpa bhAva che, duHkhanA vedanarUpa che. aMdara akaSAya AnaMdanuM vedana che, sAthe jeTalo rAga che teTaluM duHkhanuM vedana paNa che-ema jJAna yathArtha jANe che. duHkhanuM bilakula vedana na hoya to sarvajJa vItarAga hoya. kevaLI bhagavAnane ekaluM paripUrNa AnaMdanuM vedana che, mithyAdaSTine ekaluM duHkhanuM vedana che ane samakitI sAdhakane AnaMda ane sAthe kaMIka duHkhanuM paNa vedana che. tathApi daSTi ane daSTinA viSayanI apekSAe jJAnIne rAga nathI ema kahevAya che. mATe jyAM jema che tyAM tema yathArtha samajavuM. pharIne e ja vAtane daDha kare che: * kaLaza : 98 zlokArtha uparanuM pravacana * i >>rmaLa nAsti, karma tat kapi niyataM kartari nAsti' kartA nakkI karmamAM nathI, ane karma che te paNa nakkI kartAmAM nathI. zuM kahe che? je vikalpa thAya che te huM karuM chuM evA mithyAtvabhAve pariNamelo jIva kartA che. te kartA jaDa karmanI (jJAnAvaraNAdinI) paryAyamAM nathI. kartAnI jaDakarmamAM nAsti che arthAt mithyAtvabhAve pariNamelo jIva jaDa karmano kartA nathI. vaLI jaDa karma che te paNa kartAmAM nathI. matalaba ke jaDa karma che te mithyAtvabhAve pariNamelA jIvanuM karma nathI. jaDa karmanI kartAmAM nAsti Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #399
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 386 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 vi kundu vipratigidhyate' jo ema banneno paraspara niSedha karavAmAM Ave che tevA vartuvarmasthiti: veza' to kartAkarmanI sthiti zI ? ( arthAt jIva-pudgalane kartAkarmapaNuM na ja hoI zake.) AtmA potAnA azuddha pariNAmane kare paNa jaDa karmane na kare; ane jaDa karma jaDanI paryAyane kare paNa jIvanA mithyAtvanA pariNAmane na kare. Ama sthiti che pachI e baMne vacce kartAkarmapaNuM kyAM rahyuM? AtmA kartA ane jaDa karma enuM kArya ema che nahi. tathA jaDa karmanI paryAya kartA ane jIvanA mithyAtvanA pariNAma enuM kArya ema paNa nathI. banneno ekabIjAmAM abhAva che. bhAI ! zarIra, mana, vANInI kriyAno kartA AtmA ajJAnabhAve paNa nathI, kemake paraspara dvandra che, bhinnatA che. jyAM bhinnatA che tyAM kartAkarmanI maryAdA kevI ? AtmA ajJAnabhAve mithyAtvanA pariNAmane kare ane jaDa karmanI paryAyane paNa kare ema che nahi. tevI rIte jaDa karma jaDa karmanI paryAyane kare ane jIvanA mithyAtvanA pariNAmane paNa kare ema che nahi; kAraNa ke jIvapudgalane paraspara dvandra che, bhinnatA che. tethI jIva ane pudgalane paraspara kartAkarmapaNuM na hoI zake. be cIja jyAM bhinna che tyAM kartAkarmapaNuM kema hoI zake ? na ja hoI zake. paranAM kArya potAnAthI (jIvathI) thAya ema loko mAne che paNa e bhrama che. tana, mana, dhana ityAdi badhuM pudgala che. AtmA enAthI atyaMta bhinna che. mATe jaDa pudgalanI avasthAno AtmA kartA nathI. lakSmIne lAve, lakSmI Ape-e kArya AtmAnuM nathI. ajJAnabhAve rAgadveSa ane mithyAtvanA je bhAva thAya te AtmAnuM kArya che, paNa jaDa pudagalanuM kArya AtmA kadIya zakato nathI. bApu! tAruM to ekaluM caitanyaghanasvarUpa che. eka samayanI paryAyamAM je bhUla che tenI daSTi choDI de to vastu aMdara ekalI cidAnaMdaghana svarUpa che. rAgano upadrava emAM nathI. vyavahArano je vikalpa-rAga che te upadrava che, duHkha che, AkuLatA che, paradravya che. enAthI rahita cisvarUpa bhagavAna AtmA che. jema rUnuM dhokaDuM hoya che tema bhagavAna AtmA ekaluM jJAna ane AnaMdanuM dhokaDuM che. AvA nija svarUpamAM aMtardaSTa karavI te samyagdarzana che ane te digaMbara dharma che. digaMbara dharma e koI paMtha che? nA, e to vastudharma-Atmadharma che. potAnA zuddha caitanyasvarUpane jANyA vinA lokone ema lAge che ke A badhAM paranAM kArya ame karIe chIe. paNa bhAI ! e to tArI bhramaNA ja che kemake paranuM kArya AtmA karI to ja nathI. para sAthe AtmAne kartAkarmabhAva che ja nahi. A to huju samyagdarzana kema thAya enI vAta che. munidazA e to enAthI AgaLanI koI alaukika dazA che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #400
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-144 ] [ 387 ahAhA...aMtaramAM jene traNakaSAyanA abhAvapUrvaka vItarAgI zAMti pragaTa hoya ane bahAramAM dehanI jene nagna digaMbara avasthA hoya, vastrano eka dhAgo paNa rAkhavAnI jene vRtti uThatI nathI, potA mATe banAvela AhAra je prANa jAya to paNa letA nathI ane jeo jaMgalavAsI thayA che-AvI jenI dazA thaI che te bhAvaliMgI saMtane sAcI munidazA che. aho ! munidazA koI alokika AnaMdanI dazA che ! ahIM to prathama bhUmikAnI samyagdarzananI vAta che. kahe che potAnA zuddha jJAnasvarUpane bhUlIne, ajJAnavaza AtmA rAgano kartA thAya ane rAga enuM kArya thAya paNa jaDakarmanI avasthAne AtmA kare e vAta traNakALamAM satya nathI. tevI rIte jaDakarma jaDakarmanI avasthAne kare paNa jIvanA rAgAdinA pariNAmane kare e traNakALamAM satyArtha nathI. kahyuM ne ke kartA karmamAM nathI ane karma kartAmAM nathI. eTale ke jIva mithyAtvano kartA che paNa jaDa karmano kartA nathI ane jaDakarma che te jIvanA mithyAtvabhAvano kartA nathI. paraspara abhAva che ne? tethI paraspara kartAkarmabhAva nathI. have kahe che-"jJAtA jJAtari, karma savA rmaf ' A pramANe jJAtA sadA jJAtAmAM ja che ane karma sadA karmamAM ja che 'rUti vastusthiti: vyavattA' evI vastusthiti pragaTa che. zuM kahyuM? jyAre paranA kartApaNAnI buddhi chUTI jAya che tyAre huM jJAyaka chuM -ema jJAtApaNAnI daSTi khIlI jAya che. chaThThI gAthAmAM Ave che ke paradravyanI paryAya uparathI lakSa chUTI jatAM svadravya upara lakSa jAya che. arthAt paradravyano huM kartA nathI ema jyAM aMdara nirNaya karyo tyAM ekadama svadravya upara lakSa jAya che ane svadravyanuM lakSa thatAM rAganuM paNa kartApaNuM chUTI jAya che. Ama jJAtA jJAtAmAM ja che ane karma karmamAM ja che evuM sahaja bhAna thAya che. bhAI ! A samajavAno atyAre avasara che. juone! A zarIra to dhULa, mATI che. Ayu pUruM thatAM eka kSaNamAM chUTI jaze. sthiti pUrI thaye kroDa upAya karIne paNa koI rAkhavA samartha nathI. mATe dehanI sthiti pUrI na thAya tyAM sudhI AvuM tattva samajI le, bhAI ! duniyA mAne ke na mAne. enAthI tane zuM saMbaMdha che? ahAhA..! A to cIja ja judI che; basa jJAtA che. zubhAzubha vikalpa sahita AkhA jagatathI bhagavAna jagadIza bhinna jJAtA che ema jinezvara prabhu kahe che. zubharAga ho bhale, paNa te jaDa acetana che. te zuddha caitanyamaya AtmAnI cIja nathI. game tevo maMda hoya topaNa rAga caitanyasvarUpa AtmAnuM jJAna karAve evI enAmAM tAkAta nathI. tema vyavahAra che te nizcayane pamADe evI vyavahAramAM tAkAta nathI. jeno vastumAM abhAva che te vastune kema pamADa ? are ! bhagavAnanA viravuM paDayA! avadhijJAnI ane mana:paryayajJAnI paNa rahyA nahi! bhAvazrutajJAnanA AdhAre potAne samajavAnuM ane bIjAne samajAvavAnuM rahyuM! Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #401
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 388 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 bIjAne samajAvavAnA pariNAma ke dayA, dAnanA pariNAma e kAMI dharma nathI. koDa rUpiyA dAnamAM Ape tyAM rAganA maMda pariNAma hoya to puNya thAya, dharma na thAya. janma-maraNa rahita thavAno rAga kAMI upAya nathI. ahIM kahe che-AtmA jJAtA che te jJAtAmAM ja che. rAgamAMya te nathI ane jaDa karmamAMya te nathI. bhAI ! AvI aMtardaSTi thavI enuM nAma samyagdarzana che. e sivAya bIjuM dhULadhANI che. bhAI ! tuM koNa cho! jaDanI paryAya ane paranI paryAya thAya teno tuM kartA nathI. bhagavAna! tuM to jJAtA cho. strI, puruSa ke napuMsakanA liMga tArAmAM nathI. manuSya, tiryaMca, deva Adi gati tArA svarUpamAM nathI. te gatinA kAraNarUpa je zubhAzubhabhAva che te paNa tArA svarUpamAM nathI. Avo bhagavAna jJAtA tuM jJAtAmAM ja che. tuM kadIya rAgamAM ke paramAM Avyo nathI. huM rAgI chuM. rAga mAruM kartavya che ema mAnyuM bhale hoya, paNa rAgamAM tuM kadIya Avyo nathI. pravacanasAra gAthA 200 mAM kahyuM che ke jJAyaka to jJAyaka ja rahyo che. sadA zuddha citUpa, ekarUpa, zAzvata vastu huM chuM ema jyAM aMtaramAM anubhava thayo tyAM bhAna thayuM ke jJAtA to trikALa jJAtApaNe ja rahyo che. te kadIya rAgamAM ke vyavahAramAM Avyo nathI. vyavahAra to manano dharma che, ciMtA che, vikalpa che. jyAre bhagavAna AtmA tana, mana, vacana ane vikalpathI rahita vastu che. mATe huM bhAI ! bahArathI daSTi khaseDIne zuddha dravyamAM daSTi lagAva. vyavahAranA vikalpathI khasIne zuddha caitanyatattvamAM aMtardaSTi kara. prabhu! A tArA hitanI vAta che. vyavahAranA vikalpathI AtmA jaNAya ema nathI kemake rAga che te acetana che, aMdhakAra che. jema sUrya prakAza ane aMdhakAra e bemAM phera che tema caitanyasvabhAva ane rAgamAM phera che. AtmA caitanyamaya jhaLahaLa jyoti jJAtA prabhu-sadA jJAtA ja che. ahAhA....! eka zabdamAM to keTaluM bharyuM che! jANanAra jANanAramAM ja che. jANanAra parane jANe ema paNa nahi. jANanAra potAne jANe evo e pote che. jANanAra sadA jANanAra ja che. mATe vikalpathI khasI jA ane jyAM pUrNAnaMdasvarUpa bhagavAna jJAyaka che tyAM daSTi de. jJAtA sadA jJAtAmAM ja rahyo che ane karma sadA karmamAM ja che; rAga sadA rAgamAM ja che. prathama jaDa karmamAM AtmA nathI ane AtmAnA azuddha pariNAmamAM jaDa karma nathI eTaluM siddha karIne pachI vAta pheravIne kahyuM ke bhagavAna AtmA citUpa, jJAnarUpa, AnaMdasvarUpa, izvara aparimita svabhAvarUpa che. tenA svabhAvanI zakti behuda-aparimitta che. evo jJAtA sadA jJAtAmAM ja che. tenI aMtardaSTi karavI enuM nAma samyagdarzana che, e dharmanI prathama dazA che. bApu! cAritra to koI alaukika dazA che! ahAhA....! dhanya avatAra! dhanya e munidazA !! jyAM atIndriya AnaMdanI choLo uchaLe che e munidazA dhanya che. jANe Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #402
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-144 ] | [ 389 cAlatA siddha ! jyAM paMcamAvatano vikalpa ke dayA pALavAno vikalpa aMtaranI zAMtine khalela karanArA bhAse che te munidazA koI apUrva cIja che. ahAhA...! jJAtA sadA jJAtAmAM ja che, karma sadA karmamAM ja che ane rAga rAgamAM ja che AvI vastusthiti jemAM pragaTa bhAse che te munidazAnI zI vAta! samyagdarzana pAmavAmAM paranI apekSA nathI, vyavahAranI paNa apekSA nathI. AvI vastunI maryAdA pragaTa che. "tathApi vata' topaNa are! " nepacce Sa: mo: vikrama masA nAnIti' nepathyamAM A moha kema atyaMta jorathI nAcI rahyo che? (ema AcAryane kheda ane Azcarya thAya che.) ahA ! ajJAnIne jyAM tyAM moTuM nAcI rahyo che. meM dAna karyA, meM dayA pALI, meM vrata karyA, meM puNya karyA-elo ajJAnIne paranA ane rAganA kartApaNAno moha nAcI rahyo che. zarIra, mana, vANInI kriyAno huM kartA tathA vItarAga svabhAvathI viruddha evA vikAranA pariNAmane kare tyAre te jAtanA karmano je baMdha thAya te karmano huM kartA-evo moha bhagavAna! tane kema nAce che? AcAryadava kheda ane Azcarya pragaTa kare che ke-prabhu! A tane zuM thayuM? tuM bhagavAna svarUpa cho ne! tuM pAmaratAmAM kema nAcI rahyo che? tArI akhaMDa prabhutAne choDI tuM dayA, dAnanA vikalpanI pAmaratAmAM kema bharAI gayo che ? bhAI ! jagatamAM cAlatA pravAhathI A taddana judI vAta che. bApu! A to anAdino mArga che. anaMta tIrthakaro, anaMta kevaLIo ane anaMta saMtoe kahelo A mArga che. bhAI ! tuM caitanya-caitanya paramAtmarUpa paramasvarUpa che. jJAnaparamasvarUpa, AnaMdaparamasvarUpa, sukhaparamasvarUpa, vIryaparamasvarUpa, vItarAgatA paramasvarUpa -ema anaMta anaMta paramasvarUpano mahAsAgara tuM cho. temAM A rAga ane moha kema nAce che? tArA paramasvarUpamAM nathI, chatAM arere ! paryAyamAM A moha kema nAce che? ema AcAryadavane kheda ane Azcarya thAya che. * kaLaza 98: bhAvArtha uparanuM pravacana * karma to pudagala che, teno kartA jIvane kahevAmAM Ave te asatya che. te baMnene atyaMta bheda che, jIva pudagalamAM nathI ane pudagala jIvamAM nathI; to pachI temane kartAkarmabhAva kema hoI zake ? ' AtmA kartA ane jaDa karmanI avasthA enuM kArya ema kema hoI zake? vaLI jaDa karma kartA ane jIvanA vikAranA pariNAma enuM kArya ema kema hoI zake ? ( na hoI zake.) ghaNAno moTo bhrama che ke karmane laIne vikAra thAya, paNa ema che nahi. nimittathI vikAra thAya ema kathana zAstramAM Ave teno artha nimittathI vikAra thAya Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #403
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 390 ] cina ratnAkara bhAga-5 ema nathI paNa nimittanA AzrayathI vikAra thAya ema eno artha che. ahIM to A spaSTa vAta che ke jIva pudgalamAM nathI, pudgala jIvamAM nathI; to pachI temane kartA-karmabhAva kema hoI zake? have kahe che. mATe jIva to jJAtA che te jJAtA ja che, pugalakarmano kartA nathI; ane pudgalakarma che te pudgala ja che, jJAtAnuM karma nathI. AcArya khedapUrvaka kahyuM che ke Ama pragaTa bhinna dravyo che topaNa ""huM kartA chuM ane A pudgala mAruM karma che'' evo ajJAnIono A moha (ajJAna) kema nAce che?' juo, jaDakarmanI paryAyano ane paradravyano AtmA kartA nathI ema AcAryadeva ahIM siddha kare che. tyAre koI vaLI ema kahe che ke paradravyano AtmAne kartA na mAne te digaMbara nathI. are bhAI ! A tuM zuM kahe che? bhagavAna! tane zuM thayuM che? jarA vicAra kara. AtmA ane pudgalane kartAkarmabhAva traNakALamAM nathI. saMpradAyamAM strIne mukti mAne, vastrasahita sAdhupaNuM mAne, kevaLI bhagavAnane AhAra mAne e badhI jUThI mAnyatAo che, kalpita che. vaLI bhagavAna kevaLIne eka samaye kevaLadarzana ane kevaLajJAna baMne hoya che. evI ja e avasthAnI adbhutatA che; chatAM eka samayamAM jJAna ane bIjA samayamAM darzana kevaLIne hoya evuM je mAne te yathArtha nathI, vastusvarUpa nathI. kevaLInA kaDAyato digaMbara saMto ema kahe che ke kevaLajJAna ane kevaLadarzana bhagavAna kevaLIne eka samayamAM hoya che. are! dharmanuM vAstavika svarUpa zuM che ane te kema pragaTa thAya enI lokone khabara nathI, darakAra paNa nathI. mAMdagIno khATalo bAra mahinA rahe to ene muMjhavaNa thAya; paraMtu anaMtakALathI janmamaraNa karato Ave che enI ene mUMjhavaNa thatI nathI! are bhAI ! AtmAnA sukhanA tane virahA paDayA che. tuM sukhanA virahe du:khanA vedanamAM paDayo chuM tenI tane kema darakAra nathI, kema mUMjhavaNa nathI? tAruM svarUpa to sadA jJAtArUpa che. bhAI ! A deha to kSaNamAM chUTI jaze. tuM paranA kartApaNAnA mohanI jALamAM phasAyo che tyAMthI nIkaLI jA. ajJAnI huM paradravyanAM kArya karuM chuM evI bhramaNAnI bhUlabhUlAmaNImAM bharAI gayo che. tene jJAnIo ahIM mArga batAve che ke-jIva jJAtA che te jJAtA ja che, pudgalakarmano kartA nathI, ane pudgalakarma che te pudgala ja che, jJAtAnuM karma nathI. AcAryadave khedapUrvaka kahyuM che kepragaTa bhinna dravyo che topaNa "huM kartA chuM ane A pudgala mAruM karma che" evo ajJAnIno A moha kema nAce che? Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #404
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-144 ] [ 391 athavA jo moha nAce che to bhale nAco tathApi vastusvarUpa to kevuM che tevuM ja cheema huve kahe che: * kaLaza 99: zlokArtha uparanuM pravacana * "' acaLa, "vya$' vyakta ane "vi-zInAM niramarata: atyanta azmIrama' ci7ktionA (-jJAnanA avibhAga paricchedAnA) samUhanA bhArathI atyaMta gaMbhIra "tata jJAnaLyoti:' A jJAnajyoti "manta:' aMtaraMgamAM 'sarve:' ugrapaNe 'tathA dhvanitam' evI rIte jAjvalyamAna thaI ke ahAhA..! zuM kahe che? ke AtmA cinzaktionA samUhano bhara che, moTo jJAnano Dhagalo che. jema gADAmAM ThAMsIne ghAsa bhare ene bhara bharyo kahevAya che. tema bhagavAna AtmA jJAnazaktiono bhara kahetAM bhaMDAra che. vaLI te acaLa nAma caLe nahi tevo nitya dhAtumaya che, vyakta arthAt pragaTa che. caitanyadhAtumaya bhagavAna AtmA pragaTa che. paryAyanI apekSAe avyakta kahyo che paNa vastu apekSAe to e sadA vyakta che, pragaTa che. paryAya che te dravyanI upara ne upara tare che, dravyamAM pravezatI nathI. zuM kahyuM? A zarIra, mana, vANI ane dayA, dAna Adi vikalpo vastumAM pravezatA nathI e to che, paNa dayA, dAna Adi vikalpane jANanArI jJAnanI je paryAya che te paNa dravyamAM pravezatI nathI. cIja bahu sUkSma, bhAI ! AtmA Avo cilzaktionA eTale jJAnanA avibhAga paricchedonA samUhunA bhArathI atyaMta gaMbhIra jJAnajyotisvarUpa che. ahAhA..! AtmAnA jJAna ane AnaMdanA gaMbhIra svabhAvanuM zuM kahevuM? enI zaktinA sattvanI maryAdA zuM hoya ? ahAhA...! anaMta anaMta anaMta evuM jJAna, anaMta darzana, anaMta AnaMda, anaMta zAMti, anaMta svacchatA, anaMta vIrya, anaMta prabhutA-ahAhA..! AvI anaMta cillektinA samUhathI bharelo atyaMta gaMbhIra bhagavAna AtmA che. citnakti kaho ke guNa kaho; jJAnaguNa evA anaMta guNono samUha prabhu AtmA che. atyaMta gaMbhIra che arthAt enI zaktinI uMDapano pAra nathI, aparimita zaktinA samUhathI bharelo che. saMkhyAe zaktio anaMta che ane ekeka zaktino svabhAva paNa anaMta che. AvA anaMta svabhAvathI bharelA anaMta mahimAvaMta potAnA AtmAne jANe nahi ane paranI dayA kare te AtmA ane dAna Ape te AtmA ema khoTI mAnyatA karI karIne prabhu! tuM anaMtakALathI saMsAramAM AthaDe che. ahIM kahe che-bhagavAna! jeno dekhavA-jANavAno behada svabhAva che evA dekhanArAne dekha ane jANanArAne jANa. tethI tAruM avicaLa kalyANa thaze. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #405
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 392 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-5 bhagavAnanI bhaktimAM bhakto kahe che ne ke bhagavAna! Apa siddha cho, mane siddhapada dekhADo. tyAM sAmethI paDagho paDe che ke Apa siddha cho, tuM tArAmAM siddhapada jo. ahAhA..! Avo AtmA svabhAve siddhasvarUpa che, kevaLajJAnasvarUpa che. temAM aMtarnimagna thaI sthita thatAM paryAyamAM vyakta siddhasvarUpa thaI jAya che. bhagavAna! tane AtmAnA sAmarthyanI khabara nathI. AtmA cinzaktionA arthAt jJAnanA avibhAga paricchedonA samUhanA bhArathI bharelI gaMbhIra jJAnajyoti svarUpa vastu che. jenA be vibhAga na thAya tevA AkharI sUkSma aMzane avibhAga pariccheda kahe che. evA anaMta anaMta avibhAga aMzano piMDa te jJAna che. evA cinzaktinA samUhunA bhArathI bharelI jJAnanI jyota prabhu AtmA che. ahIM kahe che-te jJAnajyoti "satta: sarve: tathA zvati' aMtaraMgamAM ugrapaNe evI rIte jAjvalyamAna thaI ke "yathA vartA vartA na mavati' AtmA ajJAnamAM kartA thato hato te have kartA thato nathI; "yathA jJAnuM jJAna bhavati ' vaLI jJAna jJAnarUpa ja rahe che ane 'puna: puna: pi' pudgala pudgalarUpa ja rahe che. ajJAnamAM pahelAM rAgano ane parano kartA mAnato hato te have jyAM potAnA jJAnasvarUpa thayo tyAM kartA thato nathI. vaLI rAganA nimitte je pudgala karmarUpe thatuM hatuM te have ajJAna maTatAM pudgala karmarUpa thatuM nathI. ahIM pote rAgano kartA thato nathI, ane tyAM pudgala karmarUpa thatuM nathI. vaLI jJAna jJAnarUpa ja rahe che, ane pugalarUpa ja rahe che. bhagavAna ciddana cidAna ja rahe che. be judAM jANyAM tenuM nAma bhedajJAna che ane tenuM phaLa kevaLajJAna che, siddhapada * kaLaza 99 : bhAvArtha uparanuM pravacana * AtmA jJAnI thAya tyAre jJAna to jJAnarUpa ja pariName che, pudgalakarmano kartA thatuM nathI; vaLI pudgala pudgala ja rahe che, karmarUpe pariNamatuM nathI. Ama yathArtha jJAna thaye banne dravyanA pariNAmane nimittanaimittika bhAva thato nathI. AvuM jJAna samyagdaSTine hoya che.' ajJAnaavasthAne laIne vikAra thato hato ane tenA nimitte pudgala karmarUpe baMdhAtuM hatuM. vaLI karmano udaya AvatAM tenA nimitte vikArarUpa pariNamato hato ane navAM karma baMdhAtAM hatAM. paraMtu have jJAnabhAva pragaTa thatAM evI jAtano nimittanaimittikabhAva thato nathI. TIkAH- "A pramANe jIva ane ajIva kartAkarmano veza choDIne bahAra nIkaLI gayA.' * bhAvArtha uparanuM pravacana * jIva ane ajIva bane kartAkarmano veza dhAraNa karI eka thaIne raMgabhUmimAM Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #406
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-144 ] | [ 393 dAkhala thayA hatA. samyagdaSTinuM jJAna ke je yathArtha dekhanAruM che. teNe jyAre temanAM judAM judAM lakSaNathI ema jANI lIdhuM ke teo eka nathI paNa be che, tyAre teo veza dUra karI raMgabhUmimAMthI bahAra nIkaLI gayA. bahurUpInuM evuM pravartana hoya che ke dekhanAra jyAM sudhI oLakhe nahi tyAM sudhI ceSTA karyA kare, paraMtu jyAre yathArtha oLakhI le tyAre nijarUpa pragaTa karI ceSTA karavI choDI de. tevI rIte ahIM paNa jANavuM. jyAM AtmAnuM bhAna thayuM, samyajJAna thayuM tyAM jJAna jJAnarUpe rahI gayuM ane pudgalakarma pugalarUpa ja thaI jAya che ane kartAkarmapaNuM chUTI jAya che. "jIva anAdi ajJAna vasAya vikAra upAya barNa karatA so, tAkari baMdhana Ana taNuM phala le sukha duHkha bhavAzramavAso; jJAna bhaye karatA na bane taba baMdha na hoya khule parapAso, AtamamAMhi sadA suvilAsa kare siva pAya rahai niti thAso.'' jIva anAdithI potAnA caitanyasvarUpanA ajJAnane kAraNe rAga-dveSarUpa vikAra upajAvIne kartA thato hato, tethI baMdhana thatuM hatuM ane tene laIne corAsInA cakkaramAM bhagavAsa karato sukhadu:kha bhogavato hato. have jyAre AtmAnuM bhAna thayuM tyAre kartA thato nathI, mAtra jANanAra ja rahe che. tethI baMdhana thatuM nathI, parano pAsa baMdhana) chUTI jAya che, ane potAnA AnaMdamAM sadA vilAsa kare che, ane mokSa jAya che. mokSa pragaTa thayA pachI anaMtakALa sudhI nitya anaMtasukharUpa rahe che. Ama A samayasArazAstra upara parama kRpALu sadagurudevazrI kAnajIsvAmInAM pravacanano bIjo kartAkarma adhikAra samApta thayo. [ pravacana naM. 199 cAlu thI 206 * dinAMka 12-10-76 thI 19-10-76 ] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com